WEBVTT 00:00:00.700 --> 00:00:03.520 align:middle line:82% position:46% size:100% van de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat 00:00:05.589 --> 00:00:09.650 align:middle line:82% position:46% size:100% over circulaire economie. Ik heet de kijkers in de zaal van 00:00:09.769 --> 00:00:12.224 align:middle line:82% position:46% size:100% harte welkom. Zij mogen er na het meireces weer 00:00:12.343 --> 00:00:14.619 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn. Wij zijn ook de 00:00:16.850 --> 00:00:18.890 align:middle line:82% position:46% size:100% nacoronamodus ingegaan. Ik heet u dus van harte welkom. 00:00:19.010 --> 00:00:22.129 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heet ook de kijkers thuis van harte welkom en ik heet de leden in 00:00:22.250 --> 00:00:24.079 align:middle line:82% position:46% size:100% de zaal van harte welkom. Uiteraard geldt dat ook voor onze 00:00:24.199 --> 00:00:27.399 align:middle line:82% position:46% size:100% gast van vandaag: de staatssecretaris, mevrouw Heijnen. 00:00:28.390 --> 00:00:30.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een lang debat: in totaal zes uur. 00:00:30.670 --> 00:00:33.469 align:middle line:82% position:46% size:100% De leden hebben allen een spreektijd van zeven minuten. 00:00:33.590 --> 00:00:35.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou hun wel willen vragen om even een beetje rustig aan te doen, want 00:00:36.020 --> 00:00:38.289 align:middle line:82% position:46% size:100% anders hoor ik mezelf niet zo goed. 00:00:40.299 --> 00:00:46.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik stel voor vier vragen in de vorm van een interruptie toe te staan. 00:00:46.329 --> 00:00:50.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geef als eerste het woord aan mevrouw Hagen van de fractie van 00:00:50.590 --> 00:00:53.369 align:middle line:82% position:46% size:100% D66. Dank u, voorzitter. 00:00:53.789 --> 00:00:55.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Excuus. Ik zie dat meneer Thijssen nog even 00:00:56.079 --> 00:00:57.899 align:middle line:82% position:46% size:100% een vraag wil stellen. Nou, het is niet echt een vraag. 00:00:58.020 --> 00:00:58.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een mededeling. Ik heb dadelijk nog een 00:00:59.100 --> 00:01:00.570 align:middle line:82% position:46% size:100% tweeminutendebat. Dan moet ik dus heel even weg. 00:01:00.689 --> 00:01:03.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna kom ik weer terug. Dat mag uiteraard. 00:01:03.429 --> 00:01:07.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik was vergeten te melden dat mevrouw Beckerman van de SP zich 00:01:07.439 --> 00:01:08.989 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft afgemeld. Dat doe ik dus bij dezen nog even. 00:01:09.200 --> 00:01:11.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, u heeft het woord. Dank. 00:01:12.260 --> 00:01:15.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Wereldwijd raken onze grondstoffen 00:01:15.209 --> 00:01:17.060 align:middle line:82% position:46% size:100% op. Grondstoffenschaarste zet 00:01:17.180 --> 00:01:21.180 align:middle line:82% position:46% size:100% geopolitieke verhoudingen op scherp. De oorlog in Oekraïne onderstreept 00:01:21.299 --> 00:01:24.379 align:middle line:82% position:46% size:100% de grondstoffenafhankelijkheid en de kwetsbaarheid van onze economie. 00:01:25.269 --> 00:01:27.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Circulaire economie is het antwoord: een circulaire economie waarin we 00:01:27.709 --> 00:01:30.939 align:middle line:82% position:46% size:100% geen nieuwe grondstoffen gebruiken of producten dumpen of verbranden, 00:01:31.180 --> 00:01:33.489 align:middle line:82% position:46% size:100% maar gebruikte materialen opnieuw gebruiken. 00:01:34.060 --> 00:01:38.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is tijd dat we die toekomst snel dichterbij halen, want ondanks de 00:01:38.180 --> 00:01:41.689 align:middle line:82% position:46% size:100% oorlog en het oplopende tekort aan grondstoffen is onze koers niet 00:01:41.810 --> 00:01:45.400 align:middle line:82% position:46% size:100% drastisch veranderd. Landen als China, Rusland en de VS 00:01:45.640 --> 00:01:49.659 align:middle line:82% position:46% size:100% halen ons links en rechts in en zijn met duidelijke strategieën op 00:01:49.780 --> 00:01:51.579 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffenjacht. En Nederland en Europa? 00:01:51.909 --> 00:01:55.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij exporteren de grondstoffen en noemen die "afval". 00:01:56.079 --> 00:01:58.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Onze grondstoffen komen niet alleen maar uit de grond, maar zitten 00:01:59.030 --> 00:02:01.790 align:middle line:82% position:46% size:100% grotendeels opgeslagen in onze meubelen, elektronica en 00:02:01.909 --> 00:02:05.299 align:middle line:82% position:46% size:100% geproduceerde kleding. Als Nederland en Europa wachten tot 00:02:05.420 --> 00:02:08.868 align:middle line:82% position:46% size:100% het economisch rendabel genoeg is om bepaalde stoffen te verwerken, zijn 00:02:08.989 --> 00:02:13.030 align:middle line:82% position:46% size:100% ze straks veel te laat. Ik heb daarom vier vragen. 00:02:13.509 --> 00:02:16.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris aangeven waarom de Nederlandse overheid niet 00:02:16.939 --> 00:02:19.780 align:middle line:82% position:46% size:100% nu al investeert in de rendabiliteit van de verwerking van bepaalde 00:02:19.900 --> 00:02:22.550 align:middle line:82% position:46% size:100% strategische stoffen? Waarom zijn er nog steeds geen 00:02:22.669 --> 00:02:24.789 align:middle line:82% position:46% size:100% heldere tussendoelen op weg naar een circulaire economie? 00:02:25.330 --> 00:02:27.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom passen we niet meerdere strategieën toe? 00:02:27.669 --> 00:02:30.169 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom zetten we nog niet in op het verminderen van het gebruik van 00:02:30.289 --> 00:02:32.860 align:middle line:82% position:46% size:100% primaire grondstoffen? Voorzitter. 00:02:33.520 --> 00:02:35.479 align:middle line:82% position:46% size:100% In maart verzocht ik de regering in een motie aan te dringen op een 00:02:35.599 --> 00:02:38.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese grondstoffenstrategie en vroeg ik de staatssecretaris om dat 00:02:38.969 --> 00:02:42.520 align:middle line:82% position:46% size:100% ook in Nederland te doen. Ik vraag de staatssecretaris daarom 00:02:42.789 --> 00:02:45.830 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe mijn motie is opgevolgd. Wanneer volgt de Nederlandse 00:02:45.949 --> 00:02:48.610 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffenstrategie? Voorzitter. 00:02:48.759 --> 00:02:51.669 align:middle line:82% position:46% size:100% Willen we naar een circulaire economie, dan moeten we toe naar een 00:02:51.789 --> 00:02:55.849 align:middle line:82% position:46% size:100% andere definitie van "afval". De huidige, stringente definitie en 00:02:55.969 --> 00:02:59.039 align:middle line:82% position:46% size:100% een web van bureaucratie werken innovatie namelijk niet in de hand, 00:02:59.159 --> 00:03:02.719 align:middle line:82% position:46% size:100% maar tegen. Dat is ernstig, want bedrijven en 00:03:02.840 --> 00:03:05.750 align:middle line:82% position:46% size:100% organisaties die slimme circulaire toepassingen weten te vinden, 00:03:05.870 --> 00:03:08.960 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld voor vezels van kleding, moeten we juist omarmen en 00:03:09.080 --> 00:03:11.360 align:middle line:82% position:46% size:100% helpen. In antwoord op mijn vragen zei de 00:03:11.479 --> 00:03:14.930 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris dat handreikingen duidelijkheid gaan geven, maar als 00:03:15.050 --> 00:03:18.169 align:middle line:82% position:46% size:100% afnemers voor een product nog steeds per omgevingsdienst een vrijstelling 00:03:18.289 --> 00:03:21.710 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten vragen omdat het onder de definitie "afval'' valt, dan is er 00:03:21.830 --> 00:03:24.759 align:middle line:82% position:46% size:100% geen zekerheid voor de ondernemers of voor hun investeerders. 00:03:25.569 --> 00:03:27.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Erkent de staatssecretaris dit probleem? 00:03:27.580 --> 00:03:29.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Is zij bereid verder te gaan dan handreikingen? 00:03:30.699 --> 00:03:32.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De focus van onze circulaire 00:03:33.189 --> 00:03:35.349 align:middle line:82% position:46% size:100% economie ligt nu op het scheiden van afval. 00:03:37.180 --> 00:03:39.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, mevrouw Van Esch heeft een vraag voor u. 00:03:39.610 --> 00:03:39.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat 00:03:41.289 --> 00:03:44.330 align:middle line:82% position:46% size:100% klopt. Het is op zich mooi om meer stoffen 00:03:44.449 --> 00:03:47.919 align:middle line:82% position:46% size:100% niet meer als afval te zien, maar ze aan de circulaire economie toe te 00:03:48.039 --> 00:03:50.650 align:middle line:82% position:46% size:100% voegen. Aan de andere kant hebben we nu 00:03:52.719 --> 00:03:55.500 align:middle line:82% position:46% size:100% al bedacht dat bepaalde producten een circulaire stof zijn 00:03:59.229 --> 00:04:03.150 align:middle line:82% position:46% size:100% terwijl die misschien veel eerder afval zouden moeten zijn — ik noem 00:04:03.270 --> 00:04:03.856 align:middle line:82% position:46% size:100% even het onderdeel granuliet — en zouden we niet moeten proberen om 00:04:03.977 --> 00:04:06.710 align:middle line:82% position:46% size:100% alles maar altijd circulair te maken. 00:04:06.830 --> 00:04:08.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd wat de visie van D66 daarop is. 00:04:09.409 --> 00:04:13.639 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen natuurlijk proberen om zo veel mogelijk afval circulair te 00:04:13.759 --> 00:04:18.129 align:middle line:82% position:46% size:100% maken, maar moeten we dat echt met alle stoffen en producten willen? 00:04:21.250 --> 00:04:24.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat we dat met zo veel mogelijk producten en stoffen zouden 00:04:24.290 --> 00:04:24.699 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten willen. 00:04:26.199 --> 00:04:28.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch haalt natuurlijk granuliet aan. 00:04:28.600 --> 00:04:32.089 align:middle line:82% position:46% size:100% In het verleden zijn daar een aantal problemen mee geweest, maar ik denk 00:04:32.209 --> 00:04:35.029 align:middle line:82% position:46% size:100% dat het heel goed is om te bekijken hoe we deze stoffen zo circulair 00:04:35.149 --> 00:04:36.670 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk kunnen maken en opnieuw kunnen toepassen. 00:04:37.029 --> 00:04:39.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij gaat het af en toe fout; daar moeten we voor openstaan. 00:04:39.560 --> 00:04:42.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat we in ieder geval niet moeten doen, is nu al de hele weg naar 00:04:43.069 --> 00:04:47.449 align:middle line:82% position:46% size:100% producten juist aan de voorkant zo circulair mogelijk maken en aan het 00:04:47.569 --> 00:04:48.220 align:middle line:82% position:46% size:100% einde weer gebruiken, 00:04:49.870 --> 00:04:51.949 align:middle line:82% position:46% size:100% dichtzetten. Ja, dat klopt. 00:04:52.069 --> 00:04:54.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snap ik op zich wel. Ik heb het over granuliet, maar we 00:04:54.370 --> 00:04:57.079 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen het ook hebben over het gebruik van batterijen of over het 00:04:57.199 --> 00:04:59.629 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruik van bodemas bij het maken van nieuwe bestrating, wat 00:04:59.750 --> 00:05:02.259 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk bizar is, want daardoor creëren we een circulaire economie 00:05:02.740 --> 00:05:03.040 align:middle line:82% position:46% size:100% waarin we 00:05:04.569 --> 00:05:06.764 align:middle line:82% position:46% size:100% aan onze leefomgeving vervuiling toevoegen. 00:05:06.884 --> 00:05:10.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat specifieke punt zouden we volgens mij moeten doorbreken door 00:05:10.430 --> 00:05:14.139 align:middle line:82% position:46% size:100% gewoon te zeggen dat we bepaalde producten heel weinig of niet meer 00:05:14.589 --> 00:05:16.519 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten gebruiken. Volgens mij kunnen we bepaalde 00:05:16.639 --> 00:05:19.339 align:middle line:82% position:46% size:100% stoffen die we nu wel degelijk als circulair bestempelen, niet terug in 00:05:19.459 --> 00:05:20.529 align:middle line:82% position:46% size:100% ons leefmilieu gooien, 00:05:25.509 --> 00:05:28.310 align:middle line:82% position:46% size:100% want dan vervuilen we onze leefomgeving onder het mom van een 00:05:28.430 --> 00:05:29.350 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. Dat is niet de circulaire economie 00:05:29.470 --> 00:05:30.370 align:middle line:82% position:46% size:100% waar we naar 00:05:32.399 --> 00:05:33.170 align:middle line:82% position:46% size:100% streven. Ik ben benieuwd hoe D66 daartegen 00:05:33.290 --> 00:05:33.490 align:middle line:82% position:46% size:100% aankijkt. 00:05:35.439 --> 00:05:38.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Een grondstoffenstrategie gaat ook uit van welke producten wij als 00:05:38.420 --> 00:05:41.170 align:middle line:82% position:46% size:100% samenleving nodig hebben. Daarbij kijk je dus in bredere zin 00:05:41.680 --> 00:05:44.990 align:middle line:82% position:46% size:100% welke producten geproduceerd worden en welke afvalstromen daaruit 00:05:45.110 --> 00:05:47.389 align:middle line:82% position:46% size:100% voortkomen. Als je daar heel bewust mee bezig 00:05:47.509 --> 00:05:52.550 align:middle line:82% position:46% size:100% bent, dan kun je ook ruimte maken voor afvalproducten waarvan je 00:05:52.670 --> 00:05:54.550 align:middle line:82% position:46% size:100% denkt: die willen we niet meer terug in het milieu. 00:05:54.970 --> 00:05:56.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we dan dus ook een gericht plek voor. 00:05:56.829 --> 00:05:59.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan stort je het bijvoorbeeld. Maar op dit moment hebben we die 00:05:59.389 --> 00:06:01.879 align:middle line:82% position:46% size:100% hele strategie niet op die manier, dus we maken helemaal geen 00:06:02.000 --> 00:06:04.180 align:middle line:82% position:46% size:100% reservering voor stoffen die we niet meer in het milieu willen. 00:06:04.420 --> 00:06:08.870 align:middle line:82% position:46% size:100% We laten het maar op z'n beloop. Enerzijds moet je ervoor zorgen dat 00:06:08.990 --> 00:06:11.779 align:middle line:82% position:46% size:100% de producten die weer opnieuw gebruikt kunnen worden, zo veel 00:06:11.899 --> 00:06:13.329 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk opnieuw gebruikt kunnen worden. 00:06:13.660 --> 00:06:16.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Anderzijds moet je kijken naar afvalstoffen die je niet meer terug 00:06:16.279 --> 00:06:19.689 align:middle line:82% position:46% size:100% in het milieu wil en waar je dus gericht op moet sturen. 00:06:20.139 --> 00:06:22.189 align:middle line:82% position:46% size:100% We zitten in een transitie, dus ik denk dat we nog heel veel van dat 00:06:22.310 --> 00:06:24.776 align:middle line:82% position:46% size:100% soort stoffen tegen gaan komen. Maar ik ben het natuurlijk met u 00:06:24.896 --> 00:06:29.329 align:middle line:82% position:46% size:100% eens dat we er niet voor moeten zorgen dat er stoffen zijn die we 00:06:29.449 --> 00:06:31.509 align:middle line:82% position:46% size:100% weer in het milieu brengen die we daar niet meer in terug willen. 00:06:31.790 --> 00:06:32.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. Vervolgt u uw betoog. 00:06:34.000 --> 00:06:35.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De focus van onze circulaire 00:06:36.110 --> 00:06:38.379 align:middle line:82% position:46% size:100% economie ligt nu op het scheiden van afval. 00:06:38.699 --> 00:06:40.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is grotendeels gelegen in de UPV. 00:06:41.019 --> 00:06:44.089 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens onderzoek draagt de UPV in de huidige vorm bij aan het 00:06:44.209 --> 00:06:46.449 align:middle line:82% position:46% size:100% inzamelen van troep en laagwaardige recycling. 00:06:47.079 --> 00:06:49.550 align:middle line:82% position:46% size:100% De overweging lijkt te zijn: als we de producenten maar genoeg 00:06:49.670 --> 00:06:52.480 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid geven en ons niet te veel mengen in de gesprekken 00:06:52.689 --> 00:06:55.040 align:middle line:82% position:46% size:100% tussen de producenten en de gemeenten, dan regelt het zich 00:06:55.160 --> 00:06:57.470 align:middle line:82% position:46% size:100% vanzelf. Maar de toename van bijvoorbeeld het 00:06:57.589 --> 00:07:00.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Afvalfonds Verpakkingen bewijst de aflaattheorie. 00:07:00.579 --> 00:07:03.490 align:middle line:82% position:46% size:100% De UPV wordt gezien als een extra heffing door de overheid. 00:07:04.089 --> 00:07:07.029 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze UPV-realiteit wordt gestaafd door menig onderzoek. 00:07:07.180 --> 00:07:09.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat bovendien voorbij aan het feit dat gemeenten aan het eind van 00:07:09.560 --> 00:07:12.279 align:middle line:82% position:46% size:100% de dag opdraaien voor het eind van de keten. 00:07:13.089 --> 00:07:16.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat ziet er op dit moment zo uit: niet behaalde vangdoelstellingen, 00:07:16.720 --> 00:07:19.180 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten die niet langer aanspraak kunnen maken op vergoedingen, 00:07:19.509 --> 00:07:22.000 align:middle line:82% position:46% size:100% vervuilde reststromen en een structureel oplopende 00:07:22.120 --> 00:07:26.060 align:middle line:82% position:46% size:100% afvalstoffenheffing voor inwoners. Een gelijkwaardige stem hierover aan 00:07:26.180 --> 00:07:29.089 align:middle line:82% position:46% size:100% tafel hebben gemeenten niet, noch worden zij ondersteund door haar 00:07:29.209 --> 00:07:32.720 align:middle line:82% position:46% size:100% medeoverheid, de rijksoverheid. Bij het indienen van mijn motie om 00:07:32.839 --> 00:07:35.480 align:middle line:82% position:46% size:100% dit te verbeteren, zei de staatssecretaris dat de motie niet 00:07:35.600 --> 00:07:37.360 align:middle line:82% position:46% size:100% tegemoetkwam aan de bedoeling van de UPV. 00:07:38.110 --> 00:07:41.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de hele filosofie achter de UPV is dat de producent verantwoordelijk 00:07:41.509 --> 00:07:44.920 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt voor de hele keten. Ik vraag daarom de staatssecretaris: 00:07:45.279 --> 00:07:48.110 align:middle line:82% position:46% size:100% is zij met het D66 eens dat de verantwoordelijkheid voor producten 00:07:48.230 --> 00:07:50.389 align:middle line:82% position:46% size:100% bij de producent ligt, maar de verantwoordelijkheid voor een 00:07:50.509 --> 00:07:54.319 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie bij het Rijk? Is ze het dan ook eens met D66 dat 00:07:54.439 --> 00:07:57.769 align:middle line:82% position:46% size:100% meer coördinatie, regie en strikte doelstellingen vanuit het Rijk voor 00:07:57.889 --> 00:08:02.149 align:middle line:82% position:46% size:100% de verschillende UPV's nodig zijn? Kan de staatssecretaris in dat licht 00:08:02.269 --> 00:08:06.649 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de UPV textiel toezeggen dat het stakeholdersoverleg dat echt 00:08:06.769 --> 00:08:09.860 align:middle line:82% position:46% size:100% borgt en dat zij hiermee start door de producenten te vragen om samen 00:08:09.980 --> 00:08:12.050 align:middle line:82% position:46% size:100% met stakeholders uit het netwerkoverleg het 00:08:12.170 --> 00:08:14.620 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoeringsprogramma voor de UPV textiel uit te werken? 00:08:15.310 --> 00:08:17.449 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ook consumenten hebben een 00:08:17.569 --> 00:08:20.329 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid. Onze consumptiehonger zorgt immers 00:08:20.449 --> 00:08:23.629 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de uitputting van de aarde, maar verantwoordelijkheid kan op dit 00:08:23.750 --> 00:08:26.149 align:middle line:82% position:46% size:100% moment moeilijk worden genomen. Groene claims vliegen ons namelijk 00:08:26.269 --> 00:08:30.829 align:middle line:82% position:46% size:100% om de oren: groen, duurzaam, gerecycled, goed voor de planeet. 00:08:30.949 --> 00:08:34.419 align:middle line:82% position:46% size:100% Sokken gemaakt met petflessen klinken goed, maar mag een trui met 00:08:34.539 --> 00:08:37.870 align:middle line:82% position:46% size:100% 1% gerecycled materiaal het label "gerecycled" dragen? 00:08:38.408 --> 00:08:40.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Is biologisch katoen 100% biologisch? 00:08:41.320 --> 00:08:43.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe weet je als consument zeker dat jouw kleding niet gemaakt is door 00:08:44.000 --> 00:08:47.230 align:middle line:82% position:46% size:100% kinderhandjes? Het is op dit moment onnavolgbaar. 00:08:47.919 --> 00:08:51.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom wil D66 dat er een eind komt aan greenwashing en dat Nederland 00:08:51.259 --> 00:08:55.039 align:middle line:82% position:46% size:100% net als Frankrijk koploper wordt in het tegengaan van greenwashing met 00:08:55.159 --> 00:08:59.269 align:middle line:82% position:46% size:100% stevige boetes en scherpe definities van wat wel en niet een valse groene 00:08:59.389 --> 00:09:01.970 align:middle line:82% position:46% size:100% claim is. Hoe reflecteert de staatssecretaris 00:09:02.090 --> 00:09:03.259 align:middle line:82% position:46% size:100% hierop? Dank. 00:09:03.500 --> 00:09:06.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoorde daar een punt of vraagteken, dus ik geef het woord 00:09:06.870 --> 00:09:09.970 align:middle line:82% position:46% size:100% aan de heer Thijssen, want hij heeft een vraag aan u. 00:09:10.360 --> 00:09:12.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Die gaat eigenlijk nog over het vorige punt, de UPV. 00:09:12.750 --> 00:09:16.419 align:middle line:82% position:46% size:100% D66 stelde vragen aan de minister of we dit niet wat strikter in moeten 00:09:16.539 --> 00:09:18.736 align:middle line:82% position:46% size:100% regelen. Ik hoorde D66 ook aan de 00:09:18.856 --> 00:09:20.779 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris vragen: gaat u nog een keer het gesprek aan en kunt u 00:09:20.899 --> 00:09:23.450 align:middle line:82% position:46% size:100% het borgen? Maar we hebben een best uitgebreid 00:09:23.570 --> 00:09:27.259 align:middle line:82% position:46% size:100% rapport van het PBL. Daarin staat dat er goede doelen 00:09:27.379 --> 00:09:29.059 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn, dat die bij lange na niet worden gehaald en dat een van de 00:09:29.179 --> 00:09:30.620 align:middle line:82% position:46% size:100% dingen die we moeten doen, is het toepassen van veel meer drang en 00:09:30.740 --> 00:09:34.159 align:middle line:82% position:46% size:100% dwang. Wil D66 ook aan de staatssecretaris 00:09:34.279 --> 00:09:35.799 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen om veel meer drang en dwang 00:09:37.299 --> 00:09:39.440 align:middle line:82% position:46% size:100% op te leggen aan producenten om te zorgen dat we nou eens de afvalberg 00:09:39.559 --> 00:09:41.360 align:middle line:82% position:46% size:100% verkleinen? We moeten inderdaad meer gaan 00:09:41.480 --> 00:09:43.159 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclen en zo, maar we moeten in ieder geval de kraan eens dicht gaan 00:09:43.279 --> 00:09:45.850 align:middle line:82% position:46% size:100% draaien, zodat er niet steeds maar meer afval komt. 00:09:50.200 --> 00:09:53.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Drang en dwang. Ik denk dat er wel degelijk regels 00:09:53.629 --> 00:09:56.953 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig zijn naast de UPV, maar dat is niet wat in de UPV geregeld wordt. 00:09:57.073 --> 00:10:02.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag is dan ook specifiek: kun je ervoor zorgen dat er meer overleg 00:10:02.360 --> 00:10:05.330 align:middle line:82% position:46% size:100% is en dat er meer gesprekken gevoerd worden tussen enerzijds de 00:10:05.450 --> 00:10:08.320 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten en anderzijds de uitvoeringsdiensten? 00:10:09.549 --> 00:10:11.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kun je wel regelen met doelstellingen. 00:10:12.220 --> 00:10:15.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Specifiek voor het instrument UPV denk ik dat de doelstellingen 00:10:15.139 --> 00:10:18.049 align:middle line:82% position:46% size:100% scherper moeten worden. Dat er daarnaast nog andere dingen 00:10:18.169 --> 00:10:22.000 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig zijn, is evident, denk 00:10:24.610 --> 00:10:25.549 align:middle line:82% position:46% size:100% ik. Ik zie geen vervolgvraag. 00:10:25.669 --> 00:10:27.620 align:middle line:82% position:46% size:100% O, u heeft wel een vervolgvraag. Meneer Thijssen. 00:10:27.740 --> 00:10:27.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat 00:10:30.549 --> 00:10:34.399 align:middle line:82% position:46% size:100% is heel scherp van D66. Je kunt zeggen dat dat inderdaad 00:10:34.519 --> 00:10:36.669 align:middle line:82% position:46% size:100% niet zozeer in de UPV zit. Maar ik hoor dus wel dat D66 zegt 00:10:37.210 --> 00:10:39.279 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ze graag ook van de staatssecretaris willen horen hoe 00:10:42.970 --> 00:10:45.230 align:middle line:82% position:46% size:100% het beleid voor een circulaire economie aangevuld gaat worden met 00:10:45.350 --> 00:10:47.720 align:middle line:82% position:46% size:100% drang en dwang om te zorgen dat de doelen gehaald gaan worden, omdat 00:10:47.840 --> 00:10:52.610 align:middle line:82% position:46% size:100% alleen de UPV niet genoeg zal zijn. Ik ben natuurlijk altijd heel 00:10:52.730 --> 00:10:55.700 align:middle line:82% position:46% size:100% benieuwd hoe de staatssecretaris aankijkt tegen andere maatregelen 00:10:55.820 --> 00:10:57.860 align:middle line:82% position:46% size:100% die nodig zijn om zo snel mogelijk bij die circulaire economie te 00:10:57.980 --> 00:11:01.960 align:middle line:82% position:46% size:100% komen. Als daar dwang en drang nodig zijn, 00:11:02.080 --> 00:11:04.419 align:middle line:82% position:46% size:100% hoor ik dat inderdaad graag. U zit op één lijn. 00:11:04.539 --> 00:11:08.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, vervolgt u uw betoog. Ten slotte, voorzitter. 00:11:08.120 --> 00:11:11.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Zal ik heel even wachten op de bel? Ja, laten we het even onderbreken 00:11:11.629 --> 00:11:12.429 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de bel, want die duurt 00:12:06.549 --> 00:12:07.149 align:middle line:82% position:46% size:100% een minuut. 00:12:08.820 --> 00:12:11.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Ten slotte, voorzitter. Wat was het heerlijk om met 00:12:11.409 --> 00:12:13.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Koningsdag te struinen langs de kleedjes. 00:12:13.980 --> 00:12:16.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Rekken met parels van vintage kleding. 00:12:16.240 --> 00:12:18.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Kinderen die leren onderhandelen over speelgoed. 00:12:18.629 --> 00:12:21.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Jong geleerd is oud gedaan. Want tweedehands is een belangrijk 00:12:22.000 --> 00:12:23.549 align:middle line:82% position:46% size:100% onderdeel van de circulaire economie. 00:12:23.879 --> 00:12:26.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo gebruiken we producten zo vaak en zo lang mogelijk en hoeven we minder 00:12:27.100 --> 00:12:29.899 align:middle line:82% position:46% size:100% producten te maken. Toch is de drempel voor aan en 00:12:30.019 --> 00:12:31.750 align:middle line:82% position:46% size:100% verkoop voor de meeste mensen te hoog. 00:12:32.080 --> 00:12:35.840 align:middle line:82% position:46% size:100% 50% van de Nederlanders koopt weleens iets tweedehands en dat 00:12:35.960 --> 00:12:38.350 align:middle line:82% position:46% size:100% terwijl alles tweedehands te krijgen is. 00:12:38.799 --> 00:12:42.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit vraagt om aansporing. Is de staatssecretaris het met D66 00:12:42.169 --> 00:12:44.629 align:middle line:82% position:46% size:100% eens dat de tweedehandsmarkt een belangrijk element is van de 00:12:44.750 --> 00:12:47.529 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie? Hoe kijkt de staatssecretaris aan 00:12:47.649 --> 00:12:50.409 align:middle line:82% position:46% size:100% tegen een landelijke campagne voor tweedehandse aan en verkoop? 00:12:51.220 --> 00:12:53.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Eerder kaartte D66 aan dat het 00:12:53.720 --> 00:12:56.840 align:middle line:82% position:46% size:100% voorstel vanuit Justitie en Veiligheid barrières opwerpt voor de 00:12:56.960 --> 00:12:59.779 align:middle line:82% position:46% size:100% tweedehandsmarkt. Heeft de staatssecretaris gesproken 00:12:59.899 --> 00:13:02.750 align:middle line:82% position:46% size:100% met de minister van Justitie en Veiligheid over deze barrières voor 00:13:02.870 --> 00:13:05.509 align:middle line:82% position:46% size:100% de tweedehandsmarkt? Welke aanpassingen zijn daaruit 00:13:05.629 --> 00:13:07.450 align:middle line:82% position:46% size:100% voortgekomen? Tot zover, voorzitter. 00:13:08.379 --> 00:13:10.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, mevrouw Hagen. Keurig binnen de tijd. 00:13:10.389 --> 00:13:13.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geef het woord aan mevrouw Van Esch van de Partij voor de Dieren. 00:13:13.820 --> 00:13:16.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat ga ik ook proberen, met de zeven minuten die we hebben. 00:13:17.340 --> 00:13:18.547 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil eerst bij het volgende stilstaan. 00:13:18.667 --> 00:13:22.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het heel fijn en heel goed dat we vandaag zo'n mooi groot blok 00:13:22.740 --> 00:13:24.570 align:middle line:82% position:46% size:100% over circulaire economie hebben. Dat is zo belangrijk. 00:13:25.230 --> 00:13:28.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook fijn dat we hier in de zaal terug zijn naar 00:13:29.549 --> 00:13:33.360 align:middle line:82% position:46% size:100% het gewone kraanwater. Heel fijn dat dat weer kan. 00:13:33.929 --> 00:13:36.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook een mooi moment om daar bij dit debat mee te beginnen. 00:13:36.970 --> 00:13:39.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook heel leuk om weer heel veel mensen op de publieke tribune 00:13:39.220 --> 00:13:40.289 align:middle line:82% position:46% size:100% te zien. Dat wilde ik even aangeven. 00:13:40.409 --> 00:13:42.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Mooi dat jullie er allemaal zijn vandaag. 00:13:45.220 --> 00:13:47.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Om een volledige circulaire economie te bereiken, hebben we volgens mij 00:13:47.960 --> 00:13:50.629 align:middle line:82% position:46% size:100% nog een lange weg te gaan. Uit de voortgangsrapportage van het 00:13:50.750 --> 00:13:53.840 align:middle line:82% position:46% size:100% PBL, die net ook werd genoemd, blijkt dat de ontwikkeling van de 00:13:53.960 --> 00:13:57.230 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie stokt. Een intensivering van het beleid 00:13:57.350 --> 00:14:01.039 align:middle line:82% position:46% size:100% blijkt daadwerkelijk nodig. Het PBL geeft dus aan dat 00:14:01.159 --> 00:14:05.240 align:middle line:82% position:46% size:100% intensivering van het beleid echt nodig is, maar het budget voor de 00:14:05.360 --> 00:14:07.570 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie wordt de aankomende jaren juist kleiner. 00:14:08.409 --> 00:14:12.379 align:middle line:82% position:46% size:100% Van ongeveer 40 miljoen per jaar gaan we terug naar 30 tot 35 miljoen 00:14:12.500 --> 00:14:12.549 align:middle line:82% position:46% size:100% in 00:14:14.080 --> 00:14:15.600 align:middle line:82% position:46% size:100% 00:14:15.720 --> 00:14:18.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kan toch niet zo zijn dat we een belangrijk rapport van het PBL 00:14:18.799 --> 00:14:22.419 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben waarin staat dat het beter moet en dat er dan minder 00:14:23.950 --> 00:14:26.330 align:middle line:82% position:46% size:100% geld is? Hopelijk wordt dit in de 00:14:26.450 --> 00:14:30.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorjaarsnota bijgeplust, maar ik ben benieuwd naar de reactie van de 00:14:30.409 --> 00:14:31.210 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. 00:14:32.860 --> 00:14:35.419 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb begrepen dat de staatssecretaris de boodschap van 00:14:35.539 --> 00:14:39.124 align:middle line:82% position:46% size:100% het PBL onderschrijft. Er komen ook nog plannen en ideeën 00:14:39.244 --> 00:14:41.649 align:middle line:82% position:46% size:100% aan, maar ik ben daar wel benieuwd naar, want naar mijn gevoel zien we 00:14:41.769 --> 00:14:45.399 align:middle line:82% position:46% size:100% er in de praktijk op dit moment nog te weinig van terug. 00:14:45.789 --> 00:14:48.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Het huidige beleid is een voortzetting van een weg die al was 00:14:48.950 --> 00:14:51.663 align:middle line:82% position:46% size:100% ingeslagen. En we weten dat we het hiermee niet 00:14:51.783 --> 00:14:54.919 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan redden, terwijl — laten we daarbij stilstaan — het voor de 00:14:55.039 --> 00:14:58.049 align:middle line:82% position:46% size:100% leefbaarheid van de aarde en het belang van toekomstige generaties 00:14:58.169 --> 00:15:01.639 align:middle line:82% position:46% size:100% essentieel is dat we minder grondstoffen gaan gebruiken en 00:15:01.759 --> 00:15:03.639 align:middle line:82% position:46% size:100% binnen de grenzen van de aarde gaan leven. 00:15:04.629 --> 00:15:08.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Voelt deze staatssecretaris dan nu wel echt die urgentie om te breken 00:15:08.629 --> 00:15:13.360 align:middle line:82% position:46% size:100% met het huidige, alleen op recycling gefocuste beleid en in plaats 00:15:13.659 --> 00:15:15.590 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvan te focussen op reductie en hergebruik? 00:15:15.710 --> 00:15:19.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Want om echt te komen tot een circulaire economie zonder afval 00:15:20.049 --> 00:15:24.230 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn in Nederland nog bergen te verzetten en bergen afval weg te 00:15:24.350 --> 00:15:26.626 align:middle line:82% position:46% size:100% werken. We spreken natuurlijk ook veel over 00:15:26.746 --> 00:15:28.299 align:middle line:82% position:46% size:100% de UPV, die al werd genoemd door de collega van 00:15:30.820 --> 00:15:35.830 align:middle line:82% position:46% size:100% D66, en niet onterecht, want dit kan op zich een goed instrument zijn. 00:15:36.730 --> 00:15:40.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar zoals de UPV op dit moment is vormgegeven, lijkt die vooral 00:15:40.549 --> 00:15:44.809 align:middle line:82% position:46% size:100% succesvol op het gebied van gescheiden inzamelen en recyclen, in 00:15:44.929 --> 00:15:47.750 align:middle line:82% position:46% size:100% plaats van op het gebied van het verbeteren van productdesign en het 00:15:47.870 --> 00:15:52.159 align:middle line:82% position:46% size:100% vermijden van afval. De UPV lijkt in de praktijk wat ons 00:15:52.279 --> 00:15:55.070 align:middle line:82% position:46% size:100% betreft dan toch wat meer op het afkopen van vervuiling dan het 00:15:55.190 --> 00:15:58.570 align:middle line:82% position:46% size:100% daadwerkelijk voorkomen ervan. Erkent de staatssecretaris dat de 00:15:58.690 --> 00:16:02.379 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV in de praktijk dus eigenlijk niet goed werkt om die hogere 00:16:02.649 --> 00:16:05.659 align:middle line:82% position:46% size:100% R-strategieën te stimuleren? Want dat is uiteindelijk toch waar 00:16:05.779 --> 00:16:08.120 align:middle line:82% position:46% size:100% we naar moeten streven. Ik noem in ieder geval twee 00:16:08.240 --> 00:16:12.250 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijkheden om wel degelijk die hogere R-strategieën te krijgen. 00:16:12.429 --> 00:16:15.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is in ieder geval tariefdifferentiatie voor die hogere 00:16:15.370 --> 00:16:19.029 align:middle line:82% position:46% size:100% R-strategie opnemen in alle UPV's, en aparte vooruitstrevende 00:16:19.149 --> 00:16:23.169 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstellingen voor reductie en hergebruik in alle UPV's opnemen en 00:16:23.289 --> 00:16:25.953 align:middle line:82% position:46% size:100% deze ook wettelijk vastleggen. Ik ben benieuwd of de 00:16:26.073 --> 00:16:28.230 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris bereid is om te kijken naar deze twee mogelijkheden. 00:16:29.090 --> 00:16:32.110 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het er in elk debat over circulaire economie over, dus ook 00:16:32.710 --> 00:16:35.677 align:middle line:82% position:46% size:100% vandaag benoemen we uiteraard weer statiegeld op blikjes, want dat is 00:16:35.797 --> 00:16:39.919 align:middle line:82% position:46% size:100% een belangrijk instrument. Maar het dossier statiegeld op blik 00:16:40.039 --> 00:16:43.129 align:middle line:82% position:46% size:100% is wat ons betreft exemplarisch voor hoe het neerleggen van de 00:16:43.250 --> 00:16:46.159 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven bijna eindigde in een 00:16:46.279 --> 00:16:48.364 align:middle line:82% position:46% size:100% fiasco. Recent hebben we hierover een 00:16:48.484 --> 00:16:52.490 align:middle line:82% position:46% size:100% rondetafelgesprek gehad, waarin een innameplicht voor verkooppunten door 00:16:52.610 --> 00:16:54.789 align:middle line:82% position:46% size:100% veel partijen werd genoemd als oplossing om 00:16:56.809 --> 00:16:58.899 align:middle line:82% position:46% size:100% de gaten in de huidige wetgeving te dichten. 00:16:59.259 --> 00:17:01.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd of de staatssecretaris nu wel opnieuw wil 00:17:02.090 --> 00:17:05.569 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan kijken naar de innameplicht, die zo hard nodig is om de gaten te 00:17:05.690 --> 00:17:08.529 align:middle line:82% position:46% size:100% dichten en om dit tot een succes te maken. 00:17:09.848 --> 00:17:11.359 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De Partij voor de Dieren komt 00:17:11.480 --> 00:17:14.809 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk niet met lege handen naar de zeven minuten spreektijd die ik 00:17:14.930 --> 00:17:16.390 align:middle line:82% position:46% size:100% hier heb. Ik wil hier dan ook nog een aantal 00:17:16.689 --> 00:17:20.150 align:middle line:82% position:46% size:100% wat ons betreft natuurlijk heel goede ideeën pitchen — laat ik het 00:17:20.269 --> 00:17:23.960 align:middle line:82% position:46% size:100% even zo zeggen — om te kijken of we het grondstoffengebruik drastisch 00:17:24.079 --> 00:17:27.099 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen verminderen. Ten eerste wasbare luiers. 00:17:28.599 --> 00:17:32.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar samen met mijn collega Hagen schriftelijke vragen over 00:17:32.720 --> 00:17:33.890 align:middle line:82% position:46% size:100% gesteld. Maar ik was daar toch nog niet zo 00:17:34.009 --> 00:17:36.670 align:middle line:82% position:46% size:100% tevreden over, zeg ik in alle eerlijkheid, als je bedenkt dat 00:17:37.059 --> 00:17:43.564 align:middle line:82% position:46% size:100% wegwerpluiers per jaar een afvalberg van 150 miljoen kilo produceren, per 00:17:43.683 --> 00:17:46.839 align:middle line:82% position:46% size:100% kind zo'n 300 kilo per jaar. Als je daarbij stilstaat: dat is 00:17:46.960 --> 00:17:51.650 align:middle line:82% position:46% size:100% echt een bizarre hoeveelheid luiers. Ik zei al dat ik na de antwoorden op 00:17:51.769 --> 00:17:55.720 align:middle line:82% position:46% size:100% de Kamervragen vond dat de urgentie om dat terug te dringen nog wel 00:17:56.509 --> 00:17:59.470 align:middle line:82% position:46% size:100% beter kan, want de verantwoordelijkheid wordt 00:17:59.589 --> 00:18:01.869 align:middle line:82% position:46% size:100% voornamelijk neergelegd bij gemeentes en zorginstellingen. 00:18:02.589 --> 00:18:05.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar wat ons betreft valt er echt nog grote winst te behalen, ook 00:18:05.539 --> 00:18:08.740 align:middle line:82% position:46% size:100% landelijk. Die berg met wegwerpluiers moet echt 00:18:08.859 --> 00:18:11.119 align:middle line:82% position:46% size:100% drastisch minder. Dan kun je niet zeggen dat een 00:18:11.240 --> 00:18:14.480 align:middle line:82% position:46% size:100% passieve informatiepagina van Milieu Centraal hierbij voldoende zou 00:18:14.599 --> 00:18:18.309 align:middle line:82% position:46% size:100% helpen, want dat is echt onvoldoende om ook de groepen te bereiken die 00:18:18.430 --> 00:18:20.140 align:middle line:82% position:46% size:100% nog weinig weten over wasbare luiers. 00:18:21.019 --> 00:18:23.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben dan ook benieuwd of deze staatssecretaris bereid is om veel 00:18:23.779 --> 00:18:27.739 align:middle line:82% position:46% size:100% actiever een overheidscampagne op te zetten om de voordelen van wasbare 00:18:27.858 --> 00:18:31.450 align:middle line:82% position:46% size:100% luiers nu gewoon echt te gaan promoten, want dat is zo belangrijk. 00:18:31.839 --> 00:18:34.044 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien is er ook wel een landelijke subsidieregeling nodig. 00:18:34.163 --> 00:18:37.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Je kunt ook een subsidie aanvragen op het moment dat je zonnepanelen op 00:18:37.430 --> 00:18:39.279 align:middle line:82% position:46% size:100% je dak legt. Waarom zou je niet subsidie kunnen 00:18:39.579 --> 00:18:43.630 align:middle line:82% position:46% size:100% regelen als je wasbare luiers aanschaft op het moment dat je een 00:18:43.750 --> 00:18:44.470 align:middle line:82% position:46% size:100% kind verwacht, 00:18:46.779 --> 00:18:48.429 align:middle line:82% position:46% size:100% waardoor het ook gewoon echt makkelijker wordt? 00:18:48.670 --> 00:18:51.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lijkt mij echt een hele goede. Ten tweede e commerceverpakkingen. 00:18:52.779 --> 00:18:54.589 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat iedereen die irritatie wel kent. 00:18:54.710 --> 00:18:57.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Je koopt online bijvoorbeeld een laptophoes en je krijgt vervolgens 00:18:57.559 --> 00:19:00.279 align:middle line:82% position:46% size:100% een doos thuisgestuurd waar een halve bank in past. 00:19:00.759 --> 00:19:03.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat iedereen dat voorbeeld wel kent. 00:19:04.059 --> 00:19:06.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we wel wezen: uit onderzoek van Recycling Netwerk Nederland 00:19:06.740 --> 00:19:10.970 align:middle line:82% position:46% size:100% blijkt ook nog eens dat jaarlijks 87 miljoen kilo — weer zo'n belachelijk 00:19:11.089 --> 00:19:15.490 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrag — aan verzendmaterialen in Nederland wordt gebruikt hiervoor, 00:19:16.119 --> 00:19:20.220 align:middle line:82% position:46% size:100% bovenop de 11 miljoen kilo aan papier en plastic voor 00:19:20.339 --> 00:19:21.799 align:middle line:82% position:46% size:100% brievenbuspost. Dat moet toch verminderd worden in 00:19:21.920 --> 00:19:23.769 align:middle line:82% position:46% size:100% de circulaire economie die wij nastreven? 00:19:25.509 --> 00:19:28.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd of de staatssecretaris bereid is om te 00:19:28.509 --> 00:19:31.089 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken hoe we die onnodige verpakkingen kunnen voorkomen, 00:19:31.210 --> 00:19:34.119 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld geen plastic hoezen meer om tijdschriften, een opt 00:19:34.240 --> 00:19:37.579 align:middle line:82% position:46% size:100% inmogelijkheid te stimuleren voor alleen een extra verpakking als je 00:19:37.700 --> 00:19:42.950 align:middle line:82% position:46% size:100% dat echt wil, of duurzame alternatieven aanbieden in plaats 00:19:43.069 --> 00:19:45.700 align:middle line:82% position:46% size:100% van die grote doos voor die halve bank. 00:19:46.329 --> 00:19:49.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ten derde — en dan rond ik af, voorzitter — de refillmogelijkheid 00:19:49.759 --> 00:19:52.549 align:middle line:82% position:46% size:100% in de supermarkt. We weten dat in Frankrijk een wet is 00:19:52.670 --> 00:19:55.240 align:middle line:82% position:46% size:100% aangenomen waarin refill in de supermarkt wordt gestimuleerd. 00:19:55.750 --> 00:19:59.359 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien in Nederland ook prachtige lokale initiatieven, prachtige mooie 00:19:59.480 --> 00:20:01.990 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarktketens die daar al mee bezig zijn. 00:20:02.769 --> 00:20:05.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil aangeven: mooi, maar volgens mij moeten we daar als overheid ook 00:20:06.019 --> 00:20:09.549 align:middle line:82% position:46% size:100% zelf stimulerende maatregelen, en misschien ook wel beleid zoals in 00:20:09.670 --> 00:20:14.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Frankrijk, voor gaan treffen. Het antwoord van de staatssecretaris 00:20:14.859 --> 00:20:19.069 align:middle line:82% position:46% size:100% dat het vooral de producenten en distributeurs zijn die 00:20:19.190 --> 00:20:21.019 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijk zijn voor de reductie van plastic, vind ik 00:20:21.140 --> 00:20:23.750 align:middle line:82% position:46% size:100% eigenlijk te weinig. We zouden ze echt wel een handje 00:20:23.869 --> 00:20:25.549 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen helpen. Ik ben benieuwd of de 00:20:25.670 --> 00:20:28.430 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris alsnog bereid is om te kijken of we in navolging van 00:20:28.549 --> 00:20:31.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Frankrijk verpakkingsvrije boodschappen ook daadwerkelijk in 00:20:32.000 --> 00:20:35.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland kunnen gaan verankeren. Dank u wel. 00:20:35.309 --> 00:20:37.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, mevrouw Van Esch. Uiteraard ook keurig binnen de tijd. 00:20:38.150 --> 00:20:41.420 align:middle line:82% position:46% size:100% De volgende spreker is mevrouw Agnes Mulder van de CDA-fractie. 00:20:42.109 --> 00:20:44.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, voorzitter, dat ga ik natuurlijk ook proberen. 00:20:46.009 --> 00:20:49.339 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben ontzettend veel stukken gekregen in aanloop naar dit debat. 00:20:49.910 --> 00:20:51.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vond het veel en vaag. 00:20:54.049 --> 00:20:56.589 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan worstel je een beetje met de voorbereiding van zo'n debat, zeg ik 00:20:56.710 --> 00:21:00.740 align:middle line:82% position:46% size:100% hier dan ook eerlijk vandaag. We hebben in 2050 doelen gesteld 00:21:00.859 --> 00:21:04.660 align:middle line:82% position:46% size:100% voor een circulaire economie. Ik zou graag willen zien hoe we 00:21:04.900 --> 00:21:08.599 align:middle line:82% position:46% size:100% daarnaartoe gaan. Dus dan ga je kijken hoe we dat op 00:21:08.720 --> 00:21:11.299 align:middle line:82% position:46% size:100% andere beleidsterreinen doen. Collega Bouchallikh had in het 00:21:11.420 --> 00:21:13.410 align:middle line:82% position:46% size:100% vorige debat ook al gezegd dat je dan wat kan met een type maatregel 00:21:13.529 --> 00:21:14.140 align:middle line:82% position:46% size:100% als de Klimaatwet. 00:21:17.230 --> 00:21:20.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je daar verder in duikt, blijkt dat ook best lastig te zijn. 00:21:21.189 --> 00:21:25.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap de gedachte heel goed om er op die manier naar te kijken, maar 00:21:25.440 --> 00:21:29.150 align:middle line:82% position:46% size:100% als het gaat om klimaat en energie, zie je wel dat bijvoorbeeld Laura 00:21:29.269 --> 00:21:32.990 align:middle line:82% position:46% size:100% van Geest met haar rapport over hoe we naar Parijs gaan uiteindelijk met 00:21:33.109 --> 00:21:35.519 align:middle line:82% position:46% size:100% heel concrete maatregelen is gekomen. 00:21:35.640 --> 00:21:37.778 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou weet ik wel dat wij nog een tussenstap hebben. 00:21:38.318 --> 00:21:41.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zullen namelijk veel concretere doelen met elkaar moeten gaan 00:21:41.329 --> 00:21:44.750 align:middle line:82% position:46% size:100% stellen om eruit te komen. Dan krijg je die concrete 00:21:44.869 --> 00:21:48.069 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen daar vervolgens ook bij. Maar ik ben wel op zoek naar zoiets, 00:21:48.190 --> 00:21:51.289 align:middle line:82% position:46% size:100% want anders heb ik het idee dat wij hier twee keer per jaar prachtige 00:21:51.410 --> 00:21:53.650 align:middle line:82% position:46% size:100% debatten voeren maar vervolgens niks voor elkaar krijgen. 00:21:54.700 --> 00:21:58.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het heel frustrerend vinden als dat de uitkomst was. 00:21:58.670 --> 00:22:00.349 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen natuurlijk moties indienen. 00:22:00.470 --> 00:22:03.416 align:middle line:82% position:46% size:100% In het verleden hebben bijvoorbeeld de collega's Dik-Faber en Van Eijs 00:22:03.537 --> 00:22:04.808 align:middle line:82% position:46% size:100% dat gedaan over 00:22:07.420 --> 00:22:10.039 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel. Dan zie je dat daar best vooruitgang 00:22:10.160 --> 00:22:11.900 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt geboekt. Daar zou je van kunnen leren met 00:22:12.019 --> 00:22:16.388 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar, maar dat is nog niet precies waar we met z'n allen naartoe 00:22:16.509 --> 00:22:19.586 align:middle line:82% position:46% size:100% willen. Dus ik zou heel graag meer en 00:22:19.707 --> 00:22:23.630 align:middle line:82% position:46% size:100% concretere routes willen zien richting 2030 en uiteindelijk ook in 00:22:23.750 --> 00:22:28.730 align:middle line:82% position:46% size:100% het licht van 2050, want alleen maar lineair de boel verbruiken kan niet 00:22:28.849 --> 00:22:31.309 align:middle line:82% position:46% size:100% meer. Dat betekent dus ook dat je op 00:22:31.430 --> 00:22:34.000 align:middle line:82% position:46% size:100% bepaalde punten misschien wel wat dwingender zou moeten zijn. 00:22:34.900 --> 00:22:36.308 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanmorgen kregen wij nog een 00:22:37.930 --> 00:22:38.650 align:middle line:82% position:46% size:100% brief, een mail, 00:22:40.390 --> 00:22:44.269 align:middle line:82% position:46% size:100% dat de foute verpakkingen wat meer worden belast, maar van sommige 00:22:44.390 --> 00:22:47.410 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen moeten we misschien helemaal af. 00:22:47.950 --> 00:22:51.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zouden graag van de staatssecretaris veel meer willen 00:22:52.039 --> 00:22:55.059 align:middle line:82% position:46% size:100% weten hoe ze dat wil gaan doen, want uiteindelijk 00:22:56.619 --> 00:22:57.880 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft het een prijs. 00:22:59.470 --> 00:23:02.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat het CDA betreft, wordt die prijs veel te vaak door de gewone inwoner 00:23:03.069 --> 00:23:06.980 align:middle line:82% position:46% size:100% betaald aan het eind van de keten, namelijk bij het ophalen van het 00:23:07.099 --> 00:23:09.739 align:middle line:82% position:46% size:100% afval. Zo'n gemeente kan daar dan echt niks 00:23:09.858 --> 00:23:10.240 align:middle line:82% position:46% size:100% meer mee. 00:23:11.829 --> 00:23:15.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat proberen ze zo goed mogelijk te doen, inwoners doen hun best, maar 00:23:15.950 --> 00:23:17.660 align:middle line:82% position:46% size:100% ook dat met elkaar is nog niet voldoende. 00:23:17.779 --> 00:23:22.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook al gaat de trend van het aantal kilo's per huishouden de goede kant 00:23:22.130 --> 00:23:24.500 align:middle line:82% position:46% size:100% op, toch maak ik me daar zorgen over. 00:23:24.619 --> 00:23:30.069 align:middle line:82% position:46% size:100% De afgelopen jaren hebben we de hele discussie gehad over statiegeld, 00:23:32.410 --> 00:23:35.989 align:middle line:82% position:46% size:100% maar als je dan zelf met je flesjes en je goeie gedrag in de supermarkt 00:23:36.108 --> 00:23:40.419 align:middle line:82% position:46% size:100% staat om de boel in te leveren, wil de helft van die flesjes niet terug. 00:23:40.779 --> 00:23:42.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus wat zie je hele volksstammen doen? 00:23:42.910 --> 00:23:45.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zetten dat gewoon neer in de supermarkt. 00:23:45.410 --> 00:23:50.789 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet niet of u dat herkent. Nou, ik kan dat niet, dus dan loop 00:23:50.910 --> 00:23:52.839 align:middle line:82% position:46% size:100% ik maar weer naar de glasbak. 00:23:54.849 --> 00:23:59.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Laatst hadden we, misschien ook in deze zaal, een rondetafelgesprek 00:23:59.880 --> 00:24:07.210 align:middle line:82% position:46% size:100% over het hele statiegeldsysteem. Dan hoor je dat het hergebruik 00:24:07.329 --> 00:24:11.277 align:middle line:82% position:46% size:100% van een flesje dat je in de glasbak doet, een stuk lager is dan het 00:24:11.396 --> 00:24:16.000 align:middle line:82% position:46% size:100% hergebruik via het statiegeld. Daar zitten echt hele grote 00:24:16.119 --> 00:24:19.250 align:middle line:82% position:46% size:100% verschillen tussen. Dan wordt het goede de vijand van 00:24:19.369 --> 00:24:19.900 align:middle line:82% position:46% size:100% het betere. 00:24:21.400 --> 00:24:25.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag mij dus af hoe wij daar richting 2050 een goede afweging in 00:24:25.628 --> 00:24:27.450 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen maken. Ook collega Beckerman heeft een 00:24:27.569 --> 00:24:30.939 align:middle line:82% position:46% size:100% motie ingediend die is aangenomen over een andere verpakking. 00:24:31.240 --> 00:24:32.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe gaan we daarmee om, ook in het 00:24:34.509 --> 00:24:37.009 align:middle line:82% position:46% size:100% koelvak? Bij ons in de supermarkt is het 00:24:37.130 --> 00:24:41.318 align:middle line:82% position:46% size:100% koelvak heel dicht bij waar je de flesjes in doet. 00:24:41.859 --> 00:24:45.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo zit ik te kijken hoe we dit uiteindelijk op een goede manier 00:24:45.640 --> 00:24:48.980 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan regelen. Ik vind dat een zorg en ik hoop dat 00:24:49.099 --> 00:24:53.690 align:middle line:82% position:46% size:100% deze staatssecretaris in deze kabinetsperiode daar zulke stappen 00:24:53.809 --> 00:24:57.858 align:middle line:82% position:46% size:100% op gaat zetten dat we voorkomen dat die rekening uiteindelijk aan het 00:24:57.979 --> 00:24:59.409 align:middle line:82% position:46% size:100% eind van de keten bij de inwoners terechtkomt. 00:24:59.710 --> 00:25:03.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je als inwoner bereid bent om meer te betalen voor een mooi fancy 00:25:03.200 --> 00:25:03.730 align:middle line:82% position:46% size:100% product, 00:25:05.529 --> 00:25:07.880 align:middle line:82% position:46% size:100% helemaal prima. Dan betaal je daar meer voor als het 00:25:08.000 --> 00:25:11.299 align:middle line:82% position:46% size:100% net even een mooier flesje is of zo. Maar laten we niet vanwege alle 00:25:11.420 --> 00:25:15.529 align:middle line:82% position:46% size:100% marketing de inwoners daar die hoge prijs voor laten betalen. 00:25:15.650 --> 00:25:16.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie een interruptie? Ja. 00:25:16.690 --> 00:25:20.359 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heb ik al een tijdje. Ik wachtte op een punt, maar die 00:25:20.480 --> 00:25:22.579 align:middle line:82% position:46% size:100% kwam maar niet, want ik hoorde "en, en, en". 00:25:22.730 --> 00:25:25.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Die interruptie is van mevrouw Van Esch, hierbij. 00:25:26.160 --> 00:25:27.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Klopt. Het ging al wel een stukje terug, 00:25:27.670 --> 00:25:30.819 align:middle line:82% position:46% size:100% zeg ik in alle eerlijkheid. Maar het was een mooi pleidooi, dus 00:25:30.940 --> 00:25:33.150 align:middle line:82% position:46% size:100% ik heb aandachtig geluisterd. 00:25:34.980 --> 00:25:38.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij hoorde ik het CDA zeggen: we zijn misschien toch een 00:25:38.890 --> 00:25:41.980 align:middle line:82% position:46% size:100% beetje voor dwang. Dat is op zich een positieve 00:25:42.099 --> 00:25:45.869 align:middle line:82% position:46% size:100% ontwikkeling waarvan ik hoop dat we die ook gaan terugzien in het 00:25:45.990 --> 00:25:47.619 align:middle line:82% position:46% size:100% beleid. Maar ik hoorde ook van het CDA: 00:25:47.740 --> 00:25:50.799 align:middle line:82% position:46% size:100% misschien moeten we helemaal af van bepaalde producten of bepaalde 00:25:50.920 --> 00:25:51.480 align:middle line:82% position:46% size:100% plastics. 00:25:53.730 --> 00:25:59.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd of er voorbeelden zijn waarvan het CDA vindt dat we er 00:25:59.490 --> 00:26:02.740 align:middle line:82% position:46% size:100% nu al van af kunnen. Misschien kunnen we dan nu al dit 00:26:02.859 --> 00:26:08.029 align:middle line:82% position:46% size:100% soort dingen met elkaar regelen. Ja, daar ben ik natuurlijk ook naar 00:26:08.150 --> 00:26:10.880 align:middle line:82% position:46% size:100% op zoek. Waar ik dan tegenaan loop, is dat je 00:26:11.000 --> 00:26:13.599 align:middle line:82% position:46% size:100% heel veel zaken Europees moet regelen. 00:26:14.079 --> 00:26:17.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Jaren geleden al heb ik moties ingediend om microplastics te 00:26:17.630 --> 00:26:18.220 align:middle line:82% position:46% size:100% voorkomen, 00:26:19.960 --> 00:26:20.829 align:middle line:82% position:46% size:100% onder andere in 00:26:22.599 --> 00:26:25.759 align:middle line:82% position:46% size:100% cosmeticaproducten. Maar daar heb je dan ook wel weer 00:26:25.880 --> 00:26:29.048 align:middle line:82% position:46% size:100% Europa voor nodig. Er worden ook wel stappen gezet maar 00:26:29.349 --> 00:26:32.569 align:middle line:82% position:46% size:100% niet genoeg. Zo krijgen we terug van de Plastic 00:26:32.690 --> 00:26:34.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Soup Foundation dat er sprake is van uitgeholde wetgeving, wat natuurlijk 00:26:34.690 --> 00:26:38.390 align:middle line:82% position:46% size:100% weer niet de bedoeling is. Dus ik zou daar graag stappen in 00:26:38.509 --> 00:26:41.210 align:middle line:82% position:46% size:100% willen zien. Die microplastics zien we ook terug 00:26:41.329 --> 00:26:44.420 align:middle line:82% position:46% size:100% in sigarettenfilters. Ik geloof overigens niet dat we 00:26:44.539 --> 00:26:46.960 align:middle line:82% position:46% size:100% zomaar het gedrag van iedereen zodanig kunnen veranderen dat men 00:26:47.079 --> 00:26:50.269 align:middle line:82% position:46% size:100% geen peuken meer op de grond gooit, hoewel dat eigenlijk wel de 00:26:50.390 --> 00:26:53.180 align:middle line:82% position:46% size:100% oplossing zou moeten zijn: jij rookt en jij gooit die peuk niet op de 00:26:53.299 --> 00:26:54.640 align:middle line:82% position:46% size:100% grond. Maar dat gebeurt dus wel. 00:26:56.140 --> 00:26:59.089 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit soort gedrag gaat niet zomaar weg. 00:26:59.210 --> 00:27:00.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Je zult daar dus wel wat mee moeten. Uiteindelijk moet je 00:27:04.269 --> 00:27:10.839 align:middle line:82% position:46% size:100% dan misschien een verbod op microplastics in die filters 00:27:11.380 --> 00:27:14.079 align:middle line:82% position:46% size:100% overwegen. Dus daar ben ik wel over aan het 00:27:14.200 --> 00:27:17.019 align:middle line:82% position:46% size:100% nadenken, want anders lossen we het probleem niet op; 00:27:18.700 --> 00:27:23.457 align:middle line:82% position:46% size:100% het wordt nu eigenlijk over iedereen uitgesmeerd, waardoor iedereen er 00:27:23.576 --> 00:27:26.480 align:middle line:82% position:46% size:100% ook last van heeft. Dan moeten we daar dus maar andere 00:27:26.599 --> 00:27:29.420 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen op nemen. Dit is ook niet iets wat net is 00:27:29.539 --> 00:27:31.539 align:middle line:82% position:46% size:100% begonnen, want dit speelt al een hele tijd. 00:27:31.750 --> 00:27:35.069 align:middle line:82% position:46% size:100% We proberen dat allemaal zo goed mogelijk te doen, ook samen met het 00:27:35.190 --> 00:27:37.039 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijfsleven. Daar ben ik ook echt voor. 00:27:37.160 --> 00:27:40.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus laten er ook innovaties zijn waardoor we daarvan afkomen, maar 00:27:40.369 --> 00:27:41.769 align:middle line:82% position:46% size:100% uiteindelijk komt die 00:27:43.568 --> 00:27:46.869 align:middle line:82% position:46% size:100% rekening tot nu toe te veel bij die inwoner terecht, wat mij dwarszit. 00:27:50.980 --> 00:27:52.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het goed is, komt er een 00:27:54.039 --> 00:27:54.430 align:middle line:82% position:46% size:100% verbod op 00:27:56.049 --> 00:27:59.380 align:middle line:82% position:46% size:100% plastics in de sigarettenfilter, althans dat hoop ik. 00:27:59.890 --> 00:28:03.279 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar we hier met z'n allen de urgentie voelen, blijft mijn vraag 00:28:03.400 --> 00:28:06.099 align:middle line:82% position:46% size:100% toch wat we hier in Nederland kunnen verbieden of regelen. 00:28:06.970 --> 00:28:10.028 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is eigenlijk het antwoord: maar dan zit Europa in de weg. 00:28:10.480 --> 00:28:14.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan denk ik dat we er hier in Nederland zelf naar moeten kijken, 00:28:14.180 --> 00:28:16.180 align:middle line:82% position:46% size:100% want we kunnen in Nederland echt veel meer dan we denken. 00:28:16.450 --> 00:28:20.180 align:middle line:82% position:46% size:100% We zeggen hier al jarenlang met elkaar dat het sneller en beter 00:28:20.299 --> 00:28:23.869 align:middle line:82% position:46% size:100% moet, maar als puntje bij paaltje komt wordt er gezegd: maar Europa 00:28:23.990 --> 00:28:26.170 align:middle line:82% position:46% size:100% zit in de weg. Dat vind ik toch wel jammer. 00:28:28.259 --> 00:28:31.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het CDA het echt belangrijk vindt om door te zetten, dan hoor ik 00:28:31.459 --> 00:28:35.884 align:middle line:82% position:46% size:100% graag ook een suggestie van het CDA over wat we nu concreet anders gaan 00:28:36.003 --> 00:28:37.609 align:middle line:82% position:46% size:100% doen. Gaan we gewoon richting Europa 00:28:37.730 --> 00:28:38.799 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen: in Nederland willen we 00:28:40.539 --> 00:28:44.589 align:middle line:82% position:46% size:100% microplastics in cosmetica en in sigarettenfilters 00:28:47.170 --> 00:28:48.339 align:middle line:82% position:46% size:100% verbieden? Anders blijven we met elkaar 00:28:48.579 --> 00:28:51.470 align:middle line:82% position:46% size:100% inderdaad elk halfjaar een debat over circulaire economie voeren en 00:28:51.589 --> 00:28:53.289 align:middle line:82% position:46% size:100% blijven we met mooie suggesties komen. 00:28:54.279 --> 00:28:57.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Het antwoord kan in ieder geval niet zijn dat Europa in de weg zit. 00:28:57.579 --> 00:29:01.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is wat mij betreft onvoldoende. Ik ben benieuwd of het CDA ook vindt 00:29:01.720 --> 00:29:04.329 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we dit landelijk moeten regelen. Uw vraag is helder. 00:29:05.720 --> 00:29:07.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Het hoeft natuurlijk niet alleen in de weg te zitten, het kan ons ook 00:29:08.059 --> 00:29:08.480 align:middle line:82% position:46% size:100% helpen. 00:29:10.700 --> 00:29:14.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil graag een reactie van de staatssecretaris op de vraag hoe dat 00:29:14.769 --> 00:29:17.009 align:middle line:82% position:46% size:100% ons zou kunnen gaan helpen. Als dat niet het geval is, dan 00:29:17.130 --> 00:29:21.019 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten we misschien kijken of we er een route naast kunnen zetten, want 00:29:22.609 --> 00:29:24.529 align:middle line:82% position:46% size:100% zoals het nu gaat, gaat het niet goed genoeg. 00:29:26.980 --> 00:29:28.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen heeft nog een vervolgvraag. 00:29:29.220 --> 00:29:33.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor mevrouw Mulder haar afschuw over microplastics uiten. 00:29:33.490 --> 00:29:35.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat we die afschuw hier met z'n allen delen, aangezien die 00:29:35.740 --> 00:29:37.869 align:middle line:82% position:46% size:100% microplastics nu zelfs in ons bloed worden aangetroffen. 00:29:37.990 --> 00:29:42.359 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou weten we ook dat 35% van de microplastics afkomstig is van 00:29:42.568 --> 00:29:45.549 align:middle line:82% position:46% size:100% kleding. Is mevrouw Mulder het met D66 eens 00:29:45.670 --> 00:29:49.599 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we bij de UPV textiel de doelstelling moeten hanteren dat er 00:29:49.720 --> 00:29:52.960 align:middle line:82% position:46% size:100% minder materiaalverlies is waardoor we juist ook die microplastics 00:29:53.079 --> 00:29:55.369 align:middle line:82% position:46% size:100% tegengaan? Mevrouw Hagen. 00:29:55.490 --> 00:30:00.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Excuus, mevrouw Mulder. Prima, voorzitter, dank dat u ons 00:30:00.200 --> 00:30:03.410 align:middle line:82% position:46% size:100% vandaag begeleidt. Ik vind dat we naar al die 00:30:03.529 --> 00:30:07.869 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen moeten kijken. Als je de was doet in de wasmachine, 00:30:08.140 --> 00:30:11.710 align:middle line:82% position:46% size:100% komt er van alles in ons water terecht. 00:30:12.460 --> 00:30:17.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn natuurlijk ook heel veel goede afvangsystemen in ons 00:30:17.170 --> 00:30:20.480 align:middle line:82% position:46% size:100% rioleringssysteem, maar dat betreft allerlei investeringen die wij met 00:30:20.599 --> 00:30:22.849 align:middle line:82% position:46% size:100% z'n allen moeten doen omdat er aan de voorkant niet goed genoeg is 00:30:22.970 --> 00:30:25.779 align:middle line:82% position:46% size:100% nagedacht over het ontwerp van zo'n product. 00:30:26.589 --> 00:30:30.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat met name bij het productontwerp de volgende slag zit 00:30:30.630 --> 00:30:33.519 align:middle line:82% position:46% size:100% die wij kunnen gaan maken in Europa, en dus ook in Nederland, 00:30:35.230 --> 00:30:37.940 align:middle line:82% position:46% size:100% om dat uiteindelijk te veranderen, zodat we dat verlies aan de 00:30:38.059 --> 00:30:41.140 align:middle line:82% position:46% size:100% achterkant niet meer op die manier hoeven op te vangen. 00:30:41.529 --> 00:30:43.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Want in wezen is dat gewoon een belastingverhoging voor onze 00:30:43.970 --> 00:30:44.349 align:middle line:82% position:46% size:100% inwoners. 00:30:46.390 --> 00:30:47.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Mulder, vervolgt u uw betoog. 00:30:52.568 --> 00:30:57.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn collega Hagen en ik hebben in de vorm van een motie gevraagd om 00:30:57.930 --> 00:31:01.279 align:middle line:82% position:46% size:100% een quickscan voor een bredere optimalisatie van ketensamenwerking 00:31:01.400 --> 00:31:05.150 align:middle line:82% position:46% size:100% en het voorkomen van weglekeffecten. Daar kregen we ook een mooie brief 00:31:05.269 --> 00:31:08.807 align:middle line:82% position:46% size:100% over met heel veel aanbevelingen. Eigenlijk is mijn vraag concreet: 00:31:08.926 --> 00:31:11.170 align:middle line:82% position:46% size:100% wat gaat de staatssecretaris met die aanbevelingen doen? 00:31:11.529 --> 00:31:13.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Want we hebben dit nu in kaart gebracht. 00:31:13.660 --> 00:31:17.170 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat dit de manier is. Ook het rapport uit Utrecht, het 00:31:17.289 --> 00:31:20.990 align:middle line:82% position:46% size:100% white paper over de transitiepaden voor producentenverantwoordelijkheid 00:31:21.109 --> 00:31:23.269 align:middle line:82% position:46% size:100% op weg naar een circulaire economie, spreekt daarover. 00:31:23.390 --> 00:31:28.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Je kan daar veel meer mee. Tijdens het rondetafelgesprek of de 00:31:28.789 --> 00:31:30.400 align:middle line:82% position:46% size:100% technische briefing die we met hen hadden, 00:31:32.170 --> 00:31:36.220 align:middle line:82% position:46% size:100% moest ik zelf ook denken aan wat we met het initiatief duurzame handel 00:31:36.869 --> 00:31:39.579 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben gedaan. Toen zei een van de onderzoekers 00:31:39.700 --> 00:31:43.509 align:middle line:82% position:46% size:100% heel enthousiast: ja, daar was ik uiteindelijk de initiator van. 00:31:43.630 --> 00:31:47.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus geen wonder dat dat ook hier naar voren komt, maar laten dan 00:31:47.619 --> 00:31:50.200 align:middle line:82% position:46% size:100% ook leren van dat soort goede voorbeelden op het gebied van 00:31:50.319 --> 00:31:52.240 align:middle line:82% position:46% size:100% buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. 00:31:52.359 --> 00:31:56.380 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het in beeld, dus laten we het ook gaan doen, is dan mijn 00:31:56.500 --> 00:31:58.690 align:middle line:82% position:46% size:100% oproep. Dan hebben we nog een 00:32:00.430 --> 00:32:03.970 align:middle line:82% position:46% size:100% brief. Dat was agendapunt nummer 10. 00:32:04.450 --> 00:32:07.568 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar komt ook nog van alles onze kant op. 00:32:07.990 --> 00:32:09.818 align:middle line:82% position:46% size:100% TNO heeft het een en ander gezegd. 00:32:11.500 --> 00:32:12.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Er moet veel meer gebeuren met 00:32:14.890 --> 00:32:17.019 align:middle line:82% position:46% size:100% de beprijzing van wat je aan het doen bent. 00:32:17.920 --> 00:32:20.839 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ging het net in de interrupties ook over. 00:32:20.960 --> 00:32:23.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we gewoon kijken hoe we dat gaan oppakken. 00:33:21.339 --> 00:33:23.529 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dank u wel, mevrouw Mulder. 00:33:23.650 --> 00:33:26.579 align:middle line:82% position:46% size:100% En het moet gezegd worden: net binnen de tijd. 00:33:28.049 --> 00:33:30.119 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh van GroenLinks is de volgende spreker. 00:33:30.869 --> 00:33:34.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank, voorzitter. Ik moest een beetje lachen bij de 00:33:34.299 --> 00:33:38.680 align:middle line:82% position:46% size:100% introductie van collega Mulder, want ik ben heel blij dat ik dat gevoel 00:33:38.799 --> 00:33:40.809 align:middle line:82% position:46% size:100% met haar deel. Ik heb inderdaad eerder voorstellen 00:33:40.930 --> 00:33:43.650 align:middle line:82% position:46% size:100% gedaan en ik wilde ook daarop doorgaan in dit debat. 00:33:44.519 --> 00:33:46.359 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten echt specifieke doelen hebben, want anders hebben we een 00:33:46.480 --> 00:33:48.799 align:middle line:82% position:46% size:100% heel mooi streven, maar halen we dat niet. 00:33:49.920 --> 00:33:52.528 align:middle line:82% position:46% size:100% Die afrekenbare doelen zijn wat ons betreft essentieel. 00:33:52.950 --> 00:33:56.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet heeft aangegeven "een ambitieus klimaatdoel voor de 00:33:56.890 --> 00:33:58.529 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie te gaan bepalen". 00:33:58.859 --> 00:34:00.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag daarbij is wanneer dit doel verschijnt. 00:34:00.970 --> 00:34:04.646 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoorde collega Mulder net ook wat momenten aanstippen, maar ook ik zou 00:34:04.767 --> 00:34:07.289 align:middle line:82% position:46% size:100% graag willen weten of er doelen komen per productgroep. 00:34:07.818 --> 00:34:11.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals ik hier vaker heb gezegd: de reductie van een kilo zand is echt 00:34:11.619 --> 00:34:13.260 align:middle line:82% position:46% size:100% iets heel anders dan een kilo lithium. 00:34:13.829 --> 00:34:17.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Kortom, wat is de staatssecretaris van plan om in z'n totaliteit vaart 00:34:17.369 --> 00:34:19.510 align:middle line:82% position:46% size:100% te maken op dit dossier? Want ook ik wil hier niet over een 00:34:19.630 --> 00:34:21.570 align:middle line:82% position:46% size:100% halfjaar een soortgelijk gesprek gaan voeren. 00:34:22.289 --> 00:34:25.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dan statiegeld. Zoals collega Van Esch aangaf, 00:34:25.710 --> 00:34:27.728 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben we het hier al heel vaak over statiegeld gehad. 00:34:27.849 --> 00:34:31.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Gelukkig maar, zou ik zeggen, want heel vaak werd gezegd "dat regelt de 00:34:31.269 --> 00:34:34.000 align:middle line:82% position:46% size:100% industrie wel", maar wij moesten constant duwen en trekken om te 00:34:34.119 --> 00:34:35.610 align:middle line:82% position:46% size:100% laten zien dat dat niet aan de orde is. 00:34:36.119 --> 00:34:39.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar nog een vraag over, want we zitten nog steeds niet aan het 00:34:39.670 --> 00:34:43.590 align:middle line:82% position:46% size:100% doel van 90% gescheiden inzameling. Als overheid moeten we meer regie 00:34:43.710 --> 00:34:46.329 align:middle line:82% position:46% size:100% krijgen op deze processen. Ik sta daarom ook nog steeds achter 00:34:46.449 --> 00:34:49.900 align:middle line:82% position:46% size:100% een innameplicht voor verkooppunten. Ik wil namelijk ook voorkomen dat 00:34:50.019 --> 00:34:52.929 align:middle line:82% position:46% size:100% het draagvlak bij consumenten afneemt en dat de wil van mensen om 00:34:53.050 --> 00:34:54.929 align:middle line:82% position:46% size:100% het goede te doen verdwijnt door slecht beleid. 00:34:55.230 --> 00:34:57.460 align:middle line:82% position:46% size:100% We willen ook niet, zoals collega Mulder aangaf, dat al die flesjes 00:34:57.579 --> 00:34:59.699 align:middle line:82% position:46% size:100% dan maar op een bepaald punt worden neergezet. 00:35:00.030 --> 00:35:03.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Er ligt nog steeds een aangehouden motie van GroenLinks, PvdA, Partij 00:35:03.309 --> 00:35:06.030 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de Dieren en SP om deze innameplicht te regelen. 00:35:06.418 --> 00:35:11.599 align:middle line:82% position:46% size:100% De toenmalige staatssecretaris gaf als appreciatie: "90% moet terug. 00:35:11.719 --> 00:35:15.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is aan de industrie om daarvoor te zorgen." Wij zien inmiddels dat 00:35:15.550 --> 00:35:17.889 align:middle line:82% position:46% size:100% dit niet voldoende gebeurt. Hoe kijkt de huidige 00:35:18.010 --> 00:35:21.030 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris aan tegen de invoering van die innameplicht? 00:35:21.418 --> 00:35:24.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Ziet zij inmiddels ook dat dit noodzakelijk is om statiegeld in 00:35:24.260 --> 00:35:26.650 align:middle line:82% position:46% size:100% goede banen te leiden? Voorzitter. 00:35:26.769 --> 00:35:30.789 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn volgende punt is zwerfafval. Om dat tegen te gaan is niet alleen 00:35:30.909 --> 00:35:34.030 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeld van belang, gemeenten zitten ook met de grote taak om het 00:35:34.150 --> 00:35:36.510 align:middle line:82% position:46% size:100% zwerfafval dat overblijft, daadwerkelijk op te ruimen. 00:35:37.079 --> 00:35:40.030 align:middle line:82% position:46% size:100% De zwerfafvalvergoeding vanuit het Rijk is komen te vervallen, omdat 00:35:40.150 --> 00:35:42.083 align:middle line:82% position:46% size:100% het idee is dat dit over twee jaar door het bedrijfsleven betaald zal 00:35:42.202 --> 00:35:45.230 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan worden. Dat betekent dus dat de gemeenten 00:35:45.349 --> 00:35:47.769 align:middle line:82% position:46% size:100% ook de komende twee jaar met een gat in hun begroting zitten. 00:35:48.099 --> 00:35:50.358 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat de staatssecretaris deze vergoeding op z'n minst twee jaar 00:35:50.478 --> 00:35:52.429 align:middle line:82% position:46% size:100% verlengen? Ik vind dat het kabinet ook hierin 00:35:52.550 --> 00:35:55.039 align:middle line:82% position:46% size:100% een regierol moet pakken om te voorkomen dat uiteindelijk de 00:35:55.159 --> 00:35:58.570 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten ervoor moeten opdraaien, wat niet eerlijk zou zijn. 00:36:01.599 --> 00:36:03.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dan verpakkingen, specifiek 00:36:04.148 --> 00:36:07.440 align:middle line:82% position:46% size:100% drankenkartons. Eerder heb ik gevraagd naar een 00:36:07.559 --> 00:36:09.548 align:middle line:82% position:46% size:100% recycledoelstelling voor drankenkartons. 00:36:09.820 --> 00:36:12.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is er nog steeds niet, waardoor deze verpakkingen nog steeds worden 00:36:12.670 --> 00:36:14.630 align:middle line:82% position:46% size:100% verbrand. De doelstelling zal er wel per 1 00:36:14.750 --> 00:36:17.989 align:middle line:82% position:46% size:100% januari 2023 komen. Dat is mooi, maar we hebben nog 00:36:18.110 --> 00:36:21.068 align:middle line:82% position:46% size:100% niets gehoord over de specifieke hoogte van deze doelstelling, 00:36:21.340 --> 00:36:24.039 align:middle line:82% position:46% size:100% terwijl verschillende ketenpartijen zich hierop moeten voorbereiden. 00:36:24.429 --> 00:36:26.778 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil voorkomen dat hetzelfde gaat gebeuren als bij statiegeld, 00:36:26.898 --> 00:36:28.916 align:middle line:82% position:46% size:100% namelijk dat bepaalde informatie misschien te laat beschikbaar is en 00:36:29.036 --> 00:36:30.800 align:middle line:82% position:46% size:100% we moeten wachten op de organisatie van het veld. 00:36:30.920 --> 00:36:33.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik krijg dus graag meer informatie daarover, want in België en 00:36:34.099 --> 00:36:37.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Duitsland is de doelstelling 70%. Kan de staatssecretaris vertellen 00:36:38.019 --> 00:36:39.699 align:middle line:82% position:46% size:100% welke kant wij opgaan met deze doelstelling? 00:36:40.090 --> 00:36:42.132 align:middle line:82% position:46% size:100% Het liefst zou ik natuurlijk willen dat wij iets hoger gaan zitten dan 00:36:42.253 --> 00:36:45.170 align:middle line:82% position:46% size:100% 70%. Dan pfas in voedselverpakkingen. 00:36:45.289 --> 00:36:47.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Behalve dat het ontzettend slecht is voor de gezondheid is het ook heel 00:36:47.958 --> 00:36:49.659 align:middle line:82% position:46% size:100% onwenselijk in de circulaire economie. 00:36:50.019 --> 00:36:53.179 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2019 is daarom de motie van GroenLinks aangenomen om pfas in 00:36:53.300 --> 00:36:55.059 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselcontactmaterialen te verbieden. 00:36:56.110 --> 00:36:58.599 align:middle line:82% position:46% size:100% De uitvoering is echter al een aantal keren vertraagd. 00:36:58.898 --> 00:37:01.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Per 1 april 2022 zouden de maatregelen uit deze motie eindelijk 00:37:02.059 --> 00:37:04.820 align:middle line:82% position:46% size:100% worden ingevoerd, maar we zien dat de Warenwet nog steeds niet is 00:37:04.940 --> 00:37:07.099 align:middle line:82% position:46% size:100% aangepast. Kan de staatssecretaris hierop 00:37:07.219 --> 00:37:09.679 align:middle line:82% position:46% size:100% reflecteren? En heeft zij contact over deze motie 00:37:09.800 --> 00:37:12.469 align:middle line:82% position:46% size:100% met de minister voor Medische Zorg? Voorzitter. 00:37:12.588 --> 00:37:14.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan textiel. Zoals de collega van D66 het aangaf, 00:37:14.900 --> 00:37:17.230 align:middle line:82% position:46% size:100% is dit een belangrijk onderdeel van de circulaire economie. 00:37:17.710 --> 00:37:19.898 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze industrie is echt enorm vervuilend. 00:37:20.139 --> 00:37:23.469 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor één T-shirt is wel 2.700 liter water nodig. 00:37:24.070 --> 00:37:26.659 align:middle line:82% position:46% size:100% In de documentaire De prijsknaller zagen we onlangs dat onze 00:37:26.780 --> 00:37:30.289 align:middle line:82% position:46% size:100% gigantische hoeveelheden afgedankte kledingstukken op kledinghopen in 00:37:30.409 --> 00:37:32.929 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld Ghana belanden. Bedrijven die textiel recyclen, 00:37:33.050 --> 00:37:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100% blijven vaak achter met grote hoeveelheden recyclaat waar geen 00:37:35.869 --> 00:37:38.230 align:middle line:82% position:46% size:100% markt voor is. Gelukkig komt er ook dit jaar een 00:37:38.349 --> 00:37:41.179 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV voor textiel. Ik sluit mij aan bij de vragen die 00:37:41.300 --> 00:37:43.300 align:middle line:82% position:46% size:100% daar eerder over zijn gesteld door D66. 00:37:43.570 --> 00:37:45.858 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik wil ook de staatssecretaris oproepen om producenten 00:37:45.978 --> 00:37:48.550 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijk te maken voor alle soorten textielstromen. 00:37:48.820 --> 00:37:50.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Op dit moment lijkt dit niet aan de orde te zijn. 00:37:51.250 --> 00:37:54.108 align:middle line:82% position:46% size:100% De UPV lijkt niet eens te gelden voor alle stromen die nu al 00:37:54.228 --> 00:37:57.260 align:middle line:82% position:46% size:100% gescheiden ingezameld moeten worden. Heeft de staatssecretaris ook 00:37:57.380 --> 00:38:00.440 align:middle line:82% position:46% size:100% gekeken naar tariefdifferentiatie om circulair ontwerp van textiel te 00:38:00.559 --> 00:38:02.568 align:middle line:82% position:46% size:100% stimuleren? Daar ging het zojuist ook heel even 00:38:02.688 --> 00:38:04.670 align:middle line:82% position:46% size:100% over. Verder is het goed dat er 00:38:04.789 --> 00:38:07.559 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen worden genomen met betrekking tot de afvalfase van 00:38:07.820 --> 00:38:11.179 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel, maar er valt ook nog grote winst te behalen bij de instroom van 00:38:11.300 --> 00:38:11.918 align:middle line:82% position:46% size:100% nieuwe textiel. 00:38:14.019 --> 00:38:16.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Heeft de staatssecretaris een grondstoffenbelasting en een 00:38:16.429 --> 00:38:18.920 align:middle line:82% position:46% size:100% verplicht percentage gerecycled materiaal voor fabrikanten 00:38:19.039 --> 00:38:21.210 align:middle line:82% position:46% size:100% overwogen? Het is belangrijk dat textiel dat 00:38:21.329 --> 00:38:24.769 align:middle line:82% position:46% size:100% hier op de markt wordt gebracht, in een product zit dat zo lang mogelijk 00:38:24.889 --> 00:38:27.800 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruikt kan worden, geschikt is voor reparatie en een zo hoog 00:38:27.920 --> 00:38:30.070 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk percentage textielrecyclaat bevat. 00:38:30.429 --> 00:38:33.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke stappen neemt de staatssecretaris op dit gebied? 00:38:33.730 --> 00:38:36.398 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot, voorzitter, op dit specifieke punt. 00:38:36.579 --> 00:38:40.210 align:middle line:82% position:46% size:100% We willen en moeten een transitie naar een circulaire economie maken, 00:38:40.510 --> 00:38:42.128 align:middle line:82% position:46% size:100% maar dat mag niet ten koste gaan van anderen. 00:38:42.460 --> 00:38:44.750 align:middle line:82% position:46% size:100% De textielsector is immers een sector waarin ook veel 00:38:44.869 --> 00:38:46.329 align:middle line:82% position:46% size:100% mensenrechtenschendingen plaatsvinden. 00:38:46.628 --> 00:38:48.920 align:middle line:82% position:46% size:100% In hoeverre werkt de staatssecretaris van IenW samen met 00:38:49.039 --> 00:38:51.956 align:middle line:82% position:46% size:100% de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking om de 00:38:52.077 --> 00:38:55.429 align:middle line:82% position:46% size:100% transitie naar een circulaire economie samen te laten gaan met 00:38:55.550 --> 00:38:57.860 align:middle line:82% position:46% size:100% ontwikkelingen op het gebied van internationaal maatschappelijk 00:38:57.980 --> 00:39:00.500 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoord ondernemen? Want wat ons betreft vallen deze 00:39:00.619 --> 00:39:04.210 align:middle line:82% position:46% size:100% zaken met elkaar samen. Dan kringloopwinkels. 00:39:04.539 --> 00:39:07.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze vervullen een heel belangrijke functie in onze samenleving én ze 00:39:07.849 --> 00:39:09.909 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn een belangrijke inzamelaar van textiel. 00:39:10.210 --> 00:39:13.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Pakt de staatssecretaris de regierol om hen én gemeentelijke inzamelaars 00:39:14.619 --> 00:39:17.869 align:middle line:82% position:46% size:100% zo goed mogelijk te helpen om de textielstromen zo hoogwaardig 00:39:17.989 --> 00:39:20.630 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk te verwerken? Verder wil ik ook nog aandacht 00:39:20.750 --> 00:39:24.739 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen voor het wetsvoorstel Verbetering bestrijding heling, dat 00:39:24.860 --> 00:39:27.789 align:middle line:82% position:46% size:100% bij Justitie in de maak is. Het werd zojuist ook even 00:39:27.909 --> 00:39:30.409 align:middle line:82% position:46% size:100% aangestipt: het huidige voorstel schrijft voor dat alle 00:39:30.530 --> 00:39:33.710 align:middle line:82% position:46% size:100% tweedehandsgoederen stuk voor stuk moeten worden geregistreerd, zelfs 00:39:33.829 --> 00:39:36.829 align:middle line:82% position:46% size:100% als ze gratis verstrekt worden, en dat ook donateurs geregistreerd 00:39:36.949 --> 00:39:38.929 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten worden. Dit is voor de belangrijke 00:39:39.050 --> 00:39:41.420 align:middle line:82% position:46% size:100% kringloopwinkels onbegonnen werk en staat de transitie naar een 00:39:41.539 --> 00:39:44.420 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie in de weg. Gaat de staatssecretaris er bij de 00:39:44.539 --> 00:39:48.440 align:middle line:82% position:46% size:100% minister van JenV op aandringen dat deze regels geschrapt worden of in 00:39:48.559 --> 00:39:51.376 align:middle line:82% position:46% size:100% ieder geval aangepast worden om te voorkomen dat ze een drempel vormen? 00:39:51.496 --> 00:39:53.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot, voorzitter. Het recht op reparatie. 00:39:54.070 --> 00:39:58.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Er was zojuist een klein debat over de vraag in hoeverre de EU nuttig is 00:39:58.210 --> 00:40:00.639 align:middle line:82% position:46% size:100% of niet. In het geval van het recht op 00:40:00.760 --> 00:40:02.429 align:middle line:82% position:46% size:100% reparatie is het juist heel goed dat er een EU is. 00:40:02.579 --> 00:40:04.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Het doet ons deugd dat er specifiek op dit vlak stappen worden gezet in 00:40:04.389 --> 00:40:05.460 align:middle line:82% position:46% size:100% de Europese Commissie, omdat dit 00:40:07.199 --> 00:40:09.030 align:middle line:82% position:46% size:100% zeer bijdraagt aan een circulaire economie. 00:40:09.300 --> 00:40:10.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat ontslaat ons natuurlijk niet van onze Nederlandse 00:40:10.739 --> 00:40:13.889 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid. Wat is de Nederlandse positie hierin 00:40:14.039 --> 00:40:16.320 align:middle line:82% position:46% size:100% en wat doet de staatssecretaris om daarin voorop te lopen? 00:40:16.980 --> 00:40:20.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Zet de staatssecretaris stevig in op een reparatiescore en het tegengaan 00:40:20.730 --> 00:40:23.048 align:middle line:82% position:46% size:100% van geplande veroudering? Graag een reactie daarop. 00:40:23.168 --> 00:40:24.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Hier houd ik het bij, voorzitter. Dank. 00:40:24.760 --> 00:40:28.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is maar goed ook, want u zit strak aan de zeven minuten. 00:40:28.940 --> 00:40:32.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen het goed hier! Heel goed, heel goed, dames. 00:40:32.150 --> 00:40:35.739 align:middle line:82% position:46% size:100% De volgende spreker is de heer Haverkort van de VVD-fractie. 00:40:35.938 --> 00:40:40.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dank u wel. Het is oorlog in Europa. 00:40:40.659 --> 00:40:44.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een oorlog die ervoor zorgt dat alles wat vanzelfsprekend was, 00:40:45.250 --> 00:40:48.289 align:middle line:82% position:46% size:100% niet langer vanzelfsprekend is. Een vreselijke oorlog met 00:40:48.409 --> 00:40:51.860 align:middle line:82% position:46% size:100% onvoorziene en ook grote gevolgen. Voorzitter. 00:40:51.980 --> 00:40:55.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Kort na de Tweede Wereldoorlog vormden wij de Europese Unie. 00:40:55.719 --> 00:41:00.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Die begon met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. 00:41:00.559 --> 00:41:04.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was niet zomaar, maar omdat de leiders van de zes deelnemende 00:41:04.429 --> 00:41:07.880 align:middle line:82% position:46% size:100% landen zich toen heel goed realiseerden dat vrijheid en 00:41:08.000 --> 00:41:11.139 align:middle line:82% position:46% size:100% welvaart alleen kunnen bestaan wanneer belangrijke grondstoffen 00:41:11.378 --> 00:41:13.599 align:middle line:82% position:46% size:100% voor iedereen beschikbaar zijn. 00:41:17.619 --> 00:41:21.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is wat de VVD betreft de kern van dit debat, en daar gaat het om 00:41:21.949 --> 00:41:26.289 align:middle line:82% position:46% size:100% bij circulariteit: een economie waarbij grondstoffen telkens opnieuw 00:41:26.409 --> 00:41:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruikt kunnen worden. Voorzitter. 00:41:30.070 --> 00:41:30.219 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor 00:41:48.938 --> 00:41:51.920 align:middle line:82% position:46% size:100% olie en gas zijn we nog afhankelijk van Rusland en voor de verwerking 00:41:52.039 --> 00:41:54.039 align:middle line:82% position:46% size:100% van kobalt zijn we afhankelijk van China. 00:41:54.550 --> 00:41:57.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Door te investeren in onze circulaire economie neemt deze 00:41:57.500 --> 00:42:00.199 align:middle line:82% position:46% size:100% afhankelijkheid af. Wat je kunt hergebruiken hoef je 00:42:00.320 --> 00:42:03.590 align:middle line:82% position:46% size:100% immers niet te ontginnen. Daarbij moeten we ons richten op de 00:42:03.710 --> 00:42:08.800 align:middle line:82% position:46% size:100% grote volumes: olie en plastic, zand en grind voor beton, hout en papier. 00:42:10.688 --> 00:42:13.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens de brieven van het kabinet wordt er hard gewerkt aan de 00:42:13.400 --> 00:42:17.449 align:middle line:82% position:46% size:100% transitie naar een circulaire economie en worden positieve 00:42:17.570 --> 00:42:20.579 align:middle line:82% position:46% size:100% resultaten geboekt. Uit de rapportage van het Planbureau 00:42:20.699 --> 00:42:23.989 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de Leefomgeving blijkt echter dat we achterlopen op de circulaire 00:42:24.110 --> 00:42:26.500 align:middle line:82% position:46% size:100% ambities. Dus gaat het nou echt goed? 00:42:27.489 --> 00:42:30.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat de VVD betreft dient het kabinet meer daadkracht te tonen bij de 00:42:30.800 --> 00:42:34.909 align:middle line:82% position:46% size:100% transitie naar circulariteit. De overheid lijkt vooral bezig met 00:42:35.030 --> 00:42:36.940 align:middle line:82% position:46% size:100% details. Daardoor dreigen we de grote lijn 00:42:37.059 --> 00:42:39.769 align:middle line:82% position:46% size:100% uit het oog te verliezen. In de brief van de staatssecretaris 00:42:39.889 --> 00:42:43.309 align:middle line:82% position:46% size:100% over het VANG-beleid lezen we dat het rijksbeleid zich beperkt tot het 00:42:43.429 --> 00:42:47.329 align:middle line:82% position:46% size:100% delen van "wel/niet"-lijsten en argumentenkaarten en het bieden van 00:42:47.449 --> 00:42:50.349 align:middle line:82% position:46% size:100% een helpdesk voor gemeentes. Is dat nou voldoende? 00:42:52.659 --> 00:42:55.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Universiteit Utrecht stelt in haar rapport over de uitgebreide 00:42:55.489 --> 00:42:59.210 align:middle line:82% position:46% size:100% producentenverantwoordelijkheid dat transparantie ontbreekt en dat meer 00:42:59.329 --> 00:43:02.630 align:middle line:82% position:46% size:100% strategische regie nodig is. Wat vindt de staatssecretaris 00:43:02.750 --> 00:43:06.938 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvan en wat gaat ze daarmee doen? We zien ook dat partijen vastlopen, 00:43:07.389 --> 00:43:10.909 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld bij de discussie over statiegeld op blik, of dat partijen 00:43:11.030 --> 00:43:14.199 align:middle line:82% position:46% size:100% het oneens zijn over de bijdrage voor de inzameling van pmd. 00:43:14.829 --> 00:43:18.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Daardoor lopen de kosten op en betalen inwoners een te hoge 00:43:18.320 --> 00:43:20.869 align:middle line:82% position:46% size:100% afvalstoffenheffing. Wat gaat de staatssecretaris daaraan 00:43:21.250 --> 00:43:21.429 align:middle line:82% position:46% size:100% doen? 00:43:23.679 --> 00:43:24.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De 00:44:10.898 --> 00:44:12.909 align:middle line:82% position:46% size:100% lijst van voorbeelden waar het beter kan, is lang. 00:44:13.418 --> 00:44:15.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Een sterke overheid is daarmee noodzaak. 00:44:15.820 --> 00:44:19.130 align:middle line:82% position:46% size:100% De nadruk dient hierbij niet te liggen op het beïnvloeden van gedrag 00:44:19.250 --> 00:44:23.929 align:middle line:82% position:46% size:100% van inwoners met regeltjes en het opleggen van beperkingen, maar juist 00:44:24.050 --> 00:44:26.739 align:middle line:82% position:46% size:100% op het sturen op vrijkomende grondstoffen in de keten, 00:44:29.769 --> 00:44:31.650 align:middle line:82% position:46% size:100% waarbij we het winnen van natuurlijke grondstoffen uit de 00:44:31.769 --> 00:44:34.730 align:middle line:82% position:46% size:100% aarde minimaliseren. Is de staatssecretaris het met de 00:44:34.849 --> 00:44:35.590 align:middle line:82% position:46% size:100% VVD eens 00:44:40.960 --> 00:44:43.460 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we de grondstoffen in onze afvalstromen veel beter moeten 00:44:43.579 --> 00:44:46.670 align:middle line:82% position:46% size:100% waarderen en samen met de markt moeten investeren in meer 00:44:46.789 --> 00:44:49.250 align:middle line:82% position:46% size:100% hergebruik, zodat we minder afhankelijk worden van natuurlijke 00:44:49.369 --> 00:44:50.809 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen? Voorzitter. 00:44:50.929 --> 00:44:53.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is onvoldoende zicht op grondstofstromen. 00:44:53.800 --> 00:44:56.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Afvalbedrijven verwijten elkaar dat ze meer transparantie moeten tonen. 00:44:57.639 --> 00:45:01.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris de Kamer een overzicht aanleveren van de 00:45:01.250 --> 00:45:04.239 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstofstromen die door onze afvalketen lopen? 00:45:04.628 --> 00:45:07.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoeveel gft verwerken we tot compost? 00:45:07.628 --> 00:45:10.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoeveel papier recyclen we hoogwaardig en hoeveel eindigt als 00:45:10.880 --> 00:45:13.898 align:middle line:82% position:46% size:100% behang of toiletpapier? Hoeveel pmd zamelen we in? 00:45:14.110 --> 00:45:16.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoeveel wordt verwerkt tot hoogwaardig herbruikbare grondstof 00:45:17.139 --> 00:45:18.739 align:middle line:82% position:46% size:100% en hoeveel restafval verbranden we nog? 00:45:18.860 --> 00:45:22.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoeveel kunststoffen recyclen we mechanisch en hoeveel inmiddels ook 00:45:22.309 --> 00:45:25.099 align:middle line:82% position:46% size:100% chemisch? Onze grondstofketen moet 00:45:25.219 --> 00:45:27.588 align:middle line:82% position:46% size:100% transparanter. Waarom zijn bedrijfsafval en 00:45:27.708 --> 00:45:30.230 align:middle line:82% position:46% size:100% huishoudelijk afval nog verschillende stromen, terwijl ze 00:45:30.349 --> 00:45:32.050 align:middle line:82% position:46% size:100% dezelfde waardevolle grondstoffen bevatten? 00:45:32.679 --> 00:45:35.469 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom sturen gemeenten alleen op kilogrammen restafval? 00:45:35.800 --> 00:45:38.829 align:middle line:82% position:46% size:100% En waarom betalen inwoners elk jaar meer afvalstoffenheffing? 00:45:40.179 --> 00:45:41.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Is de staatssecretaris het met de 00:45:41.719 --> 00:45:46.489 align:middle line:82% position:46% size:100% VVD eens dat de lasten voor inwoners lager kunnen zijn als we gerecyclede 00:45:46.610 --> 00:45:48.949 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen beter gaan benutten? Is de staatssecretaris het met de 00:45:49.070 --> 00:45:51.500 align:middle line:82% position:46% size:100% VVD eens dat de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid te 00:45:51.619 --> 00:45:55.030 align:middle line:82% position:46% size:100% veel nadruk legt op het product en te weinig op de grondstoffen? 00:45:55.570 --> 00:45:58.880 align:middle line:82% position:46% size:100% En is de staatssecretaris bereid om de regie, die het rapport van de 00:45:59.000 --> 00:46:02.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Universiteit Utrecht benoemt, zo vorm te geven dat de beschikbaarheid 00:46:02.449 --> 00:46:04.969 align:middle line:82% position:46% size:100% van grondstoffen leidend wordt? Voorzitter. 00:46:05.090 --> 00:46:07.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Onze afhankelijkheid van China en Rusland is groot. 00:46:08.409 --> 00:46:11.559 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer we ons doel willen halen, dan vraagt dat nu om keuzes. 00:46:12.128 --> 00:46:14.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke maatregelen gaat dit kabinet nou nemen om bedrijven te 00:46:15.039 --> 00:46:19.099 align:middle line:82% position:46% size:100% faciliteren hun productie terug te halen naar Europa, zodat recycling 00:46:19.219 --> 00:46:20.739 align:middle line:82% position:46% size:100% en hergebruik hier plaats kunnen vinden? 00:46:21.398 --> 00:46:24.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Heeft het kabinet in beeld welke kritische processen onmisbaar zijn 00:46:25.070 --> 00:46:27.818 align:middle line:82% position:46% size:100% voor Europa, zoals de recycling van kobalt? 00:46:28.688 --> 00:46:31.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Coca-Cola heeft aangegeven op korte 00:46:31.699 --> 00:46:35.007 align:middle line:82% position:46% size:100% termijn 30% van alle petflessen van herbruikbaar materiaal te willen 00:46:35.126 --> 00:46:39.079 align:middle line:82% position:46% size:100% maken. Dat vraagt veel meer granulaat dan 00:46:39.199 --> 00:46:41.139 align:middle line:82% position:46% size:100% er momenteel wereldwijd gerecycled wordt. 00:46:42.519 --> 00:46:45.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar kijk ook naar Nederland: het champignonbakje van Albert Heijn is 00:46:45.559 --> 00:46:50.860 align:middle line:82% position:46% size:100% niet langer blauw, omdat het beter gerecycled kan worden als kleurloze 00:46:51.039 --> 00:46:53.840 align:middle line:82% position:46% size:100% petverpakking. De markt wordt leidend bij de 00:46:53.960 --> 00:46:57.340 align:middle line:82% position:46% size:100% transitie naar circulariteit. Is de overheid daarop voorbereid? 00:46:58.059 --> 00:47:02.239 align:middle line:82% position:46% size:100% Is bekend welke belemmeringen er nog zijn en waar vooruitstrevende 00:47:02.360 --> 00:47:05.570 align:middle line:82% position:46% size:100% partijen tegen aanlopen? Is er een loket waar ondernemers 00:47:05.690 --> 00:47:07.898 align:middle line:82% position:46% size:100% zich kunnen melden als ze tegen belemmeringen aanlopen? 00:47:08.438 --> 00:47:11.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris een register van circulariteitsbelemmeringen 00:47:12.059 --> 00:47:16.159 align:middle line:82% position:46% size:100% openen op een website, zodat partijen van elkaar kunnen leren en 00:47:16.280 --> 00:47:17.980 align:middle line:82% position:46% size:100% we met elkaar de snelheid erin kunnen houden? 00:47:18.460 --> 00:47:21.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De kansen zijn enorm, de urgentie is 00:47:21.619 --> 00:47:24.429 align:middle line:82% position:46% size:100% er, transparantie biedt inzicht en de markt wil. 00:47:25.000 --> 00:47:28.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het moet wel nú, willen wij de beoogde circulaire doelstellingen in 00:47:29.110 --> 00:47:30.219 align:middle line:82% position:46% size:100% 2050 halen. Dank u wel. 00:47:31.360 --> 00:47:33.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Kijk, keurig binnen de tijd, meneer Haverkort! 00:47:33.659 --> 00:47:36.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. De volgende spreker is mevrouw Van 00:47:36.349 --> 00:47:40.650 align:middle line:82% position:46% size:100% der Graaf van de ChristenUnie. Dank u wel, meneer de voorzitter. 00:47:42.300 --> 00:47:47.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Vorig jaar, op 29 juli 2021, hadden we alle natuurlijke grondstoffen die 00:47:48.010 --> 00:47:51.719 align:middle line:82% position:46% size:100% de aarde in één jaar kan produceren, al opgebruikt. 00:47:52.469 --> 00:47:56.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Als mensen verbruiken wij 1,7 aardes per jaar. 00:47:56.409 --> 00:48:00.659 align:middle line:82% position:46% size:100% En als iedereen zou leven als een Nederlander, zouden we wel 3,14 00:48:00.780 --> 00:48:05.480 align:middle line:82% position:46% size:100% aardes nodig hebben. Die hebben we natuurlijk niet, dus 00:48:05.599 --> 00:48:09.230 align:middle line:82% position:46% size:100% dat vraagt om actie. Alles wat wij extra gebruiken aan 00:48:09.349 --> 00:48:12.820 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen ontnemen we daarmee dus ook onze kinderen. 00:48:13.570 --> 00:48:17.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Bovendien zorgt elk jaar dat wij te veel gebruiken ervoor dat de natuur 00:48:17.780 --> 00:48:22.909 align:middle line:82% position:46% size:100% zich minder goed kan herstellen. Nu we dit weten, legt dat een hele 00:48:23.030 --> 00:48:26.559 align:middle line:82% position:46% size:100% grote verantwoordelijkheid op onze schouders. 00:48:27.219 --> 00:48:31.052 align:middle line:82% position:46% size:100% Als nieuwe woordvoerder circulaire economie van de ChristenUnie zie ik 00:48:31.172 --> 00:48:36.048 align:middle line:82% position:46% size:100% dit als grote drijfveer voor onze inzet en voor wat we hier concreet 00:48:36.168 --> 00:48:39.699 align:middle line:82% position:46% size:100% aan kunnen doen. In dat licht mag u mijn inbreng ook 00:48:40.030 --> 00:48:42.280 align:middle line:82% position:46% size:100% zien, want dit is echt een grote zorg. 00:48:42.400 --> 00:48:44.719 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben alles in huis om een overstap te maken naar een 00:48:44.840 --> 00:48:48.849 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie en onze samenleving opnieuw in te richten. 00:48:49.418 --> 00:48:53.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Bewuster consumeren, tweedehands producten, de leeneconomie: het mag 00:48:53.780 --> 00:48:57.889 align:middle line:82% position:46% size:100% normaal zijn. Ik vraag daarbij hoe het staat met 00:48:58.010 --> 00:48:59.168 align:middle line:82% position:46% size:100% het recht op reparatie. 00:49:01.030 --> 00:49:02.920 align:middle line:82% position:46% size:100% De ChristenUnie heeft daar samen met de SGP een motie over ingediend, 00:49:04.000 --> 00:49:06.559 align:middle line:82% position:46% size:100% maar die is aangehouden omdat daar werk van zou worden gemaakt. 00:49:06.679 --> 00:49:08.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil heel graag weten hoe concreet 00:49:10.780 --> 00:49:14.099 align:middle line:82% position:46% size:100% de vorderingen op dat terrein zijn. Voorzitter, statiegeld op blik. 00:49:14.219 --> 00:49:18.048 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn voorganger Carla Dik-Faber heeft er hard aan getrokken dat dat 00:49:18.168 --> 00:49:20.559 align:middle line:82% position:46% size:100% er zou komen. Jaarlijks komen er naar schatting 00:49:20.800 --> 00:49:23.679 align:middle line:82% position:46% size:100% 150 miljoen blikjes als zwerfafval in de omgeving terecht. 00:49:24.280 --> 00:49:30.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is heel slecht voor de natuur, voor de dieren en het is ook heel 00:49:30.460 --> 00:49:34.309 align:middle line:82% position:46% size:100% lelijk om te vinden. Het is ook gevaarlijk, want het kan 00:49:34.429 --> 00:49:38.400 align:middle line:82% position:46% size:100% in de dieren terechtkomen, met een pijnlijke dood tot gevolg. 00:49:38.519 --> 00:49:41.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook onder boeren is dit een grote zorg. 00:49:41.570 --> 00:49:44.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus de hoogste tijd voor de invoering van statiegeld op blik. 00:49:46.938 --> 00:49:49.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Het werkt. Dat zien we bij 00:49:51.739 --> 00:49:53.570 align:middle line:82% position:46% size:100% de andere sectoren waar we dat hebben ingevoerd. 00:49:54.280 --> 00:49:58.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil heel graag weten of de staatssecretaris in de gesprekken 00:49:58.489 --> 00:50:01.699 align:middle line:82% position:46% size:100% met de branche over het uitrollen van de inzamelinfrastructuur bij 00:50:01.820 --> 00:50:04.280 align:middle line:82% position:46% size:100% haar standpunt blijft dat de primaire verantwoordelijkheid 00:50:04.400 --> 00:50:06.530 align:middle line:82% position:46% size:100% hiervoor bij producenten en supermarkten ligt. 00:50:07.210 --> 00:50:13.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook wil ik heel graag weten of zij van plan is ervoor te zorgen dat er 00:50:13.489 --> 00:50:19.059 align:middle line:82% position:46% size:100% geen vertraging gaat optreden en of zij de ingangsdatum van 31 december 00:50:19.960 --> 00:50:24.869 align:middle line:82% position:46% size:100% 2022 bewaakt. Ik wil ook graag van haar weten of 00:50:24.989 --> 00:50:31.929 align:middle line:82% position:46% size:100% zij bereid is om naar een nieuwe, grote groep met drinkverpakkingen te 00:50:32.050 --> 00:50:34.480 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken en om daar het statiegeld op van toepassing te verklaren. 00:50:34.599 --> 00:50:37.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het over de sapflesjes. Graag een reactie van de 00:50:37.179 --> 00:50:39.090 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Het volledig sluiten van de 00:50:39.210 --> 00:50:40.309 align:middle line:82% position:46% size:100% kringloop van plastics 00:50:42.079 --> 00:50:44.840 align:middle line:82% position:46% size:100% is een van de belangrijkste stappen richting een circulaire economie. 00:50:45.750 --> 00:50:51.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin is ook steeds meer mogelijk. Ik wil heel graag weten welke 00:50:51.159 --> 00:50:53.599 align:middle line:82% position:46% size:100% stappen de staatssecretaris onderneemt om snel meer 00:50:53.719 --> 00:50:57.530 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijkheid te krijgen over de risico's van microplastics in onze 00:50:57.650 --> 00:51:02.309 align:middle line:82% position:46% size:100% ecosystemen en in ons lichaam, gelet op het feit dat we helemaal niet zo 00:51:02.530 --> 00:51:06.039 align:middle line:82% position:46% size:100% goed weten wat de risico's van plastic zijn in het totaal. 00:51:06.699 --> 00:51:10.760 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten intussen in ieder geval wel dat het de placenta kan passeren en 00:51:10.880 --> 00:51:14.210 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ongeboren kinderen al met microplastics in aanraking kunnen 00:51:14.329 --> 00:51:16.670 align:middle line:82% position:46% size:100% komen. Ik vraag mij dan af: is het 00:51:16.789 --> 00:51:19.059 align:middle line:82% position:46% size:100% voorzorgsprincipe dan niet van toepassing? 00:51:19.480 --> 00:51:21.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Graag een reactie daarop van de staatssecretaris. 00:51:21.639 --> 00:51:24.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe brengen we dat dan in uitvoering, aangezien ze al 00:51:24.800 --> 00:51:27.369 align:middle line:82% position:46% size:100% wijdverspreid zijn? Collega's spraken er ook al over. 00:51:27.550 --> 00:51:30.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gebruik van plastic lijkt haast onvermijdbaar. 00:51:31.418 --> 00:51:34.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke ideeën heeft de staatssecretaris om dit aan te 00:51:34.190 --> 00:51:36.679 align:middle line:82% position:46% size:100% pakken? Ik ben blij met het terugdringen van 00:51:36.800 --> 00:51:39.409 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebruik van wegwerpplastic in de uitwerking van de Europese 00:51:39.530 --> 00:51:42.010 align:middle line:82% position:46% size:100% richtlijn, maar ik vraag ook naar de verpakkingen. 00:51:42.519 --> 00:51:45.798 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke stappen worden ondernomen om naar biologisch afbreekbare 00:51:45.918 --> 00:51:48.849 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen of naar vervangers voor plastic te gaan? 00:51:50.079 --> 00:51:51.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Het voorbeeld van Frankrijk 00:51:54.320 --> 00:51:56.590 align:middle line:82% position:46% size:100% ... De bel die nu gaat, duurt lang, hè? 00:51:56.710 --> 00:51:57.778 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, nee, gaat u verder. Het zijn drie korte bellen. 00:51:57.898 --> 00:52:00.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké. Het voorbeeld van Frankrijk vindt de 00:52:00.489 --> 00:52:01.809 align:middle line:82% position:46% size:100% ChristenUnie een voorbeeld dat we moeten volgen. 00:52:01.929 --> 00:52:06.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij gaan verder dan in de Europese regelgeving is neergelegd. 00:52:07.438 --> 00:52:10.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We denken dat het een goede stap is als we als Nederland ook die kant 00:52:10.150 --> 00:52:11.860 align:middle line:82% position:46% size:100% opgaan. Er zijn al supermarkten die dat 00:52:11.980 --> 00:52:13.059 align:middle line:82% position:46% size:100% doen. Ik sluit me dus aan bij de woorden 00:52:13.179 --> 00:52:17.079 align:middle line:82% position:46% size:100% die mevrouw Van Esch daarover sprak. Voorzitter. 00:52:17.199 --> 00:52:19.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan over de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid. 00:52:20.128 --> 00:52:23.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens de staatssecretaris is het differentiëren van tarieven op 00:52:23.409 --> 00:52:26.349 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire ontwerpen alleen mogelijk als die in de praktijk leiden tot 00:52:26.469 --> 00:52:31.000 align:middle line:82% position:46% size:100% lagere kosten van de uitvoering van de UPV die de producentenorganisatie 00:52:31.119 --> 00:52:33.076 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft. Maar de staatssecretaris licht dat 00:52:33.195 --> 00:52:35.170 align:middle line:82% position:46% size:100% standpunt verder niet toe. Ik heb dus een aantal vragen 00:52:35.289 --> 00:52:35.820 align:middle line:82% position:46% size:100% daarover. 00:52:38.309 --> 00:52:40.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om binnen de 00:52:40.659 --> 00:52:43.420 align:middle line:82% position:46% size:100% randvoorwaarden van de Kaderrichtlijn Afvalstoffen een 00:52:43.539 --> 00:52:46.300 align:middle line:82% position:46% size:100% groter deel van de kosten van afvalverwerking en van de 00:52:46.420 --> 00:52:48.900 align:middle line:82% position:46% size:100% maatschappelijke kosten door te berekenen via de 00:52:50.668 --> 00:52:52.539 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV-systemen? Wat vindt zij van de constatering 00:52:52.659 --> 00:52:56.380 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Universiteit Utrecht dat de in het LAP3 gehanteerde 00:52:56.500 --> 00:53:00.670 align:middle line:82% position:46% size:100% drempelwaarde voor kosteneffectieve afvalverwerking van €205 per ton in 00:53:00.789 --> 00:53:03.960 align:middle line:82% position:46% size:100% de praktijk laagwaardige recycling in de hand werkt? 00:53:04.079 --> 00:53:06.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Is er aanleiding om die drempelwaarde aan te passen? 00:53:07.469 --> 00:53:11.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat kan zij doen om het hanteren van gedifferentieerde tarieven in de 00:53:12.059 --> 00:53:15.599 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV-systemen actief aan te moedigen? Graag een reactie. 00:53:16.949 --> 00:53:19.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, ik vraag even of ik nog tijd heb. 00:53:20.099 --> 00:53:20.858 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja? Heel goed. 00:53:20.978 --> 00:53:22.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan stip ik nog een aantal punten aan. 00:53:23.500 --> 00:53:26.679 align:middle line:82% position:46% size:100% De retourzendingen bij het internetshoppen. 00:53:26.829 --> 00:53:29.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is echt een van de absurde uitwassen van onze samenleving dat 00:53:30.059 --> 00:53:34.119 align:middle line:82% position:46% size:100% op grote schaal producten worden vernietigd die geretourneerd zijn 00:53:35.199 --> 00:53:37.570 align:middle line:82% position:46% size:100% naar webwinkels, maar waar helemaal niks mis mee is. 00:53:38.079 --> 00:53:40.730 align:middle line:82% position:46% size:100% In dat opzicht ben ik wel een beetje teleurgesteld in de brief van de 00:53:40.849 --> 00:53:43.489 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Ik snap dat retourstromen complex 00:53:43.610 --> 00:53:45.409 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen zijn, maar ik kan er echt niet bij dat er grootschalige 00:53:45.530 --> 00:53:48.460 align:middle line:82% position:46% size:100% verspilling is omdat webwinkels een logistiek probleem hebben. 00:53:52.329 --> 00:53:56.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom kunnen we bedrijven niet dwingen om hun retourstroom terug de 00:53:56.119 --> 00:54:00.079 align:middle line:82% position:46% size:100% winkel in te laten gaan, desnoods als tweedekansjes bij vlekken of 00:54:00.199 --> 00:54:02.829 align:middle line:82% position:46% size:100% andere gebreken, zoals we ook al zien bij elektronica? 00:54:03.719 --> 00:54:06.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag hierbij echt om actie van de staatssecretaris. 00:54:06.630 --> 00:54:08.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit vraagt namelijk veel meer dan alleen bewustwording bij 00:54:09.010 --> 00:54:11.789 align:middle line:82% position:46% size:100% consumenten. Dan over textiel. 00:54:12.599 --> 00:54:15.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook daarop heeft mijn collega Dik-Faber veel initiatieven 00:54:17.219 --> 00:54:22.500 align:middle line:82% position:46% size:100% ontplooid in de vorige periode. Dat is werk dat vervolg mag krijgen. 00:54:23.070 --> 00:54:27.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Kleding is bijna een wegwerpvoorwerp geworden, terwijl daar juist veel 00:54:27.880 --> 00:54:31.719 align:middle line:82% position:46% size:100% kansen liggen voor hergebruik, maar ook voor een nieuwe maakindustrie in 00:54:31.840 --> 00:54:33.639 align:middle line:82% position:46% size:100% ons eigen land, bijvoorbeeld in Twente. 00:54:33.760 --> 00:54:36.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Er liggen ambities om kartrekker daarop te worden. 00:54:36.840 --> 00:54:42.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat kan de staatssecretaris doen om onder andere de inspanningen voor 00:54:42.219 --> 00:54:45.000 align:middle line:82% position:46% size:100% een nieuwe circulaire maakindustrie daar te ondersteunen? 00:54:48.000 --> 00:54:51.039 align:middle line:82% position:46% size:100% We staan in Nederland voor een hele grote opgave omtrent duurzaam 00:54:51.159 --> 00:54:52.269 align:middle line:82% position:46% size:100% bouwen. Ik zie de voorzitter naar de 00:54:52.389 --> 00:54:56.530 align:middle line:82% position:46% size:100% microfoon reiken. Ik vraag even coulance om daar twee 00:54:56.650 --> 00:55:01.110 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen over te stellen. We weten dat drinkwater schaars is. 00:55:01.349 --> 00:55:03.969 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris waterbesparing opnemen in het 00:55:04.090 --> 00:55:07.719 align:middle line:82% position:46% size:100% Bouwbesluit en waterbesparing onderdeel maken van circulair 00:55:07.840 --> 00:55:10.630 align:middle line:82% position:46% size:100% bouwen? Mijn tweede vraag is of zij 00:55:10.750 --> 00:55:14.858 align:middle line:82% position:46% size:100% belemmeringen voor alternatief duurzaam wonen weg wil nemen om meer 00:55:14.978 --> 00:55:18.119 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk te maken, zoals de tiny houses, de kashuizen of de 00:55:18.239 --> 00:55:20.318 align:middle line:82% position:46% size:100% earthships. Ik zie dat in Noord-Nederland. 00:55:20.438 --> 00:55:24.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik woon zelf in Groningen. Daar zijn ze heel hard op weg om 00:55:24.400 --> 00:55:27.239 align:middle line:82% position:46% size:100% innovatief wonen en bouwen mogelijk te maken. 00:55:27.780 --> 00:55:31.018 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil de staatssecretaris ook daarover met de regio in gesprek gaan om dat 00:55:31.260 --> 00:55:32.099 align:middle line:82% position:46% size:100% verder van de grond te krijgen? 00:55:33.668 --> 00:55:34.789 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dank u wel, mevrouw Van der Graaf. 00:55:34.969 --> 00:55:38.278 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we door naar de heer Goudzwaard. 00:55:38.398 --> 00:55:39.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna komen we terug bij de heer Thijssen. 00:55:40.340 --> 00:55:43.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Goudzwaard, u heeft het woord namens JA21. 00:55:44.619 --> 00:55:47.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u voorzitter, ik zal ook even de timer aanzetten. 00:55:48.340 --> 00:55:49.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Alhoewel, u bent natuurlijk heel coulant. 00:55:50.800 --> 00:55:52.699 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. In dit debat gaat het onder andere 00:55:52.820 --> 00:55:54.789 align:middle line:82% position:46% size:100% over het terugdringen van zwerfafval. 00:55:55.148 --> 00:55:58.818 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een onderwerp waarbij de verschillen wereldwijd in het oog 00:55:58.938 --> 00:56:01.340 align:middle line:82% position:46% size:100% springen. Als ik namelijk beelden van rivieren 00:56:01.460 --> 00:56:06.260 align:middle line:82% position:46% size:100% vol plastic in Azië vergelijk met rivieren in Europa, dan zie ik dat 00:56:06.380 --> 00:56:10.068 align:middle line:82% position:46% size:100% er een verschil van dag en nacht is. We weten wat we niet willen en we 00:56:10.188 --> 00:56:14.000 align:middle line:82% position:46% size:100% weten wat we wel willen. Stap voor stap kunnen we zo verder 00:56:14.119 --> 00:56:17.528 align:middle line:82% position:46% size:100% werken aan het zorgvuldig omspringen met grondstoffen. 00:56:18.219 --> 00:56:22.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Handel in gebruikte goederen — het is net al genoemd — is een prachtig 00:56:22.630 --> 00:56:24.820 align:middle line:82% position:46% size:100% uithangbord van een circulaire economie. 00:56:25.090 --> 00:56:28.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Antiekwinkels, kringlopen en tweedehandswinkels zorgen ervoor dat 00:56:28.610 --> 00:56:32.889 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruikte waar nieuwe toegevoegde waarde krijgt in onze economie. 00:56:34.539 --> 00:56:37.130 align:middle line:82% position:46% size:100% In dit debat verdient het de aandacht dat de handelaren met de 00:56:37.250 --> 00:56:40.429 align:middle line:82% position:46% size:100% handen in het haar zitten vanwege een nieuwe verplichting die op hen 00:56:40.550 --> 00:56:43.199 align:middle line:82% position:46% size:100% afkomt. Het spreekt voor zich dat het 00:56:43.320 --> 00:56:47.349 align:middle line:82% position:46% size:100% terugdringen van diefstal en heling hoge prioriteit heeft. 00:56:48.188 --> 00:56:52.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als het Digitaal Opkopers Register eigenaren van 00:56:52.760 --> 00:56:57.048 align:middle line:82% position:46% size:100% antiekwinkels, kringlopen en tweedehandswinkels meer in de weg 00:56:57.168 --> 00:57:00.789 align:middle line:82% position:46% size:100% zit dan criminelen, dan doen we volgens mij iets niet helemaal goed. 00:57:01.898 --> 00:57:05.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Duizenden spullen online registreren, is voor veel winkeliers 00:57:05.210 --> 00:57:09.798 align:middle line:82% position:46% size:100% onmogelijk te doen. Ik heb een paar vragen hierover in 00:57:09.918 --> 00:57:13.369 align:middle line:82% position:46% size:100% verband met het wettelijk verplichte digitale inkoopregister voor 00:57:13.489 --> 00:57:17.260 align:middle line:82% position:46% size:100% opkopers en handelaren in gebruikte en ongeregelde goederen. 00:57:17.949 --> 00:57:21.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Een van hen zegt in het Algemeen Dagblad: het gaat gewoon niet als ik 00:57:21.170 --> 00:57:24.510 align:middle line:82% position:46% size:100% alles wat binnenkomt moet vastleggen om vervolgens de helft naar het 00:57:24.630 --> 00:57:25.659 align:middle line:82% position:46% size:100% afval te brengen. 00:57:27.610 --> 00:57:32.048 align:middle line:82% position:46% size:100% Let wel, dan heb ik het over een winkel van 5.000 vierkante meter 00:57:32.590 --> 00:57:36.039 align:middle line:82% position:46% size:100% waar iedere maand duizenden nieuwe producten worden binnengebracht. 00:57:36.730 --> 00:57:40.699 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris bekend met de geluiden uit de kring van winkeliers 00:57:40.820 --> 00:57:44.838 align:middle line:82% position:46% size:100% dat de digitale registratie zoals die nu landelijk wordt geregeld, 00:57:44.958 --> 00:57:46.780 align:middle line:82% position:46% size:100% voor hen niet goed werkbaar is? 00:57:48.730 --> 00:57:52.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Is het denkbaar dat verplichtingen van het Digitaal Opkopers Register, 00:57:52.929 --> 00:57:55.639 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld dat brengers van spullen zich met naam en adres 00:57:55.760 --> 00:57:59.809 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten registreren, een remmend effect zullen hebben op het handelen 00:57:59.929 --> 00:58:02.989 align:middle line:82% position:46% size:100% in gebruikte goederen? Hoe kan dit volgens haar worden 00:58:03.110 --> 00:58:04.510 align:middle line:82% position:46% size:100% gerepareerd als dat nodig is? 00:58:06.648 --> 00:58:10.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Van gebruikt, waardevol en verhandelbaar ga ik naar gebruikt, 00:58:10.429 --> 00:58:13.010 align:middle line:82% position:46% size:100% afgedankt en weg te gooien: de blikjes. 00:58:13.668 --> 00:58:17.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor de inzameling van wat officieel metalen drankverpakkingen heten, is 00:58:17.769 --> 00:58:21.298 align:middle line:82% position:46% size:100% volgens ons weinig draagvlak. Consumenten zitten er niet echt op 00:58:21.418 --> 00:58:24.239 align:middle line:82% position:46% size:100% te wachten. De producenten lopen er ook nog niet 00:58:24.360 --> 00:58:26.309 align:middle line:82% position:46% size:100% echt warm voor. Maar we moeten toch wat om de de 2 00:58:26.429 --> 00:58:29.088 align:middle line:82% position:46% size:100% miljard blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan, 00:58:30.619 --> 00:58:34.789 align:middle line:82% position:46% size:100% in circulatie te houden. Scepsis kan alleen overwonnen worden 00:58:34.909 --> 00:58:39.710 align:middle line:82% position:46% size:100% door de ingezette koers consequent uit te voeren om zo tot een succes 00:58:39.829 --> 00:58:42.039 align:middle line:82% position:46% size:100% te komen. Maar ik kan het toch niet laten om 00:58:42.159 --> 00:58:45.969 align:middle line:82% position:46% size:100% daar even een vraag over te stellen en om de reflectie van de 00:58:46.090 --> 00:58:50.719 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris daarop te vragen. Want waarom investeren we niet in 00:58:50.840 --> 00:58:52.523 align:middle line:82% position:46% size:100% het einde van de keten? Hoe kijkt zij daarnaar? 00:58:52.643 --> 00:58:55.329 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben toch hartstikke moderne faciliteiten? 00:58:56.139 --> 00:58:59.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie het namelijk nog niet gebeuren dat consumenten die metalen 00:58:59.208 --> 00:59:01.969 align:middle line:82% position:46% size:100% blikjes gaan retourneren, maar ik hoor graag wat de staatssecretaris 00:59:02.090 --> 00:59:04.940 align:middle line:82% position:46% size:100% daarover denkt. Ik werd ook geprikkeld door wat ik 00:59:05.059 --> 00:59:10.030 align:middle line:82% position:46% size:100% hier vanuit de hoek hoorde over zwerfafval en dergelijke. 00:59:11.438 --> 00:59:11.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik 00:59:15.099 --> 00:59:17.679 align:middle line:82% position:46% size:100% weet niet meer precies wie het zei, dus ik laat dat even in het midden. 00:59:21.579 --> 00:59:26.048 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik spreek verschillende mensen uit de gemeenten door het hele land. 00:59:26.918 --> 00:59:31.190 align:middle line:82% position:46% size:100% In sommige gemeenten met de diftar — in de volksmond heb je het dan over 00:59:31.309 --> 00:59:34.969 align:middle line:82% position:46% size:100% de zwarte container die je aan de weg zet — moet je gaan betalen voor 00:59:35.090 --> 00:59:36.849 align:middle line:82% position:46% size:100% het aantal kilo's dat je in de container stort. 00:59:37.719 --> 00:59:39.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat zien mensen nu? De gemeentes die 00:59:41.059 --> 00:59:46.079 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ingevoerd hebben, zien opeens dat er veel meer zwerfafval wordt 00:59:46.199 --> 00:59:48.960 align:middle line:82% position:46% size:100% gesignaleerd. Hoe kijkt de staatssecretaris 00:59:49.079 --> 00:59:51.469 align:middle line:82% position:46% size:100% daartegen aan? Zou zij haar visie 00:59:53.688 --> 00:59:56.739 align:middle line:82% position:46% size:100% daarop kunnen delen? Voorzitter, ik ga door. 00:59:57.010 --> 01:00:01.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens de eerste getallen die zijn verzameld, zou het statiegeldsysteem 01:00:01.400 --> 01:00:03.730 align:middle line:82% position:46% size:100% voor plastic flesjes tot zover succesvol zijn. 01:00:04.269 --> 01:00:07.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens Statiegeld Nederland komt zo'n 80% retour. 01:00:08.550 --> 01:00:13.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Het wettelijke doel betekent dat in 2023 90% retour moet gaan. 01:00:13.628 --> 01:00:16.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat betekent 900 miljoen ingezamelde flesjes. 01:00:17.980 --> 01:00:22.146 align:middle line:82% position:46% size:100% Als producenten de doelstelling van 90% inzameling niet halen, kan de 01:00:22.266 --> 01:00:26.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Inspectie Leefomgeving en Transport hen in het uiterste geval dwingen om 01:00:26.539 --> 01:00:30.320 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen te nemen. De ILT kan in een voorkomend geval 01:00:30.440 --> 01:00:33.289 align:middle line:82% position:46% size:100% bepalen welke last er wordt opgelegd. 01:00:33.409 --> 01:00:36.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb een vraag hierover. Zijn de kinderziektes eenvoudig te 01:00:36.800 --> 01:00:39.628 align:middle line:82% position:46% size:100% ondervangen, of wordt met de inzameling van de volgende 10% 01:00:39.938 --> 01:00:44.269 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic flesjes tegen lastig op te lossen problemen opgelopen, volgens 01:00:44.389 --> 01:00:47.139 align:middle line:82% position:46% size:100% de staatssecretaris? In plaats van maatregelen te nemen, 01:00:47.739 --> 01:00:51.190 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen producenten ook worden gedwongen te onderzoeken hoe de 01:00:51.309 --> 01:00:54.429 align:middle line:82% position:46% size:100% wettelijke doelstelling in de toekomst dichter wordt benaderd. 01:00:55.059 --> 01:00:59.469 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat moet dan aannemelijk zijn. In dit alternatief voor maatregelen 01:00:59.590 --> 01:01:03.199 align:middle line:82% position:46% size:100% ziet mijn fractie toch een stevig voorbehoud ten opzichte van de 01:01:03.320 --> 01:01:09.170 align:middle line:82% position:46% size:100% beoogde operationaliteit vanaf 2023 en de beoogde 90% inname in 2024 01:01:09.289 --> 01:01:13.300 align:middle line:82% position:46% size:100% voor zowel plastic flesjes als drankblikjes. 01:01:49.030 --> 01:01:52.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. Dank u wel, meneer Goudzwaard. 01:01:52.500 --> 01:01:55.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we over naar de heer Thijssen, namens de Partij voor de 01:01:55.639 --> 01:01:58.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Arbeid. Dank, voorzitter. 01:02:01.688 --> 01:02:04.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, het is duidelijk: Nederland moet, net als de rest van de wereld, 01:02:04.869 --> 01:02:08.079 align:middle line:82% position:46% size:100% een circulaire economie krijgen. Er zijn heel veel redenen waarom dat 01:02:08.199 --> 01:02:10.230 align:middle line:82% position:46% size:100% moet gebeuren. De klimaatverandering en het 01:02:10.349 --> 01:02:11.900 align:middle line:82% position:46% size:100% biodiversiteitsverlies moeten gestopt worden. 01:02:12.019 --> 01:02:15.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo zijn er allerlei planetaire grenzen waar we tegen aanlopen. 01:02:15.949 --> 01:02:18.949 align:middle line:82% position:46% size:100% De negende planetaire grens, die ooit in kaart is gebracht door een 01:02:19.070 --> 01:02:22.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Noors wetenschappelijk instituut, ging over vreemde entiteiten in de 01:02:22.250 --> 01:02:24.969 align:middle line:82% position:46% size:100% natuur, oftewel plasticsoep of chemische stoffen. 01:02:26.199 --> 01:02:28.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Begin van dit jaar is duidelijk geworden dat ook die planetaire 01:02:28.550 --> 01:02:33.519 align:middle line:82% position:46% size:100% grens volledig is overschreden en dat we nu dus ook met de plasticsoep 01:02:33.699 --> 01:02:36.920 align:middle line:82% position:46% size:100% en met plastic zwerfafval over een planetaire grens gaan. 01:02:37.039 --> 01:02:37.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar moeten we 01:02:39.039 --> 01:02:41.179 align:middle line:82% position:46% size:100% dus iets aan doen, want we willen binnen de planetaire grenzen 01:02:41.300 --> 01:02:43.489 align:middle line:82% position:46% size:100% blijven. Maar er zijn nog meer redenen. 01:02:43.610 --> 01:02:45.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zijn ook al eerder genoemd door andere leden. 01:02:45.398 --> 01:02:48.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn essentiële materialen. We moeten zorgen dat we daar 01:02:48.510 --> 01:02:49.599 align:middle line:82% position:46% size:100% zorgvuldig mee omgaan, 01:02:51.099 --> 01:02:53.018 align:middle line:82% position:46% size:100% want daarvan is een beperkte hoeveelheid. 01:02:53.389 --> 01:02:56.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, één momentje. Meneer Goudzwaard, uw microfoon 01:02:56.250 --> 01:02:56.320 align:middle line:82% position:46% size:100% staat nog aan. 01:02:58.269 --> 01:03:00.219 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, u vervolgt uw 01:03:01.840 --> 01:03:02.960 align:middle line:82% position:46% size:100% betoog. We kennen dit probleem natuurlijk 01:03:03.079 --> 01:03:05.059 align:middle line:82% position:46% size:100% ook. Een aantal van deze problemen zijn 01:03:05.179 --> 01:03:07.550 align:middle line:82% position:46% size:100% niet zo zichtbaar, maar een heel zichtbaar probleem is de 01:03:07.670 --> 01:03:09.668 align:middle line:82% position:46% size:100% plasticvervuiling. We kennen allemaal wel de foto's van 01:03:10.239 --> 01:03:13.818 align:middle line:82% position:46% size:100% vogels die dood gevonden worden omdat ze te veel plastic in hun buik 01:03:13.938 --> 01:03:15.099 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben en daardoor niet meer kunnen eten. 01:03:15.668 --> 01:03:18.829 align:middle line:82% position:46% size:100% We kennen de documentaires van eilanden in de Stille Zuidzee die 01:03:18.949 --> 01:03:21.469 align:middle line:82% position:46% size:100% het verst weg liggen van de menselijke beschaving en toch 01:03:21.590 --> 01:03:24.128 align:middle line:82% position:46% size:100% helemaal bedekt zijn met plastic afval. 01:03:24.789 --> 01:03:26.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus echt hard nodig dat we nú in actie komen. 01:03:28.989 --> 01:03:31.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland wil in 2050 een volledig circulaire economie hebben. 01:03:31.699 --> 01:03:33.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat klinkt hartstikke goed. Nederland heeft een doel voor 2030. 01:03:33.949 --> 01:03:35.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook goed. En we hebben 01:03:37.780 --> 01:03:40.510 align:middle line:82% position:46% size:100% zeven afvaldoelen, waarvan er helaas zes niet worden gehaald. 01:03:41.409 --> 01:03:43.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL is er heel erg duidelijk in dat ook het doel voor 2030 en het 01:03:43.730 --> 01:03:46.840 align:middle line:82% position:46% size:100% doel voor 2050 niet worden gehaald, oftewel: er is nú actie nodig. 01:03:48.110 --> 01:03:52.210 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben behoorlijk wat brieven van de staatssecretaris gekregen, maar 01:03:52.510 --> 01:03:55.070 align:middle line:82% position:46% size:100% in het hoofdlijnendebat is ook aangegeven dat er later in mei een 01:03:55.190 --> 01:03:58.360 align:middle line:82% position:46% size:100% brief komt waarin echt wordt gesteld wat de visie is op het tot stand 01:03:58.480 --> 01:04:00.920 align:middle line:82% position:46% size:100% brengen van de circulaire economie en het terugdringen van de 01:04:01.039 --> 01:04:02.168 align:middle line:82% position:46% size:100% plasticsoep. We kunnen daarover 01:04:05.079 --> 01:04:07.489 align:middle line:82% position:46% size:100% dus nog niet echt in debat, want die brief is er nog niet, maar ik wil 01:04:07.610 --> 01:04:09.889 align:middle line:82% position:46% size:100% wel in debat over een aantal suggesties die ik zou willen doen. 01:04:10.010 --> 01:04:11.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze suggesties gaan over de vraag 01:04:13.000 --> 01:04:16.068 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe mijn fractie denkt dat het beleid eruit moet zien. 01:04:16.188 --> 01:04:18.980 align:middle line:82% position:46% size:100% De eerste suggestie gaat over drang en dwang. 01:04:19.099 --> 01:04:22.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL zegt dat we, als we deze doelen willen halen, eigenlijk niet 01:04:22.380 --> 01:04:26.980 align:middle line:82% position:46% size:100% om meer verplichtend beleid heen kunnen. 01:04:27.668 --> 01:04:30.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is op zich wel logisch, want we hebben op dit moment een economie 01:04:30.730 --> 01:04:33.440 align:middle line:82% position:46% size:100% die gebaseerd is op een lineaire economie, op steeds maar meer, meer, 01:04:33.559 --> 01:04:35.480 align:middle line:82% position:46% size:100% meer. De bedrijven die groot zijn in deze 01:04:35.599 --> 01:04:38.679 align:middle line:82% position:46% size:100% economie, varen daar wel bij. Die hebben belang bij de status quo. 01:04:39.280 --> 01:04:44.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij knokken voor hun financiële belang op korte termijn, terwijl u 01:04:44.809 --> 01:04:47.780 align:middle line:82% position:46% size:100% en wij zouden moeten opkomen voor het langetermijnwelzijn van de mens 01:04:47.900 --> 01:04:48.489 align:middle line:82% position:46% size:100% en de planeet. 01:04:52.539 --> 01:04:55.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Vrijwilligheid, goede gesprekken of convenanten werken niet. 01:04:56.429 --> 01:04:58.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag aan de staatssecretaris is dan ook: is zij bereid om meer 01:04:58.969 --> 01:05:02.030 align:middle line:82% position:46% size:100% drang en dwang aan te brengen in het debat om te komen tot een circulaire 01:05:02.150 --> 01:05:04.858 align:middle line:82% position:46% size:100% economie? Meneer Thijssen, er is een vraag 01:05:04.978 --> 01:05:05.869 align:middle line:82% position:46% size:100% voor u van de heer Haverkort. 01:05:09.039 --> 01:05:10.548 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen was net even afwezig. 01:05:10.668 --> 01:05:13.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij heeft hij daardoor ook mijn eerste termijn niet helemaal 01:05:13.699 --> 01:05:15.519 align:middle line:82% position:46% size:100% meegekregen. Daarin heb ik gezegd dat 01:05:16.418 --> 01:05:21.889 align:middle line:82% position:46% size:100% marktpartijen op dit moment grote stappen zetten om te trekken aan de 01:05:22.010 --> 01:05:25.489 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen die zij circulair in hun productieprocessen willen 01:05:25.610 --> 01:05:27.099 align:middle line:82% position:46% size:100% benutten. Ik heb twee voorbeelden genoemd: 01:05:28.570 --> 01:05:30.398 align:middle line:82% position:46% size:100% Coca-Cola voor gerecycled pet en Albert Heijn. 01:05:38.989 --> 01:05:41.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen heeft het over drang en dwang. 01:05:43.360 --> 01:05:48.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag me af hoe de PvdA denkt over de kracht van de verleiding 01:05:48.730 --> 01:05:53.568 align:middle line:82% position:46% size:100% vanuit de markt op het moment dat we de belemmeringen die we met elkaar 01:05:53.688 --> 01:05:56.369 align:middle line:82% position:46% size:100% nog hebben in die keten, als overheid weg kunnen nemen. 01:05:56.489 --> 01:06:00.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Is dat niet een veel krachtiger momentum om circulariteit te 01:06:00.559 --> 01:06:02.110 align:middle line:82% position:46% size:100% realiseren dan via drang en dwang? 01:06:05.688 --> 01:06:06.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, dat is het niet. 01:06:08.628 --> 01:06:12.780 align:middle line:82% position:46% size:100% We proberen het namelijk al decennia met praten, convenanten en overleg. 01:06:12.900 --> 01:06:15.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan laat ik me nog een keer verleiden om te kijken of we op die 01:06:15.929 --> 01:06:17.539 align:middle line:82% position:46% size:100% manier de doelen halen, maar we halen ze gewoon niet. 01:06:18.668 --> 01:06:21.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw eigen PBL — dat is toch de scheidsrechter in dit land, die een 01:06:21.559 --> 01:06:24.639 align:middle line:82% position:46% size:100% beetje kijkt wat wel en niet werkt — zegt nu gewoon: als 01:06:26.800 --> 01:06:29.007 align:middle line:82% position:46% size:100% de Nederlandse regering wil dat deze doelen gehaald worden, dan is er 01:06:29.126 --> 01:06:32.119 align:middle line:82% position:46% size:100% meer drang en dwang nodig. Dat wil niet zeggen dat we 01:06:32.239 --> 01:06:36.769 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk niet kunnen kijken naar waar er obstakels zijn en waar we 01:06:36.889 --> 01:06:38.739 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen faciliteren dat het mogelijk gemaakt wordt. 01:06:39.250 --> 01:06:42.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is mijn fractie helemaal voor, maar we moeten niet denken dat dit 01:06:42.409 --> 01:06:43.730 align:middle line:82% position:46% size:100% op een vrijwillige manier gaat gebeuren. 01:06:43.849 --> 01:06:46.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL zegt zelf dat het niet gebeurt. 01:06:46.400 --> 01:06:47.829 align:middle line:82% position:46% size:100% We snappen ook allemaal waarom. 01:06:50.559 --> 01:06:53.239 align:middle line:82% position:46% size:100% De fossiele industrie wordt bijvoorbeeld schathemeltjerijk van 01:06:53.360 --> 01:06:54.489 align:middle line:82% position:46% size:100% meer virginmaterialen, 01:06:56.769 --> 01:07:00.250 align:middle line:82% position:46% size:100% meer nieuwe olie en meer nieuw plastic in het systeem brengen. 01:07:00.369 --> 01:07:01.548 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin zit namelijk hun businessmodel. 01:07:01.668 --> 01:07:03.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin zit hun winstmarge. De winstmarge en het businessmodel 01:07:03.320 --> 01:07:07.489 align:middle line:82% position:46% size:100% zitten niet in recycling. We hebben een regering nodig die de 01:07:07.610 --> 01:07:09.800 align:middle line:82% position:46% size:100% businessmodellen gaat omdraaien, en ervoor gaat zorgen dat recycling 01:07:09.920 --> 01:07:12.349 align:middle line:82% position:46% size:100% goedkoper wordt en dat nieuw virginmateriaal duurder wordt. 01:07:12.469 --> 01:07:15.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan ook met een verplichting, met drang en dwang; vandaar mijn 01:07:15.800 --> 01:07:17.840 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag aan de staatssecretaris. Maar ga niet denken dat dit vanzelf 01:07:17.960 --> 01:07:20.650 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat met een paar goede gesprekken, want het gaat niet gebeuren. 01:07:22.480 --> 01:07:24.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, dank u wel. Ik dacht dat u een heel snel en 01:07:24.769 --> 01:07:27.398 align:middle line:82% position:46% size:100% compact antwoord had gegeven en uw betoog zou vervolgen. 01:07:27.579 --> 01:07:29.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat mag namelijk ook. U zet nu uw microfoon uit, maar 01:07:29.519 --> 01:07:30.320 align:middle line:82% position:46% size:100% vervolgt u uw betoog. Voor 01:07:33.530 --> 01:07:35.630 align:middle line:82% position:46% size:100% zo'n belangrijk onderwerp zou ik graag maximaal de tijd willen 01:07:35.750 --> 01:07:39.619 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben. De tweede suggestie die ik met de 01:07:39.739 --> 01:07:42.219 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris zou willen bespreken, gaat over UPV. 01:07:43.570 --> 01:07:49.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL zegt ook dat die op de schop zou moeten, omdat het een regeling 01:07:49.690 --> 01:07:51.679 align:middle line:82% position:46% size:100% is die ooit bedoeld was om producenten verantwoordelijk te 01:07:51.800 --> 01:07:54.349 align:middle line:82% position:46% size:100% maken voor de hele levenscyclus. In de praktijk zien we vooral dat 01:07:54.469 --> 01:07:57.858 align:middle line:82% position:46% size:100% het gaat om inzameling en recycling. Is de staatssecretaris bereid om de 01:07:57.978 --> 01:08:00.760 align:middle line:82% position:46% size:100% nodige aanpassingen te doen in het beleid om dit te bewerkstelligen, 01:08:01.059 --> 01:08:04.280 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat retourpremies worden 01:08:04.400 --> 01:08:07.190 align:middle line:82% position:46% size:100% gedifferentieerd naar recyclebaarheid en het aandeel 01:08:07.309 --> 01:08:08.460 align:middle line:82% position:46% size:100% gerecycled materiaal? Dat stelt het PBL ook 01:08:12.938 --> 01:08:14.750 align:middle line:82% position:46% size:100% voor. Een derde suggestie die ik met de 01:08:14.869 --> 01:08:16.617 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris zou willen bespreken, gaat over de 01:08:16.737 --> 01:08:19.479 align:middle line:82% position:46% size:100% businesscases. Is de businesscase voor een 01:08:21.579 --> 01:08:25.238 align:middle line:82% position:46% size:100% lineaire economie beter dan voor een circulaire economie? 01:08:25.779 --> 01:08:29.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris bereid om in haar visie te kijken naar hoe dat 01:08:29.378 --> 01:08:34.869 align:middle line:82% position:46% size:100% kan gaan met heffen, subsidiëren en belasten om ervoor te zorgen dat de 01:08:34.989 --> 01:08:37.759 align:middle line:82% position:46% size:100% businesscases voor de circulaire economie dichterbij komen en 01:08:37.878 --> 01:08:41.259 align:middle line:82% position:46% size:100% aantrekkelijker worden dan voor de lineaire economie? 01:08:42.789 --> 01:08:44.798 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan een vierde suggestie die ik graag wil bespreken. 01:08:45.229 --> 01:08:45.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Die gaat over 01:08:48.430 --> 01:08:52.310 align:middle line:82% position:46% size:100% het maximeren van het aantal tonnen en het aantal stuks plastic dat 01:08:52.430 --> 01:08:57.198 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld bedrijven als Unilever, Albert Heijn of Jumbo nog in de 01:08:57.319 --> 01:08:58.359 align:middle line:82% position:46% size:100% schappen mogen hebben liggen. 01:09:00.609 --> 01:09:03.949 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien dat Ekoplaza ernaar streeft om op zo kort mogelijke termijn 01:09:04.069 --> 01:09:06.920 align:middle line:82% position:46% size:100% plasticvrij te zijn. Zij maken hele grote vorderingen 01:09:07.039 --> 01:09:09.310 align:middle line:82% position:46% size:100% daarmee. We zien hoe ze een 01:09:10.449 --> 01:09:13.869 align:middle line:82% position:46% size:100% levensmiddelensupermarkt kunnen bedrijven met zo min mogelijk afval. 01:09:15.069 --> 01:09:18.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is dus gewoon mogelijk. Volgens mijn fractie is het dus 01:09:18.319 --> 01:09:21.668 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig dat Unilever en de supermarkten een doel krijgen, 01:09:21.909 --> 01:09:24.069 align:middle line:82% position:46% size:100% namelijk wat het maximaal aantal tonnage plastic 01:09:26.168 --> 01:09:28.880 align:middle line:82% position:46% size:100% en maximaal aantal stuks plastic is dat ze nog mogen verkopen. 01:09:29.000 --> 01:09:30.798 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook nodig dat dat de komende jaren alleen maar naar beneden gaat. 01:09:30.918 --> 01:09:35.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Op die manier jagen we de bedrijven aan om te innoveren en zonder 01:09:35.449 --> 01:09:36.220 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic te gaan werken. 01:09:38.509 --> 01:09:40.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit zijn allemaal hele concrete zaken, maar het is niet genoeg. 01:09:41.619 --> 01:09:44.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb namelijk al een paar keer gezegd dat de huidige oliebedrijven 01:09:44.269 --> 01:09:46.338 align:middle line:82% position:46% size:100% en plasticbedrijven — dat geldt ook voor de vele andere bedrijven in de 01:09:46.458 --> 01:09:49.670 align:middle line:82% position:46% size:100% huidige lineaire economie — op korte termijn financieel belang hebben bij 01:09:49.789 --> 01:09:52.976 align:middle line:82% position:46% size:100% de huidige status quo, en dus niet heel erg snel geneigd zullen zijn om 01:09:53.096 --> 01:09:56.539 align:middle line:82% position:46% size:100% de circulaire economie te omarmen. Daarom heb ik nog drie punten. 01:09:56.659 --> 01:10:00.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Het eerste punt is: heeft de minister een visie op hoe de nieuwe 01:10:00.439 --> 01:10:03.539 align:middle line:82% position:46% size:100% economie eruitziet? Welke bedrijvigheid willen we dan 01:10:03.668 --> 01:10:03.909 align:middle line:82% position:46% size:100% zien? 01:10:05.439 --> 01:10:07.698 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL heeft het ook over de vraag: welke bedrijven kunnen zich 01:10:07.819 --> 01:10:12.609 align:middle line:82% position:46% size:100% ombouwen, welke bedrijven moeten opgebouwd worden en welke bedrijven 01:10:12.729 --> 01:10:14.720 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten afgebouwd worden? Waar is geen plaats meer voor in de 01:10:14.840 --> 01:10:17.350 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie? Kan de staatssecretaris daar haar 01:10:17.470 --> 01:10:20.810 align:middle line:82% position:46% size:100% visie op delen? Het gaat dan ook over de invloed van 01:10:20.930 --> 01:10:23.319 align:middle line:82% position:46% size:100% de fossiele bedrijven op het circulaire 01:10:26.529 --> 01:10:28.076 align:middle line:82% position:46% size:100% economiebeleid. Wij vinden het heel logisch dat de 01:10:28.195 --> 01:10:30.128 align:middle line:82% position:46% size:100% tabaksindustrie niet meer aan tafel zit als het gaat om de gezondheid. 01:10:30.789 --> 01:10:33.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn fractie zou het heel logisch vinden dat de fossiele industrie 01:10:33.199 --> 01:10:36.920 align:middle line:82% position:46% size:100% niet meer om tafel zit als het gaat om de circulaire economie, want dat 01:10:37.039 --> 01:10:39.048 align:middle line:82% position:46% size:100% is niet in hun belang. Misschien kunnen ze wel een rol 01:10:39.168 --> 01:10:43.088 align:middle line:82% position:46% size:100% spelen bij de uitvoering van het beleid, maar het beleid moet volgens 01:10:44.168 --> 01:10:47.810 align:middle line:82% position:46% size:100% mijn fractie gemaakt worden door het ministerie en door de mensen die het 01:10:47.930 --> 01:10:50.560 align:middle line:82% position:46% size:100% belang van de circulaire economie vooropzetten. 01:10:51.060 --> 01:10:53.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben dus wel benieuwd naar wat voor contact de staatssecretaris en 01:10:53.259 --> 01:10:54.210 align:middle line:82% position:46% size:100% haar ministerie hebben met fossiele bedrijven. 01:10:55.720 --> 01:10:57.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot zegt het PBL: 01:10:59.560 --> 01:11:02.869 align:middle line:82% position:46% size:100% de eerste R in die hele recyclingvisie is belangrijk. 01:11:02.989 --> 01:11:06.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat over refuse. Dat gaat over dat we niet alsmaar 01:11:06.680 --> 01:11:09.439 align:middle line:82% position:46% size:100% meer spullen willen, alsmaar meer willen consumeren en alsmaar meer 01:11:09.560 --> 01:11:10.960 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic in het systeem willen brengen. 01:11:11.350 --> 01:11:14.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat wordt wel aangejaagd door de marketingmachines van de grote 01:11:14.300 --> 01:11:19.609 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijven in deze wereld. Nu is minister Jetten gedragsexperts 01:11:19.729 --> 01:11:21.009 align:middle line:82% position:46% size:100% aan het betrekken bij zijn klimaatbeleid. 01:11:21.128 --> 01:11:24.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris bereid om ook gedragsexperts te betrekken bij het 01:11:24.289 --> 01:11:27.050 align:middle line:82% position:46% size:100% vormgeven van haar beleid? Moeten we niet op een gegeven moment 01:11:27.170 --> 01:11:30.409 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken naar de vraag of er wel reclame gemaakt moet worden voor de 01:11:30.529 --> 01:11:33.619 align:middle line:82% position:46% size:100% lineaire economie of dat we veel meer toe moeten naar de circulaire 01:11:33.739 --> 01:11:36.289 align:middle line:82% position:46% size:100% economie? Ik kijk erg uit naar de brief van de 01:11:36.409 --> 01:11:39.100 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris en naar het debat, want er is nu actie nodig. 01:11:40.539 --> 01:11:45.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, meneer Thijssen. Dank dat u binnen de gestelde tijd 01:11:46.060 --> 01:11:48.399 align:middle line:82% position:46% size:100% bent gebleven. Dan 01:11:50.500 --> 01:11:54.488 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn we aan het eind gekomen van de eerste termijn van de commissie. 01:11:54.909 --> 01:12:00.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk naar de klok en zie dat het nu 11.10 uur is. 01:12:00.989 --> 01:12:05.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik stel voor dat wij schorsen tot 12.00 uur. 01:12:06.050 --> 01:12:09.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan heeft de staatssecretaris voldoende tijd om naar boven te 01:12:10.090 --> 01:12:13.079 align:middle line:82% position:46% size:100% rennen, want het is een flinke wandeling naar de ambtelijke staf. 01:12:13.659 --> 01:12:16.119 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan hebben wij ook voldoende tijd 01:12:17.619 --> 01:12:21.979 align:middle line:82% position:46% size:100% om dat te doen, inclusief de lunch. Als u het goed vindt, hebben we een 01:12:22.100 --> 01:12:25.159 align:middle line:82% position:46% size:100% vroege lunch. Dan gaan we daarna in één keer door 01:12:25.279 --> 01:12:28.088 align:middle line:82% position:46% size:100% met het debat, want anders moeten we rond een uur of twee weer schorsen. 01:12:29.048 --> 01:12:32.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is onverstandig in het kader van het verloop van het debat, denk ik. 01:12:33.048 --> 01:12:34.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk nog even naar mevrouw Mulder, want zij heeft 01:12:35.020 --> 01:12:38.760 align:middle line:82% position:46% size:100% waarschijnlijk nog een vraag. Ik ben daarmee akkoord, maar ik moet 01:12:38.880 --> 01:12:41.720 align:middle line:82% position:46% size:100% er zelf van 12.00 uur tot 13.00 uur even tussenuit. 01:12:41.989 --> 01:12:44.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan weet u dat ik even met een andere verplichting hier in huis 01:12:44.939 --> 01:12:46.840 align:middle line:82% position:46% size:100% bezig ben. Dat snap ik. 01:12:49.460 --> 01:12:51.619 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben echt heel, heel veel vragen gesteld aan deze 01:12:51.739 --> 01:12:52.649 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Ik vind het logisch dat zij drie 01:12:52.770 --> 01:12:55.859 align:middle line:82% position:46% size:100% kwartier krijgt om haar beantwoording voor te bereiden. 01:12:55.979 --> 01:12:58.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou er wel voor willen pleiten, gezien we dan van 12.00 uur tot 01:12:58.199 --> 01:13:02.168 align:middle line:82% position:46% size:100% 16.00 uur een heel blok hebben, om meer interrupties toe te staan in de 01:13:02.569 --> 01:13:05.310 align:middle line:82% position:46% size:100% richting van de staatssecretaris dan de vier vragen die we nu aan elkaar 01:13:05.430 --> 01:13:07.829 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben gesteld. We zijn met een klein clubje. 01:13:07.949 --> 01:13:12.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Op zich vind ik vier vragen prima, maar, aangezien we vier uur de tijd 01:13:12.329 --> 01:13:15.378 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben voor de beantwoording, zou ik wel op z'n minst naar zes vragen 01:13:15.498 --> 01:13:17.689 align:middle line:82% position:46% size:100% willen gaan. Ik vind het anders echt zonde van 01:13:18.229 --> 01:13:24.659 align:middle line:82% position:46% size:100% alle goede, eensgezinde bijdrages vandaag en van de tijd die we hebben 01:13:24.779 --> 01:13:27.729 align:middle line:82% position:46% size:100% ingeruimd. Ik zal dat meenemen. 01:13:31.750 --> 01:13:35.869 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal kijken hoeveel er gebruik is gemaakt van de interrupties. 01:13:35.989 --> 01:13:41.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat neem ik mee in het voorstel voor het aantal vragen en interrupties. 01:13:42.970 --> 01:13:46.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik stel voor dat we nu dus schorsen tot 12.00 uur en elkaar dadelijk 01:13:46.800 --> 01:13:47.750 align:middle line:82% position:46% size:100% weer terugzien. Tot straks. 01:13:47.869 --> 01:13:48.319 align:middle line:82% position:46% size:100% De vergadering wordt van 11.14 uur tot 12.05 uur geschorst. 02:04:46.029 --> 02:04:50.512 align:middle line:82% position:46% size:100% Dames en heren, goedemiddag. We vervolgen het commissiedebat over 02:04:50.632 --> 02:04:51.819 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. 02:04:57.159 --> 02:05:01.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Nogmaals welkom aan de kijkers in de zaal en de mensen thuis. 02:05:02.048 --> 02:05:04.838 align:middle line:82% position:46% size:100% De eerste termijn van de commissie is zojuist geweest. 02:05:05.199 --> 02:05:07.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geef nu het woord aan de staatssecretaris voor haar eerste 02:05:07.970 --> 02:05:10.639 align:middle line:82% position:46% size:100% termijn. Voordat ik dat doe, geef ik nog even 02:05:10.759 --> 02:05:13.509 align:middle line:82% position:46% size:100% de volgende toelichting. De Kamerleden hebben vijf 02:05:14.500 --> 02:05:17.109 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijkheden om vragen te stellen aan de 02:05:20.168 --> 02:05:23.539 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Mochten er nou prangende vragen zijn 02:05:23.659 --> 02:05:29.390 align:middle line:82% position:46% size:100% waarvan ik als voorzitter denk dat die toch nog enige toelichting 02:05:29.510 --> 02:05:32.539 align:middle line:82% position:46% size:100% vergen, dan kan ik uiteraard besluiten om daar ruimte voor te 02:05:32.659 --> 02:05:34.890 align:middle line:82% position:46% size:100% maken. Maar ik vraag de leden ook om 02:05:35.010 --> 02:05:40.088 align:middle line:82% position:46% size:100% compacte vragen te stellen, zodat we op tijd kunnen afronden. 02:05:40.539 --> 02:05:42.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geef de staatssecretaris het woord. 02:05:44.229 --> 02:05:47.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. Ik zal zo meteen de onderwerpen in 02:05:48.489 --> 02:05:53.479 align:middle line:82% position:46% size:100% een aantal blokjes beantwoorden. Allereerst wil ik de Kamer danken 02:05:53.600 --> 02:05:58.219 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de inbreng in eerste termijn. We spreken vandaag over circulaire 02:05:58.338 --> 02:06:00.079 align:middle line:82% position:46% size:100% economie. Dat is een belangrijk onderwerp, dat 02:06:00.199 --> 02:06:03.810 align:middle line:82% position:46% size:100% mij heel erg aan het hart gaat. In de gesprekken die ik voer maar 02:06:03.930 --> 02:06:07.100 align:middle line:82% position:46% size:100% ook tijdens werkbezoeken merk ik dat het onderwerp heel breed leeft in de 02:06:07.220 --> 02:06:09.369 align:middle line:82% position:46% size:100% samenleving. Afgelopen week was ik nog bij De 02:06:09.489 --> 02:06:12.529 align:middle line:82% position:46% size:100% Kringloper, een heel mooi bedrijf in Brabant. 02:06:12.649 --> 02:06:17.378 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is heel indrukwekkend om te zien wat daar allemaal 02:06:19.930 --> 02:06:22.850 align:middle line:82% position:46% size:100% op een goede manier tot nieuwe producten wordt verwerkt. 02:06:22.970 --> 02:06:23.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar 02:06:25.180 --> 02:06:27.055 align:middle line:82% position:46% size:100% er zijn ook nog wel de nodige uitdagingen. 02:06:27.176 --> 02:06:30.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom is het heel goed om dat soort werkbezoeken te brengen, om te 02:06:30.529 --> 02:06:33.159 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken hoe je als overheid bedrijven kunt faciliteren om 02:06:36.338 --> 02:06:40.149 align:middle line:82% position:46% size:100% uiteindelijk naar een volledig circulaire economie over te stappen. 02:06:42.310 --> 02:06:47.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Bij een circulaire economie gaat het in wezen over rentmeesterschap. 02:06:47.390 --> 02:06:50.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een term die voor mijn partij als een van de basisprincipes geldt. 02:06:51.579 --> 02:06:54.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Een rentmeester jaagt het bezit er niet doorheen, maar beheert het 02:06:55.039 --> 02:06:58.488 align:middle line:82% position:46% size:100% zorgvuldig om het, zo mogelijk aangevuld, terug te geven aan de 02:06:58.609 --> 02:07:01.869 align:middle line:82% position:46% size:100% eigenaar of door te geven aan de volgende rentmeester. 02:07:03.100 --> 02:07:05.493 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is voor mij ook de kern. Ik vind dat we een schonere en 02:07:05.613 --> 02:07:08.949 align:middle line:82% position:46% size:100% gezondere wereld moeten achterlaten voor toekomstige generaties. 02:07:09.789 --> 02:07:12.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvoor is een ommezwaai nodig naar een circulaire economie, van een 02:07:13.100 --> 02:07:16.810 align:middle line:82% position:46% size:100% wegwerpmaatschappij naar een hergebruiksamenleving. 02:07:17.649 --> 02:07:21.140 align:middle line:82% position:46% size:100% In een circulaire economie gaan wij slim om met onze grondstoffen, en 02:07:21.260 --> 02:07:26.079 align:middle line:82% position:46% size:100% zetten we in op minder, langer en hoogwaardiger gebruik van producten, 02:07:26.319 --> 02:07:29.680 align:middle line:82% position:46% size:100% materialen en grondstoffen. Het blijft een treffend voorbeeld 02:07:30.020 --> 02:07:32.810 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we alleen al in Nederland na eenmalig gebruik 19 miljoen plastic 02:07:32.930 --> 02:07:35.529 align:middle line:82% position:46% size:100% bekers en voedselverpakkingen weggooien — elke dag. 02:07:38.140 --> 02:07:41.179 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien allemaal dat we toekomstige generaties daar niet mee moeten 02:07:41.298 --> 02:07:43.520 align:middle line:82% position:46% size:100% opzadelen. We moeten zorgvuldiger omgaan met 02:07:43.640 --> 02:07:44.529 align:middle line:82% position:46% size:100% onze grondstoffen. 02:07:46.350 --> 02:07:49.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Het werd al aangehaald door de heer Haverkort: de oorlog in Oekraïne 02:07:49.710 --> 02:07:53.088 align:middle line:82% position:46% size:100% onderstreept eens te meer de kwetsbare positie die ontstaat door 02:07:53.208 --> 02:07:56.838 align:middle line:82% position:46% size:100% afhankelijkheid van anderen landen. Het wordt nog belangrijker om meer 02:07:56.958 --> 02:07:59.390 align:middle line:82% position:46% size:100% en sneller in te zetten op de transitie naar een circulaire 02:07:59.510 --> 02:08:03.056 align:middle line:82% position:46% size:100% economie, omdat ons dat ook minder afhankelijk maakt van de winning en 02:08:03.176 --> 02:08:08.210 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebruik van nieuwe grondstoffen. Daarbij kan de circulaire economie 02:08:08.329 --> 02:08:12.039 align:middle line:82% position:46% size:100% een belangrijke bijdrage leveren aan de klimaatopgave. 02:08:12.909 --> 02:08:16.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet voor niets is in het coalitieakkoord een ambitieus 02:08:16.279 --> 02:08:18.698 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatdoel voor circulaire economie opgenomen. 02:08:19.539 --> 02:08:21.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Naast de bijdrage aan de leveringszekerheid en de 02:08:22.039 --> 02:08:25.850 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatopgave draagt de circulaire economie ook bij aan het tegengaan 02:08:25.970 --> 02:08:29.170 align:middle line:82% position:46% size:100% van milieuvervuiling en het behoud van de biodiversiteit. 02:08:29.859 --> 02:08:33.128 align:middle line:82% position:46% size:100% Bovendien leidt het tot economische kansen voor Nederlandse bedrijven. 02:08:34.119 --> 02:08:37.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor een echte ommezwaai, voor de nodige systeemverandering, moeten we 02:08:37.369 --> 02:08:41.779 align:middle line:82% position:46% size:100% op de gehele productketen inzetten: van hoe een product ontworpen en 02:08:41.899 --> 02:08:45.229 align:middle line:82% position:46% size:100% geproduceerd wordt tot hoe we bijvoorbeeld afval voorkomen en 02:08:45.350 --> 02:08:47.770 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen op een veilige manier opnieuw inzetten. 02:08:48.579 --> 02:08:53.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kunnen we niet alleen. In Europa hebben mijn voorgangers 02:08:53.140 --> 02:08:56.359 align:middle line:82% position:46% size:100% zich hard gemaakt voor ambitieuze plannen en dat zal ik ook blijven 02:08:56.479 --> 02:08:58.850 align:middle line:82% position:46% size:100% doen. De uitwerking van het Europese 02:08:58.970 --> 02:09:01.970 align:middle line:82% position:46% size:100% actieplan voor een circulaire economie ziet er zeer veelbelovend 02:09:02.090 --> 02:09:05.810 align:middle line:82% position:46% size:100% uit, met bijvoorbeeld afdwingbare producteisen ten aanzien van 02:09:05.930 --> 02:09:09.668 align:middle line:82% position:46% size:100% repareerbaarheid en het percentage recyclaat dat gebruikt wordt. 02:09:10.449 --> 02:09:13.180 align:middle line:82% position:46% size:100% De omvang van de uitdagingen is wel echt enorm. 02:09:13.329 --> 02:09:16.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vraagt een gezamenlijke inzet op alle niveaus, binnen en buiten 02:09:16.878 --> 02:09:20.449 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland, temeer ook omdat de transitie naar een circulaire 02:09:20.569 --> 02:09:23.810 align:middle line:82% position:46% size:100% economie samenhangt met andere transities en opgaven, zoals de 02:09:23.930 --> 02:09:27.569 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaat en energietransitie, de woningbouwopgave en de 02:09:27.759 --> 02:09:31.329 align:middle line:82% position:46% size:100% kringlooplandbouw. Ik zal me ervoor inzetten dat 02:09:31.449 --> 02:09:34.149 align:middle line:82% position:46% size:100% inwoners in Nederland begrijpen wat we doen en waarom we dat doen. 02:09:34.588 --> 02:09:38.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Het moet voor mensen, bedrijven en maatschappelijke organisaties 02:09:38.470 --> 02:09:40.569 align:middle line:82% position:46% size:100% makkelijker wordt om circulair te handelen. 02:09:41.529 --> 02:09:44.449 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen zo kunnen we ook onze internationale koploperspositie 02:09:44.569 --> 02:09:47.329 align:middle line:82% position:46% size:100% verzilveren. In de beleidsbrief die de komende 02:09:47.449 --> 02:09:50.760 align:middle line:82% position:46% size:100% week, mede namens de minister, aan de Kamer wordt aangeboden vindt u de 02:09:50.880 --> 02:09:53.319 align:middle line:82% position:46% size:100% inhoudelijke uitwerking van het coalitieakkoord. 02:09:54.048 --> 02:09:57.476 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin zal ik ook aangeven hoe ik het ambitieuze klimaatdoel voor 02:09:57.596 --> 02:09:59.619 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie verder wil uitwerken. 02:09:59.829 --> 02:10:03.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin trek ik veel op met de minister voor Klimaat en Energie. 02:10:04.418 --> 02:10:07.970 align:middle line:82% position:46% size:100% In het najaar stuur ik de Kamer het nationaal programma circulaire 02:10:08.090 --> 02:10:11.569 align:middle line:82% position:46% size:100% economie, met daarin een pakket aan stimulerende, normerende en 02:10:11.689 --> 02:10:15.430 align:middle line:82% position:46% size:100% beprijzende maatregelen. Daarmee wil ik een belangrijke, 02:10:15.550 --> 02:10:19.279 align:middle line:82% position:46% size:100% volgende stap zetten richting een circulaire economie in 2050. 02:10:19.399 --> 02:10:23.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil nu ingaan op de door de Kamer gestelde vragen. 02:10:32.140 --> 02:10:35.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor de woorden van deze staatssecretaris. 02:10:36.220 --> 02:10:40.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Wetende dat er volgende week een brief komt, ben ik toch wel benieuwd 02:10:40.640 --> 02:10:46.658 align:middle line:82% position:46% size:100% of al aangegeven kan worden wat er specifiek nog méér gaat gebeuren. 02:10:49.149 --> 02:10:52.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik namelijk belangrijk. Deze woorden sluiten aan bij het 02:10:52.489 --> 02:10:55.789 align:middle line:82% position:46% size:100% huidige beleid, maar volgens mij weten we — het PBL bevestigt dat 02:10:55.909 --> 02:10:58.550 align:middle line:82% position:46% size:100% nogmaals — dat er méér nodig is dan we nu doen. 02:10:58.670 --> 02:11:01.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zou ik dus graag nog enkele woorden over willen horen: wat gaat 02:11:01.699 --> 02:11:05.899 align:middle line:82% position:46% size:100% er nu dan anders worden, aangezien we weten dat dat nodig is om die 02:11:06.020 --> 02:11:06.520 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen te halen? 02:11:09.729 --> 02:11:16.628 align:middle line:82% position:46% size:100% We werken aan een compleet pakket met normerende, beprijzende en 02:11:17.350 --> 02:11:22.658 align:middle line:82% position:46% size:100% stimulerende maatregelen. Ik reken op enig begrip dat we daar 02:11:22.960 --> 02:11:26.649 align:middle line:82% position:46% size:100% pas volgende week wat meer mee naar buiten komen. 02:11:30.579 --> 02:11:33.948 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn veel vragen gesteld, dus dat zal ook iets meer inzicht gaan geven 02:11:34.069 --> 02:11:38.420 align:middle line:82% position:46% size:100% in de dingen die we al doen. Ik vind het geschetste beeld in 02:11:38.539 --> 02:11:43.009 align:middle line:82% position:46% size:100% sommige gevallen enigszins somber. Ik vind het belangrijk om ook te 02:11:43.128 --> 02:11:47.149 align:middle line:82% position:46% size:100% laten zien wat er allemaal wel al gebeurt, hoewel ik me heel goed 02:11:47.270 --> 02:11:49.689 align:middle line:82% position:46% size:100% realiseer dat er nog heel veel stappen gezet moeten worden. 02:11:51.850 --> 02:11:57.189 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dus toch graag eerst overgaan tot de beantwoording van de vragen. 02:11:58.539 --> 02:11:58.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat uw gang. 02:12:02.560 --> 02:12:03.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn een heleboel vragen gesteld ... 02:12:03.639 --> 02:12:05.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Excuus, mevrouw de staatssecretaris, voordat we daarmee beginnen: 02:12:07.509 --> 02:12:10.569 align:middle line:82% position:46% size:100% wilt u de vragen in blokjes beantwoorden, zodat de commissie 02:12:11.048 --> 02:12:13.929 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijkheid krijgt en om te voorkomen dat er vragen tussendoor 02:12:14.048 --> 02:12:15.180 align:middle line:82% position:46% size:100% komen? Wilt u die blokjes vooraf misschien 02:12:15.300 --> 02:12:17.679 align:middle line:82% position:46% size:100% toelichten? Dat geeft misschien enige 02:12:17.798 --> 02:12:18.708 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijkheid aan de commissie. Ja. 02:12:19.689 --> 02:12:22.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Het eerste blokje is doelen circulaire economie, algemeen. 02:12:24.369 --> 02:12:24.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel goed. 02:12:28.060 --> 02:12:32.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn overigens best veel vragen gesteld die in elkaars verlengde 02:12:35.119 --> 02:12:37.658 align:middle line:82% position:46% size:100% liggen. Het kan dus zijn dat ik iemand noem 02:12:38.739 --> 02:12:40.868 align:middle line:82% position:46% size:100% als vragensteller, maar dat collega's vergelijkbare vragen 02:12:41.439 --> 02:12:43.219 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben gesteld. Ik hoop dus op een beetje begrip 02:12:43.338 --> 02:12:46.939 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvoor. De eerste vraag van mevrouw 02:12:47.060 --> 02:12:52.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Bouchallikh gaat over de afrekenbaarheid van de 02:12:53.710 --> 02:12:56.500 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatdoelen, die essentieel zijn. Het kabinet zegt een ambitieus 02:12:56.619 --> 02:12:59.479 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatdoel voor circulaire economie te hebben, maar wanneer verschijnt 02:12:59.600 --> 02:13:03.229 align:middle line:82% position:46% size:100% dat klimaatdoel? Ik ben aan het onderzoeken hoe we de 02:13:03.350 --> 02:13:06.649 align:middle line:82% position:46% size:100% halveringsdoelstelling kunnen uitwerken, zodat die gericht is op 02:13:06.770 --> 02:13:09.289 align:middle line:82% position:46% size:100% de productgroepen die de meeste impact op het milieu hebben. 02:13:09.409 --> 02:13:13.609 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij maakte daarover een terechte opmerking: de impact van een kilo 02:13:13.729 --> 02:13:17.350 align:middle line:82% position:46% size:100% zand is anders dan die van bijvoorbeeld een kilo kwik. 02:13:18.189 --> 02:13:21.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook voor de leveringszekerheid. 02:13:22.010 --> 02:13:24.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Want ook ik zie dat de grote grondstoffenstromen niet per 02:13:25.100 --> 02:13:27.399 align:middle line:82% position:46% size:100% definitie de meeste milieu impact hebben. 02:13:28.180 --> 02:13:31.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt een overkoepelend, concreet en ambitieus klimaatdoel waarmee we 02:13:32.100 --> 02:13:35.000 align:middle line:82% position:46% size:100% ook de verbinding tussen circulaire economie en klimaat zullen 02:13:35.119 --> 02:13:37.390 align:middle line:82% position:46% size:100% versterken. Het kabinet zal in de 02:13:37.739 --> 02:13:41.569 align:middle line:82% position:46% size:100% IenW-beleidsbrief van midden mei en in de EZK-beleidsbrief over klimaat 02:13:41.689 --> 02:13:48.920 align:middle line:82% position:46% size:100% en energie, die begin juni volgt, aangeven aan welke invulling van 02:13:49.039 --> 02:13:51.588 align:middle line:82% position:46% size:100% het ambitieuze klimaatdoel gedacht wordt en welke mogelijke maatregelen 02:13:51.708 --> 02:13:55.069 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvoor worden uitgewerkt. Beide trajecten landen in het 02:13:55.189 --> 02:13:58.939 align:middle line:82% position:46% size:100% nationaal programma circulaire economie, dat dit najaar aan u 02:13:59.060 --> 02:13:59.560 align:middle line:82% position:46% size:100% toegezonden 02:14:02.500 --> 02:14:04.868 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt. Mevrouw Bouchallikh heeft daar een 02:14:05.020 --> 02:14:08.170 align:middle line:82% position:46% size:100% korte vraag over. Dank aan de staatssecretaris voor de 02:14:08.289 --> 02:14:09.975 align:middle line:82% position:46% size:100% beantwoording. Ik vroeg mij nog het volgende af, en 02:14:10.095 --> 02:14:12.460 align:middle line:82% position:46% size:100% dat geldt ook meer in het algemeen voor de brief die nog komt. 02:14:12.579 --> 02:14:16.198 align:middle line:82% position:46% size:100% We voeren vandaag het debat, stellen allemaal vragen en gaan misschien 02:14:16.319 --> 02:14:19.090 align:middle line:82% position:46% size:100% nog moties indienen. Kan de staatssecretaris toelichten 02:14:19.210 --> 02:14:22.409 align:middle line:82% position:46% size:100% wat van het debat van vandaag al wordt meegenomen in de brief? 02:14:22.710 --> 02:14:25.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat maakt heel veel uit voor de vraag welke moties we nog gaan 02:14:26.079 --> 02:14:28.930 align:middle line:82% position:46% size:100% indienen, maar zegt ook iets over de waarde van de beantwoording van deze 02:14:29.050 --> 02:14:31.275 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen. Ik zou het jammer vinden als dat nu 02:14:31.395 --> 02:14:32.039 align:middle line:82% position:46% size:100% zo blijft liggen. 02:14:34.159 --> 02:14:36.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Kortom, welke invloed heeft dit debat op de brief die gaat komen? 02:14:38.798 --> 02:14:40.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Of misschien worden er wel geen moties ingediend; dat kan natuurlijk 02:14:40.699 --> 02:14:40.960 align:middle line:82% position:46% size:100% ook. 02:14:43.810 --> 02:14:48.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh wil weten wat de impact van dit debat is op de brief 02:14:48.289 --> 02:14:49.779 align:middle line:82% position:46% size:100% die de staatssecretaris nog 02:14:54.949 --> 02:14:56.082 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat sturen. Helder. 02:14:56.203 --> 02:14:58.238 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt bijvoorbeeld ook nog een brief voor de zomer. 02:14:58.520 --> 02:14:59.118 align:middle line:82% position:46% size:100% Die uitspraak is 02:15:00.918 --> 02:15:02.719 align:middle line:82% position:46% size:100% een beetje een running gag aan het worden. 02:15:03.259 --> 02:15:03.878 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het verschijnen van die 02:15:06.088 --> 02:15:11.069 align:middle line:82% position:46% size:100% brief is ook een moment waarop bijvoorbeeld de input die hier wordt 02:15:11.189 --> 02:15:14.390 align:middle line:82% position:46% size:100% gegeven, heel duidelijk terug zal komen. 02:15:15.199 --> 02:15:15.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik 02:15:17.239 --> 02:15:20.039 align:middle line:82% position:46% size:100% kan nu niet heel veel zeggen over de brief die volgende week volgt. 02:15:20.159 --> 02:15:22.908 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet niet precies wanneer de moties voorzien zijn. 02:15:23.220 --> 02:15:25.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Worden die volgende week al ingediend, of gebeurt dat eventueel 02:15:25.729 --> 02:15:30.680 align:middle line:82% position:46% size:100% later? Als dat laatste het geval is, zou u 02:15:30.800 --> 02:15:34.759 align:middle line:82% position:46% size:100% de inhoud van die brief dus nog wel kunnen meenemen bij de voorbereiding 02:15:34.878 --> 02:15:35.770 align:middle line:82% position:46% size:100% van die moties. 02:15:40.939 --> 02:15:41.779 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris 02:15:43.449 --> 02:15:43.920 align:middle line:82% position:46% size:100% vervolgt 02:15:46.529 --> 02:15:48.149 align:middle line:82% position:46% size:100% haar betoog. Die brief van volgende week zal een 02:15:48.270 --> 02:15:50.909 align:middle line:82% position:46% size:100% hoofdlijnenbrief zijn. U moet dus niet verwachten dat die 02:15:51.239 --> 02:15:56.380 align:middle line:82% position:46% size:100% al enorm gedetailleerd zal zijn. Maar daar zullen al wel de 02:15:56.500 --> 02:15:59.130 align:middle line:82% position:46% size:100% hoofdlijnen in staan van de manier waarop we aankijken tegen de 02:15:59.250 --> 02:16:01.710 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie en de aanpak daarvan. 02:16:02.279 --> 02:16:08.380 align:middle line:82% position:46% size:100% In die brief van voor de zomer zal ik ook meer rekening proberen te 02:16:08.500 --> 02:16:13.000 align:middle line:82% position:46% size:100% houden met de input vanuit de Kamer. Ik hoor best veel over drang en 02:16:13.119 --> 02:16:15.429 align:middle line:82% position:46% size:100% dwang. We kunnen verschillende typen 02:16:15.548 --> 02:16:18.719 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen nemen. Dus ik wil ook graag dit debat 02:16:19.048 --> 02:16:21.719 align:middle line:82% position:46% size:100% vandaag gebruiken om wat scherper te krijgen waar 02:16:23.640 --> 02:16:26.340 align:middle line:82% position:46% size:100% de ruimte nog zit die de Kamer zoekt om 02:16:29.189 --> 02:16:32.745 align:middle line:82% position:46% size:100% het beleid aan te scherpen. Dus laten we daar het debat van 02:16:32.865 --> 02:16:39.769 align:middle line:82% position:46% size:100% vandaag ook goed voor gebruiken. Mevrouw Hagen sprak over het missen 02:16:39.888 --> 02:16:42.229 align:middle line:82% position:46% size:100% van heldere tussendoelen. Waarom passen we niet meerdere 02:16:42.350 --> 02:16:44.989 align:middle line:82% position:46% size:100% strategieën toe? En waarom zetten we niet in op het 02:16:45.110 --> 02:16:46.779 align:middle line:82% position:46% size:100% verminderen van het gebruik van primaire grondstoffen? 02:16:47.588 --> 02:16:50.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie is gericht op meerdere 02:16:50.959 --> 02:16:54.040 align:middle line:82% position:46% size:100% strategieën en vermindering van het gebruik van primaire grondstoffen. 02:16:54.668 --> 02:16:58.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar intensivering van beleid is nodig; dat ben ik met mevrouw Hagen 02:16:58.139 --> 02:17:00.809 align:middle line:82% position:46% size:100% eens. Ik ben het ook met haar eens dat 02:17:00.930 --> 02:17:02.799 align:middle line:82% position:46% size:100% heldere tussendoelen noodzakelijk zijn. 02:17:03.338 --> 02:17:04.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom loopt ook het zogenoemde "doelentraject" onder leiding van 02:17:06.129 --> 02:17:08.509 align:middle line:82% position:46% size:100% IenW. Daarin onderzoeken we hoe we de 02:17:08.629 --> 02:17:11.629 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen van de circulaire economie zodanig kunnen uitwerken dat ze 02:17:11.748 --> 02:17:15.197 align:middle line:82% position:46% size:100% gericht zijn op de productgroepen die het meeste impact hebben op het 02:17:15.316 --> 02:17:18.338 align:middle line:82% position:46% size:100% milieu en ook op de leveringszekerheid. 02:17:18.879 --> 02:17:21.159 align:middle line:82% position:46% size:100% De transitieteams werken momenteel de 02:17:25.599 --> 02:17:28.149 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen uit, en de inzet die nodig is om de doelen te bereiken. 02:17:30.190 --> 02:17:31.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij worden uitgewerkt in routekaarten. 02:17:32.379 --> 02:17:35.780 align:middle line:82% position:46% size:100% De inzet is gericht op meerdere strategieën en vermindering van het 02:17:35.899 --> 02:17:37.000 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruik van primaire grondstoffen. 02:17:45.899 --> 02:17:50.429 align:middle line:82% position:46% size:100% De Kamer wordt daar de komende maanden ook nog over geïnformeerd. 02:17:51.088 --> 02:17:54.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Op basis daarvan gaan we ook bekijken wat er kan landen en hoe 02:17:54.870 --> 02:17:57.989 align:middle line:82% position:46% size:100% dit kan landen in het nationaal programma circulaire economie, dat 02:17:58.168 --> 02:18:00.500 align:middle line:82% position:46% size:100% later dit jaar aan de Kamer wordt toegestuurd. 02:18:01.159 --> 02:18:04.488 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Meneer Thijssen wil wat vragen. 02:18:06.489 --> 02:18:10.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor de introductie van de staatssecretaris, maar ik kom nog 02:18:10.569 --> 02:18:12.979 align:middle line:82% position:46% size:100% even terug op het vorige punt. De staatssecretaris zegt dat zij 02:18:13.100 --> 02:18:16.399 align:middle line:82% position:46% size:100% vandaag in het debat wil merken waar de Kamer nog ruimte ziet om het 02:18:16.520 --> 02:18:19.479 align:middle line:82% position:46% size:100% beleid te intensiveren. Dat zijn we hier toch niet aan het 02:18:19.600 --> 02:18:22.819 align:middle line:82% position:46% size:100% doen, hoop ik? We lopen door allemaal planetaire 02:18:22.940 --> 02:18:25.370 align:middle line:82% position:46% size:100% grenzen heen. Die zijn vertaald in een aantal 02:18:25.489 --> 02:18:28.250 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen, die niet worden gehaald. Ik neem toch aan dat de 02:18:28.370 --> 02:18:30.819 align:middle line:82% position:46% size:100% coalitiepartijen, de staatssecretaris en volgens mij in 02:18:30.940 --> 02:18:32.959 align:middle line:82% position:46% size:100% ieder geval ook een paar oppositiepartijen zeggen: die doelen 02:18:33.079 --> 02:18:36.349 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten we in ieder geval halen? Ik zou dus het liefst geen 02:18:36.468 --> 02:18:38.549 align:middle line:82% position:46% size:100% hoofdlijnenbrief willen ontvangen, maar een heel gedetailleerde brief. 02:18:38.709 --> 02:18:43.040 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn immers al sinds 2016 bezig. We zijn niet pas 100 dagen geleden 02:18:43.159 --> 02:18:45.819 align:middle line:82% position:46% size:100% begonnen, maar we zijn hier in 2016 mee begonnen. 02:18:46.418 --> 02:18:48.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dus in zo'n hoofdlijnenbrief willen lezen dat we verschillende 02:18:48.290 --> 02:18:49.759 align:middle line:82% position:46% size:100% routes hebben waarin aangegeven is hoe we die doelen halen. 02:18:49.879 --> 02:18:52.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus er moet niet worden gekeken waar de ruimte in de Kamer is, maar er 02:18:53.110 --> 02:18:54.069 align:middle line:82% position:46% size:100% moet worden bekeken hoe we die doelen gaan halen. 02:18:54.190 --> 02:18:56.599 align:middle line:82% position:46% size:100% En als er lastige keuzes te maken zijn, dan kunnen we het debat 02:18:56.718 --> 02:19:00.020 align:middle line:82% position:46% size:100% dáárover hier voeren, toch? Dat is toch wat we hier aan het doen 02:19:00.139 --> 02:19:00.638 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn, of niet? 02:19:02.280 --> 02:19:05.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Er gebeurt al heel erg veel op het gebied van circulaire economie. 02:19:08.819 --> 02:19:11.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt bijvoorbeeld heel veel Europese regelgeving aan. 02:19:11.860 --> 02:19:14.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gebeurt ook voor een belangrijk deel doordat zowel de Kamer als ook 02:19:14.950 --> 02:19:18.338 align:middle line:82% position:46% size:100% mijn voorganger zich zeer intensief heeft ingezet voor het belang van 02:19:18.459 --> 02:19:20.759 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. Dat betekent dat er 02:19:22.588 --> 02:19:25.037 align:middle line:82% position:46% size:100% echt wel ambities zijn. We zitten niet stil. 02:19:25.156 --> 02:19:26.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Er gebeurt al een heleboel. 02:19:28.349 --> 02:19:33.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het wel van belang dit soort debatten te gebruiken om te kijken 02:19:34.229 --> 02:19:39.790 align:middle line:82% position:46% size:100% waar het beleid dat wij hebben kan worden aangescherpt of kan worden 02:19:39.909 --> 02:19:41.439 align:middle line:82% position:46% size:100% verbeterd. Misschien vinden we bepaalde dingen 02:19:41.558 --> 02:19:46.299 align:middle line:82% position:46% size:100% die we doen overbodig. Dat is het debat dat we met elkaar 02:19:46.418 --> 02:19:51.599 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben, maar natuurlijk hebben we het uiteindelijk over het beleid dat 02:19:51.838 --> 02:19:54.088 align:middle line:82% position:46% size:100% wij voeren op het gebied van circulaire economie. 02:19:54.329 --> 02:19:58.149 align:middle line:82% position:46% size:100% De planning is enigszins ongelukkig — dat ben ik wel met u eens — maar 02:19:58.270 --> 02:20:00.879 align:middle line:82% position:46% size:100% dat neemt niet weg dat er genoeg aanleiding is om vandaag een goed 02:20:01.000 --> 02:20:02.939 align:middle line:82% position:46% size:100% debat met elkaar te voeren. 02:20:04.690 --> 02:20:06.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil graag doorgaan met mijn beantwoording. 02:20:06.920 --> 02:20:13.728 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kom bij de vraag van de heer Goudzwaard over het PBL, dat zegt 02:20:13.849 --> 02:20:15.370 align:middle line:82% position:46% size:100% dat meer verplichtend beleid nodig 02:20:17.500 --> 02:20:21.969 align:middle line:82% position:46% size:100% is, dat we nu een lineaire economie hebben en dat producenten belang 02:20:23.290 --> 02:20:28.479 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben bij de status quo. Een beleidsintensivering is nodig. 02:20:28.600 --> 02:20:32.568 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben daar ook al mee aan de slag. Ik werk aanvullende maatregelen uit, 02:20:32.689 --> 02:20:34.759 align:middle line:82% position:46% size:100% zoals ik net ook al in de introductie heb aangegeven. 02:20:34.879 --> 02:20:39.296 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zal een pakket zijn van stimulerende, normerende en 02:20:39.415 --> 02:20:43.250 align:middle line:82% position:46% size:100% beprijzende maatregelen. Ook in Europa wordt ingezet op 02:20:43.370 --> 02:20:45.469 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan het recente 02:20:45.590 --> 02:20:48.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese initiatief voor duurzaam productbeleid. 02:20:48.379 --> 02:20:53.058 align:middle line:82% position:46% size:100% In de komende beleidsbrieven van IenW en van minister Jetten kunt u 02:20:53.179 --> 02:20:56.290 align:middle line:82% position:46% size:100% ook de eerste voorstellen van het kabinet daarvoor terugvinden. 02:20:56.769 --> 02:21:01.250 align:middle line:82% position:46% size:100% In het nationale programma circulaire economie, dat eind dit 02:21:01.370 --> 02:21:04.040 align:middle line:82% position:46% size:100% jaar volgt, kunt u vervolgens het totaal uitgewerkte pakket aan 02:21:04.159 --> 02:21:05.500 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen vinden. 02:21:07.058 --> 02:21:09.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is er een vraag van de heer Haverkort. 02:21:13.899 --> 02:21:15.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor uw onvoorstelbaar vooruitziende blik! 02:21:18.610 --> 02:21:20.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag mag u zo beantwoorden. De staatssecretaris heeft het nu 02:21:20.629 --> 02:21:25.429 align:middle line:82% position:46% size:100% gehad over een brief van meneer Jetten en een programma dat volgens 02:21:25.549 --> 02:21:27.190 align:middle line:82% position:46% size:100% haar eigen planning in kwartaal vier komt. 02:21:29.079 --> 02:21:32.899 align:middle line:82% position:46% size:100% EZK is ook al genoemd. Dat brengt mij bij de vraag over de 02:21:33.020 --> 02:21:36.040 align:middle line:82% position:46% size:100% regie over dat hele programma circulaire economie. 02:21:36.489 --> 02:21:39.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Die ligt, als ik het goed begrepen heb, toch bij deze staatssecretaris 02:21:39.259 --> 02:21:40.120 align:middle line:82% position:46% size:100% en daarmee 02:21:42.360 --> 02:21:46.959 align:middle line:82% position:46% size:100% bij IenW? Ja, die regie ligt zeker bij ons, 02:21:47.078 --> 02:21:50.718 align:middle line:82% position:46% size:100% maar wij hebben anderen wel heel hard nodig om onze eigen doelen te 02:21:50.838 --> 02:21:51.308 align:middle line:82% position:46% size:100% behalen. 02:21:53.799 --> 02:21:57.806 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben dan ook samen met minister Jetten aan het kijken of wij in 02:21:57.925 --> 02:22:02.530 align:middle line:82% position:46% size:100% aanvulling op de ambities die we hebben geuit in het coalitieakkoord 02:22:03.519 --> 02:22:07.459 align:middle line:82% position:46% size:100% niet nog maatregelen kunnen gaan nemen op het gebied van circulaire 02:22:07.579 --> 02:22:08.110 align:middle line:82% position:46% size:100% economie 02:22:10.418 --> 02:22:13.180 align:middle line:82% position:46% size:100% om de klimaatdoelen uiteindelijk te gaan halen. 02:22:13.808 --> 02:22:15.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarover zijn we nu met elkaar in gesprek. 02:22:16.989 --> 02:22:20.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ervaar ook bij hem een hele constructieve grondhouding. 02:22:21.668 --> 02:22:25.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn echt aan het kijken hoe we dus nog extra stappen kunnen zetten 02:22:25.509 --> 02:22:30.250 align:middle line:82% position:46% size:100% samen. Daar heb ik best veel hoop op. 02:22:34.769 --> 02:22:37.228 align:middle line:82% position:46% size:100% Een verduidelijkingsvraag. Er werd net al even gesproken over 02:22:37.349 --> 02:22:41.088 align:middle line:82% position:46% size:100% de grondstoffen en de impact daarvan op milieu en klimaat. 02:22:42.209 --> 02:22:45.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Wordt er dan ook meer gekeken naar de geopolitieke werkelijkheid en de 02:22:45.718 --> 02:22:48.569 align:middle line:82% position:46% size:100% strategische werkelijkheid? Om onze klimaatdoelen te behalen 02:22:48.690 --> 02:22:53.259 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben we bepaalde grondstoffen die nu al zeer schaars zijn, natuurlijk 02:22:53.379 --> 02:22:55.549 align:middle line:82% position:46% size:100% heel hard nodig. Komt dat in een volgend blokje? 02:22:55.668 --> 02:22:55.689 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan 02:22:57.700 --> 02:23:00.079 align:middle line:82% position:46% size:100% ook. Leveringszekerheid is ook echt iets 02:23:00.200 --> 02:23:04.759 align:middle line:82% position:46% size:100% wat wordt meegenomen. De situatie waarin wij nu zitten, 02:23:04.879 --> 02:23:08.349 align:middle line:82% position:46% size:100% maakt ons heel erg duidelijk hoe belangrijk dat is. 02:23:09.579 --> 02:23:14.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Je merkt heel erg dat producenten zich er zeer van bewust zijn dat we 02:23:15.179 --> 02:23:18.099 align:middle line:82% position:46% size:100% ook die leveringszekerheid goed moeten borgen. 02:23:18.790 --> 02:23:22.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus van alle kanten is er een heel groot belang, ook financieel 02:23:22.638 --> 02:23:26.829 align:middle line:82% position:46% size:100% economisch, voor producenten om dat goed op orde te hebben en om 02:23:27.790 --> 02:23:30.668 align:middle line:82% position:46% size:100% productstromen zo veel mogelijk in een cirkel te brengen. 02:23:33.579 --> 02:23:37.658 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Haverkort had nog een vraag over daadkracht voor invulling van 02:23:37.808 --> 02:23:40.849 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire ambities. Hij geeft aan dat vrijheid en 02:23:40.968 --> 02:23:43.520 align:middle line:82% position:46% size:100% welvaart alleen mogelijk zijn als belangrijke grondstoffen voor 02:23:43.639 --> 02:23:47.838 align:middle line:82% position:46% size:100% iedereen beschikbaar zijn. Ik deel dat intensivering van beleid 02:23:47.959 --> 02:23:50.509 align:middle line:82% position:46% size:100% noodzakelijk is om grondstoffentrends daadwerkelijk 02:23:50.629 --> 02:23:55.290 align:middle line:82% position:46% size:100% omlaag te brengen, ook als je de milieu impact wilt verminderen en de 02:23:56.168 --> 02:23:59.709 align:middle line:82% position:46% size:100% leveringszekerheid wilt waarborgen. Daar zijn we ook al mee aan de slag. 02:24:00.679 --> 02:24:04.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo onderzoek ik bijvoorbeeld hoe we de halveringsdoelstelling kunnen 02:24:04.338 --> 02:24:07.610 align:middle line:82% position:46% size:100% uitwerken zodat die gericht is op de productgroepen die de meeste impact 02:24:07.729 --> 02:24:09.939 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben op het milieu en op de leveringszekerheid. 02:24:10.989 --> 02:24:14.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Want zoals ik net ook al zei, in antwoord op de vraag van mevrouw 02:24:14.719 --> 02:24:18.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Bouchallikh, hebben grote grondstoffenstromen niet per 02:24:18.290 --> 02:24:23.838 align:middle line:82% position:46% size:100% definitie de meeste milieu impact. Aanvullend werk ik in overleg met 02:24:23.959 --> 02:24:26.899 align:middle line:82% position:46% size:100% minister Jetten een aantal andere maatregelen uit die belangrijk zijn 02:24:27.020 --> 02:24:29.739 align:middle line:82% position:46% size:100% om bij te dragen aan het halen van de klimaatdoelen. 02:24:30.849 --> 02:24:34.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen vroeg wanneer de grondstoffenstrategie volgt. 02:24:34.750 --> 02:24:38.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is dus eind van dit jaar in het nationaal programma circulaire 02:24:38.479 --> 02:24:42.500 align:middle line:82% position:46% size:100% economie. Ik wil opmerken dat het inzetten op 02:24:42.620 --> 02:24:42.668 align:middle line:82% position:46% size:100% een 02:24:44.229 --> 02:24:47.199 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffenstrategie bij uitstek op Europees niveau nodig is. 02:24:48.040 --> 02:24:51.079 align:middle line:82% position:46% size:100% De transitieteams zijn gevraagd om routekaarten uit te werken voor de 02:24:51.200 --> 02:24:54.780 align:middle line:82% position:46% size:100% meest impactvolle productgroepen, kijkend naar klimaat, 02:24:54.899 --> 02:24:58.120 align:middle line:82% position:46% size:100% biodiversiteit, vervuiling, maar ook leveringszekerheid. 02:24:58.959 --> 02:25:02.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De mogelijke inzet voor terugwinning van grondstoffen en het vergroten 02:25:02.809 --> 02:25:07.519 align:middle line:82% position:46% size:100% van de leveringszekerheid zijn ook elementen in het nieuwe nationaal 02:25:07.638 --> 02:25:09.068 align:middle line:82% position:46% size:100% programma circulaire economie. 02:25:12.540 --> 02:25:16.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Er werd net aangegeven dat we als Kamer input kunnen leveren op het 02:25:16.690 --> 02:25:18.449 align:middle line:82% position:46% size:100% programma dat in het vierde kwartaal komt. 02:25:18.838 --> 02:25:23.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het er niet mee eens dat het sec op Europees niveau moet 02:25:23.138 --> 02:25:26.350 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeuren, want ik denk dat het juist cruciaal is voor de Nederlandse 02:25:26.469 --> 02:25:30.599 align:middle line:82% position:46% size:100% economie, die heel erg op import maar zeker ook op export gericht is, 02:25:30.929 --> 02:25:34.620 align:middle line:82% position:46% size:100% dat je voorspelbare stromen krijgt en allianties smeedt met landen, 02:25:34.860 --> 02:25:37.718 align:middle line:82% position:46% size:100% wellicht ook andere landen dan nu, zodat je juist die 02:25:37.838 --> 02:25:40.659 align:middle line:82% position:46% size:100% leveringszekerheid hebt en bijvoorbeeld ook van internationale 02:25:40.780 --> 02:25:44.350 align:middle line:82% position:46% size:100% hubs kunt spreken, waardoor je de verbinding met de andere Europese 02:25:44.469 --> 02:25:46.899 align:middle line:82% position:46% size:100% landen veel beter maakt. Ik denk dat dat een voorwaarde is om 02:25:47.020 --> 02:25:50.069 align:middle line:82% position:46% size:100% juist ook op Europees niveau tot zo'n grondstoffenstrategie te komen. 02:25:53.149 --> 02:25:55.510 align:middle line:82% position:46% size:100% In mijn beleving is het een combinatie. 02:25:56.409 --> 02:25:59.479 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk moet je het nationaal goed regelen, maar het is ook van 02:25:59.600 --> 02:26:01.579 align:middle line:82% position:46% size:100% belang dat je hier op Europees niveau heel goed naar kijkt. 02:26:01.700 --> 02:26:05.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het dus eens met mevrouw Hagen dat we hier zeker 02:26:06.849 --> 02:26:09.429 align:middle line:82% position:46% size:100% landelijk stappen in moeten zetten. 02:26:12.579 --> 02:26:17.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen had nog een vraag over grondstoffenschaarste en de 02:26:17.229 --> 02:26:20.037 align:middle line:82% position:46% size:100% afhankelijkheid. Waarom investeren we als overheid 02:26:20.156 --> 02:26:24.468 align:middle line:82% position:46% size:100% niet nu al in de rendabiliteit van verwerking van bepaalde strategische 02:26:24.588 --> 02:26:25.299 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen? 02:26:27.700 --> 02:26:29.929 align:middle line:82% position:46% size:100% De maatregelen in het coalitieakkoord helpen bij het 02:26:30.049 --> 02:26:33.350 align:middle line:82% position:46% size:100% vergroten van de rendabiliteit van het terugwinnen van grondstoffen. 02:26:33.469 --> 02:26:36.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem bijvoorbeeld de subsidieregeling voor ontwikkeling 02:26:36.530 --> 02:26:40.489 align:middle line:82% position:46% size:100% en opschaling van recycling. Daarnaast werk ik aanvullende 02:26:40.610 --> 02:26:44.058 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen uit, zoals stimulerende, normerende en beprijzende 02:26:44.179 --> 02:26:46.179 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen, waarvan het pakket dus nog volgt. 02:26:54.338 --> 02:26:58.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Circulaire economie is inderdaad het antwoord op grondstoffenschaarste. 02:26:59.979 --> 02:27:02.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is dé manier om de afhankelijkheid verder te 02:27:02.959 --> 02:27:06.728 align:middle line:82% position:46% size:100% verkleinen. Mevrouw Van Esch had een vraag over 02:27:10.000 --> 02:27:10.738 align:middle line:82% position:46% size:100% het budget. Ze 02:27:13.360 --> 02:27:16.909 align:middle line:82% position:46% size:100% was benieuwd naar mijn reactie daarop, want de ambities zijn groot 02:27:17.030 --> 02:27:18.728 align:middle line:82% position:46% size:100% en het budget is beperkt. 02:27:21.610 --> 02:27:25.388 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch vroeg ook nog naar het voortgangsbericht van het PBL. 02:27:25.718 --> 02:27:27.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat laat inderdaad zien dat intensivering van beleid 02:27:27.850 --> 02:27:30.138 align:middle line:82% position:46% size:100% noodzakelijk is om grondstoffentrends daadwerkelijk 02:27:30.259 --> 02:27:34.100 align:middle line:82% position:46% size:100% omlaag te brengen, om de milieu impact te verminderen en om de 02:27:34.219 --> 02:27:38.558 align:middle line:82% position:46% size:100% leveringszekerheid te borgen. Ik deel die conclusie. 02:27:38.829 --> 02:27:42.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Beleidsintensivering is nodig. Daar ben ik ook al volop mee aan de 02:27:42.770 --> 02:27:46.219 align:middle line:82% position:46% size:100% slag. In het coalitieakkoord is opgenomen 02:27:46.340 --> 02:27:49.329 align:middle line:82% position:46% size:100% dat er een ambitieus klimaatdoel komt voor circulaire economie. 02:27:51.489 --> 02:27:54.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn een aantal concrete maatregelen met bijbehorende 02:27:54.379 --> 02:27:56.379 align:middle line:82% position:46% size:100% middelen opgenomen in het coalitieakkoord. 02:27:57.579 --> 02:28:00.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar omdat de ambities groot zijn, ook van de Kamer, ben ik ook het 02:28:00.950 --> 02:28:03.909 align:middle line:82% position:46% size:100% gesprek aangegaan met minister Jetten om te kijken of we 02:28:04.179 --> 02:28:06.129 align:middle line:82% position:46% size:100% aanvullende dingen kunnen doen. 02:28:09.280 --> 02:28:12.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Middelen zijn nou eenmaal gevoteerd zoals ze gevoteerd zijn. 02:28:12.579 --> 02:28:16.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het alleen maar goed is om te kijken hoe je met andere 02:28:17.679 --> 02:28:21.079 align:middle line:82% position:46% size:100% collega's stappen kunt zetten om bijvoorbeeld het bedrijfsleven, de 02:28:21.200 --> 02:28:24.759 align:middle line:82% position:46% size:100% industrie of andere sectoren vooruit te kunnen helpen. 02:28:25.120 --> 02:28:28.459 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het is inderdaad wel belangrijk dat er ook middelen zijn om bepaalde 02:28:28.579 --> 02:28:31.599 align:middle line:82% position:46% size:100% ambities te bereiken. Ik probeer dat dus ook op die manier 02:28:33.338 --> 02:28:34.058 align:middle line:82% position:46% size:100% op te lossen. 02:28:38.888 --> 02:28:43.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Het budget dat in ieder geval bij IenW beschikbaar is hiervoor, is ook 02:28:43.879 --> 02:28:46.179 align:middle line:82% position:46% size:100% nog eens een keer dalende. Daar maak ik 02:28:47.860 --> 02:28:53.838 align:middle line:82% position:46% size:100% mij vooral zorgen over. Gaat EZK dat bijplussen of gaan we 02:28:53.959 --> 02:28:58.568 align:middle line:82% position:46% size:100% dan toch die dalende trend die in 2025 instart, op een andere manier 02:28:59.259 --> 02:29:01.690 align:middle line:82% position:46% size:100% ergens vandaan halen? Het gaat om 5 miljoen minder vanaf 02:29:03.099 --> 02:29:06.500 align:middle line:82% position:46% size:100% 02:29:06.620 --> 02:29:08.228 align:middle line:82% position:46% size:100% mijn gevoel zien te doorbreken; daar was ik benieuwd naar. 02:29:08.349 --> 02:29:13.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook het PBL geeft aan dat naast dit soort zaken financiering een van dé 02:29:13.328 --> 02:29:15.338 align:middle line:82% position:46% size:100% problemen en struikelblokken is om verder te kunnen. 02:29:18.308 --> 02:29:21.308 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, ook binnen IenW zelf zijn we aan het kijken 02:29:22.808 --> 02:29:28.329 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe we met financiën voor circulaire economie om kunnen gaan. 02:29:28.899 --> 02:29:35.648 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat er uiteindelijk wel om dat binnen alle beleidsvelden die raken 02:29:36.700 --> 02:29:38.576 align:middle line:82% position:46% size:100% aan circulaire economie gekeken wordt hoe je dat daar standaard in 02:29:38.697 --> 02:29:40.418 align:middle line:82% position:46% size:100% kunt verwerken. 02:29:43.929 --> 02:29:47.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Op dat vlak kan best wel grote winst gemaakt worden. 02:29:48.009 --> 02:29:50.049 align:middle line:82% position:46% size:100% We beginnen nu niet meer van voren af aan. 02:29:51.308 --> 02:29:56.468 align:middle line:82% position:46% size:100% In het begin heb je heel erg veel investeringen nodig om het beleid 02:29:57.968 --> 02:30:02.583 align:middle line:82% position:46% size:100% op te zetten om het vervolgens te gaan uitvoeren, waarbij je ook gaat 02:30:02.702 --> 02:30:07.159 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken of er binnen andere beleidsterreinen ruimte gemaakt kan 02:30:07.280 --> 02:30:10.159 align:middle line:82% position:46% size:100% worden. Dat zie je nu al gebeuren bij de 02:30:10.280 --> 02:30:16.076 align:middle line:82% position:46% size:100% minister voor Klimaat, vallend onder EZK, die ook het bedrijfsleven wil 02:30:16.197 --> 02:30:18.888 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan stimuleren. Dat zijn dan mooie, natuurlijke 02:30:19.009 --> 02:30:21.468 align:middle line:82% position:46% size:100% verbindingen die je in deze fase kunt 02:30:23.319 --> 02:30:24.549 align:middle line:82% position:46% size:100% maken. De heer Thijssen 02:30:27.159 --> 02:30:31.700 align:middle line:82% position:46% size:100% gaf aan dat het PBL zegt dat de eerste R, die van refuse, belangrijk 02:30:31.819 --> 02:30:36.612 align:middle line:82% position:46% size:100% is, dat gedrag wordt aangejaagd door marketingmachines en dat minister 02:30:36.733 --> 02:30:39.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Jetten er inmiddels ook gedragsexperts bij betrekt. 02:30:39.959 --> 02:30:42.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij vroeg of ik dat laatste ook wil doen waar het gaat om mijn beleid. 02:30:43.209 --> 02:30:47.648 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie het belang van het inzetten van gedragsexperts om burgers ook 02:30:47.769 --> 02:30:50.259 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire kennis en handelingsperspectief te bieden. 02:30:50.409 --> 02:30:54.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook de reden waarom we Milieu Centraal subsidie geven daarvoor. 02:30:55.629 --> 02:30:59.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Milieu Centraal vervult een belangrijke rol bij de communicatie 02:31:00.110 --> 02:31:06.729 align:middle line:82% position:46% size:100% en de voorlichting aan consumenten en brengt daarbij ook de hogere 02:31:07.239 --> 02:31:08.829 align:middle line:82% position:46% size:100% R-strategieën onder de aandacht. 02:31:10.718 --> 02:31:16.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast werken we aan een gedragsstrategie voor circulaire 02:31:16.129 --> 02:31:19.250 align:middle line:82% position:46% size:100% economie die haar beslag zal krijgen in het nationaal programma 02:31:19.370 --> 02:31:20.500 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie,, 02:31:22.000 --> 02:31:23.319 align:middle line:82% position:46% size:100% dat eind van het jaar komt. 02:31:26.019 --> 02:31:28.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen heeft een vervolgvraag. 02:31:28.299 --> 02:31:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is natuurlijk hartstikke goed dat Milieu Centraal duidelijk maakt 02:31:31.620 --> 02:31:35.510 align:middle line:82% position:46% size:100% wat iedereen kan doen, maar mijn punt ging toch over iets anders. 02:31:35.690 --> 02:31:38.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er geen rookreclames meer worden gemaakt, is het effect dat minder 02:31:38.610 --> 02:31:41.729 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen gaan roken. Dus als minder mensen reclames zien 02:31:41.850 --> 02:31:44.429 align:middle line:82% position:46% size:100% die uitgaan van een lineaire economie, heb je toch kans dat die 02:31:44.549 --> 02:31:46.739 align:middle line:82% position:46% size:100% lineaire economie wat krimpt en de circulaire economie wat groter 02:31:46.860 --> 02:31:50.520 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt. U heeft gezegd dat u wilt kijken 02:31:50.639 --> 02:31:52.679 align:middle line:82% position:46% size:100% naar die gedragsexperts en dat u dat wil laten landen in het programma 02:31:52.799 --> 02:31:53.683 align:middle line:82% position:46% size:100% dat in het vierde kwartaal verschijnt. 02:31:53.804 --> 02:31:58.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Bedoelt u dan dat laatste of bedoelt u dat Milieu Centraal wat groter 02:31:58.399 --> 02:32:03.308 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt gemaakt? Op dit moment verlopen de subsidies 02:32:03.429 --> 02:32:05.850 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvoor via Milieu Centraal, dus de 02:32:11.099 --> 02:32:12.886 align:middle line:82% position:46% size:100% bewustwordingssubsidies. Indien dat niet als voldoende wordt 02:32:13.005 --> 02:32:15.909 align:middle line:82% position:46% size:100% ervaren door de Kamer, hoor ik dat graag. 02:32:16.030 --> 02:32:20.588 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat ik de heer Thijssen dat nu enigszins hoor zeggen, maar ik 02:32:20.709 --> 02:32:21.898 align:middle line:82% position:46% size:100% wil hem geen woorden in de mond leggen. 02:32:23.079 --> 02:32:23.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Het 02:32:24.790 --> 02:32:28.849 align:middle line:82% position:46% size:100% is belangrijk dat we nadenken over hoe je de bewustwording en het 02:32:28.968 --> 02:32:33.549 align:middle line:82% position:46% size:100% gedrag van mensen kunt veranderen. Wel zie je dat er heel veel aandacht 02:32:33.668 --> 02:32:35.649 align:middle line:82% position:46% size:100% is voor deze thema's, 02:32:37.360 --> 02:32:41.540 align:middle line:82% position:46% size:100% zeker als het gaat om duurzaamheid. Maar circulaire economie als 02:32:41.659 --> 02:32:44.929 align:middle line:82% position:46% size:100% zodanig, als onderwerp, is gewoon wat minder bekend bij consumenten, 02:32:45.049 --> 02:32:45.908 align:middle line:82% position:46% size:100% terwijl consumenten vaak 02:32:47.888 --> 02:32:51.399 align:middle line:82% position:46% size:100% al wel dingen doen die circulair zijn zonder dat ze het weten. 02:32:52.360 --> 02:32:54.746 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus daar hebben we allemaal nog wel een slag te maken. 02:32:54.867 --> 02:32:59.388 align:middle line:82% position:46% size:100% Het heeft volgens mij ook te maken met het feit dat de term "circulaire 02:32:59.509 --> 02:33:01.949 align:middle line:82% position:46% size:100% economie" niet de meest toegankelijke term is, 02:33:03.879 --> 02:33:05.739 align:middle line:82% position:46% size:100% hoewel ik zelf nog steeds geen betere term heb gevonden. 02:33:11.709 --> 02:33:17.032 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik voel een motie opkomen hierover. Wat ik belangrijker vind, is dat het 02:33:17.153 --> 02:33:19.459 align:middle line:82% position:46% size:100% PBL ook zegt dat er een gedragsverandering nodig is bij de 02:33:19.579 --> 02:33:21.379 align:middle line:82% position:46% size:100% consument. Als de consument vindt dat hij ieder 02:33:21.500 --> 02:33:25.069 align:middle line:82% position:46% size:100% jaar een nieuw mobieltje moet hebben, wat wordt aangejaagd door de 02:33:25.190 --> 02:33:27.888 align:middle line:82% position:46% size:100% marketingmachines van de mobieltjesfabrikanten, dan koopt hij 02:33:28.009 --> 02:33:31.388 align:middle line:82% position:46% size:100% ieder jaar een nieuw mobieltje. Terwijl volgens mij de eerste R van 02:33:32.200 --> 02:33:33.926 align:middle line:82% position:46% size:100% de circulaire-economiestrategie refuse is. 02:33:34.047 --> 02:33:39.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus langer gebruik en ervoor zorgen dat je uit de producten die gebruikt 02:33:39.409 --> 02:33:42.350 align:middle line:82% position:46% size:100% worden, onderdelen kunt halen om ze te vervangen, zodat die producten 02:33:42.469 --> 02:33:45.620 align:middle line:82% position:46% size:100% nog langer meegaan. Dan moeten we niet zozeer Milieu 02:33:45.739 --> 02:33:48.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Centraal meer geld geven, maar vooral de marketingcampagnes van 02:33:49.040 --> 02:33:50.808 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld die mobieltjesfabrikanten stoppen, want 02:33:50.929 --> 02:33:52.780 align:middle line:82% position:46% size:100% die stampen maar in ons hoofd dat we meer moeten 02:33:56.049 --> 02:33:57.049 align:middle line:82% position:46% size:100% consumeren. Ik kan er een motie over indienen, 02:33:57.168 --> 02:33:59.109 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ik zou het fijner vinden als de staatssecretaris nu zegt: hé, 02:33:59.530 --> 02:34:01.610 align:middle line:82% position:46% size:100% interessant, ik ga met gedragsexperts praten en ik ga 02:34:01.729 --> 02:34:04.129 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken hoe ik dat kan laten landen in dat plan van aanpak in het vierde 02:34:04.250 --> 02:34:06.610 align:middle line:82% position:46% size:100% kwartaal. Dit is namelijk echt huge. 02:34:07.149 --> 02:34:09.957 align:middle line:82% position:46% size:100% In het kader van korte vragen, is de vraag van de heer Thijssen of de 02:34:10.076 --> 02:34:13.549 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris bereid is om met gedragsexperts te praten over die 02:34:13.668 --> 02:34:14.869 align:middle line:82% position:46% size:100% marketingcampagnes. Dank u, voorzitter. 02:34:14.988 --> 02:34:16.738 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik raak soms zo bevlogen. 02:34:22.780 --> 02:34:28.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil dat wel toezeggen. Ik kan me wel voorstellen dat 02:34:28.989 --> 02:34:30.158 align:middle line:82% position:46% size:100% gedragsexperts een 02:34:32.440 --> 02:34:36.129 align:middle line:82% position:46% size:100% nog positievere bijdrage kunnen leveren aan de versnelling. 02:34:36.790 --> 02:34:38.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dat dan wel graag willen doen 02:34:40.088 --> 02:34:45.520 align:middle line:82% position:46% size:100% in samenwerking met EZK, omdat we daar sowieso veel overlap mee 02:34:45.639 --> 02:34:48.769 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben. Wellicht kan daarin ook wat meer 02:34:48.888 --> 02:34:53.239 align:middle line:82% position:46% size:100% aandacht aan circulaire economie worden geschonken. 02:34:53.360 --> 02:34:55.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie een heel blije meneer Thijssen. 02:34:56.229 --> 02:34:59.829 align:middle line:82% position:46% size:100% De emotie scheelt weer een motie. Het is een prachtig debat. 02:35:05.558 --> 02:35:06.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Goudzwaard. 02:35:08.929 --> 02:35:10.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik probeer even 02:35:13.129 --> 02:35:15.620 align:middle line:82% position:46% size:100% te bevatten wat hier nou eigenlijk wordt toegezegd. 02:35:17.360 --> 02:35:21.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we kijken naar de kapitalistische wereld waar wij in 02:35:21.180 --> 02:35:22.610 align:middle line:82% position:46% size:100% leven, dan zien we 02:35:24.179 --> 02:35:27.088 align:middle line:82% position:46% size:100% dat die gebouwd is op consumeren. Daar kun je 02:35:28.750 --> 02:35:33.620 align:middle line:82% position:46% size:100% ethische discussies over voeren, maar op welke manier denkt de 02:35:33.739 --> 02:35:37.940 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris het bedrijfsleven mee te geven dat het moet stoppen 02:35:38.059 --> 02:35:39.488 align:middle line:82% position:46% size:100% met marketingcampagnes? 02:35:42.290 --> 02:35:44.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we beginnen met telefoonfabrikanten. 02:35:44.530 --> 02:35:47.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar gaat dit stoppen? Kunt u daar eens op reflecteren? 02:35:47.979 --> 02:35:50.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie dat op geen enkele manier gebeuren. 02:35:54.218 --> 02:35:58.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat ineens wel heel erg snel. Ik ga wel een gesprek hebben met de 02:35:59.059 --> 02:36:02.329 align:middle line:82% position:46% size:100% gedragswetenschappers om eens te kijken hoe we ervoor kunnen zorgen 02:36:02.450 --> 02:36:06.978 align:middle line:82% position:46% size:100% dat consumenten zich bewuster zijn van het grote belang van de 02:36:07.099 --> 02:36:08.139 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. 02:36:10.569 --> 02:36:16.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb mezelf niet horen zeggen dat ik producenten van alles en nog wat 02:36:16.370 --> 02:36:19.629 align:middle line:82% position:46% size:100% ga verbieden. Ik denk dat het belangrijk is dat 02:36:20.138 --> 02:36:25.418 align:middle line:82% position:46% size:100% wij als overheid kijken hoe wij de doelen die wij zelf hebben gesteld, 02:36:28.418 --> 02:36:30.790 align:middle line:82% position:46% size:100% zo goed mogelijk kunnen bereiken. Daarbij hebben we 02:36:33.159 --> 02:36:37.189 align:middle line:82% position:46% size:100% consumenten ook heel erg hard nodig. Als we daar een bijdrage aan kunnen 02:36:37.308 --> 02:36:40.010 align:middle line:82% position:46% size:100% leveren door met gedragswetenschappers te bekijken 02:36:40.129 --> 02:36:43.819 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe je mensen daar bewuster van kunt maken, dan ben ik bereid om dat 02:36:43.940 --> 02:36:44.799 align:middle line:82% position:46% size:100% gesprek aan te gaan. 02:36:48.579 --> 02:36:52.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was toch een beetje wat ik hoopte dat u zou antwoorden. 02:36:52.418 --> 02:36:55.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Met alle respect voor de heer Thijssen, ik denk niet dat wij naar 02:36:55.399 --> 02:36:59.269 align:middle line:82% position:46% size:100% een wereld moeten waarin we alleen nog maar groene en grijze auto's 02:36:59.388 --> 02:37:01.429 align:middle line:82% position:46% size:100% verkopen, omdat dat beter zou zijn voor de circulaire economie. 02:37:01.549 --> 02:37:04.728 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk niet dat deze wereld zo werkt en ik denk ook niet dat we 02:37:04.849 --> 02:37:07.709 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten eindigen in zo'n wereld. Ik denk ook niet dat wij als 02:37:07.829 --> 02:37:12.275 align:middle line:82% position:46% size:100% overheid nog meer regels gaan opleggen aan multinationals of het 02:37:12.396 --> 02:37:15.850 align:middle line:82% position:46% size:100% mkb als het gaat om dit specifieke onderwerp. 02:37:19.450 --> 02:37:20.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat u 02:37:22.388 --> 02:37:27.829 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat inzetten op bewustwording bij de consument: heb ik dit nieuwe 02:37:27.950 --> 02:37:31.120 align:middle line:82% position:46% size:100% telefoontje eigenlijk wel nodig? Dat is volgens mij een prima weg. 02:37:31.569 --> 02:37:34.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar allerlei regels opleggen aan het mkb, 02:37:38.009 --> 02:37:41.388 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld dat het geen marketingcampagnes meer mag voeren, 02:37:41.509 --> 02:37:45.280 align:middle line:82% position:46% size:100% is ook niet de weg die u wilt opgaan, volgens mij. 02:37:47.229 --> 02:37:48.068 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw de staatssecretaris 02:37:52.000 --> 02:37:52.149 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft 02:37:54.790 --> 02:37:57.270 align:middle line:82% position:46% size:100% het woord. We hebben hier geen debat tussen 02:37:57.479 --> 02:37:58.049 align:middle line:82% position:46% size:100% commissieleden. 02:38:08.299 --> 02:38:12.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij was het meer een verheldering van hoe de heer 02:38:12.399 --> 02:38:13.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Goudzwaard mijn woorden heeft 02:38:18.250 --> 02:38:21.138 align:middle line:82% position:46% size:100% geïnterpreteerd. Mevrouw Mulder had een vraag over 02:38:21.259 --> 02:38:24.679 align:middle line:82% position:46% size:100% agendapunt 10: TNO stelt beprijzing voor. 02:38:24.799 --> 02:38:28.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer komt dat naar de Kamer? De komende week volgt die 02:38:29.280 --> 02:38:31.639 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidsbrief met de uitwerking van het coalitieakkoord. 02:38:31.760 --> 02:38:34.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin staan dan ook de voorgestelde maatregelen in het kader van het 02:38:34.940 --> 02:38:37.450 align:middle line:82% position:46% size:100% ambitieuze klimaatdoel voor een circulaire economie. 02:38:41.950 --> 02:38:42.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Eigenlijk heb ik 02:38:46.780 --> 02:38:50.780 align:middle line:82% position:46% size:100% hierop al gereageerd. Meneer Thijssen vroeg of ik bereid 02:38:50.899 --> 02:38:53.750 align:middle line:82% position:46% size:100% ben om ervoor te zorgen dat de businesscase voor circulaire 02:38:53.870 --> 02:38:56.950 align:middle line:82% position:46% size:100% economie aantrekkelijker wordt dan die voor lineaire economie. 02:38:57.790 --> 02:39:00.513 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het met de heer Thijssen eens dat de circulaire businesscase in 02:39:00.632 --> 02:39:05.479 align:middle line:82% position:46% size:100% een circulaire economie de enige aantrekkelijke is. 02:39:05.600 --> 02:39:09.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Vaak is dat nu nog niet zo. Om daar te komen werk ik samen met 02:39:10.010 --> 02:39:13.309 align:middle line:82% position:46% size:100% De Nederlandsche Bank om de mogelijkheden voor financiering van 02:39:13.430 --> 02:39:15.459 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire businesscases te verbeteren. 02:39:16.030 --> 02:39:20.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik stimuleer ook circulaire bedrijfsmodellen via de MIA/VAMIL en 02:39:20.899 --> 02:39:21.659 align:middle line:82% position:46% size:100% de DEI+. 02:39:23.769 --> 02:39:27.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Verder zal ik de komende jaren met mijn collega's van Financiën en EZK 02:39:27.159 --> 02:39:29.829 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken naar fiscale vergroeningsmaatregelen die de 02:39:30.009 --> 02:39:34.329 align:middle line:82% position:46% size:100% businesscase voor klimaatneutrale en circulaire businesscases verbeteren. 02:39:36.338 --> 02:39:40.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was het blokje algemeen. Mooi, dank u wel. 02:39:41.370 --> 02:39:45.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch heeft kennelijk een vraag gemist in het blokje algemeen, 02:39:48.299 --> 02:39:50.388 align:middle line:82% position:46% size:100% of: de doelen vanuit de circulaire economie. 02:39:50.610 --> 02:39:52.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het kan natuurlijk zijn dat die beantwoording in een ander blokje 02:39:53.110 --> 02:39:53.679 align:middle line:82% position:46% size:100% komt. Ik wil eigenlijk aan de 02:39:53.799 --> 02:39:57.280 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris vragen om de komende blokjes even op te noemen, 02:39:57.399 --> 02:39:59.750 align:middle line:82% position:46% size:100% want dan hebben we een overzicht van welke blokjes er volgen. 02:40:00.649 --> 02:40:03.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geeft misschien inzicht in welke blokjes er nog komen. 02:40:03.750 --> 02:40:06.888 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan mevrouw Van Esch mogelijk een interruptie besparen. 02:40:07.040 --> 02:40:08.718 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus eerst even de staatssecretaris, als u dat goed vindt. 02:40:13.668 --> 02:40:17.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Prima, voorzitter. Ik heb een mapje verpakkingen en 02:40:17.610 --> 02:40:22.959 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeld en een mapje over de UPV (uitgebreide 02:40:23.078 --> 02:40:27.100 align:middle line:82% position:46% size:100% producentenverantwoordelijkheid). Ik heb een mapje afval, een mapje 02:40:27.219 --> 02:40:27.899 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel en 02:40:29.440 --> 02:40:32.670 align:middle line:82% position:46% size:100% ook nog een mapje overig. Sorry, dat is misschien een beetje 02:40:32.790 --> 02:40:33.530 align:middle line:82% position:46% size:100% verwarrend, algemeen én overig. 02:40:35.190 --> 02:40:37.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, ik snap het. Dan gaan we toch even naar mevrouw 02:40:37.558 --> 02:40:42.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Van Esch. Ik had een vraag over de specifieke 02:40:42.229 --> 02:40:46.379 align:middle line:82% position:46% size:100% visie van deze staatssecretaris op het huidige beleid en het feit dat 02:40:46.500 --> 02:40:48.280 align:middle line:82% position:46% size:100% dat gericht is op recyclen. Het antwoord daarop heb ik gemist. 02:40:48.579 --> 02:40:52.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook het PBL concludeert dat het te veel gericht is op recycling. 02:40:52.690 --> 02:40:56.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben eigenlijk wel benieuwd naar de ommezwaai die nodig is en waar 02:40:56.780 --> 02:40:58.898 align:middle line:82% position:46% size:100% het PBL ook om vraagt. Volgens mij hoort dit heel erg bij 02:40:59.229 --> 02:41:02.019 align:middle line:82% position:46% size:100% het eerste blokje, en mis ik dat een beetje bij de andere. 02:41:02.138 --> 02:41:04.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb die vraag gemist in de beantwoording 02:41:07.899 --> 02:41:11.610 align:middle line:82% position:46% size:100% tot nu toe. We willen hoger op de R-ladder 02:41:11.729 --> 02:41:12.110 align:middle line:82% position:46% size:100% komen. 02:41:13.968 --> 02:41:16.110 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn er nog niet. Het PBL heeft ook duidelijk 02:41:16.229 --> 02:41:20.250 align:middle line:82% position:46% size:100% aangegeven dat we harder moeten lopen om uiteindelijk onze doelen te 02:41:20.370 --> 02:41:24.000 align:middle line:82% position:46% size:100% halen. Er staat wel veel op de rol, zeker 02:41:24.120 --> 02:41:28.010 align:middle line:82% position:46% size:100% ook als je kijkt naar Europese wet en regelgeving, die ook nog een keer 02:41:28.250 --> 02:41:32.425 align:middle line:82% position:46% size:100% vrij snel volgt. Die is ook heel belangrijk voor ons 02:41:32.546 --> 02:41:36.440 align:middle line:82% position:46% size:100% om stappen te zetten richting die circulaire economie, want je kunt 02:41:36.559 --> 02:41:38.500 align:middle line:82% position:46% size:100% het als Nederland niet volledig alleen. 02:41:39.009 --> 02:41:41.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik ben het er heel erg mee eens dat we 02:41:42.790 --> 02:41:47.319 align:middle line:82% position:46% size:100% scherp naar onze ambities moeten kijken en echt moeten bekijken wat 02:41:47.440 --> 02:41:53.318 align:middle line:82% position:46% size:100% we nog extra kunnen doen om die doelen in 2030 en 2050 te halen. 02:41:53.979 --> 02:42:00.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat we het aan onszelf verplicht zijn om te kijken wat we 02:42:00.489 --> 02:42:02.859 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal kunnen doen. We hebben daar heel veel partners 02:42:03.940 --> 02:42:06.510 align:middle line:82% position:46% size:100% bij nodig. In sommige gevallen zou je het 02:42:06.629 --> 02:42:12.200 align:middle line:82% position:46% size:100% liefst heel snel willen gaan. Kijk bijvoorbeeld naar de plastic 02:42:12.319 --> 02:42:14.620 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen, de wegwerpverpakkingen. 02:42:14.790 --> 02:42:16.568 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan hebben producenten en bedrijven toch gewoon even tijd nodig 02:42:19.838 --> 02:42:22.058 align:middle line:82% position:46% size:100% om hun productprocessen aan te passen 02:42:24.308 --> 02:42:26.468 align:middle line:82% position:46% size:100% aan de vernieuwde situatie. 02:42:27.968 --> 02:42:33.138 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten wel waar we naartoe gaan. Die stip moeten we heel erg goed op 02:42:33.259 --> 02:42:34.299 align:middle line:82% position:46% size:100% de horizon houden. 02:42:35.829 --> 02:42:36.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik bespreek nu met 02:42:38.620 --> 02:42:39.218 align:middle line:82% position:46% size:100% minister Jetten 02:42:41.079 --> 02:42:43.489 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe we aanvullende maatregelen kunnen nemen, boven op het 02:42:43.610 --> 02:42:47.319 align:middle line:82% position:46% size:100% coalitieakkoord. Ik denk dat dat wel laat zien dat 02:42:47.558 --> 02:42:52.729 align:middle line:82% position:46% size:100% die ambitie er daadwerkelijk is. Ik snap dat het niet altijd snel 02:42:52.850 --> 02:42:54.620 align:middle line:82% position:46% size:100% genoeg gaat. Aan de andere kant, ik zit hier nu 02:42:54.739 --> 02:42:55.420 align:middle line:82% position:46% size:100% drie maanden. 02:42:56.950 --> 02:43:00.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat er al best veel in gang is gezet, ook door mijn voorgangers. 02:43:01.069 --> 02:43:06.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Zeker Stientje van Veldhoven heeft circulaire economie een enorme boost 02:43:07.808 --> 02:43:10.549 align:middle line:82% position:46% size:100% gegeven. Dus dat betekent dat ik echt niet 02:43:10.668 --> 02:43:14.845 align:middle line:82% position:46% size:100% vanaf nul begin. Maar we zien wel met elkaar dat er 02:43:14.966 --> 02:43:18.019 align:middle line:82% position:46% size:100% meer moet. Het feit dat die urgentie ook gezien 02:43:18.138 --> 02:43:18.370 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt door 02:43:20.620 --> 02:43:24.860 align:middle line:82% position:46% size:100% collega's, versterkt mij natuurlijk in mijn ambitie om er ook harder 02:43:24.979 --> 02:43:28.040 align:middle line:82% position:46% size:100% voor te gaan rennen. Maar ik heb wel even tijd nodig om 02:43:28.159 --> 02:43:32.209 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld samen met minister Jetten te kijken wat wij aanvullend 02:43:32.329 --> 02:43:36.468 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen doen. Past dat ook in de doelstellingen 02:43:36.588 --> 02:43:39.760 align:middle line:82% position:46% size:100% die hij heeft vanuit zijn ministerie en vanuit zijn opgave? 02:43:40.959 --> 02:43:43.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb wel goede hoop dat we elkaar daarin gaan vinden. 02:43:44.440 --> 02:43:49.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik ben het helemaal eens met mevrouw Van Esch dat we meer zullen 02:43:50.058 --> 02:43:50.588 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten doen. 02:43:53.110 --> 02:43:58.009 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn nu volop bezig om te kijken hoe we dat daadwerkelijk vorm kunnen 02:43:58.129 --> 02:43:58.450 align:middle line:82% position:46% size:100% geven. 02:44:02.649 --> 02:44:04.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder met de beantwoording. 02:44:12.218 --> 02:44:14.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga dan nu over naar het blokje verpakkingen en statiegeld. 02:44:15.968 --> 02:44:20.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort vroeg waarom duurzame papieren bekertjes ook 02:44:20.690 --> 02:44:23.659 align:middle line:82% position:46% size:100% onder het verbod op gebruik bij consumptie ter plaatse en de 02:44:23.780 --> 02:44:27.409 align:middle line:82% position:46% size:100% ministeriële regeling vallen, terwijl ze goed gerecycled kunnen 02:44:27.530 --> 02:44:30.430 align:middle line:82% position:46% size:100% worden. Ik wil met die ministeriële regeling 02:44:30.549 --> 02:44:33.159 align:middle line:82% position:46% size:100% over kunststofproducten voor eenmalig gebruik de stap zetten naar 02:44:33.280 --> 02:44:36.770 align:middle line:82% position:46% size:100% hergebruik. De uitzonderingsmogelijkheid voor 02:44:36.889 --> 02:44:40.100 align:middle line:82% position:46% size:100% recycling in plaats van hergebruik is dus heel erg beperkt gehouden. 02:44:40.219 --> 02:44:42.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij gaat het echt alleen om hoogwaardige recycling. 02:44:44.200 --> 02:44:46.450 align:middle line:82% position:46% size:100% In de huidige situatie worden koffiebekers voornamelijk verbrand. 02:44:46.989 --> 02:44:49.968 align:middle line:82% position:46% size:100% En als ze wel worden gerecycled, dan is er sprake van laagwaardige 02:44:50.088 --> 02:44:52.519 align:middle line:82% position:46% size:100% recycling. Dan kan er bijvoorbeeld alleen wc 02:44:52.638 --> 02:44:54.308 align:middle line:82% position:46% size:100% papier of iets dergelijks van gemaakt worden, 02:44:56.558 --> 02:44:57.968 align:middle line:82% position:46% size:100% maar geen andere verpakkingen. 02:45:02.319 --> 02:45:03.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch stelde 02:45:05.110 --> 02:45:06.450 align:middle line:82% position:46% size:100% de vraag ... De heer Haverkort heeft nog een 02:45:06.569 --> 02:45:10.649 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag over het voorgaande. Ja, op het gevaar af dat we hier met 02:45:10.770 --> 02:45:14.700 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar een technische verhandeling gaan krijgen over hoe papieren 02:45:14.819 --> 02:45:16.818 align:middle line:82% position:46% size:100% koffiebekertjes gerecycled gaan worden. 02:45:19.030 --> 02:45:21.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou toch wel van de staatssecretaris willen horen dat 02:45:22.030 --> 02:45:24.289 align:middle line:82% position:46% size:100% het papieren bekertje op z'n minst een stuk minder vervuilend is voor 02:45:24.408 --> 02:45:24.559 align:middle line:82% position:46% size:100% het milieu dan dat plastic voorgangertje, al zit er uiteraard 02:45:24.680 --> 02:45:26.569 align:middle line:82% position:46% size:100% in dat papieren bekertje een klein laagje plastic om te voorkomen dat 02:45:26.690 --> 02:45:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100% de koffie of de frisdrank gelijk 02:45:33.519 --> 02:45:37.959 align:middle line:82% position:46% size:100% door het bekertje heen kliedert. Realiseert de staatssecretaris zich 02:45:39.799 --> 02:45:46.418 align:middle line:82% position:46% size:100% dat met de huidige invulling van die regeling, dat duurzame alternatief 02:45:46.870 --> 02:45:49.849 align:middle line:82% position:46% size:100% ineens ook gewoon niet meer tot de mogelijkheden van onze samenleving 02:45:49.968 --> 02:45:51.200 align:middle line:82% position:46% size:100% behoort? Ik vraag me af of dat de bedoeling 02:45:51.319 --> 02:45:53.079 align:middle line:82% position:46% size:100% was van die ministeriële regeling. 02:45:54.668 --> 02:45:57.049 align:middle line:82% position:46% size:100% En mijn vraag is of de staatssecretaris daar wat van kan 02:45:57.168 --> 02:45:57.338 align:middle line:82% position:46% size:100% vinden. 02:46:02.079 --> 02:46:04.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is eigenlijk wat ik net zei: de vraag is hoe duurzaam dat papieren 02:46:04.638 --> 02:46:08.058 align:middle line:82% position:46% size:100% bekertje echt is. We willen toe naar hoogwaardige 02:46:08.179 --> 02:46:10.629 align:middle line:82% position:46% size:100% recycling. Daarom is die 02:46:10.750 --> 02:46:14.409 align:middle line:82% position:46% size:100% uitzonderingsmogelijkheid voor recycling in plaats van hergebruik 02:46:14.530 --> 02:46:15.968 align:middle line:82% position:46% size:100% heel erg beperkt gehouden. 02:46:17.530 --> 02:46:22.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat een bekertje met minder plastic minder vervuilend is dan een 02:46:22.319 --> 02:46:24.459 align:middle line:82% position:46% size:100% bekertje dat helemaal van plastic is. 02:46:24.700 --> 02:46:29.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dan nóg willen we dat niet. Dat is zo'n beetje het hele punt. 02:46:31.989 --> 02:46:36.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch heeft gevraagd naar de mogelijkheid van refill in 02:46:36.350 --> 02:46:40.229 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarkten. Bijvoorbeeld in Frankrijk is daar 02:46:40.350 --> 02:46:44.639 align:middle line:82% position:46% size:100% een wet voor. Een transitie naar hergebruik van 02:46:44.760 --> 02:46:46.200 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen vind ik heel belangrijk. 02:46:46.319 --> 02:46:49.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben ook al blij om te zien dat er echt wel stappen worden gezet. 02:46:50.088 --> 02:46:54.540 align:middle line:82% position:46% size:100% De aankondigingen van supermarkten, en een bedrijf als Pieter Pot, zijn 02:46:54.769 --> 02:46:58.416 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk echt wel heel mooi. Dit is zeker iets wat ik ook wil 02:46:58.537 --> 02:47:01.349 align:middle line:82% position:46% size:100% stimuleren. Dat doe ik ook met bijvoorbeeld de 02:47:01.468 --> 02:47:04.010 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstellingen in de wetgeving voor recycling en ook voor hergebruik. 02:47:06.138 --> 02:47:09.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast wil ik ook echt bekijken hoe we dit nog verder kunnen 02:47:09.329 --> 02:47:11.509 align:middle line:82% position:46% size:100% stimuleren en wat daarvoor de beste manier is. 02:47:11.659 --> 02:47:14.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij kijk ik ook naar wat er op dit vlak in andere landen gebeurt. 02:47:14.968 --> 02:47:17.349 align:middle line:82% position:46% size:100% De herziening van de Verpakkingsrichtlijn zie ik als een 02:47:17.468 --> 02:47:20.489 align:middle line:82% position:46% size:100% kans om daar ook iets in te betekenen. 02:47:20.940 --> 02:47:22.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is wel zo dat we natuurlijk 02:47:25.429 --> 02:47:27.090 align:middle line:82% position:46% size:100% bepaalde maatregelen aan het nemen zijn. 02:47:28.218 --> 02:47:36.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Plastic verpakkingen om andere producten in supermarkten vallen 02:47:36.440 --> 02:47:39.760 align:middle line:82% position:46% size:100% nu nog niet onder de regels die we hebben. 02:47:40.418 --> 02:47:44.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het lijkt mij wel goed om steeds te blijven kijken hoe we toe 02:47:44.120 --> 02:47:49.540 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen werken naar minder plastic verpakkingen die niet nodig zijn. 02:47:59.200 --> 02:48:01.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor het antwoord, maar het blijft mij net iets te vaag. 02:48:02.138 --> 02:48:02.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Excuses 02:48:05.019 --> 02:48:07.659 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvoor. Als het in Frankrijk kan, dan staat 02:48:07.780 --> 02:48:10.870 align:middle line:82% position:46% size:100% de Europese Unie dit in ieder geval niet in de weg. 02:48:10.989 --> 02:48:12.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kunnen we dus al afstrepen. 02:48:15.129 --> 02:48:16.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het in Frankrijk kan, kan het hier ook. 02:48:16.729 --> 02:48:18.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn heel concrete vraag is dus: waarom zouden we dit dan niet gewoon 02:48:18.829 --> 02:48:19.270 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan doen? 02:48:23.940 --> 02:48:25.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil daar best weleens naar kijken. 02:48:26.338 --> 02:48:28.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk kunnen we van alles en nog wat. 02:48:28.569 --> 02:48:30.479 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is een voorbeeld van wat er ook kan. 02:48:31.918 --> 02:48:36.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil weleens uitzoeken wat daar eventueel ook mogelijk is. 02:48:36.750 --> 02:48:38.968 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal daar schriftelijk bij mevrouw Van Esch op 02:48:45.929 --> 02:48:47.897 align:middle line:82% position:46% size:100% terugkomen. Mevrouw Van der Graaf had een vraag 02:48:48.016 --> 02:48:48.450 align:middle line:82% position:46% size:100% over 02:48:50.209 --> 02:48:51.950 align:middle line:82% position:46% size:100% bioafbreekbare verpakkingen. Ik stimuleer het gebruik van 02:48:52.069 --> 02:48:55.790 align:middle line:82% position:46% size:100% afbreekbare verpakkingen niet. Het composteren van 02:48:56.838 --> 02:48:59.549 align:middle line:82% position:46% size:100% plasticverpakkingen is namelijk een laagwaardige manier van verwerken. 02:48:59.670 --> 02:49:02.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar had ik het net ook al over bij een vraag van meneer Haverkort. 02:49:03.200 --> 02:49:04.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Het composteren van deze verpakkingen voegt ook weinig tot 02:49:04.290 --> 02:49:08.790 align:middle line:82% position:46% size:100% niks toe aan het compost. Recycling heeft onze voorkeur omdat 02:49:08.909 --> 02:49:11.418 align:middle line:82% position:46% size:100% de grondstoffen dan uiteraard bewaard blijven. 02:49:12.558 --> 02:49:15.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn wel een paar toepassingen waarbij bioafbreekbaar plastic 02:49:16.079 --> 02:49:17.629 align:middle line:82% position:46% size:100% toegevoegde waarde heeft. Dat is bijvoorbeeld 02:49:19.790 --> 02:49:25.489 align:middle line:82% position:46% size:100% bij koffiepads en theezakjes. De inhoud daarvan is goed gft. 02:49:26.120 --> 02:49:29.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb met de markt hierover een green deal afgesloten. 02:49:30.290 --> 02:49:34.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze zomer zullen zo goed als alle koffiepads en theezakjes afbreekbaar 02:49:34.979 --> 02:49:38.148 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn en mogen ze dus ook bij het gft worden weggegooid. 02:49:41.879 --> 02:49:43.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan had ik nog een vraag van meneer Thijssen: 02:49:46.000 --> 02:49:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen we per bedrijf een plasticreductiedoel opleggen? 02:49:50.929 --> 02:49:52.978 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap het idee. Het klinkt natuurlijk heel erg 02:49:53.099 --> 02:49:54.388 align:middle line:82% position:46% size:100% aantrekkelijk, maar het lijkt me praktisch gezien geen haalbare kaart 02:49:54.509 --> 02:49:56.989 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de overheid om per bedrijf een doel te bepalen en 02:49:59.540 --> 02:50:03.040 align:middle line:82% position:46% size:100% op te leggen. Overigens werken veel partijen uit 02:50:03.159 --> 02:50:07.478 align:middle line:82% position:46% size:100% het Plastic Pact ook aan reductie. Een van de doelen uit het pact is 02:50:07.599 --> 02:50:09.780 align:middle line:82% position:46% size:100% een vermindering van het plasticgebruik met 20%. 02:50:09.899 --> 02:50:14.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap de vraag dus wel, maar het is praktisch gezien niet 02:50:14.668 --> 02:50:19.058 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoerbaar. Mevrouw Bouchallikh vroeg welke 02:50:19.179 --> 02:50:22.379 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen ik neem voor drankenkartons. 02:50:23.079 --> 02:50:25.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet heeft toegezegd een recyclingdoelstelling voor 02:50:25.969 --> 02:50:29.200 align:middle line:82% position:46% size:100% drankenkartons vast te stellen. Dat gebeurt in een ministeriële 02:50:29.319 --> 02:50:32.519 align:middle line:82% position:46% size:100% regeling. Ik verwacht de komende maanden een 02:50:32.638 --> 02:50:36.289 align:middle line:82% position:46% size:100% concept van die regeling en ik verwacht ook dat die in 02:50:36.409 --> 02:50:38.599 align:middle line:82% position:46% size:100% internetconsultatie zal worden gebracht. 02:50:39.110 --> 02:50:44.239 align:middle line:82% position:46% size:100% Het voornemen is dat de regeling per 2023 in werking zal treden. 02:50:49.190 --> 02:50:55.559 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de staatssecretaris. Fijn dat het inderdaad op gang aan 02:50:55.680 --> 02:50:57.959 align:middle line:82% position:46% size:100% het komen is. Ik had wel een specifieke vraag over 02:50:58.079 --> 02:51:01.340 align:middle line:82% position:46% size:100% de doelstellingen, namelijk of de staatssecretaris ons kan meenemen in 02:51:02.599 --> 02:51:05.058 align:middle line:82% position:46% size:100% het percentage dat op dit moment aan de orde is. 02:51:05.299 --> 02:51:08.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noemde het percentage van 70 in België en Duitsland. 02:51:08.870 --> 02:51:11.180 align:middle line:82% position:46% size:100% In welke richting denken wij op dit moment? 02:51:16.610 --> 02:51:19.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Zodra we dat hebben vastgesteld, kunnen wij dat in een brief laten 02:51:19.770 --> 02:51:21.209 align:middle line:82% position:46% size:100% weten. Dan krijgt u alle cijfers 02:51:21.329 --> 02:51:22.129 align:middle line:82% position:46% size:100% toegestuurd. 02:51:27.200 --> 02:51:28.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf vroeg nog 02:51:29.870 --> 02:51:32.940 align:middle line:82% position:46% size:100% of niet veel meer drankverpakkingen onder het statiegeld moeten worden 02:51:33.059 --> 02:51:36.079 align:middle line:82% position:46% size:100% gebracht. Veel andere drankverpakkingen zijn 02:51:36.259 --> 02:51:39.259 align:middle line:82% position:46% size:100% slecht recyclebaar. Daardoor zijn ze ook moeilijk onder 02:51:39.440 --> 02:51:42.239 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeld te brengen. Voor die verpakkingen moeten we een 02:51:42.360 --> 02:51:44.700 align:middle line:82% position:46% size:100% stapje verder gaan. Van die verpakkingen moeten we 02:51:44.819 --> 02:51:48.819 align:middle line:82% position:46% size:100% namelijk af. Ik zie dat als onderdeel van de 02:51:49.269 --> 02:51:51.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese herziening van het verpakkingenbeleid. 02:51:52.209 --> 02:51:55.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Alle verpakkingen moeten in 2030 gewoon herbruikbaar of recyclebaar 02:51:55.280 --> 02:51:55.569 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn. 02:51:58.799 --> 02:52:02.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan had mevrouw Van de Graaf nog gevraagd of ik vertraging verwacht 02:52:02.620 --> 02:52:04.860 align:middle line:82% position:46% size:100% bij de blikjes en of ik meer tijd wil geven. 02:52:05.049 --> 02:52:06.638 align:middle line:82% position:46% size:100% Eerlijk gezegd vind ik vertraging … 02:52:09.429 --> 02:52:10.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb juist het omgekeerde gevraagd. 02:52:10.879 --> 02:52:13.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil echt heel graag dat de staatssecretaris gaat borgen dat het 02:52:14.138 --> 02:52:17.138 align:middle line:82% position:46% size:100% eind dit jaar geregeld is. Dat is een goede verheldering. 02:52:17.860 --> 02:52:20.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Helemaal goed. Vertraging is geen optie in elk 02:52:21.058 --> 02:52:23.819 align:middle line:82% position:46% size:100% geval. Laat ik daar heel erg duidelijk over 02:52:23.940 --> 02:52:25.759 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn. Dat is de wetgeving overigens ook. 02:52:26.569 --> 02:52:30.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor de invoering van statiegeld op blikjes is 22 maanden de tijd 02:52:30.690 --> 02:52:34.079 align:middle line:82% position:46% size:100% genomen. Dat besluit is al genomen op 21 02:52:34.200 --> 02:52:34.668 align:middle line:82% position:46% size:100% februari 02:52:37.729 --> 02:52:40.920 align:middle line:82% position:46% size:100% 02:52:41.040 --> 02:52:45.420 align:middle line:82% position:46% size:100% tijd te geven om klaar te zijn voor de implementatie aan het eind van 02:52:45.540 --> 02:52:48.299 align:middle line:82% position:46% size:100% dit jaar. Op 31 december moet er dan ook een 02:52:48.418 --> 02:52:52.138 align:middle line:82% position:46% size:100% systeem zijn. Ik heb er ook vertrouwen in dat dat 02:52:52.259 --> 02:52:53.058 align:middle line:82% position:46% size:100% er zal zijn. 02:52:55.700 --> 02:52:58.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan nog een vraag die door verschillende 02:53:00.229 --> 02:53:05.338 align:middle line:82% position:46% size:100% leden van de commissie is gesteld, over statiegeld op blikjes en of we 02:53:05.459 --> 02:53:08.819 align:middle line:82% position:46% size:100% een innameplicht moeten opnemen. Er is heel bewust voor gekozen om 02:53:08.940 --> 02:53:12.489 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten verantwoordelijk te stellen, zonder innameplicht voor de 02:53:12.610 --> 02:53:15.718 align:middle line:82% position:46% size:100% verkooppunten. Bij flesjes heeft dat geleid tot een 02:53:15.838 --> 02:53:19.399 align:middle line:82% position:46% size:100% goedwerkend systeem. Ik heb er vertrouwen in dat er op 31 02:53:19.520 --> 02:53:20.780 align:middle line:82% position:46% size:100% december ook voor blikjes 02:53:22.879 --> 02:53:26.359 align:middle line:82% position:46% size:100% een goedwerkend systeem zal zijn. De regelgeving is een feit. 02:53:26.599 --> 02:53:31.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Die nu aanpassen zou heel erg veel vertraging veroorzaken. 02:53:31.260 --> 02:53:33.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wil ik niet en dat wil volgens mij niemand. 02:53:33.709 --> 02:53:37.500 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben wel een evaluatie voorzien in 2024. 02:53:37.620 --> 02:53:41.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan wordt de regelgeving in alle facetten bekeken. 02:53:41.838 --> 02:53:44.360 align:middle line:82% position:46% size:100% De stelling dat het huidige systeem niet werkt, dat de doelen niet 02:53:44.479 --> 02:53:48.138 align:middle line:82% position:46% size:100% worden gehaald en het draagvlak onder consumenten afneemt, herken ik 02:53:48.259 --> 02:53:49.760 align:middle line:82% position:46% size:100% niet. Integendeel. 02:53:50.388 --> 02:53:55.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik zou er dan eerder voor willen pleiten om in 2024 bij de 02:53:55.200 --> 02:53:58.279 align:middle line:82% position:46% size:100% evaluatie te kijken wat het precies doet en of we het nog verder moeten 02:53:58.398 --> 02:54:02.030 align:middle line:82% position:46% size:100% aanscherpen, of dat we meer ruimte moeten bieden. 02:54:07.489 --> 02:54:12.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb nog een opmerking — het is geen vraag — naar aanleiding van de 02:54:12.149 --> 02:54:15.439 align:middle line:82% position:46% size:100% constatering van de staatssecretaris dat het draagvlak niet toeneemt of 02:54:15.558 --> 02:54:19.170 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ze dat niet herkent. Ik zou haar graag willen wijzen op 02:54:19.290 --> 02:54:21.959 align:middle line:82% position:46% size:100% een aflevering van Kassa, waarin heel erg duidelijk werd dat de 02:54:22.079 --> 02:54:28.170 align:middle line:82% position:46% size:100% verwarring die ontstaat over inname en alles rondom statiegeld juist wel 02:54:28.290 --> 02:54:30.450 align:middle line:82% position:46% size:100% ondermijnend kan werken. Ik zou het heel fijn vinden als die 02:54:30.569 --> 02:54:36.377 align:middle line:82% position:46% size:100% signalen serieus worden genomen. Het is uiteraard altijd belangrijk 02:54:36.496 --> 02:54:39.773 align:middle line:82% position:46% size:100% om signalen serieus te nemen. Maar er is wel heel bewust voor 02:54:39.894 --> 02:54:43.620 align:middle line:82% position:46% size:100% gekozen om de verantwoordelijkheid bij de producent neer te leggen. 02:54:45.929 --> 02:54:50.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we afspreken dat we in 2024 heel goed kijken 02:54:52.229 --> 02:54:57.149 align:middle line:82% position:46% size:100% naar de evaluatie om te zien of er nog aanvullende zaken nodig zijn. 02:54:59.849 --> 02:55:03.459 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort vroeg waarom gerecycled pet niet schoon genoeg is 02:55:03.579 --> 02:55:08.170 align:middle line:82% position:46% size:100% voor voedselverpakkingen. Gerecycled pet is juist de enige 02:55:08.290 --> 02:55:12.450 align:middle line:82% position:46% size:100% stroom die wél opnieuw kan worden toegepast in voedselverpakkingen. 02:55:12.929 --> 02:55:15.610 align:middle line:82% position:46% size:100% De eisen voor recyclaat in voedselverpakkingen zijn 02:55:15.729 --> 02:55:19.200 align:middle line:82% position:46% size:100% logischerwijs vrij streng, want voedselveiligheid is natuurlijk heel 02:55:19.319 --> 02:55:22.388 align:middle line:82% position:46% size:100% erg belangrijk. Juist bij pet is recycling wel 02:55:22.509 --> 02:55:25.829 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk, maar dat vraagt wel om goede inzamelsystemen, waaronder 02:55:26.308 --> 02:55:27.209 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeld. 02:55:30.849 --> 02:55:34.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik dank de staatssecretaris voor de beantwoording. 02:55:35.860 --> 02:55:37.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Twee feiten. Het eerste feit is dat 02:55:40.088 --> 02:55:41.989 align:middle line:82% position:46% size:100% in Amerika de normen voor de voedselveiligheid en de reinheid van 02:55:42.110 --> 02:55:44.808 align:middle line:82% position:46% size:100% pet substantieel lager liggen dan hier in Nederland. 02:55:44.929 --> 02:55:46.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Daardoor zijn 02:55:48.379 --> 02:55:51.029 align:middle line:82% position:46% size:100% de mogelijkheden voor gerecycled pet daar aanzienlijk groter. 02:55:51.148 --> 02:55:53.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het dan niet over hergebruik, maar over mechanisch gerecycled pet. 02:55:56.058 --> 02:55:59.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Ten tweede worden in Nederland de producenten van verpakkingen van pet 02:56:00.110 --> 02:56:01.588 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de voedselindustrie via voedselveiligheidsregelingen 02:56:01.709 --> 02:56:02.149 align:middle line:82% position:46% size:100% gedwongen 02:56:03.918 --> 02:56:08.979 align:middle line:82% position:46% size:100% om het product dat ze kunnen maken van gerecycled pet van een laagje 02:56:09.100 --> 02:56:12.950 align:middle line:82% position:46% size:100% extra plastic te voorzien, dat gemaakt is van natuurlijk 02:56:13.638 --> 02:56:15.718 align:middle line:82% position:46% size:100% virginpetmateriaal. Daardoor wordt het product 02:56:15.838 --> 02:56:20.939 align:middle line:82% position:46% size:100% substantieel duurder dan het originele product, dat voorheen van 02:56:21.058 --> 02:56:24.649 align:middle line:82% position:46% size:100% 100% virginmateriaal gemaakt werd. Dat is bijzonder. 02:56:24.829 --> 02:56:27.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou toch op z'n minst aangepast moeten kunnen worden? 02:56:28.099 --> 02:56:30.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou de staatssecretaris willen vragen om daar nog even specifiek 02:56:30.149 --> 02:56:32.610 align:middle line:82% position:46% size:100% naar te kijken. Als we die belemmering weg kunnen 02:56:32.729 --> 02:56:33.620 align:middle line:82% position:46% size:100% nemen, dan gaat 02:56:37.729 --> 02:56:39.759 align:middle line:82% position:46% size:100% gerecycled pet een enorme vlucht nemen in de hele 02:56:41.739 --> 02:56:42.729 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselverpakkingsindustrie voor 02:56:44.479 --> 02:56:47.000 align:middle line:82% position:46% size:100% alle supermarkten. De regels voor pet zijn Europees 02:56:47.149 --> 02:56:49.969 align:middle line:82% position:46% size:100% vastgesteld. Ik 02:56:52.009 --> 02:56:55.588 align:middle line:82% position:46% size:100% denk dat het belangrijk is om te kijken hoe we circulariteit meer een 02:56:55.709 --> 02:57:00.899 align:middle line:82% position:46% size:100% plek kunnen geven, maar voedselveiligheid staat in Europa nu 02:57:01.020 --> 02:57:03.509 align:middle line:82% position:46% size:100% eenmaal heel erg hoog op de agenda. 02:57:05.620 --> 02:57:10.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De normen voor pet zijn Europees geregeld, zoals ik 02:57:12.940 --> 02:57:15.679 align:middle line:82% position:46% size:100% al heb gezegd. Ik snap dat de uitdaging niet 02:57:15.799 --> 02:57:19.019 align:middle line:82% position:46% size:100% kleiner wordt als we die naar Europees niveau tillen, maar ik heb 02:57:19.138 --> 02:57:21.629 align:middle line:82% position:46% size:100% wel een vervolgvraag aan de staatssecretaris. 02:57:23.218 --> 02:57:25.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we even teruggaan naar het voorbeeld. 02:57:28.500 --> 02:57:31.716 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt een extra laagje van natuurlijke materialen om het 02:57:31.835 --> 02:57:33.968 align:middle line:82% position:46% size:100% gerecycled pet heen. We realiseren ons dat die 02:57:34.088 --> 02:57:39.879 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijke materialen gemaakt zijn van olie, die als blubber uit de 02:57:40.000 --> 02:57:43.129 align:middle line:82% position:46% size:100% grond komt, die in roestige schepen getransporteerd wordt en die 02:57:43.250 --> 02:57:47.370 align:middle line:82% position:46% size:100% vervolgens verstookt wordt naar 200 of 300 graden om er 02:57:47.549 --> 02:57:50.068 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingsmateriaal van te maken. Vervolgens stoppen we er 02:57:50.459 --> 02:57:53.759 align:middle line:82% position:46% size:100% gepasteuriseerde kwark in, die veilig is 02:57:55.429 --> 02:57:56.899 align:middle line:82% position:46% size:100% bij 70 graden. Het 02:57:59.479 --> 02:58:02.610 align:middle line:82% position:46% size:100% mechanisch gerecyclede pet wordt ook weer naar 200 of 300 graden 02:58:02.729 --> 02:58:05.819 align:middle line:82% position:46% size:100% gebracht. Er zou toch een scenario mogelijk 02:58:05.940 --> 02:58:08.360 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten zijn waarin we voedselverpakkingen van 100% 02:58:08.959 --> 02:58:11.690 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclebare materialen veilig kunnen inzetten? 02:58:12.079 --> 02:58:13.558 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag stel ik aan de staatssecretaris. 02:58:13.679 --> 02:58:17.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan ze dat een keer in Europa ter sprake brengen? 02:58:18.780 --> 02:58:21.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat betreft dat laatste punt: die bestaan al. 02:58:23.349 --> 02:58:27.968 align:middle line:82% position:46% size:100% We raken nu een beetje aan het terrein van VWS. 02:58:29.588 --> 02:58:31.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het belangrijk is om 02:58:38.030 --> 02:58:40.588 align:middle line:82% position:46% size:100% te kijken hoe je circulariteit meer een plek kunt geven. 02:58:40.709 --> 02:58:44.968 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap het punt van meneer Haverkort: je wilt geen onnodig 02:58:45.088 --> 02:58:48.959 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic toevoegen. We moeten kijken hoe we nog betere 02:58:49.079 --> 02:58:52.889 align:middle line:82% position:46% size:100% alternatieven kunnen krijgen, want uiteindelijk willen we een circulair 02:58:53.010 --> 02:58:55.679 align:middle line:82% position:46% size:100% systeem hebben en het liefst zo snel mogelijk. 02:58:55.799 --> 02:58:55.818 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer 02:58:57.780 --> 02:59:00.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Haverkort, tot slot. Ik heb het idee dat dit zo zachtjes 02:59:00.459 --> 02:59:03.040 align:middle line:82% position:46% size:100% aan mijn laatste interruptie is, dus u zult het aantal straks nog wat 02:59:03.159 --> 02:59:07.949 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten opkrikken, voorzitter. Nou nou, dat is iets te makkelijk. 02:59:08.068 --> 02:59:11.112 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is pas 13.00 uur. Ik zaag toch echt nog even door op 02:59:11.233 --> 02:59:13.799 align:middle line:82% position:46% size:100% dit punt, want ik hoor de staatssecretaris bij de eerste 02:59:13.918 --> 02:59:16.250 align:middle line:82% position:46% size:100% beantwoording zeggen: het is ingewikkeld, het is Europa. 02:59:16.668 --> 02:59:19.888 align:middle line:82% position:46% size:100% En nu, bij deze beantwoording, zegt ze: het is ingewikkeld, want het is 02:59:20.009 --> 02:59:21.799 align:middle line:82% position:46% size:100% VWS. Ik bestrijd niet dat ingewikkeld is 02:59:22.940 --> 02:59:25.680 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ik heb de staatssecretaris ook heel bewust gevraagd waar nou de 02:59:25.799 --> 02:59:29.579 align:middle line:82% position:46% size:100% regie ligt voor circulaire economie. Ik kijk deze staatssecretaris aan, 02:59:29.700 --> 02:59:32.299 align:middle line:82% position:46% size:100% want haar antwoord was toen dat de regie ligt bij IenW ligt. 02:59:32.418 --> 02:59:35.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan wil ik ook niet in deze commissie bij wijze van spreken op 02:59:35.639 --> 02:59:39.120 align:middle line:82% position:46% size:100% een zijspoor gezet worden dat het bij anderen ligt en dat het daardoor 02:59:39.239 --> 02:59:41.489 align:middle line:82% position:46% size:100% ingewikkeld is. Dan wil ik eigenlijk gewoon graag 02:59:41.610 --> 02:59:45.138 align:middle line:82% position:46% size:100% horen van deze staatssecretaris dat zij met die partijen in gesprek gaat 02:59:45.319 --> 02:59:47.040 align:middle line:82% position:46% size:100% om dit soort belemmeringen, dit soort voorbeelden — het is maar een 02:59:47.159 --> 02:59:49.439 align:middle line:82% position:46% size:100% voorbeeld, ik heb heel veel voorbeelden in mijn eerste termijn 02:59:49.558 --> 02:59:54.989 align:middle line:82% position:46% size:100% genoemd — bespreekbaar te maken, vast te leggen en weg te nemen zodat 02:59:55.110 --> 02:59:59.638 align:middle line:82% position:46% size:100% die circulariteit vloeiender gaat en we daar gewoon de voordelen van 02:59:59.759 --> 03:00:01.969 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen benutten. Dat zou ik graag willen. 03:00:03.349 --> 03:00:03.468 align:middle line:82% position:46% size:100% De 03:00:05.190 --> 03:00:09.908 align:middle line:82% position:46% size:100% regie ligt ook echt bij IenW als het gaat om circulariteit, maar 03:00:10.029 --> 03:00:12.719 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselveiligheid zit weer bij een ander ministerie. 03:00:12.899 --> 03:00:15.459 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben natuurlijk ook dat soort gesprekken wel met elkaar. 03:00:15.579 --> 03:00:19.388 align:middle line:82% position:46% size:100% Net zo goed als ik met EZK spreek, heb ik er ook gesprekken met mijn 03:00:19.509 --> 03:00:23.068 align:middle line:82% position:46% size:100% collega van Landbouw of van Volksgezondheid over 03:00:25.409 --> 03:00:28.229 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe je daar stappen kunt zetten op het gebied van circulariteit. 03:00:28.350 --> 03:00:32.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus als dat een oproep is van meneer Haverkort om het nog eens onder de 03:00:32.290 --> 03:00:36.500 align:middle line:82% position:46% size:100% aandacht te brengen, zal ik dat graag doen bij mijn collega. 03:00:36.659 --> 03:00:40.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er nog andere voorbeelden zijn, geef ze gerust ook door, want het 03:00:40.418 --> 03:00:43.408 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat er uiteindelijk om dat we stappen vooruit maken en niet 03:00:44.040 --> 03:00:48.750 align:middle line:82% position:46% size:100% achteruit of stil blijven staan. Dan had meneer Goudswaard nog een 03:00:48.870 --> 03:00:49.879 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag of 03:00:53.049 --> 03:00:56.540 align:middle line:82% position:46% size:100% de 90%-inzameldoelstelling wordt behaald. 03:00:56.659 --> 03:00:58.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, daar heb ik wel echt alle vertrouwen in. 03:00:59.049 --> 03:01:02.409 align:middle line:82% position:46% size:100% De doelen zijn zeker ambitieus, maar ze zijn ook wel haalbaar en reëel. 03:01:02.829 --> 03:01:04.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Je ziet dat 03:01:05.649 --> 03:01:09.040 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeldsystemen in andere landen dat ook halen. 03:01:09.759 --> 03:01:14.406 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor flesjes was het resultaat het eerste halfjaar 80%, dus dat is al 03:01:14.527 --> 03:01:18.409 align:middle line:82% position:46% size:100% echt een behoorlijk aantal. Ik verwacht dat in dit kalenderjaar, 03:01:18.530 --> 03:01:23.929 align:middle line:82% position:46% size:100% dus 2022, de 90% gehaald kan worden. Wordt het steeds moeilijker naarmate 03:01:24.049 --> 03:01:27.809 align:middle line:82% position:46% size:100% je dichter op die 100% komt? Ja, uiteraard, dat is altijd zo, 03:01:28.000 --> 03:01:32.579 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ik heb er wel goede hoop op dat we, ook in lijn met andere landen, 03:01:32.700 --> 03:01:34.239 align:middle line:82% position:46% size:100% die 90% wel gaan halen. 03:01:35.780 --> 03:01:41.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan had meneer Thijssen nog de vraag of we de tonnen en stuks plastic 03:01:41.790 --> 03:01:46.459 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen maximeren die bedrijven als Unilever en Jumbo in de winkels 03:01:46.759 --> 03:01:49.717 align:middle line:82% position:46% size:100% mogen hebben liggen. Ik deel wel echt de ambitie van de 03:01:49.836 --> 03:01:54.957 align:middle line:82% position:46% size:100% heer Thijssen dat we naar minder plastic toe moeten, dus we moeten op 03:01:55.076 --> 03:01:57.139 align:middle line:82% position:46% size:100% de hoogste trede van de R-ladder zien te komen. 03:01:57.620 --> 03:02:00.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Het stellen van een maximum lijkt me op dit moment ingewikkeld, maar we 03:02:00.989 --> 03:02:05.579 align:middle line:82% position:46% size:100% werken al wel met bedrijven als Unilever binnen het Plastic Pact NL 03:02:05.700 --> 03:02:10.349 align:middle line:82% position:46% size:100% om samen die plastic te reduceren. Bij de herziening van de 03:02:10.468 --> 03:02:14.719 align:middle line:82% position:46% size:100% Verpakkingenrichtlijn pleit Nederland ook voor het verbieden en 03:02:14.989 --> 03:02:18.750 align:middle line:82% position:46% size:100% beperken van plastic verpakkingen daar waar ze niet recyclebaar zijn. 03:02:18.870 --> 03:02:20.988 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus er worden al wel dingen gedaan. 03:02:24.599 --> 03:02:27.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording. 03:02:28.690 --> 03:02:32.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Hier zou ik het heel fijn vinden als de staatssecretaris iets verder wil 03:02:32.229 --> 03:02:33.930 align:middle line:82% position:46% size:100% studeren of dit toch niet mogelijk is. 03:02:36.058 --> 03:02:38.709 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris zei net ook iets over piekplastic en dat het 03:02:38.829 --> 03:02:41.200 align:middle line:82% position:46% size:100% misschien lastig uitvoerbaar is. Volgens mij zijn het een beperkt 03:02:41.319 --> 03:02:44.349 align:middle line:82% position:46% size:100% aantal spelers in Nederland, want de marktmacht zit nogal bij de 03:02:44.468 --> 03:02:47.950 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarkten. De supermarkten weten precies 03:02:48.069 --> 03:02:50.728 align:middle line:82% position:46% size:100% hoeveel plastic verpakkingen ze ieder jaar verkopen, 03:02:53.190 --> 03:02:54.449 align:middle line:82% position:46% size:100% want ze weten hoeveel winst ze maken. 03:02:55.280 --> 03:02:56.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kunnen we tegen de supermarkten zeggen: ieder jaar moet dat een 03:02:56.799 --> 03:03:00.270 align:middle line:82% position:46% size:100% beetje minder, totdat we binnen de grens komen. 03:03:01.399 --> 03:03:04.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil de staatssecretaris dat bestuderen en kijken of dat terug 03:03:04.440 --> 03:03:06.260 align:middle line:82% position:46% size:100% kan komen in het actieplan in het vierde kwartaal? 03:03:06.649 --> 03:03:10.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dit goud is om die piek plastic voor elkaar te krijgen. 03:03:10.929 --> 03:03:11.019 align:middle line:82% position:46% size:100% De 03:03:14.218 --> 03:03:18.579 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarkten hebben ook een interessante rol omdat de producten 03:03:18.700 --> 03:03:21.959 align:middle line:82% position:46% size:100% die daar liggen natuurlijk ook heel rechtstreeks door consumenten worden 03:03:22.349 --> 03:03:26.228 align:middle line:82% position:46% size:100% gekocht en gezien. Dat betekent ook dat de verpakkingen 03:03:26.349 --> 03:03:30.399 align:middle line:82% position:46% size:100% waarin die producten zitten worden gekocht en gezien door consumenten. 03:03:30.520 --> 03:03:33.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus als je het hebt over gedragsverandering, dan is een 03:03:33.549 --> 03:03:36.959 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarkt op zich een hele mooie plek om te kijken wat je daar kunt 03:03:37.229 --> 03:03:37.680 align:middle line:82% position:46% size:100% doen. 03:03:39.899 --> 03:03:43.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan nu even niet helemaal toezeggen wat allemaal mogelijk is, 03:03:43.750 --> 03:03:45.819 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ik vind het wel een interessante gedachtegang om na te 03:03:45.940 --> 03:03:46.590 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan hoe je 03:03:49.440 --> 03:03:53.909 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebruik van onnodig plastic op dit soort plekken kunt reduceren. 03:03:55.049 --> 03:03:55.918 align:middle line:82% position:46% size:100% Die handschoen 03:03:58.290 --> 03:04:01.418 align:middle line:82% position:46% size:100% — eventjes verder nadenken over wat daarbij mogelijk is — wil ik dus wel 03:04:01.539 --> 03:04:03.520 align:middle line:82% position:46% size:100% oppakken. Tot slot, de heer Thijssen. 03:04:03.639 --> 03:04:07.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn een aantal winkelketens die dit doen, waaronder Ekoplaza. 03:04:07.350 --> 03:04:10.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou zeggen: ga eens praten, want zij laten echt zien hoe je zonder 03:04:10.450 --> 03:04:12.780 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen toch heel mooie producten kunt verkopen. 03:04:13.388 --> 03:04:15.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Als dat nou haalbaar blijkt, dan kunnen we misschien wel een 03:04:15.280 --> 03:04:17.469 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstelling voor de supermarkten instellen, want het moet gewoon eens 03:04:17.590 --> 03:04:19.479 align:middle line:82% position:46% size:100% naar beneden in plaats van alleen maar meer, meer, meer. 03:04:19.600 --> 03:04:22.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Geen vraag, wel een oproep. Dank dat u deze handschoen oppakt. 03:04:24.649 --> 03:04:27.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Het goede is dat de richtlijnen die eraan komen, 03:04:29.799 --> 03:04:32.085 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebruik van onnodig plastic verbieden. 03:04:32.206 --> 03:04:36.519 align:middle line:82% position:46% size:100% We worden dadelijk dus beter door wet en regelgeving ondersteund om 03:04:39.190 --> 03:04:41.049 align:middle line:82% position:46% size:100% onnodig plastic tegen te gaan. 03:04:42.668 --> 03:04:44.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh had nog een vraag over pfas in 03:04:44.959 --> 03:04:47.629 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselverpakkingen. Dat zou per 1 april verboden worden. 03:04:47.750 --> 03:04:51.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij vraagt hoe het daarmee staat. Voedselveiligheid valt onder de 03:04:51.200 --> 03:04:53.335 align:middle line:82% position:46% size:100% minister van VWS. Ik heb begrepen dat hierbij 03:04:53.456 --> 03:04:56.200 align:middle line:82% position:46% size:100% inderdaad enige vertraging is opgetreden. 03:04:56.319 --> 03:04:59.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Het verbod op pfas in voedselverpakkingen is inmiddels 03:04:59.899 --> 03:05:05.000 align:middle line:82% position:46% size:100% gepubliceerd en treedt op 1 juli van dit jaar in werking, zonder 03:05:05.120 --> 03:05:08.750 align:middle line:82% position:46% size:100% overgangsperiode. Voor verdere vragen over dit 03:05:08.870 --> 03:05:13.489 align:middle line:82% position:46% size:100% onderwerp zou ik mevrouw Bouchallikh graag willen verwijzen naar de 03:05:13.610 --> 03:05:18.149 align:middle line:82% position:46% size:100% minister van VWS. Dat was het blokje verpakkingen. 03:05:18.479 --> 03:05:21.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga ik nu naar het blokje UPV. 03:05:24.379 --> 03:05:29.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Er waren nog een paar vragen over de regie op de UPV. 03:05:29.530 --> 03:05:30.129 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen 03:05:33.379 --> 03:05:35.590 align:middle line:82% position:46% size:100% vroeg of meer regie nodig is op de UPV. 03:05:35.709 --> 03:05:38.568 align:middle line:82% position:46% size:100% De verantwoordelijkheid voor en de regie op het circulair maken van de 03:05:38.689 --> 03:05:41.899 align:middle line:82% position:46% size:100% keten is bij de UPV expliciet bij producenten gelegd. 03:05:42.440 --> 03:05:44.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Uiteindelijk is het aan de producent om de keten te organiseren van 03:05:44.909 --> 03:05:47.568 align:middle line:82% position:46% size:100% ontwerp tot reparatie, hergebruik en recycling, 03:05:50.569 --> 03:05:50.690 align:middle line:82% position:46% size:100% om 03:05:52.388 --> 03:05:55.415 align:middle line:82% position:46% size:100% daarbij met andere spelers in de keten samen te werken en daarover 03:05:55.536 --> 03:05:57.280 align:middle line:82% position:46% size:100% met hen afspraken te maken. Ik vertel mevrouw Hagen niks nieuws. 03:05:57.399 --> 03:06:00.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Verplichten tot circulair ontwerp kan niet via een UPV. 03:06:01.530 --> 03:06:04.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat moet via productregels en dat moet ook op Europees niveau 03:06:04.139 --> 03:06:05.829 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeuren. We zien wel dat daarvoor heel veel 03:06:05.950 --> 03:06:08.940 align:middle line:82% position:46% size:100% veelbelovende voorstellen uit Brussel komen. 03:06:09.929 --> 03:06:13.379 align:middle line:82% position:46% size:100% Overigens merk ik op dat gesprekken tussen producenten en gemeenten 03:06:13.888 --> 03:06:16.420 align:middle line:82% position:46% size:100% staande praktijk zijn. Daar werd ook nog specifiek naar 03:06:16.540 --> 03:06:19.120 align:middle line:82% position:46% size:100% gevraagd. Ik zie wel dat gemeenten er moeite 03:06:19.239 --> 03:06:23.639 align:middle line:82% position:46% size:100% mee hebben hun rol binnen de UPV goed te bepalen en geconfronteerd 03:06:23.760 --> 03:06:27.000 align:middle line:82% position:46% size:100% worden met zaken en risico's waar zij niet op kunnen sturen. 03:06:27.569 --> 03:06:32.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil samen met de VNG en met gemeenten bekijken wat hen hierbij 03:06:32.950 --> 03:06:33.718 align:middle line:82% position:46% size:100% zou kunnen helpen. 03:06:36.979 --> 03:06:41.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch had nog een … Als u dat goed vindt, is het woord nog 03:06:41.539 --> 03:06:43.668 align:middle line:82% position:46% size:100% even aan mevrouw Hagen voordat u naar het volgende antwoord gaat. 03:06:44.000 --> 03:06:46.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank, voorzitter. Ik weet niet of er nog meer komt op 03:06:46.530 --> 03:06:50.909 align:middle line:82% position:46% size:100% de vragen die ik over de UPV stelde. Waar het mij echt om gaat, is de 03:06:51.030 --> 03:06:56.110 align:middle line:82% position:46% size:100% zorgplicht die gemeenten nu hebben en het feit dat zij aan tafel niet 03:06:56.229 --> 03:06:57.000 align:middle line:82% position:46% size:100% vertegenwoordigd zijn. De staatssecretaris geeft aan dat 03:06:57.120 --> 03:07:01.290 align:middle line:82% position:46% size:100% zij dat met de VNG gaat oppakken. Dat heb ik al eerder gehoord, maar 03:07:01.409 --> 03:07:04.520 align:middle line:82% position:46% size:100% we weten ook dat de VNG 0,2 fte voor afval heeft. 03:07:04.639 --> 03:07:07.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag mij dus echt af hoe zij de meer dan 300 gemeenten gaat 03:07:07.379 --> 03:07:08.058 align:middle line:82% position:46% size:100% vertegenwoordigen. 03:07:11.030 --> 03:07:14.962 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb net geschetst wat er op dit moment bij gemeenten gebeurt. 03:07:15.083 --> 03:07:17.066 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat nog steeds over restafval in kilo's. 03:07:17.185 --> 03:07:20.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat niet over kwaliteit. Het gaat niet over het beste model 03:07:20.668 --> 03:07:22.909 align:middle line:82% position:46% size:100% van inzamelen, want het gaat hier weer over diftar. 03:07:23.659 --> 03:07:26.370 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien dat gemeenten tot nascheiding overgaan, terwijl we 03:07:26.489 --> 03:07:27.870 align:middle line:82% position:46% size:100% weten dat scheiding bij de bron beter is. 03:07:27.989 --> 03:07:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Er moet dus echt meer gebeuren. Daarom roep ik de staatssecretaris 03:07:31.620 --> 03:07:35.319 align:middle line:82% position:46% size:100% op die regierol te pakken. Ik heb al eerder gevraagd om 03:07:35.440 --> 03:07:39.929 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijke modellen voor gemeenten. Het gesprek met de VNG vind ik echt 03:07:40.049 --> 03:07:42.388 align:middle line:82% position:46% size:100% te weinig, want we zien geen kwaliteitsverbetering. 03:07:44.599 --> 03:07:48.109 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal dalijk nog even ingaan op de rol van gemeenten. 03:07:48.259 --> 03:07:51.777 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien komt het ook nog wat meer terug bij de beantwoording van de 03:07:51.897 --> 03:07:52.639 align:middle line:82% position:46% size:100% andere vragen. 03:07:54.709 --> 03:07:56.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga eerst in op de vraag van mevrouw Van Esch: 03:07:58.849 --> 03:08:03.899 align:middle line:82% position:46% size:100% deel ik dat de UPV niet goed werkt? Nou ja, ik vind dat de UPV an sich 03:08:04.020 --> 03:08:10.110 align:middle line:82% position:46% size:100% goed werkt, maar ik de visie dat de uitdaging is om de UPV meer te laten 03:08:10.229 --> 03:08:12.808 align:middle line:82% position:46% size:100% doen voor hergebruik en reductie, deel ik absoluut. 03:08:12.929 --> 03:08:16.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Doelen en tariefdifferentiatie zijn daarbij inderdaad belangrijke 03:08:16.469 --> 03:08:20.218 align:middle line:82% position:46% size:100% instrumenten. Het Afvalfonds kondigde vandaag aan 03:08:20.338 --> 03:08:23.638 align:middle line:82% position:46% size:100% de tariefdifferentiatie voor verpakkingen scherper vorm te gaan 03:08:23.759 --> 03:08:25.189 align:middle line:82% position:46% size:100% geven. Dat is heel erg mooi. 03:08:25.849 --> 03:08:28.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Het opleggen van aparte doelen, bijvoorbeeld door hergebruik en 03:08:29.100 --> 03:08:31.909 align:middle line:82% position:46% size:100% hoogwaardige recycling, moet per UPV. 03:08:33.049 --> 03:08:36.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is een start mee gemaakt bij verpakkingen en textiel. 03:08:36.479 --> 03:08:38.299 align:middle line:82% position:46% size:100% De komende jaren moet dat verder vorm krijgen. 03:08:38.750 --> 03:08:42.319 align:middle line:82% position:46% size:100% En dat gaat ook gebeuren. De EU komt met een serie voorstellen 03:08:42.558 --> 03:08:46.158 align:middle line:82% position:46% size:100% waarmee juist dat wordt beoogd, en dan voor de hele EU, op 03:08:46.338 --> 03:08:47.969 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen, op batterijen, op auto's. 03:08:48.090 --> 03:08:50.209 align:middle line:82% position:46% size:100% En dan is er natuurlijk ook de brede 03:08:58.489 --> 03:09:00.360 align:middle line:82% position:46% size:100% ecodesignproductwetgeving. Als ik het goed begrijp, komen er 03:09:00.479 --> 03:09:02.370 align:middle line:82% position:46% size:100% straks dus wijzigingen in de UPV's die er nu al zijn. 03:09:02.489 --> 03:09:06.510 align:middle line:82% position:46% size:100% In de ministeriële regelingen en UPV's die er al zijn, gaan we dus 03:09:06.629 --> 03:09:11.413 align:middle line:82% position:46% size:100% wel degelijk naar doelen voor reductie en hergebruik en naar 03:09:11.532 --> 03:09:12.590 align:middle line:82% position:46% size:100% tariefdifferentiatie. 03:09:17.079 --> 03:09:19.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil dat niet alleen maar in de nieuwe, die er nog aankomen. 03:09:19.729 --> 03:09:23.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil ook dat de huidige worden aangepast en verbeterd, opdat ook 03:09:24.000 --> 03:09:24.319 align:middle line:82% position:46% size:100% daar 03:09:25.849 --> 03:09:28.069 align:middle line:82% position:46% size:100% een verbeterslag wordt gemaakt en zij beter worden dan ze nu zijn. 03:09:30.338 --> 03:09:32.488 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn geen nieuwe. Er wordt gewoon heel veel herzien. 03:09:32.609 --> 03:09:34.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin kan dat gewoon worden meegenomen. 03:09:36.530 --> 03:09:39.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Mulder heeft nog een vraag. Ja, voorzitter. 03:09:39.360 --> 03:09:41.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het al aan de orde is geweest, dan bied ik mijn excuus aan voor 03:09:41.829 --> 03:09:44.879 align:middle line:82% position:46% size:100% deze vraag. De staatssecretaris ging net in op 03:09:45.030 --> 03:09:50.558 align:middle line:82% position:46% size:100% de brief die vandaag is ontvangen over het meer differentiëren met de 03:09:50.679 --> 03:09:51.238 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen. 03:09:53.218 --> 03:09:56.265 align:middle line:82% position:46% size:100% In mijn termijn heb ik opgemerkt dat je misschien van sommige wel 03:09:56.386 --> 03:09:59.620 align:middle line:82% position:46% size:100% helemaal af zou willen. Hoe wordt daar dan tegen aangekeken? 03:09:59.739 --> 03:10:03.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke gesprekken voert de staatssecretaris daarover met de 03:10:03.190 --> 03:10:04.168 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen van het Afvalfonds? 03:10:08.000 --> 03:10:11.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we inderdaad net al wel enigszins over gesproken. 03:10:11.479 --> 03:10:14.838 align:middle line:82% position:46% size:100% We willen gewoon dat alles recyclebaar of 03:10:17.479 --> 03:10:22.349 align:middle line:82% position:46% size:100% herbruikbaar is, en als het dat niet is, dan willen we het niet meer. 03:10:22.468 --> 03:10:22.558 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Gaat u 03:10:26.179 --> 03:10:29.069 align:middle line:82% position:46% size:100% verder. Dan is er nog een vraag van mevrouw 03:10:29.190 --> 03:10:33.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Mulder: wat doen we aan optimalisatie van de ketenwerking? 03:10:34.099 --> 03:10:37.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb u de "Quickscan: optimalisatie van ketensamenwerking 03:10:37.739 --> 03:10:41.879 align:middle line:82% position:46% size:100% en het voorkomen van lekverliezen in UPV-systemen" toegestuurd. 03:10:42.000 --> 03:10:45.120 align:middle line:82% position:46% size:100% In die quickscan worden aanbevelingen gedaan om lekverliezen 03:10:45.239 --> 03:10:49.229 align:middle line:82% position:46% size:100% in de stromen te verminderen. Ik ben ook bekend met de studie van 03:10:49.350 --> 03:10:53.000 align:middle line:82% position:46% size:100% de Universiteit Utrecht, waar uw technische briefing over ging. 03:10:53.479 --> 03:10:56.759 align:middle line:82% position:46% size:100% De aanbevelingen en conclusies van beide studies worden meegenomen in 03:10:56.879 --> 03:10:59.620 align:middle line:82% position:46% size:100% de verdere beleidsontwikkeling rond de UPV. 03:11:01.009 --> 03:11:05.399 align:middle line:82% position:46% size:100% De komende tijd wil ik bekijken hoe we die ketensamenwerking op meer 03:11:05.520 --> 03:11:07.309 align:middle line:82% position:46% size:100% fronten kunnen ondersteunen en verbeteren. 03:11:07.489 --> 03:11:09.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ga ik ook met stakeholders over in gesprek. 03:11:11.888 --> 03:11:18.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga ik naar het mapje afval. Mevrouw Hagen 03:11:24.579 --> 03:11:27.099 align:middle line:82% position:46% size:100% had daarover een vraag. Als ik het goed begrijp, heeft 03:11:27.218 --> 03:11:28.329 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Hagen nog een laatste vraag over UPV. 03:11:29.239 --> 03:11:29.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. 03:11:32.319 --> 03:11:35.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat specifiek over het instrument UPV. 03:11:36.940 --> 03:11:40.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat ik nu steeds hoor, is dat de UPV zich hier niet voor leent. 03:11:40.899 --> 03:11:45.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar op dit moment is er bij de UPV geen gelijkwaardige 03:11:46.870 --> 03:11:47.409 align:middle line:82% position:46% size:100% tafel. 03:11:49.299 --> 03:11:52.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik roep de staatssecretaris dus eigenlijk op om gewoon 03:11:52.780 --> 03:11:56.190 align:middle line:82% position:46% size:100% transitieleider te worden, aan die tafel te gaan zitten en te zeggen 03:11:56.309 --> 03:11:58.959 align:middle line:82% position:46% size:100% "we moeten niet meer naar de afvalkant, maar naar de voorkant, 03:11:59.168 --> 03:12:01.639 align:middle line:82% position:46% size:100% naar ecodesign; we moeten nagaan hoe we minder afval krijgen", en om 03:12:01.760 --> 03:12:04.969 align:middle line:82% position:46% size:100% tegen de afvalfondsen te zeggen: jullie kunnen niet toenemen, want 03:12:05.090 --> 03:12:07.180 align:middle line:82% position:46% size:100% dat betekent dat jullie het gewoon zien als een extra heffing. 03:12:07.569 --> 03:12:11.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn oproep en vraag is dus: wil de staatssecretaris transitieleider 03:12:11.569 --> 03:12:13.929 align:middle line:82% position:46% size:100% worden aan alle tafels van de verschillende UPV's? 03:12:15.200 --> 03:12:15.559 align:middle line:82% position:46% size:100% De 03:12:18.540 --> 03:12:22.709 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag is even of je alles via de UPV moet regelen. 03:12:24.870 --> 03:12:27.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Op het gebied van productregelgeving kun je bijvoorbeeld net heel veel 03:12:27.909 --> 03:12:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% regie hebben en aangeven hoe je 03:12:33.120 --> 03:12:35.668 align:middle line:82% position:46% size:100% wilt dat het hele proces wordt ingericht. 03:12:37.799 --> 03:12:42.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben dan dus heel eventjes op zoek: welke manieren heb je allemaal 03:12:42.599 --> 03:12:45.090 align:middle line:82% position:46% size:100% om te sturen en waarom moet dat volgens mevrouw Hagen dan onder de 03:12:45.209 --> 03:12:48.418 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV vallen? Dus daar zoek ik dan wel even 03:12:52.229 --> 03:12:53.595 align:middle line:82% position:46% size:100% naar. Nou, de UPV is natuurlijk in het 03:12:53.716 --> 03:12:56.290 align:middle line:82% position:46% size:100% leven geroepen om producenten verantwoordelijk te maken voor de 03:12:56.409 --> 03:12:59.238 align:middle line:82% position:46% size:100% volledige keten. Op dit moment zien we gewoon dat 03:12:59.359 --> 03:13:03.520 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten die betalen, bepalen wat er met hun product gebeurt in plaats 03:13:03.639 --> 03:13:05.468 align:middle line:82% position:46% size:100% van dat ze daadwerkelijk verantwoordelijk zijn voor de hele 03:13:05.588 --> 03:13:08.530 align:middle line:82% position:46% size:100% keten. Volgens mij is het gewoon een goed 03:13:08.649 --> 03:13:11.020 align:middle line:82% position:46% size:100% idee dat de transitieleider die producenten ook gewoon aan het doel 03:13:11.139 --> 03:13:13.819 align:middle line:82% position:46% size:100% van de UPV houdt. Dan hebben we ook geen 03:13:13.940 --> 03:13:15.920 align:middle line:82% position:46% size:100% wetswijzigingen nodig. Dan kunt u daar gewoon aan tafel 03:13:16.040 --> 03:13:18.189 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan zitten en zeggen: dit is wel waar we met elkaar 03:13:19.769 --> 03:13:22.209 align:middle line:82% position:46% size:100% naartoe moeten. Ja, zolang het dan maar heel erg 03:13:22.329 --> 03:13:24.459 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk blijft dat de verantwoordelijkheid ligt bij die 03:13:24.579 --> 03:13:26.459 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten. Ik neem aan dat 03:13:29.459 --> 03:13:36.209 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Hagen het daarmee eens is. Het punt is dat regie heel snel ook 03:13:36.540 --> 03:13:40.929 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid is. Je moet dus wel opletten dat je de 03:13:41.049 --> 03:13:44.379 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid daar laat liggen waar we die expliciet hebben 03:13:44.500 --> 03:13:45.718 align:middle line:82% position:46% size:100% gelegd. Ik wil wel nog een keer 03:13:47.338 --> 03:13:50.170 align:middle line:82% position:46% size:100% nadenken over een manier waarop we nog eens onder de aandacht kunnen 03:13:50.290 --> 03:13:55.000 align:middle line:82% position:46% size:100% brengen wat wij ermee bedoelen, want ik snap wel dat de aandacht nu te 03:13:55.120 --> 03:13:57.010 align:middle line:82% position:46% size:100% veel uitgaat naar het einde van het proces. 03:13:57.129 --> 03:14:00.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat we met elkaar ook veel meer aan de voorkant willen gaan 03:14:00.489 --> 03:14:03.790 align:middle line:82% position:46% size:100% zitten. Misschien is het dus goed om nog 03:14:03.909 --> 03:14:07.620 align:middle line:82% position:46% size:100% eens een keer een brief of zo te sturen naar alle sectoren waarin we 03:14:07.918 --> 03:14:11.558 align:middle line:82% position:46% size:100% heel duidelijk uitleggen wat wij bedoelen met die UPV en hoe wij 03:14:11.679 --> 03:14:14.349 align:middle line:82% position:46% size:100% willen dat die zich de komende tijd gaat ontwikkelen. 03:14:14.468 --> 03:14:17.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil namelijk ook gewoon niet gaan zitten op een stoel waarop ik me 03:14:17.190 --> 03:14:21.069 align:middle line:82% position:46% size:100% niet comfortabel voel, omdat de verantwoordelijkheid echt bij de 03:14:21.190 --> 03:14:24.780 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten ligt. Daar heeft ook de Kamer heel bewust 03:14:26.159 --> 03:14:26.790 align:middle line:82% position:46% size:100% voor gekozen. 03:14:29.638 --> 03:14:33.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, tot slot. Niet tot slot voor vandaag, toch? 03:14:33.329 --> 03:14:34.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, op dit punt. Oké. 03:14:37.500 --> 03:14:40.217 align:middle line:82% position:46% size:100% Uiteraard denk ik dat het heel goed is om per UPV te bepalen waar we 03:14:40.336 --> 03:14:42.629 align:middle line:82% position:46% size:100% staan en waar we eigenlijk naartoe moeten. 03:14:42.748 --> 03:14:46.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat zou dus toch betekenen dat je per UPV tot een soort 03:14:46.239 --> 03:14:48.600 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstellingen komt. Dat is precies wat ik bedoel. 03:14:49.200 --> 03:14:52.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is niet zozeer wetmatig als wel: waar wil je met elkaar naartoe in 03:14:52.329 --> 03:14:54.088 align:middle line:82% position:46% size:100% die hele keten om die te sluiten? 03:14:55.769 --> 03:14:59.588 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zeg "aan tafel" omdat ik denk dat gemeenten zich enorm ongehoord 03:14:59.709 --> 03:15:03.549 align:middle line:82% position:46% size:100% voelen of daarbij überhaupt niet goed aan tafel kunnen komen, en dat 03:15:03.668 --> 03:15:05.638 align:middle line:82% position:46% size:100% we toch echt met elkaar één overheid zijn. 03:15:06.329 --> 03:15:10.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij ligt er dus gewoon een taak voor de rijksoverheid om de 03:15:10.690 --> 03:15:12.418 align:middle line:82% position:46% size:100% lagere overheden hierin te ondersteunen. 03:15:15.579 --> 03:15:17.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zitten doelstellingen 03:15:18.909 --> 03:15:21.750 align:middle line:82% position:46% size:100% in UPV's. Het zal in sommige gevallen wel 03:15:21.870 --> 03:15:25.009 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig zijn om die UPV's aan te scherpen en de doelstellingen 03:15:25.129 --> 03:15:26.168 align:middle line:82% position:46% size:100% scherper te krijgen. 03:15:27.700 --> 03:15:31.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil ook wel aan mevrouw Hagen toezeggen om eens na te denken hoe 03:15:31.129 --> 03:15:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100% we die gemeenten nou echt beter kunnen helpen en beter beslagen ten 03:15:35.870 --> 03:15:39.079 align:middle line:82% position:46% size:100% ijs kunnen laten komen. Ik weet dat dat een punt is waar ze 03:15:39.200 --> 03:15:39.968 align:middle line:82% position:46% size:100% vaker op hamert. 03:15:41.500 --> 03:15:46.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal daar dus echt eventjes met aandacht naar kijken. 03:15:48.299 --> 03:15:50.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we nog even naar mevrouw Van der Graaf. 03:15:50.200 --> 03:15:51.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Die had ook nog een vraag op dit punt. 03:15:51.459 --> 03:15:55.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat klopt. Ik heb een paar hele concrete vragen 03:15:55.909 --> 03:15:59.918 align:middle line:82% position:46% size:100% gesteld hierover. Ik hoor de staatssecretaris nu 03:16:00.280 --> 03:16:03.579 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen dat ze aan de slag gaat met de aanbevelingen van Utrecht en 03:16:04.299 --> 03:16:09.829 align:middle line:82% position:46% size:100% daarmee dit punt afronden. Ik vind dat echt veel te weinig voor 03:16:09.950 --> 03:16:14.403 align:middle line:82% position:46% size:100% dit debat. Ik zou de staatssecretaris echt 03:16:14.522 --> 03:16:17.750 align:middle line:82% position:46% size:100% willen vragen om hier gewoon concreet in te gaan op de gestelde 03:16:17.870 --> 03:16:20.058 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen. Ik heb ze gesteld vanuit de 03:16:20.179 --> 03:16:24.760 align:middle line:82% position:46% size:100% achtergrond dat ik mij er zorgen over maak dat de Europese richtlijn 03:16:25.509 --> 03:16:30.009 align:middle line:82% position:46% size:100% veel te restrictief wordt ingevuld. Dat is een heel belangrijk punt. 03:16:30.250 --> 03:16:31.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan een heel groot verschil 03:16:35.468 --> 03:16:36.620 align:middle line:82% position:46% size:100% maken. De staatssecretaris heeft alle 03:16:36.739 --> 03:16:38.659 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen gehoord. Ik wil ze hier wel herhalen, maar 03:16:38.780 --> 03:16:40.179 align:middle line:82% position:46% size:100% dat vind ik een beetje zonde van de tijd. 03:16:40.668 --> 03:16:44.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb bijvoorbeeld gevraagd of we niet de drempelwaarde moeten 03:16:44.218 --> 03:16:47.799 align:middle line:82% position:46% size:100% aanpassen, omdat die nu leidt tot laagwaardige recycling. 03:16:48.308 --> 03:16:51.668 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik een concreet antwoord waard. 03:16:54.088 --> 03:16:56.756 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil de staatssecretaris dus heel graag uitnodigen om antwoord te 03:16:56.877 --> 03:16:58.170 align:middle line:82% position:46% size:100% geven op de gestelde vragen. Helder, dank u wel. 03:16:58.399 --> 03:17:01.537 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. Die drempelwaarde geldt niet voor de 03:17:01.656 --> 03:17:05.519 align:middle line:82% position:46% size:100% UPV, maar de vraag van mevrouw Van der Graaf komt dadelijk nog aan de 03:17:05.879 --> 03:17:08.668 align:middle line:82% position:46% size:100% orde. Wellicht volgen er nog meer vragen 03:17:08.849 --> 03:17:10.969 align:middle line:82% position:46% size:100% die ze heeft gesteld. Nou ja, goed, ik heb ... 03:17:11.159 --> 03:17:12.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Via de voorzitter, mevrouw Van der Graaf. 03:17:12.940 --> 03:17:16.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, voorzitter. Ik heb ook gevraagd: zouden we niet 03:17:16.850 --> 03:17:19.218 align:middle line:82% position:46% size:100% een groter deel van de kosten van afvalverwerking en van de 03:17:19.338 --> 03:17:22.280 align:middle line:82% position:46% size:100% maatschappelijke kosten door moeten berekenen via de UPV-systemen? 03:17:22.399 --> 03:17:25.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is echt een concrete vraag die gericht is op de UPV-systemen. 03:17:25.418 --> 03:17:27.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Collega's hebben gevraagd naar tariefdifferentiatie. 03:17:28.030 --> 03:17:31.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb ook gevraagd wat we kunnen doen om dat actief aan te moedigen. 03:17:32.409 --> 03:17:35.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou echt graag willen weten hoe de staatssecretaris daar nu tegen 03:17:36.079 --> 03:17:38.290 align:middle line:82% position:46% size:100% aankijkt, voordat we 03:17:40.450 --> 03:17:43.838 align:middle line:82% position:46% size:100% verwijzen naar brieven die nog verderop in de tijd zullen komen. 03:17:44.409 --> 03:17:45.968 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben nú het debat, volgens mij. 03:17:49.819 --> 03:17:51.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Tariefdifferentiatie zit ook in die UPV's. 03:17:51.959 --> 03:17:53.718 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat willen we ook verder vorm gaan geven. 03:17:53.959 --> 03:17:56.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat dat alvast een antwoord is op die vraag. 03:17:58.099 --> 03:18:01.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou willen aanbieden om dadelijk even te inventariseren ... 03:18:01.739 --> 03:18:05.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn heel veel vragen gesteld, ook in de eerste termijn. 03:18:05.489 --> 03:18:10.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb samen met het team echt geprobeerd om zo veel mogelijk van 03:18:10.799 --> 03:18:14.069 align:middle line:82% position:46% size:100% die vragen te beantwoorden. Mochten er nog vragen zijn blijven 03:18:14.190 --> 03:18:14.600 align:middle line:82% position:46% size:100% liggen, dan 03:18:16.429 --> 03:18:17.728 align:middle line:82% position:46% size:100% hoor ik dat heel graag in tweede termijn. 03:18:17.849 --> 03:18:20.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan beloof ik ook dat ik daar in tweede termijn op terug zal komen. 03:18:21.138 --> 03:18:25.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar een aantal van de vragen waar mevrouw Van der Graaf naar verwees, 03:18:25.729 --> 03:18:27.859 align:middle line:82% position:46% size:100% zitten dadelijk misschien nog wel in de beantwoording. 03:18:29.479 --> 03:18:31.308 align:middle line:82% position:46% size:100% Van eentje weet ik dat in elk geval zeker. 03:18:33.370 --> 03:18:36.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heb ik me ook gerealiseerd. Er zijn heel veel vragen gesteld. 03:18:37.100 --> 03:18:38.500 align:middle line:82% position:46% size:100% De leden hadden natuurlijk ook flink wat spreektijd. 03:18:40.750 --> 03:18:42.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Aan het eind zullen we inventariseren of er nog vragen 03:18:42.940 --> 03:18:45.280 align:middle line:82% position:46% size:100% openstaan. Ik heb zojuist al meegekregen dat we 03:18:45.610 --> 03:18:48.319 align:middle line:82% position:46% size:100% in de tweede termijn een korte schorsing gaan doen, zodat u in de 03:18:48.440 --> 03:18:50.959 align:middle line:82% position:46% size:100% gelegenheid wordt gesteld om in de tweede termijn ook nog een deel van 03:18:51.079 --> 03:18:53.209 align:middle line:82% position:46% size:100% de vragen te beantwoorden. Dan krijgen ook de leden nog de tijd 03:18:53.329 --> 03:18:57.459 align:middle line:82% position:46% size:100% om daarop te reflecteren. Eerst heeft mevrouw Mulder nog een 03:18:58.569 --> 03:19:01.159 align:middle line:82% position:46% size:100% interruptie. Mevrouw Hagen ging al in op de 03:19:01.280 --> 03:19:03.699 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten. Ik heb daar in mijn betoog ook 03:19:04.120 --> 03:19:09.129 align:middle line:82% position:46% size:100% ruimschoots aandacht aan besteed. Komt dat in die brief over de UPV 03:19:09.250 --> 03:19:10.209 align:middle line:82% position:46% size:100% dan helemaal terug? 03:19:11.769 --> 03:19:15.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil gewoon voorkomen dat als de UPV niet goed loopt, de gemeente 03:19:15.219 --> 03:19:18.920 align:middle line:82% position:46% size:100% automatisch voor de kosten opdraait en dat wordt gezegd: al onze 03:19:19.040 --> 03:19:21.229 align:middle line:82% position:46% size:100% inwoners gaan een hogere rekening krijgen. 03:19:21.350 --> 03:19:24.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is waar ik problemen mee heb. Dus als dat in de brief terugkomt, 03:19:24.709 --> 03:19:26.728 align:middle line:82% position:46% size:100% vind ik dat goed. Anders hoop ik dat ik daar nog een 03:19:26.849 --> 03:19:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100% iets duidelijker antwoord op kan krijgen. 03:19:30.269 --> 03:19:35.299 align:middle line:82% position:46% size:100% De beantwoording van die vraag komt ook nog, dus daar zal ik zo meteen 03:19:35.418 --> 03:19:39.679 align:middle line:82% position:46% size:100% op antwoorden. Ik heb nog best wel een aantal 03:19:39.799 --> 03:19:44.079 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen, dus ik zal proberen daar zo snel mogelijk doorheen te gaan. 03:19:44.409 --> 03:19:44.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan 03:19:46.269 --> 03:19:48.699 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben de leden ook meer tijd om weer te reageren. 03:19:49.479 --> 03:19:53.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen vroeg of ik bereid ben om ten aanzien van einde afval 03:19:54.968 --> 03:19:56.799 align:middle line:82% position:46% size:100% verder te gaan dan alleen handreikingen. 03:19:57.099 --> 03:20:00.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Bedrijven zijn innovatief. Dat is een groot goed, ook voor de 03:20:01.040 --> 03:20:04.489 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie, maar dat brengt ook met zich mee dat het lastig is 03:20:04.610 --> 03:20:08.349 align:middle line:82% position:46% size:100% om van tevoren in te schatten of een materiaal een afvalstof is of niet. 03:20:08.799 --> 03:20:11.408 align:middle line:82% position:46% size:100% Die beoordeling moet namelijk per geval gemaakt worden. 03:20:12.668 --> 03:20:16.159 align:middle line:82% position:46% size:100% U vraagt de indeling op voorhand te maken, maar zo'n indeling is 03:20:16.280 --> 03:20:19.629 align:middle line:82% position:46% size:100% juridisch niet mogelijk en dat zou innovatie ook kunnen belemmeren. 03:20:20.168 --> 03:20:25.239 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast zijn handreikingen slechts een van de hulpmiddelen die ingezet 03:20:25.360 --> 03:20:28.158 align:middle line:82% position:46% size:100% worden om bedrijven en bevoegde gezagen te ondersteunen. 03:20:28.279 --> 03:20:31.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt ook gewerkt aan ministeriële regelingen met einde 03:20:32.000 --> 03:20:35.270 align:middle line:82% position:46% size:100% afvalcriteria. Dat zijn er op dit moment twee. 03:20:35.389 --> 03:20:38.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik werk ook met decentrale overheden en instanties aan het doorvoeren van 03:20:38.690 --> 03:20:40.059 align:middle line:82% position:46% size:100% verbetering van de uitvoering. 03:20:41.989 --> 03:20:42.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh 03:20:48.500 --> 03:20:52.549 align:middle line:82% position:46% size:100% vroeg of ik de zwerfafvalvergoeding voor twee jaar ga verlengen. 03:20:53.299 --> 03:20:57.218 align:middle line:82% position:46% size:100% De zwerfafvalvergoeding is niet afkomstig van het Rijk, maar van het 03:20:57.338 --> 03:21:00.588 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijfsleven. Die vergoeding loopt af per 1 03:21:00.709 --> 03:21:01.179 align:middle line:82% position:46% size:100% januari 03:21:02.979 --> 03:21:06.189 align:middle line:82% position:46% size:100% 03:21:06.308 --> 03:21:09.469 align:middle line:82% position:46% size:100% voor zwerfafval in. Dan komt er een nieuwe financiële 03:21:09.590 --> 03:21:13.629 align:middle line:82% position:46% size:100% vergoeding van het bedrijfsleven voor gemeenten en andere overheden. 03:21:14.110 --> 03:21:14.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Die 03:21:16.149 --> 03:21:19.388 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat zich met name richten op het vergoeden van de opruimkosten. 03:21:20.280 --> 03:21:23.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een vergoeding die achteraf wordt gegeven, dus die wordt aan het 03:21:23.370 --> 03:21:27.280 align:middle line:82% position:46% size:100% eind van het jaar pas uitgekeerd, voor het eerst pas in 03:21:29.729 --> 03:21:32.829 align:middle line:82% position:46% size:100% 03:21:32.950 --> 03:21:34.898 align:middle line:82% position:46% size:100% een jaar. Ik heb begrepen dat het 03:21:36.129 --> 03:21:39.709 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijfsleven en de gemeenten al met elkaar in gesprek zijn over de 03:21:39.829 --> 03:21:43.429 align:middle line:82% position:46% size:100% overbrugging. Het is niet zo dat ze niet betaald 03:21:43.549 --> 03:21:46.929 align:middle line:82% position:46% size:100% krijgen vanaf dat jaar, maar het wordt gewoon op een andere manier 03:21:47.860 --> 03:21:51.709 align:middle line:82% position:46% size:100% geregeld, waardoor ze dat jaar moeten zien te overbruggen, waarna 03:21:51.829 --> 03:21:54.409 align:middle line:82% position:46% size:100% ze de vergoeding meteen betaald krijgen. 03:21:54.530 --> 03:21:58.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Eerst nog even mevrouw Hagen over de vorige vraag. 03:22:00.239 --> 03:22:03.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan me voorstellen dat er heel veel verschillende stoffen zijn. 03:22:03.338 --> 03:22:06.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is fijn dat u in uw brief aangaf dat u struviet en cellulose in ieder 03:22:06.338 --> 03:22:09.299 align:middle line:82% position:46% size:100% geval al gaat erkennen als een aparte stof. 03:22:09.759 --> 03:22:13.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is volgens mij al een mooie weg voorwaarts. 03:22:13.989 --> 03:22:17.019 align:middle line:82% position:46% size:100% We hadden eerst een loket bij Rijkswaterstaat waar ondernemers 03:22:17.138 --> 03:22:20.290 align:middle line:82% position:46% size:100% juist met vragen over dit soort zaken heel specifiek aandacht konden 03:22:20.409 --> 03:22:22.600 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen en misschien uitzonderingen konden doen. 03:22:22.719 --> 03:22:26.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu zijn ze aangewezen op alle verschillende omgevingsdiensten, wat 03:22:26.950 --> 03:22:30.759 align:middle line:82% position:46% size:100% het best wel problematiseert. Waarom is dat loket gesloten en wat 03:22:30.879 --> 03:22:31.920 align:middle line:82% position:46% size:100% zou het kosten om het weer te openen? 03:22:37.049 --> 03:22:43.459 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is blijkbaar nog een loket waar je informatie kunt krijgen, maar dat 03:22:43.579 --> 03:22:46.558 align:middle line:82% position:46% size:100% is niet … Eerlijk gezegd hoor ik dit nu in mijn oor gezegd worden. 03:22:46.739 --> 03:22:50.349 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kom daar schriftelijk bij u op terug; of in tweede termijn, want 03:22:51.149 --> 03:22:52.469 align:middle line:82% position:46% size:100% dat is misschien nog handiger. 03:22:55.799 --> 03:22:59.799 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Haverkort vroeg waarom het nou zo ingewikkeld is om een einde 03:22:59.918 --> 03:23:02.399 align:middle line:82% position:46% size:100% afvalstatus voor grondstoffen te regelen. 03:23:03.000 --> 03:23:06.728 align:middle line:82% position:46% size:100% Het simpele antwoord daarop is dat er echt wel aan een aantal 03:23:06.849 --> 03:23:09.338 align:middle line:82% position:46% size:100% voorwaarden moet worden voldaan die volgen uit Europees recht. 03:23:09.459 --> 03:23:12.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat dan bijvoorbeeld om het voldoen aan productwetgeving. 03:23:13.200 --> 03:23:16.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook mogen er geen overige risico's zijn voor mens en milieu. 03:23:17.360 --> 03:23:19.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Die voorwaarden vereisen een beoordeling per geval. 03:23:20.409 --> 03:23:23.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat maakt dat het niet zomaar mogelijk is om in zijn algemeenheid 03:23:23.280 --> 03:23:27.408 align:middle line:82% position:46% size:100% iets te zeggen over een bepaald materiaal, want het toepassen van 03:23:27.620 --> 03:23:30.709 align:middle line:82% position:46% size:100% uit afval teruggewonnen plastic in kinderspeelgoed moet bijvoorbeeld 03:23:31.250 --> 03:23:35.370 align:middle line:82% position:46% size:100% aan hele andere eisen voldoen dan datzelfde plastic dat in een 03:23:35.489 --> 03:23:40.379 align:middle line:82% position:46% size:100% bermpaaltje wordt gebruikt. Dus het vraagt echt een gedegen 03:23:40.500 --> 03:23:43.409 align:middle line:82% position:46% size:100% beoordeling, maar vanuit het punt van de bescherming van mens en 03:23:43.530 --> 03:23:45.389 align:middle line:82% position:46% size:100% milieu is dat ook niet zo heel vreemd. 03:23:45.510 --> 03:23:49.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, nog één keer mevrouw Bouchallikh, want zij had over het 03:23:49.209 --> 03:23:50.209 align:middle line:82% position:46% size:100% vorige ook nog een vraag. 03:23:52.239 --> 03:23:53.719 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank, voorzitter, ook aan de staatssecretaris. 03:23:53.840 --> 03:23:56.228 align:middle line:82% position:46% size:100% Uit het antwoord lijkt het minder erg te zijn dan ik dacht. 03:23:56.349 --> 03:23:57.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is heel fijn. 03:24:00.269 --> 03:24:03.338 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat gemeenten vaak kampen met tekorten op de begroting in het 03:24:03.459 --> 03:24:05.968 align:middle line:82% position:46% size:100% algemeen. Zo'n jaar is nog steeds ingewikkeld. 03:24:07.319 --> 03:24:09.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Goed dat daar momenteel gesprekken over gaande zijn. 03:24:09.838 --> 03:24:13.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris toezeggen dat zij ingrijpt op het moment dat 03:24:13.540 --> 03:24:15.489 align:middle line:82% position:46% size:100% blijkt dat die gesprekken niet vruchtbaar zijn? 03:24:15.610 --> 03:24:18.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Of gaat zij in de gaten houden of dat nodig is? 03:24:19.229 --> 03:24:21.459 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het heel jammer vinden als wij pas na een jaar ontdekken dat 03:24:21.579 --> 03:24:24.040 align:middle line:82% position:46% size:100% het toch niet is gelukt en dat gemeenten toch in de problemen zijn 03:24:24.159 --> 03:24:25.500 align:middle line:82% position:46% size:100% gekomen voor deze collectieve taak. 03:24:27.500 --> 03:24:30.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is de verantwoordelijkheid van bedrijven en gemeenten om er samen 03:24:31.280 --> 03:24:33.750 align:middle line:82% position:46% size:100% uit te komen. Ik heb begrepen dat ze ook al wel 03:24:33.870 --> 03:24:35.000 align:middle line:82% position:46% size:100% met elkaar in gesprek zijn. 03:24:36.799 --> 03:24:39.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Je gaat naar een nieuwe regeling en constateert op enig moment met 03:24:39.799 --> 03:24:44.579 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar dat de ene partij in de problemen komt doordat je een 03:24:44.700 --> 03:24:48.079 align:middle line:82% position:46% size:100% eindafrekening gaat maken. Dat is na een jaar al geen probleem 03:24:48.200 --> 03:24:49.318 align:middle line:82% position:46% size:100% meer, maar dat eerste jaar moet 03:24:50.918 --> 03:24:53.418 align:middle line:82% position:46% size:100% je er even over nadenken hoe je dat inregelt. 03:24:54.299 --> 03:24:56.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarover zijn ze met elkaar in gesprek. 03:24:56.430 --> 03:25:00.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb goede hoop dat dat op een goede manier zal worden opgelost. 03:25:02.918 --> 03:25:06.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Op het moment dat er problemen zijn, zal ik uiteraard kijken wat we 03:25:07.780 --> 03:25:09.908 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen doen. Maar ik kan niet daarin de regie 03:25:10.209 --> 03:25:13.610 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan overnemen, dat gaat simpelweg niet omdat dat echt een afspraak is 03:25:13.729 --> 03:25:17.170 align:middle line:82% position:46% size:100% tussen die twee partijen. Meneer Haverkort, voordat ik u het 03:25:17.290 --> 03:25:20.189 align:middle line:82% position:46% size:100% woord geef, geef ik toch even als voorzitter aan dat 03:25:22.989 --> 03:25:28.388 align:middle line:82% position:46% size:100% een viertal sprekers inmiddels over het aantal gestelde vragen van vijf 03:25:29.019 --> 03:25:31.549 align:middle line:82% position:46% size:100% heen zijn. U bent daar een van, meneer 03:25:31.668 --> 03:25:33.588 align:middle line:82% position:46% size:100% Haverkort. Ik kijk naar de klok. 03:25:33.709 --> 03:25:37.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is weliswaar bijna 13.30 uur, maar dat betekent niet dat we ruim 03:25:38.000 --> 03:25:40.670 align:middle line:82% position:46% size:100% in de tijd zitten, want een aantal andere aanwezigen hebben nog 03:25:40.790 --> 03:25:45.588 align:middle line:82% position:46% size:100% voldoende interrupties en de staatssecretaris heeft ook nog heel 03:25:45.709 --> 03:25:49.429 align:middle line:82% position:46% size:100% veel vragen te beantwoorden. Dus ik ga nu wat scherper letten op 03:25:49.549 --> 03:25:52.879 align:middle line:82% position:46% size:100% de vragen die u stelt, maar ook op de wijze waarop de leden die vragen 03:25:53.000 --> 03:25:55.707 align:middle line:82% position:46% size:100% stellen. Ik wil best coulant zijn, dat ben ik 03:25:55.826 --> 03:25:59.200 align:middle line:82% position:46% size:100% tot nu toe geweest, maar ik ga daar nu nog iets scherper op zijn dan ik 03:25:59.319 --> 03:26:02.020 align:middle line:82% position:46% size:100% hiervoor ben geweest. Meneer Haverkort. 03:26:02.399 --> 03:26:04.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik was al heel blij dat u mij even het woord gaf, voorzitter, dank u 03:26:05.049 --> 03:26:07.319 align:middle line:82% position:46% size:100% wel. Ik had uiteraard ook meegeteld. 03:26:08.979 --> 03:26:11.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we van al ons gerecycled plastic uiteindelijk alleen maar 03:26:11.659 --> 03:26:15.308 align:middle line:82% position:46% size:100% bermpaaltjes kunnen maken, dan zou dat voor mijn partij best een 03:26:15.429 --> 03:26:17.709 align:middle line:82% position:46% size:100% oplossing zijn als we daar dan vervolgens ook asfalt zouden 03:26:17.829 --> 03:26:19.780 align:middle line:82% position:46% size:100% neerleggen, want dan was ons fileprobleem tot in lengte van jaren 03:26:19.899 --> 03:26:20.340 align:middle line:82% position:46% size:100% opgelost. 03:26:23.308 --> 03:26:26.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Wellicht voldoet dit aan de bijzondere manier van vraagstellen 03:26:26.530 --> 03:26:28.989 align:middle line:82% position:46% size:100% die u voorstelt, voorzitter. Maar zonder gekheid, dit is 03:26:29.110 --> 03:26:33.000 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk niet de oplossing. Als wij Europees, dan wel landelijk, 03:26:33.179 --> 03:26:37.969 align:middle line:82% position:46% size:100% zelf belemmeringen introduceren waardoor wij grondstoffen de status 03:26:38.090 --> 03:26:41.680 align:middle line:82% position:46% size:100% afval meegeven en die vervolgens nooit meer kwijtraken, komen we 03:26:41.799 --> 03:26:44.739 align:middle line:82% position:46% size:100% nooit tot een circulaire economie. Mijn vraag aan de staatssecretaris 03:26:44.860 --> 03:26:48.250 align:middle line:82% position:46% size:100% is heel concreet: als we straks in kwartaal vier het uitvoeringsplan 03:26:48.370 --> 03:26:52.000 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen tegemoet kunnen zien, staat daar dan een paragraaf in hoe 03:26:52.120 --> 03:26:55.620 align:middle line:82% position:46% size:100% wij, daar waar het wel heel goed mogelijk is om die herbruikbare 03:26:55.739 --> 03:26:59.440 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen de status van afval te ontnemen, dat dan ook echt gaan 03:26:59.559 --> 03:26:59.699 align:middle line:82% position:46% size:100% doen? 03:27:03.179 --> 03:27:05.189 align:middle line:82% position:46% size:100% Soms is je eigen voordeel ook je eigen nadeel. 03:27:05.338 --> 03:27:08.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik spreek graag in voorbeelden; dan kom ik aangezet met een pop en een 03:27:08.770 --> 03:27:11.978 align:middle line:82% position:46% size:100% bermpaal. Maar dat zijn natuurlijk niet de 03:27:12.099 --> 03:27:16.019 align:middle line:82% position:46% size:100% enige twee opties zijn voor het recyclen van plastic. 03:27:16.349 --> 03:27:21.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is belangrijk dat je voor spullen die 03:27:23.149 --> 03:27:29.370 align:middle line:82% position:46% size:100% worden gebruikt door mensen andere regels hebt dan voor plastic dat 03:27:30.058 --> 03:27:34.629 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt gerecycled in producten die iets minder rechtstreeks met mensen 03:27:34.750 --> 03:27:36.238 align:middle line:82% position:46% size:100% in contact komen, om het zo maar te zeggen, 03:27:38.399 --> 03:27:43.680 align:middle line:82% position:46% size:100% terwijl het hetzelfde plastic is. Dat maakt het dus ingewikkeld om aan 03:27:43.950 --> 03:27:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic dat op een bepaalde manier gebruikt wordt dezelfde 03:27:50.159 --> 03:27:53.558 align:middle line:82% position:46% size:100% voorwaarden te verbinden. Als je echt toe wilt naar een 03:27:53.679 --> 03:27:59.799 align:middle line:82% position:46% size:100% circulair systeem, dan moet je ook waar het mogelijk is meerdere opties 03:27:59.918 --> 03:28:02.850 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk maken om toepassingen te doen. 03:28:02.969 --> 03:28:07.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Je wilt niet dat de kwaliteit van die bermpaaltjes dezelfde is als de 03:28:08.020 --> 03:28:12.000 align:middle line:82% position:46% size:100% kwaliteit van de poppen, want dan wordt het 03:28:13.950 --> 03:28:14.579 align:middle line:82% position:46% size:100% gewoon te duur. 03:28:21.009 --> 03:28:21.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort 03:28:23.979 --> 03:28:26.388 align:middle line:82% position:46% size:100% wilde graag een overzicht van de grondstoffenstromen. 03:28:26.509 --> 03:28:29.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan toezeggen dat dat wordt toegestuurd. 03:28:33.968 --> 03:28:37.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort vroeg wat het kabinet doet om de productie terug 03:28:37.610 --> 03:28:39.709 align:middle line:82% position:46% size:100% naar Nederland te halen. Ik ben er trots op dat we in 03:28:39.829 --> 03:28:41.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland goed zijn in circulaire economie. 03:28:41.629 --> 03:28:44.819 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben ook veel koplopers. Dat bevorderen we met het 03:28:44.940 --> 03:28:47.838 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoeringsprogramma, waarover ik u regelmatig informeer. 03:28:48.319 --> 03:28:50.299 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn in Nederland ook goed in recyclen. 03:28:50.450 --> 03:28:52.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat bevorderen we ook op allerlei manieren, bijvoorbeeld met 03:28:53.069 --> 03:28:55.559 align:middle line:82% position:46% size:100% subsidies. Maar in de praktijk moeten vraag en 03:28:55.680 --> 03:28:58.799 align:middle line:82% position:46% size:100% aanbod elkaar wel vinden. We faciliteren dus, maar het is ook 03:28:58.918 --> 03:29:01.489 align:middle line:82% position:46% size:100% een zaak van de markt zelf. Dat zal meneer Haverkort vast 03:29:04.690 --> 03:29:08.360 align:middle line:82% position:46% size:100% aanspreken. Meneer Goudzwaard vroeg hoe ik 03:29:08.479 --> 03:29:13.218 align:middle line:82% position:46% size:100% aankijk tegen gemeenten die diftar invoeren, een gedifferentieerd 03:29:13.338 --> 03:29:16.179 align:middle line:82% position:46% size:100% tarief, en daarna meer zwerfafval zien. 03:29:16.599 --> 03:29:19.718 align:middle line:82% position:46% size:100% Rijkswaterstaat heeft vorig jaar een onderzoek gedaan naar de invoer van 03:29:19.959 --> 03:29:23.569 align:middle line:82% position:46% size:100% diftar en de effecten daarvan. Daarbij is ook naar zwerfafval 03:29:23.690 --> 03:29:25.978 align:middle line:82% position:46% size:100% gekeken. Er zijn voorbeelden te vinden waarin 03:29:26.099 --> 03:29:29.019 align:middle line:82% position:46% size:100% het bij de start niet direct goed is gegaan, maar dat zijn vaak 03:29:29.190 --> 03:29:32.838 align:middle line:82% position:46% size:100% tijdelijke effecten gebleken. De ervaring is dat goede 03:29:32.959 --> 03:29:36.679 align:middle line:82% position:46% size:100% communicatie richting de burger essentieel is, evenals een goede 03:29:36.799 --> 03:29:40.069 align:middle line:82% position:46% size:100% dienstverlening. We kunnen dus niet automatisch 03:29:40.190 --> 03:29:44.829 align:middle line:82% position:46% size:100% spreken van een link tussen de invoering van diftar en een groei in 03:29:44.950 --> 03:29:45.759 align:middle line:82% position:46% size:100% zwerfafval. 03:29:50.200 --> 03:29:50.559 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer 03:29:52.149 --> 03:29:56.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Haverkort vroeg of de lasten van inwoners omlaag kunnen als 03:29:57.059 --> 03:29:59.680 align:middle line:82% position:46% size:100% gerecyclede materialen beter worden benut. 03:30:00.429 --> 03:30:03.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, want met een circulaire economie kunnen in het algemeen heel veel 03:30:04.100 --> 03:30:07.280 align:middle line:82% position:46% size:100% kosten worden bespaard. Dat kan uiteindelijk ook leiden tot 03:30:07.399 --> 03:30:11.149 align:middle line:82% position:46% size:100% lagere lasten voor bewoners. Dat geldt ook voor recycling, maar 03:30:11.530 --> 03:30:15.969 align:middle line:82% position:46% size:100% de besparing hangt wel af van het specifieke geval. 03:30:16.299 --> 03:30:19.099 align:middle line:82% position:46% size:100% De gemeenten gaan uiteindelijk over de verdeling van de gemeentelijke 03:30:19.218 --> 03:30:19.870 align:middle line:82% position:46% size:100% afvallasten. 03:31:16.918 --> 03:31:21.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf vroeg wat ik vind van de lage drempelwaarde voor 03:31:21.370 --> 03:31:27.159 align:middle line:82% position:46% size:100% kostenefficiëntie en verwerking in het LAP3, die volgens het onderzoek 03:31:27.280 --> 03:31:30.519 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Universiteit Utrecht laagwaardige recycling in de hand 03:31:30.638 --> 03:31:32.409 align:middle line:82% position:46% size:100% werkt. Zij vroeg of ik bereid ben om die op 03:31:32.530 --> 03:31:32.940 align:middle line:82% position:46% size:100% te hogen. 03:31:34.638 --> 03:31:38.058 align:middle line:82% position:46% size:100% Die drempelwaarde geldt niet voor UPV-stromen, dus niet voor 03:31:38.299 --> 03:31:40.370 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen en elektronica. 03:31:41.870 --> 03:31:46.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Het onderscheid tussen hoogwaardige en laagwaardige recycling heeft wel 03:31:46.259 --> 03:31:49.379 align:middle line:82% position:46% size:100% mijn volle aandacht. Ik betrek het onderwerp onder andere 03:31:49.500 --> 03:31:53.509 align:middle line:82% position:46% size:100% bij de ontwikkeling van de opvolger van het Landelijk Afvalbeheerplan, 03:31:53.838 --> 03:31:58.370 align:middle line:82% position:46% size:100% het Circulair Materialenplan. Over de ontwikkeling van dit plan 03:31:58.489 --> 03:32:01.370 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt u ergens in de komende maanden geïnformeerd. 03:32:03.338 --> 03:32:05.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb nog een mapje over textiel. 03:32:09.079 --> 03:32:13.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen vroeg of ik het stakeholdersproces voor de UPV 03:32:13.239 --> 03:32:13.849 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel 03:32:15.409 --> 03:32:19.200 align:middle line:82% position:46% size:100% kan borgen en of ik producenten wil verzoeken om samen met stakeholders 03:32:19.319 --> 03:32:22.690 align:middle line:82% position:46% size:100% uit het netwerkoverleg het uitvoeringsprogramma voor de UPV 03:32:22.809 --> 03:32:24.959 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel uit te werken. Ik ben van harte bereid om dat 03:32:25.079 --> 03:32:27.829 align:middle line:82% position:46% size:100% verzoek over te brengen aan de producenten. 03:32:28.519 --> 03:32:31.290 align:middle line:82% position:46% size:100% De kern van de UPV is dat producenten verantwoordelijk worden 03:32:31.409 --> 03:32:35.659 align:middle line:82% position:46% size:100% gemaakt voor hun producten. Om van de UPV een succes te maken in 03:32:35.780 --> 03:32:38.450 align:middle line:82% position:46% size:100% de praktijk zijn alle partners uit de textielketen nodig. 03:32:39.638 --> 03:32:43.189 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen stelde ook nog de vraag of een trui met 1% gerecycled 03:32:43.308 --> 03:32:45.978 align:middle line:82% position:46% size:100% materiaal het label "gerecycled" mag dragen. 03:32:46.099 --> 03:32:49.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe kijken we aan tegen dat soort 03:32:51.879 --> 03:32:55.329 align:middle line:82% position:46% size:100% situaties? Ik herken het probleem. 03:32:55.629 --> 03:33:00.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil me inzetten — dat doe ik al — om misleidende groene claims tegen 03:33:00.968 --> 03:33:02.170 align:middle line:82% position:46% size:100% te gaan. Dat doen we onder andere 03:33:04.668 --> 03:33:07.888 align:middle line:82% position:46% size:100% door middel van een brief die is gestuurd aan de Europese Commissie 03:33:08.009 --> 03:33:08.509 align:middle line:82% position:46% size:100% in december 03:33:10.849 --> 03:33:13.719 align:middle line:82% position:46% size:100% 03:33:13.929 --> 03:33:17.738 align:middle line:82% position:46% size:100% aandacht gevraagd voor correcte informatie op textiellabels. 03:33:18.638 --> 03:33:23.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zorgt er uiteindelijk voor dat consumenten een goede en duurzame 03:33:23.408 --> 03:33:27.379 align:middle line:82% position:46% size:100% keuze kunnen maken voordat ze een item aanschaffen en gewoon eerlijk 03:33:27.500 --> 03:33:30.979 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie krijgen. Er zijn wel positieve ontwikkelingen 03:33:31.100 --> 03:33:33.250 align:middle line:82% position:46% size:100% op dit vlak in Europa. Er is recent een beleidspakket 03:33:33.459 --> 03:33:37.329 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie verschenen en na de zomer volgt een tweede. 03:33:37.479 --> 03:33:39.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin wordt ook greenwashing aangepakt. 03:33:40.280 --> 03:33:43.909 align:middle line:82% position:46% size:100% De Kamer wordt daarover binnenkort geïnformeerd via de gebruikelijke 03:33:44.418 --> 03:33:47.078 align:middle line:82% position:46% size:100% BNC-fiches. Mevrouw Bouchallikh stelde een vraag 03:33:48.610 --> 03:33:51.370 align:middle line:82% position:46% size:100% over de transitie naar circulaire economie. 03:34:00.509 --> 03:34:04.238 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij vroeg hoe je de circulaire economie samen op kunt laten lopen 03:34:04.359 --> 03:34:05.968 align:middle line:82% position:46% size:100% met bijvoorbeeld het stimuleren van de mensenrechten. 03:34:07.049 --> 03:34:10.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt heel nauw samengewerkt met de minister voor Buitenlandse Handel 03:34:11.049 --> 03:34:14.530 align:middle line:82% position:46% size:100% en Ontwikkelingssamenwerking. Het Beleidsprogramma circulair 03:34:14.649 --> 03:34:16.409 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel hebben wij ook samen opgesteld. 03:34:17.250 --> 03:34:20.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus er wordt goed samengewerkt, bijvoorbeeld als het gaat om due 03:34:20.190 --> 03:34:22.870 align:middle line:82% position:46% size:100% diligence, en ook rond de arbeidsomstandigheden in 03:34:22.989 --> 03:34:26.228 align:middle line:82% position:46% size:100% productielanden. Ook bij de Europese Commissie heeft 03:34:26.349 --> 03:34:29.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland aangegeven dat het belangrijk is om zowel duurzaamheid 03:34:29.319 --> 03:34:33.409 align:middle line:82% position:46% size:100% als sociale aspecten zoals mensenrechten mee te nemen bij de 03:34:33.530 --> 03:34:34.588 align:middle line:82% position:46% size:100% textieltransitie. 03:34:36.450 --> 03:34:40.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh stelde ook een vraag over de UPV voor textiel. 03:34:40.629 --> 03:34:45.459 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij vroeg of ik tariefdifferentiatie voor ogen heb om circulair ontwerp 03:34:45.579 --> 03:34:49.302 align:middle line:82% position:46% size:100% van textiel te stimuleren. Over de reikwijdte van de UPV voor 03:34:49.423 --> 03:34:51.819 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel kan ik het volgende zeggen. Ik ben voornemens om te beginnen met 03:34:51.940 --> 03:34:56.270 align:middle line:82% position:46% size:100% consumentenkleding, bedrijfskleding en badlinnen. 03:34:56.509 --> 03:34:58.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is het grootste deel van de textiel. 03:34:59.879 --> 03:35:03.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Het doel is om op termijn uit te breiden naar andere categorieën 03:35:03.328 --> 03:35:06.069 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel. Dat wil ik expliciet ook meenemen 03:35:06.190 --> 03:35:08.700 align:middle line:82% position:46% size:100% bij de evaluatie van de UPV voor textiel, die 03:35:10.500 --> 03:35:12.000 align:middle line:82% position:46% size:100% in 2028 plaatsvindt. 03:35:18.179 --> 03:35:19.739 align:middle line:82% position:46% size:100% De tariefdifferentiatie 03:35:22.209 --> 03:35:25.200 align:middle line:82% position:46% size:100% is verplicht volgens het kaderbesluit UPV. 03:35:25.418 --> 03:35:27.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is aan de producenten om te bepalen hoe ze die vervolgens 03:35:28.739 --> 03:35:31.899 align:middle line:82% position:46% size:100% inrichten, maar we kunnen dat wel een keer extra bij producenten onder 03:35:32.020 --> 03:35:36.459 align:middle line:82% position:46% size:100% de aandacht brengen. Mevrouw Bouchallikh vroeg of we een 03:35:36.579 --> 03:35:39.479 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffenbelasting en een verplicht percentage gerecycled 03:35:39.600 --> 03:35:43.309 align:middle line:82% position:46% size:100% materiaal voor fabrikanten hebben overwogen. 03:35:43.879 --> 03:35:46.638 align:middle line:82% position:46% size:100% En welke stappen zetten we op dat gebied? 03:35:46.819 --> 03:35:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zet me op verschillende manieren in voor een verplicht percentage 03:35:49.739 --> 03:35:52.728 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclaat, onder andere op Europees niveau. 03:35:53.989 --> 03:35:57.299 align:middle line:82% position:46% size:100% In de Denim Deal zijn jeansmerken hier ook al mee aan de slag. 03:35:57.808 --> 03:36:01.808 align:middle line:82% position:46% size:100% Met de UPV voor textiel wordt de inzet van recyclaat ook verder 03:36:01.929 --> 03:36:04.899 align:middle line:82% position:46% size:100% gestimuleerd. Er worden overigens bijna geen 03:36:05.020 --> 03:36:07.799 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffen in Nederland gewonnen voor textiel. 03:36:08.250 --> 03:36:11.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Het beprijzen van grondstoffen voor textiel in Nederland is daardoor 03:36:11.610 --> 03:36:16.120 align:middle line:82% position:46% size:100% niet erg effectief. Ik heb nu een paar vragen van 03:36:16.239 --> 03:36:17.280 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Van der Graaf 03:36:21.418 --> 03:36:25.549 align:middle line:82% position:46% size:100% voor me liggen, maar ik zal eerst de vragen uit het andere mapje 03:36:31.429 --> 03:36:32.136 align:middle line:82% position:46% size:100% beantwoorden. Dat is goed. 03:36:32.255 --> 03:36:32.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw 03:36:35.599 --> 03:36:35.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Hagen 03:36:40.399 --> 03:36:43.790 align:middle line:82% position:46% size:100% had het over het belang van tweedehands. 03:36:44.450 --> 03:36:47.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Tweedehands spullen zijn volgens mij een heel belangrijk onderdeel van de 03:36:47.280 --> 03:36:50.659 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. Er is vorig jaar een campagne 03:36:50.780 --> 03:36:55.260 align:middle line:82% position:46% size:100% geweest rond tweedehands kleding Die wordt dit jaar herhaald. 03:36:56.739 --> 03:36:58.318 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is dus ook wel aandacht 03:37:03.929 --> 03:37:06.759 align:middle line:82% position:46% size:100% voor bewustwordingscampagnes. Mevrouw Van Esch had het over 03:37:06.879 --> 03:37:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100% wasbare luiers. Ik voorzie op dat vlak op dit moment 03:37:09.370 --> 03:37:13.690 align:middle line:82% position:46% size:100% geen landelijke overheidscampagne. Er is op dit moment wel voldoende 03:37:13.809 --> 03:37:16.530 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie te vinden over wasbare luiers. 03:37:19.918 --> 03:37:23.329 align:middle line:82% position:46% size:100% IenW heeft eerder subsidies verleend voor het stimuleren van het gebruik 03:37:23.450 --> 03:37:26.568 align:middle line:82% position:46% size:100% van wasbare luiers. Het is uiteindelijk aan gemeenten om 03:37:26.689 --> 03:37:30.190 align:middle line:82% position:46% size:100% ervoor te kiezen om individuele inwoners te steunen bij de aanschaf, 03:37:30.309 --> 03:37:32.700 align:middle line:82% position:46% size:100% of bijvoorbeeld ook bij het leasen van wasbare luiers. 03:37:33.909 --> 03:37:37.229 align:middle line:82% position:46% size:100% In een actieve campagne gericht op dit 03:37:39.360 --> 03:37:41.338 align:middle line:82% position:46% size:100% onderwerp wordt op dit moment niet voorzien. 03:37:44.929 --> 03:37:45.918 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch stelt een 03:37:47.489 --> 03:37:47.860 align:middle line:82% position:46% size:100% heel korte vraag. Ja. 03:37:47.979 --> 03:37:49.259 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn heel korte vraag is: waarom eigenlijk niet? 03:37:49.620 --> 03:37:53.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom zou je dit onderwerp per se bij gemeentes neerleggen? 03:37:53.638 --> 03:37:55.889 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben genoeg onderwerpen die we landelijk oppakken. 03:37:56.468 --> 03:37:58.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap ... Dank u wel. 03:37:58.129 --> 03:38:03.558 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een heldere vraag. Ja, ik vraag me dat ook vaak af bij 03:38:03.679 --> 03:38:05.239 align:middle line:82% position:46% size:100% dingen die we niet doen. Ik vraag me dan af: waarom doen we 03:38:05.360 --> 03:38:08.389 align:middle line:82% position:46% size:100% dat niet óók? Maar we kunnen niet alles doen. 03:38:08.510 --> 03:38:10.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Je maakt op enig moment ook gewoon keuzes. 03:38:11.530 --> 03:38:15.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dit wel heel interessant en ik vind het belangrijk om 03:38:16.030 --> 03:38:18.129 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld ook dit gebruik van wasbare luiers te stimuleren, maar 03:38:19.299 --> 03:38:21.819 align:middle line:82% position:46% size:100% op dit moment worden er andere keuzes gemaakt. 03:38:22.899 --> 03:38:28.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er wel erg veel animo is binnen de Kamer voor extra aandacht voor 03:38:29.058 --> 03:38:33.129 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld wasbare luiers en voor een bewustwordingscampagne 03:38:35.319 --> 03:38:40.059 align:middle line:82% position:46% size:100% daarover, dan hoor ik dat graag ook wat breder. 03:38:40.269 --> 03:38:43.408 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we kunnen gewoon niet alles — dat is een beetje het punt — en 03:38:43.529 --> 03:38:46.000 align:middle line:82% position:46% size:100% zoals u weet zijn de middelen ook niet altijd oneindig. 03:38:46.360 --> 03:38:52.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de luiers zijn wel een hele belangrijke en grote vervuiler, dus 03:38:52.129 --> 03:38:54.110 align:middle line:82% position:46% size:100% ik snap het punt wel, eerlijk gezegd. 03:38:54.229 --> 03:38:56.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat zei ik zonet al: ik snap het altijd wel. 03:39:02.808 --> 03:39:06.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor net ook dat we over een paar maanden nog komen met extra 03:39:06.959 --> 03:39:10.468 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie over luiers. Daarbij zouden we dit weleens kunnen 03:39:10.588 --> 03:39:11.120 align:middle line:82% position:46% size:100% meenemen. 03:39:15.099 --> 03:39:17.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel kort. Het gaat om een afvalberg van 150 03:39:18.000 --> 03:39:23.479 align:middle line:82% position:46% size:100% miljoen kilo, dus het is ook echt van nationaal belang dat we daar met 03:39:23.600 --> 03:39:27.530 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar afspraken over gaan maken. Anders kijk ik even met collega's of 03:39:27.649 --> 03:39:32.207 align:middle line:82% position:46% size:100% er in motievorm iets die kant op kan … Mevrouw Van Esch, uw oproep is 03:39:32.326 --> 03:39:35.829 align:middle line:82% position:46% size:100% helder. Ik snap de logica, maar ik vind het 03:39:35.950 --> 03:39:37.509 align:middle line:82% position:46% size:100% richting gemeentes gewoon eigenlijk niet genoeg, gezien de grootte van 03:39:37.629 --> 03:39:38.879 align:middle line:82% position:46% size:100% de afvalberg. Mevrouw Van Esch, uw oproep is 03:39:38.998 --> 03:39:40.388 align:middle line:82% position:46% size:100% helder. Die heeft u zojuist twee keer 03:39:40.509 --> 03:39:41.869 align:middle line:82% position:46% size:100% gedaan. De staatssecretaris heeft al 03:39:41.988 --> 03:39:45.689 align:middle line:82% position:46% size:100% aangegeven dat ze daar mogelijk later in een brief op terugkomt. 03:39:47.209 --> 03:39:51.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, en kijk, wij zien luiers ook als een belangrijke afvalstroom die 03:39:52.489 --> 03:39:54.440 align:middle line:82% position:46% size:100% veranderd moet gaan worden. Maar de vraag 03:39:56.509 --> 03:40:00.022 align:middle line:82% position:46% size:100% van mevrouw Van Esch was of we daar nog een actieve campagne op gaan 03:40:00.143 --> 03:40:03.388 align:middle line:82% position:46% size:100% loslaten. Daarop was mijn antwoord nee, maar 03:40:03.509 --> 03:40:06.218 align:middle line:82% position:46% size:100% het is natuurlijk ook niet zo dat we er niks aan doen. 03:40:06.338 --> 03:40:10.739 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn er wel mee bezig en er komt over een paar maanden meer 03:40:10.860 --> 03:40:16.430 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie over hoe we met luierafval om willen gaan. 03:40:17.659 --> 03:40:21.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan heeft meneer Haverkort nog de vraag gesteld waarom het repareren 03:40:22.079 --> 03:40:23.989 align:middle line:82% position:46% size:100% soms tot een economisch delict leidt. 03:40:25.879 --> 03:40:30.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Reparatie is een belangrijke trede op de R-ladder, en ik wil reparatie 03:40:30.588 --> 03:40:32.939 align:middle line:82% position:46% size:100% bevorderen. In sommige gevallen zijn er wel 03:40:33.058 --> 03:40:35.489 align:middle line:82% position:46% size:100% regels, bijvoorbeeld ten aanzien van de veiligheid. 03:40:35.610 --> 03:40:39.299 align:middle line:82% position:46% size:100% We richten die regels wel zo goed mogelijk in, zodat ze geen onnodige 03:40:39.418 --> 03:40:43.849 align:middle line:82% position:46% size:100% barrières opwerpen. Ik was afgelopen maandag, 03:40:44.120 --> 03:40:44.838 align:middle line:82% position:46% size:100% eergisteren, 03:40:46.468 --> 03:40:53.540 align:middle line:82% position:46% size:100% in een bedrijf in Brabant, waar ik ook sprak met iemand die witgoed 03:40:53.659 --> 03:40:55.739 align:middle line:82% position:46% size:100% repareert. Hij zei dat dat in sommige gevallen 03:40:55.860 --> 03:40:58.350 align:middle line:82% position:46% size:100% heel erg ingewikkeld is. Soms is iets namelijk afval, en dan 03:40:58.469 --> 03:41:03.040 align:middle line:82% position:46% size:100% mag daar niet een herbruikbaar stukje uit gebruikt worden, omdat je 03:41:03.159 --> 03:41:03.439 align:middle line:82% position:46% size:100% dan 03:41:04.968 --> 03:41:07.978 align:middle line:82% position:46% size:100% aan afval komt. Dat zijn natuurlijk dingen die we 03:41:08.099 --> 03:41:11.780 align:middle line:82% position:46% size:100% niet willen. Op het moment dat we dat constateren 03:41:11.899 --> 03:41:14.338 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten we kijken of het beleid daar op een goede manier op kan worden 03:41:14.459 --> 03:41:15.200 align:middle line:82% position:46% size:100% aangepast. 03:41:18.138 --> 03:41:20.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom zijn die werkbezoeken ook heel nuttig. 03:41:20.338 --> 03:41:24.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan loop je soms gewoon tegen dingen aan waarvan je denkt: hé, we hebben 03:41:24.149 --> 03:41:27.808 align:middle line:82% position:46% size:100% het mooi met z'n allen bedacht, maar in de praktijk werkt het toch net 03:41:27.929 --> 03:41:29.819 align:middle line:82% position:46% size:100% een beetje anders. Dan moeten we daar gewoon naar 03:41:29.940 --> 03:41:33.770 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken. Het kan natuurlijk ook gebeuren dat 03:41:35.808 --> 03:41:39.329 align:middle line:82% position:46% size:100% iets in 999 gevallen een verbetering is, maar het net in dat ene geval 03:41:39.450 --> 03:41:43.068 align:middle line:82% position:46% size:100% heel vervelend kan zijn. Ja, dan ga ik wel voor die 999. 03:41:45.290 --> 03:41:46.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen had, een beetje in het verlengde hiervan, nog de 03:41:48.918 --> 03:41:53.009 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag of de wet heling zorgt voor allerlei juridische belemmeringen 03:41:53.129 --> 03:41:54.049 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de tweedehandsmarkt. Het 03:41:56.120 --> 03:41:59.399 align:middle line:82% position:46% size:100% wetsvoorstel ter verbetering van de bestrijding van heling ligt op het 03:41:59.520 --> 03:42:01.019 align:middle line:82% position:46% size:100% terrein van het ministerie van JenV. 03:42:02.659 --> 03:42:05.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil niet te veel op het terrein van die minister treden, maar ik 03:42:05.668 --> 03:42:09.099 align:middle line:82% position:46% size:100% begrijp uw zorgen wel, ook naar aanleiding van de berichten in de 03:42:09.218 --> 03:42:12.819 align:middle line:82% position:46% size:100% media over de registratieplicht. Naar ik heb begrepen zijn die zorgen 03:42:12.940 --> 03:42:17.398 align:middle line:82% position:46% size:100% ook in de consultaties over het wetsvoorstel ingebracht en verwerkt. 03:42:18.009 --> 03:42:21.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Het wetsvoorstel ligt op dit moment bij de Kamer ter behandeling. 03:42:22.058 --> 03:42:25.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou willen voorstellen om dit ook onder de aandacht te brengen bij de 03:42:25.989 --> 03:42:29.929 align:middle line:82% position:46% size:100% collega's die JenV in portefeuille hebben, zodat zij het op de juiste 03:42:30.049 --> 03:42:32.558 align:middle line:82% position:46% size:100% plek naar voren kunnen brengen. 03:42:34.399 --> 03:42:35.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, heel kort. Ik heb dit 03:42:37.759 --> 03:42:39.829 align:middle line:82% position:46% size:100% ook ingebracht bij het schriftelijk overleg over die wet, 03:42:41.329 --> 03:42:42.020 align:middle line:82% position:46% size:100% maar omdat de 03:42:44.659 --> 03:42:48.540 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris de regierol heeft voor circulaire economie en dit een 03:42:48.659 --> 03:42:51.629 align:middle line:82% position:46% size:100% enorme barrière opwerpt, zoals meerdere leden hebben gezegd, zou 03:42:51.750 --> 03:42:51.799 align:middle line:82% position:46% size:100% het 03:42:53.718 --> 03:42:56.370 align:middle line:82% position:46% size:100% goed zijn als de staatssecretaris gewoon wel het gesprek met Justitie 03:42:56.489 --> 03:42:59.129 align:middle line:82% position:46% size:100% en Veiligheid hierover aangaat. Het gaat namelijk niet alleen om 03:42:59.250 --> 03:43:02.269 align:middle line:82% position:46% size:100% kringloopwinkels, antiek en curiosa. Het gaat ook om alle 03:43:02.388 --> 03:43:05.269 align:middle line:82% position:46% size:100% onlineplatforms. Dat is ook nog een hele grote markt 03:43:05.509 --> 03:43:06.379 align:middle line:82% position:46% size:100% naast Koningsdag. 03:43:10.360 --> 03:43:13.459 align:middle line:82% position:46% size:100% De registratieplicht zal vooral gaan gelden voor categorieën van 03:43:13.579 --> 03:43:17.750 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruikte goederen die vaak het voorwerp zijn van heling, witwassen 03:43:17.870 --> 03:43:20.179 align:middle line:82% position:46% size:100% of delicten als diefstal en oplichting. 03:43:20.299 --> 03:43:25.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is dan een goede kans dat die worden opgespoord. 03:43:25.179 --> 03:43:28.308 align:middle line:82% position:46% size:100% Daaronder valt dus maar een vrij klein deel van wat bij een 03:43:28.429 --> 03:43:31.780 align:middle line:82% position:46% size:100% kringloopwinkel wordt ingeleverd. Ik begrijp dit punt wel heel goed, 03:43:32.290 --> 03:43:38.738 align:middle line:82% position:46% size:100% maar het valt dus voor het kringloopsysteem relatief mee. 03:43:41.179 --> 03:43:45.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel kort dan nog even. Die onlineplatforms staan al in 03:43:45.459 --> 03:43:47.920 align:middle line:82% position:46% size:100% contact met Justitie en Veiligheid, dus die hebben eigenlijk al een 03:43:48.040 --> 03:43:50.439 align:middle line:82% position:46% size:100% lijntje dat juist gericht is op deze wet. 03:43:50.558 --> 03:43:55.260 align:middle line:82% position:46% size:100% En deze wet gaat het echt beperken, dus ik wil hier toch nogmaals een 03:43:55.379 --> 03:43:57.463 align:middle line:82% position:46% size:100% statement maken. Wilt u alstublieft in gesprek gaan 03:43:57.584 --> 03:44:00.209 align:middle line:82% position:46% size:100% met Justitie en Veiligheid, zodat die tweedehandsmarkt ook op de 03:44:00.329 --> 03:44:01.888 align:middle line:82% position:46% size:100% onlineplatforms niet gehinderd wordt? 03:44:02.009 --> 03:44:05.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, dank u wel. De staatssecretaris. 03:44:06.058 --> 03:44:09.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zijn ook met ze in gesprek daarover. 03:44:10.149 --> 03:44:12.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap hun punt ook; zij willen gewoon heling tegengaan. 03:44:13.620 --> 03:44:16.899 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar wij brengen ook onze belangen onder de aandacht bij ze, dus dat 03:44:17.020 --> 03:44:19.138 align:middle line:82% position:46% size:100% doen we ook. Ik heb de indruk dat ze er ook wel 03:44:19.709 --> 03:44:24.088 align:middle line:82% position:46% size:100% voor openstaan. Het is natuurlijk sowieso goed om 03:44:24.718 --> 03:44:29.579 align:middle line:82% position:46% size:100% dat te bespreken met mensen die ook JenV in de portefeuille hebben, 03:44:30.179 --> 03:44:33.399 align:middle line:82% position:46% size:100% zodat het vanuit verschillende kanten onder de aandacht wordt 03:44:33.520 --> 03:44:35.049 align:middle line:82% position:46% size:100% gebracht. Dan kan er uiteindelijk een brede 03:44:35.168 --> 03:44:37.718 align:middle line:82% position:46% size:100% afweging van alle belangen worden gemaakt. 03:44:38.829 --> 03:44:42.818 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan meneer Haverkort. Hij had nog de vraag gesteld waarom 03:44:43.388 --> 03:44:47.989 align:middle line:82% position:46% size:100% gebroken puin wel onder wegen wordt gebruikt, maar niet hoogwaardiger 03:44:48.110 --> 03:44:53.180 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt ingezet in bijvoorbeeld beton. beton en metselwerkpuin kan worden 03:44:53.299 --> 03:44:55.629 align:middle line:82% position:46% size:100% hergebruikt indien het voldoet aan de eisen van het Besluit 03:44:55.748 --> 03:44:56.620 align:middle line:82% position:46% size:100% bodemkwaliteit. 03:44:58.549 --> 03:45:01.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Bij het breken van het puin wordt het aangevoerde materiaal gescheiden 03:45:01.639 --> 03:45:03.709 align:middle line:82% position:46% size:100% opgeslagen. Dat kan vervolgens worden toegepast 03:45:03.829 --> 03:45:08.099 align:middle line:82% position:46% size:100% als funderingslaag in de wegenbouw, maar ook als toeslagmateriaal in 03:45:08.218 --> 03:45:13.530 align:middle line:82% position:46% size:100% beton. Ik heb net in de schorsing ook even 03:45:13.649 --> 03:45:20.748 align:middle line:82% position:46% size:100% doorgevraagd of het nou niet zonde is om beton of asfalt onder 03:45:20.869 --> 03:45:25.009 align:middle line:82% position:46% size:100% asfalt te gaan leggen en het dus niet te hergebruiken. 03:45:25.759 --> 03:45:29.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk willen we proberen om daar zo veel mogelijk op in te 03:45:29.909 --> 03:45:30.290 align:middle line:82% position:46% size:100% zetten, 03:45:32.000 --> 03:45:37.219 align:middle line:82% position:46% size:100% dus ik zal daar wel even met aandacht naar blijven kijken. 03:45:37.429 --> 03:45:39.388 align:middle line:82% position:46% size:100% Uiteindelijk wil je namelijk gewoon dat alles zo veel mogelijk wordt 03:45:39.509 --> 03:45:43.435 align:middle line:82% position:46% size:100% hergebruikt. In sommige gevallen kan het wellicht 03:45:43.556 --> 03:45:44.388 align:middle line:82% position:46% size:100% goed zijn om 03:45:46.700 --> 03:45:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% daar nog eens even kritisch naar te kijken. 03:45:48.769 --> 03:45:51.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort, het moet echt een aanvullende, verscherpende vraag 03:45:51.809 --> 03:45:54.433 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn, want volgens mij heeft u van de staatssecretaris een toezegging 03:45:54.552 --> 03:45:56.569 align:middle line:82% position:46% size:100% op uw vraag gekregen. Dat is precies mijn vraag: mag ik 03:45:56.690 --> 03:45:57.909 align:middle line:82% position:46% size:100% dit interpreteren als een toezegging? 03:46:00.399 --> 03:46:01.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Staatssecretaris, 03:46:03.729 --> 03:46:04.838 align:middle line:82% position:46% size:100% is het een toezegging 03:46:06.929 --> 03:46:08.770 align:middle line:82% position:46% size:100% hierop? Ik zal daar nog eens even goed naar 03:46:08.889 --> 03:46:12.569 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken; dat is de toezegging. Ik zal me erover laten informeren. 03:46:13.709 --> 03:46:16.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Mocht dat nog tot nieuwe inzichten leiden, dan laat ik dat aan meneer 03:46:16.500 --> 03:46:17.239 align:middle line:82% position:46% size:100% Haverkort weten. Dat doe ik 03:46:22.610 --> 03:46:23.600 align:middle line:82% position:46% size:100% binnen twee weken. 03:46:25.909 --> 03:46:28.228 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor dat ik ook een termijn moet noemen, want anders is het geen 03:46:28.349 --> 03:46:28.818 align:middle line:82% position:46% size:100% toezegging. 03:46:30.500 --> 03:46:33.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor de zomer? Ja, ja. 03:46:33.408 --> 03:46:36.718 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen vroeg nog of we contacten met fossiele bedrijven 03:46:36.838 --> 03:46:39.899 align:middle line:82% position:46% size:100% niet moeten verbieden. Kijk, circulaire economie gaat 03:46:40.020 --> 03:46:43.620 align:middle line:82% position:46% size:100% gewoon over ketensamenwerking. Bij het maken van beleid consulteer 03:46:43.739 --> 03:46:46.370 align:middle line:82% position:46% size:100% je alle relevante partijen, ook fossiele bedrijven. 03:46:46.519 --> 03:46:48.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij zullen namelijk ook de omslag moeten maken. 03:46:49.838 --> 03:46:53.908 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik spreek daarom met grote bedrijven, met het mkb en met 03:46:54.029 --> 03:46:59.200 align:middle line:82% position:46% size:100% maatschappelijke organisaties, maar ik bepaal uiteindelijk samen met u 03:46:59.319 --> 03:47:02.099 align:middle line:82% position:46% size:100% het beleid. Maar dat betekent niet dat je niet 03:47:02.218 --> 03:47:07.037 align:middle line:82% position:46% size:100% met elkaar kunt spreken. Dan vroeg meneer Haverkort nog of er 03:47:07.156 --> 03:47:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100% een loket is waar ondernemers terechtkunnen met belemmeringen. 03:47:11.540 --> 03:47:14.218 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is dus een loket. Ondernemers kunnen belemmeringen die 03:47:14.338 --> 03:47:17.959 align:middle line:82% position:46% size:100% ze ervaren in circulair ondernemen melden bij het Versnellingshuis. 03:47:18.610 --> 03:47:22.388 align:middle line:82% position:46% size:100% Elk jaar maakt het Versnellingshuis de Rode Dradennotitie, waarin het de 03:47:22.540 --> 03:47:27.159 align:middle line:82% position:46% size:100% ervaren belemmeringen beschrijft en mogelijke oplossingen aandraagt. 03:47:27.940 --> 03:47:31.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Die Rode Dradennotities worden ook gedeeld met de Tweede Kamer. 03:47:34.588 --> 03:47:38.867 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, nu ben ik echt aan de vragen van mevrouw Van der Graaf toe, dus ik ga 03:47:38.986 --> 03:47:40.709 align:middle line:82% position:46% size:100% ze nu toch even allemaal beantwoorden. 03:47:41.729 --> 03:47:44.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe kunnen we de mooie textielprojecten in de regio 03:47:45.058 --> 03:47:46.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Noordoost-Nederland verder bevorderen? 03:47:46.418 --> 03:47:49.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Er gebeuren inderdaad hele mooie dingen in de regio, bijvoorbeeld in 03:47:49.389 --> 03:47:52.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Twente, waar het TexPlusinitiatief onderdeel uitmaakt van een 03:47:52.989 --> 03:47:56.439 align:middle line:82% position:46% size:100% regiodeal. IenW voert overleg met de regionale 03:47:56.558 --> 03:47:59.969 align:middle line:82% position:46% size:100% textielhubs, ook om de onderlinge verbinding te versterken. 03:48:00.090 --> 03:48:04.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook voor specifieke projecten wordt er samengewerkt met de regio, zoals 03:48:04.659 --> 03:48:08.190 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld bij de Denim Deal met de Metropoolregio Amsterdam en voor 03:48:08.370 --> 03:48:10.860 align:middle line:82% position:46% size:100% hoogwaardige textielrecycling met Twente. 03:48:11.879 --> 03:48:16.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook speelt de Dutch Circular Textile Valley een belangrijke verbindende 03:48:16.780 --> 03:48:20.138 align:middle line:82% position:46% size:100% rol voor de regio's als netwerkorganisatie voor circulaire 03:48:20.259 --> 03:48:23.250 align:middle line:82% position:46% size:100% textiel. Dan was er nog een vraag van mevrouw 03:48:23.370 --> 03:48:27.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Bouchallikh en mevrouw Van der Graaf over hoe het staat met het recht op 03:48:27.290 --> 03:48:29.216 align:middle line:82% position:46% size:100% reparatie. We zetten op verschillende manieren 03:48:29.335 --> 03:48:30.989 align:middle line:82% position:46% size:100% in op het bevorderen van reparatie. 03:48:33.000 --> 03:48:36.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Er gebeurt veel op Europees niveau, en dat steunen we en jagen we ook 03:48:36.569 --> 03:48:39.308 align:middle line:82% position:46% size:100% aan. U wordt binnenkort per BNC-fiche 03:48:39.429 --> 03:48:43.149 align:middle line:82% position:46% size:100% geïnformeerd over het recente beleidspakket, dat ook aan reparatie 03:48:43.270 --> 03:48:46.600 align:middle line:82% position:46% size:100% raakt. Na de zomer volgt nog een volgend 03:48:46.719 --> 03:48:50.350 align:middle line:82% position:46% size:100% pakket uit de EU, waar het recht op reparatie ook onderdeel van 03:48:50.469 --> 03:48:53.399 align:middle line:82% position:46% size:100% uitmaakt. Op nationaal niveau werk ik aan een 03:48:53.610 --> 03:48:57.099 align:middle line:82% position:46% size:100% reparateursregister om consumenten te helpen hun producten te laten 03:48:57.218 --> 03:48:57.779 align:middle line:82% position:46% size:100% repareren. 03:49:00.690 --> 03:49:03.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf had nog gevraagd naar retourzendingen uit de 03:49:03.809 --> 03:49:06.239 align:middle line:82% position:46% size:100% e commerce; ze vindt het zonde dat die worden weggegooid. 03:49:06.500 --> 03:49:09.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Webwinkels vinden het vaak, net als ik, ook zonde om retourzendingen weg 03:49:09.790 --> 03:49:12.308 align:middle line:82% position:46% size:100% te gooien. Ze proberen het zo veel mogelijk 03:49:12.429 --> 03:49:15.790 align:middle line:82% position:46% size:100% terug op voorraad te brengen of aan opkopers te verkopen, maar toch 03:49:15.909 --> 03:49:18.323 align:middle line:82% position:46% size:100% blijft er een stroom over die niet te verkopen is omdat het product 03:49:18.442 --> 03:49:23.439 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld is gebruikt. De Europese Commissie is voornemens 03:49:23.558 --> 03:49:26.790 align:middle line:82% position:46% size:100% verplicht te stellen dat webwinkels rapporteren hoeveel ze weggooien. 03:49:27.360 --> 03:49:30.939 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou graag zien dat daarmee verder wordt gegaan, en ik pleit bij de 03:49:31.058 --> 03:49:33.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Commissie voor een verbod op de verbranding van onverkochte 03:49:34.030 --> 03:49:37.228 align:middle line:82% position:46% size:100% goederen, in ieder geval in de textielsector. 03:49:37.780 --> 03:49:41.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast ben ik met de minister van EZK in gesprek over maatregelen om 03:49:41.530 --> 03:49:44.849 align:middle line:82% position:46% size:100% de nadelige effecten van e commerce te verminderen. 03:49:46.338 --> 03:49:49.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf had ook nog een vraag over wat we doen om meer 03:49:49.138 --> 03:49:52.349 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijkheid te krijgen over microplastics in het ecosysteem en 03:49:52.468 --> 03:49:56.229 align:middle line:82% position:46% size:100% het menselijk lichaam. Ik financier kennisopbouw over 03:49:56.500 --> 03:50:00.079 align:middle line:82% position:46% size:100% microplastics. Ik heb €230.000 beschikbaar gesteld 03:50:00.200 --> 03:50:02.679 align:middle line:82% position:46% size:100% voor onderzoek naar methoden om microplastics in water te meten. 03:50:04.329 --> 03:50:07.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Samen met VWS financier ik ook onderzoek naar effecten van 03:50:07.399 --> 03:50:13.030 align:middle line:82% position:46% size:100% microplastics op de gezondheid. Ik ben het wel met mevrouw Van der 03:50:13.149 --> 03:50:15.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Graaf eens dat het voorzorgsprincipe van toepassing is. 03:50:16.409 --> 03:50:19.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil microplasticsvervuiling zo veel mogelijk bij de bron proberen 03:50:19.979 --> 03:50:22.750 align:middle line:82% position:46% size:100% aan te pakken, want zwerfafval is een belangrijke bron van 03:50:22.870 --> 03:50:26.929 align:middle line:82% position:46% size:100% microplastics in het milieu. De maatregelen die ik eind maart heb 03:50:27.049 --> 03:50:30.709 align:middle line:82% position:46% size:100% gepresenteerd om plastic zwerfafval tegen te gaan, zijn dus ook 03:50:30.829 --> 03:50:33.280 align:middle line:82% position:46% size:100% belangrijk voor het voorkomen van microplastics in het milieu. 03:50:34.379 --> 03:50:38.668 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook in Europa pleit ik voor een ambitieuze aanpak van microplastics. 03:50:40.040 --> 03:50:43.888 align:middle line:82% position:46% size:100% De laatste vraag van mevrouw Van der Graaf gaat over duurzaam bouwen. 03:50:44.099 --> 03:50:47.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag raakt aan het Bouwbesluit. Hoewel ik sympathie voel voor de 03:50:47.950 --> 03:50:51.250 align:middle line:82% position:46% size:100% gedachte achter de vraag, kan ik die nu niet beantwoorden. 03:50:51.370 --> 03:50:54.479 align:middle line:82% position:46% size:100% Het Bouwbesluit is ook de verantwoordelijkheid van de minister 03:50:54.600 --> 03:50:56.308 align:middle line:82% position:46% size:100% voor Volkshuisvesting, Hugo de Jonge. 03:50:56.489 --> 03:50:59.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal de vraag wel aan hem doorgeleiden. 03:50:59.700 --> 03:51:03.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee ben ik gekomen aan het einde van mijn beantwoording, voorzitter. 03:51:05.030 --> 03:51:07.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, mevrouw de staatssecretaris. 03:51:07.409 --> 03:51:10.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk nog even naar de leden. Uiteraard heeft mevrouw Van Esch 03:51:10.888 --> 03:51:15.738 align:middle line:82% position:46% size:100% haar hand opgestoken. U heeft waarschijnlijk een vraag of 03:51:15.918 --> 03:51:19.350 align:middle line:82% position:46% size:100% meerdere vragen gemist. Het kan natuurlijk zijn dat die in 03:51:19.469 --> 03:51:22.439 align:middle line:82% position:46% size:100% de tweede termijn worden behandeld. Dat heeft de staatssecretaris al 03:51:22.558 --> 03:51:24.360 align:middle line:82% position:46% size:100% aangekondigd. Maar gaat uw gang, want dan kunnen 03:51:24.479 --> 03:51:26.882 align:middle line:82% position:46% size:100% we die op z'n minst inventariseren. Het kan ook zijn dat de 03:51:27.003 --> 03:51:29.459 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris die nu al kan beantwoorden. 03:51:32.799 --> 03:51:35.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb naar mijn gevoel geen antwoord gehad op de vraag over de e 03:51:35.780 --> 03:51:39.099 align:middle line:82% position:46% size:100% commerceverpakkingen. Die mis ik dus nog. 03:51:39.759 --> 03:51:42.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik stel voor dat we de vragen eerst 03:51:46.120 --> 03:51:48.629 align:middle line:82% position:46% size:100% inventariseren, waarna ze in één keer beantwoord kunnen worden. 03:51:48.750 --> 03:51:51.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik was even benieuwd naar de 03:51:51.299 --> 03:51:53.879 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten en de belasting die daar dan terechtkomt. 03:51:54.000 --> 03:51:55.318 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik dacht dat de staatssecretaris daarop terug zou komen. 03:51:55.439 --> 03:51:58.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als ze zegt dat ze nu helemaal klaar is, dan heb ik dat misschien 03:51:58.520 --> 03:52:01.088 align:middle line:82% position:46% size:100% gemist. Een andere vraag is hoe je 03:52:03.308 --> 03:52:06.989 align:middle line:82% position:46% size:100% in Europa consequent alles laat aansluiten op wat we hier aan het 03:52:07.110 --> 03:52:08.918 align:middle line:82% position:46% size:100% doen zijn. Wat zijn dan de gebieden waarop je 03:52:09.040 --> 03:52:10.148 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk sneller zou willen? 03:52:11.799 --> 03:52:13.719 align:middle line:82% position:46% size:100% Een van mijn vragen daarover had 03:52:16.558 --> 03:52:18.540 align:middle line:82% position:46% size:100% betrekking op microplastics. Voorzitter. 03:52:19.138 --> 03:52:24.338 align:middle line:82% position:46% size:100% De relevante vraag die ik nog open heb staan, gaat misschien wat minder 03:52:24.459 --> 03:52:27.280 align:middle line:82% position:46% size:100% over circulaire economie maar wel over de vraag hoe we de 03:52:27.399 --> 03:52:30.819 align:middle line:82% position:46% size:100% beschikbaarheid van grondstoffen voor de lange termijn voor onszelf 03:52:31.860 --> 03:52:34.290 align:middle line:82% position:46% size:100% en Europa veiligstellen. In hoeverre is dit kabinet ook bezig 03:52:34.500 --> 03:52:38.040 align:middle line:82% position:46% size:100% met het faciliteren van het bedrijfsleven met betrekking tot 03:52:38.159 --> 03:52:40.088 align:middle line:82% position:46% size:100% reshoring? Hebben we nou in beeld welke 03:52:40.209 --> 03:52:44.189 align:middle line:82% position:46% size:100% kritische processen naast energie echt nodig zijn, bijvoorbeeld het 03:52:44.308 --> 03:52:47.476 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclen en hergebruiken van kobalt? Wat zijn de mogelijkheden om dat 03:52:47.595 --> 03:52:50.180 align:middle line:82% position:46% size:100% lokaal hier in Nederland, of in Duitsland of in België — het kan mij 03:52:50.299 --> 03:52:52.350 align:middle line:82% position:46% size:100% niet schelen waar dat gebeurt, als het in ieder geval maar gebeurt — 03:52:52.620 --> 03:52:55.760 align:middle line:82% position:46% size:100% veilig en beschikbaar voor West-Europa te organiseren? 03:52:55.879 --> 03:52:56.809 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag staat volgens mij nog open. 03:52:57.799 --> 03:53:00.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dan kijk ik naar de 03:53:00.329 --> 03:53:04.290 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Is zij in staat om deze vragen in 03:53:04.409 --> 03:53:06.318 align:middle line:82% position:46% size:100% deze termijn te beantwoorden? Als dat niet kan, dan ... 03:53:06.439 --> 03:53:08.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Zal ik dat in tweede termijn doen? Dat is prima. 03:53:09.138 --> 03:53:14.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan stel ik voor dat we de vergadering schorsen tot 14.15 uur. 03:53:15.079 --> 03:53:18.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ruim 25 minuten. Is dat voldoende? 03:53:20.509 --> 03:53:24.509 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, mijn suggestie zou zijn om eerst de tweede termijn van de 03:53:24.629 --> 03:53:25.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamer 03:53:26.599 --> 03:53:27.739 align:middle line:82% position:46% size:100% te doen en dat we eventueel daarna ... 03:53:27.860 --> 03:53:33.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lijkt me een goed idee. Dan houden we eerst een korte pauze 03:53:33.549 --> 03:53:36.610 align:middle line:82% position:46% size:100% van vijf minuten, doen we daarna de tweede termijn van de Kamer en 03:53:36.729 --> 03:53:36.790 align:middle line:82% position:46% size:100% vervolgens de beantwoording. De vergadering wordt van 13.54 uur 03:53:36.909 --> 03:53:37.739 align:middle line:82% position:46% size:100% tot 14.04 uur 04:04:49.558 --> 04:04:51.429 align:middle line:82% position:46% size:100% geschorst. We vervolgen het commissiedebat 04:04:51.549 --> 04:04:55.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Circulaire economie. We starten met de tweede termijn van 04:04:55.870 --> 04:05:00.388 align:middle line:82% position:46% size:100% de zijde van de Kamer. Ik stel anderhalve minuut spreektijd 04:05:01.079 --> 04:05:04.409 align:middle line:82% position:46% size:100% per lid voor. U bent in de gelegenheid om twee 04:05:06.058 --> 04:05:09.549 align:middle line:82% position:46% size:100% interrupties richting de collega's te stellen. 04:05:09.670 --> 04:05:13.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna schorsen we kort, waarna we overgaan tot de beantwoording door 04:05:13.770 --> 04:05:16.269 align:middle line:82% position:46% size:100% de staatssecretaris. Als eerste geef ik het woord aan 04:05:16.388 --> 04:05:19.029 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Hagen. Dank, voorzitter. 04:05:19.360 --> 04:05:22.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Allereerst dank en mijn complimenten aan de staatssecretaris, want ik 04:05:22.520 --> 04:05:25.909 align:middle line:82% position:46% size:100% geloof dat wij als commissie haar hebben overstelpt met honderden 04:05:26.030 --> 04:05:29.569 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen. Dat geeft ook wel een beetje aan in 04:05:29.690 --> 04:05:30.829 align:middle line:82% position:46% size:100% welke fase van de procedure we nu zitten. 04:05:30.950 --> 04:05:32.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dus graag een tweeminutendebat aanvragen. 04:05:33.129 --> 04:05:35.228 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd komt er dus een brief in mei. 04:05:35.588 --> 04:05:37.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook weten we dat in het vierde kwartaal dat nationaal plan komt. 04:05:37.969 --> 04:05:40.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien is dit ook wel een ordevoorstel, maar we zien we hoever 04:05:40.668 --> 04:05:40.989 align:middle line:82% position:46% size:100% we komen. 04:05:44.459 --> 04:05:47.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zit gewoon even te zoeken naar hoe we procedureel als commissie de 04:05:47.540 --> 04:05:50.179 align:middle line:82% position:46% size:100% juiste input kunnen leveren en hoe we de volgende keer weer echt met 04:05:50.299 --> 04:05:53.409 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar in debat kunnen. Ik vind het prima dat we feitelijke 04:05:53.709 --> 04:05:55.870 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen stellen, maar dat kunnen we ook in een andere ronde doen. 04:05:56.168 --> 04:05:57.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Het voelt wel een beetje als een gemiste kans. 04:05:58.489 --> 04:06:01.189 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk dus ook naar de griffier. Heeft zij misschien een idee hoe we 04:06:01.308 --> 04:06:03.259 align:middle line:82% position:46% size:100% dit het beste kunnen borgen? Ik zou zeggen: wel een 04:06:03.379 --> 04:06:08.168 align:middle line:82% position:46% size:100% tweeminutendebat, maar pas nadat we de brief hebben gekregen. 04:06:09.349 --> 04:06:12.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik vraag nog kort aandacht voor 04:06:12.250 --> 04:06:15.668 align:middle line:82% position:46% size:100% consumentenmisleiding. Dit is namelijk al verboden in 04:06:15.849 --> 04:06:18.699 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland, en er loopt ook een onderzoek bij de ACM. 04:06:19.540 --> 04:06:22.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de heer Goudzwaard triggerde mij nog wel even, omdat hij een 04:06:22.638 --> 04:06:24.799 align:middle line:82% position:46% size:100% bepaald beeld heeft waar hij niet naartoe wil met de circulaire 04:06:24.920 --> 04:06:28.069 align:middle line:82% position:46% size:100% economie. Op dit moment is het gewoon zo dat 04:06:28.190 --> 04:06:30.409 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten met geplande veroudering werken. 04:06:30.530 --> 04:06:34.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is gewoon zo dat een extra sale of een extra uitverkoop, drie voor 04:06:36.459 --> 04:06:37.299 align:middle line:82% position:46% size:100% de prijs van twee, 04:06:38.860 --> 04:06:41.370 align:middle line:82% position:46% size:100% overconsumptie en overproductie juist uitlokt. 04:06:41.489 --> 04:06:43.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus volgens mij moeten er wel degelijk nog een aantal stappen 04:06:43.790 --> 04:06:46.308 align:middle line:82% position:46% size:100% gezet worden. Mijn vraag aan de staatssecretaris 04:06:46.429 --> 04:06:50.329 align:middle line:82% position:46% size:100% is daarom ook: welke definitie van "greenwashing", en binnen 04:06:50.450 --> 04:06:52.629 align:middle line:82% position:46% size:100% "greenwashing" van "groene claims", hanteren wij? 04:06:53.049 --> 04:06:55.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil zij dit inzichtelijk maken in een brief? 04:06:56.209 --> 04:06:56.689 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 04:06:58.308 --> 04:07:01.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch. Dank u, voorzitter. 04:07:02.610 --> 04:07:06.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn conclusie na in ieder geval dit debat is dat ik het gevoel heb dat 04:07:08.099 --> 04:07:10.248 align:middle line:82% position:46% size:100% we in herhaling vallen. Net als in andere debatten wordt er 04:07:10.369 --> 04:07:11.700 align:middle line:82% position:46% size:100% gezegd dat er "nog heel veel aan 04:07:13.440 --> 04:07:14.639 align:middle line:82% position:46% size:100% komt". Ik heb best begrip voor het feit dat 04:07:14.760 --> 04:07:18.280 align:middle line:82% position:46% size:100% deze staatssecretaris pas drie maanden bezig is, maar ik blijf het 04:07:18.399 --> 04:07:22.860 align:middle line:82% position:46% size:100% toch wel moeilijk vinden, omdat er al sinds 2016 een programma voor de 04:07:23.940 --> 04:07:26.559 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie ligt. Gaan we in het najaar dan een nieuw 04:07:26.680 --> 04:07:28.659 align:middle line:82% position:46% size:100% programma voor de circulaire economie krijgen? 04:07:28.780 --> 04:07:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Of zal dat een update zijn van het huidige programma? 04:07:34.409 --> 04:07:39.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Alles wat er moet gebeuren, staat al opgeschreven, en het PBL is 04:07:39.700 --> 04:07:41.579 align:middle line:82% position:46% size:100% hartstikke duidelijk over wat er moet. 04:07:41.968 --> 04:07:46.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik blijf wel een beetje met het gevoel zitten dat er nog van alles 04:07:46.799 --> 04:07:51.000 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat komen, maar dat we allang weten wat er nodig is en dat we 04:07:52.739 --> 04:07:55.806 align:middle line:82% position:46% size:100% allang stappen hadden kunnen zetten. In alle eerlijkheid: daar baal ik 04:07:55.925 --> 04:07:57.719 align:middle line:82% position:46% size:100% toch wel een beetje van. 04:08:00.000 --> 04:08:03.968 align:middle line:82% position:46% size:100% Meerdere leden hebben gezegd dat we midden in een klimaat- en 04:08:04.088 --> 04:08:08.270 align:middle line:82% position:46% size:100% biodiversiteitscrisis en in een plasticcrisis zitten. 04:08:08.389 --> 04:08:11.627 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben helemaal geen tijd meer om te wachten tot het najaar, tot er 04:08:11.746 --> 04:08:14.819 align:middle line:82% position:46% size:100% weer nieuwe plannen komen, aangezien we allang weten wat er moet 04:08:14.940 --> 04:08:18.549 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeuren. Ik heb nog een paar korte vragen 04:08:18.668 --> 04:08:21.540 align:middle line:82% position:46% size:100% over een aantal punten die aan de orde zijn geweest. 04:08:21.959 --> 04:08:24.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb niet het gevoel dat we ten aanzien van de innameplicht een stap 04:08:25.168 --> 04:08:27.000 align:middle line:82% position:46% size:100% dichterbij gaan komen. Ik ben wel benieuwd of het 04:08:32.489 --> 04:08:35.170 align:middle line:82% position:46% size:100% niet gewoon slim is — aangezien er zoveel zorgen leven, ook in de 04:08:35.290 --> 04:08:36.379 align:middle line:82% position:46% size:100% maatschappij — om het effect van statiegeld op blikjes maar ook op 04:08:36.498 --> 04:08:37.110 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic flesjes eerder te gaan evalueren. 04:08:38.519 --> 04:08:42.670 align:middle line:82% position:46% size:100% De noodzaak tot eerder evalueren blijkt constant; ik denk dus dat het 04:08:42.790 --> 04:08:44.739 align:middle line:82% position:46% size:100% essentieel is om dat te doen. Ik ben benieuwd of de 04:08:44.860 --> 04:08:46.648 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris bereid is om dat te doen. 04:08:47.040 --> 04:08:49.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Bij wasbare luiers bleef het een beetje vaag. 04:08:49.899 --> 04:08:53.468 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat komt er nou precies voor informatie en hoe komt die eruit te 04:08:53.588 --> 04:08:55.899 align:middle line:82% position:46% size:100% zien? Wanneer komt die informatie onze 04:08:56.020 --> 04:08:57.599 align:middle line:82% position:46% size:100% kant op? En komen er dan ook concrete 04:08:57.838 --> 04:09:01.290 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidsvoorstellen over wat we gaan doen met luiers an sich. 04:09:01.409 --> 04:09:05.859 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot. Over de e-commerceverpakkingen komt 04:09:05.978 --> 04:09:07.309 align:middle line:82% position:46% size:100% deze staatssecretaris nog te spreken. 04:09:07.430 --> 04:09:10.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan heb ik nog één korte vraag. Er is aangegeven dat er meer 04:09:10.549 --> 04:09:15.099 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie komt over de mogelijkheid tot refill in supermarkten, in 04:09:15.218 --> 04:09:17.799 align:middle line:82% position:46% size:100% navolging van Frankrijk. Ik ben wel benieuwd of in diezelfde 04:09:17.918 --> 04:09:20.918 align:middle line:82% position:46% size:100% brief de wettelijke verankeringsmogelijkheden worden 04:09:21.039 --> 04:09:22.019 align:middle line:82% position:46% size:100% meegenomen die ze in Frankrijk hebben: 04:09:24.120 --> 04:09:25.690 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe kan dat in Nederland vorm krijgen? 04:09:25.809 --> 04:09:29.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Anders blijven we met diezelfde stimulerende maatregelen zitten. 04:09:29.379 --> 04:09:31.168 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, mevrouw Van Esch. Mevrouw Mulder. 04:09:31.799 --> 04:09:33.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dank. Dank aan de staatssecretaris voor 04:09:33.909 --> 04:09:34.709 align:middle line:82% position:46% size:100% haar beantwoording. 04:09:36.750 --> 04:09:40.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb in mijn eerste termijn ingebracht dat het voorbeeld van het 04:09:40.270 --> 04:09:43.420 align:middle line:82% position:46% size:100% rapport van de ambtelijke werkgroep met Laura van Geest, "Bestemming 04:09:43.540 --> 04:09:45.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Parijs: Wegwijzer voor 04:09:46.940 --> 04:09:49.659 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatkeuzes", ook een optie zou kunnen zijn voor de circulaire 04:09:49.780 --> 04:09:53.129 align:middle line:82% position:46% size:100% economie. Ik verwacht dat dan terug in 04:09:54.750 --> 04:09:58.420 align:middle line:82% position:46% size:100% wat wij gaan krijgen in Q4, want dan weten we ook waar de kosten komen te 04:09:58.540 --> 04:10:03.610 align:middle line:82% position:46% size:100% liggen van de verschillende opties. Ik heb net al betoogd dat ik het 04:10:03.729 --> 04:10:09.069 align:middle line:82% position:46% size:100% idee heb dat door de inrichting van de UPV er best wel veel op het 04:10:09.190 --> 04:10:12.069 align:middle line:82% position:46% size:100% bordje komt te liggen van gemeenten en dat uiteindelijk de inwoners 04:10:12.190 --> 04:10:15.610 align:middle line:82% position:46% size:100% daardoor extra betalen. Dat is niet de weg die het CDA zou 04:10:15.729 --> 04:10:20.139 align:middle line:82% position:46% size:100% willen zien in de Tweede Kamer. Daar zou ik dan wel graag helderheid 04:10:20.260 --> 04:10:22.888 align:middle line:82% position:46% size:100% over hebben. Het is mij nog steeds niet helemaal 04:10:23.338 --> 04:10:28.079 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk hoe dat dan oploopt met het Europese traject en ook met de 04:10:28.200 --> 04:10:29.759 align:middle line:82% position:46% size:100% andere R'en. We hebben het hier namelijk wel heel 04:10:29.879 --> 04:10:34.259 align:middle line:82% position:46% size:100% erg veel over recycling, en al die andere R'en delven het onderspit. 04:10:34.530 --> 04:10:37.379 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat een gemiste kans. PBL vindt dat ook. 04:10:37.829 --> 04:10:41.638 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat dat in de brief wordt benoemd die in mei naar de Kamer 04:10:41.759 --> 04:10:44.950 align:middle line:82% position:46% size:100% komt. Ik heb wel een beetje hetzelfde 04:10:45.069 --> 04:10:50.319 align:middle line:82% position:46% size:100% gevoel als collega Hagen, namelijk dat het hier wel heel veel vragen 04:10:50.440 --> 04:10:53.049 align:middle line:82% position:46% size:100% stellen is, maar niet dat we richting meegeven aan de 04:10:53.168 --> 04:10:55.689 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris. Ik vind het wel belangrijk dat we 04:10:55.808 --> 04:11:01.020 align:middle line:82% position:46% size:100% dat doen, zodat haar beleid straks ook gedragen wordt door de Kamer. 04:11:02.338 --> 04:11:06.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien kan de staatssecretaris nog toezeggen dat zij een brief 04:11:06.139 --> 04:11:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100% stuurt over hoe het procedureel nou eigenlijk zit, want daar zwemmen we 04:11:09.370 --> 04:11:12.259 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal een beetje in. Zij kan daarmee richting geven aan 04:11:12.379 --> 04:11:16.148 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe dat Europees werkt en op welke termijn welke besluiten worden 04:11:16.269 --> 04:11:17.420 align:middle line:82% position:46% size:100% genomen, bijvoorbeeld over microplastics. 04:11:17.540 --> 04:11:19.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn verzoek is of ze dat niet allemaal in aparte brieven kan doen, 04:11:19.979 --> 04:11:21.069 align:middle line:82% position:46% size:100% want anders — daar zit mijn irritatie 04:11:22.819 --> 04:11:23.699 align:middle line:82% position:46% size:100% misschien ook wel een beetje 04:11:26.700 --> 04:11:30.308 align:middle line:82% position:46% size:100% — kunnen we er minder goed op sturen, en dat zouden we wel willen 04:11:30.429 --> 04:11:32.679 align:middle line:82% position:46% size:100% doen als Tweede Kamer. Dank, voorzitter, ook voor uw 04:11:32.799 --> 04:11:35.269 align:middle line:82% position:46% size:100% coulance. Dat klonk meer als een zorg, mevrouw 04:11:35.388 --> 04:11:37.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Mulder. Laten we het daarbij houden. 04:11:37.809 --> 04:11:40.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Bouchallikh. Dank, voorzitter. 04:11:40.409 --> 04:11:43.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank ook aan de staatssecretaris en haar team voor het beantwoorden van 04:11:43.138 --> 04:11:45.540 align:middle line:82% position:46% size:100% de vragen. Mijn allereerste interruptie in dit 04:11:45.659 --> 04:11:49.338 align:middle line:82% position:46% size:100% debat ging over de impact van wat we hier aan het doen zijn en over wat 04:11:50.239 --> 04:11:54.780 align:middle line:82% position:46% size:100% in alle brieven die onze kant op komen wordt meegenomen en wat niet, 04:11:54.899 --> 04:11:56.418 align:middle line:82% position:46% size:100% want eerlijk gezegd heb ook ik daar geen zicht op. 04:11:56.540 --> 04:11:59.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik sluit me dus graag aan bij het verzoek, of de zorg of wat het ook 04:11:59.610 --> 04:12:02.389 align:middle line:82% position:46% size:100% geweest mag zijn, van mevrouw Mulder. 04:12:02.808 --> 04:12:05.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat we hier uiteindelijk wel wat concretere zaken voor elkaar 04:12:05.399 --> 04:12:08.659 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan krijgen, want dat is ontzettend nodig. 04:12:10.229 --> 04:12:16.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben blij met de toezegging van de staatssecretaris — tenminste, zo heb 04:12:16.629 --> 04:12:20.649 align:middle line:82% position:46% size:100% ik haar geïnterpreteerd — om te kijken hoe textiel aan het eind van 04:12:20.770 --> 04:12:21.088 align:middle line:82% position:46% size:100% de keten 04:12:22.709 --> 04:12:25.058 align:middle line:82% position:46% size:100% onderdeel kan zijn van maatschappelijk verantwoord 04:12:25.179 --> 04:12:27.909 align:middle line:82% position:46% size:100% ondernemen, dus dat we niet alleen kijken naar circulariteit, maar ook 04:12:28.030 --> 04:12:31.599 align:middle line:82% position:46% size:100% naar hoe dit traject duurzaam en sociaal is voor de rest van de 04:12:31.718 --> 04:12:32.159 align:middle line:82% position:46% size:100% wereld. 04:12:33.780 --> 04:12:37.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb niet echt een vervolgvraag. Ik zou nog wel iets willen meegeven 04:12:38.218 --> 04:12:42.250 align:middle line:82% position:46% size:100% over het wetsvoorstel dat momenteel bij het andere ministerie aan de 04:12:42.370 --> 04:12:44.620 align:middle line:82% position:46% size:100% orde is. Ik snap heel goed dat we in 04:12:44.739 --> 04:12:47.468 align:middle line:82% position:46% size:100% departementen werken, maar ik zou het heel jammer vinden als we 04:12:47.588 --> 04:12:50.129 align:middle line:82% position:46% size:100% daardoor allerlei zaken langs elkaar heen regelen. 04:12:50.308 --> 04:12:52.478 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is namelijk ontzettend belangrijk dat tweedehandsspullen zo 04:12:52.599 --> 04:12:55.329 align:middle line:82% position:46% size:100% makkelijk mogelijk weer verkocht kunnen worden, dus ik doe nogmaals 04:12:55.450 --> 04:12:57.728 align:middle line:82% position:46% size:100% de oproep aan de staatssecretaris om binnen de beperkingen die ik ook 04:12:57.849 --> 04:13:00.750 align:middle line:82% position:46% size:100% begrijp misschien wel zo veel mogelijk "door te 04:13:02.399 --> 04:13:03.879 align:middle line:82% position:46% size:100% drukken". Want uiteindelijk moeten we dit toch 04:13:04.000 --> 04:13:05.579 align:middle line:82% position:46% size:100% samen gaan doen, ook met andere departementen. 04:13:06.629 --> 04:13:07.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dank u wel, mevrouw Bouchallikh. 04:13:07.799 --> 04:13:09.717 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort. Voorzitter, dank. 04:13:09.836 --> 04:13:12.468 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook dank aan de staatssecretaris voor haar beantwoording en de 04:13:12.588 --> 04:13:14.690 align:middle line:82% position:46% size:100% toezeggingen. Hoe mooi zou het zijn als die 04:13:14.809 --> 04:13:18.229 align:middle line:82% position:46% size:100% toezegging over beton bij Rijkswaterstaat de consequentie zou 04:13:18.350 --> 04:13:21.319 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben dat de overheid launching customer zou worden in het kader van 04:13:21.440 --> 04:13:25.129 align:middle line:82% position:46% size:100% circulariteit? Ergens in haar betoog hoorde ik de 04:13:25.250 --> 04:13:27.978 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris op zoek zijn naar een soort nieuwe definitie van 04:13:28.099 --> 04:13:32.250 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. Als ik met ondernemers praat over 04:13:32.370 --> 04:13:34.530 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie, dan gaat het eigenlijk altijd alleen maar over de 04:13:34.649 --> 04:13:37.129 align:middle line:82% position:46% size:100% beschikbaarheid van herbruikbare goedkope grondstoffen. 04:13:37.940 --> 04:13:41.189 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de eerste suggestie. Als ik met inwoners praat over 04:13:41.308 --> 04:13:44.479 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie, dan gaat het eigenlijk alleen maar over hoe zij 04:13:44.600 --> 04:13:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% hun beschikbare herbruikbare grondstoffen, die we dan toevallig 04:13:48.120 --> 04:13:50.209 align:middle line:82% position:46% size:100% afval noemen, zo goedkoop mogelijk kwijt kunnen. 04:13:51.489 --> 04:13:54.349 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we die twee aan elkaar verbinden, ontstaat vanzelf die 04:13:54.468 --> 04:13:57.069 align:middle line:82% position:46% size:100% circulariteit. Dat doen we volgens de VVD niet 04:13:57.190 --> 04:14:01.840 align:middle line:82% position:46% size:100% zozeer door meer gedragsmaatregelen in die keten en vooral op inwoners 04:14:01.959 --> 04:14:05.829 align:middle line:82% position:46% size:100% op te duwen, maar vooral door belemmeringen weg te nemen waardoor 04:14:05.950 --> 04:14:08.689 align:middle line:82% position:46% size:100% ondernemers aan die stroom gaan trekken. 04:14:09.849 --> 04:14:13.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zit ons geloof. Dat zien we nog te weinig terug in 04:14:13.489 --> 04:14:14.576 align:middle line:82% position:46% size:100% het beleid. Die suggestie zou ik de 04:14:14.697 --> 04:14:18.685 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris willen meegeven. In de brieven voor de zomer en in 04:14:18.806 --> 04:14:21.860 align:middle line:82% position:46% size:100% het uitvoeringsprogramma in het vierde kwartaal zou ik daar heel 04:14:21.979 --> 04:14:24.250 align:middle line:82% position:46% size:100% graag een aantal voorbeelden van terugzien. 04:14:27.299 --> 04:14:31.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, twee vragen nog. Ik heb in de eerste termijn nog 04:14:31.750 --> 04:14:35.469 align:middle line:82% position:46% size:100% gevraagd om een stukje transparantie in de afvalketen te bewerkstelligen. 04:14:35.590 --> 04:14:37.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij heeft de staatssecretaris dat toegezegd als 04:14:37.540 --> 04:14:40.930 align:middle line:82% position:46% size:100% het gaat om grondstofstromen, maar ik zou ook nog willen vragen om daar 04:14:41.049 --> 04:14:45.239 align:middle line:82% position:46% size:100% met name de financiële component bij te betrekken. 04:14:47.049 --> 04:14:49.000 align:middle line:82% position:46% size:100% De tweede vraag heb ik aan het einde van de eerste termijn ook al 04:14:49.870 --> 04:14:52.148 align:middle line:82% position:46% size:100% gesteld, namelijk: hoe kunnen wij voor onze samenleving en binnen de 04:14:52.269 --> 04:14:53.049 align:middle line:82% position:46% size:100% zekere grenzen van de Europese Unie de processen borgen van bedrijven 04:14:53.168 --> 04:14:57.439 align:middle line:82% position:46% size:100% die nu nog afhankelijk zijn van processen die buiten onze 04:14:57.558 --> 04:14:59.769 align:middle line:82% position:46% size:100% invloedssfeer — denk aan China en Rusland 04:15:02.588 --> 04:15:03.399 align:middle line:82% position:46% size:100% — plaatsvinden? Dat 04:15:06.638 --> 04:15:11.120 align:middle line:82% position:46% size:100% noemen we reshoring. Het voorbeeld van kobalt is daar 04:15:11.239 --> 04:15:14.718 align:middle line:82% position:46% size:100% altijd heel erg tekenend in. Tot zover, voorzitter. 04:15:14.838 --> 04:15:16.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dank u wel. 04:15:16.149 --> 04:15:19.299 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Thijssen. Dank, voorzitter. 04:15:19.418 --> 04:15:20.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de staatssecretaris en haar team voor de beantwoording van alle 04:15:20.620 --> 04:15:20.968 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen. 04:15:25.718 --> 04:15:28.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik deel een beetje de frustratie van collega Van Esch. 04:15:28.899 --> 04:15:33.750 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben sinds 2016 een programma over circulaire economie en hebben 04:15:33.959 --> 04:15:36.659 align:middle line:82% position:46% size:100% best wel indringende rapportages dat we de doelen niet halen. 04:15:36.899 --> 04:15:39.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb er begrip voor dat deze staatssecretaris een beperkte tijd 04:15:39.879 --> 04:15:43.870 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris is, maar de circulaire economie en de plannen 04:15:43.989 --> 04:15:46.579 align:middle line:82% position:46% size:100% wachten niet. We krijgen volgende week dus een 04:15:46.700 --> 04:15:50.979 align:middle line:82% position:46% size:100% brief — oké, die gaan we lezen — en in het najaar komt er een plan. 04:15:51.100 --> 04:15:53.968 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaan we ook lezen en ik hoop dat daarin heel veel suggesties landen. 04:15:54.418 --> 04:15:57.059 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar kunnen we daar nou niet iets van een versnelling maken? 04:15:58.558 --> 04:16:01.168 align:middle line:82% position:46% size:100% Of kunnen we het daar nou niet objectiveren? 04:16:02.500 --> 04:16:04.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doen we ook bij klimaatbeleid. Daarbij maken we allemaal 04:16:04.729 --> 04:16:06.706 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen, waarna die worden doorgerekend door het PBL. 04:16:06.825 --> 04:16:08.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan zien we op een gegeven moment of we de doelen halen of niet. 04:16:09.049 --> 04:16:10.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo niet, dan worden er extra maatregelen genomen. 04:16:10.989 --> 04:16:13.599 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunnen we ook zoiets doen voor het programma dat in het najaar komt? 04:16:14.019 --> 04:16:16.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunnen we daarbij meteen een doorrekening krijgen? 04:16:16.159 --> 04:16:18.207 align:middle line:82% position:46% size:100% Als daaruit blijkt dat de doelen worden gehaald, dan is dat 04:16:18.326 --> 04:16:21.399 align:middle line:82% position:46% size:100% supercool, maar zo niet, dan moeten we er nog een tandje bij doen. 04:16:21.968 --> 04:16:24.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag me af of de staatssecretaris daar in de tweede 04:16:25.010 --> 04:16:28.149 align:middle line:82% position:46% size:100% termijn even op terug kan komen. Dan iets waar ik nog niet zoveel 04:16:28.270 --> 04:16:32.079 align:middle line:82% position:46% size:100% over gehoord heb. Het PBL zegt dat onze economie op 04:16:32.200 --> 04:16:35.338 align:middle line:82% position:46% size:100% sommige plaatsen zal groeien — opbouw — op sommige plaatsen 04:16:35.819 --> 04:16:38.500 align:middle line:82% position:46% size:100% omgevormd zal moeten worden — ombouw — en op sommige plaatsen ook gewoon 04:16:38.620 --> 04:16:41.349 align:middle line:82% position:46% size:100% afgebouwd zal moeten worden. Dit heb ik eerder gehoord, namelijk 04:16:41.468 --> 04:16:45.459 align:middle line:82% position:46% size:100% in mijn debat met de minister van Economische Zaken, mevrouw 04:16:45.579 --> 04:16:48.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Adriaansens, die er ook mee bezig is in het kader van haar 04:16:48.399 --> 04:16:50.968 align:middle line:82% position:46% size:100% maatwerkafspraken. Die gaan over klimaatdoelen. 04:16:51.638 --> 04:16:55.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als de staatssecretaris weet wat moet worden opgebouwd, afgebouwd 04:16:56.000 --> 04:16:57.920 align:middle line:82% position:46% size:100% en omgebouwd, is het dan niet heel erg verstandig om aan te schuiven 04:16:58.040 --> 04:17:00.769 align:middle line:82% position:46% size:100% bij die maatwerkafspraken en te zorgen dat daarin ook de circulaire 04:17:00.888 --> 04:17:02.379 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen worden meegenomen? 04:17:04.700 --> 04:17:07.129 align:middle line:82% position:46% size:100% Want dan slaan we twee vliegen in één klap. 04:17:07.940 --> 04:17:11.129 align:middle line:82% position:46% size:100% Als laatste nog even over dat lobbyverbod waar ik het over gehad 04:17:11.250 --> 04:17:11.450 align:middle line:82% position:46% size:100% heb. 04:17:14.058 --> 04:17:16.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Ekoplaza heeft nu schappen zonder plastic verpakkingen. 04:17:17.329 --> 04:17:20.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kunnen we de plasticindustrie wel vragen wat de toekomst van de 04:17:20.638 --> 04:17:23.159 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic verpakking is, maar die industrie zal niet heel snel zeggen: 04:17:23.280 --> 04:17:25.968 align:middle line:82% position:46% size:100% nou, die is er eigenlijk niet; kijk maar naar Ekoplaza! 04:17:26.659 --> 04:17:29.102 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat de staatssecretaris met iedereen wil praten. 04:17:29.222 --> 04:17:30.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het ook heel goed dat de staatssecretaris zegt: ik ben 04:17:31.110 --> 04:17:36.379 align:middle line:82% position:46% size:100% uiteindelijk degene die besluit. Maar toch moet iemand die partijen 04:17:36.500 --> 04:17:38.409 align:middle line:82% position:46% size:100% waarmee de staatssecretaris praat heel erg uitdagen. 04:17:38.888 --> 04:17:40.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft mevrouw Adriaansens bijvoorbeeld toegezegd. 04:17:40.959 --> 04:17:44.828 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze zei: ik wil wel een externe partij hebben die echt uitdaagt en 04:17:44.949 --> 04:17:48.620 align:middle line:82% position:46% size:100% test of wat we te horen krijgen van die fossiele lobby nou echt het 04:17:48.739 --> 04:17:50.979 align:middle line:82% position:46% size:100% beste is voor de wereld of het beste is voor die bedrijven. 04:17:51.418 --> 04:17:55.738 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen … Dus als u geen lobbyverbod wil, dan is dat jammer, 04:17:55.859 --> 04:17:58.709 align:middle line:82% position:46% size:100% maar dan vraag ik me wel af: hoe doet u die check dan? 04:17:58.888 --> 04:18:01.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe daagt u dan die verpakkingsindustrie echt uit? 04:18:02.239 --> 04:18:04.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Meneer Haverkort heeft daar tot slot 04:18:04.350 --> 04:18:07.750 align:middle line:82% position:46% size:100% nog een vraag over. De heer Thijssen benoemt het mooie 04:18:07.870 --> 04:18:10.629 align:middle line:82% position:46% size:100% voorbeeld van Ekoplaza, waar verpakkingsvrije producten worden 04:18:10.750 --> 04:18:10.949 align:middle line:82% position:46% size:100% aangeboden; een 04:18:13.799 --> 04:18:17.799 align:middle line:82% position:46% size:100% groentewinkel van vroeger, zeg maar. Daarmee wil ik Ekoplaza niet 04:18:17.918 --> 04:18:21.308 align:middle line:82% position:46% size:100% tekortdoen — begrijp me niet verkeerd — maar aan de andere kant 04:18:21.429 --> 04:18:22.019 align:middle line:82% position:46% size:100% van het spectrum 04:18:23.638 --> 04:18:28.319 align:middle line:82% position:46% size:100% zit natuurlijk ook de steeds groter wordende dienstverlening waarbij 04:18:29.280 --> 04:18:35.459 align:middle line:82% position:46% size:100% goederen en etenswaren via Picknickachtige distributienetwerken 04:18:36.690 --> 04:18:39.959 align:middle line:82% position:46% size:100% met busjes naar particulieren, naar mensen thuis worden toegebracht. 04:18:40.440 --> 04:18:44.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ontkom je niet aan verpakkingen. Dus ik zou de heer Thijssen nog wel 04:18:44.259 --> 04:18:47.638 align:middle line:82% position:46% size:100% willen vragen om in zijn redenatie niet het ene uiterste te benoemen 04:18:47.909 --> 04:18:50.229 align:middle line:82% position:46% size:100% zonder ook het andere te bekijken. Ik ben wel benieuwd hoe hij daarop 04:18:50.350 --> 04:18:50.790 align:middle line:82% position:46% size:100% reflecteert. 04:18:54.860 --> 04:18:57.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, ik zou zeggen: ga eens praten met de ondernemer van Ekoplaza. 04:18:57.408 --> 04:19:00.719 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij is dat een supermoderne en heel goede ondernemer. 04:19:00.840 --> 04:19:04.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, ik word niet gesponsord … Maar wel belobbyd! 04:19:05.299 --> 04:19:07.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik word ook niet belobbyd, maar ik kom er weleens en dan denk ik: hé, 04:19:07.909 --> 04:19:09.959 align:middle line:82% position:46% size:100% kijk nou eens, ik kan allemaal producten kopen zonder plastic 04:19:10.079 --> 04:19:13.530 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen; dat is fijn. Als Ekoplaza een bezorgservice zou 04:19:13.649 --> 04:19:16.959 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben, dan denk ik dat ik ook aan huis producten zonder die plastic 04:19:17.079 --> 04:19:18.530 align:middle line:82% position:46% size:100% verpakkingen geleverd zou kunnen krijgen. 04:19:18.649 --> 04:19:20.478 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij is er dus verschrikkelijk veel mogelijk. 04:19:20.599 --> 04:19:24.290 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten uit de R van recycling stappen en we moeten toe naar de R 04:19:24.549 --> 04:19:27.049 align:middle line:82% position:46% size:100% van: misschien kan het wel helemaal zonder, misschien kan het ook wel 04:19:27.168 --> 04:19:29.659 align:middle line:82% position:46% size:100% minder, misschien kunnen we wel langer doen met producten, misschien 04:19:29.780 --> 04:19:32.530 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen we ze wel repareren. Daar moeten we het systeem dan wel 04:19:32.649 --> 04:19:36.719 align:middle line:82% position:46% size:100% echt op uitdagen. Ik roep de staatssecretaris op om 04:19:38.599 --> 04:19:41.338 align:middle line:82% position:46% size:100% ook echt na te denken over hoe we die kant op kunnen. 04:19:41.459 --> 04:19:46.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, de heer Thijssen heeft zijn visie gegeven op hoe je daarmee moet 04:19:46.209 --> 04:19:48.700 align:middle line:82% position:46% size:100% omgaan. Wilt u daarop nog even reageren, 04:19:48.819 --> 04:19:51.088 align:middle line:82% position:46% size:100% meneer Haverkort? Ja, met name op die laatste 04:19:51.209 --> 04:19:52.920 align:middle line:82% position:46% size:100% opmerking. Repareren snap ik heel goed bij 04:19:53.040 --> 04:19:56.009 align:middle line:82% position:46% size:100% witgoed, maar bij versverpakkingen en vers voedsel zie ik dat wat 04:19:56.129 --> 04:19:58.888 align:middle line:82% position:46% size:100% minder naar voren komen. Ik ga een afspraak nemen met de 04:19:59.009 --> 04:20:01.549 align:middle line:82% position:46% size:100% ondernemer van Ekoplaza en daar mijn licht opsteken. 04:20:02.239 --> 04:20:06.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag de heer Thijssen vervolgens wel om oog te houden voor het feit 04:20:06.299 --> 04:20:10.950 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we in de toekomst, hoe vervelend dat wellicht in zijn ogen ook is, te 04:20:11.069 --> 04:20:13.430 align:middle line:82% position:46% size:100% maken blijven houden met plastic en kunststof verpakkingen. 04:20:13.700 --> 04:20:14.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. Dan gaan wij naar de volgende 04:20:14.879 --> 04:20:16.349 align:middle line:82% position:46% size:100% spreker. Dat is mevrouw Van der Graaf. 04:20:16.468 --> 04:20:19.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. Ik wil mij verontschuldigen voor het 04:20:19.748 --> 04:20:20.510 align:middle line:82% position:46% size:100% feit dat ik daarnet even afwezig was. 04:20:20.629 --> 04:20:20.859 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik was 04:20:22.599 --> 04:20:25.360 align:middle line:82% position:46% size:100% in de plenaire zaal, waar de Nationale Ombudsman zijn jaarverslag 04:20:25.479 --> 04:20:27.138 align:middle line:82% position:46% size:100% aanbood. Het is belangrijk dat wij dat als 04:20:27.259 --> 04:20:30.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamer in ontvangst nemen. Dat is zeker een legitieme reden. 04:20:30.690 --> 04:20:34.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb meegekregen wat de staatssecretaris heeft geantwoord, 04:20:34.280 --> 04:20:38.319 align:middle line:82% position:46% size:100% dus daar kom ik even op terug. Ik dank de staatssecretaris voor de 04:20:38.440 --> 04:20:42.920 align:middle line:82% position:46% size:100% fermheid waarmee zij de invoering van het statiegeld op blik gaat 04:20:43.040 --> 04:20:45.010 align:middle line:82% position:46% size:100% beschermen. Daar ben ik ontzettend blij mee. 04:20:45.129 --> 04:20:47.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij laat zich gelukkig niet afleiden door de discussie die momenteel 04:20:47.959 --> 04:20:49.388 align:middle line:82% position:46% size:100% speelt. Heel goed. 04:20:50.229 --> 04:20:54.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Heb ik haar goed begrepen dat zij sapflesjes helemaal gaat uitfaseren? 04:20:54.530 --> 04:20:56.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is natuurlijk nog veel beter dan een statiegeldsysteem. 04:20:56.750 --> 04:21:03.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben daar ook heel erg blij mee. Ik heb niet gehoord wat de stand 04:21:04.040 --> 04:21:04.709 align:middle line:82% position:46% size:100% van zaken is met het recht op reparatie. 04:21:04.829 --> 04:21:06.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zou ik in tweede termijn graag nog iets over horen. 04:21:06.259 --> 04:21:09.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien heb ik het gemist. Dan over het internetwinkelen. 04:21:12.319 --> 04:21:16.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat voegt het Europese voorstel tot rapportage en het verbod op 04:21:16.739 --> 04:21:19.769 align:middle line:82% position:46% size:100% verbranding nou precies toe? Ik neem aan dat bedrijven hun 04:21:19.888 --> 04:21:23.700 align:middle line:82% position:46% size:100% verliezen sowieso registreren en dat ons afvalsysteem sowieso is 04:21:23.819 --> 04:21:28.379 align:middle line:82% position:46% size:100% ingericht op verbranding als er geen andere toepassing of verwerking meer 04:21:28.500 --> 04:21:31.019 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk is. Welke verbetering wordt daar nou 04:21:31.138 --> 04:21:34.649 align:middle line:82% position:46% size:100% concreet mee gerealiseerd? Welke belemmeringen zijn er om 04:21:34.770 --> 04:21:38.968 align:middle line:82% position:46% size:100% direct naar het einddoel te gaan, namelijk het verplicht terug in de 04:21:39.088 --> 04:21:40.084 align:middle line:82% position:46% size:100% winkel krijgen van die retourstromen? 04:21:40.203 --> 04:21:41.449 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ging mijn vraag over. 04:21:44.629 --> 04:21:47.700 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris deelt de analyse dat het voorzorgsprincipe van 04:21:47.819 --> 04:21:52.270 align:middle line:82% position:46% size:100% toepassing is op microplastics. Maar als dat het geval is, dan 04:21:52.389 --> 04:21:56.699 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten producenten eerst bewijzen dat microplastics echt veilig zijn 04:21:57.000 --> 04:22:01.138 align:middle line:82% position:46% size:100% voordat ze gebruikt mogen worden. En dat gebeurt nu niet. 04:22:01.530 --> 04:22:03.209 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke misschien ook financiële verantwoordelijkheid ligt er 04:22:04.888 --> 04:22:08.699 align:middle line:82% position:46% size:100% bij het waarborgen van de veiligheid van het gebruik van plastic? 04:22:09.450 --> 04:22:13.968 align:middle line:82% position:46% size:100% Graag een reactie. Ik begrijp dat minister De Jonge 04:22:14.088 --> 04:22:16.909 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat over de bouw, maar deze staatssecretaris heeft de 04:22:17.030 --> 04:22:21.099 align:middle line:82% position:46% size:100% coördinatie voor het circulaire beleid in dit kabinet. 04:22:22.299 --> 04:22:25.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag haar graag hoe zij hier de vinger aan de pols houdt opdat de 04:22:26.030 --> 04:22:28.659 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstellingen uiteindelijk samenkomen. 04:22:28.959 --> 04:22:32.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik sluit af met de ruimte die de staatssecretaris heeft geboden om 04:22:32.989 --> 04:22:36.559 align:middle line:82% position:46% size:100% het voorbeeld van Frankijk te volgen voor verpakkingsvrije supermarkten. 04:22:36.680 --> 04:22:39.546 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch en de heer Thijssen vroegen daar aandacht voor. 04:22:39.665 --> 04:22:42.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Zelf heb ik dat ook gedaan. Ik denk echt dat wij dit voorbeeld 04:22:42.829 --> 04:22:45.588 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten volgen. De ruimte is er en het kan. 04:22:45.709 --> 04:22:46.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij moeten we gewoon ambitie tonen. 04:22:48.489 --> 04:22:49.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Dank u wel. 04:22:49.959 --> 04:22:52.429 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Goudzwaard namens 04:22:54.509 --> 04:22:57.750 align:middle line:82% position:46% size:100% JA21. Een hele korte inbreng, voorzitter. 04:22:57.870 --> 04:23:03.058 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil de staatssecretaris bedanken voor het feit dat ze al mijn vragen 04:23:03.479 --> 04:23:06.918 align:middle line:82% position:46% size:100% keurig netjes heeft beantwoord. Ik ben heel erg benieuwd naar de 04:23:07.039 --> 04:23:11.418 align:middle line:82% position:46% size:100% uitwerking van het digitale inkoopregister. 04:23:11.610 --> 04:23:14.629 align:middle line:82% position:46% size:100% Mogelijk zitten er nog hiaten in. 04:23:16.138 --> 04:23:16.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor de rest 04:23:18.500 --> 04:23:21.950 align:middle line:82% position:46% size:100% zou ik de staatssecretaris echt willen meegeven dat het goed is om 04:23:22.179 --> 04:23:28.349 align:middle line:82% position:46% size:100% na te denken over de mogelijke regeldruk die zij zou kunnen creëren 04:23:28.468 --> 04:23:32.759 align:middle line:82% position:46% size:100% als zij heel veel eisen gaat neerleggen bij het bedrijfsleven als 04:23:32.879 --> 04:23:36.579 align:middle line:82% position:46% size:100% het gaat om marketingcampagnes en ga zo maar door. 04:23:36.700 --> 04:23:40.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geloof echt dat er vanuit de mens een intrinsieke motivatie moet zijn 04:23:42.479 --> 04:23:44.459 align:middle line:82% position:46% size:100% om te consuminderen. Ik geloof daar heilig in. 04:23:44.588 --> 04:23:46.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga naar de schoenmaker toe. Ik probeer zo lang mogelijk met mijn 04:23:47.079 --> 04:23:47.969 align:middle line:82% position:46% size:100% telefoon te doen. 04:23:50.338 --> 04:23:51.350 align:middle line:82% position:46% size:100% De scheidslijn is 04:23:53.179 --> 04:23:54.468 align:middle line:82% position:46% size:100% echter heel wazig 04:23:56.599 --> 04:24:01.338 align:middle line:82% position:46% size:100% en moeilijk: wanneer wordt iemand getriggerd om extra te consumeren? 04:24:01.468 --> 04:24:04.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou ik de staatssecretaris even willen meegeven. 04:24:05.468 --> 04:24:08.959 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe kort deze inbreng ook is, de heer Thijssen heeft toch de behoefte 04:24:09.079 --> 04:24:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100% om 04:24:11.159 --> 04:24:13.918 align:middle line:82% position:46% size:100% u een vraag te stellen. Ik hoorde de heer Goudzwaard eerder 04:24:14.069 --> 04:24:17.829 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen dat we in een kapitalistisch systeem leven en dat we daarin 04:24:17.950 --> 04:24:20.929 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten consumeren. Begrijp ik nou goed dat de heer 04:24:21.049 --> 04:24:24.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Goudzwaard ervoor is om het verbod op tabaksreclame te verbieden? 04:24:24.620 --> 04:24:26.398 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we namelijk weer wat meer sigaretten consumeren. 04:24:26.519 --> 04:24:30.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Is dat de richting die we volgens de heer Goudzwaard op moeten? 04:24:32.209 --> 04:24:38.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, absoluut niet. Ik begrijp die redenatie van de heer 04:24:38.559 --> 04:24:39.119 align:middle line:82% position:46% size:100% Thijssen ook niet helemaal. 04:24:40.888 --> 04:24:45.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het goed is dat iedereen zich bewust wordt van de voetafdruk 04:24:45.610 --> 04:24:46.738 align:middle line:82% position:46% size:100% die hij of zij hier 04:24:48.299 --> 04:24:51.728 align:middle line:82% position:46% size:100% op de planeet heeft en dat er bewustwording wordt gecreëerd. 04:24:51.849 --> 04:24:54.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan zeker ook op scholen plaatsvinden. 04:24:54.489 --> 04:24:59.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat hartstikke goed is. Ik probeer te zeggen dat ik gewoon 04:24:59.770 --> 04:25:03.209 align:middle line:82% position:46% size:100% meer geloof in de kracht van de intrinsieke motivatie. 04:25:03.329 --> 04:25:05.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Dát probeer je de mensen mee te geven. 04:25:05.360 --> 04:25:08.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie heel veel rechtszaken opduiken met 04:25:10.610 --> 04:25:14.216 align:middle line:82% position:46% size:100% "dat is aansporen tot consumeren en dat niet". 04:25:14.335 --> 04:25:17.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben er hartstikke bang voor dat daar heel veel belastinggeld en 04:25:17.638 --> 04:25:20.510 align:middle line:82% position:46% size:100% regeldruk heen gaat. Dat punt wilde ik maken. 04:25:21.909 --> 04:25:25.379 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen nog een keer. 04:25:27.750 --> 04:25:30.398 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is waarom er een verbod is op rookreclames. 04:25:30.519 --> 04:25:33.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij willen dat er minder sigaretten worden geconsumeerd. 04:25:33.269 --> 04:25:35.920 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben heel lang geprobeerd het met bewustwording voor elkaar te 04:25:36.040 --> 04:25:37.780 align:middle line:82% position:46% size:100% krijgen. Dat hielp onvoldoende en daarom 04:25:37.899 --> 04:25:41.860 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft de overheid ingegrepen. En zo zijn er ook in de rest van 04:25:41.979 --> 04:25:46.233 align:middle line:82% position:46% size:100% onze economie een aantal producten die we consumeren en die slecht voor 04:25:46.352 --> 04:25:47.869 align:middle line:82% position:46% size:100% onze gezondheid en slecht voor de planeet zijn. 04:25:47.988 --> 04:25:49.138 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze zijn voor een heleboel dingen slecht. 04:25:51.929 --> 04:25:55.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we tabaksreclames kunnen verbieden, moeten we misschien ook 04:25:55.540 --> 04:25:57.429 align:middle line:82% position:46% size:100% naar een aantal andere producten kijken waarvan we zeggen: laten we 04:25:57.549 --> 04:25:59.319 align:middle line:82% position:46% size:100% die dan ook verbieden. Ik ben blij dat de heer Goudzwaard 04:25:59.440 --> 04:26:02.908 align:middle line:82% position:46% size:100% het ermee eens is dat we niet weer tabaksreclames moeten gaan toestaan, 04:26:03.418 --> 04:26:05.469 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ik vraag hem om dan ook de volgende stap te zetten: laten we 04:26:05.590 --> 04:26:07.389 align:middle line:82% position:46% size:100% naar de andere schadelijke producten kijken. 04:26:07.510 --> 04:26:09.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, uw vraag. En laten we daar een reclameverbod 04:26:09.638 --> 04:26:10.799 align:middle line:82% position:46% size:100% voor instellen. Bent u dat met me eens? 04:26:15.308 --> 04:26:15.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik word 04:26:18.159 --> 04:26:22.610 align:middle line:82% position:46% size:100% zeker getriggerd door de heer Thijssen met zijn tabakvoorbeeld. 04:26:22.729 --> 04:26:26.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin kan ik zeker met hem meegaan. Je ziet de schadelijke effecten die 04:26:26.239 --> 04:26:29.049 align:middle line:82% position:46% size:100% dat heeft. Ik ben heel erg nieuwsgierig wat hij 04:26:29.259 --> 04:26:32.888 align:middle line:82% position:46% size:100% nog meer onder de noemer "schadelijke producten" schaart. 04:26:33.159 --> 04:26:35.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Is een telefoon een schadelijk product? 04:26:39.579 --> 04:26:43.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Als u eens tijd heeft voor een gedachtewisseling daarover, dan 04:26:43.569 --> 04:26:45.759 align:middle line:82% position:46% size:100% staat onze deur altijd open. Ik ben erg nieuwsgierig. 04:26:46.599 --> 04:26:48.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel goed. Dit debat gaan we niet hier voeren. 04:26:48.950 --> 04:26:54.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Het lijkt me goed als u dit gesprek op een andere plek continueert. 04:26:54.849 --> 04:26:56.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen heeft ook nog een vraag aan u. 04:26:58.179 --> 04:27:02.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, want ik gaf al aan dat de heer Goudzwaard mij al eventjes 04:27:02.739 --> 04:27:05.052 align:middle line:82% position:46% size:100% triggerde. Is hij het dan ook met D66 eens dat 04:27:05.173 --> 04:27:08.009 align:middle line:82% position:46% size:100% we zo snel mogelijk af moeten van die consumentenmisleiding in de vorm 04:27:08.129 --> 04:27:08.988 align:middle line:82% position:46% size:100% van greenwashing? 04:27:13.759 --> 04:27:17.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Is het mogelijk dat mevrouw Hagen een concreet voorbeeld geeft van dat 04:27:17.280 --> 04:27:18.439 align:middle line:82% position:46% size:100% zogeheten greenwashing? 04:27:21.229 --> 04:27:25.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Er staat bijvoorbeeld op de voorgevel van een bepaalde 04:27:25.120 --> 04:27:27.200 align:middle line:82% position:46% size:100% fastfashionketen dat die goed is voor de planeet. 04:27:27.838 --> 04:27:32.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Of een trui die maar 1% gerecycled materiaal heeft, wordt "gerecycled" 04:27:33.040 --> 04:27:33.418 align:middle line:82% position:46% size:100% genoemd. 04:27:35.009 --> 04:27:37.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan tal van voorbeelden opnoemen hoor, maar dat soort greenwashing 04:27:37.780 --> 04:27:38.942 align:middle line:82% position:46% size:100% maakt het juist voor consumenten lastig. 04:27:39.063 --> 04:27:41.620 align:middle line:82% position:46% size:100% U zegt dat mensen intrinsiek gemotiveerd moeten zijn, dus ik 04:27:41.739 --> 04:27:45.610 align:middle line:82% position:46% size:100% dacht: dat sluit helemaal aan bij mijn volharding om dit zo snel 04:27:45.729 --> 04:27:48.639 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk volledig uit te bannen. Meneer Goudzwaard. 04:27:48.760 --> 04:27:50.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Een ja of nee volstaat overigens ook, hè. 04:27:52.530 --> 04:27:55.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, praktijken als greenwashing 04:27:57.329 --> 04:27:59.670 align:middle line:82% position:46% size:100% scharen wij volgens mij gewoon onder misleiding. 04:28:00.569 --> 04:28:03.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat zeker verwerpelijk is. 04:28:03.350 --> 04:28:08.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen is dat wat anders dan drie producten kopen voor de prijs van 04:28:08.950 --> 04:28:11.200 align:middle line:82% position:46% size:100% twee. Dank u wel. 04:28:11.319 --> 04:28:11.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen, 04:28:13.179 --> 04:28:16.259 align:middle line:82% position:46% size:100% volgens mij heeft u nog één interruptie over, die u nog even mag 04:28:16.379 --> 04:28:16.629 align:middle line:82% position:46% size:100% gebruiken. 04:28:18.819 --> 04:28:23.379 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet helemaal natuurlijk, want juist het geveinsde prijsvoordeel dat de 04:28:23.500 --> 04:28:28.000 align:middle line:82% position:46% size:100% consument daar denkt te vinden, is al verdisconteerd in die prijs. 04:28:28.759 --> 04:28:32.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Het hele principe van drie voor twee betaalt u dus eigenlijk gewoon zelf. 04:28:32.899 --> 04:28:35.879 align:middle line:82% position:46% size:100% En het extra "sale" toevoegen betaalt u eigenlijk zelf. 04:28:36.000 --> 04:28:38.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is helemaal geen korting. Volgens mij zijn er dus nog wel meer 04:28:38.850 --> 04:28:39.959 align:middle line:82% position:46% size:100% maatregelen die ervoor moeten zorgen dat consumenten intrinsiek de juiste 04:28:40.078 --> 04:28:41.218 align:middle line:82% position:46% size:100% keuzes maken. De heer Thijssen gaf dat al een 04:28:41.338 --> 04:28:41.780 align:middle line:82% position:46% size:100% beetje aan. 04:28:46.129 --> 04:28:50.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dus dat ook dit soort praktijken op een dag misschien wel 04:28:50.229 --> 04:28:51.420 align:middle line:82% position:46% size:100% aan banden gelegd gaan worden. Dat hoop ik. 04:28:51.540 --> 04:28:54.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar mevrouw Hagen, u stelde nu geen vraag. 04:28:55.468 --> 04:28:57.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het goed is als ook u een kop koffie gaat drinken met 04:28:58.030 --> 04:28:59.769 align:middle line:82% position:46% size:100% meneer Goudzwaard. En ik ken meneer Goudzwaard; die 04:28:59.888 --> 04:29:03.870 align:middle line:82% position:46% size:100% staat daar heel erg voor open. Ik stel dus voor dat we het overleg 04:29:03.989 --> 04:29:08.439 align:middle line:82% position:46% size:100% met deze woorden kort schorsen. Daarmee stellen we de 04:29:08.558 --> 04:29:11.189 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris in de gelegenheid om 04:29:12.750 --> 04:29:14.500 align:middle line:82% position:46% size:100% zich voor te bereiden op de beantwoording. 04:29:14.620 --> 04:29:17.728 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is nu 14.30 uur. Ik stel voor dat we schorsen tot 04:29:18.388 --> 04:29:20.920 align:middle line:82% position:46% size:100% 14.50 uur. Dan zie ik u zo dadelijk terug voor 04:29:21.040 --> 04:29:25.379 align:middle line:82% position:46% size:100% de tweede termijn van de staatssecretaris. 04:29:25.888 --> 04:29:29.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, zou het iets korter kunnen? 04:29:29.610 --> 04:29:31.739 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb zelf een volgende verplichting om 15.00 uur. 04:29:31.860 --> 04:29:33.918 align:middle line:82% position:46% size:100% Vijf minuten scheelt soms al heel veel. 04:29:34.039 --> 04:29:36.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snap ik, maar ik heb met de staatssecretaris overlegd en daar is 04:29:36.909 --> 04:29:38.049 align:middle line:82% position:46% size:100% echt die twintig minuten uit gekomen. 04:29:38.168 --> 04:29:39.953 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk voor de zekerheid nog even naar de staatssecretaris. 04:29:40.074 --> 04:29:43.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, voorzitter, we zitten namelijk echt helemaal aan de andere kant van 04:29:43.899 --> 04:29:47.319 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebouw. We hebben dus in de praktijk maar 04:29:47.440 --> 04:29:49.408 align:middle line:82% position:46% size:100% tien minuten en dat is echt wel even nodig. 04:29:50.429 --> 04:29:54.826 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen het dus echt tot 14.50 uur. We zien elkaar om 14.50 uur weer 04:29:54.947 --> 04:29:55.319 align:middle line:82% position:46% size:100% terug. De vergadering wordt van 14.30 uur 04:29:55.440 --> 04:29:55.510 align:middle line:82% position:46% size:100% tot 14.52 uur 04:52:09.109 --> 04:52:10.560 align:middle line:82% position:46% size:100% geschorst. Goedemiddag allemaal. 04:52:10.680 --> 04:52:12.949 align:middle line:82% position:46% size:100% We hervatten het commissiedebat Circulaire economie. 04:52:14.659 --> 04:52:19.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is de tweede termijn van de zijde van de staatssecretaris. 04:52:20.359 --> 04:52:21.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga het woord geven aan de staatssecretaris. 04:52:21.840 --> 04:52:26.669 align:middle line:82% position:46% size:100% Voordat ik dat doe, geef ik nog aan dat de leden in de gelegenheid zijn 04:52:26.790 --> 04:52:31.368 align:middle line:82% position:46% size:100% om twee vervolgvragen te stellen. Als er vervolgens tijd is om dat nog 04:52:32.389 --> 04:52:35.218 align:middle line:82% position:46% size:100% uit te breiden, dan zal ik daar coulant mee omgaan, maar in beginsel 04:52:35.337 --> 04:52:36.560 align:middle line:82% position:46% size:100% is het uitgangspunt twee 04:52:38.569 --> 04:52:41.188 align:middle line:82% position:46% size:100% verduidelijkende vervolgvragen. Mijn oproep aan de leden zal opnieuw 04:52:41.309 --> 04:52:45.409 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn: probeer kort en compact te zijn in de vragen die u heeft. 04:52:47.368 --> 04:52:49.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Staatssecretaris, heeft u uw beantwoording in blokjes, of zal het 04:52:50.209 --> 04:52:53.958 align:middle line:82% position:46% size:100% in één keer gaan? Ik heb één mapje met de niet 04:52:54.079 --> 04:52:58.758 align:middle line:82% position:46% size:100% beantwoorde vragen. Daarna wilde ik de leden allemaal 04:52:58.879 --> 04:53:00.709 align:middle line:82% position:46% size:100% langslopen. Dat leek me het handigst. 04:53:00.830 --> 04:53:02.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder. Volgens mij is het een beperkt 04:53:02.209 --> 04:53:03.049 align:middle line:82% position:46% size:100% aantal vragen. Gaat uw gang. 04:53:03.169 --> 04:53:03.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Het 04:53:04.709 --> 04:53:06.718 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn er toch altijd weer iets meer dan je verwacht. 04:53:08.490 --> 04:53:11.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wilde toch nog even aan het begin van de tweede termijn drie 04:53:11.919 --> 04:53:15.250 align:middle line:82% position:46% size:100% opmerkingen maken. In de eerste plaats vind ik de 04:53:15.369 --> 04:53:16.681 align:middle line:82% position:46% size:100% timing een beetje ongelukkig. 04:53:18.900 --> 04:53:20.368 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan daar verder niet zo veel aan doen. 04:53:20.848 --> 04:53:24.220 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben doorgegeven dat de timing ongelukkig was, maar uiteindelijk is 04:53:24.340 --> 04:53:29.250 align:middle line:82% position:46% size:100% het natuurlijk ook aan de Kamer zelf om te bekijken hoe je het inplant. 04:53:29.848 --> 04:53:34.479 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ja, ik denk wel dat het goed is om daarin rekening met elkaar te 04:53:34.599 --> 04:53:38.280 align:middle line:82% position:46% size:100% proberen te houden, omdat het helpend is voor de kwaliteit van het 04:53:38.639 --> 04:53:43.150 align:middle line:82% position:46% size:100% debat en de beantwoording en de ruimte die ik nu bijvoorbeeld niet 04:53:43.270 --> 04:53:45.209 align:middle line:82% position:46% size:100% heb om wat te zeggen over die brief van volgende week. 04:53:48.028 --> 04:53:52.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat helpt ons allemaal niet. Maar goed, ik snap ook dat de agenda 04:53:52.208 --> 04:53:54.250 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Kamer natuurlijk enorm druk is. 04:53:54.369 --> 04:53:58.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus het is wat het is. Er werd nog een opmerking gemaakt 04:53:58.298 --> 04:54:01.598 align:middle line:82% position:46% size:100% over de versnipperde informatie. Ik wil daar ook wel een 04:54:01.719 --> 04:54:05.799 align:middle line:82% position:46% size:100% tegenopmerking over maken. Er zijn een heleboel brede stukken. 04:54:05.919 --> 04:54:09.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zal ik dadelijk ook nog in een beantwoording op ingaan. 04:54:09.419 --> 04:54:14.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er worden heel vaak door de Kamer in de commissie vragen gesteld 04:54:14.208 --> 04:54:19.240 align:middle line:82% position:46% size:100% over een toelichting op een specifiek onderwerp waar veel 04:54:19.360 --> 04:54:20.799 align:middle line:82% position:46% size:100% aandacht voor is. 04:54:23.289 --> 04:54:28.799 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zeg dat heel vaak en graag toe. Dat betekent dat de Kamercommissie 04:54:29.789 --> 04:54:32.580 align:middle line:82% position:46% size:100% vaker brieven ontvangt. Maar het is ook een keuze van de 04:54:33.389 --> 04:54:35.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamercommissie zelf om 04:54:37.049 --> 04:54:40.769 align:middle line:82% position:46% size:100% heel actief en diepgaand te worden geïnformeerd over bepaalde 04:54:42.539 --> 04:54:45.049 align:middle line:82% position:46% size:100% thema's. Dat wilde ik toch heel eventjes 04:54:45.169 --> 04:54:48.139 align:middle line:82% position:46% size:100% aangeven. Dan het derde punt. 04:54:48.259 --> 04:54:48.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat 04:54:50.508 --> 04:54:52.429 align:middle line:82% position:46% size:100% vind ik eigenlijk nog het meest belangrijk. 04:54:52.848 --> 04:54:56.709 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoorde een aantal mensen zich toch een beetje zorgen erover maken 04:54:56.830 --> 04:54:59.838 align:middle line:82% position:46% size:100% dat er sinds 2016 niet zo heel erg veel gebeurd is. 04:55:02.419 --> 04:55:07.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL constateert net dat sinds 2016 een heel goede basis is gelegd 04:55:07.789 --> 04:55:11.870 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de circulaire economie en er partijen zijn gemobiliseerd. 04:55:12.049 --> 04:55:15.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is nu tijd om te intensiveren. Dat ben ik ook echt met de Kamer 04:55:15.260 --> 04:55:17.039 align:middle line:82% position:46% size:100% eens. We moeten ook nog heel veel stappen 04:55:17.158 --> 04:55:19.348 align:middle line:82% position:46% size:100% zetten. Maar laten we onszelf ook niks 04:55:19.469 --> 04:55:21.209 align:middle line:82% position:46% size:100% wijsmaken. Dit is een heel complete 04:55:21.330 --> 04:55:24.650 align:middle line:82% position:46% size:100% systeemverandering die we aan het doen zijn. 04:55:25.188 --> 04:55:31.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat niet van vandaag op morgen. Er is echt al veel gebeurd de 04:55:31.200 --> 04:55:35.069 align:middle line:82% position:46% size:100% afgelopen vijf jaar. Ik heb hier een hele lijst, want dat 04:55:35.189 --> 04:55:36.809 align:middle line:82% position:46% size:100% heb ik net gevraagd. Ik zei: geef me maar een lijst, dan 04:55:36.929 --> 04:55:39.859 align:middle line:82% position:46% size:100% ga ik allemaal dingen voorlezen die er al zijn gebeurd. 04:55:40.429 --> 04:55:42.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Achteraf denk ik: misschien doe ik dat nu gewoon even niet. 04:55:44.150 --> 04:55:45.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik zal wel ook 04:55:47.229 --> 04:55:51.278 align:middle line:82% position:46% size:100% in de communicatie die wij de deur uit doen over circulaire economie, 04:55:51.459 --> 04:55:56.060 align:middle line:82% position:46% size:100% zeker in de brief die nog voor de zomer bij de Kamer belandt, een 04:55:56.180 --> 04:55:57.979 align:middle line:82% position:46% size:100% overzicht geven van wat er allemaal wel is gebeurd. 04:55:58.099 --> 04:56:01.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we ook uitdragen dat de dingen die wel zijn gebeurd goede stappen 04:56:02.000 --> 04:56:02.291 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn. 04:56:04.060 --> 04:56:04.508 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen 04:56:06.188 --> 04:56:09.490 align:middle line:82% position:46% size:100% een heleboel mensen en veel bedrijven en organisaties die 04:56:09.789 --> 04:56:13.490 align:middle line:82% position:46% size:100% stappen aan het zetten zijn tekort als we zeggen dat er niks tot weinig 04:56:13.610 --> 04:56:15.230 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeurd is. Goed. 04:56:15.350 --> 04:56:16.291 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is van 04:56:20.319 --> 04:56:22.159 align:middle line:82% position:46% size:100% m'n lever. Volgens mij heb ik nooit bedoeld te 04:56:22.279 --> 04:56:26.539 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen dat er niks gebeurd. Maar ik wil wel onderstrepen — dat 04:56:26.658 --> 04:56:30.590 align:middle line:82% position:46% size:100% is ook nog wel een vraag aan deze staatssecretaris — dat PBL heel 04:56:30.709 --> 04:56:33.169 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk aangeeft, en ik lees gewoon hun eigen zin voor: de 04:56:33.290 --> 04:56:37.450 align:middle line:82% position:46% size:100% relatieve omvang van circulaire bedrijfsactiviteiten en 04:56:37.569 --> 04:56:39.547 align:middle line:82% position:46% size:100% werkgelegenheid blijft gelijk. 04:56:41.289 --> 04:56:43.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat blijft gelijk. Daar zitten mijn zorgen. 04:56:44.588 --> 04:56:45.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat er niet heel veel gebeurd is, oké. 04:56:46.090 --> 04:56:49.616 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar die zorgen moeten toch worden gedeeld door deze staatssecretaris? 04:56:49.736 --> 04:56:51.848 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zit vooral mijn pijnpunt. 04:56:54.959 --> 04:56:56.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn bedoeling is niet om het persoonlijk te maken. 04:56:56.680 --> 04:57:00.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Het was meer een gevoel dat ik bij een aantal mensen oppikte. 04:57:01.080 --> 04:57:02.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik voelde gewoon de behoefte om daarop te reageren. 04:57:03.099 --> 04:57:06.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar natuurlijk delen we de urgentie. 04:57:07.438 --> 04:57:12.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Die voelen we allemaal, ook ik. Dat is ook de reden waarom ik 04:57:12.849 --> 04:57:16.539 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld heb aangegeven dat ik bovenop de doelen die in het 04:57:16.658 --> 04:57:20.758 align:middle line:82% position:46% size:100% coalitieakkoord zijn gezet, op zoek ben gegaan naar aanvullende manieren 04:57:20.938 --> 04:57:25.088 align:middle line:82% position:46% size:100% om die circulaire agenda nog breder uit te rollen dan wat er in de basis 04:57:25.208 --> 04:57:30.299 align:middle line:82% position:46% size:100% is afgesproken. Dus ik deel die urgentie echt zeer 04:57:30.419 --> 04:57:33.938 align:middle line:82% position:46% size:100% zeker en ik heb ook wel af en toe wat zorgen, want dit is wel dé weg 04:57:34.059 --> 04:57:38.139 align:middle line:82% position:46% size:100% om te gaan. We moeten alles op alles zetten om 04:57:38.259 --> 04:57:45.008 align:middle line:82% position:46% size:100% die doelen in 2030 en 2050 te halen. Er waren nog vier vragen die ik niet 04:57:45.129 --> 04:57:51.208 align:middle line:82% position:46% size:100% in eerste termijn heb beantwoord. Mevrouw Mulder vroeg wat wij in 04:57:51.338 --> 04:57:57.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Europees verband meer specifiek doen om microplastics tegen te gaan. 04:58:00.000 --> 04:58:01.919 align:middle line:82% position:46% size:100% De transitie moet op beide niveaus gebeuren. 04:58:02.069 --> 04:58:05.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Op beide zijn wij actief. Met de Green Deal en het circulaire 04:58:05.950 --> 04:58:08.790 align:middle line:82% position:46% size:100% actieplan is er heel veel in beweging gezet en wij doen daar 04:58:08.909 --> 04:58:12.870 align:middle line:82% position:46% size:100% actief in mee. Op heel korte termijn ontvangt u het 04:58:13.049 --> 04:58:14.637 align:middle line:82% position:46% size:100% meest recente beleidspakket 04:58:16.679 --> 04:58:17.278 align:middle line:82% position:46% size:100% via een aantal 04:58:20.278 --> 04:58:23.080 align:middle line:82% position:46% size:100% BNC-fiches. In Europa pleit ik voor een 04:58:23.200 --> 04:58:26.370 align:middle line:82% position:46% size:100% ambitieuze aanpak van die microplastics. 04:58:26.580 --> 04:58:30.098 align:middle line:82% position:46% size:100% In juni presenteert de Europese Commissie een voorstel om bewust 04:58:30.219 --> 04:58:33.130 align:middle line:82% position:46% size:100% toegevoegde microplastics, bijvoorbeeld in cosmetica, te 04:58:33.250 --> 04:58:36.688 align:middle line:82% position:46% size:100% verbieden of te beperken. Ik vind het heel belangrijk dat die 04:58:36.809 --> 04:58:40.459 align:middle line:82% position:46% size:100% restrictie ambitieus en doeltreffend is en dat deze snel van kracht 04:58:40.669 --> 04:58:43.049 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt. Daar zet ik me voor in. 04:58:43.169 --> 04:58:46.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor de aanpak van microplastics die onbewust ontstaan, bijvoorbeeld door 04:58:46.500 --> 04:58:48.540 align:middle line:82% position:46% size:100% slijtage van banden, werkt de Commissie ook aan een breed 04:58:48.659 --> 04:58:49.398 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidspakket. 04:58:51.740 --> 04:58:55.829 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvan ontvangt u in juni een afschrift van de reactie op die 04:58:55.949 --> 04:58:57.530 align:middle line:82% position:46% size:100% publieke consultatie. 04:59:00.709 --> 04:59:06.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het gaat om voorstellen vanuit Europa of om ideeën waarover gedacht 04:59:06.360 --> 04:59:10.521 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt, staat Nederland altijd aan de ambitieuze kant van de lijn. 04:59:12.139 --> 04:59:17.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zal ik zeker blijven doen. Mevrouw Mulder vroeg of de belasting 04:59:17.750 --> 04:59:20.319 align:middle line:82% position:46% size:100% voor inwoners omlaaggaat bij een circulaire economie. 04:59:20.470 --> 04:59:24.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, als inwoners goed scheiden en de hoeveelheid afval daalt, dan dalen 04:59:24.529 --> 04:59:27.080 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk ook de kosten voor de gemeentelijke afvalverwerking. 04:59:27.200 --> 04:59:30.521 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat had ik ook al aan meneer Haverkort geantwoord. 04:59:31.299 --> 04:59:34.118 align:middle line:82% position:46% size:100% Bij de koplopergemeenten is dat ook zichtbaar. 04:59:34.880 --> 04:59:36.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook de producentenverantwoordelijkheid, 04:59:36.509 --> 04:59:39.799 align:middle line:82% position:46% size:100% waar producenten de kosten van inzameling en recycling dragen, 04:59:40.909 --> 04:59:41.929 align:middle line:82% position:46% size:100% draagt hieraan bij. 04:59:43.609 --> 04:59:48.096 align:middle line:82% position:46% size:100% Op het gebied van afvalverwerking bepalen de gemeenten zelf waar de 04:59:48.216 --> 04:59:50.718 align:middle line:82% position:46% size:100% opbrengsten uiteindelijk terechtkomen. 04:59:52.838 --> 04:59:56.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort vroeg wat ik precies doe 04:59:58.769 --> 05:00:00.659 align:middle line:82% position:46% size:100% … Mevrouw Mulder heeft een interruptie. 05:00:02.008 --> 05:00:05.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat de staatssecretaris nog meer zeggen over gemeenten en de kosten 05:00:05.430 --> 05:00:09.088 align:middle line:82% position:46% size:100% die daar terechtkomen of was dit het antwoord? 05:00:10.929 --> 05:00:14.539 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben daar in eerste termijn al vrij uitgebreid over gesproken. 05:00:14.658 --> 05:00:19.567 align:middle line:82% position:46% size:100% Het ging er met name om dat er een tussenjaar is, maar ik weet niet of 05:00:19.959 --> 05:00:23.459 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Mulder daarop doelt. In dat tussenjaar komt er een nieuw 05:00:23.580 --> 05:00:26.350 align:middle line:82% position:46% size:100% systeem, waarmee aan de achterkant betaald gaat 05:00:30.130 --> 05:00:31.519 align:middle line:82% position:46% size:100% worden. Dat speelt daar ook in mee. 05:00:31.638 --> 05:00:33.701 align:middle line:82% position:46% size:100% Een van de collega's stelde die vraag. 05:00:34.810 --> 05:00:36.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat mij om 05:00:38.740 --> 05:00:41.240 align:middle line:82% position:46% size:100% het volgende. Als er ergens in een UPV afspraken 05:00:41.360 --> 05:00:46.130 align:middle line:82% position:46% size:100% worden gemaakt en er kosten naar voren komen, bijvoorbeeld door 05:00:46.250 --> 05:00:48.970 align:middle line:82% position:46% size:100% zwerfafval, door 05:00:50.650 --> 05:00:57.619 align:middle line:82% position:46% size:100% onze manier van consumeren, dan komt het niet terecht bij 05:00:57.740 --> 05:01:02.360 align:middle line:82% position:46% size:100% de consumenten die dit zouden moeten betalen, maar op het bordje van de 05:01:02.479 --> 05:01:05.818 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten. Dat is waar mijn zorg zit. 05:01:05.938 --> 05:01:10.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Is dat goed overgekomen of niet? Heeft de staatssecretaris daar oog 05:01:10.638 --> 05:01:10.868 align:middle line:82% position:46% size:100% voor? 05:01:13.979 --> 05:01:16.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Het doel van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is 05:01:16.450 --> 05:01:18.790 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk dat de verantwoordelijkheid voor de 05:01:18.909 --> 05:01:19.407 align:middle line:82% position:46% size:100% producten 05:01:22.229 --> 05:01:23.159 align:middle line:82% position:46% size:100% en de kosten 05:01:25.069 --> 05:01:27.610 align:middle line:82% position:46% size:100% bij die producent terechtkomen. Mevrouw Hagen heeft er in haar 05:01:27.729 --> 05:01:28.618 align:middle line:82% position:46% size:100% termijn op gewezen dat 05:01:31.740 --> 05:01:34.889 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten in sommige gevallen nog even 05:01:37.650 --> 05:01:40.859 align:middle line:82% position:46% size:100% wat aansporing nodig hebben om ook echt te begrijpen wat wij precies 05:01:41.159 --> 05:01:48.279 align:middle line:82% position:46% size:100% met de UPV's bedoelen. Ik heb toegezegd om een brief aan 05:01:48.400 --> 05:01:51.278 align:middle line:82% position:46% size:100% de producenten te sturen om ze te wijzen op de verantwoordelijkheid 05:01:51.399 --> 05:01:54.338 align:middle line:82% position:46% size:100% die zij hebben voor de hele keten. Dat zou uiteindelijk gemeenten 05:01:54.458 --> 05:01:55.199 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten helpen 05:01:58.639 --> 05:01:59.240 align:middle line:82% position:46% size:100% en dat heb ik 05:02:01.039 --> 05:02:04.370 align:middle line:82% position:46% size:100% in eerste termijn toegezegd. Mevrouw Mulder nog een keer op dit 05:02:04.491 --> 05:02:06.720 align:middle line:82% position:46% size:100% punt. Er was volgens mij nog een andere 05:02:06.840 --> 05:02:08.988 align:middle line:82% position:46% size:100% toezegging, maar die wordt straks misschien door de voorzitter 05:02:09.169 --> 05:02:13.829 align:middle line:82% position:46% size:100% herhaald, namelijk dat wij een brief krijgen over hoe het zit met de UPV 05:02:13.949 --> 05:02:18.389 align:middle line:82% position:46% size:100% en deze kosten. Daar zit echt wel een zorg bij ons. 05:02:18.509 --> 05:02:19.278 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat klopt toch? 05:02:21.310 --> 05:02:26.088 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, die heeft de Kamer ook al ontvangen, maar ik kan hem nog een 05:02:26.208 --> 05:02:27.829 align:middle line:82% position:46% size:100% keer sturen. Bedoelt u de brief over UPV's? 05:02:29.500 --> 05:02:30.637 align:middle line:82% position:46% size:100% Nog even 05:02:33.000 --> 05:02:35.939 align:middle line:82% position:46% size:100% heel concreet. Ik bewaar dit voor het 05:02:36.060 --> 05:02:39.598 align:middle line:82% position:46% size:100% tweeminutendebat, want wij praten langs elkaar heen volgens mij. 05:02:40.650 --> 05:02:43.028 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we kijken of we in de tussentijd misschien een bak koffie 05:02:43.149 --> 05:02:46.996 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen doen — bakken koffie worden al goed gedronken — zodat u weet wat 05:02:47.116 --> 05:02:48.019 align:middle line:82% position:46% size:100% ik bedoel. Oké. 05:02:48.138 --> 05:02:48.149 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u 05:02:50.080 --> 05:02:50.659 align:middle line:82% position:46% size:100% verder. Heel fijn. 05:02:50.779 --> 05:02:51.791 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaan we zeker doen. 05:02:54.909 --> 05:02:59.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Haverkort vroeg wat wij eraan doen om productie te reshoren. 05:03:00.039 --> 05:03:03.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb in eerste termijn ook al wat gezegd over hoe we circulaire 05:03:03.490 --> 05:03:08.389 align:middle line:82% position:46% size:100% koplopers en recycling faciliteren. In de praktijk moet de markt dat 05:03:08.569 --> 05:03:10.887 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan oppakken. Daarbij spelen veel meer elementen 05:03:11.008 --> 05:03:14.338 align:middle line:82% position:46% size:100% een rol dan waar wij nu over spreken, dus dat gaat veel breder 05:03:14.458 --> 05:03:17.000 align:middle line:82% position:46% size:100% over het hele vestigingsklimaat voor bedrijven. 05:03:17.819 --> 05:03:20.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarover ben ik ook met de minister van EZK in gesprek. 05:03:20.758 --> 05:03:21.299 align:middle line:82% position:46% size:100% U heeft 05:03:22.979 --> 05:03:26.380 align:middle line:82% position:46% size:100% op 22 april nog een brief ontvangen. Voor het zomerreces volgt nog een 05:03:26.500 --> 05:03:31.098 align:middle line:82% position:46% size:100% volgende brief van de minister van EZK over dit onderwerp. 05:03:36.959 --> 05:03:40.700 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris begon deze termijn ook met wat opmerkingen over 05:03:40.819 --> 05:03:41.359 align:middle line:82% position:46% size:100% urgentie. 05:03:46.229 --> 05:03:49.118 align:middle line:82% position:46% size:100% Reshoring is een voorbeeld, maar de reden waarom ik dit vraag en waarom 05:03:49.239 --> 05:03:55.129 align:middle line:82% position:46% size:100% ik dit plaats in dit debat over circulaire economie is dat er eind 05:03:55.248 --> 05:03:58.959 align:middle line:82% position:46% size:100% februari wel wat gebeurd is en dat we schijnbaar veel minder 05:03:59.080 --> 05:04:02.098 align:middle line:82% position:46% size:100% vanzelfsprekendheden hebben dan we dachten te hebben. 05:04:05.789 --> 05:04:11.348 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten als overheid kijken naar het bedrijfsleven, zodat dat zijn 05:04:11.469 --> 05:04:16.630 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid neemt en de kritische grondstoffen en kritische 05:04:16.750 --> 05:04:20.430 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclingprocessen veilig faciliteert, maar wij hebben als 05:04:20.549 --> 05:04:23.297 align:middle line:82% position:46% size:100% overheid ook een verantwoordelijkheid om daar in dit 05:04:24.919 --> 05:04:27.539 align:middle line:82% position:46% size:100% land invulling aan te geven. Ik mis nog het antwoord op de vraag 05:04:27.658 --> 05:04:33.389 align:middle line:82% position:46% size:100% die daarbij zat, namelijk: hebben wij naast energie — dat is veel in 05:04:33.509 --> 05:04:38.080 align:middle line:82% position:46% size:100% de media — inzichtelijk welke kritische processen nodig zijn om al 05:04:38.299 --> 05:04:43.400 align:middle line:82% position:46% size:100% onze ambities voor 2030 en 2050 zo te organiseren dat we dat 05:04:44.539 --> 05:04:47.330 align:middle line:82% position:46% size:100% onafhankelijk kunnen doen van bijvoorbeeld China en Rusland? 05:04:50.848 --> 05:04:55.797 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij letten natuurlijk heel goed op leveringszekerheid. 05:04:56.039 --> 05:05:01.868 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook heel erg nodig dat we zorgen dat wij de grondstoffen en 05:05:01.989 --> 05:05:06.848 align:middle line:82% position:46% size:100% materialen hebben om producten te kunnen maken, maar wij doen dat echt 05:05:06.969 --> 05:05:10.119 align:middle line:82% position:46% size:100% samen met EZK. Meneer Haverkort kan er wel echt van 05:05:10.240 --> 05:05:13.591 align:middle line:82% position:46% size:100% uitgaan dat wij ook vanuit 05:05:16.919 --> 05:05:20.310 align:middle line:82% position:46% size:100% IenW het oog op de bal hebben als het gaat om leveringszekerheid. 05:05:22.470 --> 05:05:25.898 align:middle line:82% position:46% size:100% We kijken ook wat we daar eventueel aan kunnen gaan doen. 05:05:26.018 --> 05:05:25.997 align:middle line:82% position:46% size:100% En 05:05:27.859 --> 05:05:28.368 align:middle line:82% position:46% size:100% mag ik de 05:05:30.740 --> 05:05:34.130 align:middle line:82% position:46% size:100% heer Haverkort vragen om heel kort de tweede vraag te herhalen? 05:05:35.459 --> 05:05:38.791 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik was heel blij met dit antwoord. Ik hoop dat ik in de brief van EZK 05:05:39.150 --> 05:05:42.490 align:middle line:82% position:46% size:100% de contouren daarvan kan zien of daar voorbeelden van kan zien, zodat 05:05:42.610 --> 05:05:44.791 align:middle line:82% position:46% size:100% die zorg ingevuld kan worden. Dank. 05:05:46.919 --> 05:05:50.539 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf moet er helaas vandoor, maar dat wisten we. 05:05:50.688 --> 05:05:51.919 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor uw aanwezigheid, mevrouw 05:05:53.618 --> 05:05:56.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Van der Graaf. Mevrouw Van Esch vroeg hoe we de 05:05:56.450 --> 05:05:59.500 align:middle line:82% position:46% size:100% onnodig grote e commerceverpakkingen kunnen terugdringen. 05:05:59.619 --> 05:06:03.008 align:middle line:82% position:46% size:100% Die te grote verzenddozen zijn een enorme irritatie. 05:06:03.459 --> 05:06:06.669 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten ervan af om een doos om een doos te doen. 05:06:06.970 --> 05:06:10.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Verpakkingen moeten gewoon geschikt zijn voor verzending, zodat een 05:06:10.560 --> 05:06:12.130 align:middle line:82% position:46% size:100% verzenddoos niet meer nodig is. 05:06:14.088 --> 05:06:17.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Het goede nieuws is dat de aanpak daarvan onderdeel is van de nieuwe 05:06:17.220 --> 05:06:22.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese richtlijn. Ik verwacht dat de EU in de zomer 05:06:23.029 --> 05:06:27.258 align:middle line:82% position:46% size:100% met concrete voorstellen zal komen om dit tegen te gaan. 05:06:32.150 --> 05:06:37.039 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb nooit zo'n hele hoge pet op over wanneer we daar dan 05:06:37.609 --> 05:06:41.490 align:middle line:82% position:46% size:100% daadwerkelijk concrete voorstellen in Nederland van zien. 05:06:41.610 --> 05:06:45.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Als Europa met iets komt in de zomer, wanneer gaan we dat dan 05:06:45.529 --> 05:06:49.359 align:middle line:82% position:46% size:100% implementeren in Nederland en gaan we echt af van die grote doos waar 05:06:49.478 --> 05:06:50.521 align:middle line:82% position:46% size:100% een halve bank in past? 05:06:56.819 --> 05:06:58.778 align:middle line:82% position:46% size:100% We krijgen een voorstel. Dan moeten we gaan onderhandelen en 05:06:58.899 --> 05:07:04.220 align:middle line:82% position:46% size:100% dan duurt het een jaar of twee voordat het een feit is. 05:07:04.340 --> 05:07:05.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat 05:07:07.380 --> 05:07:10.127 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten zichzelf ook zullen realiseren dat mensen zich 05:07:10.246 --> 05:07:14.536 align:middle line:82% position:46% size:100% doodergeren aan het feit dat ze een veel te grote doos krijgen en noem 05:07:14.655 --> 05:07:17.409 align:middle line:82% position:46% size:100% het allemaal maar op. Dus ik hoop op een zelfcorrigerend 05:07:17.529 --> 05:07:23.630 align:middle line:82% position:46% size:100% effect vanuit de producenten of de verzenders, want het is in sommige 05:07:23.750 --> 05:07:27.008 align:middle line:82% position:46% size:100% gevallen niet nodig en het veroorzaakt onnodig veel afval. 05:07:29.400 --> 05:07:31.657 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik wil graag beginnen aan het mapje 05:07:31.777 --> 05:07:33.150 align:middle line:82% position:46% size:100% met vragen. Ik zal het per 05:07:35.209 --> 05:07:37.849 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamerlid doen. Ik begin met de vragen van mevrouw 05:07:37.970 --> 05:07:40.618 align:middle line:82% position:46% size:100% Hagen. Waar kunnen bedrijven nu een 05:07:40.739 --> 05:07:44.130 align:middle line:82% position:46% size:100% uitzondering krijgen voor de afvalstatus van hun materiaal en 05:07:44.250 --> 05:07:47.330 align:middle line:82% position:46% size:100% waarom is RWS gestopt met het verlenen van die uitzonderingen? 05:07:48.560 --> 05:07:50.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geloof dat ik al eerder had gezegd dat bedrijven zelf aan zet 05:07:51.090 --> 05:07:54.240 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn om een beoordeling van de afvalstatus van hun materialen te 05:07:54.360 --> 05:07:57.000 align:middle line:82% position:46% size:100% laten maken. De bevoegdheid om per geval een 05:07:57.119 --> 05:07:58.669 align:middle line:82% position:46% size:100% oordeel te geven ligt niet bij het Rijk. 05:07:58.819 --> 05:08:03.158 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is decentraal geregeld. Maar omdat IenW wel tijdelijk 05:08:03.278 --> 05:08:06.598 align:middle line:82% position:46% size:100% adviezen heeft afgegeven, is daar erg veel onduidelijkheid over 05:08:06.719 --> 05:08:09.109 align:middle line:82% position:46% size:100% ontstaan. Dat zijn overigens nooit 05:08:09.228 --> 05:08:12.688 align:middle line:82% position:46% size:100% uitzonderingen geweest, maar adviezen zonder enige bindende 05:08:12.809 --> 05:08:15.659 align:middle line:82% position:46% size:100% juridische werking. Maar omdat ik wel begrijp dat dit 05:08:15.779 --> 05:08:19.049 align:middle line:82% position:46% size:100% als lastig wordt ervaren, zijn er tal van hulpmiddelen. 05:08:19.169 --> 05:08:22.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo is er nog steeds een loket bij RWS waar vragen gesteld kunnen 05:08:22.860 --> 05:08:24.269 align:middle line:82% position:46% size:100% worden. Daarnaast zet ik in op het 05:08:24.388 --> 05:08:27.269 align:middle line:82% position:46% size:100% uitbreiden van de bestaande ondersteuning samen met decentrale 05:08:27.388 --> 05:08:29.181 align:middle line:82% position:46% size:100% overheden en de omgevingsdiensten. 05:08:33.810 --> 05:08:38.049 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen stelde de vraag welke definitie van greenwashing wij 05:08:38.169 --> 05:08:41.611 align:middle line:82% position:46% size:100% hanteren en of we de Kamer daarover een brief kunnen sturen. 05:08:42.449 --> 05:08:45.628 align:middle line:82% position:46% size:100% Er bestaat al een Europese definitie van greenwashing. 05:08:45.810 --> 05:08:49.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zit in de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken. 05:08:49.500 --> 05:08:53.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals u weet, werkt de Europese Commissie ook aan het Green Claims 05:08:53.229 --> 05:08:55.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Initiative. Dat is een aanscherping van het 05:08:55.270 --> 05:08:58.528 align:middle line:82% position:46% size:100% huidige beleid. Later dit jaar informeer ik de Kamer 05:08:58.649 --> 05:09:01.319 align:middle line:82% position:46% size:100% via een BNC-fiche over het Europese voorstel. 05:09:01.470 --> 05:09:04.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin neem ik uw vraag over de definitie graag mee. 05:09:09.758 --> 05:09:12.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch vroeg of er in het najaar een nieuw 05:09:14.740 --> 05:09:16.370 align:middle line:82% position:46% size:100% programma komt voor circulaire economie of dat het een update 05:09:16.491 --> 05:09:19.848 align:middle line:82% position:46% size:100% betreft van het huidige programma. Het betreft een herijking van het 05:09:19.969 --> 05:09:22.220 align:middle line:82% position:46% size:100% nationale beleid op het gebied van circulaire economie. 05:09:22.340 --> 05:09:26.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Het huidige uitvoeringsprogramma circulaire economie wordt daarmee 05:09:26.209 --> 05:09:30.368 align:middle line:82% position:46% size:100% vervangen. In het nieuwe plan zal de benodigde 05:09:30.489 --> 05:09:33.898 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidsintensivering voor circulaire economie ook invulling krijgen. 05:09:36.508 --> 05:09:39.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch vroeg ook naar herbruikbare verpakkingen in 05:09:39.959 --> 05:09:43.208 align:middle line:82% position:46% size:100% supermarkten. Dat zal ik meenemen in de brief. 05:09:43.329 --> 05:09:43.438 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het dan over 05:09:45.348 --> 05:09:48.709 align:middle line:82% position:46% size:100% de toezegging ten aanzien van meer informatie over het stimuleren van 05:09:48.830 --> 05:09:52.539 align:middle line:82% position:46% size:100% hervulbare verpakkingen. Mevrouw Van Esch had ook een vraag 05:09:52.990 --> 05:09:56.859 align:middle line:82% position:46% size:100% over statiegeld op blik en flesjes. Kan de evaluatie niet eerder 05:09:58.508 --> 05:10:02.159 align:middle line:82% position:46% size:100% plaatsvinden? We gaan in 2024 evalueren, een jaar 05:10:02.279 --> 05:10:04.508 align:middle line:82% position:46% size:100% na de invoering van statiegeld op blik. 05:10:05.650 --> 05:10:09.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil het bedrijfsleven de tijd geven om het systeem op te zetten 05:10:09.500 --> 05:10:13.549 align:middle line:82% position:46% size:100% voordat ik het ga evalueren. Uiteraard krijgen we in 2022 en 2023 05:10:13.669 --> 05:10:18.380 align:middle line:82% position:46% size:100% wel al inzicht in en zicht op de inzamelings- en 05:10:18.500 --> 05:10:21.889 align:middle line:82% position:46% size:100% recyclingpercentages. Die komen uit de rapportages van het 05:10:22.009 --> 05:10:24.659 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijfsleven. We zullen ook via de 05:10:24.779 --> 05:10:28.580 align:middle line:82% position:46% size:100% zwerfafvalcijfers zicht houden op de effecten van het statiegeld. 05:10:33.650 --> 05:10:37.919 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik blijf toch een beetje het gevoel hebben dat we straks achter de 05:10:38.040 --> 05:10:40.560 align:middle line:82% position:46% size:100% feiten aanlopen. Ik zal een voorbeeld noemen. 05:10:40.680 --> 05:10:44.609 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten nu al dat het percentage van de inzameling van kleine plastic 05:10:44.728 --> 05:10:47.880 align:middle line:82% position:46% size:100% flesjes niet overeenkomt met de doelstelling die we met elkaar 05:10:48.000 --> 05:10:50.630 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben afgesproken. Er werd net 80% genoemd, maar dat 05:10:51.380 --> 05:10:53.700 align:middle line:82% position:46% size:100% geldt voor alle plastic flessen, inclusief de grote flessen. 05:10:53.819 --> 05:10:56.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is niet het daadwerkelijke cijfer voor de kleine plastic 05:10:56.340 --> 05:11:00.380 align:middle line:82% position:46% size:100% flesjes. Als we nu al weten dat we achter 05:11:00.650 --> 05:11:04.970 align:middle line:82% position:46% size:100% onze eigen doelstelling aanlopen, dan kunnen we toch niet wachten op 05:11:05.479 --> 05:11:08.688 align:middle line:82% position:46% size:100% een evaluatie? We hebben met elkaar afgesproken dat 05:11:09.500 --> 05:11:11.058 align:middle line:82% position:46% size:100% het wettelijk geregeld moet worden. 05:11:12.830 --> 05:11:14.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan lopen we echt achter de feiten aan. 05:11:14.959 --> 05:11:17.650 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben juist gezegd dat we het bij de producenten neerleggen, maar 05:11:17.778 --> 05:11:20.970 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we in gaan grijpen als we de doelstellingen niet halen. 05:11:21.090 --> 05:11:24.139 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil wel dat we tijdig kunnen 05:11:25.979 --> 05:11:27.549 align:middle line:82% position:46% size:100% ingrijpen. Ik heb nog geen concrete vraag 05:11:27.669 --> 05:11:29.849 align:middle line:82% position:46% size:100% gehoord. Vraagt u de staatssecretaris of zij 05:11:29.970 --> 05:11:30.990 align:middle line:82% position:46% size:100% eerder wil ingrijpen dan 05:11:32.618 --> 05:11:33.164 align:middle line:82% position:46% size:100% 2024? Ik wil inderdaad van de 05:11:33.283 --> 05:11:40.330 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris horen dat we eerder gaan ingrijpen, ook bij die kleine 05:11:40.450 --> 05:11:42.310 align:middle line:82% position:46% size:100% plastic flesjes. Ik noem die maar even als voorbeeld. 05:11:42.549 --> 05:11:45.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Die 80% is niet het daadwerkelijke cijfer voor alleen de kleine plastic 05:11:45.860 --> 05:11:48.280 align:middle line:82% position:46% size:100% flesjes. Wat gaan we doen als we nu al weten 05:11:48.519 --> 05:11:53.006 align:middle line:82% position:46% size:100% dat het percentage te laag ligt? We weten dat het naar 90% moet. 05:11:53.126 --> 05:11:55.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat gaan we nu al doen om het te verhogen? 05:11:55.610 --> 05:11:57.183 align:middle line:82% position:46% size:100% Want we weten dat die doelen anders niet worden gehaald. 05:11:57.302 --> 05:11:57.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder. Dank u wel. 05:11:58.020 --> 05:11:59.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een concrete vraag. Mevrouw de staatssecretaris. 05:12:02.729 --> 05:12:06.400 align:middle line:82% position:46% size:100% De regeling voor de recycling van flesjes loopt nu een halfjaar. 05:12:06.520 --> 05:12:09.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hoeven überhaupt pas na een jaar te rapporteren. 05:12:09.720 --> 05:12:14.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Je zit niet vanaf dag één meteen op de percentages waarop je wilt 05:12:14.529 --> 05:12:17.431 align:middle line:82% position:46% size:100% zitten. Dat is de reden waarom ik zeg: geef 05:12:18.449 --> 05:12:23.588 align:middle line:82% position:46% size:100% zowel consumenten als de sector even de tijd om de boel goed in te 05:12:23.708 --> 05:12:30.389 align:middle line:82% position:46% size:100% regelen, zodat je vervolgens een gedegen evaluatie kunt doen. 05:12:30.720 --> 05:12:36.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat mevrouw Van Esch heel ambitieus is op het hele thema 05:12:36.520 --> 05:12:41.949 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie, maar het is ook belangrijk om te zorgen dat we 05:12:42.068 --> 05:12:48.580 align:middle line:82% position:46% size:100% iedereen mee blijven nemen. En op dit moment hebben we, zelfs 05:12:48.700 --> 05:12:52.199 align:middle line:82% position:46% size:100% als we ze er wettelijk op aanspreken, geen poot om op te 05:12:52.318 --> 05:12:54.109 align:middle line:82% position:46% size:100% staan, omdat ze pas na een jaar 05:12:56.720 --> 05:13:01.098 align:middle line:82% position:46% size:100% de boel op orde hoeven te hebben. Dan kunnen we dus pas reageren. 05:13:03.368 --> 05:13:04.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Esch, tot slot op dit punt. 05:13:04.869 --> 05:13:06.958 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, heel kort, tot slot op dit punt. Ik weet dat we nu wettelijk geen 05:13:07.079 --> 05:13:10.380 align:middle line:82% position:46% size:100% poot hebben om op te staan, maar als we nu, na een halfjaar, al zien dat 05:13:10.500 --> 05:13:14.039 align:middle line:82% position:46% size:100% we het niet halen, dan kunnen we toch op z'n minst aangeven dat we 05:13:14.158 --> 05:13:16.278 align:middle line:82% position:46% size:100% dat een zorgelijke ontwikkeling vinden? 05:13:16.490 --> 05:13:19.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat je wettelijk niks kan doen, snap ik, maar we kunnen op z'n minst 05:13:20.028 --> 05:13:25.020 align:middle line:82% position:46% size:100% aangeven: hé jongens, realiseer je dat je het over een halfjaar wel 05:13:25.139 --> 05:13:26.909 align:middle line:82% position:46% size:100% moet doen. Oké, helder. 05:13:27.750 --> 05:13:30.790 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. We verschillen enigszins van mening 05:13:30.909 --> 05:13:34.090 align:middle line:82% position:46% size:100% over de vraag of ze het gaan halen of niet. 05:13:34.209 --> 05:13:37.567 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb echt goede hoop dat het wel gehaald gaat worden aan het eind van 05:13:38.258 --> 05:13:40.088 align:middle line:82% position:46% size:100% het jaar. Als je kijkt naar andere landen 05:13:41.650 --> 05:13:44.479 align:middle line:82% position:46% size:100% zie je ook dat het percentage richting de 90% gaat. 05:13:44.599 --> 05:13:46.368 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heb ik al eerder aangegeven. Waarom zou het in andere landen 05:13:46.489 --> 05:13:51.258 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen en in Nederland niet? Wel zie je overal dat het even tijd 05:13:51.379 --> 05:13:54.098 align:middle line:82% position:46% size:100% kost om een soort ingroeimodel te hebben. 05:13:55.209 --> 05:13:58.580 align:middle line:82% position:46% size:100% We verschillen daarover, denk ik, gewoon een beetje van mening. 05:13:58.700 --> 05:13:59.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan ook. Dank. 05:13:59.298 --> 05:14:04.299 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder met de beantwoording. Dan hebben we de vraag van mevrouw 05:14:04.419 --> 05:14:06.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Van Esch over wasbare luiers. Wat komt er nou precies voor 05:14:06.189 --> 05:14:09.359 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie? Ik wil graag een brief toezeggen met 05:14:09.478 --> 05:14:12.429 align:middle line:82% position:46% size:100% informatie over de inzet van de rijksoverheid op het stimuleren van 05:14:12.548 --> 05:14:16.479 align:middle line:82% position:46% size:100% het gebruik van wasbare luiers. Die brief ontvangt u nog voor het 05:14:16.599 --> 05:14:17.370 align:middle line:82% position:46% size:100% zomerreces. 05:14:18.929 --> 05:14:25.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan had meneer Thijssen een vraag over indringende rapportages waarin 05:14:25.791 --> 05:14:25.870 align:middle line:82% position:46% size:100% staat dat we de 05:14:27.758 --> 05:14:29.959 align:middle line:82% position:46% size:100% doelen niet halen. Kunnen we een doorrekening krijgen 05:14:30.080 --> 05:14:30.639 align:middle line:82% position:46% size:100% in brieven, 05:14:33.909 --> 05:14:35.942 align:middle line:82% position:46% size:100% waaruit blijkt dat we op de goede weg zitten, zo vraagt hij. 05:14:36.062 --> 05:14:39.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL geeft aan dat de goede basis er al ligt; dat heb ik zonet ook in 05:14:39.138 --> 05:14:42.500 align:middle line:82% position:46% size:100% de introductie al even gezegd. Er is wel beleidsintensivering 05:14:42.619 --> 05:14:45.229 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig. Elk jaar volgt er een 05:14:45.349 --> 05:14:50.209 align:middle line:82% position:46% size:100% monitoringsrapportage. Zo komt in januari 2023 de volgende 05:14:50.330 --> 05:14:53.650 align:middle line:82% position:46% size:100% integrale circulaire economierapportage uit. 05:14:53.770 --> 05:14:57.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee hebben we ook goed zicht op de voortgang van de transitie en het 05:14:57.938 --> 05:14:58.900 align:middle line:82% position:46% size:100% behalen van de doelen. 05:15:02.400 --> 05:15:06.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou top zijn, als we in het vierde kwartaal dat hele programma 05:15:06.189 --> 05:15:07.479 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben en dan in januari de doorrekening. 05:15:07.599 --> 05:15:10.979 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar is dat dan dus zo? Is het plan dat in het vierde 05:15:11.099 --> 05:15:14.439 align:middle line:82% position:46% size:100% kwartaal wordt gepresenteerd dan verwerkt in die doorrekening in 05:15:14.560 --> 05:15:17.900 align:middle line:82% position:46% size:100% januari? Kijk, er zal altijd wel iets van een 05:15:18.020 --> 05:15:21.041 align:middle line:82% position:46% size:100% vertraging in zitten, maar ze kijken natuurlijk wel naar alle cijfers. 05:15:22.209 --> 05:15:27.080 align:middle line:82% position:46% size:100% De bedoeling is dat we het op de manier inrichten die ik net aangaf. 05:15:27.200 --> 05:15:27.360 align:middle line:82% position:46% size:100% En we blijven monitoren. 05:15:29.400 --> 05:15:32.445 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij is het antwoord dat dat het uitgangspunt is, maar dat er 05:15:32.565 --> 05:15:34.409 align:middle line:82% position:46% size:100% vertraging kan zijn in de verwerking van de cijfers. 05:15:36.008 --> 05:15:37.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, u heeft een vervolgvraag. 05:15:37.638 --> 05:15:39.419 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou ja, dit gebeurt natuurlijk eindeloos. 05:15:39.540 --> 05:15:41.796 align:middle line:82% position:46% size:100% We stellen doelen, er komt beleid en een jaar later weten we of we het 05:15:41.917 --> 05:15:42.442 align:middle line:82% position:46% size:100% halen of niet. Maar deze inventarisatie van het PBL 05:15:42.562 --> 05:15:43.549 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt één keer in de twee jaar 05:15:46.039 --> 05:15:48.060 align:middle line:82% position:46% size:100% gedaan. Er wordt nu hard gewerkt om met een 05:15:48.180 --> 05:15:50.389 align:middle line:82% position:46% size:100% programma te komen in het vierde kwartaal, dus het lijkt me 05:15:51.990 --> 05:15:55.029 align:middle line:82% position:46% size:100% heel fijn als dat hele programma van het vierde kwartaal mee wordt 05:15:55.150 --> 05:15:57.848 align:middle line:82% position:46% size:100% genomen door het PBL. En als het PBL dan een maandje extra 05:15:57.969 --> 05:16:00.400 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig heeft, zou ik zeggen: laten we dan een maandje extra nemen, want 05:16:00.520 --> 05:16:02.128 align:middle line:82% position:46% size:100% dan weten we tenminste echt waar we het over hebben. 05:16:02.819 --> 05:16:06.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Anders weet ik al hoe het debat in januari zal gaan: het PBL heeft dát 05:16:06.340 --> 05:16:08.400 align:middle line:82% position:46% size:100% niet meegenomen, dus we moeten wachten tot over twee jaar. 05:16:10.580 --> 05:16:14.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Kijk, je moet gewoon ook tijd hebben om de effecten van maatregelen die 05:16:14.619 --> 05:16:19.810 align:middle line:82% position:46% size:100% je treft te kunnen meten. Als je in december een maatregel 05:16:19.930 --> 05:16:22.717 align:middle line:82% position:46% size:100% vaststelt, is het lastig om in januari te meten wat de effecten 05:16:22.836 --> 05:16:25.479 align:middle line:82% position:46% size:100% daarvan precies zijn. Maar volgens mij bedoelen we 05:16:25.599 --> 05:16:27.429 align:middle line:82% position:46% size:100% hetzelfde. Ik snap ook heel goed wat u bedoelt 05:16:27.548 --> 05:16:32.458 align:middle line:82% position:46% size:100% met uw vraag wat dan de impact of de verwachte impact van die maatregelen 05:16:32.579 --> 05:16:34.080 align:middle line:82% position:46% size:100% is, en of het PBL daar dan naar kan kijken. 05:16:34.289 --> 05:16:37.630 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen wel aan ze vragen om dat zo veel mogelijk te doen. 05:16:37.750 --> 05:16:41.859 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb laatst nog een gesprek met ze gehad en ik weet dat ze dit 05:16:41.978 --> 05:16:49.240 align:middle line:82% position:46% size:100% onderwerp ook erg goed volgen. Ik snap uw vraag dus, maar 05:16:49.360 --> 05:16:52.438 align:middle line:82% position:46% size:100% ik hoop ook dat u mijn toelichting kunt volgen. 05:16:54.209 --> 05:16:55.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen, tot slot op dit punt. 05:16:55.889 --> 05:16:57.039 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u het gewoon niet even checken bij het PBL? 05:16:57.158 --> 05:17:00.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Op 1 oktober komt het pakket; kunnen jullie dat meenemen in de 05:17:00.950 --> 05:17:01.900 align:middle line:82% position:46% size:100% doorrekening van januari? 05:17:03.438 --> 05:17:06.169 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat is ervoor nodig om het mee te kunnen nemen in januari? 05:17:06.310 --> 05:17:08.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan hebben we in januari namelijk echt een geïnformeerd debat met 05:17:08.430 --> 05:17:09.547 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar. Dank, dank. 05:17:09.699 --> 05:17:12.833 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. Ik ga even met ze kijken wat er 05:17:12.954 --> 05:17:13.688 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk is. 05:17:15.889 --> 05:17:16.519 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Thijssen 05:17:50.220 --> 05:17:54.848 align:middle line:82% position:46% size:100% vroeg hoe we producenten van verpakkingen uitdagen. 05:17:55.609 --> 05:17:58.431 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt een herziening van de Verpakkingenrichtlijn van de EU. 05:17:58.729 --> 05:18:03.208 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wordt echt een ambitieus en circulair pakket, direct gericht op 05:18:03.329 --> 05:18:07.289 align:middle line:82% position:46% size:100% producenten, met dwingende regels. Alle verpakkingen moeten 05:18:07.408 --> 05:18:12.389 align:middle line:82% position:46% size:100% herbruikbaar en recyclebaar zijn in 2030 en onnodige verpakkingen worden 05:18:12.838 --> 05:18:14.769 align:middle line:82% position:46% size:100% uitgefaseerd. Nederland dringt proactief aan op 05:18:14.888 --> 05:18:18.159 align:middle line:82% position:46% size:100% een goed pakket. In de tussentijd gaan alle nationale 05:18:18.279 --> 05:18:22.088 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidstrajecten, waaronder de 20%-reductie van verpakkingen en het 05:18:22.208 --> 05:18:23.791 align:middle line:82% position:46% size:100% Plastic Pact, gewoon door. 05:18:26.130 --> 05:18:29.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf vroeg hoe ik een vinger aan de pols ga houden om 05:18:29.529 --> 05:18:30.870 align:middle line:82% position:46% size:100% te zorgen dat de doelstellingen 05:18:34.938 --> 05:18:36.379 align:middle line:82% position:46% size:100% met betrekking tot de bouw op elkaar aansluiten. 05:18:36.560 --> 05:18:40.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik overleg heel regelmatig met BZK over het beleid dat gericht is op de 05:18:40.409 --> 05:18:43.130 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire bouweconomie, onder andere in het Transitieteam 05:18:43.250 --> 05:18:45.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Circulaire Bouweconomie en het bestuurlijk overleg. 05:18:46.000 --> 05:18:48.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Die doelstellingen komen bij elkaar in het doelentraject, waar ik eerder 05:18:48.958 --> 05:18:52.088 align:middle line:82% position:46% size:100% over sprak. Mevrouw Van der Graaf 05:18:53.740 --> 05:18:56.990 align:middle line:82% position:46% size:100% zei: hoor ik het goed dat de staatssecretaris sapflesjes gaat 05:18:57.110 --> 05:19:01.959 align:middle line:82% position:46% size:100% uitfaseren? Nee, ik zei dat slecht recyclebare 05:19:02.080 --> 05:19:04.508 align:middle line:82% position:46% size:100% drankverpakkingen moeten worden uitgefaseerd. 05:19:05.169 --> 05:19:07.458 align:middle line:82% position:46% size:100% Sapflesjes zijn wel goed recyclebaar. 05:19:07.579 --> 05:19:10.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen, 100% sapflesjes zijn uitgezonderd van het 05:19:10.750 --> 05:19:13.150 align:middle line:82% position:46% size:100% statiegeldsysteem en dat wordt wel onderdeel van de evaluatie 05:19:15.500 --> 05:19:19.229 align:middle line:82% position:46% size:100% in 2024. Mevrouw Van der Graaf vroeg wat een 05:19:19.349 --> 05:19:22.609 align:middle line:82% position:46% size:100% verbrandingsverbod toevoegt en hoe we producten opnieuw in de winkel 05:19:22.728 --> 05:19:26.130 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen krijgen. Wat voegt een verbrandingsverbod 05:19:26.250 --> 05:19:27.619 align:middle line:82% position:46% size:100% toe? Door verplicht openbaar te 05:19:27.740 --> 05:19:30.150 align:middle line:82% position:46% size:100% rapporteren komt er een sterke prikkel om zo min mogelijk te 05:19:30.270 --> 05:19:34.419 align:middle line:82% position:46% size:100% vernietigen. Je wilt überhaupt niet dat kleren 05:19:34.539 --> 05:19:38.120 align:middle line:82% position:46% size:100% die nog zo goed als nieuw of zelfs nog nieuw zijn, 05:19:39.679 --> 05:19:43.588 align:middle line:82% position:46% size:100% worden verbrand. Het is ook niet goed voor de 05:19:43.708 --> 05:19:46.429 align:middle line:82% position:46% size:100% reputatie van een bedrijf als ze hun producten laten vernietigen. 05:19:47.000 --> 05:19:51.442 align:middle line:82% position:46% size:100% Er komt nog niet direct een Europees verbrandingsverbod, maar wel een 05:19:51.562 --> 05:19:54.438 align:middle line:82% position:46% size:100% verplichting voor bedrijven om daarover te rapporteren. 05:19:57.240 --> 05:20:01.718 align:middle line:82% position:46% size:100% We zullen wel blijven aandringen op het niet verbranden van spullen die 05:20:01.837 --> 05:20:04.919 align:middle line:82% position:46% size:100% nog gewoon prima zijn. Dat lijkt mij heel erg logisch. 05:20:05.970 --> 05:20:07.977 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe krijgen we producten opnieuw in de winkel? 05:20:08.310 --> 05:20:09.959 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien al dat bedrijven hun producten weer zo veel mogelijk 05:20:10.438 --> 05:20:13.539 align:middle line:82% position:46% size:100% terug op voorraad brengen. Ze lopen namelijk ook winst mis als 05:20:13.658 --> 05:20:17.789 align:middle line:82% position:46% size:100% ze die niet kunnen verkopen. Nederland zet zich in voor een 05:20:17.908 --> 05:20:20.880 align:middle line:82% position:46% size:100% verbrandingsverbod, want als die weg wordt afgesloten, dan worden 05:20:21.000 --> 05:20:23.688 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijven gestimuleerd om nog meer inzet te plegen om hun producten 05:20:24.199 --> 05:20:26.569 align:middle line:82% position:46% size:100% uiteindelijk alsnog te verkopen. 05:20:28.438 --> 05:20:31.258 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van der Graaf had nog een vraag over het recht op reparatie. 05:20:32.580 --> 05:20:34.479 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar wat over gezegd in de eerste termijn. 05:20:34.599 --> 05:20:37.508 align:middle line:82% position:46% size:100% Er lopen zaken op Europees en nationaal niveau. 05:20:37.629 --> 05:20:40.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Op Europees niveau wordt gekeken naar het versterken van het 05:20:40.360 --> 05:20:43.757 align:middle line:82% position:46% size:100% consumentenrecht op reparatie en naar betere informatie over de 05:20:43.877 --> 05:20:46.729 align:middle line:82% position:46% size:100% repareerbaarheid van en de garantie op producten. 05:20:47.060 --> 05:20:50.387 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gebeurt in meerdere pakketten. Een daarvan is recent verschenen. 05:20:50.598 --> 05:20:54.199 align:middle line:82% position:46% size:100% U ontvangt daar binnenkort BNC-fiches over. 05:20:54.679 --> 05:20:57.109 align:middle line:82% position:46% size:100% Het volgende pakket komt aan het eind van dit jaar. 05:20:58.400 --> 05:21:01.169 align:middle line:82% position:46% size:100% Op Europees vlak blijf ik de ontwikkelingen aanjagen. 05:21:01.290 --> 05:21:02.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zet op Europees niveau bijvoorbeeld in op een 05:21:02.340 --> 05:21:03.979 align:middle line:82% position:46% size:100% repareerbaarheidsscore voor producten. 05:21:04.099 --> 05:21:04.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Op 05:21:05.959 --> 05:21:09.810 align:middle line:82% position:46% size:100% nationaal niveau werk ik aan een reparateursregister om reparatie 05:21:09.930 --> 05:21:13.500 align:middle line:82% position:46% size:100% verder te bevorderen. Mevrouw Van der Graaf had nog een 05:21:13.619 --> 05:21:16.729 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag, over microplastics en veiligheid. 05:21:17.389 --> 05:21:19.631 align:middle line:82% position:46% size:100% Alle producten die op de markt komen, moeten voldoen aan de 05:21:19.751 --> 05:21:22.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese veiligheidsnormen. Dat geldt ook voor plastic 05:21:22.680 --> 05:21:25.838 align:middle line:82% position:46% size:100% producten. In juni verwacht ik een voorstel van 05:21:25.958 --> 05:21:27.688 align:middle line:82% position:46% size:100% de Commissie over het bewust 05:21:29.368 --> 05:21:32.169 align:middle line:82% position:46% size:100% toevoegen van microplastics. Ik heb dat net ook al gezegd. 05:21:32.290 --> 05:21:35.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Het voorstel is om dat te verbieden of te beperken. 05:21:35.139 --> 05:21:38.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het belangrijk dat die restrictie ambitieus en doeltreffend 05:21:38.408 --> 05:21:39.630 align:middle line:82% position:46% size:100% is, en dat die snel van kracht wordt. 05:21:39.750 --> 05:21:44.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar wil ik me graag voor inzetten. Ik heb hier nog een laatste vraag 05:21:44.740 --> 05:21:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% van mevrouw Mulder. Excuses, maar die zat op een andere 05:21:48.119 --> 05:21:48.859 align:middle line:82% position:46% size:100% plek in het mapje. 05:21:51.900 --> 05:21:55.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Mulder heeft gevraagd om één heldere brief waarin ik kan ingaan 05:21:55.298 --> 05:21:59.008 align:middle line:82% position:46% size:100% op een aantal zaken, waaronder de UPV, microplastics en de Europese 05:21:59.459 --> 05:22:02.746 align:middle line:82% position:46% size:100% procedures. Ze vraagt of het rapport van de 05:22:02.866 --> 05:22:06.220 align:middle line:82% position:46% size:100% ambtelijke werkgroep onder leiding van Laura van Geest, Bestemming 05:22:06.340 --> 05:22:09.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Parijs, ook een oplossing is voor de circulaire economie en of dat 05:22:09.849 --> 05:22:11.100 align:middle line:82% position:46% size:100% terugkomt in kwartaal vier. 05:22:12.789 --> 05:22:16.429 align:middle line:82% position:46% size:100% Er liggen natuurlijk al heel veel studies en rapporten, zoals de brede 05:22:16.548 --> 05:22:21.000 align:middle line:82% position:46% size:100% maatschappelijke heroverweging Naar een economie zonder afval, maar ook 05:22:21.119 --> 05:22:23.479 align:middle line:82% position:46% size:100% rapporten van externe partijen, zoals de SER en Copper8. 05:22:23.599 --> 05:22:28.199 align:middle line:82% position:46% size:100% Die gaan over de mogelijke inzet van instrumenten en de effecten daarvan. 05:22:29.799 --> 05:22:33.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Die geven soortgelijke inzichten als het rapport Bestemming Parijs. 05:22:34.479 --> 05:22:39.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil er nu op toezien dat die inzichten, de resultaten van het 05:22:39.459 --> 05:22:43.429 align:middle line:82% position:46% size:100% doelentraject, het traject rondom het ambitieuze klimaatdoel en de 05:22:43.548 --> 05:22:46.609 align:middle line:82% position:46% size:100% trajecten aangaande de UPV en microplastics terechtkomen in het 05:22:46.728 --> 05:22:49.088 align:middle line:82% position:46% size:100% nationaal programma in kwartaal vier. 05:22:49.848 --> 05:22:53.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal ervoor zorgen dat het totale beleid voor circulaire economie 05:22:53.401 --> 05:22:55.400 align:middle line:82% position:46% size:100% daarin een plek krijgt en dat dat helder is. 05:22:57.588 --> 05:23:00.838 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is ook meteen helder welke maatregelen allemaal in beeld zijn 05:23:00.958 --> 05:23:04.885 align:middle line:82% position:46% size:100% om de doelen te bereiken. Ten aanzien van het proces zullen we 05:23:05.006 --> 05:23:08.669 align:middle line:82% position:46% size:100% in de doelenbrief voor de zomer ook ingaan op de verschillende stappen 05:23:08.790 --> 05:23:11.179 align:middle line:82% position:46% size:100% die in het proces genomen zullen worden. 05:23:14.098 --> 05:23:17.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Mulder op dit punt. Dank voor die toezegging. 05:23:19.470 --> 05:23:26.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Het rapport van Van Geest heeft inzichtelijk gemaakt welke stappen 05:23:26.909 --> 05:23:31.169 align:middle line:82% position:46% size:100% je concreet kunt zetten. Dan is het vervolgens een politieke 05:23:31.290 --> 05:23:35.188 align:middle line:82% position:46% size:100% afweging welke stappen je zet, hoeveel kosten dat heeft en waar die 05:23:35.309 --> 05:23:39.271 align:middle line:82% position:46% size:100% kosten terechtkomen. Gaat dat zo een-op-een worden 05:23:39.390 --> 05:23:44.220 align:middle line:82% position:46% size:100% opgenomen in dat stuk in het vierde kwartaal? 05:23:44.340 --> 05:23:47.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Want dat is eigenlijk wel wat je wil weten, ook als Tweede Kamer. 05:23:47.849 --> 05:23:47.830 align:middle line:82% position:46% size:100% We 05:23:49.979 --> 05:23:53.300 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten natuurlijk kijken wat er allemaal binnen de middelen past en 05:23:53.699 --> 05:23:54.389 align:middle line:82% position:46% size:100% wat niet. 05:23:56.429 --> 05:23:59.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals ik eerder ook 05:24:03.359 --> 05:24:06.939 align:middle line:82% position:46% size:100% heb toegezegd, zal ik binnen het ministerie creatief op zoek blijven 05:24:07.060 --> 05:24:09.569 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan om te kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat er ook voldoende 05:24:09.720 --> 05:24:12.508 align:middle line:82% position:46% size:100% middelen zijn om de ambities en de doelen te halen. 05:24:13.098 --> 05:24:17.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast zal ik ook met partners bij andere ministeries kijken wat er 05:24:17.439 --> 05:24:21.789 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal mogelijk is om de circulaire economie een extra zetje 05:24:21.908 --> 05:24:23.041 align:middle line:82% position:46% size:100% in de goede richting te geven. 05:24:26.709 --> 05:24:27.098 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals ook 05:25:12.368 --> 05:25:12.458 align:middle line:82% position:46% size:100% in 05:25:14.900 --> 05:25:14.959 align:middle line:82% position:46% size:100% de 05:25:29.778 --> 05:25:34.348 align:middle line:82% position:46% size:100% eerste termijn besproken, ben ik al in gesprek met collega Jetten om te 05:25:34.469 --> 05:25:39.028 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken hoe we aanvullend op de ambities die in het coalitieakkoord 05:25:39.149 --> 05:25:40.791 align:middle line:82% position:46% size:100% staan, nog extra ambities kunnen 05:25:42.650 --> 05:25:46.919 align:middle line:82% position:46% size:100% realiseren op het gebied van de circulaire economie om uiteindelijk 05:25:47.040 --> 05:25:49.310 align:middle line:82% position:46% size:100% die megatonnen uitstoot verder terug te dringen. 05:25:50.508 --> 05:25:51.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb 05:25:54.109 --> 05:25:57.500 align:middle line:82% position:46% size:100% daarin een hele constructieve collega in minister Jetten, die ook 05:25:57.769 --> 05:26:02.490 align:middle line:82% position:46% size:100% samen met ons ministerie aan het kijken is hoe we nog extra stappen 05:26:02.610 --> 05:26:04.229 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen zetten. Dat is dus heel goed. 05:26:04.349 --> 05:26:05.848 align:middle line:82% position:46% size:100% We zullen uiteraard ook naar alle andere fondsen kijken. 05:26:05.969 --> 05:26:12.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het in een volgende stap ook heel erg belangrijk is om te 05:26:12.270 --> 05:26:16.159 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken hoe de circulaire economie iets meer geïnternaliseerd wordt 05:26:16.490 --> 05:26:17.898 align:middle line:82% position:46% size:100% binnen andere ministeries. 05:26:20.028 --> 05:26:24.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat maakt ons als commissie niet voor alles verantwoordelijk. 05:26:24.830 --> 05:26:26.000 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn uiteindelijk, 05:26:28.789 --> 05:26:29.699 align:middle line:82% position:46% size:100% om het zo maar te zeggen, de systeembegeleider. 05:26:29.818 --> 05:26:36.627 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten dus goede voorwaarden scheppen, maar je ziet ook dat er 05:26:36.746 --> 05:26:41.098 align:middle line:82% position:46% size:100% een moment aan het ontstaan is waarop iedereen zich bewust is van 05:26:41.219 --> 05:26:42.769 align:middle line:82% position:46% size:100% het belang van de circulaire economie. 05:26:43.039 --> 05:26:48.588 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook producenten willen graag mee in die beweging en willen 05:26:51.588 --> 05:26:55.758 align:middle line:82% position:46% size:100% die afhankelijkheid van grondstoffen verkleinen. 05:26:56.659 --> 05:26:59.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is dus een enorme win winsituatie. 05:27:00.019 --> 05:27:03.227 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten dat ijzer ook smeden op het moment dat het heet is en het 05:27:03.500 --> 05:27:06.929 align:middle line:82% position:46% size:100% ijzer is op dit moment vrij heet. Dank u wel. 05:27:07.539 --> 05:27:11.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Met deze mooie afsluiting komen we bij … O, ik zie dat de heer 05:27:11.590 --> 05:27:15.179 align:middle line:82% position:46% size:100% Haverkort toch nog iets wil toevoegen aan deze mooie afsluiting. 05:27:15.720 --> 05:27:18.118 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan moet dat heel mooi zijn. Het gaat er helemaal niet om of het 05:27:18.239 --> 05:27:18.650 align:middle line:82% position:46% size:100% mooi of niet 05:27:21.348 --> 05:27:22.650 align:middle line:82% position:46% size:100% mooi is. Mijn tweede vraag ging over 05:27:22.770 --> 05:27:23.508 align:middle line:82% position:46% size:100% transparantie, 05:27:26.868 --> 05:27:31.409 align:middle line:82% position:46% size:100% met name over afvalstoffen. We hebben net, ook via mevrouw 05:27:31.529 --> 05:27:34.919 align:middle line:82% position:46% size:100% Mulder, een heel gesprek gehad over transparantie van kosten vanuit de 05:27:35.040 --> 05:27:37.880 align:middle line:82% position:46% size:100% overheid, vanuit het ministerie. Maar het echte geld zit natuurlijk 05:27:38.630 --> 05:27:42.299 align:middle line:82% position:46% size:100% in de samenleving. We vragen van onze huishoudens, onze 05:27:42.419 --> 05:27:47.938 align:middle line:82% position:46% size:100% inwoners, ergens tussen €250 en €300 per jaar aan bijdragen om afval te 05:27:48.059 --> 05:27:48.520 align:middle line:82% position:46% size:100% verwerken en 05:27:50.028 --> 05:27:52.500 align:middle line:82% position:46% size:100% we vragen van de verpakkingsindustrie inmiddels 05:27:52.619 --> 05:27:55.250 align:middle line:82% position:46% size:100% volgens mij 500 miljoen per jaar om daar van hun kant 05:27:55.609 --> 05:27:59.179 align:middle line:82% position:46% size:100% verantwoordelijkheid voor te nemen. Die sommen zijn vele malen groter 05:27:59.419 --> 05:28:01.310 align:middle line:82% position:46% size:100% dan wat in de begroting van IenW staat. 05:28:02.199 --> 05:28:06.380 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris heeft in de eerste termijn toegezegd om de 05:28:06.500 --> 05:28:11.348 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstofstromen van die keten goed in kaart te brengen, waarvoor dank. 05:28:11.949 --> 05:28:16.338 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag was zojuist of ook de kosten van die grondstofstromen en 05:28:16.458 --> 05:28:18.500 align:middle line:82% position:46% size:100% het verwerken daarvan daarbij in kaart gebracht kunnen worden. 05:28:18.619 --> 05:28:22.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Want pas als we dat plaatje hebben, kunnen we echt zorgen dat we 05:28:22.449 --> 05:28:26.479 align:middle line:82% position:46% size:100% daadwerkelijk die herbruikbaarheid kunnen gaan waarderen en de lasten 05:28:26.599 --> 05:28:28.623 align:middle line:82% position:46% size:100% van onze inwoners kunnen verlagen. Helder. 05:28:28.743 --> 05:28:32.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Staatssecretaris, kunnen we in beeld brengen wat het brede kostenplaatje 05:28:41.470 --> 05:28:41.620 align:middle line:82% position:46% size:100% is? 05:28:52.258 --> 05:28:55.047 align:middle line:82% position:46% size:100% Kijk, ik weet niet in hoeverre wij die informatie kunnen krijgen, en 05:28:56.970 --> 05:28:58.708 align:middle line:82% position:46% size:100% zeker als het gaat om bedrijfsinformatie. 05:29:02.699 --> 05:29:06.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil weleens een navraag doen, en dan kom ik daar wel even bij u op 05:29:06.610 --> 05:29:11.590 align:middle line:82% position:46% size:100% terug, schriftelijk. Maar ik kan niet zomaar toezeggen 05:29:11.709 --> 05:29:13.350 align:middle line:82% position:46% size:100% dat dat er dan ook bij hoort. 05:29:15.348 --> 05:29:19.258 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat was wel een van de twee punten waar de Universiteit Utrecht 05:29:19.379 --> 05:29:23.278 align:middle line:82% position:46% size:100% in haar whitepaper op aansloeg: dat de transparantie in de keten, niet 05:29:23.399 --> 05:29:26.159 align:middle line:82% position:46% size:100% alleen op de stromen van grondstoffen, maar met name ook op 05:29:26.279 --> 05:29:29.849 align:middle line:82% position:46% size:100% de kosten die daarmee gepaard gaan, volstrekt onvoldoende is om een 05:29:29.970 --> 05:29:31.008 align:middle line:82% position:46% size:100% goede keuze te maken. 05:29:34.220 --> 05:29:37.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt sowieso bij UPV's; dan hoort dat ook transparant te zijn. 05:29:37.868 --> 05:29:38.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik 05:29:39.699 --> 05:29:41.900 align:middle line:82% position:46% size:100% hoor wat u zegt, maar ik moet heel even kijken wat er binnen de 05:29:42.020 --> 05:29:46.467 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijkheden ligt; dat is het punt. Dus ik zeg toe dat we daar even naar 05:29:46.586 --> 05:29:49.611 align:middle line:82% position:46% size:100% laten kijken. Fijn, dank u wel. 05:29:50.098 --> 05:29:57.297 align:middle line:82% position:46% size:100% Mooi, dan ga ik over naar de lijst van toezeggingen die zijn gedaan, 05:29:57.750 --> 05:30:01.269 align:middle line:82% position:46% size:100% voordat we dit debat afronden. De eerste toezegging die ik heb 05:30:01.388 --> 05:30:06.338 align:middle line:82% position:46% size:100% genoteerd: De commissie ontvangt midden mei een brief, de 05:30:06.458 --> 05:30:09.819 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidsbrief, de "hoofdlijnenbrief" zoals de staatssecretaris hem heeft 05:30:09.939 --> 05:30:12.669 align:middle line:82% position:46% size:100% genoemd, over de ambities en de aanpak met betrekking tot de 05:30:12.790 --> 05:30:15.387 align:middle line:82% position:46% size:100% circulaire economie. Mevrouw Bouchallikh had daar een 05:30:16.289 --> 05:30:19.868 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag over gesteld. De tweede toezegging is: Voor de 05:30:19.989 --> 05:30:23.619 align:middle line:82% position:46% size:100% zomer ontvangt de Kamer een brief waarin de input die tijdens dit 05:30:23.740 --> 05:30:26.008 align:middle line:82% position:46% size:100% commissiedebat is gegeven, nog eens terug zal komen. 05:30:27.150 --> 05:30:31.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was naar aanleiding van een vraag die de heer Thijssen stelde. 05:30:33.269 --> 05:30:36.150 align:middle line:82% position:46% size:100% De derde toezegging die ik heb genoteerd: In het najaar ontvangt de 05:30:36.270 --> 05:30:40.949 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamer het nationaal programma circulaire economie, waarin ook de 05:30:41.970 --> 05:30:45.699 align:middle line:82% position:46% size:100% grondstoffenstrategie aan bod komt. De vierde toezegging die ik heb 05:30:45.818 --> 05:30:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% genoteerd: De staatssecretaris zal in samenwerking met haar collega op 05:30:49.741 --> 05:30:54.609 align:middle line:82% position:46% size:100% EZK het gesprek aangaan met onder anderen gedragswetenschappers om te 05:30:54.728 --> 05:30:57.848 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken of er mogelijk gedragsverandering te stimuleren 05:30:57.969 --> 05:31:03.098 align:middle line:82% position:46% size:100% valt bij consumenten of bij bedrijven, en zal de Kamer daarover 05:31:03.219 --> 05:31:05.769 align:middle line:82% position:46% size:100% informeren. Dit is mede naar aanleiding van de 05:31:05.888 --> 05:31:08.880 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag van de heer Thijssen - en uiteraard met de nuance die de heer 05:31:09.000 --> 05:31:12.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Goudzwaard daarin aanbracht. Dit zeg ik er maar even bij, voordat 05:31:12.220 --> 05:31:15.848 align:middle line:82% position:46% size:100% we een nieuwe discussie aanwakkeren. De vijfde toezegging die ik heb 05:31:15.969 --> 05:31:20.200 align:middle line:82% position:46% size:100% genoteerd: Voor de zomer komt de staatssecretaris in de brief — en 05:31:20.319 --> 05:31:25.720 align:middle line:82% position:46% size:100% dat kan zomaar de andere brief zijn die ik zojuist had genoemd — terug 05:31:25.840 --> 05:31:28.598 align:middle line:82% position:46% size:100% op de mogelijkheden voor refill. Dit is naar aanleiding van een 05:31:28.719 --> 05:31:32.889 align:middle line:82% position:46% size:100% verzoek van mevrouw Van Esch. De zesde toezegging: De 05:31:33.009 --> 05:31:36.609 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris zal mogelijk in dezelfde brief terugkomen op de 05:31:36.728 --> 05:31:39.098 align:middle line:82% position:46% size:100% cijfers met betrekking tot drankkartons. 05:31:39.219 --> 05:31:41.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was naar aanleiding van een vraag van mevrouw Van der Graaf. 05:31:42.438 --> 05:31:45.479 align:middle line:82% position:46% size:100% De zevende toezegging, en dat is mede naar aanleiding van de laatste 05:31:45.599 --> 05:31:49.338 align:middle line:82% position:46% size:100% opmerking van de heer Haverkort. U had daar eerder ook al naar 05:31:49.458 --> 05:31:52.699 align:middle line:82% position:46% size:100% gevraagd, en dat ging over de grondstoffenstromen: De 05:31:52.818 --> 05:31:55.030 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris stuurt een overzicht van de grondstoffenstromen 05:31:55.449 --> 05:32:00.979 align:middle line:82% position:46% size:100% en zal nagaan of daarvan, mogelijk, een kostenplaatje inzichtelijk kan 05:32:01.099 --> 05:32:02.903 align:middle line:82% position:46% size:100% worden gemaakt. Dat is onzeker, maar dat gaat zij 05:32:03.024 --> 05:32:07.080 align:middle line:82% position:46% size:100% nog even na. De achtste toezegging die ik heb 05:32:07.200 --> 05:32:10.049 align:middle line:82% position:46% size:100% genoteerd: De Kamer zal in de komende maanden een brief ontvangen 05:32:10.169 --> 05:32:12.679 align:middle line:82% position:46% size:100% over de ontwikkeling van het Landelijk Afvalbeheerplan. 05:32:17.338 --> 05:32:21.400 align:middle line:82% position:46% size:100% De negende toezegging die ik heb genoteerd: Voor het zomerreces 05:32:21.520 --> 05:32:26.500 align:middle line:82% position:46% size:100% ontvangt de Kamer meer informatie over de inzet van de rijksoverheid 05:32:26.619 --> 05:32:30.419 align:middle line:82% position:46% size:100% met betrekking tot de wasbare luiers, van mevrouw Van Esch. 05:32:30.868 --> 05:32:34.137 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet specifiek die van haar, maar haar oproep daartoe uiteraard. 05:32:36.199 --> 05:32:38.938 align:middle line:82% position:46% size:100% De volgende toezegging: De staatssecretaris zal gaan kijken of 05:32:39.059 --> 05:32:42.588 align:middle line:82% position:46% size:100% er recyclemogelijkheden zijn voor beton, en de Kamer hierover 05:32:42.830 --> 05:32:45.060 align:middle line:82% position:46% size:100% informeren. Dit naar aanleiding van de vraag van 05:32:45.180 --> 05:32:46.041 align:middle line:82% position:46% size:100% de heer Haverkort. 05:32:47.630 --> 05:32:52.280 align:middle line:82% position:46% size:100% De laatste toezegging die op mijn lijst staat: In de brief met een 05:32:52.938 --> 05:32:54.528 align:middle line:82% position:46% size:100% BNC-fiche over de 05:32:58.130 --> 05:33:00.726 align:middle line:82% position:46% size:100% greenwashingclaims zal de Kamer worden geïnformeerd over de 05:33:00.847 --> 05:33:05.269 align:middle line:82% position:46% size:100% definitie van "greenwashing" in brede zin die wordt gehanteerd. 05:33:06.019 --> 05:33:10.229 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zal een toelichting op volgen. Dit naar aanleiding van een verzoek 05:33:10.349 --> 05:33:14.739 align:middle line:82% position:46% size:100% van mevrouw Hagen. Tot slot noteer ik dat mevrouw Hagen 05:33:14.859 --> 05:33:17.429 align:middle line:82% position:46% size:100% een tweeminutendebat heeft aangevraagd. 05:33:18.310 --> 05:33:21.609 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk nog even naar de heer Thijssen, die iets mist. 05:33:23.419 --> 05:33:27.359 align:middle line:82% position:46% size:100% Die PBL-doorrekening van dat plan dat in het vierde kwartaal komt. 05:33:27.478 --> 05:33:29.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet niet of dat nou echt een toezegging was of een check. 05:33:30.080 --> 05:33:32.659 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat we daar iets van terughoren, zou zo fijn zijn. 05:33:34.289 --> 05:33:36.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb gezegd ... Of tenminste, wat ik toe kan zeggen, 05:33:37.009 --> 05:33:41.688 align:middle line:82% position:46% size:100% is dat ik bij het PBL check in hoeverre het een in het ander kan 05:33:41.809 --> 05:33:43.170 align:middle line:82% position:46% size:100% worden meegenomen. Dat is, 05:33:44.830 --> 05:33:47.419 align:middle line:82% position:46% size:100% denk ik, intern navragen. Ik heb dit niet zozeer op de 05:33:47.540 --> 05:33:50.119 align:middle line:82% position:46% size:100% toezeggingenlijst gezet omdat daar geen brief over volgt. 05:33:50.240 --> 05:33:52.541 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is eigenlijk de boodschap. 05:33:54.938 --> 05:33:58.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Hagen. Of het waren geen toezeggingen, 05:33:58.388 --> 05:34:00.060 align:middle line:82% position:46% size:100% voorzitter, maar dan ga ik het alsnog proberen. 05:34:01.979 --> 05:34:04.883 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het ook nog kort gehad over de doelstellingen van de UPV, 05:34:05.003 --> 05:34:08.609 align:middle line:82% position:46% size:100% en wat er verscherpt zou kunnen worden in de verschillende UPV's. 05:34:09.359 --> 05:34:12.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had ook ertoe opgeroepen om een transitieleider te worden. 05:34:12.151 --> 05:34:15.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Wellicht is dat dan een brug te ver, maar het gaat mij vooral om de rol 05:34:16.000 --> 05:34:18.817 align:middle line:82% position:46% size:100% van IenW aan de tafel met de stakeholders. 05:34:18.937 --> 05:34:22.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus enerzijds binnen de UPV, dat ze in gesprek gaat met de producenten, 05:34:22.119 --> 05:34:26.669 align:middle line:82% position:46% size:100% en gemeentes tegenwoordig. Anderzijds dat ze bij de UPV textiel 05:34:27.060 --> 05:34:29.250 align:middle line:82% position:46% size:100% dat stakeholdersoverleg al gaat borgen. 05:34:29.609 --> 05:34:31.109 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was eigenlijk ook nog een aparte. 05:34:31.560 --> 05:34:34.479 align:middle line:82% position:46% size:100% En, ten slotte: u zei een definitie van "greenwashing". 05:34:34.599 --> 05:34:36.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, ik weet wat "greenwashing" betekent. 05:34:36.340 --> 05:34:42.118 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het gaat er mij met name om dat definities zoals "gerecycled" nu 05:34:42.419 --> 05:34:46.449 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen omdat wij het acceptabel vinden dat 1% gerecycled ook 05:34:46.568 --> 05:34:49.028 align:middle line:82% position:46% size:100% "gerecycled" betekent. Dus het gaat met name om hoe de 05:34:49.149 --> 05:34:53.859 align:middle line:82% position:46% size:100% definities die onder die groene claims liggen, geformuleerd zijn, 05:34:53.978 --> 05:34:54.929 align:middle line:82% position:46% size:100% waardoor dit ook kan. 05:34:56.769 --> 05:34:58.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder. Ja, waarschijnlijk staat dit niet 05:34:59.019 --> 05:35:02.000 align:middle line:82% position:46% size:100% goed genoeg genoteerd op de toezeggingenlijst. 05:35:02.119 --> 05:35:07.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar volgens mij was uw oproep over de greenwashingclaim in relatie tot 05:35:08.010 --> 05:35:11.118 align:middle line:82% position:46% size:100% recycling helder, en heeft de staatssecretaris dat ook op een 05:35:11.239 --> 05:35:14.569 align:middle line:82% position:46% size:100% goede manier overgenomen. Dan kom ik nog even bij de 05:35:14.689 --> 05:35:17.519 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris ten aanzien van de andere vragen over uw doelstellingen 05:35:17.638 --> 05:35:22.188 align:middle line:82% position:46% size:100% en de UPV, de rol van transitieleider en het gesprek met 05:35:22.309 --> 05:35:25.049 align:middle line:82% position:46% size:100% de gemeenten. Want die drie dingen staan nog open. 05:35:25.169 --> 05:35:27.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, voorzitter. Daar hebben we het over gehad. 05:35:27.338 --> 05:35:30.208 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat ik aangaf: ik vind echt dat de verantwoordelijkheid uiteindelijk 05:35:30.329 --> 05:35:34.049 align:middle line:82% position:46% size:100% bij die producenten moet liggen. En dat is ook de reden waarom ik me 05:35:34.169 --> 05:35:39.060 align:middle line:82% position:46% size:100% die rol niet wil aanmeten. Wat ik wel had toegezegd was om nog 05:35:39.180 --> 05:35:40.611 align:middle line:82% position:46% size:100% een keer een brief te sturen, 05:35:42.438 --> 05:35:45.778 align:middle line:82% position:46% size:100% waarin we uitleggen dat we vinden dat producenten verantwoordelijkheid 05:35:45.899 --> 05:35:48.409 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten nemen voor alle fases in de keten. 05:35:50.400 --> 05:35:51.508 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. Ja, ga uw gang, 05:35:53.438 --> 05:35:55.835 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Hagen. Volgens mij ... 05:35:55.955 --> 05:35:58.729 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moet er misschien zelf naar terugkijken en er scherp op zijn de 05:35:58.849 --> 05:36:01.729 align:middle line:82% position:46% size:100% volgende keer, maar het ging me er ook om dat we zouden kijken welke 05:36:01.849 --> 05:36:04.400 align:middle line:82% position:46% size:100% doelstellingen van de verschillende UPV's zouden kunnen worden 05:36:04.520 --> 05:36:06.830 align:middle line:82% position:46% size:100% aangescherpt. Dat kan natuurlijk ook na de zomer 05:36:06.950 --> 05:36:06.990 align:middle line:82% position:46% size:100% liggen. En 05:36:09.490 --> 05:36:10.998 align:middle line:82% position:46% size:100% dan even concreet uw vraag? Maar 05:36:15.008 --> 05:36:15.630 align:middle line:82% position:46% size:100% ik kijk even naar de staatssecretaris. 05:36:15.750 --> 05:36:15.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Kijk, 05:36:22.609 --> 05:36:27.188 align:middle line:82% position:46% size:100% ik heb aangegeven: als het nodig is om aan te scherpen, dan moeten we 05:36:27.309 --> 05:36:30.848 align:middle line:82% position:46% size:100% dat doen. Maar dat betekent niet dat je dat nu 05:36:30.969 --> 05:36:33.060 align:middle line:82% position:46% size:100% proactief bij alles gaat doen. 05:36:35.150 --> 05:36:37.860 align:middle line:82% position:46% size:100% We zouden dit ook tijdens het programma kunnen aanscherpen, 05:36:37.979 --> 05:36:38.659 align:middle line:82% position:46% size:100% bijvoorbeeld. 05:36:42.639 --> 05:36:45.758 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, helder. Volgens mij zijn we er dan. 05:36:47.250 --> 05:36:51.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk nog even, tot slot, om me heen. 05:36:51.699 --> 05:36:54.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat we aan het einde zijn gekomen van dit debat. 05:36:54.479 --> 05:36:56.598 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. Dank aan de aanwezigen in de zaal. 05:36:56.719 --> 05:36:59.708 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de staatssecretaris. En dank aan de kijkers thuis. 05:37:01.080 --> 05:37:03.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik rond dit debat af. Fijne dag, allemaal.