WEBVTT

00:00:00.660 --> 00:00:04.240 align:middle line:82% position:46% size:100%
name een hartelijk welkom aan de
genodigden van de Kamer, onze

00:00:04.360 --> 00:00:06.339 align:middle line:82% position:46% size:100%
gasten.
Ik hoop dat u zich hier ook thuis

00:00:06.459 --> 00:00:06.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat voelen,

00:00:08.640 --> 00:00:12.410 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar dat gaan we meemaken.
Het gaat over de voortgang van de

00:00:12.529 --> 00:00:17.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.
De vaste Kamercommissie voor LNV wil

00:00:18.109 --> 00:00:20.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
kennisnemen van het verloop van de
verschillende gebiedsprocessen die

00:00:21.050 --> 00:00:25.160 align:middle line:82% position:46% size:100%
nu lopen in het kader van onder meer
de Wet stikstofreductie en

00:00:25.280 --> 00:00:28.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurverbetering.
Daarom is dit in gang gezet.

00:00:28.519 --> 00:00:29.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben een drietal blokken.
Gesprek met: de heer Kosters,

00:00:30.010 --> 00:00:30.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces pilot Veenhuizen,
Drenthemevrouw Büller, gebiedsproces

00:00:30.620 --> 00:00:30.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
Aldeboarn-De Deelen, Frieslandde
heer Jonkers, diverse

00:00:31.089 --> 00:00:31.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen, Overijssel In het
eerste blok hebben we de heer

00:00:31.989 --> 00:00:33.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kosters, mevrouw Bühler

00:00:35.259 --> 00:00:40.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
en de heer Jonkers uit de diverse
gebiedsdelen van dit land: oost en

00:00:40.850 --> 00:00:41.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
noord, als ik het snel zie.

00:00:43.929 --> 00:00:50.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik geef u als voorzitter alle drie
een introgelegenheid van om

00:00:51.020 --> 00:00:54.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
en nabij de drie minuten.
Dan kunt u toelichten wat u kwijt

00:00:54.560 --> 00:00:59.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
wilt aan de Kamerleden.
Daarna gaan de Kamerleden u een

00:00:59.210 --> 00:01:02.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
aantal vragen stellen, denk ik.
Mag ik als eerste het woord geven

00:01:02.729 --> 00:01:03.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan de heer Kosters?

00:01:06.219 --> 00:01:08.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Allereerst dank voor de uitnodiging.

00:01:09.459 --> 00:01:11.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben Henk Kosters.
De afgelopen acht jaar was ik

00:01:11.950 --> 00:01:14.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
wethouder in de gemeente Noordenveld
in de kop van Drenthe.

00:01:14.709 --> 00:01:17.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarvoor heb ik heel lang bij de
Dienst Landelijk Gebied gewerkt.

00:01:18.370 --> 00:01:20.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
Sinds mei ben ik als zelfstandige
actief.

00:01:20.879 --> 00:01:23.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zit hier vandaag als
onafhankelijk voorzitter van het

00:01:23.480 --> 00:01:28.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces in Veenhuizen.
Dat is een prachtig voorbeeld van

00:01:28.849 --> 00:01:31.209 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoe processen van onderop kunnen
starten.

00:01:32.189 --> 00:01:33.959 align:middle line:82% position:46% size:100%
De groep boeren die daar zit, zegt
het volgende.

00:01:34.450 --> 00:01:37.870 align:middle line:82% position:46% size:100%
"We kunnen nog heel lang wachten,
maar we kunnen ook zelf aan de slag

00:01:38.290 --> 00:01:41.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
en kijken: wat kunnen we hier
realiseren, hoe kunnen we ook in de

00:01:41.209 --> 00:01:44.576 align:middle line:82% position:46% size:100%
toekomst een boterham verdienen en
toch de doelen realiseren, ook al

00:01:44.697 --> 00:01:45.549 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn die dan niet helemaal

00:01:47.379 --> 00:01:49.540 align:middle line:82% position:46% size:100%
scherp?" Eigenlijk is de vraag dus
"wat is hier mogelijk",

00:01:49.900 --> 00:01:52.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
vooruitlopend op, maar met het
initiatief en de energie bij de

00:01:52.700 --> 00:01:55.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeren zelf.
Dan kan er best heel erg veel,

00:01:55.290 --> 00:01:56.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijkt inmiddels.
Aanvullend op

00:01:59.859 --> 00:02:03.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
de toegestuurde notitie heb ik nog
een paar noties vermeld.

00:02:03.900 --> 00:02:07.120 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben zo vrij om die hier nog even
te herhalen.

00:02:07.329 --> 00:02:10.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gezien mijn ervaring bij de Dienst
Landelijk Gebied, maar ook vanuit

00:02:10.229 --> 00:02:14.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
het proces in Veenhuizen in de
laatste tijd waarin ik weer actief

00:02:14.629 --> 00:02:20.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
ben in dit veld, heb ik een aantal
noties die ik graag als aftrap wil

00:02:21.080 --> 00:02:21.580 align:middle line:82% position:46% size:100%
delen.

00:02:24.520 --> 00:02:25.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Over de doelen wordt heel veel
gesproken.

00:02:25.620 --> 00:02:28.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is natuurlijk erg belangrijk dat
die doelen goed geformuleerd worden,

00:02:29.050 --> 00:02:34.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar daarna is het erg belangrijk
dat de regio, het gebied zelf, de

00:02:34.939 --> 00:02:38.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
invulling gaat doen.
Ga dus vooral geen maatregelen

00:02:38.479 --> 00:02:42.080 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorschrijven, maar stuur op de
doelen, met monitoring en

00:02:42.199 --> 00:02:45.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
verantwoording achteraf.
Het gaat natuurlijk om het proces,

00:02:46.069 --> 00:02:49.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
waarin een heleboel dingen aan de
orde komen, maar cruciaal — dat

00:02:49.370 --> 00:02:52.129 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijkt ook in het proces in
Veenhuizen — is de aanwezigheid van

00:02:52.250 --> 00:02:55.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
grond.
Als je namelijk grond hebt, dan

00:02:55.210 --> 00:03:00.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
ontstaat er beweging, dan ontstaat
er creativiteit en dan gebeurt er

00:03:00.139 --> 00:03:03.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
iets.
Dus zorg ook voor voldoende geld.

00:03:03.219 --> 00:03:05.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
En: geen ingewikkelde regelingen om
grond te verwerven.

00:03:06.699 --> 00:03:09.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waar we in Veenhuizen tegenaan
lopen, is denk ik ook een landelijk

00:03:09.229 --> 00:03:12.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
puntje: wat willen we nu met z'n
allen voor de overgangsgebieden?

00:03:12.259 --> 00:03:14.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat willen we daar nu?
Wil je daar nog landbouw?

00:03:15.110 --> 00:03:18.330 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wil je dat niet?
Wil je iets met afwaardering?

00:03:18.449 --> 00:03:18.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wil je een

00:03:21.580 --> 00:03:22.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
kwalitatieve verplichting?

00:03:24.819 --> 00:03:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
Stel — dat gaat denk ik ook in
Veenhuizen gebeuren — dat iemand

00:03:28.870 --> 00:03:32.379 align:middle line:82% position:46% size:100%
zegt: ik heb nu een gemengd bedrijf,
ik wil wel overstappen op akkerbouw

00:03:32.710 --> 00:03:35.870 align:middle line:82% position:46% size:100%
en ik wil mijn stikstofrechten wel
inleveren.

00:03:35.990 --> 00:03:39.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat doen we dan?
Dat zijn allemaal nog open eindjes,

00:03:39.710 --> 00:03:42.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar die hopen we de komende maanden
allemaal nog in te vullen.

00:03:44.229 --> 00:03:46.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is complexe materie, dat weet u
ook.

00:03:47.110 --> 00:03:51.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar hoort ook een realistische
planning bij.

00:03:51.370 --> 00:03:52.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gebiedsprocessen

00:03:53.830 --> 00:03:58.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
pak je integraal; die doe je samen.
Maar dat kost ook tijd, wil je

00:03:58.219 --> 00:04:00.610 align:middle line:82% position:46% size:100%
tenminste draagvlak hebben en de
doelen realiseren.

00:04:01.509 --> 00:04:04.580 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dus moeten we met z'n allen zorgen
dat er voldoende handjes en

00:04:04.699 --> 00:04:08.629 align:middle line:82% position:46% size:100%
voldoende euro's zijn.
Eigenlijk geldt die realistische

00:04:08.750 --> 00:04:11.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
planning ook voor nu.
De provincies moeten op 1 juli

00:04:11.780 --> 00:04:13.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
allemaal iets opleveren, iets van
een programma.

00:04:14.110 --> 00:04:15.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar ja, als je daarvoor nog wat
draagvlak wilt creëren, is dat

00:04:15.830 --> 00:04:19.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
allemaal wel krap, krap, krap.
Maar goed, we gaan het zien.

00:04:20.769 --> 00:04:22.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vind ook, en dat zal u niet
verbazen als ik zeg dat ik vroeger

00:04:22.759 --> 00:04:25.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij de Dienst Landelijk Gebied
gewerkt heb, dat er nog een aantal

00:04:25.519 --> 00:04:27.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumenten op de plank liggen die
je heel goed zou kunnen gebruiken.

00:04:28.899 --> 00:04:32.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan denk ik aan de Wet inrichting
landelijk gebied, de Wilg.

00:04:33.009 --> 00:04:36.490 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kijk maar eens terug in het verleden
hoeveel grote transities met dat

00:04:36.620 --> 00:04:37.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
soort instrumenten zijn
gerealiseerd.

00:04:38.060 --> 00:04:40.617 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou echt zeggen: laten we met z'n
allen dat instrument nog eens

00:04:40.737 --> 00:04:41.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
oppakken.

00:04:43.209 --> 00:04:46.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vind ook dat maatwerk altijd
lastig is.

00:04:46.689 --> 00:04:51.976 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar stel nou — dat is nu de
discussie in mijn proces — dat we

00:04:52.096 --> 00:04:56.620 align:middle line:82% position:46% size:100%
van de doelen 80% tot 85% kunnen
realiseren.

00:04:56.870 --> 00:05:00.276 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het wordt dus geen 10 maar een 8.
Zijn we dan tevreden of zijn we dan

00:05:00.396 --> 00:05:02.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet tevreden?
Dat is een mooie discussie die daar

00:05:03.110 --> 00:05:05.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
plaatsvindt.
Bijna tot slot, voorzitter.

00:05:05.870 --> 00:05:09.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vind het ook belangrijk dat we de
taal van de ingelanden, van de

00:05:09.290 --> 00:05:09.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeren, spreken.

00:05:11.319 --> 00:05:13.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan nog een tijdje doorgaan.
Dat ga ik niet doen.

00:05:13.540 --> 00:05:14.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ga afronden.

00:05:16.209 --> 00:05:20.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kort samengevat: heldere kaders,
goede instrumenten, voldoende

00:05:20.120 --> 00:05:24.007 align:middle line:82% position:46% size:100%
handjes en euro's, zorg voor grond,
leg de regie in een gebied — dat

00:05:24.127 --> 00:05:27.129 align:middle line:82% position:46% size:100%
meen ik oprecht — en neem de tijd
voor de gebiedsprocessen zelf.

00:05:27.519 --> 00:05:32.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar misschien — daar wil ik mee
eindigen — is los van dit alles het

00:05:32.120 --> 00:05:35.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
toverwoord wel "verbinding", dat we
met z'n allen de verbinding zoeken

00:05:35.879 --> 00:05:39.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
met het gebied en met elkaar om
vanuit daar te kijken hoe we dit

00:05:39.649 --> 00:05:41.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
probleem kunnen tackelen.
Dank u wel.

00:05:41.560 --> 00:05:44.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel, meneer Kosters.
Ik geef het woord aan mevrouw

00:05:44.720 --> 00:05:47.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Büller.
Dank u wel.

00:05:47.680 --> 00:05:50.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben Lenneke Büller.
Ik ben projectleider van

00:05:50.839 --> 00:05:54.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
veenweidegebied Aldeboarn-De Deelen
in Friesland.

00:05:54.399 --> 00:05:56.589 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben projectleider namens het
gebied.

00:05:56.709 --> 00:06:01.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mijn evenknie, projectleider van de
provincie van Aldeboarn-De Deelen,

00:06:01.339 --> 00:06:04.339 align:middle line:82% position:46% size:100%
zit hier in de zaal.
Wij doen dat samen.

00:06:04.459 --> 00:06:09.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat tekent ook ons proces.
Het gebiedsproces is eind 2016

00:06:09.259 --> 00:06:15.117 align:middle line:82% position:46% size:100%
gestart op initiatief van burgers en
boeren samen, op basis van de

00:06:15.237 --> 00:06:19.629 align:middle line:82% position:46% size:100%
provinciale veenweidevisie.
De opgave was destijds nog alleen

00:06:19.750 --> 00:06:23.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
bodemdaling verminderen door
peilverhoging.

00:06:24.579 --> 00:06:29.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij als gebiedspartijen hebben van
meet af aan gezegd: wij willen niet

00:06:29.629 --> 00:06:33.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
alleen dat als opgave nemen, maar
wij willen de focus verbreden; wij

00:06:33.920 --> 00:06:38.870 align:middle line:82% position:46% size:100%
willen een integraal plan maken dat
gericht is op de vitaliteit van het

00:06:38.990 --> 00:06:44.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied als geheel en we nemen ook
natuur, biodiversiteit, landschap,

00:06:44.689 --> 00:06:46.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
cultuur, historie, energietransitie
et cetera

00:06:47.920 --> 00:06:48.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
mee.

00:06:50.139 --> 00:06:53.290 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zien onszelf in Aldeboarn-De
Deelen dus als een voorbeeld van de

00:06:53.410 --> 00:06:58.240 align:middle line:82% position:46% size:100%
integrale gebiedsgerichte aanpak,
zoals het in het NPLG werd gezegd.

00:06:58.899 --> 00:07:03.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn het helemaal eens met de
uitgangspunten dat je opgaven vooral

00:07:03.870 --> 00:07:09.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
in samenhang met elkaar oppakt.
Voor ons als burgers is het

00:07:10.009 --> 00:07:12.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
belangrijk dat het om het landelijk
gebied gaat, niet alleen om de

00:07:12.589 --> 00:07:13.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
transitie van de landbouw.

00:07:16.779 --> 00:07:19.839 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat maakt ons proces in mijn ogen
succesvol?

00:07:20.350 --> 00:07:22.959 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is hier ook al een beetje
gezegd.

00:07:23.170 --> 00:07:28.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
Contacten, kennis, ogen en oren in
het veld en experts koppel je aan de

00:07:29.089 --> 00:07:32.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
overheden.
Die komen dus bij elkaar.

00:07:33.100 --> 00:07:37.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat doen we van meet af aan.
Dat geldt ook voor een open kijk en

00:07:37.480 --> 00:07:37.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
inbreng,

00:07:39.430 --> 00:07:44.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
ondernemend en ambitieus, en dat met
ondersteuning, vertrouwen en

00:07:44.480 --> 00:07:48.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
speelruimte van de provincie.
Dat heeft ons vooruitgebracht.

00:07:48.800 --> 00:07:52.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan knelpunten.
Ons vertrekpunt is vrijwillige

00:07:52.310 --> 00:07:53.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
medewerking.
Dat

00:07:55.899 --> 00:08:02.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
veronderstelt geld, grond — vooral
ook grond — en instrumenten om de

00:08:02.540 --> 00:08:05.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
boel in beweging te brengen en te
houden.

00:08:06.970 --> 00:08:09.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je opereert namelijk in een
dynamisch speelveld.

00:08:10.209 --> 00:08:14.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zolang het aan die handelingsruimte
ontbreekt, kun je onvoldoende sturen

00:08:14.790 --> 00:08:19.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
en inspelen op kansen die zich
voordoen, bijvoorbeeld een bedrijf

00:08:19.129 --> 00:08:24.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat te koop staat.
Dat werkt stagnerend en frustrerend,

00:08:24.980 --> 00:08:28.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet alleen voor het team, maar
inmiddels ook voor de boeren, merk

00:08:28.620 --> 00:08:30.987 align:middle line:82% position:46% size:100%
ik.
Jongens, laten we verdergaan.

00:08:31.107 --> 00:08:35.299 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan het tweede knelpunt.
Het Rijk moet duidelijkheid

00:08:35.419 --> 00:08:39.320 align:middle line:82% position:46% size:100%
verschaffen over de opgaven en
garanderen dat deze niet weer op

00:08:39.440 --> 00:08:42.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
korte termijn wijzigen.
Dat is essentieel voor vertrouwen en

00:08:42.769 --> 00:08:46.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
draagvlak en ook voor het
ontwerpproces.

00:08:46.340 --> 00:08:48.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er moet namelijk een stip op de
horizon zijn.

00:08:49.870 --> 00:08:53.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
In mijn ogen is een succesfactor
voor de landelijke aanpak in wezen

00:08:53.929 --> 00:08:58.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
dezelfde als bij ons in het klein:
Rijk, regio, mensen uit de praktijk

00:08:58.830 --> 00:09:03.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
en experts ontwikkelen samen de
noodzakelijke voorwaarden, niet van

00:09:03.779 --> 00:09:06.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
bovenaf en niet dichtgetimmerd met
regeltjes.

00:09:06.600 --> 00:09:12.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
En geef de regio handelingsruimte,
vertrouwen en tijd.

00:09:12.669 --> 00:09:18.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maatwerk kost tijd.
Wat ontbreekt, is het brede verhaal

00:09:19.059 --> 00:09:23.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
van het NPLG.
Deze transitie moet en kan iets

00:09:23.600 --> 00:09:27.580 align:middle line:82% position:46% size:100%
opleveren voor het landelijk gebied.
Dat moet de insteek zijn.

00:09:28.059 --> 00:09:32.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan krijg je mensen mee.
Het is jammer dat het nu alleen om

00:09:32.690 --> 00:09:37.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstof en natuur gaat en dat dat
de opening is geweest van het NPLG.

00:09:39.250 --> 00:09:39.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tot slot.

00:09:42.070 --> 00:09:46.330 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij staan voor systeemverandering.
Dan gaan er mensen tussen wal en

00:09:46.450 --> 00:09:49.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
schip vallen.
Daar moet een vangnet voor gecreëerd

00:09:50.029 --> 00:09:50.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
worden.

00:09:52.029 --> 00:09:54.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die zekerheid zou je eigenlijk als
Rijk moeten geven.

00:09:56.080 --> 00:09:59.293 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat was het.
In Aldeboarn-De Deelen hebben we een

00:09:59.413 --> 00:10:01.919 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedscommissie.
De overheden, de provincie, het

00:10:02.039 --> 00:10:05.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
waterschap, de gemeente, het team en
de boeren van Aldeboarn-De Deelen:

00:10:06.610 --> 00:10:08.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
wij nodigen u graag uit om een keer
langs te komen.

00:10:11.169 --> 00:10:13.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Het is altijd goed om naar Friesland

00:10:13.759 --> 00:10:17.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
af te reizen, zou ik tegen de
collega's zeggen, maar dat terzijde.

00:10:17.210 --> 00:10:20.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik geef graag het woord aan de heer
Jonkers.

00:10:23.440 --> 00:10:25.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, dank voor de
uitnodiging.

00:10:26.049 --> 00:10:29.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mijn naam is Henk Jonkers en ik ben
programmaleider van de Natura

00:10:30.190 --> 00:10:35.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000-opgave in Overijssel.
Daar zijn 26 Natura 2000-gebieden en

00:10:35.960 --> 00:10:39.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
er lopen op dit moment nog ongeveer
zestien gebiedsprocessen met een

00:10:40.009 --> 00:10:45.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
budget van ongeveer 800 miljoen.
We zijn in 2013, 2014 begonnen.

00:10:45.909 --> 00:10:50.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn nu ongeveer halverwege en we
moeten nog een behoorlijk stuk doen.

00:10:50.269 --> 00:10:51.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er liggen nog een paar hele grote
opgaven.

00:10:52.779 --> 00:10:55.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben ondertussen 30 jaar werkzaam
in gebiedsprocessen.

00:10:55.370 --> 00:10:57.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben begonnen bij de
Landinrichtingsdienst en ik heb veel

00:10:58.070 --> 00:11:00.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
ervaring opgedaan met landinrichting
en met de Wet inrichting landelijk

00:11:01.100 --> 00:11:02.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied (Wilg).
Het is volgens mij een prima

00:11:02.960 --> 00:11:04.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrument om nog eens af te
stoffen.

00:11:04.759 --> 00:11:06.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Misschien moeten we eens kijken of
dat niet kan werken.

00:11:06.659 --> 00:11:09.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Inmiddels werk ik acht jaar bij de
provincie.

00:11:10.210 --> 00:11:13.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gebiedsgericht werken is geen
wondermiddel.

00:11:13.340 --> 00:11:16.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is een manier van werken waarbij
je samen probeert tot een zo goed

00:11:16.879 --> 00:11:19.490 align:middle line:82% position:46% size:100%
mogelijke oplossing te komen voor
het liefst een zo duidelijk

00:11:19.610 --> 00:11:23.330 align:middle line:82% position:46% size:100%
mogelijke opgave.
Gebiedsgericht werken kost veel

00:11:23.450 --> 00:11:27.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
tijd, veel geld en veel energie.
Maar gebiedsgericht

00:11:28.779 --> 00:11:32.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
werken is ook de enige manier om op
lokaal niveau, op keukentafelniveau,

00:11:33.009 --> 00:11:35.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
opgaven in samenhang gerealiseerd te
krijgen.

00:11:35.980 --> 00:11:41.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
Opgaven hebben nu eenmaal samenhang.
Ze zijn nooit enkelvoudig.

00:11:42.100 --> 00:11:44.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is er dan nodig om dat
gebiedsgericht werken aan het werk

00:11:44.779 --> 00:11:47.049 align:middle line:82% position:46% size:100%
te krijgen?
Duidelijke kaders.

00:11:47.259 --> 00:11:50.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat moet, waar zit de speelruimte en
wat doen we niet?

00:11:50.179 --> 00:11:54.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er moet een ruim, ontschot en helder
mandaat zijn en er moeten middelen

00:11:54.470 --> 00:11:57.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn, zodat maatwerk op lokaal
niveau geleverd kan worden en je

00:11:58.100 --> 00:12:00.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet voor elke handeling een heel
proces moet doorlopen.

00:12:01.450 --> 00:12:06.200 align:middle line:82% position:46% size:100%
De overheid moet optreden als één
overheid, die het gebiedsproces over

00:12:06.320 --> 00:12:08.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
de volle breedte ondersteunt en
faciliteert.

00:12:08.980 --> 00:12:11.629 align:middle line:82% position:46% size:100%
Elke discussie heeft impact op het
gebiedsproces.

00:12:11.750 --> 00:12:13.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
U kunt het vandaag weer in Zwolle
zien.

00:12:14.259 --> 00:12:17.240 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben weer ongeruste boeren op
bezoek.

00:12:17.360 --> 00:12:22.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou ja, elke keer als er ergens iets
gebeurt, wordt het gebiedsproces

00:12:22.980 --> 00:12:23.330 align:middle line:82% position:46% size:100%
verstoord.

00:12:25.210 --> 00:12:27.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
Een ruime grondvoorraad is heel
belangrijk.

00:12:27.509 --> 00:12:30.379 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zonder voldoende grond heeft het
starten van een gebiedsproces geen

00:12:30.500 --> 00:12:32.657 align:middle line:82% position:46% size:100%
zin.
Grond moet beschikbaar zijn in het

00:12:32.777 --> 00:12:35.049 align:middle line:82% position:46% size:100%
proces en daar ook ingezet kunnen
worden.

00:12:36.730 --> 00:12:39.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gaan gebiedsprocessen altijd
makkelijk als je dat samen doet?

00:12:39.730 --> 00:12:42.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
Helaas niet.
Procedures kosten echt heel veel

00:12:42.799 --> 00:12:47.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
tijd en grond is altijd emotie.
Opgaven landen altijd bij

00:12:47.330 --> 00:12:48.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
grondeigenaren en gebruikers.

00:12:50.559 --> 00:12:53.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat moeten we ons altijd, overal,
elke keer in die processen

00:12:53.840 --> 00:12:55.167 align:middle line:82% position:46% size:100%
realiseren.
Daar moeten we altijd aandacht voor

00:12:55.287 --> 00:12:56.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebben.
Ten slotte.

00:12:57.460 --> 00:13:01.163 align:middle line:82% position:46% size:100%
U bent van harte welkom in
Overijssel om de Natura

00:13:01.283 --> 00:13:03.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000-gebieden eens een keer in het
echt te bekijken.

00:13:03.850 --> 00:13:05.830 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Ook dank aan u.

00:13:06.610 --> 00:13:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan gaan we naar de collega's.
Er zijn acht fracties

00:13:09.879 --> 00:13:11.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertegenwoordigd.
Als iedereen zijn

00:13:11.899 --> 00:13:15.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
levensbeschouwingen als intro gaat
gebruiken, hebben we een probleem

00:13:15.549 --> 00:13:19.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
qua tijd, maar het kan.
De voorzitter hamert gewoon om 15.15

00:13:19.970 --> 00:13:22.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
uur af, maar dan heeft u denk ik
geen antwoorden gekregen op uw

00:13:22.460 --> 00:13:22.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
vragen.

00:13:24.970 --> 00:13:27.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik geef als eerste het woord aan de
heer De Groot, die spreekt namens de

00:13:27.909 --> 00:13:29.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
D66-fractie.
Wilt u duidelijk aangeven aan wie u

00:13:29.600 --> 00:13:31.216 align:middle line:82% position:46% size:100%
de vraag stelt?
Dan maak ik een rondje langs

00:13:31.336 --> 00:13:33.370 align:middle line:82% position:46% size:100%
iedereen en kunnen de genodigden en
bloc reageren.

00:13:37.429 --> 00:13:40.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan de inleiders voor hun

00:13:41.679 --> 00:13:44.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
heldere verhalen.
Het is fijn om te horen dat het

00:13:46.240 --> 00:13:50.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
goed loopt, maar het is ook
duidelijk dat u vragen heeft voor de

00:13:50.210 --> 00:13:53.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
overheid.
In het NPLG wordt niet alleen op

00:13:53.809 --> 00:13:58.700 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstof ingegaan, maar wordt ook
alvast geanticipeerd op water en op

00:13:58.820 --> 00:13:59.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
klimaat.

00:14:01.720 --> 00:14:03.190 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vraag de heer Jonkers

00:14:06.120 --> 00:14:08.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
of die bredere doelen zijn in te
bouwen in de lopende

00:14:08.769 --> 00:14:09.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.

00:14:12.740 --> 00:14:14.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Het woord is aan de heer Boswijk,

00:14:14.600 --> 00:14:16.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
die spreekt namens de CDA-fractie.
Dank

00:14:18.759 --> 00:14:21.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan alle drie de sprekers voor
jullie input.

00:14:21.769 --> 00:14:25.403 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het was erg boeiend en ik zie ook
een rode draad: van onderaf; geef

00:14:25.524 --> 00:14:28.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertrouwen; wees niet te dogmatisch.

00:14:30.700 --> 00:14:33.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Jullie vragen eigenlijk allemaal om
geld, grond en instrumenten.

00:14:34.480 --> 00:14:37.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Is er één instrument waarvan jullie
zeggen: dat hebben wij nou echt

00:14:37.399 --> 00:14:42.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
nodig, misschien als een soort
smeermiddel, om die transitie op

00:14:42.379 --> 00:14:43.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
gang te brengen?

00:14:44.529 --> 00:14:47.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik stel die vraag aan mevrouw
Büller.

00:14:48.700 --> 00:14:50.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Ik geef het woord aan mevrouw

00:14:50.690 --> 00:14:51.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bromet.
Zij spreekt namens de

00:14:51.710 --> 00:14:53.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
GroenLinksfractie.
Voorzitter.

00:14:54.090 --> 00:14:57.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als ik later geen Kamerlid meer ben,
dan wil ik graag het werk van deze

00:14:58.019 --> 00:15:00.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
drie mensen gaan doen, want het
lijkt me heel erg interessant en

00:15:00.690 --> 00:15:05.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeiend.
Mijn vraag gaat over het gesprek dat

00:15:05.929 --> 00:15:08.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
je voert.
Er werd al gezegd dat het gaat over

00:15:08.330 --> 00:15:11.379 align:middle line:82% position:46% size:100%
de taal die je spreekt, maar ook
over gedeelde uitgangspunten.

00:15:11.529 --> 00:15:14.830 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat ik vaak merk in de gesprekken
die ik voer met boeren, is dat er

00:15:15.100 --> 00:15:18.740 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeren zijn die zeggen "er komen
gigantische opgaven op ons af" en

00:15:18.860 --> 00:15:21.320 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat ook naar hun hand willen zetten,
maar dat er ook een heleboel boeren

00:15:21.440 --> 00:15:24.687 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn die zeggen "er is geen
stikstofprobleem", "het water is al

00:15:24.807 --> 00:15:28.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
schoon" of "klimaat, ach, dat zien
we wel".

00:15:28.570 --> 00:15:30.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het lijkt me ontzettend moeilijk om
daarmee om te gaan.

00:15:30.970 --> 00:15:33.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vraag me af hoe jullie daarmee
omgaan in de gebiedsprocessen.

00:15:37.269 --> 00:15:39.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
We gaan even de deur achter ons
dicht doen, want er wordt wat

00:15:39.769 --> 00:15:41.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
verplaatst, zo te horen.
Ik geef het woord aan mevrouw

00:15:41.799 --> 00:15:43.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
Vestering, die spreekt namens de
Partij voor de Dieren.

00:15:44.830 --> 00:15:47.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel, voorzitter.
Dank aan de drie gasten die we

00:15:47.960 --> 00:15:51.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
vandaag in ons midden hebben.
Ik heb een vraag aan mevrouw Büller.

00:15:52.960 --> 00:15:55.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
Allereerst wil ik graag duidelijk
hebben over welke veehouders we het

00:15:55.519 --> 00:15:57.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
in uw gebied met name hebben.
Volgens mij zijn dat met name

00:15:58.029 --> 00:16:00.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
melkveehouders, maar misschien kan
mevrouw Büller daar nog wat over

00:16:00.379 --> 00:16:04.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertellen.
In haar positionpaper schrijft

00:16:04.159 --> 00:16:08.620 align:middle line:82% position:46% size:100%
mevrouw Büller dat de inzet van het
voorkeursrecht sturing zou geven aan

00:16:09.220 --> 00:16:12.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
het gebiedsproces.
Ik wil graag vragen wat de voordelen

00:16:12.980 --> 00:16:15.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
daarvan zijn ten aanzien van de
huidige situatie.

00:16:17.169 --> 00:16:20.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Klopt het dat er nu ook percelen
worden opgekocht ten behoeve van

00:16:21.080 --> 00:16:25.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
extensivering?
Wat zou er dan anders aan zijn met

00:16:25.220 --> 00:16:27.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
het voorkeursrecht?
Waarom wordt het dan nog niet

00:16:27.399 --> 00:16:30.169 align:middle line:82% position:46% size:100%
ingezet, is mijn vraag.
Dank.

00:16:30.289 --> 00:16:32.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is de Partij voor de Dieren.
Ik zei volgens mij "van".

00:16:32.620 --> 00:16:35.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
Excuses.
Het woord is aan de heer Thijssen.

00:16:35.480 --> 00:16:36.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hij spreekt namens de PvdA.
Ik dacht: nu

00:16:39.159 --> 00:16:40.330 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat de voorzitter zeggen "de Partij
van de Arbeid".

00:16:40.820 --> 00:16:43.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat klopt namelijk.
Dank voor uw komst en uw

00:16:43.769 --> 00:16:45.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
toelichting.
Ik heb een vraag aan de heer

00:16:45.659 --> 00:16:46.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Jonkers.
Ik

00:16:48.159 --> 00:16:49.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
heb eigenlijk een vraag aan alle
drie, maar laat ik 'm stellen aan de

00:16:49.850 --> 00:16:53.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Jonkers.
De opgaven die we hebben, laten zien

00:16:53.210 --> 00:16:55.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat we niet zozeer minder boeren
nodig hebben, maar dat er

00:16:55.370 --> 00:16:58.120 align:middle line:82% position:46% size:100%
fundamenteel moet worden ingegrepen
bij sommige bedrijven.

00:16:59.440 --> 00:17:02.669 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat klinkt toch een beetje alsof er
gesprekken worden gevoerd over het

00:17:02.789 --> 00:17:06.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
kerstdiner met de kalkoen aan tafel,
wat me nog best wel ingewikkeld

00:17:06.240 --> 00:17:09.028 align:middle line:82% position:46% size:100%
lijkt.
Kunt u schetsen wat de

00:17:09.148 --> 00:17:13.799 align:middle line:82% position:46% size:100%
succesfactoren zijn om met de boeren
te bespreken dat ze inderdaad gewoon

00:17:13.920 --> 00:17:16.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen blijven, maar dat hun
bedrijfsvoering wel fundamenteel

00:17:16.589 --> 00:17:18.808 align:middle line:82% position:46% size:100%
anders moet worden?
Wat zijn daarvoor de "kritieke

00:17:18.929 --> 00:17:21.108 align:middle line:82% position:46% size:100%
succesfactoren", om het zo maar te
noemen?

00:17:21.880 --> 00:17:22.818 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Dan de heer Van Campen.

00:17:22.939 --> 00:17:25.200 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hij spreekt namens de VVD-fractie.
Voorzitter.

00:17:25.319 --> 00:17:28.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook namens mij veel dank voor uw
aanwezigheid en de presentatie.

00:17:29.039 --> 00:17:30.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb een vraag aan de heer
Kosters.

00:17:31.130 --> 00:17:38.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kunt u wat zeggen over hoe de
financiële waardering van grond een

00:17:38.579 --> 00:17:41.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
rol kan spelen in de gebiedsgerichte
aanpak?

00:17:42.318 --> 00:17:45.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gangbare landbouwgrond heeft
natuurlijk een bepaalde waarde voor

00:17:45.689 --> 00:17:48.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
een gangbare boer.
Maar waar we naartoe willen, is in

00:17:48.930 --> 00:17:52.490 align:middle line:82% position:46% size:100%
bepaalde gebieden het wegnemen van
de harde knip tussen agrarische

00:17:52.609 --> 00:17:57.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoogproductieve landbouwgrond
enerzijds en de hoog beschermde

00:17:57.980 --> 00:18:01.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurgebieden anderzijds.
Dat zal voor een boer natuurlijk op

00:18:01.579 --> 00:18:03.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
financieel economisch gebied wat
betekenen.

00:18:03.660 --> 00:18:07.740 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe kan grondwaardering daarin een
rol spelen in uw ervaring?

00:18:07.859 --> 00:18:10.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is daarvoor nodig?
Ook dank.

00:18:10.130 --> 00:18:11.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan de heer Grinwis, die spreekt
namens de ChristenUniefractie.

00:18:12.740 --> 00:18:14.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, dank u wel.
Dank aan alle drie.

00:18:16.049 --> 00:18:20.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb een vraag naar aanleiding van
een werkbezoek in Overijssel.

00:18:20.279 --> 00:18:22.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan die vraag dus misschien het
beste aan de heer Jonkers stellen,

00:18:22.569 --> 00:18:24.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar in principe is het een vraag
voor alle drie.

00:18:25.039 --> 00:18:27.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik hoorde terug dat de
gebiedsprocessen al een tijdje

00:18:27.289 --> 00:18:29.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
liepen; dat is vanaf 2019 een beetje
begonnen.

00:18:29.730 --> 00:18:33.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
Sommige provincies waren daarvóór al
flink bezig.

00:18:34.390 --> 00:18:37.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
Met de komst van dit kabinet en de
brievenschrijverij in april en juni

00:18:38.259 --> 00:18:40.844 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn die gebiedsprocessen eigenlijk
steeds meer onder druk komen te

00:18:40.963 --> 00:18:42.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
staan en zijn mensen van tafel
weggelopen.

00:18:43.059 --> 00:18:46.336 align:middle line:82% position:46% size:100%
Herkent u dat beeld?
Hoe zijn mensen weer aan tafel te

00:18:46.457 --> 00:18:47.358 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgen?
En hoe is er weer schwung in te

00:18:47.479 --> 00:18:47.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgen?

00:18:49.450 --> 00:18:51.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
De laatste spreker vanuit de Kamer

00:18:51.740 --> 00:18:53.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
in deze ronde is mevrouw Van der
Plas.

00:18:53.630 --> 00:18:54.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zij spreekt namens BBB.

00:18:56.049 --> 00:18:59.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Dank ook aan de inleiders.

00:18:59.390 --> 00:19:01.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb een vraag voor mevrouw
Büller.

00:19:01.990 --> 00:19:04.700 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij horen van boeren met betrekking
tot uw gebiedsproces dat zij al

00:19:04.819 --> 00:19:09.747 align:middle line:82% position:46% size:100%
jaren in onzekerheid zitten, dat het
flankerend beleid ontoereikend is en

00:19:09.866 --> 00:19:12.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook dat er boerderijen zijn
opgekocht die aangewend zouden

00:19:12.589 --> 00:19:15.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
worden voor extensivering en voor
versterking van de blijvende

00:19:15.799 --> 00:19:19.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedrijven — aan de voorkant wordt
het vaak overgoten met een heel

00:19:19.369 --> 00:19:22.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
positief sausje — maar dat die
gronden zouden zijn uitgegeven aan

00:19:23.089 --> 00:19:26.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
TBO's, terreinbeherende
organisaties, zoals Natuurmonumenten

00:19:26.509 --> 00:19:30.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
en Staatsbosbeheer.
Kunt u aangeven of dit klopt,

00:19:30.279 --> 00:19:33.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoeveel bedrijven zijn opgekocht en
waar die gronden precies naartoe

00:19:33.619 --> 00:19:34.240 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn gegaan?
Ook

00:19:36.450 --> 00:19:38.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
dank.
Ik kijk naar onze gasten of ze in

00:19:39.089 --> 00:19:41.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
staat zijn om de antwoorden te geven
op de gestelde vragen.

00:19:42.029 --> 00:19:44.089 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan wil ik als eerste de heer
Kosters het woord geven.

00:19:48.220 --> 00:19:51.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, ik neem aan dat u
bedoelt dat ik nu de vragen van

00:19:51.730 --> 00:19:53.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
meneer Van Campen maar moet
beantwoorden.

00:19:53.400 --> 00:19:53.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja,

00:19:54.880 --> 00:19:57.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat bedoelt de voorzitter zeker,
maar er werden ook wat bredere

00:19:58.039 --> 00:19:59.589 align:middle line:82% position:46% size:100%
vragen gesteld en daar mag u ook
gelijk op reageren.

00:20:00.068 --> 00:20:03.799 align:middle line:82% position:46% size:100%
Oké.
Over de grond is inderdaad heel veel

00:20:03.920 --> 00:20:07.673 align:middle line:82% position:46% size:100%
discussie.
Als je grond verwerft, wat betaal je

00:20:07.794 --> 00:20:09.240 align:middle line:82% position:46% size:100%
dan?
Makkelijk gezegd komt het erop neer

00:20:09.359 --> 00:20:13.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat je de marktwaarde betaalt.
De achterliggende vraag is

00:20:13.640 --> 00:20:15.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurlijk: krijg je het daarvoor
voor mekaar?

00:20:17.259 --> 00:20:19.089 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als je er dan iets bovenop wil doen,
krijg

00:20:21.119 --> 00:20:23.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
je gelijk staatssteundiscussies en

00:20:28.710 --> 00:20:30.626 align:middle line:82% position:46% size:100%
wordt het gelijk juridisch.
In het verleden hadden we naast die

00:20:30.747 --> 00:20:34.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
aankoopgelden nog bepaalde
regelingen waardoor je net iets

00:20:34.829 --> 00:20:37.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
extra's kon doen om het toch in de
vingers te krijgen.

00:20:37.190 --> 00:20:39.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat was ook gekoppeld aan
landinrichting.

00:20:39.589 --> 00:20:42.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat bedoel ik met oudere
instrumenten om even terug te

00:20:42.410 --> 00:20:46.497 align:middle line:82% position:46% size:100%
kijken, bijvoorbeeld dat je een
afkoop doet en dan nog iets extra's

00:20:46.616 --> 00:20:48.740 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunt doen, zonder in die
staatssteundiscussie terecht te

00:20:48.859 --> 00:20:50.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
komen.
Dat zou denk ik wel een oplossing

00:20:50.259 --> 00:20:50.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen zijn.
Een

00:20:52.900 --> 00:20:58.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
korte aanvullende vraag.
Mijn vraag ging niet zozeer over

00:20:58.910 --> 00:21:01.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
grondverwerving, maar over

00:21:02.650 --> 00:21:04.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
het extensiveren van bepaalde grond.

00:21:06.369 --> 00:21:06.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waar het

00:21:11.470 --> 00:21:14.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat om de zogenaamde
landschapsgrond, zoals dat in het

00:21:14.119 --> 00:21:16.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
coalitieakkoord wordt genoemd, kan
ik mij voorstellen dat je als boer

00:21:17.000 --> 00:21:19.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
denkt: allemaal wel mooi bedacht
daar in Den Haag, maar die grond

00:21:20.140 --> 00:21:22.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
heeft een bepaalde
bedrijfseconomische waarde.

00:21:22.430 --> 00:21:24.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mijn vraag is dus hoe je dat
sluitend

00:21:26.019 --> 00:21:28.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgt.
Is dat onderdeel van de gesprekken

00:21:28.519 --> 00:21:30.818 align:middle line:82% position:46% size:100%
die u voert over de gebiedsprocessen
of nog niet?

00:21:31.369 --> 00:21:38.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, dat is zeker een onderwerp.
In ons proces nu hebben we

00:21:39.369 --> 00:21:41.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
stroken gereserveerd als
landschapsgrond.

00:21:45.980 --> 00:21:48.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
De discussie gaat natuurlijk wel
komen over de vraag wat je dan doet

00:21:48.299 --> 00:21:48.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
met die gebieden.

00:21:53.019 --> 00:21:57.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als je verwacht dat de boeren dan
niets doen, dan kun je een

00:21:58.750 --> 00:22:00.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
afwaardering krijgen tot een
bepaalde waarde.

00:22:00.500 --> 00:22:03.490 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan zeg je tegen die boer: oké, dat
doen wij.

00:22:03.670 --> 00:22:06.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar staat dan weer tegenover — dat
zou je bijvoorbeeld middels een

00:22:06.640 --> 00:22:09.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
kwalitatieve verplichting kunnen
doen — dat de boer er zo veel jaar

00:22:10.000 --> 00:22:11.660 align:middle line:82% position:46% size:100%
een bepaald beheer voert of een
bepaald gewas teelt.

00:22:11.779 --> 00:22:14.740 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat zou wat mij betreft een prima
oplossing kunnen zijn.

00:22:20.890 --> 00:22:21.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan de vraag

00:22:23.380 --> 00:22:26.558 align:middle line:82% position:46% size:100%
over het koppelen van de doelen en
opgaven aan lopende processen.

00:22:29.910 --> 00:22:33.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is precies ook de discussie waar
we in Drenthe voor staan.

00:22:35.799 --> 00:22:37.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er is een aantal commissies daarmee
aan de slag.

00:22:38.019 --> 00:22:42.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat je per gebied, per
commissie moet kijken welke opgaven

00:22:43.098 --> 00:22:44.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
erbij komen.
Je kunt dan ook kijken of het met

00:22:45.109 --> 00:22:47.660 align:middle line:82% position:46% size:100%
dezelfde commissie kan, met een
andere structuur, met andere leden

00:22:47.779 --> 00:22:51.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
of met een andere aanpak.
Je kunt dan best dingen aan elkaar

00:22:51.619 --> 00:22:54.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
koppelen maar dat moet je dan per
gebied verkennen.

00:22:55.009 --> 00:22:56.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook dat is dus maatwerk.

00:22:58.930 --> 00:23:00.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Dan gaan we over naar mevrouw

00:23:43.000 --> 00:23:47.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
Büller.
Dan de vraag over de instrumenten.

00:23:49.720 --> 00:23:55.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waar veenweideboeren zelf aangeven
graag te willen verplaatsen,

00:23:56.029 --> 00:24:00.027 align:middle line:82% position:46% size:100%
bijvoorbeeld naar kleiweiden waar
minder opgaven samenkomen, lopen ze

00:24:00.146 --> 00:24:03.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
tegen het probleem aan dat ze moeten
verplaatsen naar duurdere grond.

00:24:03.609 --> 00:24:06.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar zit echt een groot verschil in
waarde in.

00:24:10.420 --> 00:24:14.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dát oplossen is een van de
belangrijkste dingen, want als deze

00:24:15.019 --> 00:24:18.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeren naar genoegen verplaatst
zouden kunnen worden, dan ontstaat

00:24:18.619 --> 00:24:22.299 align:middle line:82% position:46% size:100%
er ook weer ruimte in het gebied om
te kunnen extensiveren.

00:24:22.809 --> 00:24:27.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waar we nu ook over nadenken, is een
minnelijke onteigening.

00:24:28.509 --> 00:24:31.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zoals een van de boeren zelf ook
heeft aangegeven, is dat misschien

00:24:31.789 --> 00:24:36.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor onze boeren wel het meest
optimale.

00:24:37.809 --> 00:24:42.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe dat dan precies moet, weten we
niet, maar dat speelt nu in ons

00:24:42.259 --> 00:24:42.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoofd.

00:24:45.730 --> 00:24:47.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mag ik doorgaan naar een volgende
vraag?

00:24:47.680 --> 00:24:48.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja?
Oké.

00:24:50.950 --> 00:24:52.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat voor veehouders zijn er in ons
gebied?

00:24:53.000 --> 00:24:57.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het gaat voor 85% om
melkveehouderij.

00:24:57.619 --> 00:25:00.686 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn wat paarden en schapen, maar
het gaat voornamelijk om

00:25:00.807 --> 00:25:03.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
melkveehouderij, zoals dat ook past
bij veenweide.

00:25:05.740 --> 00:25:09.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waarom het inzetten van het
voorkeursrecht?

00:25:12.970 --> 00:25:15.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Veenweidegrond is goedkope grond.

00:25:18.369 --> 00:25:21.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit is aantrekkelijke grond voor
boeren die

00:25:22.660 --> 00:25:26.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
ver weg zitten en die
mestplaatsingsruimte nodig hebben.

00:25:30.730 --> 00:25:34.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat betekent twee dingen.
Als je die grond niet kunt

00:25:34.730 --> 00:25:39.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
verwerven, kun je die niet inzetten
voor je gebiedsproces.

00:25:39.690 --> 00:25:45.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het tweede is: daar komen boeren die
af en toe maaien en die verder geen

00:25:45.700 --> 00:25:48.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
enkele binding met het gebied en de
grond hebben.

00:25:49.210 --> 00:25:52.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
De boeren zijn zelf ook heel bang —
dat is wat je vaak hoort — voor

00:25:52.789 --> 00:25:55.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitholling van het platteland, voor
dat het ontzield raakt.

00:25:57.130 --> 00:26:02.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het voorkeursrecht zou een manier
kunnen zijn om iets meer de vinger

00:26:02.880 --> 00:26:04.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
in de pap te hebben.

00:26:06.549 --> 00:26:10.608 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waarom wordt dat niet ingezet?
Dat komt omdat we nog niet zover

00:26:10.729 --> 00:26:11.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn.

00:26:12.710 --> 00:26:15.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het staat wel op het lijstje, omdat
je dit soort ontwikkelingen ziet en

00:26:16.099 --> 00:26:16.778 align:middle line:82% position:46% size:100%
je die niet wilt

00:26:18.400 --> 00:26:20.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
vanuit het gebied als geheel.

00:26:22.359 --> 00:26:26.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan de laatste vraag die direct aan
mij gericht was.

00:26:26.329 --> 00:26:26.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is niet waar dat er

00:26:28.150 --> 00:26:29.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
gronden zijn aangekocht en

00:26:32.950 --> 00:26:38.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat die zijn uitgegeven aan TBO's.
Wij hebben wel gronden aangekocht,

00:26:38.119 --> 00:26:40.538 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar die hebben we nog aan niemand
uitgegeven.

00:26:42.880 --> 00:26:45.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die grond reserveren wij namelijk
voor straks, voor een ruilproces.

00:26:46.689 --> 00:26:49.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar maak je nu dus nog geen
beslissingen over.

00:26:51.039 --> 00:26:54.308 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er was ook een vraag over flankerend
beleid.

00:26:54.789 --> 00:26:55.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er wordt in

00:26:58.329 --> 00:27:01.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
Friesland flankerend beleid
ontwikkeld.

00:27:02.349 --> 00:27:05.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waarom?
Omdat peilopzet

00:27:06.700 --> 00:27:11.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
negatieve gevolgen heeft voor het
inkomen en vermogen van boeren.

00:27:12.339 --> 00:27:17.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het flankerend beleid is ervoor om
die negatieve gevolgen te

00:27:17.390 --> 00:27:21.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
compenseren.
Dat flankerend beleid is momenteel

00:27:21.269 --> 00:27:24.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
in ontwikkeling.
Dat is nog een concept.

00:27:24.440 --> 00:27:29.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij gaan eerdaags in een deel van
ons gebied een praktijksimulatie

00:27:29.450 --> 00:27:32.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen om te kijken wat de
kinderziektes zijn van dat

00:27:32.410 --> 00:27:35.239 align:middle line:82% position:46% size:100%
flankerend beleid.
Maar het mooie daarvan is dat we ook

00:27:35.358 --> 00:27:39.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
helemaal zicht krijgen op — dat
gebeurt weer in

00:27:39.220 --> 00:27:43.346 align:middle line:82% position:46% size:100%
keukentafelgesprekken — hoe boeren
gecompenseerd willen worden.

00:27:43.467 --> 00:27:46.808 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ze krijgen een plaatje van hoe hun
toekomst eruit zou kunnen zien.

00:27:46.990 --> 00:27:50.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
"Hoe wil je gecompenseerd worden?
In grond, in geld of een

00:27:52.150 --> 00:27:55.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
combinatie?" Dat helpt ons om te
zien wat de mogelijke dynamiek is in

00:27:55.490 --> 00:27:57.549 align:middle line:82% position:46% size:100%
het gebied.
De

00:27:59.318 --> 00:28:00.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Boswijk, een verduidelijkende
vraag.

00:28:01.039 --> 00:28:03.239 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ga even door over dat flankerend
beleid.

00:28:03.358 --> 00:28:05.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als u dat expliciet zou kunnen
maken, waar denkt u dan aan?

00:28:06.089 --> 00:28:08.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Is dat bijvoorbeeld agrarisch
natuurbeheer?

00:28:09.460 --> 00:28:13.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nee, flankerend beleid is een
systematiek

00:28:15.099 --> 00:28:19.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
die we nu aan het ontwikkelen zijn
om niet bij ieder bedrijf

00:28:19.849 --> 00:28:23.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
afzonderlijk dubbel te moeten gaan
taxeren et cetera en te kijken wat

00:28:23.859 --> 00:28:28.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
er gebeurt.
Dan maak je een systematiek waarmee

00:28:28.430 --> 00:28:35.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
je per perceel in beeld brengt wat
het aan inkomen gaat schelen en wat

00:28:35.269 --> 00:28:37.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
het vermogensverlies van het bedrijf
is.

00:28:38.029 --> 00:28:42.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kun je dan compenseren.
Dat is wat het flankerend beleid

00:28:43.069 --> 00:28:48.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
moet doen: de negatieve gevolgen van
de peilverhoging compenseren.

00:28:49.180 --> 00:28:51.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik weet niet of ik de vraag zo
voldoende heb beantwoord.

00:28:52.500 --> 00:28:55.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Compenseren is dan dat je het
bijvoorbeeld in één keer afkoopt?

00:28:55.460 --> 00:28:58.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja.
Het idee tot nu toe is dat het

00:28:58.490 --> 00:28:59.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
vermogensverlies

00:29:02.029 --> 00:29:05.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
gecompenseerd wordt en het
inkomensverlies ook, in één keer

00:29:05.339 --> 00:29:09.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor een periode van tien jaar.
Maar dit is de conceptfase.

00:29:10.430 --> 00:29:14.660 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit wordt momenteel ontwikkeld.
Als u daarin geïnteresseerd bent,

00:29:15.309 --> 00:29:18.049 align:middle line:82% position:46% size:100%
kom dan naar Friesland.
Ik kan dat namelijk niet zo goed

00:29:18.170 --> 00:29:20.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitleggen als degenen die daarmee
bezig zijn.

00:29:22.930 --> 00:29:25.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Dan gaan we naar de heer Jonkers.

00:29:27.250 --> 00:29:30.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
De eerste vraag ging over het
combineren van nieuwe doelen met

00:29:31.299 --> 00:29:34.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
lopende processen.
Ja, dat kan.

00:29:36.160 --> 00:29:39.700 align:middle line:82% position:46% size:100%
We kunnen stikstofdoelen en
waterdoelen meenemen in de

00:29:40.269 --> 00:29:43.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
natura-opgaven, alleen maar in de
beperkte omgeving van die natura

00:29:44.769 --> 00:29:47.318 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebieden.
Als je het breder gaat maken, dan

00:29:47.529 --> 00:29:49.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
lukt dat niet meer.
Dan ga ik mijn opdracht namelijk

00:29:49.849 --> 00:29:51.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
veel groter maken dan die op dit
moment is.

00:29:51.950 --> 00:29:51.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
Toen

00:29:53.799 --> 00:29:57.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
we met de opgave begonnen, was
stikstof eigenlijk nog niet echt het

00:29:57.500 --> 00:29:59.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
item, dus toen zeiden we: het valt
buiten de scope.

00:29:59.799 --> 00:30:03.200 align:middle line:82% position:46% size:100%
De laatste tijd nemen we het gewoon
mee en zeggen we: als een bedrijf én

00:30:03.319 --> 00:30:06.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor de natuuropgave iets moet én
voor de stikstofopgave iets moet,

00:30:06.759 --> 00:30:08.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
dan moeten we hier een
totaaloplossing voor verzinnen.

00:30:09.279 --> 00:30:09.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dus dat doen we.

00:30:12.309 --> 00:30:16.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat was de vraag over doelen.
Dan de gesprekken bij mensen aan

00:30:16.910 --> 00:30:20.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
tafel met fundamentele gevolgen: hoe
doe je dat?

00:30:21.950 --> 00:30:27.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de opgave voor natura in
Overijssel gebruiken we heel veel

00:30:28.029 --> 00:30:31.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
ruilgronden.
Ruilgronden helpen echt enorm goed

00:30:31.430 --> 00:30:36.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
om te compenseren, vooral als je
grond moet inleveren om vernatting

00:30:37.039 --> 00:30:40.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
of bemesting minder te laten zijn.
Dat kun je compenseren.

00:30:41.710 --> 00:30:45.549 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben in de natura-opgave ook
een dwingend instrumentarium

00:30:45.818 --> 00:30:49.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
ingebouwd, dus we kunnen mensen ook
op basis van volledige

00:30:50.089 --> 00:30:53.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
schadeloosstelling compenseren.
Dat scheelt altijd nog weer een

00:30:54.109 --> 00:30:57.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
aardig stukje bij marktconform.
Dat maakt net even wat meer

00:30:57.829 --> 00:31:00.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
mogelijk.
Het lijkt heel ernstig, maar we

00:31:00.589 --> 00:31:03.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebben in zeven jaar tijd één keer
een gedoogplicht opgelegd en

00:31:03.440 --> 00:31:04.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
onteigenen hebben we nog niet
gedaan.

00:31:06.849 --> 00:31:09.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als je naar de toekomstige opgave
gaat kijken, dan komt er natuurlijk

00:31:09.890 --> 00:31:13.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook bij: wat voor andere
verdienmodellen kan die agrariër

00:31:14.170 --> 00:31:16.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgen en ontwikkelen en welke
euro's hangen daaraan?

00:31:16.970 --> 00:31:19.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want we kunnen met elkaar natuurlijk
van alles over agrarisch

00:31:19.579 --> 00:31:22.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurbeheer en ecosysteemdiensten
en water verzinnen, maar

00:31:22.910 --> 00:31:26.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
uiteindelijk gaat het over de euro's
die hij aan het eind overhoudt.

00:31:27.250 --> 00:31:28.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar is nog wel wat te doen, denk
ik.

00:31:31.279 --> 00:31:36.200 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mensen die van tafel lopen omdat
processen niet lekker lopen: ja, dat

00:31:36.319 --> 00:31:38.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
klopt.
Met name in de gebiedsgerichte

00:31:38.750 --> 00:31:42.339 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanpak hebben partijen even aan de
noodrem getrokken.

00:31:43.509 --> 00:31:46.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat wij doen, is zo veel mogelijk in
gesprek blijven.

00:31:46.900 --> 00:31:47.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als het niet

00:31:50.289 --> 00:31:53.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
in het openbaar gaat, dan … We
blijven die gesprekken voeren.

00:31:53.839 --> 00:31:57.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
We blijven de mensen uitnodigen.
We blijven ook uitleggen.

00:31:57.410 --> 00:32:01.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat echt zou helpen, is als die
opgave nou echt eens een keer

00:32:01.160 --> 00:32:04.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
duidelijk wordt.
Wat houdt die nou in en wat is het

00:32:04.839 --> 00:32:08.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
perspectief?
Ik denk dat we ze dan echt wel weer

00:32:08.180 --> 00:32:12.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan tafel krijgen.
Overigens, in de natura opgave

00:32:12.910 --> 00:32:16.257 align:middle line:82% position:46% size:100%
zitten ze gewoon aan tafel,
allemaal, dus wat dat betreft is het

00:32:16.376 --> 00:32:17.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet overal meteen een probleem.

00:32:20.769 --> 00:32:22.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat heb je nodig en wat zou je heel
graag willen als je naar het huidige

00:32:23.009 --> 00:32:24.799 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumentarium kijkt?
Dat is even heel plat: ik zou echt

00:32:24.920 --> 00:32:28.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
heel graag geld willen, omdat er op
dit moment bedrijven te koop staan

00:32:28.759 --> 00:32:32.990 align:middle line:82% position:46% size:100%
in Overijssel en we die nu laten
lopen, omdat we heen en weer lopen

00:32:33.109 --> 00:32:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
te steggelen over wie het eventueel
zou moeten betalen.

00:32:36.670 --> 00:32:40.490 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is echt, echt superzonde, want
die ga je in de processen straks

00:32:40.609 --> 00:32:42.910 align:middle line:82% position:46% size:100%
echt nodig hebben.
Ze staan te koop.

00:32:45.700 --> 00:32:46.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Duidelijk.

00:32:47.049 --> 00:32:49.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Büller wil daar nog even op
aanvullen.

00:32:49.160 --> 00:32:54.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik wil daarop aanvullen dat in ons
proces boeren dat ook tegen ons

00:32:54.740 --> 00:32:59.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeggen: jongens, er is een bedrijf
of grond te koop, actie!

00:33:00.480 --> 00:33:01.709 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is echt … Ja.

00:33:03.400 --> 00:33:04.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Bromet, een aanvullende
vraag.

00:33:05.689 --> 00:33:08.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, ik had nog een vraag gesteld,
eigenlijk niet specifiek aan een van

00:33:08.789 --> 00:33:11.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
de drie gasten maar aan alle drie,
namelijk hoe ze omgaan met

00:33:12.079 --> 00:33:12.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
ontkenners.

00:33:14.829 --> 00:33:16.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kunt u wat duidelijker zijn?
Ontkenners van …?

00:33:16.829 --> 00:33:19.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat had ik net uitgelegd, dus
mensen, boeren, die zeggen: er is

00:33:19.650 --> 00:33:22.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
geen stikstofprobleem, het water is
schoon en het klimaatprobleem

00:33:22.980 --> 00:33:25.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
bestaat ook niet.
Wie wil daarop reageren?

00:33:25.490 --> 00:33:27.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Jonkers.
Ik wil daar wel iets op zeggen.

00:33:27.818 --> 00:33:30.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, die zijn er,

00:33:32.559 --> 00:33:36.818 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar mijn ervaring is dat het gros
gewoon ziet dat er een probleem is.

00:33:37.509 --> 00:33:40.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als je daar met elkaar over
doorpraat, dan is er ook gewoon een

00:33:40.608 --> 00:33:43.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
probleem.
Waar het grootste probleem zit, is

00:33:43.400 --> 00:33:44.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij de oplossing.

00:33:45.640 --> 00:33:50.089 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het niet zien van een oplossing
maakt eigenlijk dat je het probleem

00:33:50.210 --> 00:33:50.740 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat ontkennen.

00:33:55.240 --> 00:33:57.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik laat even een stilte vallen omdat
dat even binnenkomt bij ons

00:33:58.009 --> 00:34:00.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
allemaal.
Ik kijk even rond.

00:34:00.559 --> 00:34:02.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben nog een kleine tien
minuten.

00:34:03.130 --> 00:34:04.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik wil even een op een gaan
beginnen.

00:34:04.759 --> 00:34:09.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik begin bij mevrouw Van der Plas.
Dus uw korte vraag en dan aan wie,

00:34:09.699 --> 00:34:11.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
en dan kan er gelijk gereageerd
worden.

00:34:14.619 --> 00:34:18.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zal een hele korte vraag stellen.
We hebben ook te maken met

00:34:18.489 --> 00:34:22.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
voedselzekerheid in de wereld.
De wereldvoedselvoorraad is elf

00:34:22.579 --> 00:34:27.326 align:middle line:82% position:46% size:100%
weken, heeft de
wereldvoedselorganisatie FAO ooit al

00:34:27.445 --> 00:34:30.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
eens berekend.
Hoe kunnen we het belang van

00:34:30.469 --> 00:34:32.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
voedselproductie waarborgen in deze
gebiedsprocessen?

00:34:33.019 --> 00:34:33.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
Aan

00:34:34.750 --> 00:34:35.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
wie stelt u de vraag?

00:34:39.280 --> 00:34:41.650 align:middle line:82% position:46% size:100%
Misschien dat alle drie er wat over
kunnen zeggen, of dat iemand zich

00:34:41.800 --> 00:34:43.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeer geroepen voelt om deze vraag te
beantwoorden.

00:34:43.969 --> 00:34:48.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat laat ik even aan de drie over.
En anders wil ik er best wel eentje

00:34:48.679 --> 00:34:50.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitkiezen, hoor, als u dat liever
heeft.

00:34:50.570 --> 00:34:50.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat

00:34:52.090 --> 00:34:53.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
maakt het wel makkelijker, voor de
voorzitter althans.

00:34:53.889 --> 00:34:56.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan zou ik die vraag in dit geval
aan de heer Kosters willen stellen.

00:34:56.998 --> 00:34:59.780 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Kosters.
Dank u wel.

00:35:01.179 --> 00:35:04.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat dat gewoon onderdeel is
van het

00:35:06.128 --> 00:35:07.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces.
Je zegt: dit is de opgave waar we

00:35:08.090 --> 00:35:11.530 align:middle line:82% position:46% size:100%
met elkaar voor staan.
Als je daarover in gesprek gaat, dan

00:35:12.010 --> 00:35:14.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeg je met elkaar ook: wat doen we
hier en wat doen we hier niet?

00:35:14.570 --> 00:35:18.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan heb je een analyse gemaakt van
welke bedrijven er zouden

00:35:18.219 --> 00:35:22.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
verdwijnen, welke er willen groeien
en welke er zouden willen stoppen.

00:35:22.590 --> 00:35:27.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
Uiteindelijk komt er in zo'n gebied
denk ik toch uit dat je bij een deel

00:35:27.199 --> 00:35:29.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
van de bedrijven kiest voor die
andere bedrijfsvoering, dat een deel

00:35:29.750 --> 00:35:33.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertrekt en dat een deel toch gewoon
zorgt voor die voedselproductie.

00:35:33.938 --> 00:35:37.257 align:middle line:82% position:46% size:100%
Volgens mij is die combinatie toch
in heel veel gebiedsprocessen gewoon

00:35:37.376 --> 00:35:39.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan de orde.
Dank.

00:35:39.739 --> 00:35:41.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
Heeft de heer Grinwis nog een
aanvullende vraag?

00:35:41.838 --> 00:35:45.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is niet het geval.
Toch wel.

00:35:46.128 --> 00:35:48.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank voor de heldere antwoorden op
mijn vraag, ook van de heer Jonkers.

00:35:50.050 --> 00:35:52.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit geeft de burger weer moed.
Mijn vervolgvraag gaat over

00:35:53.048 --> 00:35:54.260 align:middle line:82% position:46% size:100%
boerderijen die gewoon te koop
staan.

00:35:54.380 --> 00:35:59.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat frustreert mij ook zeer.
Dit wordt nu dus niet benut in zo'n

00:35:59.750 --> 00:36:04.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces, terwijl de
stikstofruimte en de grond een enorm

00:36:04.739 --> 00:36:08.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
belangrijke functie hebben.
Elke kans die wij een dag laten

00:36:08.239 --> 00:36:10.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
lopen, is een verloren kans en leidt
tot verloren

00:36:13.000 --> 00:36:16.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
tijd.
Wat ziet u zoal gebeuren?

00:36:16.570 --> 00:36:18.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
De boerderijen kunnen natuurlijk
langer te koop staan.

00:36:18.920 --> 00:36:22.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
Naar wie gaan ze?
Welke partijen op de markt ziet u

00:36:22.168 --> 00:36:25.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
die boerderijen wél kopen?
En wat is ervoor nodig?

00:36:25.340 --> 00:36:27.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
Moeten we gewoon zeggen: het mag
niet?

00:36:27.559 --> 00:36:31.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
Moet alles via de stikstofbank?
Hoe kijkt u daartegen aan?

00:36:35.139 --> 00:36:39.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn verschillende partijen die
bedrijven gaan kopen.

00:36:39.349 --> 00:36:41.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
De bedrijven blijven in de eerste
plaats langer te koop staan.

00:36:41.809 --> 00:36:46.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de tweede plaats komen er
agrarische makelaars in het

00:36:46.699 --> 00:36:47.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
speelveld.

00:36:49.719 --> 00:36:53.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zij zien dat denk ik ook als een
investering.

00:36:54.460 --> 00:36:55.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat er ook wel zoiets in zit
als: als de overheid het niet nu

00:36:55.969 --> 00:36:57.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
doet, moet zij straks toch een keer
komen.

00:36:58.929 --> 00:36:59.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de derde plaats kopen

00:37:01.960 --> 00:37:05.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
collega boeren soms boerderijen die
te koop staan, maar dan over het

00:37:05.420 --> 00:37:09.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
algemeen met het idee dat er nog een
vergunning op zit en dat er nog

00:37:09.530 --> 00:37:11.143 align:middle line:82% position:46% size:100%
ruimte is in de stal.
Men denkt dan: we zetten die stal

00:37:11.262 --> 00:37:13.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
vol.
Die boeren zijn er ook.

00:37:15.579 --> 00:37:20.239 align:middle line:82% position:46% size:100%
En ik zie ondertussen natuurlijk ook
collega overheden bedrijven opkopen.

00:37:20.360 --> 00:37:23.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, daar wordt het allemaal niet
makkelijker door en niet beter van.

00:37:24.969 --> 00:37:27.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kunt u daar expliciet in zijn?
Over welke collega overheden in

00:37:27.619 --> 00:37:30.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
Overijssel gaat het?
Waarschijnlijk heeft u zelf ook de

00:37:30.519 --> 00:37:33.280 align:middle line:82% position:46% size:100%
krant gelezen.
Dus, ja ...

00:37:35.110 --> 00:37:37.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
Volgt u het debat in de Provinciale
Staten van Gelderland en uw collega

00:37:37.778 --> 00:37:38.858 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar, zou ik zeggen tegen de heer
Grinwis.

00:37:40.780 --> 00:37:43.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb ook een vraag aan de heer
Jonkers.

00:37:44.619 --> 00:37:48.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
De architectuur van de Overijsselse
gebiedsgerichte aanpak is een van de

00:37:48.260 --> 00:37:51.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorbeelden geweest bij het
schrijven van het coalitieakkoord.

00:37:52.090 --> 00:37:55.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
In deze Kamer vliegt het juridisch
wapengekletter je weleens om de

00:37:56.090 --> 00:37:57.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
oren.
Men heeft het over het intrekken van

00:37:57.199 --> 00:37:59.780 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergunningen, over onteigeningen.
De een is daarbij nog stoerder dan

00:37:59.900 --> 00:38:02.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
de ander.
Maar u zei net iets heel moois.

00:38:02.739 --> 00:38:05.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
U zei eigenlijk: wij hebben een
gebiedsgerichte aanpak die best

00:38:05.840 --> 00:38:08.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
voortvarend loopt.
Geld is daarbij een aandachtspunt:

00:38:08.860 --> 00:38:11.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
genoteerd.
Maar kunt u hierover wat meer

00:38:11.208 --> 00:38:13.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertellen?
Hoe gaat Overijssel om met dat

00:38:13.360 --> 00:38:16.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
"minnelijke
onteigeningsinstrumentarium" of

00:38:16.809 --> 00:38:17.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
anders?

00:38:19.780 --> 00:38:23.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is daar de stok achter de deur
om boeren ook gewoon een

00:38:23.329 --> 00:38:24.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
fatsoenlijke prijs te kunnen bieden?

00:38:27.199 --> 00:38:30.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan moet ik even zeggen dat dit gaat
over de Natura 2000-opgave in

00:38:31.079 --> 00:38:33.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Overijssel, dus nog niet over de
hele brede opgave.

00:38:33.949 --> 00:38:38.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de Natura 2000-opgave hebben we
het dwingend instrumentarium

00:38:38.550 --> 00:38:42.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
opgenomen.
Dat betekent dat als je dat wilt

00:38:42.409 --> 00:38:46.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen, je ook in je provinciale
verordening moet hebben vastgelegd

00:38:46.628 --> 00:38:48.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat je dit instrument gaat
gebruiken.

00:38:49.329 --> 00:38:52.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je moet ook naar ruimtelijke
plannen, die je moet laten

00:38:53.079 --> 00:38:56.007 align:middle line:82% position:46% size:100%
vastleggen.
Op die manier kun je zeggen: joh,

00:38:56.126 --> 00:38:59.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
dit instrumentarium mag ik hier
inzetten omdat het een dwingend

00:38:59.599 --> 00:39:02.728 align:middle line:82% position:46% size:100%
karakter heeft.
Het feit dat we niet onteigenen —

00:39:02.849 --> 00:39:04.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat hebben we écht nog niet gedaan

00:39:06.300 --> 00:39:09.318 align:middle line:82% position:46% size:100%
— staat er dan even buiten.
Dit maakt het echter wel mogelijk

00:39:09.438 --> 00:39:12.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat je die biedingen op deze manier
doet en dat je uit

00:39:12.199 --> 00:39:13.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
staatssteundiscussies blijft.

00:39:15.668 --> 00:39:18.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
Precies dat is mijn vraag.
Blijkbaar heeft u het proces zo

00:39:18.559 --> 00:39:22.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
ingeregeld dat het niet hoeft te
leiden tot daadwerkelijke

00:39:22.820 --> 00:39:24.518 align:middle line:82% position:46% size:100%
onteigening.
Dat is natuurlijk interessant.

00:39:25.449 --> 00:39:27.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
We willen immers een zo vrijwillig
mogelijke benadering.

00:39:27.429 --> 00:39:32.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe werkt dat?
Uiteindelijk is het natuurlijk wel

00:39:32.429 --> 00:39:37.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
zo dat, als je er aan het einde echt
niet uitkomt, we er wel voor staan.

00:39:38.000 --> 00:39:41.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat heeft ons bestuur ook gezegd.
Het heeft gezegd: als het echt, écht

00:39:41.599 --> 00:39:44.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet anders kan, zullen we dat
instrument gaan inzetten.

00:39:44.610 --> 00:39:46.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben één keer de gedoogplicht
ingezet.

00:39:47.889 --> 00:39:53.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vind het niet een heel fijn
moment als je dat moet doen, maar

00:39:54.010 --> 00:39:54.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
het moet wel.

00:39:56.980 --> 00:39:58.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
De heer Thijssen?

00:40:00.460 --> 00:40:02.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat een goede vragen van mijn
collega van de VVD!

00:40:02.949 --> 00:40:04.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarom kan ik een andere vraag
stellen.

00:40:04.280 --> 00:40:05.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
NPLG wordt nu ingestoken vanuit
stikstof, maar mevrouw Büller of

00:40:06.039 --> 00:40:06.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
meneer Kosters

00:40:09.010 --> 00:40:12.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
— ik weet niet meer precies wie —
zei: het zou toch ook mooi zijn als

00:40:12.679 --> 00:40:15.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
het wordt ingestoken vanuit de
waarde van het landelijk gebied, als

00:40:15.708 --> 00:40:17.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar ook een doelstelling voor zou
zijn.

00:40:17.530 --> 00:40:20.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben wel benieuwd aan wat voor
doelstelling u dan denkt.

00:40:22.210 --> 00:40:23.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou, niet per se een doelstelling.

00:40:26.110 --> 00:40:33.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is jammer dat het NPLG is
gestart vanuit alleen natuur en

00:40:33.139 --> 00:40:34.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstof.
Natuur komt dan

00:40:35.710 --> 00:40:41.780 align:middle line:82% position:46% size:100%
tegenover landbouw te staan, terwijl
het NPLG een brede doelstelling

00:40:41.900 --> 00:40:42.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
heeft.

00:40:47.619 --> 00:40:50.358 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het heet Nationaal Programma
Landelijk Gebied.

00:40:50.478 --> 00:40:52.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat ons betreft zou je daarom moeten
zeggen: het gaat om het landelijk

00:40:53.090 --> 00:40:54.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied als zodanig.

00:40:56.739 --> 00:40:59.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is een oproep om er ook zo naar
te kijken.

00:41:01.059 --> 00:41:06.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je hebt gemerkt dat mensen zeggen:
als deze transitie gaat

00:41:06.530 --> 00:41:09.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
plaatsvinden, dan is dat uitholling
van het landelijk gebied.

00:41:09.398 --> 00:41:10.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar je kunt ook

00:41:13.300 --> 00:41:16.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeggen: het kan het landelijk gebied
ook iets opleveren.

00:41:17.619 --> 00:41:19.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar moet alleen wel smeerolie voor
zijn.

00:41:19.610 --> 00:41:23.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan een klein voorbeeld geven;
dat is ook weer allemaal schotjes

00:41:23.679 --> 00:41:28.780 align:middle line:82% position:46% size:100%
tussen potten.
Wij hebben straks de mogelijkheid om

00:41:29.110 --> 00:41:34.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
een wens van burgers te realiseren,
namelijk een pad van het dorp naar

00:41:34.599 --> 00:41:38.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
het Natura 2000-gebied.
Maar als er ruilverkaveling gaat

00:41:39.019 --> 00:41:42.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
plaatsvinden, dan hebben we daar
geen geld voor.

00:41:42.199 --> 00:41:45.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben wel geld om een KRW-water
en een kruidenrijke berm aan te

00:41:45.679 --> 00:41:46.028 align:middle line:82% position:46% size:100%
leggen,

00:41:48.039 --> 00:41:49.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar dus niet om dát te doen.

00:41:51.340 --> 00:41:57.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Deze dingen zijn doodzonde.
Mensen worden enthousiast als ze

00:41:58.039 --> 00:42:01.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
zien dat het ook dit kan opleveren.
Dat geeft energie.

00:42:02.260 --> 00:42:05.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat vind ik zo belangrijk.
Het is dus het Nationaal Programma

00:42:05.510 --> 00:42:06.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
Landelijk Gebied.

00:42:12.668 --> 00:42:15.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kijk, meneer Thijssen!
De heer Kosters wil aanvullen.

00:42:16.039 --> 00:42:18.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
Helemaal eens.
Mijn buurvrouw zegt over al die

00:42:18.349 --> 00:42:20.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
schotten eigenlijk dat je dat niet
moet doen en dat je, als je in het

00:42:20.630 --> 00:42:24.423 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied zit, al dat geld uit die
verschillende potten in één pot moet

00:42:24.543 --> 00:42:26.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen.
De commissie gaat er dan over.

00:42:26.590 --> 00:42:30.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan heb je de meeste slagkracht en
kun je dit soort problemen oplossen.

00:42:30.730 --> 00:42:35.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar inmiddels hoort bij ieder potje
vaak ook een aparte verantwoording.

00:42:35.630 --> 00:42:38.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan maken we het administratief erg
lastig.

00:42:39.050 --> 00:42:41.648 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is ook overbodig.
Daarmee verdwijnt een hele hoop

00:42:41.949 --> 00:42:44.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
slagkracht.
Ik neem aan dat mevrouw Büller dat

00:42:44.719 --> 00:42:48.530 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedoelt.
Als we met elkaar zouden kunnen

00:42:48.650 --> 00:42:52.846 align:middle line:82% position:46% size:100%
beslissen om het iets meer los te
laten, om er iets minder bovenop te

00:42:52.965 --> 00:42:55.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
zitten, en om te monitoren en
achteraf te verantwoorden, dan

00:42:55.219 --> 00:42:57.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen we een hele slag maken.
Dus ik ben het helemaal eens met dit

00:42:57.949 --> 00:42:58.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
pleidooi.
Dan mevrouw

00:43:00.878 --> 00:43:03.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Vestering.
Omwille van de tijd een korte vraag.

00:43:03.739 --> 00:43:05.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hadden het net even over
voorkeursrecht.

00:43:05.780 --> 00:43:07.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
Overigens dank voor de
beantwoording.

00:43:08.918 --> 00:43:11.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Büller gaf aan: we zijn er
nog niet helemaal klaar voor.

00:43:11.829 --> 00:43:13.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vraag mij af wat dat precies
betekent.

00:43:15.820 --> 00:43:21.398 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou, we zijn eigenlijk nog aan het
onderzoeken welke instrumenten we

00:43:21.550 --> 00:43:24.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
precies nodig hebben.
Ik heb er in de positionpaper een

00:43:24.199 --> 00:43:25.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
aantal proberen aan te geven.

00:43:28.269 --> 00:43:30.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit is er één van.
Je

00:43:33.398 --> 00:43:41.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
ziet aan wat er in het proces
gebeurt dat je dit nodig hebt, maar

00:43:41.119 --> 00:43:42.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
met de provincie samen zijn we nog
niet zover

00:43:44.050 --> 00:43:45.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat we het in kunnen zetten.

00:43:48.010 --> 00:43:52.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar ik ben niet van de overheid of
van de provincie.

00:43:52.809 --> 00:43:56.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
Misschien is het wel makkelijker te
regelen dan ik denk, maar dat weet

00:43:56.929 --> 00:43:58.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
ik niet.
Daar kan ik geen antwoord op geven.

00:44:00.760 --> 00:44:03.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij hebben in Overijssel ook weleens
nagedacht over de vraag of je een

00:44:03.599 --> 00:44:06.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorkeursrecht op dit soort gronden
zou kunnen leggen.

00:44:07.849 --> 00:44:10.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan moet je dat dus gaan uitwerken.
Dat is eigenlijk de vraag die er dan

00:44:10.780 --> 00:44:14.820 align:middle line:82% position:46% size:100%
ligt, namelijk: zullen we dat als
overheden uitwerken en zorgen dat we

00:44:14.940 --> 00:44:17.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat werkend krijgen, zodat we het
ook kunnen gebruiken?

00:44:17.809 --> 00:44:19.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nu draait iedereen om de brij heen.

00:44:23.019 --> 00:44:24.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, zou ik nog één ding
mogen zeggen?

00:44:24.949 --> 00:44:26.786 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja?
Het volgende kan ook een voordeel

00:44:26.907 --> 00:44:28.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
van het voorkeursrecht zijn, ervan
uitgaande dat je

00:44:30.398 --> 00:44:35.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
het proces op een zo natuurlijk
mogelijke manier wil laten verlopen.

00:44:36.099 --> 00:44:39.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn ook gronden te koop,
bijvoorbeeld in Friesland, op

00:44:39.320 --> 00:44:42.760 align:middle line:82% position:46% size:100%
kleiweide, die zeer aantrekkelijk
zijn voor boeren op veenweide.

00:44:44.469 --> 00:44:49.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
Op die manier zou je een proces
kunnen sturen als boeren daar hun

00:44:49.969 --> 00:44:52.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedrijf aan de provincie zouden
willen verkopen.

00:44:55.329 --> 00:44:57.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zijn er nog dringende vragen, ook
gezien de tijd?

00:44:57.449 --> 00:44:59.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Bromet?
Ik heb een heel korte, dringende

00:45:00.039 --> 00:45:01.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
vraag.
Die wil ik stellen aan de heer

00:45:01.909 --> 00:45:04.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kosters.
Hij zei: je moet wel een

00:45:04.809 --> 00:45:09.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
realistische planning hanteren.
Ik hoor over de andere

00:45:09.219 --> 00:45:13.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen dat ze nu soms na
zeven jaar op de helft zijn, terwijl

00:45:13.329 --> 00:45:16.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
we ook haast hebben, voor al die
opgaven.

00:45:16.119 --> 00:45:19.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het water moet schoon zijn in 2027.
Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?

00:45:22.119 --> 00:45:23.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar zit natuurlijk wel een zekere
spanning op.

00:45:24.938 --> 00:45:27.610 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb gezegd — dat meen ik ook
oprecht — dat als je een goed

00:45:27.730 --> 00:45:32.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces wil doen, je vanaf het
begin het hele gebied moet meenemen

00:45:32.869 --> 00:45:34.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
in het proces, en met elkaar moet
komen tot oplossingen.

00:45:35.090 --> 00:45:38.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is eigenlijk de enige methode om
al die doelen te realiseren, maar

00:45:38.750 --> 00:45:40.887 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat kost wel tijd.
U zegt: van de andere kant staat er

00:45:41.007 --> 00:45:42.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
druk op.
Dat is, denk ik, precies de spanning

00:45:43.000 --> 00:45:44.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
die er nu op zit.
We moeten met elkaar kijken: hoe kan

00:45:45.019 --> 00:45:46.530 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat?
In het ene gebied zal dat

00:45:46.650 --> 00:45:48.938 align:middle line:82% position:46% size:100%
waarschijnlijk wat sneller kunnen
dan in het andere gebied, maar

00:45:49.210 --> 00:45:52.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergeet niet dat een goed
gebiedsproces nou eenmaal tijd

00:45:54.340 --> 00:45:56.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
kost.
Hoe dat straks ergens zal gaan?

00:45:56.969 --> 00:45:58.730 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het ene gebied zal dat misschien
heel snel kunnen en in het andere

00:45:58.849 --> 00:46:00.777 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied wat langzamer, maar dat is
misschien ook wel precies waar het

00:46:00.896 --> 00:46:01.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
nodig is.

00:46:06.639 --> 00:46:11.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je staat nu aan het begin van deze
hele transitie.

00:46:11.869 --> 00:46:13.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat het in andere gebieden
sneller zou kunnen als je met elkaar

00:46:13.119 --> 00:46:17.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebt gezegd "dat zijn de voorwaarden
en dan gaat de trein

00:46:21.668 --> 00:46:23.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
rijden", maar het is wel

00:46:24.760 --> 00:46:25.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
mensenwerk.

00:46:28.369 --> 00:46:29.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Afrondend.
U krijgt het laatste woord, meneer

00:46:29.909 --> 00:46:30.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
Jonkers.

00:46:32.469 --> 00:46:35.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
Even als voorbeeld: op het moment
dat je in een Raad van

00:46:35.239 --> 00:46:38.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
Stateprocedure terechtkomt in een
gebiedsproces, ben je twee jaar

00:46:38.208 --> 00:46:39.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
verder.
Dus ja,

00:46:41.949 --> 00:46:42.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
het kost tijd.
De

00:46:45.550 --> 00:46:47.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Kosters wil er toch nog
overheen.

00:46:47.208 --> 00:46:50.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, dat mag.
Ja, ik wil nog even terugkomen op

00:46:50.760 --> 00:46:52.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
wat ik zei over verbinding als het
gaat over grond.

00:46:53.070 --> 00:46:54.956 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Boswijk vroeg: wat is er nou
echt nodig?

00:46:55.077 --> 00:46:57.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk niet dat je die vraag zo
kunt stellen.

00:46:57.719 --> 00:46:59.280 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat je ze alle drie nodig
hebt.

00:47:00.329 --> 00:47:02.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
Volgens mij is vanmiddag ook weer
duidelijk geworden dat

00:47:02.469 --> 00:47:06.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
grondverwerving en grond hebben voor
gebiedsprocessen cruciaal is.

00:47:06.699 --> 00:47:10.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat dat heel belangrijk is.
Dat bedoelde ik in het begin ook met

00:47:10.389 --> 00:47:12.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
verbinding.
Als het echt waar is dat we elkaar

00:47:12.458 --> 00:47:15.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
als overheden al een beetje
kwijtraken — dat is zo als ik de

00:47:15.280 --> 00:47:19.076 align:middle line:82% position:46% size:100%
krant mag geloven; ik weet niet of
dat klopt — dan doen we met z'n

00:47:19.195 --> 00:47:21.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
allen echt iets niet goed.
Dan gaan we namelijk elkaar

00:47:21.670 --> 00:47:23.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
beconcurreren.
En er zijn al zo veel spelers op die

00:47:23.409 --> 00:47:26.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
grondmarkt.
Als het echt zo is — ik was er niet

00:47:26.559 --> 00:47:27.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij, maar het stond in de krant —
dat overheden elkaar beconcurreren

00:47:28.048 --> 00:47:29.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
op de grondmarkt, dan is dat de dood
in de pot.

00:47:30.269 --> 00:47:33.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat wou ik nog even kwijt.
Dank

00:47:35.769 --> 00:47:39.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan onze gasten voor de komst naar
Den Haag en de toelichting aan de

00:47:39.500 --> 00:47:42.128 align:middle line:82% position:46% size:100%
Kamerleden.
We gaan even kort schorsen voor een

00:47:43.090 --> 00:47:47.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
wisseling van de wacht.
Ik wil graag de heer Van Vlokhoven,

00:47:47.130 --> 00:47:49.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
mevrouw Balhuizen, mevrouw De Jong
en de heer Van Duijn uitnodigen voor

00:47:49.340 --> 00:47:49.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
het volgende blok.

00:47:53.019 --> 00:47:53.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
De

00:49:26.829 --> 00:49:28.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergadering wordt enkele ogenblikken
geschorst.

00:49:29.349 --> 00:49:31.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn nu bij het tweede van de
drie blokken aanbeland.

00:49:31.489 --> 00:49:31.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gesprek met: de heer Van Vlokhoven,
gebiedsproces Roerdal / Meinweg,

00:49:32.009 --> 00:49:32.438 align:middle line:82% position:46% size:100%
Limburgmevrouw Balhuizen, diverse
gebiedsprocessen, provincie

00:49:32.559 --> 00:49:31.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gelderlandmevrouw De Jong,
gebiedsproces Waardassackerpolder,

00:49:32.090 --> 00:49:32.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Botshol en Nellesteine, Utrechtde
heer Van Duijn, gebiedsproces

00:49:32.630 --> 00:49:34.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nieuwkoop, Zuid-Holland Dit blok
gaat over de regio Zuid en West.

00:49:35.619 --> 00:49:38.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
Een hartelijk welkom aan de gasten
van de Kamer.

00:49:38.269 --> 00:49:39.858 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik hoop dat u zich hier ook thuis
voelt.

00:49:39.978 --> 00:49:42.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het eerste blok ging dat best
redelijk, vindt de voorzitter.

00:49:44.710 --> 00:49:47.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook voor u drie minuten intro per
persoon.

00:49:47.559 --> 00:49:50.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik wil de heer Van Vlokhoven als
eerste het woord geven.

00:49:53.260 --> 00:49:56.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel, voorzitter.
Geachte commissieleden, allereerst

00:49:56.980 --> 00:50:01.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook van mij dank voor uw uitnodiging
om in dit rondetafelgesprek over

00:50:01.699 --> 00:50:04.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen te komen praten.
Ik denk dat het een mooie

00:50:04.340 --> 00:50:06.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
gelegenheid is om onze
praktijkervaringen met u te delen.

00:50:07.039 --> 00:50:11.360 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben het hier over een forse
opgave, een transitieopgave, waarin

00:50:11.480 --> 00:50:13.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle Kamers uit het huis van
Thorbecke — we zitten hier in de

00:50:13.969 --> 00:50:16.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
Thorbeckezaal — een rol en een
verantwoordelijkheid hebben.

00:50:17.710 --> 00:50:21.318 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mijn naam is Jeroen van Vlokhoven.
Ik ben programmamanager in de mooie

00:50:21.438 --> 00:50:23.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
provincie Limburg.
Ik ben al jaren betrokken bij

00:50:24.110 --> 00:50:27.260 align:middle line:82% position:46% size:100%
allerlei opgaves in het landelijk
gebied, nu in de functie van

00:50:27.380 --> 00:50:30.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
programmamanager transitie landelijk
gebied, specifiek belast met het

00:50:31.010 --> 00:50:32.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
organiseren van de uitvoering.

00:50:33.789 --> 00:50:36.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
De ondertitel van ons Limburgse
programma is "In Limburg doen we het

00:50:36.918 --> 00:50:41.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
samen" en dat is wat mij betreft dé
succesfactor in gebiedsprocessen.

00:50:42.039 --> 00:50:45.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
In ons positionpaper heb ik een
Limburgse casus beschreven: twee

00:50:45.619 --> 00:50:48.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
naast elkaar liggende Natura
2000-gebieden, het Roerdal en de

00:50:48.369 --> 00:50:51.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
Meinweg, vlak langs de Duitse grens,
met een grote

00:50:51.670 --> 00:50:55.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitbreidingsdoelstelling voor het
Natuurnetwerk Nederland, een in

00:50:55.280 --> 00:50:59.780 align:middle line:82% position:46% size:100%
slechte staat verkerende natuur, een
wateropgave, veel uitstoot van

00:50:59.900 --> 00:51:04.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstof vanuit landbouw en
industrie en uit het buitenland en

00:51:04.250 --> 00:51:06.650 align:middle line:82% position:46% size:100%
een gebrek aan ruimte om economische
ontwikkelingen verder te

00:51:06.769 --> 00:51:08.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
faciliteren.
Een mooie uitdaging voor een

00:51:09.110 --> 00:51:11.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces.
Wat is daar wat ons betreft voor

00:51:11.840 --> 00:51:14.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
nodig?
Twee zaken zijn denk ik essentieel.

00:51:15.760 --> 00:51:18.099 align:middle line:82% position:46% size:100%
Een is een duidelijke beschrijving
van de opgave.

00:51:18.909 --> 00:51:22.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
Aan de tien landelijke doelen van
het NPLG hebben we in Limburg vier

00:51:23.000 --> 00:51:26.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelen toegevoegd: perspectief voor
de landbouw, behoud van het

00:51:26.659 --> 00:51:30.916 align:middle line:82% position:46% size:100%
landschap, een houdbare
vergunningverlening en leefbaarheid

00:51:31.036 --> 00:51:31.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
en sociale cohesie.

00:51:33.659 --> 00:51:37.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is wat ons betreft de verbrede
opgave in de transitie van het

00:51:37.909 --> 00:51:40.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
landelijk gebied.
In de tweede plaats is dat uiteraard

00:51:41.090 --> 00:51:44.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
draagvlak voor oplossingen vanuit
partijen in het gebied.

00:51:45.099 --> 00:51:47.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit zal moeten leiden tot een
Limburgs gebiedsprogramma, in te

00:51:47.929 --> 00:51:52.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
dienen voor 1 juli 2023, waarbij we
aangeven op welke wijze we de

00:51:53.110 --> 00:51:55.190 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstofproblematiek willen
aanpakken en beschrijven wat we

00:51:55.309 --> 00:51:59.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
daarvoor van het Rijk nodig hebben.
Een sportieve planning, dames en

00:51:59.179 --> 00:52:01.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
heren.
Wat hebben we dan nodig?

00:52:01.989 --> 00:52:04.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het werd door vorige sprekers ook al
aangegeven: tijd.

00:52:05.378 --> 00:52:08.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zullen moeten accepteren dat de
opgaves nog niet allemaal benoemd

00:52:08.690 --> 00:52:12.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn en dat het realiseren ervan in
en via de gebiedsprocessen tijd

00:52:12.708 --> 00:52:14.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
kost.
Bij de minister hebben we afgelopen

00:52:15.079 --> 00:52:18.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
maandag tijdens haar werkbezoek aan
hetzelfde gebied nog eens benadrukt

00:52:18.289 --> 00:52:20.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat ze haast moet maken met het
benoemen van de doelen, om in ieder

00:52:20.840 --> 00:52:24.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
geval die tijd te besparen.
In de tweede plaats vinden de

00:52:24.369 --> 00:52:27.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
betrouwbaarheid als overheid erg van
belang: een level playing field,

00:52:28.510 --> 00:52:31.936 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle sectoren evenredig aanpakken en
consistentie in de uitvoering als

00:52:32.056 --> 00:52:34.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
het bijvoorbeeld over een
vrijwillige opkoopregeling gaat.

00:52:34.780 --> 00:52:37.358 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook in dit kader hebben we de
minister aangesproken en gevraagd om

00:52:37.478 --> 00:52:40.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
ons te helpen door de regeling zo
toegankelijk mogelijk te maken opdat

00:52:40.969 --> 00:52:44.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
zo veel mogelijk agrariërs meedoen
en er ruimte ontstaat in zowel

00:52:45.039 --> 00:52:49.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstof als in grondposities, want
grond — u hoorde het al eerder — is

00:52:49.530 --> 00:52:53.530 align:middle line:82% position:46% size:100%
essentieel voor het gebiedsproces.
Het derde punt: instrumenten.

00:52:54.159 --> 00:52:57.320 align:middle line:82% position:46% size:100%
Soms in de vorm van een generieke
maatregel en een andere keer een

00:52:57.440 --> 00:52:59.900 align:middle line:82% position:46% size:100%
versnellingsregeling voor
natuurherstel, maar ook de

00:53:00.019 --> 00:53:02.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
veelbesproken perspectiefnota voor
de landbouw rekenen wij tot de

00:53:02.929 --> 00:53:06.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
benodigde instrumentenkoffer om een
gebiedsproces succesvol in te gaan.

00:53:07.780 --> 00:53:10.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
In Limburg zijn we samen aan de
slag, samen met de zogenaamde

00:53:10.719 --> 00:53:13.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
"plattelandscoalitie" waarin het
waterschap, terreinbeheerders, de

00:53:13.670 --> 00:53:18.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Natuur en Milieufederatie Limburg en
de LLTB samen met gemeentes werken

00:53:18.860 --> 00:53:25.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan gebiedsprocessen, in een proces
waarbij top-downdoelen en bottom up

00:53:25.369 --> 00:53:29.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
oplossingen bij elkaar zullen moeten
komen, met als doel om 1 juli

00:53:29.449 --> 00:53:32.858 align:middle line:82% position:46% size:100%
volgend jaar een concrete propositie
namens de regio gereed te hebben.

00:53:34.000 --> 00:53:35.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tot zover mijn bijdrage.
Dank u wel.

00:53:35.909 --> 00:53:37.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ga over naar mevrouw Balhuizen.

00:53:40.030 --> 00:53:42.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel, voorzitter.
Dank ook voor de gelegenheid om hier

00:53:42.730 --> 00:53:46.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij u te mogen spreken vandaag.
Mijn naam is Simone Balhuizen en ik

00:53:46.179 --> 00:53:49.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
ben programmamanager stikstof en de
laatste drie jaar betrokken geweest

00:53:49.610 --> 00:53:51.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij het stikstofdossier in de
provincie Gelderland.

00:53:52.090 --> 00:53:55.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb ook mijn collega Rens
Hendricksen meegenomen, coördinator

00:53:55.130 --> 00:53:57.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
van het cluster grond in de
provincie.

00:53:57.139 --> 00:53:58.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die zit op de tribune.

00:54:46.719 --> 00:54:49.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Provincies kennen het gebied heel
goed en staan het dichtst bij de

00:54:50.030 --> 00:54:53.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemeenten in de regio's en de
gebieden en ook bij de stakeholders

00:54:53.438 --> 00:54:57.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
in die gebieden.
De gebiedsprocessen zijn voor ons

00:54:57.199 --> 00:55:01.068 align:middle line:82% position:46% size:100%
als provincie Gelderland een heel
belangrijk sturingsmiddel om te

00:55:01.188 --> 00:55:07.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
kijken naar de vraag: niet alles kan
overal, maar wat kan dan waar wel?

00:55:09.070 --> 00:55:13.268 align:middle line:82% position:46% size:100%
De praktijk in het Gelderse leert
ons een paar dingen, onder andere

00:55:14.139 --> 00:55:17.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat samenwerken werkt.
Wij werken in de provincie

00:55:17.958 --> 00:55:21.260 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gelderland samen met 70 partners uit
de industrie, de bouw, de

00:55:21.380 --> 00:55:24.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
mobiliteit, de landbouw, de
terreinbeherende organisaties,

00:55:24.878 --> 00:55:28.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
waterschappen en gemeenten.
Ieder doet dat vanuit zijn of haar

00:55:28.250 --> 00:55:28.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
eigen rol.

00:55:49.628 --> 00:55:53.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het derde punt dat de praktijk ons
leert, is dat er veel animo is voor

00:55:53.418 --> 00:55:57.530 align:middle line:82% position:46% size:100%
vrijwilligheid.
De onteigeningsdiscussie leeft bij

00:55:57.650 --> 00:55:59.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
ons in de provincie eigenlijk niet
of nauwelijks.

00:55:59.570 --> 00:56:02.724 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is ook niet nodig.
Wat ons betreft zet dat het

00:56:02.844 --> 00:56:05.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
draagvlak in de gebiedsprocessen
onnodig onder druk.

00:56:06.188 --> 00:56:09.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tot slot, voorzitter.
Wat hebben we de komende tijd nou

00:56:09.349 --> 00:56:11.438 align:middle line:82% position:46% size:100%
van de Kamer en het kabinet nodig?

00:56:13.179 --> 00:56:18.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Samengevat zijn dat praktische
regels en ruimte om de goede dingen

00:56:18.289 --> 00:56:20.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
te doen.
Ik geef u een paar voorbeelden.

00:56:21.398 --> 00:56:25.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
In april hebben wij op verzoek van
de minister van Natuur en Stikstof

00:56:25.480 --> 00:56:28.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
een bod gedaan voor
versnellingsmaatregelen en we zijn

00:56:28.130 --> 00:56:30.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
heel blij dat een deel daarvan is
toegezegd.

00:56:30.909 --> 00:56:34.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn nu wel een halfjaar verder
en het geld staat nog niet op de

00:56:34.250 --> 00:56:36.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
rekening.
We hebben er alle vertrouwen in dat

00:56:36.409 --> 00:56:38.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat voor de kerstvakantie wel gaat
komen.

00:56:38.619 --> 00:56:41.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
Alleen het zou jammer zijn als wij
vervolgens in het begin van het

00:56:41.210 --> 00:56:44.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
nieuwe jaar eerst nog naar Brussel
moesten vanwege de

00:56:44.239 --> 00:56:49.146 align:middle line:82% position:46% size:100%
staatssteundiscussie, want
ondertussen hebben ongeveer 200

00:56:49.266 --> 00:56:55.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
agrarische ondernemers zich bij de
provincie gemeld om met ons te

00:56:55.748 --> 00:56:57.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
praten over de toekomst van hun
bedrijven.

00:56:58.960 --> 00:57:00.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
En dat is nogal wat.

00:57:02.500 --> 00:57:05.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn ons er erg van bewust dat
het bellen van een ambtenaar in het

00:57:05.960 --> 00:57:08.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
Arnhemse op het provinciehuis om
over dit soort dingen te praten,

00:57:10.119 --> 00:57:15.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
geen eenvoudige keuze is.
Daar hebben wij enorm veel respect

00:57:15.679 --> 00:57:17.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor en dat verdient ook
persoonlijke aandacht wat ons

00:57:17.750 --> 00:57:20.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
betreft.
Die aandacht vertaalt zich bij ons

00:57:20.449 --> 00:57:22.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
in de gesprekken die we daarover
voeren met iedereen die zich bij ons

00:57:22.510 --> 00:57:25.239 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanmeldt.
Dat zijn er ondertussen 150 geweest.

00:57:27.309 --> 00:57:28.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarom vinden wij dus die
persoonlijke aandacht aan de

00:57:28.820 --> 00:57:32.320 align:middle line:82% position:46% size:100%
keukentafel erg belangrijk.
Het is niet alsof je een RVO-loket

00:57:32.648 --> 00:57:34.898 align:middle line:82% position:46% size:100%
belt voor een subsidie voor de
isolatie van een spouwmuur.

00:57:36.070 --> 00:57:38.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Onze aanpak werkt, zo laat de
praktijk tot nu toe zien.

00:57:38.530 --> 00:57:42.280 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zetten stappen, nog lang niet
voldoende, maar de eerste

00:57:42.400 --> 00:57:44.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
belangrijke stappen zijn wel gezet.
We hebben dertien bedrijven

00:57:44.889 --> 00:57:49.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
aangekocht en daarmee een kleine
60.000 kilo stikstof gereduceerd.

00:57:50.590 --> 00:57:55.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
En ja, we gaan voor die 7,5 kiloton
stikstofreductie die de minister van

00:57:55.789 --> 00:57:58.778 align:middle line:82% position:46% size:100%
de provincie Gelderland vraagt.
Wij denken dat dat op basis van

00:57:59.500 --> 00:58:02.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
vrijwilligheid en samenwerking kan.
Dat is even gericht op opkoop, maar

00:58:02.489 --> 00:58:05.690 align:middle line:82% position:46% size:100%
het is ook gericht op landbouw.
Daarnaast zien wij innovatie als een

00:58:05.809 --> 00:58:07.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
heel belangrijk spoor in de
gebiedsprocessen.

00:58:08.500 --> 00:58:11.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
250 melkveehouders staan bij ons
klaar om werk te maken van

00:58:11.329 --> 00:58:15.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
managementmaatregelen.
Daar willen we graag snel mee aan de

00:58:15.320 --> 00:58:19.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
slag.
Kortom, we zien dat de opgave in

00:58:19.429 --> 00:58:22.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gelderland niet alleen de natuur en
de landbouw betreft, maar ook de

00:58:22.250 --> 00:58:26.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
andere economische sectoren.
We hebben dus integraal met elkaar

00:58:26.150 --> 00:58:26.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
wat te doen.

00:58:28.119 --> 00:58:30.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zien ook dat de euro rendeert in
Gelderland.

00:58:31.750 --> 00:58:37.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarnaast roepen we op om het vooral
praktisch en uitvoerbaar te houden

00:58:37.489 --> 00:58:41.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
met elkaar en als overheid houvast
te bieden aan de ondernemers voor de

00:58:41.840 --> 00:58:44.179 align:middle line:82% position:46% size:100%
komende twintig jaar.
Dank u wel.

00:58:44.300 --> 00:58:45.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ga over naar mevrouw De Jong.

00:58:47.260 --> 00:58:48.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel, voorzitter.

00:58:49.869 --> 00:58:52.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Goedemiddag.
Ook bedankt, nogmaals, voor de

00:58:52.250 --> 00:58:54.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitnodiging en voor dat ik hier mag
zijn.

00:58:55.059 --> 00:58:57.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben Henny de Jong en ik ben
werkzaam voor de provincie Utrecht.

00:58:58.679 --> 00:59:02.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben gebiedscoördinator voor het
gebiedsproces rond het Natura

00:59:02.949 --> 00:59:03.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000-gebied Botshol.

00:59:05.409 --> 00:59:08.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat ligt in het deelgebied Noordwest
en dat is een van de negen

00:59:08.860 --> 00:59:12.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
deelgebieden waar de provincie
Utrecht een gebiedsprogramma voor

00:59:12.800 --> 00:59:13.148 align:middle line:82% position:46% size:100%
maakt.

00:59:15.938 --> 00:59:16.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarna lag

00:59:22.688 --> 00:59:23.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
eigenlijk

00:59:34.000 --> 00:59:34.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
alles stil.
Het

01:00:32.500 --> 01:00:36.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
lag stil in Botshol en eigenlijk in
alle gebieden in Utrecht.

01:00:38.559 --> 01:00:42.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nog steeds is er weinig beweging.
Vorige week nog hebben de

01:00:42.920 --> 01:00:46.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertegenwoordigers van de agrarische
partijen aangegeven dat zij formeel

01:00:47.010 --> 01:00:48.070 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet in gesprek willen.

01:00:49.809 --> 01:00:51.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Informeel gaan de gesprekken
gelukkig wel door.

01:00:51.829 --> 01:00:53.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn wel gesprekken met de
boeren,

01:00:55.210 --> 01:00:58.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
met de LTO en met andere partijen,
maar formeel niet.

01:01:01.148 --> 01:01:03.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Afgelopen zomer hebben we dus
eigenlijk heel hard gewerkt om

01:01:03.860 --> 01:01:08.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
contact met de agrariërs te houden.
Het gebiedsproces in Botshol ligt

01:01:08.539 --> 01:01:11.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog stil, maar het gesprek is weer
opgestart.

01:01:11.469 --> 01:01:12.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar je merkt eigenlijk dat

01:01:14.320 --> 01:01:17.480 align:middle line:82% position:46% size:100%
onbegrip en onzekerheid een
belemmering vormen om stappen te

01:01:17.599 --> 01:01:21.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
zetten.
De rode draad in die gesprekken is:

01:01:22.418 --> 01:01:26.570 align:middle line:82% position:46% size:100%
kom met heldere doelen en duidelijke
spelregels, zorg voor een

01:01:26.690 --> 01:01:30.070 align:middle line:82% position:46% size:100%
perspectief en bied ruimte aan de
koplopers.

01:01:32.199 --> 01:01:34.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Op dit moment vragen wij namelijk
van gebieden om mee te denken en mee

01:01:35.059 --> 01:01:39.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
te bewegen zonder dat wij enig
comfort, zekerheid of perspectief

01:01:39.739 --> 01:01:42.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen bieden.
In onze position paper hebben we dus

01:01:42.789 --> 01:01:45.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeven punten aangedragen die echt
belangrijk zijn om die

01:01:46.010 --> 01:01:48.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen weer op gang te
krijgen.

01:01:48.469 --> 01:01:53.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik doe dan ook aan u de oproep:
brengt u ze onder de aandacht van

01:01:53.719 --> 01:01:56.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
het kabinet, zodat we verder kunnen.

01:01:59.139 --> 01:02:00.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tot slot wil ik u, net als alle
voorgangers natuurlijk, uitnodigen

01:02:00.429 --> 01:02:02.980 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor een bezoek aan de provincie
Utrecht als

01:02:05.079 --> 01:02:08.050 align:middle line:82% position:46% size:100%
groep of individueel.
U bent van harte welkom.

01:02:09.869 --> 01:02:15.320 align:middle line:82% position:46% size:100%
We kunnen dan hierover, over vragen
die bij u leven of over de stappen

01:02:15.440 --> 01:02:19.068 align:middle line:82% position:46% size:100%
die we momenteel zetten om toch
richting dat gebiedsplan te komen,

01:02:19.188 --> 01:02:23.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
verder in gesprek gaan.
Als laatste wil ik eigenlijk melden

01:02:23.539 --> 01:02:27.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat we het met elkaar moeten doen.
Er ligt een grote opgave in het

01:02:27.619 --> 01:02:30.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
landelijk gebied en als we als
overheden samenwerken, en die

01:02:30.860 --> 01:02:34.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
ervaring heb ik in het
veenweidedossier, kunnen we volgens

01:02:34.369 --> 01:02:37.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
mij grote stappen zetten.
Hopelijk tot ziens in de provincie

01:02:37.929 --> 01:02:41.260 align:middle line:82% position:46% size:100%
Utrecht en bedankt.
Dank u wel.

01:02:41.418 --> 01:02:43.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
De leden zaten net een beetje te
gniffelen, want die komen er net

01:02:43.969 --> 01:02:45.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
vandaan.
Ze waren er maandag.

01:02:45.349 --> 01:02:47.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik werd net gebrieft en er werd net
in mijn oor gefluisterd dat de heer

01:02:47.958 --> 01:02:51.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Boswijk elke dag in het gebied
Botshol zwemt, dus wat dat betreft

01:02:54.219 --> 01:02:58.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat dat goedkomen, denk ik.
Maar ik geef het woord aan de heer

01:02:58.608 --> 01:02:58.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
Van Duijn.

01:03:02.309 --> 01:03:02.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank,

01:03:04.269 --> 01:03:04.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorzitter.

01:03:07.210 --> 01:03:09.650 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als de verhalen over het zwemmen
klaar zijn, dan ga ik rustig

01:03:09.769 --> 01:03:11.630 align:middle line:82% position:46% size:100%
beginnen.
Mijn naam is Robbert-Jan van Duijn.

01:03:11.750 --> 01:03:14.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het dagelijks leven ben ik
burgemeester van de gemeente

01:03:14.500 --> 01:03:17.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nieuwkoop en daarnaast ben ik
voorzitter van de gebiedsgerichte

01:03:17.239 --> 01:03:19.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanpak Nieuwkoopse Plassen en
omgeving.

01:03:20.980 --> 01:03:23.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
U zult begrijpen dat ik hier vandaag
vooral met die laatste pet op zit,

01:03:24.610 --> 01:03:27.092 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar dat ik het toch niet kan laten
om u met mijn burgemeesterspet op

01:03:27.213 --> 01:03:30.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
kort mee te nemen naar een van de
verborgen parels van het Groene

01:03:30.559 --> 01:03:33.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hart.
Midden in dat Groene Hart bij het

01:03:33.739 --> 01:03:36.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
dorpje Nieuwkoop vindt u namelijk
een van de mooiste en meest

01:03:36.829 --> 01:03:40.150 align:middle line:82% position:46% size:100%
bijzondere Natura 2000-gebieden die
ons land rijk is: de Nieuwkoopse

01:03:40.269 --> 01:03:43.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
Plassen en De Haeck.
Dat is een prachtig waterrijk gebied

01:03:43.239 --> 01:03:46.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
met bijzondere planten en
diersoorten, afgewisseld met

01:03:46.159 --> 01:03:50.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
boerderijen, koeien in de wei en
prachtige Hollandse plaatjes.

01:03:50.179 --> 01:03:52.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is al eeuwenlang een inspiratie
voor velen.

01:03:52.708 --> 01:03:56.228 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zo kwamen de schilders van Haagse
School graag in het gebied en hebben

01:03:56.349 --> 01:03:59.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
zij het als inspiratie voor veel van
hun schilderijen gebruikt.

01:03:59.329 --> 01:04:03.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is een gebied om te bewaren, te
koesteren en om heel zuinig op te

01:04:03.949 --> 01:04:06.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn.
Helaas heb ik slechts ongeveer drie

01:04:06.289 --> 01:04:10.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
minuten, dacht ik, maar u begrijpt
dat ik als de burgemeester van de

01:04:11.070 --> 01:04:13.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemeente waar dit gebied in ligt u
hiermee een hele dag zou kunnen

01:04:14.090 --> 01:04:17.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
vermaken.
Ik ga dat nu niet doen, maar ik

01:04:18.300 --> 01:04:21.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
begin er gewoon mee om u als
commissie uit te nodigen om dit

01:04:21.349 --> 01:04:23.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied te komen bekijken.
Bekijkt u dan niet alleen de natuur,

01:04:23.869 --> 01:04:26.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar breng ook een bezoek aan onze
agrarische ondernemers, die ook nog

01:04:27.079 --> 01:04:27.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
in

01:04:30.369 --> 01:04:30.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
het

01:04:36.938 --> 01:04:37.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied

01:05:16.628 --> 01:05:18.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
zitten.
U heeft een eerste aanzet kunnen

01:05:18.949 --> 01:05:20.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
zien.
We hebben deze ook meegestuurd voor

01:05:20.150 --> 01:05:22.820 align:middle line:82% position:46% size:100%
de koers van het gebied.
Deze koers willen we op korte

01:05:22.940 --> 01:05:26.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
termijn verder uitwerken, zodat we
hiermee in de achttien verschillende

01:05:26.199 --> 01:05:30.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
polders die het gebied kent, met
grondeigenaren, gebruikers en andere

01:05:30.559 --> 01:05:33.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
stakeholders aan de slag kunnen.
We moeten samen aan de slag met het

01:05:33.730 --> 01:05:37.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedenken van concrete maatregelen en
stappen die werkelijk leiden tot een

01:05:37.670 --> 01:05:39.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
perspectief.
Er moet een plan komen voor de

01:05:39.739 --> 01:05:43.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
toekomst waarin landbouw, natuur en
andere economische activiteiten met

01:05:43.250 --> 01:05:47.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
elkaar in balans zijn, zodanig dat
we hier in een vitaal gebied kunnen

01:05:47.150 --> 01:05:49.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijven leven, wonen, werken en
genieten.

01:05:50.530 --> 01:05:55.315 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is echt maatwerk dus.
Hier hebben wij, zeg ik via de

01:05:55.436 --> 01:05:57.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorzitter, uw hulp ook echt bij
nodig.

01:05:58.269 --> 01:06:01.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
In onze aanpak hebben wij 72
keukentafelgesprekken gevoerd met

01:06:01.639 --> 01:06:04.190 align:middle line:82% position:46% size:100%
boeren in het gebied.
Uit die gesprekken kwam heel veel

01:06:04.309 --> 01:06:07.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
interessante informatie.
Eén ding stond met stip bovenaan:

01:06:10.179 --> 01:06:13.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
de teleurstelling en het wantrouwen
in de overheid.

01:06:13.489 --> 01:06:18.318 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is zo zonde, zou ik zeggen.
Het is zonde, maar niet iets dat

01:06:18.438 --> 01:06:21.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet te herstellen is.
We werken heel hard aan het herstel

01:06:21.829 --> 01:06:25.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
van het vertrouwen, en ik ben er
trots op dat bij onze aanpak nog

01:06:26.090 --> 01:06:29.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
steeds al die verschillende partijen
aan tafel zitten, van LTO en

01:06:29.449 --> 01:06:33.108 align:middle line:82% position:46% size:100%
Natuurmonumenten tot drie
verschillende waterschappen, zes

01:06:33.228 --> 01:06:37.456 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemeenten en twee provincies.
Het valt niet altijd mee, maar ze

01:06:37.577 --> 01:06:38.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen allemaal gelukkig nog mee.

01:06:39.849 --> 01:06:42.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zit ook echt energie in het
gebied en de wil om mee te denken,

01:06:42.889 --> 01:06:45.070 align:middle line:82% position:46% size:100%
mee te werken en onderdeel te zijn
van de oplossing.

01:06:45.519 --> 01:06:48.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is nu alleen wel zaak om die
energie niet verloren te laten gaan

01:06:49.510 --> 01:06:53.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
door maar te blijven praten, en
praten, en praten, en praten, en

01:06:53.329 --> 01:06:54.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
praten.
Ik zou zeggen: herstel het

01:06:54.829 --> 01:06:57.769 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertrouwen.
Voor het herstel van vertrouwen is

01:06:57.889 --> 01:07:01.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
een aantal essentiële ingrediënten
nodig en die wil ik graag aan u

01:07:01.760 --> 01:07:03.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
meegeven.
Ik wil beginnen met de opgave.

01:07:04.300 --> 01:07:07.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Welke bijdrage wordt er precies van
de landbouw verwacht?

01:07:07.599 --> 01:07:10.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Boeren willen graag aan de slag,
maar hebben duidelijkheid nodig.

01:07:10.458 --> 01:07:14.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ze willen weten wat ze moeten doen
en welke opgaves in hun polder een

01:07:14.179 --> 01:07:16.400 align:middle line:82% position:46% size:100%
rol spelen.
Dan kom ik bij de ondersteuning in

01:07:16.519 --> 01:07:19.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
de transitie.
Op welke hulp kunnen zij rekenen bij

01:07:19.130 --> 01:07:21.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
de transitie?
Boeren willen weten op welke manier

01:07:21.708 --> 01:07:24.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
zij geholpen zullen worden met de
maatregelen die zij kunnen nemen bij

01:07:24.860 --> 01:07:28.190 align:middle line:82% position:46% size:100%
het omvormen van hun bedrijf.
Welke maatregelen worden in welke

01:07:28.309 --> 01:07:31.820 align:middle line:82% position:46% size:100%
mate financieel ondersteund?
Is die ondersteuning voldoende om de

01:07:31.940 --> 01:07:34.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
slag te kunnen maken?
Welke wettelijke ruimte wordt

01:07:34.679 --> 01:07:38.230 align:middle line:82% position:46% size:100%
geboden om grond meer natuurgericht
te kunnen gebruiken, zonder dat dit

01:07:39.128 --> 01:07:42.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
tot grote afschrijvingen leidt?
Landschapsgrond is hierbij misschien

01:07:43.039 --> 01:07:45.610 align:middle line:82% position:46% size:100%
wel een mooi thema.
Hoe voorkomen we dat boeren

01:07:45.730 --> 01:07:49.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
investeren in technische maatregelen
die later niet of onvoldoende

01:07:49.760 --> 01:07:52.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
juridisch houdbaar blijken als het
gaat om de hierdoor verwachte

01:07:52.570 --> 01:07:56.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
emissiereducties?
Allerlei vragen waar wij gezamenlijk

01:07:56.449 --> 01:07:59.052 align:middle line:82% position:46% size:100%
als overheden een antwoord op zullen
moeten geven.

01:07:59.172 --> 01:08:01.318 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het laatste punt is het
toekomstperspectief.

01:08:01.438 --> 01:08:04.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
Welke verdienmodellen zijn er straks
en kunnen boeren hiermee een

01:08:04.429 --> 01:08:07.608 align:middle line:82% position:46% size:100%
fatsoenlijk inkomen verwerven?
Uit onze berekeningen is gebleken

01:08:07.728 --> 01:08:10.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat alle bedrijfsmodellen, in
vergelijking met een huidig

01:08:11.000 --> 01:08:13.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemiddeld bedrijf in het Groene
Hart, een inkomensachteruitgang

01:08:14.000 --> 01:08:16.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
laten zien.
Dat hebben we op heel veel

01:08:16.640 --> 01:08:19.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
verschillende manieren berekend.
Dit komt deels door de hoogte van

01:08:19.628 --> 01:08:22.106 align:middle line:82% position:46% size:100%
investeringen die nodig zijn om
invulling te kunnen geven aan de

01:08:22.226 --> 01:08:22.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
opgave

01:08:26.470 --> 01:08:29.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij een gelijkblijvend aantal stuks
vee per bedrijf, bijvoorbeeld meer

01:08:29.159 --> 01:08:30.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
grond of andere, schonere stallen.
Dit betekent dus meer kosten,

01:08:30.520 --> 01:08:32.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
terwijl de inkomsten gelijk blijven
of minder worden.

01:08:33.279 --> 01:08:35.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
Aanvullende en nieuwe
verdienmodellen zijn daarom

01:08:35.479 --> 01:08:38.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
noodzakelijk, zodat er
bestaanszekerheid is in de toekomst.

01:08:39.069 --> 01:08:43.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, ik rond af.
Concluderend kunnen we stellen dat

01:08:43.519 --> 01:08:45.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
er vooral vertrouwen nodig is om de
opgave met de boeren te kunnen

01:08:45.619 --> 01:08:48.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
realiseren.
Vanuit het gebied kunnen we aan dat

01:08:48.289 --> 01:08:52.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertrouwen werken — en dat doen wij
ook — maar hiervoor is ook uw inzet

01:08:53.020 --> 01:08:56.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
en de inzet van het kabinet nodig.
Dit kan door duidelijkheid te bieden

01:08:56.829 --> 01:09:00.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
ten aanzien van de opgave en door
ondersteuning vanuit de overheid en

01:09:00.260 --> 01:09:03.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
de verdienmodellen.
Alleen dan kunnen we aan de slag met

01:09:03.918 --> 01:09:06.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
onze opgave.
De energie is er, laat die niet

01:09:06.979 --> 01:09:07.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
verloren gaan.
Dank u.

01:09:09.220 --> 01:09:12.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook dank aan u.
Ik ga over naar de collega's voor

01:09:12.470 --> 01:09:14.542 align:middle line:82% position:46% size:100%
een vragenronde.
Geeft u weer duidelijk aan aan wie u

01:09:14.662 --> 01:09:16.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
de vraag stelt.
De

01:09:17.890 --> 01:09:18.368 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer De Groot.

01:09:20.048 --> 01:09:26.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank voor de heldere inleidingen.
Meerderen van u hebben gewezen op

01:09:26.779 --> 01:09:28.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
het ontbreken van een
perspectiefnota.

01:09:28.649 --> 01:09:33.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Van Duijn ging erop in dat
er behoefte is aan een ander

01:09:33.949 --> 01:09:37.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
verdienmodel.
Is het niet de basis van de

01:09:37.189 --> 01:09:40.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
problematiek, zeker in een gebied
als Nieuwkoop, maar ook in andere

01:09:40.668 --> 01:09:45.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebieden waar alleen plek is voor
wat extensievere landbouw, dat het

01:09:45.789 --> 01:09:50.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
basisverdienmodel van de verwerkende
industrie eigenlijk op kostprijs

01:09:50.479 --> 01:09:53.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
gericht is?
Als je het nu anders gaat doen, kom

01:09:53.600 --> 01:09:54.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
je in de problemen.

01:10:00.970 --> 01:10:03.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het zijn allemaal weer hele boeiende
verhalen.

01:10:04.479 --> 01:10:07.405 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tegelijkertijd is het heel
frustrerend, zowel uit Limburg en

01:10:07.525 --> 01:10:09.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gelderland als uit Utrecht.

01:10:12.069 --> 01:10:15.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
Stoppers melden zich aan, maar de
overheid komt niet eens over de

01:10:15.378 --> 01:10:17.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
brug, terwijl het toch een
emotionele stap is.

01:10:18.220 --> 01:10:22.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik stel even een vraag aan
burgemeester Van Duijn over een punt

01:10:22.909 --> 01:10:24.896 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat ik vaak terug hoor.
Mevrouw Bromet wees er tijdens het

01:10:25.016 --> 01:10:25.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
vorige rondje ook

01:10:27.369 --> 01:10:28.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
op: het wantrouwen

01:10:30.279 --> 01:10:34.118 align:middle line:82% position:46% size:100%
vanuit de agrarische sector richting
de overheid en overigens ook

01:10:35.199 --> 01:10:35.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
andersom.
Ik

01:10:43.239 --> 01:10:46.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
ben een aantal keren in Nieuwkoop
geweest en ik denk even aan het

01:10:46.180 --> 01:10:51.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
veenmosrietland.
Ik heb heel vaak die stukken

01:10:51.798 --> 01:10:55.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
doorgekregen en dan zie je dat de
natuur daar verbetert.

01:10:55.298 --> 01:10:58.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tegelijkertijd zie je dat de
kritische depositiewaarde zo laag

01:10:58.760 --> 01:11:01.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
is, dat iedereen zegt: dat is
onmogelijk.

01:11:01.759 --> 01:11:03.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
Heel veel boeren zeggen dan als
reflex: waarom zou ik aan tafel

01:11:03.708 --> 01:11:05.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
komen als ik een onmogelijke opgave
krijg?

01:11:06.189 --> 01:11:07.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Heel eerlijk gezegd begrijp ik dat
ook.

01:11:07.458 --> 01:11:09.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe kijken jullie daarnaar?
Hoe gaan jullie daarmee om?

01:11:16.088 --> 01:11:16.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
En

01:11:18.039 --> 01:11:18.128 align:middle line:82% position:46% size:100%
het

01:11:37.539 --> 01:11:37.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn

01:11:44.890 --> 01:11:45.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet

01:11:49.119 --> 01:11:49.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
de

01:12:01.399 --> 01:12:04.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
enige doelen.
Er liggen nog veel meer opgaven op

01:12:04.199 --> 01:12:07.738 align:middle line:82% position:46% size:100%
ons te wachten, onder andere op het
gebied van de volksgezondheid en

01:12:07.859 --> 01:12:13.488 align:middle line:82% position:46% size:100%
dierenwelzijn.
Ik vraag burgemeester Van Duijn naar

01:12:13.789 --> 01:12:18.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
de koeien in de wei in Nieuwkoop.
Hoe is het dierenwelzijn geborgd in

01:12:18.449 --> 01:12:22.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
de gebiedsgerichte aanpak?
Hoe zorgen we ervoor dat die koeien

01:12:22.460 --> 01:12:25.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
daadwerkelijk in de wei staan en
niet met z'n allen op stal?

01:12:30.159 --> 01:12:33.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan alle aanwezigen.
Ik heb een vraag aan mevrouw

01:12:33.350 --> 01:12:36.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Balhuizen.
U vertelde hoe het gaat in

01:12:36.260 --> 01:12:38.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gelderland.
In vrijwilligheid komen jullie heel

01:12:38.739 --> 01:12:42.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
erg ver met alle partijen aan tafel.
Nou hebben we recent een uitspraak

01:12:42.430 --> 01:12:46.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
van de Raad van State gehad: als
jullie de vergunningverlening voor

01:12:46.810 --> 01:12:49.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
PAS-melders, voor huizenbouw, weer
op gang willen krijgen, is eigenlijk

01:12:50.000 --> 01:12:51.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
wel een dwingend instrumentarium
nodig.

01:12:52.600 --> 01:12:53.378 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de vorige

01:12:54.970 --> 01:12:58.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
ronde was er een van de
projectleiders van een gebiedsproces

01:12:59.029 --> 01:13:01.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
die zei: we hebben een dwingend
instrumentarium; we hoeven het nooit

01:13:01.279 --> 01:13:03.158 align:middle line:82% position:46% size:100%
te gebruiken, maar het is wel een
stok achter de deur.

01:13:03.668 --> 01:13:06.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Eigenlijk zegt de Raad van State:
die stok achter de deur moet er zijn

01:13:06.159 --> 01:13:07.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
om de vergunningverlening op gang te
krijgen.

01:13:08.289 --> 01:13:10.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
Stel dat we nu zouden besluiten tot
een dwingend instrumentarium.

01:13:10.670 --> 01:13:16.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Denkt u dan dat uw gebiedsgerichte
proces uit elkaar zal vallen of is

01:13:16.250 --> 01:13:18.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
het bij elkaar te houden door goed
met elkaar te praten over waarom het

01:13:19.039 --> 01:13:19.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebeurt?

01:13:23.890 --> 01:13:26.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb ook een vraag aan mevrouw
Balhuizen.

01:13:27.579 --> 01:13:30.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb een abonnement op de Stentor
en ik herinner me dat ik op een dag

01:13:31.180 --> 01:13:33.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
de krant opensloeg en een
paginagrote advertentie zag die ook

01:13:33.829 --> 01:13:39.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
in deze paper staat afgedrukt:
boerderij te koop met 200 hectare in

01:13:39.759 --> 01:13:42.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Doornspijk.
Ik moet eerlijk zeggen dat ik me

01:13:42.890 --> 01:13:45.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
toen afvroeg: hoe werkt dat nou
precies?

01:13:45.819 --> 01:13:48.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ken de omgeving daar goed; ik kom
er vandaan, althans aan de andere

01:13:49.069 --> 01:13:53.378 align:middle line:82% position:46% size:100%
kant van de IJssel.
Het is tegen de Veluwe aan.

01:13:54.759 --> 01:14:00.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben heel erg voorstander van het
inbrengen van landbouwgrond en

01:14:00.588 --> 01:14:05.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedrijven voor verplaatsing, zodat
je kwetsbare natuurgebieden in een

01:14:05.569 --> 01:14:08.918 align:middle line:82% position:46% size:100%
goede staat kunt krijgen, maar
waarom kiest de provincie er dan

01:14:09.038 --> 01:14:14.078 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor — het is maar één casus,
realiseer ik me — om zo'n bedrijf

01:14:14.439 --> 01:14:17.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
tegen de Veluwe aan opnieuw in te
vullen?

01:14:17.979 --> 01:14:22.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Welke afwegingen liggen eraan ten
grondslag om zo'n boerderij in te

01:14:22.859 --> 01:14:25.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
brengen?
Ik probeer te begrijpen wat daar de

01:14:26.859 --> 01:14:32.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
gedachten en de logische afwegingen
achter waren.

01:14:32.529 --> 01:14:35.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar ga ik even op door, richting
mevrouw Balhuizen.

01:14:35.659 --> 01:14:36.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan alle inleiders.

01:14:39.069 --> 01:14:42.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die advertentie leek geen afgewogen
uitkomst van een gebiedsproces.

01:14:43.569 --> 01:14:45.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dus hoe komt zoiets dan wel tot
stand?

01:14:46.239 --> 01:14:50.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
En ik heb nog een vraag hierbij.
Net hadden we het ook al over

01:14:51.838 --> 01:14:55.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
boerderijen die te koop staan maar
waarbij er in gebiedsprocessen niet

01:14:55.479 --> 01:14:56.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
de middelen zijn om die

01:14:58.168 --> 01:15:00.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
op te kopen, om die in een
gebiedsproces in te brengen.

01:15:00.550 --> 01:15:05.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou zei u in uw inleiding: "Wij
hebben wel aardig wat geld van

01:15:06.279 --> 01:15:09.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gedeputeerde Staten meegekregen.
Dertien bedrijven hebben we daarmee

01:15:09.270 --> 01:15:12.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
op kunnen kopen; dat gaat om 60.000
kilogram stikstof." Tegelijkertijd

01:15:12.789 --> 01:15:14.948 align:middle line:82% position:46% size:100%
lezen wij natuurlijk ook berichten
van Rijkswaterstaat, dat negentien

01:15:15.069 --> 01:15:19.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedrijven heeft opgekocht in de
tussentijd, voor de A15 en de A27.

01:15:20.460 --> 01:15:25.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is ervoor nodig dat u en uw
collega's in de gebiedsprocessen als

01:15:25.550 --> 01:15:30.738 align:middle line:82% position:46% size:100%
het ware elk bedrijf dat op de markt
komt, in die gebiedsprocessen

01:15:30.859 --> 01:15:32.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
beschikbaar kunnen krijgen voor
natuurherstel, voor PAS-melders en

01:15:33.079 --> 01:15:35.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor nieuwe ontwikkelingen, zodat
jonge boeren weer een kans krijgen?

01:15:36.020 --> 01:15:36.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
En

01:15:38.649 --> 01:15:39.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat was één vraag.
Hm!

01:15:42.189 --> 01:15:43.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Van der Plas.

01:15:44.859 --> 01:15:51.078 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik sluit me eigenlijk wel aan bij
wat de heer Grinwis net aangaf over

01:15:51.198 --> 01:15:55.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
60.000 kilo stikstof door het
opkopen van dertien bedrijven.

01:15:56.500 --> 01:15:59.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vraag me af hoeveel PAS-melders
daarmee zijn gelegaliseerd.

01:16:03.128 --> 01:16:05.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Legaal gehouden, bedoelt u?
Maar dat maakt niet uit.

01:16:06.529 --> 01:16:08.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ja, heel goed, voorzitter.
Dat is een hele goede correctie;

01:16:08.878 --> 01:16:12.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
dank u wel.
Ik constateer dat burgemeester Van

01:16:13.100 --> 01:16:15.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
Duijn heel veel vragen heeft
gekregen, dus ik begin even bij hem.

01:16:17.109 --> 01:16:19.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Aan u het woord.
Dank u wel.

01:16:19.159 --> 01:16:22.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik word heel consequent burgemeester
Van Duijn genoemd, maar ik zit hier,

01:16:22.418 --> 01:16:24.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
zoals ik net ook aangaf, met de pet
van de voorzitter van de

01:16:24.829 --> 01:16:26.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsgerichte aanpak.
Ik zit hier dus ook niet namens mijn

01:16:26.930 --> 01:16:29.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
eigen gemeenteraad, maar voor de
provincie

01:16:33.939 --> 01:16:34.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zuid-Holland.
De

01:17:00.609 --> 01:17:02.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Boswijk had het over
veenmosrietland.

01:17:03.069 --> 01:17:03.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit is

01:17:04.720 --> 01:17:04.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
een

01:17:12.289 --> 01:17:13.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
constante discussie in het gebied.
Dat weet u ook,

01:17:15.189 --> 01:17:15.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
want

01:17:21.338 --> 01:17:22.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
u komt regelmatig in

01:17:26.319 --> 01:17:26.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
Botshol; dat

01:17:29.810 --> 01:17:30.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
geldt volgens mij ook

01:17:36.069 --> 01:17:38.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor mijn buurvrouw.
Onze natuurdoelanalyse laat ook zien

01:17:38.989 --> 01:17:39.158 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat we

01:17:42.520 --> 01:17:43.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
met beheer de staat van de

01:18:22.569 --> 01:18:25.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur in het gebied echt wel een
stuk beter hebben gekregen dan die

01:18:26.029 --> 01:18:26.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
was.

01:18:28.088 --> 01:18:30.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat geldt ook voor veenmosrietland;
dat is echt beter geworden.

01:18:30.939 --> 01:18:34.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat komt door beheer en door de
manier waarop we dat hebben gedaan.

01:18:34.168 --> 01:18:36.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar ik zeg bewust "beter"; het is
nog niet goed.

01:18:37.000 --> 01:18:38.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat geldt dus ook voor
veenmosrietland.

01:18:39.470 --> 01:18:43.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je ziet ook wel dat sommige doelen
wat met elkaar botsen.

01:18:44.350 --> 01:18:48.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is af en toe wel pijnlijk om te
moeten concluderen.

01:18:48.579 --> 01:18:50.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
Veenmosrietland is een van de
habitattypen.

01:18:51.009 --> 01:18:55.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Met zomermaaien kunnen wij het
behoud van veenmosrietland en zelfs

01:18:55.489 --> 01:19:00.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
het toevoegen ervan echt bevorderen,
maar dat heeft weer effect op een

01:19:00.569 --> 01:19:03.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
ander habitattype, namelijk dat van
de noordse woelmuis.

01:19:05.500 --> 01:19:07.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Volgens het beheerplan moeten wij
ervoor zorgen dat beide habitattypen

01:19:07.458 --> 01:19:12.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
verbeteren — althans, we mogen ze
niet slechter laten worden — maar op

01:19:12.859 --> 01:19:15.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
deze manier wordt er dus eentje
beter en eentje slechter.

01:19:16.600 --> 01:19:18.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
We moeten dus nog wat doen met de
kritische depositiewaarde.

01:19:19.100 --> 01:19:21.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben het met u eens dat die heel
laag is.

01:19:21.798 --> 01:19:25.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn mensen die tegen mij zeggen:
dan kan er dus echt helemaal niets

01:19:25.668 --> 01:19:27.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
meer in het gebied en de wijde
omgeving van het gebied.

01:19:28.659 --> 01:19:31.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarom gaan we ook al best wel ver
in ons koersbeeld.

01:19:31.810 --> 01:19:35.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat zeg ik misschien ook wel
richting mevrouw Bromet; zij zei

01:19:35.149 --> 01:19:36.908 align:middle line:82% position:46% size:100%
iets over de duidelijkheid van de
opgaven en doelen.

01:19:40.750 --> 01:19:45.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het grensgebied van het Natura
2000-gebied zit nog een zestal

01:19:45.789 --> 01:19:48.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
veehouderijen.
In het koersbeeld zoals dat nu

01:19:48.319 --> 01:19:51.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorligt, zien we daar echt geen
ruimte meer voor, omdat de emissie

01:19:51.619 --> 01:19:53.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
in dat gebied echt helemaal terug
moet naar nul.

01:19:54.789 --> 01:19:57.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Op die manier kun je misschien ook
een habitattype als veenmosrietland

01:19:57.579 --> 01:20:01.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog wat versterken.
Het is dus wel pijnlijk en lastig.

01:20:04.029 --> 01:20:06.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik doelde in mijn bijdrage ook niet
zo op die duidelijkheid van de

01:20:06.668 --> 01:20:08.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelen.
Mijn bijdrage gaat meer over de

01:20:09.020 --> 01:20:15.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
opgave vanuit het NPLG en over de
claim op ruimte, want midden in het

01:20:15.579 --> 01:20:18.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Groene Hart in de Randstad is er
nogal wat vraag naar ruimte.

01:20:18.260 --> 01:20:20.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar waar we natuur toevoegen,
kunnen we niet meer bouwen en waar

01:20:21.019 --> 01:20:22.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
we bouwen, kunnen we geen natuur
toevoegen.

01:20:22.878 --> 01:20:24.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
We moeten ook nog iets met de
Regionale Energiestrategie.

01:20:27.850 --> 01:20:29.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
Welk deel van de opgave

01:20:31.180 --> 01:20:35.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
komt voor rekening van de boeren?
Dat zijn echt zaken waarover we

01:20:35.378 --> 01:20:37.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
duidelijkheid nodig hebben, want dan
kunnen we verder.

01:20:39.939 --> 01:20:42.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Volgens mij hebben we het meeste van
ons huiswerk gedaan en zijn we nu

01:20:43.100 --> 01:20:44.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
klaar om in die achttien polders
echt

01:20:46.509 --> 01:20:49.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
tot op bedrijfsniveau met mensen in
gesprek te gaan, zodat we voor

01:20:49.760 --> 01:20:53.565 align:middle line:82% position:46% size:100%
maatwerk kunnen zorgen en tot een
goed plan kunnen komen, maar we

01:20:53.685 --> 01:20:57.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
staan nu echt even on hold omdat we
meer duidelijkheid nodig hebben over

01:20:57.680 --> 01:20:58.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
die doelen.

01:21:00.338 --> 01:21:02.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter.
De laatste vraag ging over de koeien

01:21:02.720 --> 01:21:04.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
in de wei; ik heb er al even aan
gerefereerd.

01:21:04.279 --> 01:21:06.918 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe gaan we om met dierenwelzijn?
Dierenwelzijn is niet het meest

01:21:07.038 --> 01:21:09.488 align:middle line:82% position:46% size:100%
nadrukkelijke onderwerp.
Althans, niet aan de tafel die ik

01:21:09.609 --> 01:21:10.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorzit.

01:21:12.430 --> 01:21:15.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Vestering had waarschijnlijk
liever een ander antwoord gehoord.

01:21:15.909 --> 01:21:19.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het komt echter wel aan bod in alle
werkbezoeken die ik doe en ook in

01:21:19.960 --> 01:21:22.238 align:middle line:82% position:46% size:100%
een van de maatregelen voor voer en
management waarvan wij denken dat

01:21:24.039 --> 01:21:25.179 align:middle line:82% position:46% size:100%
hij al snel ingezet kan worden.

01:21:27.548 --> 01:21:31.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat ziet u ook in de bijlage van
onze positionpaper.

01:21:31.729 --> 01:21:32.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zie dat mevrouw Vestering
moeilijk kijkt.

01:21:32.710 --> 01:21:34.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
U vroeg specifiek naar weidegang.

01:21:35.859 --> 01:21:40.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de paper staat dat we al een
heleboel kunnen met 600 uur extra

01:21:40.970 --> 01:21:45.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
weidegang, geloof ik.
Dat is uiteindelijk ook goed voor

01:21:45.199 --> 01:21:47.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
het dierenwelzijn, zou ik zeggen.
Ik denk dat ik het daar maar even

01:21:47.859 --> 01:21:51.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij moet laten, want ik heb verder
geen heel veel beter antwoord,

01:21:51.548 --> 01:21:51.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
sorry.

01:21:53.989 --> 01:21:57.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wil mevrouw De Jong nog reageren

01:22:00.189 --> 01:22:00.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
op

01:22:34.878 --> 01:22:35.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
een gestelde vraag?

01:22:49.600 --> 01:22:52.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ten eerste een reactie op de vraag
van de heer Thijssen over het

01:22:52.789 --> 01:22:58.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
dwingende instrumentarium.
Ik hoorde de vraag in de context van

01:22:58.189 --> 01:22:59.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
de stok achter de deur

01:23:04.720 --> 01:23:06.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
om vergunningen wel weer mogelijk te
maken.

01:23:07.569 --> 01:23:12.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
In onze ervaring is de belangrijkste
stok achter de deur het reduceren

01:23:12.710 --> 01:23:18.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
van stikstof, vandaag, morgen en
overmorgen.

01:23:19.449 --> 01:23:23.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gewoon doen; dat is voor ons
eigenlijk de belangrijkste stok

01:23:23.659 --> 01:23:27.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
achter de deur.
Wij zien ook in een eerdere zaak die

01:23:27.619 --> 01:23:30.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
door de MOB in het verleden tegen de
provincie is aangespannen dat het

01:23:30.489 --> 01:23:34.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
door de rechter op dat moment op die
manier is beoordeeld.

01:23:34.869 --> 01:23:36.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik bundel even de vragen over
Doornspijk, als dat goed is.

01:23:38.229 --> 01:23:39.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bij

01:23:40.939 --> 01:23:43.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen is het ook kansen
pakken als ze zich voordoen.

01:23:44.060 --> 01:23:47.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het betrof hier een bedrijf dat
noodgedwongen moest stoppen.

01:23:47.588 --> 01:23:49.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben het dan over 200 hectare

01:23:50.918 --> 01:23:54.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
liggend in een gebied waar ook
agrarische bedrijven zijn die zoeken

01:23:54.890 --> 01:23:57.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
naar ruilgronden.
We kijken ook naar mogelijkheden

01:23:57.890 --> 01:24:01.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor natuur en natuurversterking.
Voor de provincie deed de kans zich

01:24:01.850 --> 01:24:06.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor om die locatie aan te kopen.
Wij vonden dat zich juist op die

01:24:06.560 --> 01:24:11.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
plek een hele mooie gelegenheid
voordeed om te kijken hoe we nou tot

01:24:11.329 --> 01:24:15.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
een duurzame nieuwe invulling van
zo'n gebied kunnen komen.

01:24:15.378 --> 01:24:17.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is dan niet alleen iets wat we
in Arnhem bedenken.

01:24:17.930 --> 01:24:22.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat doen we natuurlijk samen met de
desbetreffende gemeenten daar en ook

01:24:22.819 --> 01:24:24.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
met belangrijke stakeholders in het
gebied.

01:24:25.069 --> 01:24:29.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want er zijn vaak plannen bij een
mogelijke nieuwe invulling of een

01:24:29.770 --> 01:24:32.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
versterking van dat gebied.
Zo hebben we ook ons programma van

01:24:32.590 --> 01:24:34.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
eisen opgesteld.
Het is dus ook een kwestie van de

01:24:34.640 --> 01:24:38.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
kansen die zich voordoen op een
goede manier pakken met elkaar en

01:24:39.060 --> 01:24:40.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
kijken naar een goede invulling
daarvan.

01:24:40.899 --> 01:24:45.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan wil ik ter beantwoording van de
vraag van mevrouw Van der Plas even

01:24:45.989 --> 01:24:50.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeggen dat het legaliseren van
PAS-melders ook in Gelderland hele

01:24:50.510 --> 01:24:52.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoge prioriteit heeft.
Er zijn bij ons in de provincie veel

01:24:53.140 --> 01:24:54.488 align:middle line:82% position:46% size:100%
PAS-melders die wachten op
legalisatie.

01:24:57.009 --> 01:24:59.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het zou heel erg mooi zijn als het
ons ten dele lukt.

01:25:00.100 --> 01:25:04.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zeg ten dele, omdat de stikstof
op een bepaalde plek en de locatie

01:25:04.670 --> 01:25:05.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
van PAS-melders altijd moeten
matchen.

01:25:05.510 --> 01:25:08.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die moeten over elkaar heen vallen.
Het is niet zo dat we die 60.000

01:25:09.250 --> 01:25:11.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
kilo stikstof zomaar uit te geven
hebben.

01:25:13.539 --> 01:25:15.867 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het zou heel mooi zijn als daarin
matches te maken zijn.

01:25:15.987 --> 01:25:18.128 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn nu druk bezig om dat te
bekijken.

01:25:18.399 --> 01:25:21.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat gezegd hebbende, lopen we
misschien een beetje op de zaken

01:25:21.289 --> 01:25:25.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
vooruit, omdat de minister heeft
toegezegd speciaal voor het

01:25:26.060 --> 01:25:27.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
legaliseren van PAS-melders middelen
vrij te maken.

01:25:28.020 --> 01:25:32.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar wachten we nu op.
Het zou mooi zijn als we die match

01:25:32.798 --> 01:25:34.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
met bedrijven die opgekocht zijn nu
al konden maken.

01:25:35.350 --> 01:25:37.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk aan haar houding te zien dat
mevrouw Van der Plas een aanvullende

01:25:37.579 --> 01:25:38.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
vraag heeft.

01:25:41.409 --> 01:25:43.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou ja, het is meer een aanvullende
opmerking.

01:25:43.420 --> 01:25:46.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou niet wachten op de minister.
Ik zou gewoon heel lekker doorgaan

01:25:46.890 --> 01:25:50.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
in Gelderland.
Ik heb het idee dat dat iets sneller

01:25:50.149 --> 01:25:53.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaat dan wachten op het ministerie.
Dat is even een tip die ik aan de

01:25:53.810 --> 01:25:58.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
provincie wil meegeven.
Maar wij horen het graag wanneer dat

01:25:58.750 --> 01:26:02.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
inderdaad lukt, want met 60.000 kilo
kan je natuurlijk wel behoorlijk wat

01:26:03.489 --> 01:26:03.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen.

01:26:06.819 --> 01:26:09.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan alleen maar beamen dat wij in
Gelderland in die zin niet zo heel

01:26:10.029 --> 01:26:13.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
erg goed zijn in wachten, maar
vooral willen doen.

01:26:14.350 --> 01:26:16.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat proberen we de laatste drie jaar
al te doen en daar proberen we de

01:26:17.060 --> 01:26:18.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
komende tijd vooral mee door te
gaan.

01:26:19.298 --> 01:26:21.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Meneer Van Vlokhoven, wilt u nog

01:26:21.470 --> 01:26:24.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
ergens op reageren?
Ja, dat wil ik wel, voorzitter.

01:26:24.639 --> 01:26:27.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er is geen expliciete vraag aan mij
gesteld, maar misschien kan ik toch

01:26:27.760 --> 01:26:31.019 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog iets zeggen over de doelen, over
met elkaar botsende doelen en elkaar

01:26:31.139 --> 01:26:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanvullende doelen.
We hebben in Zuid-Limburg vorig jaar

01:26:35.869 --> 01:26:38.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
ernstige wateroverlast gehad.
We hebben

01:26:40.180 --> 01:26:43.037 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar heel veel kleine Natura
2000-gebieden.

01:26:43.157 --> 01:26:48.618 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar lopen heel veel beken.
Daardoor kan je de landbouw daar

01:26:48.738 --> 01:26:51.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
eigenlijk bijna geen perspectief
meer bieden ten aanzien van

01:26:51.710 --> 01:26:55.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
bemesting of bestrijdingsmiddelen.
Tegelijkertijd is die landbouw in

01:26:56.199 --> 01:26:58.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zuid-Limburg ook onze
landschapsbeheerder.

01:27:00.729 --> 01:27:03.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Graslanden houden water vast.
Ze organiseert ook de

01:27:03.890 --> 01:27:04.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
waterbuffering.

01:27:06.699 --> 01:27:11.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het geeft aan dat in zo'n
gebiedsproces doelen inderdaad

01:27:11.659 --> 01:27:14.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen conflicteren en dat je dan
misschien — ik herhaal wat een van

01:27:14.510 --> 01:27:19.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
de vorige sprekers zei — voor een 7
moet gaan als het gaat om natuur en

01:27:19.369 --> 01:27:22.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
waterdoelen, maar in een breder
perspectief toch dat soort keuzes

01:27:22.810 --> 01:27:26.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
moet maken.
Dat is misschien nog een antwoord op

01:27:26.979 --> 01:27:29.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
de vraag over de lastige afweging
tussen de doelen.

01:27:30.699 --> 01:27:32.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Ik kijk even of er nog aanvullende

01:27:32.719 --> 01:27:33.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
vragen zijn.
Ja, dat is het geval.

01:27:33.619 --> 01:27:35.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan gaan we weer even een op een wat
mij betreft.

01:27:36.338 --> 01:27:37.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik geef het woord aan de heer Tjeerd
de Groot.

01:27:37.520 --> 01:27:37.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik

01:27:39.489 --> 01:27:41.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
heb toch een vraag aan de heer Van
Vlokhoven.

01:27:41.409 --> 01:27:44.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
U noemde namelijk ook de
perspectiefbrief.

01:27:44.458 --> 01:27:45.698 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat verwacht u daarvan?

01:27:51.729 --> 01:27:55.389 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik verwacht daarin in ieder geval
een bepaalde richting en concrete

01:27:55.628 --> 01:27:56.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumenten.

01:27:58.079 --> 01:28:01.264 align:middle line:82% position:46% size:100%
Agrariërs zijn natuurlijk
ondernemers en denken zelf na over

01:28:01.384 --> 01:28:02.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
hun bedrijfsvoering.
We

01:28:04.180 --> 01:28:07.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
moeten ook nadenken over: wat past
waar wel?

01:28:08.588 --> 01:28:10.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar het perspectief dat wij
bijvoorbeeld in die

01:28:10.838 --> 01:28:14.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
keukentafelgesprekken kunnen bieden,
is ook een ruimtelijk kader.

01:28:15.548 --> 01:28:17.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zijn in gesprek met een agrariër
die wil stoppen.

01:28:18.109 --> 01:28:19.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zijn bedrijf ligt vlak naast een
Natura 2000-gebied.

01:28:20.229 --> 01:28:22.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hij wil daar een kleinschalige
camping beginnen.

01:28:22.878 --> 01:28:27.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er is een agrariër die zonder
overheidssteun gronden wil aankopen

01:28:27.159 --> 01:28:27.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
om

01:28:29.710 --> 01:28:32.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar luxe natuurlofts

01:28:33.680 --> 01:28:36.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
te bouwen.
Bestemmingsplantechnisch past het

01:28:36.449 --> 01:28:40.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet, maar wellicht is een
dergelijke ontwikkeling net wat

01:28:41.020 --> 01:28:42.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
passender.
Dus ik denk dat we zowel op

01:28:43.079 --> 01:28:48.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
rijksniveau als in de regio, op
lokaal niveau, met die agrariërs in

01:28:48.859 --> 01:28:53.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
gesprek moeten om heel erg
maatwerkgericht — want ik zie dat

01:28:53.250 --> 01:28:54.658 align:middle line:82% position:46% size:100%
wel vaak als de sleutel —

01:28:56.298 --> 01:29:00.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
te kijken naar en een afweging te
maken over wat waar

01:29:06.640 --> 01:29:10.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
wél past.
Dan heb ik ook een vraag aan de heer

01:29:10.640 --> 01:29:14.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
Van Vlokhoven, want ik heb de indruk
— hij zal dat vast bevestigen — dat

01:29:14.958 --> 01:29:17.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
het in Limburg eigenlijk al
hartstikke goed gaat in die

01:29:17.270 --> 01:29:19.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen en met de uitkoop
van boeren.

01:29:20.020 --> 01:29:23.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is nou de sleutel tot dat succes
ten opzichte van andere provincies,

01:29:23.449 --> 01:29:26.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
denkt de heer Van Vlokhoven?

01:29:27.970 --> 01:29:32.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Of het heel goed gaat ...
We zijn hiermee aan de slag, maar we

01:29:32.659 --> 01:29:34.827 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn er nog lang niet.
Met de natuur gaat het slecht en we

01:29:34.947 --> 01:29:38.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebben nog een forse opgave.
We hebben inderdaad fors ingezet op

01:29:39.109 --> 01:29:45.317 align:middle line:82% position:46% size:100%
de opkoopregeling, omdat wij denken
dat dat de sleutel is om zaken in

01:29:45.436 --> 01:29:49.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
gang te krijgen.
Wat dat betreft is de stikstofcrisis

01:29:51.369 --> 01:29:54.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor heel veel ondernemers ook een
kans, denk ik.

01:29:54.479 --> 01:29:57.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook wij hebben een lijst met 200
bedrijven die zich gemeld hebben.

01:29:57.260 --> 01:29:57.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ook wij zijn

01:29:59.949 --> 01:30:02.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
met hen in gesprek om ernaar te
kijken zodra zich mogelijkheden

01:30:02.838 --> 01:30:05.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
voordoen.
We willen eigenlijk ook combinaties

01:30:05.149 --> 01:30:07.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
maken, dus we willen daarvoor niet
alleen de middelen voor de

01:30:07.279 --> 01:30:12.606 align:middle line:82% position:46% size:100%
opkoopregeling inzetten, maar ook de
versnellingsagenda en de Natura

01:30:12.726 --> 01:30:15.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000-middelen, de
ontwikkelopgavemiddelen.

01:30:18.729 --> 01:30:22.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dus wij proberen zo optimaal
mogelijk kansen te bieden om dat

01:30:22.550 --> 01:30:28.368 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces enerzijds te voorzien
van ruimte, stikstof, en anderzijds

01:30:28.488 --> 01:30:31.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
van grond.
Want als je met een boer gaat praten

01:30:31.350 --> 01:30:36.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
die door wil, heeft die toch vaak
liever kluiten dan duiten, zoals we

01:30:37.569 --> 01:30:39.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat zeggen.
Dat is gewoon aan de orde.

01:30:39.850 --> 01:30:42.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kan alleen als er beweging
ontstaat.

01:30:42.759 --> 01:30:45.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voor ons is dat een van de sleutels.
De heer Van Campen, wilt u een

01:30:45.819 --> 01:30:49.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanvullende vraag stellen op dit
punt of wilt u een algemene vraag

01:30:49.399 --> 01:30:50.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
stellen?
Op dit punt?

01:30:51.350 --> 01:30:53.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik wil eigenlijk nog doorvragen op
Doornspijk.

01:30:53.220 --> 01:30:54.573 align:middle line:82% position:46% size:100%
U komt zo wel aan de beurt.
Oké, voorzitter.

01:30:54.693 --> 01:30:57.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar we gaan eerst even naar de heer
Boswijk, want hij ...

01:30:58.899 --> 01:31:01.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
Excuus, voorzitter; mevrouw Bromet
triggerde mij.

01:31:02.229 --> 01:31:07.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Even doorpratend over Limburg: ik
heb een aantal keer contact gehad

01:31:07.159 --> 01:31:08.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
met een aantal gedeputeerden van
jullie.

01:31:08.930 --> 01:31:11.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die gaven aan dat jullie inderdaad
een lijst hebben met boeren die

01:31:12.548 --> 01:31:16.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
vrijwillig hebben aangegeven dat zij
willen stoppen, maar ik kreeg ook

01:31:16.250 --> 01:31:19.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
meteen door dat die allemaal heel
erg afwachtend zijn, of zelfs van

01:31:19.729 --> 01:31:22.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
tafel zijn gelopen, nadat er hier
over een "woest aantrekkelijke"

01:31:22.430 --> 01:31:23.378 align:middle line:82% position:46% size:100%
regeling werd gesproken.

01:31:26.289 --> 01:31:28.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoelang zijn die mensen nog warm te
houden?

01:31:28.729 --> 01:31:31.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het klinkt een beetje gek, maar
hoeveel tijd hebben we nog?

01:31:31.489 --> 01:31:36.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want ik kan me ook voorstellen dat
heel veel boeren, die zo'n besluit

01:31:36.710 --> 01:31:39.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet over één nacht ijs nemen — dat
werd net al gezegd, geloof ik — niet

01:31:39.560 --> 01:31:41.038 align:middle line:82% position:46% size:100%
oneindig lang gaan zitten wachten
als ze dat besluit hebben genomen.

01:31:41.158 --> 01:31:48.296 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is een terecht punt.
Hoelang zijn ze nog warm te houden?

01:31:48.417 --> 01:31:51.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
30 november loopt de eerste termijn
af.

01:31:51.699 --> 01:31:56.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er wordt gesproken over verlenging
van de regeling, maar een van onze

01:31:56.300 --> 01:31:59.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
zorgen — die hebben we ook in een
brief aan de minister kenbaar

01:31:59.569 --> 01:32:03.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemaakt — is inderdaad het schermen
met nog woester aantrekkelijke

01:32:03.590 --> 01:32:07.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
regelingen, voor zover dat overigens
mogelijk is, denk ik dan, want het

01:32:07.668 --> 01:32:10.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
staatssteunaspect blijft natuurlijk
altijd spelen.

01:32:13.088 --> 01:32:16.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar wij zijn wel in gesprek met de
ondernemers om in ieder geval te

01:32:17.048 --> 01:32:22.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
proberen om de garantie te bieden
dat de overheid het verschil, als

01:32:22.899 --> 01:32:26.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat er is, bijpast.
Dat bedoelde ik met dat level

01:32:26.239 --> 01:32:28.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
playing field en de betrouwbare
overheid.

01:32:30.878 --> 01:32:32.889 align:middle line:82% position:46% size:100%
We moeten wel proberen dat met z'n
allen waar te maken.

01:32:37.989 --> 01:32:40.239 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik had het er net inderdaad al
eventjes over dat er nog meer

01:32:40.539 --> 01:32:44.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitdagingen voor ons liggen,
waaronder die ten aanzien van

01:32:44.840 --> 01:32:48.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
vogelgriep.
Ik heb nog een specifieke vraag voor

01:32:48.779 --> 01:32:51.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
mevrouw Balhuizen, omdat
vogelgriepuitbraken zich met name

01:32:51.529 --> 01:32:53.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook afspelen in Gelderland.

01:32:55.600 --> 01:32:58.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wordt er bij deze aanpak nu
bijvoorbeeld ook gekeken naar de

01:32:58.300 --> 01:33:03.578 align:middle line:82% position:46% size:100%
pluimveedichtheid in Gelderland?
Ik zit even

01:33:05.489 --> 01:33:08.050 align:middle line:82% position:46% size:100%
te kijken hoe ik een tweede vraag in
de eerste vraag kan fietsen.

01:33:08.689 --> 01:33:11.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is u niet gelukt.
Die 100 agrariërs

01:33:12.979 --> 01:33:16.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
die zich vrijwillig hebben aangemeld
voor opkoop, heeft u nog geen bod

01:33:16.208 --> 01:33:17.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
kunnen doen.
Wat staat daarvoor in de weg?

01:33:18.609 --> 01:33:20.796 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik merk dat de vraagstelling wat
politieker begint te worden.

01:33:20.917 --> 01:33:23.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat hoort in dit huis ook wel, maar
het gaat natuurlijk over de

01:33:23.720 --> 01:33:26.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.
Dat geef ik even mee.

01:33:26.259 --> 01:33:29.948 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat mag in de beantwoording ook wel
doorklinken, wat mij betreft.

01:33:34.119 --> 01:33:35.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan ten aanzien van de tweede vraag.

01:33:47.319 --> 01:33:47.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat

01:34:19.239 --> 01:34:19.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
staat er in

01:34:27.250 --> 01:34:28.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
de weg om

01:34:35.829 --> 01:34:36.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
veel van

01:34:48.579 --> 01:34:48.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
deze

01:35:05.409 --> 01:35:08.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
mensen, die de moeite hebben genomen
en de moed hebben gehad om ons te

01:35:08.329 --> 01:35:08.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
bellen,

01:35:12.189 --> 01:35:16.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
wat te kunnen bieden?
Dat heeft te maken met praktische

01:35:16.989 --> 01:35:20.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
regels en ruimte om een goed bod te
kunnen doen, en natuurlijk ook met

01:35:20.609 --> 01:35:23.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
geld, maar ik heb het idee dat geld,
met 25 miljard in het

01:35:23.479 --> 01:35:27.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
transitiefonds, niet ons grootste
probleem zou kunnen zijn.

01:35:27.619 --> 01:35:32.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het gaat vooral om praktische
regelingen die het ons mogelijk

01:35:32.300 --> 01:35:36.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
zouden maken om vandaag iets te
kunnen doen, zonder dat we eerst als

01:35:36.560 --> 01:35:39.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
provincie naar Brussel moeten
afreizen om met de Europese

01:35:39.350 --> 01:35:42.326 align:middle line:82% position:46% size:100%
Commissie in gesprek te gaan over
staatssteun.

01:35:42.445 --> 01:35:43.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik wil

01:35:44.918 --> 01:35:46.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
toch nog een keer proberen om een
antwoord te krijgen op mijn vraag

01:35:47.470 --> 01:35:50.590 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan mevrouw Balhuizen.
Want ik snap dat het gebiedsgerichte

01:35:50.710 --> 01:35:54.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
proces in Gelderland heel erg
gericht is op nu dingen doen en de

01:35:54.289 --> 01:35:55.658 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstofvervuiling naar beneden
krijgen.

01:35:56.979 --> 01:35:58.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hier in de Kamer is een beetje vrees
dat, als we een dwingend

01:35:58.970 --> 01:36:01.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumentarium in de wet opnemen,
heel veel boeren in de weerstand

01:36:01.878 --> 01:36:04.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
gaan, die gebiedsgerichte processen
dan mislukken en bijvoorbeeld het

01:36:04.789 --> 01:36:07.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsgerichte proces in Gelderland
dan uit mekaar zou spatten.

01:36:09.789 --> 01:36:12.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Raad van State zegt eigenlijk: we
hebben dat wel nodig, want we hebben

01:36:12.588 --> 01:36:15.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat onontkoombare pad in de wet
nodig om weer aan

01:36:15.840 --> 01:36:17.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergunningverlening te kunnen gaan
doen.

01:36:17.289 --> 01:36:19.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het lijkt dus een beetje een
patstelling, vandaar mijn vraag.

01:36:19.949 --> 01:36:23.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
Stel dat Den Haag dat toch zou doen.
U kent uw deelnemers van uw

01:36:23.720 --> 01:36:24.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsgerichte proces heel erg
goed.

01:36:24.979 --> 01:36:28.087 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als u uitlegt waarom dat gebeurt,
zou dat gebiedsgerichte proces dan

01:36:28.207 --> 01:36:30.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
uit mekaar spatten of is er een
manier om dat toch bij elkaar te

01:36:30.588 --> 01:36:35.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
houden, zodat we en en hebben: én
een goed gebiedsgericht proces met

01:36:35.430 --> 01:36:38.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
actie, én een dwingend
instrumentarium zodat de

01:36:38.878 --> 01:36:41.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergunningverlening voor de
huizenbouw weer vlot kan komen?

01:36:48.460 --> 01:36:49.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Ik

01:36:57.310 --> 01:36:58.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
ga over

01:37:58.210 --> 01:38:01.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
naar de heer Van Campen.
Toch nog even over Doornspijk.

01:38:01.759 --> 01:38:08.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik begrijp wat u zegt over de
benadering van het benutten

01:38:08.810 --> 01:38:12.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
van vrijkomende grond en bedrijven
voor verplaatsing.

01:38:12.229 --> 01:38:14.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is volgens mij een prima
strategie.

01:38:15.579 --> 01:38:18.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Grinwis en ik hebben net een
beetje zitten rekenen.

01:38:18.588 --> 01:38:19.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit is een bedrijf met 200 hectare
grond.

01:38:20.090 --> 01:38:24.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bij een grondgebonden melkveebedrijf
kom je dan uit op zo'n 400 koeien,

01:38:24.680 --> 01:38:27.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog afgezien van jongvee.
Wat is dan de bedoeling van de

01:38:27.890 --> 01:38:30.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
provincie bij de invulling van zo'n
locatie?

01:38:32.350 --> 01:38:37.238 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit is gewoon op of naast de Veluwe.
Moet daar een nieuw melkveebedrijf

01:38:37.509 --> 01:38:40.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
van 400 koeien komen?
Volgens de voorwaarden moet het dan

01:38:40.720 --> 01:38:46.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
van gangbaar naar biologisch gaan,
maar ook biologische koeien kennen

01:38:46.819 --> 01:38:48.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
processen die leiden tot
ammoniakvorming.

01:38:49.810 --> 01:38:52.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat is dan de gedachte van het
inbrengen van zo'n

01:38:54.039 --> 01:38:56.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
prachtig bedrijf aan de rand van de
Veluwe?

01:38:56.939 --> 01:39:00.948 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het Veluwe-arrangement lezen we
dat de opgave daar best wel groot

01:39:01.069 --> 01:39:02.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
is.
Hoe moet ik dan zo'n advertentie

01:39:02.449 --> 01:39:05.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
lezen, als casus?
Want het zal niet de enige zijn.

01:39:05.510 --> 01:39:08.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
De vraag is, naar ik aanneem, mede
namens de heer Grinwis gesteld.

01:39:08.529 --> 01:39:09.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het woord is aan mevrouw Balhuizen.

01:39:12.939 --> 01:39:15.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het bedrijf was daar genoodzaakt om
te stoppen,

01:39:18.460 --> 01:39:20.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
omdat men geen kansen zag om door te
gaan.

01:39:20.810 --> 01:39:23.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daardoor hebben wij de gelegenheid
gekregen het aan te kopen.

01:39:23.289 --> 01:39:27.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
De uitdaging die wij daar met de
stakeholders in het gebied zien, is

01:39:27.168 --> 01:39:30.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
de volgende.
Hoe kunnen we, onder de voorwaarde

01:39:30.140 --> 01:39:31.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat de stikstof

01:39:35.859 --> 01:39:38.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
dicht bij dat kwetsbare Natura
2000-gebied naar beneden moet, een

01:39:38.869 --> 01:39:43.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
nieuwe invulling geven aan een
agrarische functie en aan natuur,

01:39:43.449 --> 01:39:46.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
waardoor wij de natuurkwaliteit daar
kunnen verbeteren?

01:39:46.390 --> 01:39:51.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zien kansen om daar een slimmere,
schonere landbouwfunctie terug te

01:39:51.770 --> 01:39:53.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
brengen.
Dat doen we door ruimte te bieden

01:39:53.628 --> 01:40:00.394 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor meer extensieve gronden bij
bestaande agrarische bedrijven daar

01:40:00.514 --> 01:40:03.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
in de buurt.
Ik denk bijvoorbeeld aan

01:40:03.520 --> 01:40:05.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
ruilgronden.
Dat is voor ons echt een stap

01:40:05.779 --> 01:40:09.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
richting de toekomst.
Functies uitsluiten op en rond de

01:40:09.260 --> 01:40:12.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Veluwe is bij ons niet reëel.
Dan maken we van de Veluwe een heel

01:40:13.010 --> 01:40:16.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
groot reservaat en dat kan niet in
Gelderland.

01:40:16.390 --> 01:40:19.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
We wonen, werken, recreëren,
vervoeren en boeren allemaal heel

01:40:19.279 --> 01:40:22.923 align:middle line:82% position:46% size:100%
dicht bij die mooie Veluwe.
Ik vind het fijn om te horen dat

01:40:23.043 --> 01:40:25.930 align:middle line:82% position:46% size:100%
verschillende Kamerleden al diverse
keren de Veluwe hebben bezocht.

01:40:27.970 --> 01:40:29.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe doen wij dit op een slimmere
manier?

01:40:29.710 --> 01:40:32.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar zit de toekomst.
Ik

01:40:33.779 --> 01:40:36.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
wil even een link leggen met de
vorige vraag.

01:40:40.569 --> 01:40:43.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het kan "dwingend instrumentarium"
als titel krijgen.

01:40:44.529 --> 01:40:48.052 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als we normering opnemen in onze
provinciale omgevingsverordening —

01:40:48.172 --> 01:40:51.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat is dwingend — dan geeft dat heel
veel duidelijkheid en richting aan

01:40:51.918 --> 01:40:54.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
ondernemers in het gebied.
Het lijkt misschien alsof je dan

01:40:54.949 --> 01:40:57.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
heel streng bent en dingen beperkt,
maar het geeft juist heel veel

01:40:57.409 --> 01:41:00.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
perspectief als je zegt: als je het
op die manier doet, dan is er voor

01:41:01.010 --> 01:41:04.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
jou bestaanszekerheid voor de
komende twintig jaar en kun je een

01:41:04.779 --> 01:41:07.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
financiering afsluiten voor je
bedrijf.

01:41:08.949 --> 01:41:13.488 align:middle line:82% position:46% size:100%
We merken dat dat soort instrumenten
bij ons de gebiedsprocessen niet

01:41:13.609 --> 01:41:17.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
onder druk zetten, maar juist
duidelijkheid bieden voor

01:41:17.239 --> 01:41:17.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
ondernemers.

01:41:19.449 --> 01:41:21.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Gezien de tijd ben ik voornemens om

01:41:22.010 --> 01:41:25.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
dit blok af te ronden en over te
gaan tot het derde blok.

01:41:26.109 --> 01:41:29.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan onze gasten voor hun
aanwezigheid.

01:41:29.239 --> 01:41:29.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
De vergadering wordt enkele
ogenblikken geschorst.

01:41:29.680 --> 01:41:30.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Gesprek met: de heer Van der Schans,
Regio Foodvalley, wethouder gemeente

01:41:30.279 --> 01:41:30.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ede, Gelderlandde heer Nijboer,
directeur Natuur en Milieu, diverse

01:41:30.840 --> 01:41:31.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen, Overijsselde heer
Rijlaarsdam, melkveehouder en

01:41:31.420 --> 01:41:31.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
themahouder Ruimtelijke Ordening LTO
Noord West

01:44:14.918 --> 01:44:18.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Iedereen is stil, dus dan is dit een
mooi moment om onze gasten welkom te

01:44:18.470 --> 01:44:21.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
heten voor het blok

01:44:24.789 --> 01:44:28.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Betrokkenen gebiedsproces.
Ik geef de heer Van der Schans als

01:44:28.489 --> 01:44:29.050 align:middle line:82% position:46% size:100%
eerste het woord.

01:44:31.779 --> 01:44:34.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de vorige blokken heeft iedereen
zich keurig aan de drie minuten

01:44:35.090 --> 01:44:35.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
gehouden.

01:44:38.829 --> 01:44:41.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank, voorzitter.
Ik ga mijn best doen.

01:44:41.270 --> 01:44:43.157 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben wethouder in de gemeente Ede,
een gemeente met 120.000 inwoners.

01:44:43.277 --> 01:44:46.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Gelderse Vallei en de Veluwe
komen daar samen.

01:44:48.850 --> 01:44:51.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij werken samen met zeven andere
gemeenten in de Regio Foodvalley,

01:44:52.479 --> 01:44:53.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
met 17.000 hectare natuur,

01:44:56.199 --> 01:45:01.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
11.000 hectare agrarisch gebruik, 3
miljoen kippen, 133.000 stuks

01:45:01.298 --> 01:45:06.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
rundvee, 200.000 varkens en 15.000
woningen te bouwen tot 2040.

01:45:06.319 --> 01:45:08.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan weet u een klein beetje wat de
opgave is.

01:45:08.979 --> 01:45:11.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je zou kunnen zeggen: het is een van
de brandpunten van het Nationaal

01:45:11.329 --> 01:45:15.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Programma Landelijk Gebied.
Wat zijn daar belangrijke punten in

01:45:15.890 --> 01:45:16.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
de gebiedsprocessen?

01:45:18.579 --> 01:45:23.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik noem drie punten die wat mij
betreft van belang zijn en goed om

01:45:23.899 --> 01:45:30.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
onder uw aandacht te brengen.
Een gebiedsproces is geen

01:45:30.199 --> 01:45:31.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitvoeringsorganisatie.In het
landelijk gebied gaat het om meer

01:45:31.779 --> 01:45:33.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
dan natuur en landbouw

01:45:35.350 --> 01:45:36.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
alleen.Zonder goede randvoorwaarden

01:45:38.859 --> 01:45:42.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
verspillen wij moeite.
Een gebiedsproces is geen

01:45:42.590 --> 01:45:46.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitvoeringsorganisatie.
Als we met verschillende partijen in

01:45:46.970 --> 01:45:50.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
die gebiedsprocessen vooral
rijksregelingen moeten gaan

01:45:50.838 --> 01:45:54.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitvoeren, dan zou ik een ander
instrumentarium kiezen om dat te

01:45:54.378 --> 01:45:56.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
doen.
De belangrijkste vraag die ik stel

01:45:56.628 --> 01:45:59.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
als ik met boeren in gesprek ga om
de transitie na te streven die wij

01:45:59.149 --> 01:46:04.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
met z'n allen voorstaan, is: waarom
zou een boer die alles op orde

01:46:04.250 --> 01:46:08.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
heeft, meedoen in een gebiedsproces?
Wat is er te halen?

01:46:09.789 --> 01:46:13.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Anders is het risico heel erg groot
dat die beste boer op zijn handen

01:46:13.159 --> 01:46:16.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijft zitten totdat we een ons
wegen.

01:46:16.750 --> 01:46:20.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het moet dus niet alleen maar gaan
over wat niet kan of over welke

01:46:20.180 --> 01:46:23.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
emissies moeten worden ingeleverd,
maar het moet ook gaan over wat wel

01:46:23.960 --> 01:46:27.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
kan, over de waarde die er voor dat
individuele bedrijf te halen is.

01:46:27.789 --> 01:46:30.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
We moeten niet alleen de lasten in
het vooruitzicht stellen, maar ook

01:46:30.759 --> 01:46:32.462 align:middle line:82% position:46% size:100%
de lusten.
En dan gaat het niet alleen maar

01:46:32.582 --> 01:46:36.087 align:middle line:82% position:46% size:100%
over geld.
Het moet ook gaan over de

01:46:36.207 --> 01:46:38.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
schuifruimte tussen verschillende
doelen.

01:46:38.798 --> 01:46:41.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
Is er ruimte om tussen de
verschillende doelen te schuiven,

01:46:41.418 --> 01:46:45.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
zodat je in zo'n gebiedsproces
daadwerkelijk iets voor elkaar kunt

01:46:45.409 --> 01:46:45.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgen?

01:46:47.729 --> 01:46:50.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
In het landelijk gebied gaat het
over meer dan landbouw en natuur

01:46:51.279 --> 01:46:53.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
alleen.
Het gaat ook over brede welvaart.

01:46:53.529 --> 01:46:57.259 align:middle line:82% position:46% size:100%
15% van de economie van Ede en van
de Regio Foodvalley is afhankelijk

01:46:57.378 --> 01:47:00.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
van die agrarische sector.
Er zitten ook een hele hoop andere

01:47:00.560 --> 01:47:01.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
partijen in de keten.

01:47:03.789 --> 01:47:06.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat ons wel een klein beetje stoort
en wat ik ook terug hoor in die

01:47:07.010 --> 01:47:12.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen, is het argument:
al dat geld dat er nu is, is er niet

01:47:12.260 --> 01:47:15.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor buurthuizen.
Daar wordt dan een beetje badinerend

01:47:15.250 --> 01:47:17.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
over gedaan.
Soms kunnen ook dat soort functies

01:47:18.079 --> 01:47:22.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
helpen om draagvlak in de gebieden
te creëren om juist mee te doen aan

01:47:22.229 --> 01:47:25.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
een gebiedsproces.
Kijk niet alleen maar naar de enkele

01:47:25.628 --> 01:47:29.469 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelen op het gebied van landbouw en
natuur, maar kijk ook breder — ik

01:47:31.029 --> 01:47:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
ken de uitdagingen die er op dat
punt in het verleden lagen — naar

01:47:35.869 --> 01:47:39.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
het toevoegen van waarde in dat
landelijk gebied om mensen te laten

01:47:41.199 --> 01:47:43.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
meedoen.
Zonder goede randvoorwaarden is het

01:47:43.579 --> 01:47:47.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
verspilde moeite.
Hoelang duurde de melkveerevolutie

01:47:47.239 --> 01:47:49.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
op Schiermonnikoog?
Zeven jaar.

01:47:51.319 --> 01:47:54.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is geen opbeurende gedachte,
want daar was de complexiteit een

01:47:54.229 --> 01:47:56.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
stuk minder groot dan bij ons in de
Gelderse Vallei.

01:47:56.529 --> 01:47:59.059 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat betekent dat wij respect moeten
hebben voor tijd.

01:47:59.179 --> 01:47:59.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het

01:48:01.239 --> 01:48:06.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
is heel fijn dat we een duidelijke
deadline hebben voor 2023, maar als

01:48:06.819 --> 01:48:10.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
in opmaat naar die deadline in
tegenspraak met de startnotitie een

01:48:10.159 --> 01:48:13.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
hele hoop doelen pas later komen,
wordt het heel lastig om daar

01:48:13.340 --> 01:48:16.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
allerlei gesprekken in het gebied
over te voeren.

01:48:17.168 --> 01:48:21.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter, tot slot.
Een van die randvoorwaarden is dat

01:48:21.199 --> 01:48:26.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
het Rijk doet wat het zegt.
Dat betekent dat het niet helpt dat

01:48:27.109 --> 01:48:30.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
Rijkswaterstaat bij ons in het
gebied gezellig komt

01:48:32.680 --> 01:48:36.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
"cowboyen" om aan de ene kant de
prijs op stikstof onder druk te

01:48:36.439 --> 01:48:41.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
zetten, waardoor de marktwaarde
stijgt en het ingewikkeld wordt voor

01:48:41.989 --> 01:48:45.693 align:middle line:82% position:46% size:100%
provincie en gemeenten om met boeren
in gesprek te gaan over welk geld er

01:48:45.813 --> 01:48:51.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor welke rechten te krijgen is.
Dus zorg voor goede randvoorwaarden,

01:48:51.979 --> 01:48:54.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
want er zijn in onze gemeente genoeg
boeren die klaarstaan.

01:48:54.918 --> 01:48:57.948 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik sprak er vandaag nog een.
Maar dan moet het wel kunnen en dan

01:48:58.069 --> 01:49:01.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
moet het op tijd.
Negen maanden de tijd nemen voor

01:49:01.119 --> 01:49:03.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
versnellingsmaatregelen is een
beetje veel.

01:49:04.449 --> 01:49:06.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u.
Dank u wel.

01:49:06.798 --> 01:49:09.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ga over naar de heer Nijboer.
Bedankt, meneer de voorzitter.

01:49:10.079 --> 01:49:13.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is fijn om hier te zijn.
Ik ben Matthijs Nijboer, directeur

01:49:13.319 --> 01:49:14.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
bestuurder bij Natuur en Milieu
Overijssel.

01:49:15.310 --> 01:49:17.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wij zijn onderdeel van Samen werkt
beter, het verband dat zich voor de

01:49:18.430 --> 01:49:19.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
Natura 2000-opgave in Overijssel
inzet.

01:49:20.588 --> 01:49:23.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarmee ben ik ook bestuurlijk
trekker van een gebiedsproces rond

01:49:23.418 --> 01:49:29.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
de IJsseluiterwaarden.
Ik ben ook actief als lid van de

01:49:29.720 --> 01:49:30.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
bestuurlijke adviescommissie
Engbertdijksvenen.

01:49:31.779 --> 01:49:35.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb eigenlijk vijf boodschappen.
Een gedeelte sluit zelfs aan bij de

01:49:35.409 --> 01:49:37.738 align:middle line:82% position:46% size:100%
boodschap van mijn buurman.
Het is heel interessant dat we

01:49:37.890 --> 01:49:40.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
hetzelfde vinden.
Wees helder op het "wat" en geef

01:49:40.699 --> 01:49:44.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
ruimte op het "hoe".
Geef alle belangen aan tafel een

01:49:44.859 --> 01:49:47.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
plek.
Gebruik de dynamiek in een gebied.

01:49:47.420 --> 01:49:51.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zorg voor een doelgericht en
dwingend instrumentarium; daar wordt

01:49:51.979 --> 01:49:56.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
het een beetje spannend.
En: acceptatie vraagt om zorg voor

01:49:56.279 --> 01:49:59.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
andere aspecten dan alleen natuur en
landbouw.

01:49:59.958 --> 01:50:04.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik begin met de eerste boodschap.
Bij de gebiedsprocessen waar ik in

01:50:04.289 --> 01:50:06.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
zit, is het heel helder.
We hebben met elkaar vastgesteld dat

01:50:06.659 --> 01:50:10.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
we de instandhoudingsdoelen van de
Natura 2000-gebieden willen halen.

01:50:10.789 --> 01:50:12.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat vormt het kader waarbinnen wij
werken.

01:50:13.529 --> 01:50:16.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Binnen dat kader zitten we allemaal
aan de bestuurlijke tafel.

01:50:17.289 --> 01:50:20.577 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is volgens mij essentieel voor
een gebiedsproces om dat ook op

01:50:20.697 --> 01:50:24.219 align:middle line:82% position:46% size:100%
korte termijn helder te hebben,
zeker omdat gebieden daar nu op

01:50:24.338 --> 01:50:25.445 align:middle line:82% position:46% size:100%
wachten.
Dat die helderheid er niet is,

01:50:25.565 --> 01:50:27.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertraagt op dit moment bestaande
gebiedsprocessen.

01:50:29.140 --> 01:50:32.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mensen wachten op — u noemde het net
— een woest aantrekkelijk bod,

01:50:33.009 --> 01:50:33.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
terwijl dit

01:50:35.560 --> 01:50:38.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
vanwege staatssteunproblematiek
waarschijnlijk niet reëel is.

01:50:38.979 --> 01:50:43.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wees hier dus nu helder in en laat
de snelheid erin blijven.

01:50:44.798 --> 01:50:47.918 align:middle line:82% position:46% size:100%
De tweede boodschap is: gebruik de
dynamiek in een gebied.

01:50:48.819 --> 01:50:51.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bij een gebiedsproces moeten we goed
kijken op welke schaal dat moet

01:50:51.680 --> 01:50:54.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
plaatsvinden.
Dit vraagt om heel veel kleine

01:50:55.090 --> 01:50:58.090 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.
Soms ontstaan die al vanuit de

01:50:59.140 --> 01:51:00.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
dynamiek van een gebied.
Kijk

01:51:02.418 --> 01:51:05.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
naar een schaal die aansluit bij
ondernemers en bij inwoners in het

01:51:05.520 --> 01:51:07.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied.
Het is belangrijk om de dynamiek te

01:51:08.168 --> 01:51:10.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
versterken waar die nu ontstaat.

01:51:12.250 --> 01:51:15.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daarbij helpt het om nu al middelen
daarvoor beschikbaar te stellen.

01:51:16.779 --> 01:51:20.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het derde facet is: geef alle
belangen aan tafel een plek.

01:51:20.979 --> 01:51:23.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bewaak als rijksoverheid de
proceskwaliteit van de

01:51:23.930 --> 01:51:26.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.
Dit betekent dat er ruimte moet

01:51:26.390 --> 01:51:28.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
worden gemaakt in de
gebiedsprocessen voor alle belangen,

01:51:29.439 --> 01:51:33.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
los van grondposities.
Beoordeel daar de gebiedsplannen op.

01:51:33.369 --> 01:51:36.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dit betekent dat bewoners en natuur
en milieubelangen vertegenwoordigd

01:51:37.039 --> 01:51:40.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
zouden moeten zijn, niet alleen
mensen die een grondpositie hebben.

01:51:40.689 --> 01:51:42.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zorg voor de ondersteuning van de
rollen.

01:51:44.079 --> 01:51:46.538 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zorg dat daar ook financiële
middelen voor zijn, zodat de

01:51:46.658 --> 01:51:49.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
partners kunnen aanhaken.
Dat zorgt voor brede gedragenheid in

01:51:49.939 --> 01:51:52.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebieden.
Het vierde aspect is: doelgericht en

01:51:53.029 --> 01:51:56.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
dwingend instrumentarium.
Zorg voor een instrumentarium dat

01:51:56.479 --> 01:51:59.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelgericht en flexibel is.
Zo vraagt bijvoorbeeld de vergoeding

01:52:00.079 --> 01:52:03.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor ecosysteemdiensten een
langjarig commitment en langjarige

01:52:03.770 --> 01:52:05.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
middelen.
Dat kan niet op de korte termijn

01:52:05.810 --> 01:52:07.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
waarmee u denkt de doelstellingen te
halen.

01:52:07.449 --> 01:52:09.837 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ondernemers hebben zekerheid nodig.
Ook op de lange termijn willen ze

01:52:09.957 --> 01:52:14.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat kunnen realiseren.
Dat zal zeer lastig worden zonder

01:52:14.390 --> 01:52:16.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
dwingend instrumentarium achter de
hand.

01:52:18.489 --> 01:52:21.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
In alle processen in Overijssel
hebben we dwingend instrumentarium

01:52:21.319 --> 01:52:23.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
achter de hand.
Het is net ook al door de heer

01:52:23.418 --> 01:52:25.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
Jonkers van de provincie gezegd.
Maar het dwingend instrumentarium

01:52:25.538 --> 01:52:26.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
wordt alleen als laatste stap
ingezet.

01:52:27.640 --> 01:52:31.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zetten ons allemaal in om het
uiteindelijk niet te gebruiken.

01:52:34.000 --> 01:52:37.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het dwingend instrumentarium leidt
er ook toe dat we de agrariërs die

01:52:37.668 --> 01:52:39.368 align:middle line:82% position:46% size:100%
het betreft volledig schadeloos
kunnen stellen.

01:52:39.489 --> 01:52:41.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is heel interessant.
Zonder dwingend instrumentarium kan

01:52:41.539 --> 01:52:45.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat helemaal niet.
Het is essentieel dat we aandacht

01:52:45.149 --> 01:52:46.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
daarvoor hebben.
Het zorgt er namelijk voor dat

01:52:47.149 --> 01:52:50.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
mensen echt de ruimte krijgen om te
kijken wat ze hierna gaan doen.

01:52:50.489 --> 01:52:54.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Tot slot de boodschap die aansluit
bij het laatste punt van mijn

01:52:54.260 --> 01:52:57.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
buurman.
Acceptatie vraagt ook aandacht voor

01:52:57.329 --> 01:53:00.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
andere zorgen in gebieden.
Een eenzijdige focus op instrumenten

01:53:01.100 --> 01:53:06.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
die alleen maar aan natuur, water en
klimaatopgaven bijdragen — u hoort

01:53:06.289 --> 01:53:08.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
het mij zeggen, als natuur en
milieuorganisatie — is te eenzijdig.

01:53:09.729 --> 01:53:11.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
U moet in de opgave die u heeft ook
denken aan leefbaarheidsaspecten in

01:53:11.590 --> 01:53:12.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
het landelijk gebied.

01:53:14.199 --> 01:53:16.238 align:middle line:82% position:46% size:100%
U moet ook denken aan de
toekomstbestendige landbouw.

01:53:16.600 --> 01:53:19.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Neem dat echt goed mee in het
perspectief en ga niet te sectoraal

01:53:20.029 --> 01:53:22.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
met geldbronnen om.
Dat vernietigt namelijk de

01:53:22.279 --> 01:53:23.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
acceptatie in de gebieden.

01:53:25.869 --> 01:53:27.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Het woord is aan de heer

01:53:27.779 --> 01:53:28.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
Rijlaarsdam.

01:53:30.350 --> 01:53:32.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
Goeiemiddag.
Ik ben Jack Rijlaarsdam,

01:53:32.810 --> 01:53:34.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
melkveehouder in Stompetoren,
Noord-Holland.

01:53:35.560 --> 01:53:37.556 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik dank u voor de uitnodiging.
Ik vind het een hele eer.

01:53:37.676 --> 01:53:37.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik

01:53:42.119 --> 01:53:44.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
ga het anders aanvliegen dan mijn
buren.

01:53:46.539 --> 01:53:50.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er werd gevraagd om verbeter en
knelpunten van de gebiedsprocessen.

01:53:51.548 --> 01:53:55.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan heel algemeen zeggen dat ik
duidelijkheid wil, een goed gevulde

01:53:55.159 --> 01:54:01.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumentenkoffer, perspectief en —
die worden nog weleens vergeten — de

01:54:01.430 --> 01:54:03.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
PAS-melders.
Die staan nog steeds bij de

01:54:04.039 --> 01:54:07.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
agrarische sector op nummer één.
Maar dat weet u allemaal, dus dat

01:54:07.789 --> 01:54:09.850 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoef ik niet te herhalen.
Bij dezen heb ik dat toch gedaan.

01:54:11.109 --> 01:54:12.819 align:middle line:82% position:46% size:100%
De duivel zit altijd in de details.

01:54:15.009 --> 01:54:18.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die details komen in Noord-Holland
heel erg naar voren, in drie

01:54:18.590 --> 01:54:22.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
aspecten; die wil ik graag benoemen.
Het eerste aspect is ammoniak van

01:54:22.609 --> 01:54:25.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
zee.
In de kustgebieden is ongeveer een

01:54:25.520 --> 01:54:26.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
derde van de depositie

01:54:28.270 --> 01:54:29.260 align:middle line:82% position:46% size:100%
ammoniak van zee.

01:54:30.829 --> 01:54:34.369 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maritiem biologen, wetenschappers,
zeggen: er komt helemaal geen

01:54:34.489 --> 01:54:38.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
ammoniak van zee; dat bestaat niet.
Het RIVM heeft de ammoniak van zee

01:54:38.869 --> 01:54:42.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
nu omgedoopt in een correctiefactor.
Maar het kan in een gebiedsproces

01:54:42.770 --> 01:54:43.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet zo zijn dat van een derde van
de

01:54:47.250 --> 01:54:49.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
ammoniakdepositie niet bekend is
waar het vandaan komt.

01:54:49.930 --> 01:54:54.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nu zijn er twee opties: of de
ammoniak komt dus uit andere

01:54:54.350 --> 01:54:54.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
sectoren

01:54:56.739 --> 01:54:59.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
en het is niet bekend uit welke
sector, dus niemand neemt

01:54:59.510 --> 01:55:03.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
verantwoordelijkheid om te gaan
reduceren, of de meetsystematiek

01:55:03.890 --> 01:55:05.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
deugt niet.
Er zijn wetenschappers die zeggen

01:55:06.020 --> 01:55:09.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat de zoutkristallen op de
meetapparatuur neerslaan en dat de

01:55:10.039 --> 01:55:12.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
ammoniak helemaal niet neerslaat in
die gebieden.

01:55:13.039 --> 01:55:17.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat zou betekenen dat een derde van
de ammoniakdepositie in die gebieden

01:55:17.260 --> 01:55:20.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
helemaal niet bestaat en dat die
reductie dus ook niet nodig is.

01:55:20.899 --> 01:55:23.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar moet eerst duidelijkheid over
komen, want als daar geen

01:55:23.180 --> 01:55:25.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
duidelijkheid over komt, hoef je in
zo'n gebiedsproces niet aan te komen

01:55:26.000 --> 01:55:27.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
met een reductieopgave.

01:55:30.338 --> 01:55:34.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zit vlak bij de Eilandspolder met
mijn bedrijf, dus ik ben daar zeer

01:55:34.509 --> 01:55:39.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
in betrokken.
Bestuurlijk gezien coördineer ik

01:55:39.168 --> 01:55:43.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle gebiedsprocessen in
Noord-Holland, maar daar zit ik

01:55:43.270 --> 01:55:43.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
behoorlijk in.

01:55:46.298 --> 01:55:48.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is wel grappig.
De Eilandspolder heeft een

01:55:49.069 --> 01:55:53.960 align:middle line:82% position:46% size:100%
instandhoudingsdoelstelling voor de
oppervlakte en dat is behoud van de

01:55:54.079 --> 01:55:57.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
oppervlakte van het veenmosrietland.
Veenmosrietland was bij de

01:55:57.760 --> 01:56:01.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanwijsdatum 0,21 hectare groot.
Nu is het ondertussen gegroeid naar

01:56:01.729 --> 01:56:04.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
2,29 hectare.
Dat is een vertienvoudiging.

01:56:05.090 --> 01:56:10.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat gaat goed, want meer natuur is
goed; daar is iedereen blij mee, ook

01:56:10.548 --> 01:56:14.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
een boer.
En toch ook weer niet, want het is

01:56:14.270 --> 01:56:17.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook lastig.
Meer natuur betekent meer

01:56:17.149 --> 01:56:21.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstofgevoelige hexagonen en we
hadden juist in de Wsn afgesproken

01:56:21.609 --> 01:56:25.449 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat we zo veel mogelijk hexagonen
onder de KDW gingen krijgen.

01:56:26.378 --> 01:56:30.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar als je meer stikstofgevoelige
hexagonen gaat creëren, komen er ook

01:56:30.949 --> 01:56:34.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
meer stikstofgevoelige hexagonen die
boven de kritische depositiewaarde

01:56:34.250 --> 01:56:36.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijven.
Wij zijn de opgave dus aan het

01:56:37.090 --> 01:56:38.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
verzwaren in plaats van dat we
reduceren.

01:56:39.048 --> 01:56:44.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het tweede punt is: die hexagonen
verschuiven naar andere locaties.

01:56:44.329 --> 01:56:47.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
De natuur breidt zich uit en de
hexagonen schuiven een kilometer op.

01:56:48.279 --> 01:56:50.500 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn bedrijven die hun
bedrijfsvoering niet hebben

01:56:50.619 --> 01:56:53.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
veranderd, maar die, nadat de
stikstofgevoelige natuur dichterbij

01:56:53.810 --> 01:56:56.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
is gekomen, opeens piekbelaster zijn
geworden.

01:56:56.659 --> 01:57:00.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kan ik niet uitleggen aan de
mensen in een gebiedsproces.

01:57:01.210 --> 01:57:05.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ze hebben niets verkeerd gedaan.
Ze hebben het eigenlijk heel goed

01:57:05.840 --> 01:57:09.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
gedaan, want de natuur heeft zich
goed ontwikkeld en zij zijn daarvan

01:57:09.500 --> 01:57:09.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
de dupe.

01:57:11.529 --> 01:57:12.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kan niet zo zijn.

01:57:14.168 --> 01:57:17.238 align:middle line:82% position:46% size:100%
Extra wrang is dat de
instandhoudingsdoelstelling voor de

01:57:17.359 --> 01:57:21.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
oppervlakte in de Eilandspolder
behoud van oppervlakte is, dus dat

01:57:21.970 --> 01:57:23.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
die vertienvoudiging

01:57:24.609 --> 01:57:25.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
helemaal niet nodig

01:57:26.960 --> 01:57:28.488 align:middle line:82% position:46% size:100%
is.
Die is wel goed, maar is niet nodig

01:57:28.609 --> 01:57:31.359 align:middle line:82% position:46% size:100%
en loopt ons voor de voeten.
Daar moet een oplossing voor komen.

01:57:33.128 --> 01:57:38.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het derde aspect is de monitoring.
Die is lastig.

01:57:39.220 --> 01:57:40.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben een
instandhoudingsdoelstelling voor

01:57:42.069 --> 01:57:43.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
behoud van kwaliteit in de
Eilandspolder.

01:57:44.770 --> 01:57:48.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
De monitoring gebeurt deels in het
veld, dus de vegetatietypen worden

01:57:49.000 --> 01:57:51.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
beoordeeld.
Als de plantjes er fris en fruitig

01:57:51.520 --> 01:57:53.890 align:middle line:82% position:46% size:100%
bij staan, is dat goed; dan krijgen
we een groen vinkje.

01:57:54.759 --> 01:58:00.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als de structuur en de functie goed
zijn, krijgen we een groen vinkje.

01:58:01.239 --> 01:58:03.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als de typische soorten allemaal
aanwezig zijn, krijgen we een groen

01:58:03.949 --> 01:58:05.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
vinkje.
Maar dan komt het.

01:58:07.029 --> 01:58:10.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er moet nog een vinkje gezet worden
en dat is voor abiotische factoren.

01:58:11.259 --> 01:58:14.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Abiotische factoren worden niet
gescoord in het veld; die worden

01:58:14.270 --> 01:58:18.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
gescoord met statistiek.
Wat zijn abiotische factoren?

01:58:18.729 --> 01:58:20.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is bijvoorbeeld de
waterkwaliteit.

01:58:20.600 --> 01:58:22.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is ook de aanwezigheid van
water.

01:58:22.670 --> 01:58:26.966 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is de zuurtegraad van de grond,
maar ook gewoon de temperatuur: een

01:58:27.086 --> 01:58:31.970 align:middle line:82% position:46% size:100%
hete zomer, met hoge temperaturen,
is gewoon een nekschot voor de

01:58:32.090 --> 01:58:34.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur.
Die factoren worden allemaal

01:58:34.729 --> 01:58:37.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
gescoord.
Als die afwijken van de

01:58:37.819 --> 01:58:38.408 align:middle line:82% position:46% size:100%
streefwaarde,

01:58:40.000 --> 01:58:42.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
dan komt er een kruisje in plaats
van een groen vinkje.

01:58:43.210 --> 01:58:45.859 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die abiotische factoren zijn
eigenlijk sturingsmiddelen om de

01:58:45.979 --> 01:58:49.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur te ontzien.
Maar die middelen worden in de

01:58:49.458 --> 01:58:54.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
monitoringssystematiek getrokken en
ook al zijn de vegetatietypen op

01:58:54.289 --> 01:59:01.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
orde, als de sturingsmiddelen niet
op orde zijn, blijft de kwalificatie

01:59:01.729 --> 01:59:05.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
van die habitat slecht.
Dus je weet vooraf dat als in het

01:59:05.390 --> 01:59:10.009 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied de kritische depositiewaarde
niet gehaald gaat worden — en dat is

01:59:10.128 --> 01:59:16.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan de orde in dit gebied — de
kwalificatie van de habitat nooit

01:59:16.430 --> 01:59:20.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
"goed" gaat worden.
Ik kan de ondernemers in het gebied

01:59:21.939 --> 01:59:27.529 align:middle line:82% position:46% size:100%
niet meenemen als ze vooraf weten
dat wat zij ook doen, het nooit goed

01:59:27.649 --> 01:59:29.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
genoeg is.
Zou u tot een afronding willen

01:59:29.909 --> 01:59:30.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
komen?
Dat kan.

01:59:31.048 --> 01:59:37.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Een klein schot voor de boeg: ook de
Ecologische Autoriteit gaat hier

01:59:38.680 --> 01:59:42.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor een probleem komen te staan.
Die gaat monitoren op de ecologische

01:59:42.918 --> 01:59:48.698 align:middle line:82% position:46% size:100%
kwaliteit, als het goed is, als de
KDW uit de Wsn gehaald wordt.

01:59:49.539 --> 01:59:53.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar zolang de KDW in de
monitoringssystematiek blijft, kan

01:59:53.659 --> 01:59:56.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook de Ecologische Autoriteit geen
kwalificatie "goed" geven.

01:59:57.640 --> 01:59:59.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
Uiteindelijk kunnen we dus niet
scoren op de staat van

02:00:00.048 --> 02:00:04.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
instandhouding, maar blijven we de
KDW prioriteren.

02:00:04.159 --> 02:00:06.128 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kan niet de bedoeling zijn.

02:00:07.680 --> 02:00:08.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank u wel.
Dank u wel.

02:00:08.680 --> 02:00:12.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
We gaan over naar de vragenronde van
de Kamerleden.

02:00:12.300 --> 02:00:16.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik begin bij de heer De Groot.
Geef wel even aan aan wie u de vraag

02:00:16.550 --> 02:00:18.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
stelt.
Ik inventariseer even de vragen van

02:00:18.180 --> 02:00:22.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle Kamerleden.
Dank aan de inleiders.

02:00:22.220 --> 02:00:24.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb een vraag aan de heer
Nijboer.

02:00:26.378 --> 02:00:28.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
U heeft het ook over de
toekomstbestendigheid van de

02:00:28.550 --> 02:00:29.378 align:middle line:82% position:46% size:100%
landbouw en het

02:00:31.289 --> 02:00:34.079 align:middle line:82% position:46% size:100%
voorkomen van al te sectoraal
beleid, als ik u goed heb begrepen.

02:00:34.199 --> 02:00:35.628 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zou u daar wat meer over kunnen
vertellen?

02:00:38.689 --> 02:00:42.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is goed dat er bij dit gesprek
eindelijk een echte boer aan tafel

02:00:42.439 --> 02:00:46.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
zit.
Het verhaal dat de heer Rijlaarsdam

02:00:46.250 --> 02:00:48.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
net vertelde, hadden we toevallig
ook in het blokje of het blokje

02:00:48.800 --> 02:00:49.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
ervoor; ik weet het niet meer
precies.

02:00:50.168 --> 02:00:53.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat ging ook over veenrietmosland …
Nou ja, ik ben het alweer een beetje

02:00:53.838 --> 02:00:55.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
kwijt.
Alleen, dat ging over een ander

02:00:55.869 --> 02:00:57.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied, waar precies hetzelfde
speelt.

02:00:57.569 --> 02:01:01.056 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nu ga ik geen vraag stellen aan de
heer Rijlaarsdam, maar eigenlijk wil

02:01:01.176 --> 02:01:04.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
ik aan de heer Nijboer vragen om een
soort reflectie hierop.

02:01:04.418 --> 02:01:10.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want dit is wat wij heel vaak horen.
Ik moet heel eerlijk zeggen: als ik

02:01:10.180 --> 02:01:13.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
boer zou zijn, dan zou ik denken "ik
vind natuur heel belangrijk en ik

02:01:13.899 --> 02:01:18.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
wil daaraan bijdragen, maar loopt
het soms niet een beetje stuk op

02:01:19.168 --> 02:01:20.878 align:middle line:82% position:46% size:100%
eisen die we hebben gesteld en die
onhaalbaar

02:01:24.009 --> 02:01:24.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn?" Een

02:01:26.680 --> 02:01:28.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
diepe zucht, voorzitter.
Ik ga een

02:01:31.180 --> 02:01:34.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
vraag stellen die naar voren kijkt,
naar de toekomst.

02:01:35.470 --> 02:01:35.918 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben

02:01:37.960 --> 02:01:40.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook in de vorige rondes gehoord — we
hebben het afgelopen maandag ook

02:01:40.729 --> 02:01:43.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
gehoord bij het werkbezoek dat we in
Utrecht hebben afgelegd met de

02:01:43.369 --> 02:01:48.738 align:middle line:82% position:46% size:100%
commissie — dat het een uitkomst zou
zijn als er gebiedsfondsen komen die

02:01:48.859 --> 02:01:52.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
ter ondersteuning van de
gebiedsprocessen werken en waar de

02:01:52.850 --> 02:01:56.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen vrijelijk uit
kunnen nemen wat ze nodig hebben,

02:01:56.960 --> 02:01:59.618 align:middle line:82% position:46% size:100%
ofwel voor natuurherstel ofwel voor
het opkopen van boerderijen.

02:02:00.399 --> 02:02:04.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zie de deelnemers aan deze
rondetafel al knikken, maar ik zou

02:02:04.399 --> 02:02:07.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
graag wat invulling willen hebben
van hoe zo'n gebiedsfonds er dan uit

02:02:07.220 --> 02:02:09.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
zou moeten zien en welke
randvoorwaarden daarvoor zouden

02:02:09.319 --> 02:02:11.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
moeten gelden.
En u wil dat van alle deelnemers,

02:02:11.819 --> 02:02:14.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle gasten, horen?
Ja.

02:02:15.939 --> 02:02:19.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan de sprekers.
Ik heb één vraag aan de heer

02:02:19.399 --> 02:02:19.868 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nijboer.

02:02:21.520 --> 02:02:24.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hij stelt dat er in de genoemde
gebiedsprocessen geen discussie zou

02:02:25.100 --> 02:02:27.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn over het hoofddoel.
Dus dat gaat over de

02:02:27.350 --> 02:02:29.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
instandhoudingsdoelen voor de Natura
2000-gebieden.

02:02:30.489 --> 02:02:34.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vroeg mij af of dat ook betekent
dat er geen discussie is over hoe we

02:02:35.029 --> 02:02:36.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat gaan halen.
Dus ik bedoel dat er nu afgesproken

02:02:36.890 --> 02:02:40.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
is dat er een halvering van de
stikstofuitstoot nodig is.

02:02:40.720 --> 02:02:44.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
En als die discussie er dan wel is,
hoe ziet de heer Nijboer dat

02:02:47.979 --> 02:02:49.969 align:middle line:82% position:46% size:100%
dan?
Ik heb een vraag aan de heer Nijboer

02:02:50.088 --> 02:02:54.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
en de heer Van der Schans.
Zij hebben allebei gesproken over de

02:02:54.229 --> 02:02:56.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
waarde van het landelijk gebied en
over of dat niet een plek moet

02:02:56.689 --> 02:02:59.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
krijgen in die gebiedsgerichte
processen en het Nationaal Programma

02:02:59.390 --> 02:03:01.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Landelijk Gebied.
Hebben zij dan een voorstel voor wat

02:03:01.699 --> 02:03:04.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor doel er dan gesteld zou moeten
worden in dat Nationaal Programma

02:03:04.909 --> 02:03:05.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
Landelijk Gebied?

02:03:08.409 --> 02:03:11.775 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb ook een vraag aan de heer Van
der Schans.

02:03:11.895 --> 02:03:17.918 align:middle line:82% position:46% size:100%
U sprak een warm en gloedvol betoog
uit over de agrarische sector.

02:03:18.479 --> 02:03:20.907 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat delen, denk ik, velen van ons.
Maar als wethouder staat u

02:03:21.027 --> 02:03:23.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurlijk ook voor de afweging om
voldoende woningen te bouwen.

02:03:24.819 --> 02:03:28.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik weet naar aanleiding van een
werkbezoek aan de gemeente Ede dat

02:03:28.189 --> 02:03:31.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar destijds ook een afweging heeft
plaatsgevonden rondom saldering om

02:03:32.000 --> 02:03:34.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
een woonwijk te bouwen.
Kunt u iets vertellen over hoe dat

02:03:34.699 --> 02:03:39.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
toen is gegaan, ook in samenwerking
met boeren in de omgeving, om ook

02:03:39.920 --> 02:03:42.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
die functies te kunnen vergunnen?

02:03:45.680 --> 02:03:48.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan alle inleiders.
Mijn vraag gaat naar de heer

02:03:48.659 --> 02:03:49.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
Rijlaarsdam.

02:03:52.390 --> 02:03:55.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zijn verhaal is heel helder.
Ik sluit me aan bij de vraag van

02:03:55.298 --> 02:04:01.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
collega Boswijk over dat de KDW bij
zo'n veenmosrietland never nooit

02:04:01.640 --> 02:04:06.139 align:middle line:82% position:46% size:100%
gehaald kan worden, ook al zou je
collectief elke functie en elk mens

02:04:06.259 --> 02:04:06.328 align:middle line:82% position:46% size:100%
verwijderen.

02:04:08.539 --> 02:04:13.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wat zou er moeten verbeteren in de
nog nauwelijks actief zijnde

02:04:13.510 --> 02:04:18.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ecologische Autoriteit om die
instandhoudingsdoelstelling, die

02:04:18.270 --> 02:04:22.760 align:middle line:82% position:46% size:100%
uiteindelijk onder deze gebieden
ligt, echt goed te monitoren en niet

02:04:23.329 --> 02:04:24.559 align:middle line:82% position:46% size:100%
de verkeerde dingen te monitoren?

02:04:26.140 --> 02:04:26.949 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank

02:04:30.369 --> 02:04:32.930 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan alle drie de inleiders voor hun
verhaal.

02:04:33.050 --> 02:04:35.408 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb ook een vraag voor de heer
Rijlaarsdam.

02:04:36.489 --> 02:04:40.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vond het heel interessant wat hij
zei over de groene vinkjes en het

02:04:41.000 --> 02:04:44.448 align:middle line:82% position:46% size:100%
Rode Kruis.
Misschien dat hij nog even goed kan

02:04:44.569 --> 02:04:49.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
verduidelijken waarom de habitat de
kwalificatie "slecht" krijgt, zelfs

02:04:49.548 --> 02:04:52.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
als alle soorten er ecologisch goed
voor staan, maar belangrijker nog:

02:04:52.579 --> 02:04:55.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoe een habitat de kwalificatie
"goed" kan behalen.

02:04:58.899 --> 02:04:59.020 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan

02:05:02.560 --> 02:05:05.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
begin ik met de vraag van mevrouw
Bromet over het

02:05:06.819 --> 02:05:08.929 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsfonds.
Heel plat gezegd: ik denk dat het

02:05:09.048 --> 02:05:13.759 align:middle line:82% position:46% size:100%
zonder gebiedsfonds niet lukt.
Ik denk dat we dat in een gebied

02:05:13.878 --> 02:05:16.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
nodig hebben om aan de slag te
kunnen gaan, ook om middelen wat

02:05:16.399 --> 02:05:20.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
flexibeler in te kunnen zetten dan
met het soms strak gelabelde geld

02:05:20.689 --> 02:05:24.588 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat er allemaal is.
Want ja, er is geld genoeg, maar het

02:05:24.708 --> 02:05:27.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
moet wel ingezet kunnen worden.
Ik denk dat het ons helpt om dat in

02:05:27.949 --> 02:05:31.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
een gebiedsfonds te kunnen doen en
niet alleen maar om daar

02:05:31.609 --> 02:05:34.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsgericht mee aan de slag te
kunnen, maar ook om daarin afspraken

02:05:34.789 --> 02:05:37.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
te maken over welk doel er behaald
moet worden, bijvoorbeeld over de

02:05:37.189 --> 02:05:40.119 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoeveelheid kilo's stikstof die je
haalt met dat geld.

02:05:40.259 --> 02:05:43.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat soort afspraken mag je wat mij
betreft heel erg goed maken, want

02:05:43.340 --> 02:05:47.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat geeft op lokaal niveau ook
richting om met elkaar aan de slag

02:05:47.659 --> 02:05:50.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
te gaan.
Maar maak dan ook afspraken over wat

02:05:50.420 --> 02:05:52.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
je met die vrijkomende
stikstofruimte doet.

02:05:52.899 --> 02:05:55.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben nu de afspraak dat 30%
naar de natuur moet.

02:05:55.369 --> 02:05:57.619 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik kan me goed voorstellen dat dat
in sommige gebieden wat meer moet

02:05:57.739 --> 02:06:01.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
zijn dan 30%, omdat we anders
allerlei doelen in dat natuurgebied

02:06:01.789 --> 02:06:04.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
van zijn lang zal ze leven niet gaan
halen.

02:06:04.838 --> 02:06:08.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar het is ook nodig om daarbij
ruimte te creëren voor bijvoorbeeld

02:06:08.930 --> 02:06:12.340 align:middle line:82% position:46% size:100%
de woningbouwvraag, waar de heer Van
Campen het over heeft, of voor die

02:06:12.460 --> 02:06:15.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
ene jonge boer die door wil en daar
wat ontwikkelruimte voor nodig

02:06:15.500 --> 02:06:17.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
heeft.
Je moet dat dus versleutelen in zo'n

02:06:18.020 --> 02:06:20.810 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsfonds.
Dat daar daarnaast ook een groot

02:06:20.930 --> 02:06:25.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
aantal landelijke of bovenregionale
doelen in worden gesteld — we hebben

02:06:25.668 --> 02:06:28.699 align:middle line:82% position:46% size:100%
bijvoorbeeld voor die snelweg daar
ergens ter hoogte van Amelisweerd

02:06:28.819 --> 02:06:31.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook nog wat stikstofruimte nodig —
dat snap ik.

02:06:32.289 --> 02:06:34.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar doe het dan via dat
gebiedsfonds; doe het via die

02:06:34.699 --> 02:06:37.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsaanpak.
Want anders weet ik al wat er bij

02:06:38.109 --> 02:06:41.179 align:middle line:82% position:46% size:100%
mij in het gebied gebeurt.
Dan bel ik aan en dan zegt die boer:

02:06:41.298 --> 02:06:43.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
wil je koffie?
Dan gaat hij achteroverzitten en dan

02:06:43.609 --> 02:06:47.198 align:middle line:82% position:46% size:100%
zegt hij: Rijkswaterstaat of
Schiphol heeft veel meer te bieden,

02:06:47.500 --> 02:06:51.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
dus ga maar naar de buurman.
Dan is die koffie lekker, maar dan

02:06:51.800 --> 02:06:54.560 align:middle line:82% position:46% size:100%
houdt het daarna met de
effectiviteit in het gebied heel erg

02:06:54.680 --> 02:06:55.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
snel op.

02:06:57.430 --> 02:06:59.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
Voorzitter.
Dan de vraag van de heer Thijssen:

02:07:01.418 --> 02:07:03.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
welke doelen wil je dan stellen in
dat landelijke gebied anders dan

02:07:03.229 --> 02:07:04.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur en landbouw alleen?

02:07:06.399 --> 02:07:09.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben een hele hoop functies die
de leefbaarheid van het platteland

02:07:09.168 --> 02:07:11.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitmaken.
We benaderen dat altijd heel erg

02:07:11.810 --> 02:07:13.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
bedrijfseconomisch.
Het moet efficiënt zijn.

02:07:14.229 --> 02:07:16.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als er niet genoeg mensen meer in
een bus zitten, dan gaat die buslijn

02:07:16.960 --> 02:07:18.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
eruit.
Als er te weinig kinderen naar

02:07:18.949 --> 02:07:20.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
school gaan, dan sluit de school.

02:07:22.270 --> 02:07:25.220 align:middle line:82% position:46% size:100%
Je moet in je gebiedsproces ook
durven kijken of je een aantal van

02:07:25.340 --> 02:07:28.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat soort vragen in de samenleving
recht kunt doen.

02:07:29.319 --> 02:07:31.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan kan het zijn dat mensen zeggen:
"Ik ben best wel bereid het een en

02:07:31.640 --> 02:07:35.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
ander op te geven of te veranderen.
Als dat voor het welzijn, voor de

02:07:36.020 --> 02:07:39.844 align:middle line:82% position:46% size:100%
brede welvaart in dat gebied een
impuls kan betekenen, nou, kom maar

02:07:39.963 --> 02:07:43.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
op." Voorzitter.
Dat sluit aan bij de vraag van de

02:07:43.279 --> 02:07:44.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Van Campen over

02:07:45.819 --> 02:07:51.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
die soms strijdende belangen.
En ja, ik ben een warm pleitbezorger

02:07:51.168 --> 02:07:53.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor de agrarische sector, maar ik
begon mijn verhaal ermee dat we

02:07:53.720 --> 02:07:55.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
naast de Gelderse Vallei ook de
Veluwe hebben.

02:07:56.869 --> 02:07:59.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Veluwe staat onder druk.
Daar hoef je niet heel intelligent

02:07:59.329 --> 02:08:01.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
voor te zijn; je kunt daar gewoon
gaan wandelen en je ziet het.

02:08:01.838 --> 02:08:04.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan helpt het soms ook om een
ecoloog mee te nemen, want die laat

02:08:04.250 --> 02:08:08.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
je dat nog wat nader zien.
Die urgentie is dus enorm; laat ik

02:08:08.539 --> 02:08:11.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
daar heel duidelijk over zijn.
En inderdaad, wonen is in dat gebied

02:08:11.539 --> 02:08:13.868 align:middle line:82% position:46% size:100%
ook een belangrijke vraag.
Ik noemde net 15.000 woningen en ik

02:08:13.988 --> 02:08:16.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
denk dat de heer Van Campen verwees
naar een casus in Otterlo.

02:08:16.960 --> 02:08:21.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar zijn we de afgelopen jaren in
gesprek gegaan met een boer die pal

02:08:21.560 --> 02:08:24.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
naast Natura 2000 zit.
Hij had geen bedrijfsopvolger.

02:08:25.000 --> 02:08:27.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hij wilde graag overstappen op
recreatie, of wilde zijn

02:08:28.100 --> 02:08:30.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
recreatietak verder uitbreiden,
zodat je gezellig met dat paard over

02:08:31.100 --> 02:08:35.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat nationaal park kunt rijden.
Die was er eigenlijk wel blij mee

02:08:35.119 --> 02:08:38.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat hij door het stoppen van zijn
bedrijf een bijdrage kon leveren aan

02:08:39.048 --> 02:08:40.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
70 woningen iets verderop.

02:08:42.460 --> 02:08:46.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
Er zijn er genoeg die dat willen,
liever dan voor die eerdergenoemde

02:08:46.579 --> 02:08:49.460 align:middle line:82% position:46% size:100%
snelweg.
Dus als je die combinatie legt, ook

02:08:49.579 --> 02:08:54.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
in dat gebied, dan kan dat die boer
die die afweging maakt, helpen.

02:08:54.640 --> 02:08:57.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want het zijn lange processen: moet
ik stoppen, moet ik niet stoppen,

02:08:57.529 --> 02:09:01.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoe wil ik door, wil ik wel door?
Dit zijn ook bijdragen die je kunt

02:09:01.310 --> 02:09:04.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
leveren aan een gebied die je over
de streep kunnen trekken.

02:09:05.259 --> 02:09:08.300 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want als jouw zoon of dochter
toevallig een woning zoekt, niet in

02:09:08.420 --> 02:09:11.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
Otterlo kan blijven en hierdoor
misschien wel in Otterlo kan

02:09:12.109 --> 02:09:13.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
blijven, heb je een heel andere
discussie.

02:09:14.529 --> 02:09:16.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat sluit ook aan — tot slot,
voorzitter — bij het eerdere punt

02:09:16.850 --> 02:09:21.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat ik maakte: verbreed het.
Kijk niet alleen naar landbouw en

02:09:21.289 --> 02:09:24.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur, hoe belangrijk beide ook
zijn.

02:09:27.729 --> 02:09:28.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer

02:09:29.829 --> 02:09:33.128 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Groot vroeg naar al te sectoraal
beleid.

02:09:34.298 --> 02:09:36.680 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mensen denken niet sectoraal.
Dat is altijd het lastige.

02:09:36.800 --> 02:09:40.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als je in een gebiedsproces zit,
denken mensen aan hun hele

02:09:40.279 --> 02:09:43.418 align:middle line:82% position:46% size:100%
leefomgeving en wat er allemaal met
ze gebeurt.

02:09:43.930 --> 02:09:47.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
Een mooi voorbeeld van al te
sectoraal beleid is een clash tussen

02:09:47.119 --> 02:09:49.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
het natuurbeleid of wat we willen
met de agrariërs en het grondbeleid.

02:09:50.409 --> 02:09:55.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ken een boer in een gebied die
natuurinclusief wil gaan boeren.

02:09:56.229 --> 02:09:58.520 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben het zo geregeld dat als
hij uiteindelijk ook volledige

02:09:58.640 --> 02:10:01.413 align:middle line:82% position:46% size:100%
schadeloosstelling wil, eerst zijn
grond helemaal onteigend moet

02:10:01.533 --> 02:10:03.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
worden.
En dan moeten we in de grondruil nog

02:10:03.350 --> 02:10:07.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
terugzien of hij een plek in dat
gebied terug kan krijgen om weer

02:10:07.810 --> 02:10:12.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuurinclusief te gaan boeren.
Dan denk ik: waar zijn we mee bezig

02:10:12.890 --> 02:10:15.948 align:middle line:82% position:46% size:100%
met z'n allen?
Dat zijn dus frustrerende

02:10:16.069 --> 02:10:19.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
mechanismes en dat is een kenmerk
van te sectoraal kijken naar

02:10:19.418 --> 02:10:24.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
aspecten, wat je een boer eigenlijk
niet wil aandoen in zijn leven op

02:10:24.429 --> 02:10:24.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat moment.

02:10:26.470 --> 02:10:29.828 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Boswijk vroeg een reflectie
op het verhaal van LTO.

02:10:31.600 --> 02:10:34.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
U kunt mij van harte aan uw kant
vinden als de achtergrond van uw

02:10:34.458 --> 02:10:38.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
vraag is: hebben we het natuurbeleid
veel te technocratisch aangepakt?

02:10:38.119 --> 02:10:41.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nou, het is enorm technocratisch
geworden.

02:10:43.329 --> 02:10:44.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
En wat hebben we gedaan in de
laatste jaren?

02:10:45.020 --> 02:10:48.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben een hypotheek genomen op
die natuur.

02:10:49.060 --> 02:10:52.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
En nu zitten we in een
technocratisch wespennest, waar we

02:10:52.439 --> 02:10:56.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
een oplossing voor moeten vinden.
Het is nu tijd om af te lossen.

02:10:57.039 --> 02:11:00.710 align:middle line:82% position:46% size:100%
We zitten in een technocratische
juridische klem, maar we moeten dat

02:11:00.829 --> 02:11:03.206 align:middle line:82% position:46% size:100%
wel doen met z'n allen.
Mijn reflectie is dat ik de

02:11:03.326 --> 02:11:08.010 align:middle line:82% position:46% size:100%
frustratie ontzettend goed snap bij
allerlei boeren dat we in zo'n

02:11:08.130 --> 02:11:12.158 align:middle line:82% position:46% size:100%
technocratisch land zijn beland dat
het over hexagonen gaat en niet meer

02:11:12.369 --> 02:11:15.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
over de essentie van natuur.
Maar we zitten hier wel met z'n

02:11:15.260 --> 02:11:17.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
allen en we moeten nu wel stappen
vooruitzetten.

02:11:17.918 --> 02:11:19.840 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is hoe ik op dit moment over de
situatie denk.

02:11:21.668 --> 02:11:23.899 align:middle line:82% position:46% size:100%
Randvoorwaarden voor gebiedsfondsen.
Volgens mij is een belangrijke

02:11:24.020 --> 02:11:26.470 align:middle line:82% position:46% size:100%
randvoorwaarde voor gebiedsfondsen —
dat is natuurlijk

02:11:26.590 --> 02:11:30.565 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelstellinggerelateerd, zoals mijn
buurman al zei — dat dat langjarige

02:11:30.685 --> 02:11:32.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
commitment eruit kan komen.
Ik had het net over

02:11:32.329 --> 02:11:35.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
ecosysteemdiensten.
Het is belangrijk dat je door die

02:11:35.119 --> 02:11:38.029 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsfondsen ook langjarig
commitment kunt krijgen en kunt

02:11:38.149 --> 02:11:41.210 align:middle line:82% position:46% size:100%
bijdragen aan een duurzaam en
toekomstbestendig verdienmodel voor

02:11:41.329 --> 02:11:45.140 align:middle line:82% position:46% size:100%
de mensen die in het gebied blijven.
Waarom was er geen discussie over de

02:11:45.260 --> 02:11:46.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
instandhoudingsdoelen?
Daar was ik misschien in mijn

02:11:46.699 --> 02:11:50.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
formulering niet zo duidelijk over.
Het is een heel terechte opmerking.

02:11:50.829 --> 02:11:54.289 align:middle line:82% position:46% size:100%
In de afspraken over de
instandhoudingsdoelen van Natura

02:11:54.409 --> 02:11:57.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000 hebben we aan de voorkant
gezegd, met alle partners: daar gaan

02:11:57.500 --> 02:11:58.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
wij voor.
Dat ging toen niet om de

02:11:59.109 --> 02:12:02.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
stikstofdoelstellingen, zal ik er
nadrukkelijk bij zeggen.

02:12:02.390 --> 02:12:06.050 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat betekent dat we dus aan tafel
zeggen: wat is er nodig om de

02:12:06.170 --> 02:12:08.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
biotische en abiotische
omstandigheden in een Natura

02:12:09.039 --> 02:12:11.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
2000-gebied op orde te krijgen?
Dat kan soms betekenen dat je een

02:12:11.729 --> 02:12:14.739 align:middle line:82% position:46% size:100%
geohydrologische buffer moet maken.
Daar gaan we dan met z'n allen voor.

02:12:15.489 --> 02:12:19.429 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dus dat is het onderdeel waar geen
discussie meer over is.

02:12:19.548 --> 02:12:20.979 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als we straks met elkaar de
gebiedsprocessen in gaan, is het

02:12:21.100 --> 02:12:24.048 align:middle line:82% position:46% size:100%
denk ik essentieel dat we zeggen:
wij accepteren de doelen die

02:12:24.168 --> 02:12:26.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
geformuleerd zijn.
Want anders kom je geen stap verder

02:12:26.270 --> 02:12:27.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
in een gebiedsproces.
Dan wordt het de hele tijd een …

02:12:27.689 --> 02:12:30.800 align:middle line:82% position:46% size:100%
"Misschien zijn we het er niet mee
eens, maar we snappen nu dat we in

02:12:30.920 --> 02:12:34.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
dit gebied vanuit deze doelen moeten
werken, want anders komen we niet

02:12:34.250 --> 02:12:34.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
vooruit."

02:12:37.838 --> 02:12:41.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan had u nog een vraag over welke
doelstellingen gekoppeld zouden

02:12:42.109 --> 02:12:46.130 align:middle line:82% position:46% size:100%
moeten worden aan die sociaal
economische component, de impact en

02:12:46.250 --> 02:12:48.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
de brede welvaart.
Mijn buurman gaf er voorbeelden van.

02:12:48.759 --> 02:12:51.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zou u dat nou eens niet aan het
gebied over willen laten?

02:12:52.029 --> 02:12:53.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Bied daar ruimte voor en

02:12:55.270 --> 02:12:57.760 align:middle line:82% position:46% size:100%
kijk dan wat er in dat gebied nodig
is.

02:12:57.970 --> 02:13:00.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mijn enige pleidooi wat betreft dat
enorme budget, waarvan ik overigens

02:13:01.109 --> 02:13:05.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
twijfel of het voldoende is, luidt:
zorg dat er wat ruimte is in dat

02:13:05.829 --> 02:13:10.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
geheel om ook leefbaarheidsaspecten
mee te nemen en laat het vervolgens

02:13:10.909 --> 02:13:14.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan het gebied zelf om dat te doen.
Dat zorgt voor zo veel meer

02:13:14.180 --> 02:13:18.380 align:middle line:82% position:46% size:100%
acceptatie in gebieden.
Dat was dus mijn pleidooi: geen

02:13:18.500 --> 02:13:21.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
doelen op dat gebied wat mij
betreft, maar wel ruimte.

02:13:34.000 --> 02:13:34.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
De

02:14:31.479 --> 02:14:34.869 align:middle line:82% position:46% size:100%
heer Grinwis wilde graag weten wat
er verbeterd kan worden aan de

02:14:35.020 --> 02:14:36.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ecologische Autoriteit.

02:14:37.628 --> 02:14:39.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Ecologische Autoriteit is er nog
niet, dus

02:14:41.829 --> 02:14:43.060 align:middle line:82% position:46% size:100%
ik heb nog geen grote weeffouten in
zicht.

02:14:43.869 --> 02:14:46.353 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik constateer alleen dat de
monitoring van het habitattype zoals

02:14:46.472 --> 02:14:47.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
die nu gebeurt,

02:14:48.909 --> 02:14:52.789 align:middle line:82% position:46% size:100%
stukloopt, omdat de drukfactoren, de
abiotische factoren, in de

02:14:52.909 --> 02:14:57.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
monitoring worden getrokken, terwijl
het eigenlijk gaat om de goede

02:14:57.949 --> 02:14:59.798 align:middle line:82% position:46% size:100%
natuur.
Het doel is een goede natuur.

02:15:01.060 --> 02:15:07.039 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zolang die factoren niet onder de
streefwaarde zitten, komt er een

02:15:07.159 --> 02:15:10.880 align:middle line:82% position:46% size:100%
rood kruisje.
Dan krijgt het habitattype altijd de

02:15:11.000 --> 02:15:13.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
kwalificatie slecht, terwijl de
plantjes goed zijn.

02:15:14.199 --> 02:15:18.310 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat kan niet zo wezen, dus wat mij
betreft zou die monitoringstechniek

02:15:19.430 --> 02:15:24.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
een recapitulatie moeten ondergaan,
namelijk dat de daadwerkelijke staat

02:15:24.319 --> 02:15:28.298 align:middle line:82% position:46% size:100%
van de natuur leidend is en dat de
abiotische factoren niet meegenomen

02:15:28.449 --> 02:15:28.720 align:middle line:82% position:46% size:100%
worden.

02:15:30.970 --> 02:15:35.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
Mevrouw Van der Plas vroeg zich af
hoe het kan dat de habitat slecht

02:15:35.390 --> 02:15:37.868 align:middle line:82% position:46% size:100%
scoort, maar het plantje er goed
uitziet.

02:15:39.069 --> 02:15:41.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb dat proberen te schetsen.

02:15:43.750 --> 02:15:48.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het habitattype is een samenspel van
alle soorten.

02:15:49.509 --> 02:15:55.189 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als alle soorten samen goed zijn,
heb je in het veld een goede

02:15:55.310 --> 02:16:00.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
situatie.
De drukfactoren worden meegenomen.

02:16:01.239 --> 02:16:06.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zolang de KDW overschreden wordt, is
de drukfactor stikstof negatief.

02:16:07.329 --> 02:16:11.390 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zolang die negatief is, kan de
monitoringssystematiek gewoon geen

02:16:11.510 --> 02:16:13.550 align:middle line:82% position:46% size:100%
goede kwalificatie voor de habitat
geven.

02:16:13.670 --> 02:16:13.659 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat

02:16:15.409 --> 02:16:19.548 align:middle line:82% position:46% size:100%
is bijzonder, zie ik aan het
hoofdschudden, maar zo werkt het

02:16:19.668 --> 02:16:21.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
wel.
Dat zou niet zo moeten.

02:16:21.460 --> 02:16:22.640 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik denk dat we het daar wel over
eens zijn.

02:16:22.760 --> 02:16:27.430 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het doel moet gewoon zijn dat de
natuur er goed uit gaat zien.

02:16:28.000 --> 02:16:30.279 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hier worden doel en middel gewoon
door elkaar gehaald.

02:16:30.909 --> 02:16:31.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat moet anders.

02:16:34.989 --> 02:16:36.620 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank.
Ik kijk even rond of er nog

02:16:36.739 --> 02:16:38.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
aanvullende vragen zijn.
Dat is het geval.

02:16:38.120 --> 02:16:39.459 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan begin ik met mevrouw Van der
Plas.

02:16:43.479 --> 02:16:47.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dank aan de heer Rijlaarsdam voor
deze uiteenzetting.

02:16:50.049 --> 02:16:53.870 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik had nog een vraag over het
veenmosrietland in de Eilandspolder.

02:16:53.989 --> 02:16:57.338 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat was vertienvoudigd, vertelde
hij.

02:16:58.629 --> 02:17:02.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
Hoe kan dat, ondanks een
overschrijding van de KDW, de

02:17:02.569 --> 02:17:03.849 align:middle line:82% position:46% size:100%
kritische depositiewaarde?

02:17:05.500 --> 02:17:08.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
U vraagt dat aan ...?
Aan de heer Rijlaarsdam.

02:17:11.588 --> 02:17:13.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is heel mooi.
Veenmosrietland heeft een kritische

02:17:14.058 --> 02:17:18.149 align:middle line:82% position:46% size:100%
depositiewaarde van 714 mol.
Wetenschappers zijn het erover eens

02:17:18.270 --> 02:17:22.100 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat het veenmosrietland zich goed
ontwikkelt in een range tussen de

02:17:22.219 --> 02:17:25.632 align:middle line:82% position:46% size:100%
700 mol en de 1.700 mol.
Wij hebben daar in Nederland vanwege

02:17:25.753 --> 02:17:28.479 align:middle line:82% position:46% size:100%
het voorzorgsprincipe 714 mol van
gemaakt.

02:17:29.468 --> 02:17:33.040 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat lijkt bijna het gemiddelde
tussen 700 en 1.700.

02:17:34.000 --> 02:17:38.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou me voor kunnen stellen dat we
dat gedaan hadden door het echte

02:17:38.209 --> 02:17:45.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemiddelde te nemen.
Dan zouden we nu op 1.400 mol

02:17:46.239 --> 02:17:48.489 align:middle line:82% position:46% size:100%
zitten.
De achtergronddepositie is 1.100

02:17:48.879 --> 02:17:51.069 align:middle line:82% position:46% size:100%
mol, dus dan hadden we nu geen
probleem gehad met de kritische

02:17:51.190 --> 02:17:54.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
depositiewaarde.
Maar goed, dat is niet de situatie.

02:17:54.149 --> 02:17:58.825 align:middle line:82% position:46% size:100%
De situatie is dat we een kritische
depositiewaarde van 714 mol geprikt

02:17:58.945 --> 02:18:05.959 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebben, maar de realiteit is dus dat
de stikstofdepositie de groei van

02:18:06.079 --> 02:18:07.180 align:middle line:82% position:46% size:100%
het oppervlak niet belemmert.

02:18:09.190 --> 02:18:12.988 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben een beheerplan waarin drie
dingen als drukfactor staan.

02:18:13.629 --> 02:18:19.209 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat zijn de waterkwaliteit, het
beheer en stikstofdepositie.

02:18:20.168 --> 02:18:24.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
De waterkwaliteit is niet op orde.
De stikstofdepositie is te hoog.

02:18:25.218 --> 02:18:28.519 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar in de afgelopen vijf jaar zijn
we goed gaan beheren: tweejaarlijks

02:18:28.638 --> 02:18:33.309 align:middle line:82% position:46% size:100%
maaien en afvoeren van het gewas.
In die vijf jaar is de oppervlakte

02:18:33.430 --> 02:18:37.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
vertienvoudigd.
Dan is mijn conclusie dus dat het

02:18:37.790 --> 02:18:42.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
beheer het belangrijkste was van die
drie drukfactoren en niet stikstof

02:18:42.610 --> 02:18:45.729 align:middle line:82% position:46% size:100%
of de waterkwaliteit.
Maar goed, dat is dan mijn simpele

02:18:45.850 --> 02:18:47.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
conclusie als domme agrariër,

02:18:52.360 --> 02:18:53.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeg maar.
Een

02:18:56.530 --> 02:18:59.569 align:middle line:82% position:46% size:100%
helder verhaal, dank.
Ik heb nog een vraag aan de heer Van

02:18:59.690 --> 02:19:04.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
der Schans.
Hij noemde enerzijds het tevergeefse

02:19:04.239 --> 02:19:08.718 align:middle line:82% position:46% size:100%
koffiedrinken, als ook Schiphol en
Rijkswaterstaat nog in de wacht

02:19:08.838 --> 02:19:10.909 align:middle line:82% position:46% size:100%
staan.
Anderzijds noemde hij het voorbeeld

02:19:11.030 --> 02:19:16.510 align:middle line:82% position:46% size:100%
van die ene boer tegen het Natura
2000-gebied aan en dat dit bijdroeg

02:19:16.629 --> 02:19:20.629 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan de bouw van 70 woningen.
Zolang de gemeente Ede die

02:19:20.748 --> 02:19:24.439 align:middle line:82% position:46% size:100%
mogelijkheid heeft, heeft Schiphol
natuurlijk ook de mogelijkheid om

02:19:24.558 --> 02:19:27.110 align:middle line:82% position:46% size:100%
langs te gaan.
Wat is nou de beste methode?

02:19:27.229 --> 02:19:30.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
Is dat toch extern salderen, het
eigenlijk de facto onmogelijk maken,

02:19:31.069 --> 02:19:34.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
behalve als je dit via een
provinciale stikstofbank of een

02:19:35.530 --> 02:19:39.170 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsstikstofbank gaat regelen?
Is dat eigenlijk de portee van de

02:19:39.290 --> 02:19:40.329 align:middle line:82% position:46% size:100%
woorden van de heer Van der Schans?

02:19:45.159 --> 02:19:48.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
Daar is geen makkelijk antwoord op
te geven.

02:19:48.440 --> 02:19:50.989 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben daar de afgelopen maanden
heel veel over nagedacht, ook gezien

02:19:51.110 --> 02:19:53.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
alle uitspraken van de Raad van
State die over elkaar heen buitelen

02:19:53.959 --> 02:19:57.779 align:middle line:82% position:46% size:100%
en waardoor de ruimte steeds kleiner
wordt gemaakt, overigens terecht.

02:19:57.929 --> 02:19:59.049 align:middle line:82% position:46% size:100%
Waar doe je nu goed aan?

02:20:00.790 --> 02:20:04.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
Wil je een hard schot zetten tussen
groen en grijs, om maar in dat frame

02:20:04.239 --> 02:20:05.809 align:middle line:82% position:46% size:100%
te blijven?
Daar wordt onderzoek naar gedaan.

02:20:05.930 --> 02:20:09.350 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik ben daar heel benieuwd naar.
Met alle informatie die we nu

02:20:09.469 --> 02:20:12.558 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebben, denk ik dat je het het beste
dicht kunt zetten door het via een

02:20:12.679 --> 02:20:14.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebied dan wel via de provincie te
spelen.

02:20:15.579 --> 02:20:19.120 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat is het enige waarvan ik nu denk
dat ik het kan uitleggen, ook gewoon

02:20:19.239 --> 02:20:23.870 align:middle line:82% position:46% size:100%
aan die ene boer.
Dat voorkomt ook dat wat de overheid

02:20:23.989 --> 02:20:29.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
kan bieden via een opkoopregeling,
uit de markt geprezen worden door

02:20:29.569 --> 02:20:30.549 align:middle line:82% position:46% size:100%
iemand met veel meer geld.

02:20:32.138 --> 02:20:34.689 align:middle line:82% position:46% size:100%
Want ik snap die ene agrariër ook
wel.

02:20:34.808 --> 02:20:39.440 align:middle line:82% position:46% size:100%
Die denkt namelijk: ik ben 72 en ik
ga liever met een paar ton extra met

02:20:39.559 --> 02:20:41.109 align:middle line:82% position:46% size:100%
pensioen dan met een paar ton
minder.

02:20:43.149 --> 02:20:46.040 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan hebben we een heel gek principe
in onze markt en dan is er maar één

02:20:46.159 --> 02:20:49.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
die moet acteren en dat is volgens
mij de rijksoverheid.

02:20:53.168 --> 02:20:56.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb nog een vraag aan de heer
Nijboer in het kader van het

02:20:56.149 --> 02:20:58.270 align:middle line:82% position:46% size:100%
instrumentarium in de
gebiedsgerichte aanpak.

02:20:59.319 --> 02:21:03.879 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het kabinet kiest voor de benadering
van innoveren, vervolgens

02:21:05.319 --> 02:21:09.468 align:middle line:82% position:46% size:100%
extensiveren, dan eventueel
verplaatsen of eventueel opkoop.

02:21:09.588 --> 02:21:12.860 align:middle line:82% position:46% size:100%
De heer Nijboer zegt ook dat je als
allerlaatste stok achter de deur het

02:21:12.979 --> 02:21:17.600 align:middle line:82% position:46% size:100%
onteigeningsregime — minnelijke
onteigening of hoe je het ook kunt

02:21:17.719 --> 02:21:22.250 align:middle line:82% position:46% size:100%
noemen — achter de hand moet hebben.
De landsadvocaat adviseerde eerder

02:21:22.370 --> 02:21:25.459 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat er daarna nog een instrument is,
namelijk het intrekken van

02:21:25.579 --> 02:21:26.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
vergunningen.

02:21:28.450 --> 02:21:30.370 align:middle line:82% position:46% size:100%
In deze Kamer wordt daarover een
hele discussie gevoerd.

02:21:30.700 --> 02:21:34.459 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou de heer Nijboer willen vragen
hoe hij naar dat instrumentarium

02:21:34.579 --> 02:21:39.409 align:middle line:82% position:46% size:100%
kijkt en ook naar de stap ná de
onteigeningstitel, waarvoor in

02:21:39.530 --> 02:21:41.838 align:middle line:82% position:46% size:100%
Overijssel wordt gekozen, namelijk
het intrekken van vergunningen in

02:21:41.959 --> 02:21:42.638 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsprocessen.

02:21:47.440 --> 02:21:50.269 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou de staffel natuurlijk
gedeeltelijk het omgekeerde maken

02:21:50.388 --> 02:21:53.367 align:middle line:82% position:46% size:100%
van hoe u hem maakt.
Ik zou de nadruk leggen op

02:21:53.486 --> 02:21:56.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
verplaatsen bij Natura
2000-gebieden, extensiveren en dan

02:21:56.718 --> 02:22:00.379 align:middle line:82% position:46% size:100%
pas innoveren.
Ik zou de staffel vanuit mijn

02:22:00.500 --> 02:22:02.629 align:middle line:82% position:46% size:100%
perspectief andersom maken.
Maar het gaat natuurlijk om het

02:22:02.750 --> 02:22:03.668 align:middle line:82% position:46% size:100%
intrekken van vergunningen.

02:22:06.579 --> 02:22:09.609 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik vind daar één ding van.
De manier waarop we met de

02:22:09.819 --> 02:22:11.718 align:middle line:82% position:46% size:100%
PAS-melders omgaan, is eigenlijk een
hele rare situatie.

02:22:11.838 --> 02:22:15.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Het is een extreem slechte situatie.
Het intrekken van vergunningen zou

02:22:15.950 --> 02:22:18.190 align:middle line:82% position:46% size:100%
ik echt als allerlaatste noodmiddel
zien.

02:22:18.638 --> 02:22:22.879 align:middle line:82% position:46% size:100%
Feitelijk is het ook niet nodig, als
je al een ruimtelijk instrumentarium

02:22:23.000 --> 02:22:25.120 align:middle line:82% position:46% size:100%
hebt dat op onteigening gebaseerd
is.

02:22:25.870 --> 02:22:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar dan moet je ook ruimtelijk
planologisch wel wat doen.

02:22:29.530 --> 02:22:33.959 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat betekent dat je in gebieden waar
je dat wilt doen, een nieuw

02:22:34.079 --> 02:22:35.627 align:middle line:82% position:46% size:100%
bestemmingsplan of provinciaal
inpassingsplan moet maken.

02:22:35.746 --> 02:22:39.709 align:middle line:82% position:46% size:100%
Straks zul je dat onder de
Omgevingswet anders moeten doen.

02:22:39.829 --> 02:22:42.679 align:middle line:82% position:46% size:100%
Maar dat betekent wel dat je dat
moet doen en dat is een

02:22:42.799 --> 02:22:46.877 align:middle line:82% position:46% size:100%
tijdsintensief traject.
Ik weet niet of u de tijd heeft of

02:22:46.996 --> 02:22:50.349 align:middle line:82% position:46% size:100%
dat wij met elkaar de tijd hebben om
overal die weg te bewandelen.

02:22:51.030 --> 02:22:56.049 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat zijn mijn mits en maar bij het
laatste instrument dat u benoemt,

02:22:56.440 --> 02:22:58.579 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar mijn voorkeur heeft dat niet.
Mijn voorkeur zou zijn om het via

02:22:58.700 --> 02:23:00.620 align:middle line:82% position:46% size:100%
het ruimtelijke instrumentarium te
doen, omdat je dan ook de

02:23:00.739 --> 02:23:02.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
schadeloosstelling goed kunt
regelen.

02:23:04.718 --> 02:23:07.299 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb nog vijf collega's en nog
zeven minuten.

02:23:07.718 --> 02:23:09.978 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dat ga ik dus niet redden.
Ik kijk even rond.

02:23:10.099 --> 02:23:14.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zijn er nog dringende vragen?
Beide heren willen natuurlijk.

02:23:14.540 --> 02:23:17.940 align:middle line:82% position:46% size:100%
Eerst de heer Boswijk.
Dank u wel, ook aan mijn collega's.

02:23:18.218 --> 02:23:20.236 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik doe dit heel kort.
De heer Nijboer had het er al een

02:23:20.356 --> 02:23:23.457 align:middle line:82% position:46% size:100%
paar keer over dat je ook iets te
bieden moet hebben in zo'n

02:23:23.576 --> 02:23:26.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
gebiedsproces.
Wij hebben het in de Kamer heel vaak

02:23:26.718 --> 02:23:31.728 align:middle line:82% position:46% size:100%
over onder andere langjarig
agrarisch natuurbeheer of andere

02:23:31.849 --> 02:23:34.718 align:middle line:82% position:46% size:100%
ecosysteemdiensten.
Wat is in uw

02:23:36.638 --> 02:23:38.719 align:middle line:82% position:46% size:100%
beeld langjarig?
Want daar wordt ook wel over

02:23:38.840 --> 02:23:41.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
gediscussieerd.
Over hoeveel jaar hebben we het dan?

02:23:43.750 --> 02:23:46.218 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik hoor termijnen tussen de vijftien
en twintig jaar als ik met

02:23:46.338 --> 02:23:47.168 align:middle line:82% position:46% size:100%
ondernemers praat.
Meneer

02:23:50.409 --> 02:23:53.299 align:middle line:82% position:46% size:100%
De Groot, aan u als laatste vanuit
de Kamer het woord.

02:23:53.418 --> 02:23:56.030 align:middle line:82% position:46% size:100%
U bent ook de aanstichter van deze
rondetafel, dus dat vind ik wel

02:23:56.149 --> 02:23:56.319 align:middle line:82% position:46% size:100%
mooi.

02:23:58.110 --> 02:24:02.200 align:middle line:82% position:46% size:100%
Dan is het verhaal ook weer rond.
Ik ben heel blij dat we dit met

02:24:02.319 --> 02:24:05.229 align:middle line:82% position:46% size:100%
elkaar hebben georganiseerd, omdat
je toch een heel mooi beeld krijgt

02:24:05.350 --> 02:24:10.088 align:middle line:82% position:46% size:100%
van heel veel positiviteit in
Nederland in de gebiedsprocessen.

02:24:10.479 --> 02:24:12.408 align:middle line:82% position:46% size:100%
Complimenten aan alle mensen die
daarmee bezig zijn.

02:24:12.529 --> 02:24:12.539 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik heb

02:24:14.190 --> 02:24:16.209 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog een vraag aan de heer Van der
Schans over de stok achter de deur,

02:24:16.329 --> 02:24:18.540 align:middle line:82% position:46% size:100%
waar collega Van Campen ook al naar
vroeg.

02:24:20.370 --> 02:24:24.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
Zou het toch niet goed zijn om een
dwingend instrumentarium achter de

02:24:24.950 --> 02:24:29.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
hand te hebben, omdat dat het aspect
"vrijwilligheid" nog wat groter

02:24:29.569 --> 02:24:30.760 align:middle line:82% position:46% size:100%
maakt daarvoor?

02:24:34.269 --> 02:24:35.468 align:middle line:82% position:46% size:100%
We hebben in de

02:24:38.019 --> 02:24:43.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
gemeente Ede 650 actieve agrariërs.
Daar zijn er meer van tussen de 60

02:24:43.540 --> 02:24:45.399 align:middle line:82% position:46% size:100%
en de 80 dan tussen de 20 en de 40.

02:24:49.120 --> 02:24:51.770 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik maak me er eigenlijk eerder
zorgen over of we over twintig jaar

02:24:51.889 --> 02:24:56.509 align:middle line:82% position:46% size:100%
nog wel genoeg boeren overhouden.
Er ligt echt stikstof voor het

02:24:56.629 --> 02:24:58.420 align:middle line:82% position:46% size:100%
oprapen in de Gelderse Vallei, om
het even plat te

02:25:00.190 --> 02:25:01.280 align:middle line:82% position:46% size:100%
zeggen.
Is dat een makkelijke klus?

02:25:01.399 --> 02:25:06.159 align:middle line:82% position:46% size:100%
Nee, maar hoe meer we het hebben
over een dwingend instrumentarium,

02:25:07.000 --> 02:25:12.829 align:middle line:82% position:46% size:100%
hoe langer ik en mijn
wethoudersoortgenoten nodig hebben

02:25:12.950 --> 02:25:15.280 align:middle line:82% position:46% size:100%
om dat vertrouwen, dat steeds verder
achteruitholt,

02:25:16.870 --> 02:25:18.639 align:middle line:82% position:46% size:100%
weer een beetje terug te krijgen.

02:25:20.569 --> 02:25:24.920 align:middle line:82% position:46% size:100%
Ik zou de discussie, of de tijd en
alle inzet, er vooral op richten dat

02:25:25.040 --> 02:25:29.599 align:middle line:82% position:46% size:100%
de middelen en het instrumentarium
er zijn om als de sodemieter aan de

02:25:29.718 --> 02:25:32.950 align:middle line:82% position:46% size:100%
gang te gaan.
Ik kan namelijk steeds lastiger

02:25:33.069 --> 02:25:36.879 align:middle line:82% position:46% size:100%
uitleggen dat we al sinds 2019
urgentie prediken,

02:25:39.308 --> 02:25:43.199 align:middle line:82% position:46% size:100%
maar dat concrete maatregelen op
gemeentelijk of op provinciaal

02:25:43.318 --> 02:25:46.750 align:middle line:82% position:46% size:100%
niveau nog steeds heel lastig zijn
uit te voeren.

02:25:47.229 --> 02:25:49.670 align:middle line:82% position:46% size:100%
Als ik dan voor de vierde keer die
kop koffie kom halen, dan zegt die:

02:25:49.790 --> 02:25:53.179 align:middle line:82% position:46% size:100%
joh, lazer eens op met je urgentie;
laat dan zien dat het je wat waard

02:25:53.299 --> 02:25:56.649 align:middle line:82% position:46% size:100%
is!
Ik zou bijna zeggen: kom met uw geld

02:25:57.610 --> 02:26:02.000 align:middle line:82% position:46% size:100%
over de brug en voer ergens de
komende jaren eindeloos dat gesprek

02:26:02.120 --> 02:26:05.209 align:middle line:82% position:46% size:100%
over het dwingend instrumentarium
als het niet blijkt te vlotten, maar

02:26:05.329 --> 02:26:07.450 align:middle line:82% position:46% size:100%
laat ons aan de slag gaan.

02:26:09.790 --> 02:26:12.939 align:middle line:82% position:46% size:100%
Onder dankzegging aan eenieder die
bijgedragen heeft aan dit

02:26:13.058 --> 02:26:14.138 align:middle line:82% position:46% size:100%
rondetafelgesprek —

02:26:16.179 --> 02:26:20.379 align:middle line:82% position:46% size:100%
je ziet gewoon wat het teweegbrengt
— sluit ik dit rondetafelgesprek.