WEBVTT 00:00:00.010 --> 00:00:04.309 align:middle line:82% position:46% size:100% het tweeminutendebat Landbouw- en Visserijraad van 7 april 00:00:04.429 --> 00:00:06.000 align:middle line:82% position:46% size:100% jongstleden. Ik heet 00:00:07.559 --> 00:00:10.936 align:middle line:82% position:46% size:100% de minister van Landbouw, Visserij en Voedselkwaliteit van harte 00:00:11.057 --> 00:00:11.890 align:middle line:82% position:46% size:100% welkom. Nee, ik moet zeggen: Natuur en 00:00:12.009 --> 00:00:12.839 align:middle line:82% position:46% size:100% Voedselkwaliteit. 00:00:14.560 --> 00:00:18.589 align:middle line:82% position:46% size:100% De eerste spreker van de zijde van de Kamer is de heer De Groot, die 00:00:18.710 --> 00:00:20.079 align:middle line:82% position:46% size:100% namens D66 het woord gaat 00:00:29.420 --> 00:00:31.329 align:middle line:82% position:46% size:100% voeren. Voorzitter. 00:00:31.449 --> 00:00:34.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Twee minuten, drie onderwerpen. Greenpeace heeft vanochtend op een 00:00:34.880 --> 00:00:39.939 align:middle line:82% position:46% size:100% mooie manier aandacht gevraagd voor de steeds sneller gaande ontbossing. 00:00:40.359 --> 00:00:43.750 align:middle line:82% position:46% size:100% In Europa wordt nu gesproken over een ontbossingsverordening. 00:00:44.109 --> 00:00:48.909 align:middle line:82% position:46% size:100% Toch nog een oproep vanaf deze plek aan de minister, aan het kabinet, om 00:00:49.329 --> 00:00:53.420 align:middle line:82% position:46% size:100% die verordening ook van toepassing te laten zijn op mais en rubber en 00:00:53.539 --> 00:00:56.679 align:middle line:82% position:46% size:100% ook op andere ecosystemen dan alleen de regenwouden. 00:00:58.179 --> 00:00:59.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Graag een reactie. Voorzitter. 00:00:59.179 --> 00:01:03.679 align:middle line:82% position:46% size:100% Het tweede onderwerp is al even actueel: de vogelgriep, die zoals 00:01:03.799 --> 00:01:08.540 align:middle line:82% position:46% size:100% bekend van Europa naar Noord-Amerika is gegaan en nu van Noord-Amerika 00:01:08.659 --> 00:01:12.129 align:middle line:82% position:46% size:100% naar Zuid-Amerika gaat — via, u raadt het al, onze overzeese 00:01:12.250 --> 00:01:12.819 align:middle line:82% position:46% size:100% eilanden. 00:01:14.870 --> 00:01:16.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben daar een beetje ingedoken. Wat zie je dan? 00:01:16.760 --> 00:01:20.859 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat eigenlijk elke wetgeving ontbreekt als het gaat om 00:01:21.010 --> 00:01:24.340 align:middle line:82% position:46% size:100% diergezondheid, dierenwelzijn en ook voedselveiligheid. 00:01:25.269 --> 00:01:28.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is sinds 2019 een "comply or explain"-principe. 00:01:28.450 --> 00:01:32.439 align:middle line:82% position:46% size:100% Als Nederland moet je dus kunnen uitleggen waarom in die gebieden 00:01:33.370 --> 00:01:36.879 align:middle line:82% position:46% size:100% niet wordt voldaan aan de wetgeving, maar er is helemaal geen wetgeving 00:01:37.329 --> 00:01:40.400 align:middle line:82% position:46% size:100% en dat is een groot risico. Graag zou D66 op korte termijn een 00:01:40.519 --> 00:01:43.870 align:middle line:82% position:46% size:100% brief van de minister willen over wat hij daaraan gaat doen. 00:01:44.230 --> 00:01:48.159 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, nog een motie. De Kamer, gehoord de beraadslaging, 00:01:48.280 --> 00:01:50.750 align:middle line:82% position:46% size:100% overwegende dat de crisis in Oekraïne kwetsbaarheden in het 00:01:50.870 --> 00:01:53.840 align:middle line:82% position:46% size:100% mondiale voedselsysteem blootlegt; overwegende dat naast 00:01:53.959 --> 00:01:57.200 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatverandering ook de aard van het grondgebruik een belangrijke 00:01:57.319 --> 00:01:59.319 align:middle line:82% position:46% size:100% factor is in de wereldvoedselvoorziening; 00:02:00.069 --> 00:02:03.579 align:middle line:82% position:46% size:100% overwegende dat hoge voedselprijzen in combinatie met andere factoren 00:02:03.700 --> 00:02:07.000 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen leiden tot politieke instabiliteit in kwetsbare landen; 00:02:07.569 --> 00:02:11.360 align:middle line:82% position:46% size:100% overwegende dat globaal slechts een derde van het areaal vruchtbare 00:02:11.479 --> 00:02:14.740 align:middle line:82% position:46% size:100% grond wordt gebruikt voor de teelt van gewassen voor humane consumptie; 00:02:15.069 --> 00:02:17.449 align:middle line:82% position:46% size:100% verzoekt de regering een strategische analyse te laten 00:02:17.569 --> 00:02:20.870 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoeren naar kwetsbaarheden van het mondiale voedselsysteem in 00:02:20.990 --> 00:02:23.520 align:middle line:82% position:46% size:100% relatie tot grondgebruik, en gaat over tot de orde van de dag. 00:02:23.639 --> 00:02:23.437 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij krijgt nr. 1421 (21501-32). 00:02:23.556 --> 00:02:26.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Deze motie is naar aanleiding van 00:02:26.879 --> 00:02:28.759 align:middle line:82% position:46% size:100% een hoorzitting die gisteren heeft plaatsgevonden. 00:02:28.879 --> 00:02:35.419 align:middle line:82% position:46% size:100% Instituut Clingendael bleek wel zicht te hebben op de relatie tussen 00:02:35.539 --> 00:02:38.539 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatverandering en voedselzekerheid, maar het aspect 00:02:38.659 --> 00:02:40.759 align:middle line:82% position:46% size:100% grondgebruik onvoldoende in beeld te hebben. 00:02:40.879 --> 00:02:44.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het instituut niet genoemd, maar dit is wel een oproep om dat 00:02:44.150 --> 00:02:48.110 align:middle line:82% position:46% size:100% instituut, eventueel in samenwerking met andere instituten, over dit 00:02:48.229 --> 00:02:51.259 align:middle line:82% position:46% size:100% vraagstuk te laten nadenken, want dit is eigenlijk de sleutel. 00:02:51.379 --> 00:02:54.759 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je 10 miljard monden wilt voeden, dan kan dat alleen als je 00:02:54.879 --> 00:02:56.169 align:middle line:82% position:46% size:100% kijkt naar het grondgebruik. Dank u wel. 00:02:56.949 --> 00:03:00.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Hartelijk dank voor uw inbreng. De volgende spreker is mevrouw 00:03:00.930 --> 00:03:04.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Vestering, die namens de Partij voor de Dieren het woord zal voeren. 00:03:15.819 --> 00:03:18.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik opmerken dat ik 00:03:18.439 --> 00:03:20.780 align:middle line:82% position:46% size:100% het heel fijn vind om hier vandaag weer te kunnen staan. 00:03:20.900 --> 00:03:24.469 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil ook mijn dank uitspreken aan de Voorzitter van de Tweede Kamer 00:03:24.590 --> 00:03:27.979 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de steun, de lieve berichten en attenties die ik heb gekregen in de 00:03:28.099 --> 00:03:31.270 align:middle line:82% position:46% size:100% periode dat ik in het ziekenhuis lag en aan het herstellen was. 00:03:31.930 --> 00:03:34.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Allereerst start ik met twee moties. 00:03:34.460 --> 00:03:37.819 align:middle line:82% position:46% size:100% De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de regering er in 00:03:37.939 --> 00:03:41.840 align:middle line:82% position:46% size:100% de Europese Unie voor pleit dat het digestaat uit mestverwerkers (de 00:03:41.960 --> 00:03:44.629 align:middle line:82% position:46% size:100% "restmest") op het land uitgereden mag worden onder de normen voor 00:03:44.750 --> 00:03:48.289 align:middle line:82% position:46% size:100% kunstmest in plaats van die voor dierlijke mest, waardoor er dus een 00:03:48.409 --> 00:03:51.430 align:middle line:82% position:46% size:100% aanvullende hoeveelheid dierlijke mest op het land terecht zou komen; 00:03:52.210 --> 00:03:55.460 align:middle line:82% position:46% size:100% van mening dat dit in feite een truc is om van het mestoverschot af te 00:03:55.580 --> 00:03:59.270 align:middle line:82% position:46% size:100% komen, vermomd als duurzaamheidsinnovatie; verzoekt de 00:03:59.389 --> 00:04:02.000 align:middle line:82% position:46% size:100% regering te stoppen met de Europese inzet voor het versoepelen van de 00:04:02.120 --> 00:04:05.780 align:middle line:82% position:46% size:100% regels rond de "kunstmestvervanger" en in te zetten op daadwerkelijke 00:04:05.900 --> 00:04:09.020 align:middle line:82% position:46% size:100% reductie van het mestoverschot, en gaat over tot de orde van de dag. 00:04:09.139 --> 00:04:09.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij krijgt nr. 1422 (21501-32). 00:04:09.889 --> 00:04:11.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dan heb ik een motie ... 00:04:11.509 --> 00:04:14.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Een ogenblik, er is een interruptie van de heer Van Campen. 00:04:15.199 --> 00:04:18.399 align:middle line:82% position:46% size:100% Allereerst wil ik mevrouw Vestering weer van harte welkom heten in ons 00:04:18.519 --> 00:04:20.569 align:middle line:82% position:46% size:100% midden; fijn dat dat weer mogelijk is. 00:04:21.430 --> 00:04:24.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik luister naar de motie van de Partij voor de Dieren. 00:04:25.480 --> 00:04:29.720 align:middle line:82% position:46% size:100% De fractie spreekt zich daarin uit tegen de inzet van de regering om te 00:04:29.839 --> 00:04:33.589 align:middle line:82% position:46% size:100% komen tot organische mestvervangers. Maar ik zou mevrouw Vestering willen 00:04:33.709 --> 00:04:37.970 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen of zij zich ervan bewust is wat de gevolgen zijn van het verlies 00:04:38.089 --> 00:04:42.819 align:middle line:82% position:46% size:100% van derogatie, het niet mogelijk maken van organische digestaten, 00:04:43.569 --> 00:04:44.920 align:middle line:82% position:46% size:100% voor het gebruik van kunstmest? 00:04:47.569 --> 00:04:50.730 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben nu meer stront dan grond in Nederland, zoals u vast ook 00:04:50.850 --> 00:04:52.860 align:middle line:82% position:46% size:100% bekend is. We hebben veel te veel mest en dat 00:04:52.980 --> 00:04:55.339 align:middle line:82% position:46% size:100% komt doordat we veel te veel dieren houden in Nederland. 00:04:55.839 --> 00:04:59.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat veroorzaakt heel veel problemen op de gebieden van watervervuiling, 00:04:59.740 --> 00:05:03.189 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en uiteraard 00:05:03.490 --> 00:05:06.959 align:middle line:82% position:46% size:100% ook dierenwelzijn. Als we kijken naar hoe we kunnen 00:05:07.110 --> 00:05:11.300 align:middle line:82% position:46% size:100% omgaan met een gezonde bodem en een gezonde akkerbouw, dan moeten we 00:05:11.420 --> 00:05:17.180 align:middle line:82% position:46% size:100% echt naar een andere manier van bodemgebruik en bemesting toe gaan. 00:05:17.300 --> 00:05:18.069 align:middle line:82% position:46% size:100% De eerste 00:05:20.110 --> 00:05:22.490 align:middle line:82% position:46% size:100% zaak waarnaar we dan moeten kijken is die derogatie. 00:05:22.610 --> 00:05:25.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een goede zaak als we die niet zouden krijgen. 00:05:25.750 --> 00:05:25.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar we 00:05:27.790 --> 00:05:31.189 align:middle line:82% position:46% size:100% de Kamer en de minister lange tijd voor hebben gewaarschuwd, is dat er 00:05:31.310 --> 00:05:35.870 align:middle line:82% position:46% size:100% dan heel veel dieren naar het slachthuis zullen moeten omdat er nu 00:05:35.990 --> 00:05:39.170 align:middle line:82% position:46% size:100% veel te veel dieren gefokt worden. Ik wil er dus ook graag in uw 00:05:39.290 --> 00:05:43.350 align:middle line:82% position:46% size:100% richting op wijzen dat we moeten zorgen dat we dus minder dieren gaan 00:05:43.470 --> 00:05:45.379 align:middle line:82% position:46% size:100% fokken. Gelukkig heeft de minister dat 00:05:45.769 --> 00:05:48.649 align:middle line:82% position:46% size:100% instrument ook in zijn gereedschapskistje, dus wij hopen 00:05:48.769 --> 00:05:49.959 align:middle line:82% position:46% size:100% dat hij daar gebruik van gaat maken. 00:06:14.889 --> 00:06:15.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat 00:06:28.089 --> 00:06:28.899 align:middle line:82% position:46% size:100% acute probleem 00:06:33.350 --> 00:06:36.899 align:middle line:82% position:46% size:100% is wel mede veroorzaakt door de VVD. Daar wil ik u in eerste instantie 00:06:37.019 --> 00:06:39.500 align:middle line:82% position:46% size:100% wel op wijzen. Daarnaast wil ik erop wijzen dat we 00:06:39.620 --> 00:06:42.339 align:middle line:82% position:46% size:100% echt veel en veel te veel mest hebben in Nederland. 00:06:42.550 --> 00:06:46.069 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is het acute probleem waar de Partij voor de Dieren jaar na jaar 00:06:46.189 --> 00:06:50.750 align:middle line:82% position:46% size:100% na jaar op heeft gewezen. Mevrouw Vestering vervolgt haar 00:06:50.870 --> 00:06:53.160 align:middle line:82% position:46% size:100% betoog. Ik heb ook een motie om de nationale 00:06:53.279 --> 00:06:56.519 align:middle line:82% position:46% size:100% vogel, of misschien wel beter gezegd de internationale vogel, de grutto, 00:06:56.639 --> 00:06:59.779 align:middle line:82% position:46% size:100% beter te beschermen tijdens zijn lange reis van en naar Nederland. 00:07:00.110 --> 00:07:03.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Want niet alleen in Nederland, maar ook tijdens deze reis zijn er vele 00:07:03.180 --> 00:07:07.500 align:middle line:82% position:46% size:100% gevaren, zoals in Spanje. Ten eerste dank aan de minister om 00:07:07.620 --> 00:07:10.189 align:middle line:82% position:46% size:100% deze casus verder uit te zoeken. En dan toch de motie. 00:07:10.610 --> 00:07:13.680 align:middle line:82% position:46% size:100% De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat sinds afgelopen 00:07:13.800 --> 00:07:17.250 align:middle line:82% position:46% size:100% februari de regio Andalusië een wet heeft aangenomen die illegale 00:07:17.370 --> 00:07:20.850 align:middle line:82% position:46% size:100% waterputten rond het natuur en werelderfgoedgebied Doñana 00:07:20.970 --> 00:07:23.939 align:middle line:82% position:46% size:100% legaliseert; overwegende dat dit verdere verdroging van het 00:07:24.060 --> 00:07:27.209 align:middle line:82% position:46% size:100% leefgebied veroorzaakt, wat nadelig is voor de grutto's die daar eten 00:07:27.329 --> 00:07:30.589 align:middle line:82% position:46% size:100% zoeken als een tussenstop van en naar Nederland; overwegende dat 00:07:30.709 --> 00:07:33.050 align:middle line:82% position:46% size:100% afgelopen winter daar een grote afname van grutto's heeft 00:07:33.170 --> 00:07:36.259 align:middle line:82% position:46% size:100% plaatsgevonden; verzoekt de regering om te onderzoeken welke rol 00:07:36.379 --> 00:07:39.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland kan spelen in het opzetten van herstelprojecten van verdroogde 00:07:39.680 --> 00:07:43.519 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurgebieden in samenwerking met landen op de trekroute, en gaat over 00:07:43.639 --> 00:07:44.500 align:middle line:82% position:46% size:100% tot de orde van de dag. Zij krijgt nr. 00:07:44.620 --> 00:07:47.240 align:middle line:82% position:46% size:100% 1423 (21501-32). Tot slot heb ik nog een vraag over 00:07:47.360 --> 00:07:49.939 align:middle line:82% position:46% size:100% landbouwgif. Voor de Europese richtlijn voor het 00:07:50.060 --> 00:07:53.120 align:middle line:82% position:46% size:100% duurzaam gebruik van landbouwgif moet Nederland elke vijf jaar een 00:07:53.240 --> 00:07:56.240 align:middle line:82% position:46% size:100% nationaal actieplan maken om die richtlijn ook daadwerkelijk 00:07:56.360 --> 00:08:00.170 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoering te geven. Het is nu bijna half 2022 en we 00:08:00.290 --> 00:08:04.220 align:middle line:82% position:46% size:100% wachten nog op het nationale actieplan dat in 2021 in had moeten 00:08:04.339 --> 00:08:07.069 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan. Ik vraag de minister toch met enige 00:08:07.189 --> 00:08:09.399 align:middle line:82% position:46% size:100% bezorgdheid waar dit plan blijft. Dank u wel. 00:08:09.810 --> 00:08:12.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor uw inbreng. Fijn dat u weer gezond en wel onder 00:08:12.290 --> 00:08:17.120 align:middle line:82% position:46% size:100% ons bent. De volgende spreker is de heer Van 00:08:17.240 --> 00:08:19.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Campen, die namens de VVD het woord gaat voeren. 00:08:29.980 --> 00:08:30.879 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u, voorzitter. 00:08:32.889 --> 00:08:35.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Het mestseizoen is al drie maanden op gang. 00:08:35.590 --> 00:08:39.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Boeren zijn bezig met het vruchtbaar maken van hun grond om de gewassen 00:08:39.230 --> 00:08:42.440 align:middle line:82% position:46% size:100% te telen die voor ons allemaal zorgen voor gezond en kwalitatief 00:08:42.559 --> 00:08:45.100 align:middle line:82% position:46% size:100% goed voedsel, maar we weten dat 00:08:47.169 --> 00:08:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% de derogatie op de Nitraatrichtlijn nog niet is verleend voor dit 00:08:49.740 --> 00:08:51.639 align:middle line:82% position:46% size:100% lopende jaar. Gisteren heeft de Kamer 00:08:53.200 --> 00:08:58.009 align:middle line:82% position:46% size:100% mijn motie gesteund die de regering verzoekt op korte termijn de Kamer 00:08:58.129 --> 00:09:00.409 align:middle line:82% position:46% size:100% te informeren over de vernietigende gevolgen van mogelijk 00:09:00.529 --> 00:09:04.610 align:middle line:82% position:46% size:100% derogatieverlies en om met een voor de landbouwpraktijk uitvoerbaar 00:09:04.730 --> 00:09:07.289 align:middle line:82% position:46% size:100% voorstel te komen om opnieuw derogatie te verkrijgen. 00:09:07.409 --> 00:09:10.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil de minister danken dat hij al vóór het aannemen van de motie aan 00:09:10.970 --> 00:09:14.500 align:middle line:82% position:46% size:100% het eerste verzoek heeft voldaan door aan het begin van het reces een 00:09:14.679 --> 00:09:19.190 align:middle line:82% position:46% size:100% brief aan de Kamer te sturen. Heel eerlijk, het is een brief waar 00:09:19.309 --> 00:09:23.029 align:middle line:82% position:46% size:100% we niet vrolijk van worden, maar hij geeft er wel heel duidelijk in aan 00:09:23.149 --> 00:09:25.539 align:middle line:82% position:46% size:100% wat de inzet is van het kabinet om derogatie te verkrijgen. 00:09:26.019 --> 00:09:29.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvoor wil mijn fractie de waardering uitspreken in de richting 00:09:29.240 --> 00:09:32.289 align:middle line:82% position:46% size:100% van de minister. Voorzitter. 00:09:33.159 --> 00:09:35.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou de minister vanaf deze plek dan ook willen vragen wat zijn 00:09:35.600 --> 00:09:37.879 align:middle line:82% position:46% size:100% verwachtingen zijn op dit moment. Zijn er ontwikkelingen op het 00:09:38.000 --> 00:09:42.200 align:middle line:82% position:46% size:100% derogatiedossier? Bij onze fractie komen wekelijks 00:09:42.320 --> 00:09:45.259 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen van boeren binnen als "hoe staat het nou eigenlijk", "hoe zit 00:09:45.379 --> 00:09:49.730 align:middle line:82% position:46% size:100% het ermee" en "hoe zit het met de inzet van de derogatie waar we de 00:09:49.850 --> 00:09:51.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Commissie om verzoeken wat betreft het mogelijk maken van 00:09:52.870 --> 00:09:54.200 align:middle line:82% position:46% size:100% kunstmestvervangers". Ook daarop horen we graag of er 00:09:54.320 --> 00:09:56.899 align:middle line:82% position:46% size:100% ontwikkelingen zijn op het derogatiedossier. 00:09:57.019 --> 00:10:00.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, tot slot. Het tweede dictum van de motie 00:10:00.740 --> 00:10:02.720 align:middle line:82% position:46% size:100% verzoekt de regering met een voor de landbouwpraktijk uitvoerbaar 00:10:02.840 --> 00:10:05.649 align:middle line:82% position:46% size:100% voorstel te komen om opnieuw derogatie te verkrijgen. 00:10:06.279 --> 00:10:09.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Het actieprogramma Nitraatrichtlijn en het addendum leiden tot 00:10:11.350 --> 00:10:14.049 align:middle line:82% position:46% size:100% knelling voor de uitvoeringspraktijk voor boeren. 00:10:14.500 --> 00:10:18.019 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt tot op de kalender bepaald en beschreven wanneer gewassen van 00:10:18.139 --> 00:10:21.049 align:middle line:82% position:46% size:100% het land moeten worden gehaald. Dat staat het ondernemerschap gewoon 00:10:21.169 --> 00:10:23.299 align:middle line:82% position:46% size:100% echt in de weg. Ik zou de minister dus ook willen 00:10:23.419 --> 00:10:27.110 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen hoe hij uitvoering gaat geven aan dat voor de landbouwpraktijk 00:10:27.230 --> 00:10:31.190 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoerbare voorstel, want ondernemers verdienen de ruimte om 00:10:31.309 --> 00:10:32.950 align:middle line:82% position:46% size:100% te kunnen ondernemen. Dank u wel. 00:10:33.529 --> 00:10:37.289 align:middle line:82% position:46% size:100% U ook bedankt voor uw inbreng. De volgende spreker zou mevrouw Van 00:10:37.409 --> 00:10:39.169 align:middle line:82% position:46% size:100% der Plas zijn, maar ik zie haar niet. 00:10:39.799 --> 00:10:42.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is het woord aan de heer Thijssen namens de Partij van de 00:10:42.830 --> 00:10:43.029 align:middle line:82% position:46% size:100% Arbeid. 00:10:52.179 --> 00:10:54.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank, voorzitter. Gisteren hebben we een 00:10:54.200 --> 00:10:58.220 align:middle line:82% position:46% size:100% rondetafelgesprek gehad over de wereldwijde voedselschaarste, die 00:10:58.340 --> 00:11:00.970 align:middle line:82% position:46% size:100% verergerd wordt door de situatie in Oekraïne. 00:11:01.480 --> 00:11:02.889 align:middle line:82% position:46% size:100% Er was geen woord Spaans bij. 00:11:04.659 --> 00:11:07.090 align:middle line:82% position:46% size:100% De Wereldvoedselorganisatie zei dat er op dit moment meer dan 800 00:11:07.539 --> 00:11:11.450 align:middle line:82% position:46% size:100% miljoen mensen honger lijden in de wereld en dat de oorlog in Oekraïne 00:11:11.570 --> 00:11:14.360 align:middle line:82% position:46% size:100% ervoor gaat zorgen dat dat zomaar eens meer dan 900 miljoen mensen 00:11:14.480 --> 00:11:16.789 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen worden. Ook was de constatering dat er wel 00:11:16.909 --> 00:11:19.090 align:middle line:82% position:46% size:100% genoeg voedsel is op de wereld, maar dat mensen er niet bij kunnen. 00:11:19.929 --> 00:11:22.279 align:middle line:82% position:46% size:100% Clingendael was ook duidelijk en zei: wat er op dit moment in de 00:11:22.399 --> 00:11:24.559 align:middle line:82% position:46% size:100% wereld aan de hand is, is vergelijkbaar met de situatie rond 00:11:24.679 --> 00:11:27.710 align:middle line:82% position:46% size:100% de Arabische Lente. Dat betekent: er hoeft maar dit te 00:11:27.830 --> 00:11:31.460 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeuren en ergens slaat de vlam in de pan en is er sociale onrust in de 00:11:31.580 --> 00:11:35.230 align:middle line:82% position:46% size:100% MENA-regio of in Afrika. Clingendael had het zelfs over de 00:11:35.379 --> 00:11:37.190 align:middle line:82% position:46% size:100% West-Balkan. Het is lastig te voorspellen, maar 00:11:37.309 --> 00:11:40.639 align:middle line:82% position:46% size:100% het kan zomaar gebeuren. Oxfam was er ook bij en was heel 00:11:40.759 --> 00:11:41.769 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk over wat er gedaan moet worden. 00:11:42.789 --> 00:11:46.279 align:middle line:82% position:46% size:100% Zorg ervoor dat mensen, met name vrouwen, in de MENA-regio en in 00:11:46.399 --> 00:11:49.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Afrika hun eigen voedsel kunnen verbouwen en dat ze niet van de 00:11:49.610 --> 00:11:51.759 align:middle line:82% position:46% size:100% markt gedrukt worden door bijvoorbeeld Europese producten. 00:11:52.299 --> 00:11:54.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Zorg ervoor dat de macht van de vier grote tarwehandelaren in de wereld 00:11:55.100 --> 00:11:59.000 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt gebroken. Zorg ervoor dat op die manier de 00:11:59.120 --> 00:12:01.700 align:middle line:82% position:46% size:100% lokale producenten, met name die vrouwen, hun eigen voedsel kunnen 00:12:01.820 --> 00:12:03.519 align:middle line:82% position:46% size:100% produceren. Mijn vraag aan de minister is dan 00:12:03.639 --> 00:12:07.820 align:middle line:82% position:46% size:100% ook: het maakt me niet uit of het formeel of informeel gebeurt, maar 00:12:07.940 --> 00:12:11.330 align:middle line:82% position:46% size:100% ga dit alsjeblieft bespreken in Europa, want we kunnen het toch niet 00:12:11.450 --> 00:12:12.009 align:middle line:82% position:46% size:100% laten gebeuren 00:12:17.509 --> 00:12:19.850 align:middle line:82% position:46% size:100% dat er weer 100 miljoen mensen bijkomen die honger gaan krijgen? 00:12:19.970 --> 00:12:20.360 align:middle line:82% position:46% size:100% De waarschuwingen voor sociale onrust of burgeroorlog zijn 00:12:20.480 --> 00:12:23.149 align:middle line:82% position:46% size:100% kristalhelder. Clingendael en Oxfam waren er ook 00:12:23.269 --> 00:12:25.799 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk over dat het wel degelijk kan helpen om de prijzen te dempen — 00:12:25.919 --> 00:12:27.980 align:middle line:82% position:46% size:100% daar komt natuurlijk die sociale onrust vandaan — door te zorgen dat 00:12:28.100 --> 00:12:31.090 align:middle line:82% position:46% size:100% er meer menselijk voedsel beschikbaar komt op de markt. 00:12:32.169 --> 00:12:34.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil de minister dit ook bespreken tijdens de Raad? 00:12:34.490 --> 00:12:36.649 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat er dus om dat er minder landbouwgrond wordt ingezet voor 00:12:36.769 --> 00:12:40.549 align:middle line:82% position:46% size:100% voer en brandstof en dat er meer landbouwgrond wordt ingezet voor 00:12:40.669 --> 00:12:44.590 align:middle line:82% position:46% size:100% menselijk voedsel in Nederland, in de EU en buiten de EU. 00:12:45.039 --> 00:12:48.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Greenpeace geeft vandaag het goede voorbeeld door een heel groot schip 00:12:48.590 --> 00:12:51.250 align:middle line:82% position:46% size:100% met heel veel veevoer te blokkeren in de sluis van IJmuiden. 00:12:52.179 --> 00:12:54.639 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil Europa en wil de minister dit voorbeeld overnemen? 00:12:54.759 --> 00:12:58.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Zorg dat er minder veevoer nodig is en zorg dat er meer landbouwgrond 00:12:58.460 --> 00:13:00.139 align:middle line:82% position:46% size:100% beschikbaar komt voor voedsel. Voorzitter, 00:13:01.899 --> 00:13:04.596 align:middle line:82% position:46% size:100% tot slot nog heel kort. Clingendael en de Wereldbank waren 00:13:04.716 --> 00:13:06.440 align:middle line:82% position:46% size:100% er ook duidelijk over dat deze oorlog nog wel even duurt en dat de 00:13:06.559 --> 00:13:09.919 align:middle line:82% position:46% size:100% prijzen nog lang hoog blijven. Kan de minister het gesprek aangaan 00:13:10.039 --> 00:13:12.730 align:middle line:82% position:46% size:100% over wat er moet gebeuren in het volgende zaaiseizoen? 00:13:12.970 --> 00:13:15.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit zaaiseizoen is zo goed als voorbij, maar het volgende 00:13:15.620 --> 00:13:18.830 align:middle line:82% position:46% size:100% zaaiseizoen kan ervoor zorgen dat er meer menselijk voedsel op de markt 00:13:18.950 --> 00:13:21.370 align:middle line:82% position:46% size:100% komt, zodat we deze ongelukken kunnen voorkomen. 00:13:21.669 --> 00:13:23.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u, voorzitter. Dank voor uw inbreng. 00:13:23.750 --> 00:13:26.009 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee zijn we aan het einde gekomen van de termijn van de zijde 00:13:26.129 --> 00:13:30.136 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Kamer. Ik schors de vergadering tot 10.40 00:13:30.256 --> 00:13:32.220 align:middle line:82% position:46% size:100% uur. Dan komt de minister met de 00:13:32.340 --> 00:13:34.220 align:middle line:82% position:46% size:100% appreciatie van de drie ingediende moties. 00:13:34.820 --> 00:13:34.879 align:middle line:82% position:46% size:100% De 00:22:56.140 --> 00:22:59.230 align:middle line:82% position:46% size:100% vergadering wordt van 10.29 uur tot 10.40 uur geschorst. 00:23:00.099 --> 00:23:02.839 align:middle line:82% position:46% size:100% Aan de orde is de voortzetting van het tweeminutendebat over de 00:23:02.960 --> 00:23:07.250 align:middle line:82% position:46% size:100% landbouw en Visserijraad. Ik geef de minister van Landbouw, 00:23:07.369 --> 00:23:10.279 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuur en Voedselkwaliteit het woord, en hij geeft ook een 00:23:10.400 --> 00:23:12.788 align:middle line:82% position:46% size:100% appreciatie van de drie ingediende moties. 00:23:13.568 --> 00:23:16.039 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat uw gang. Dank u, voorzitter, en ook graag in 00:23:16.160 --> 00:23:19.819 align:middle line:82% position:46% size:100% die volgorde: dus eerst maar even de vragen beantwoorden, daarna de 00:23:19.940 --> 00:23:23.089 align:middle line:82% position:46% size:100% moties. De vraag van de heer De Groot namens 00:23:23.210 --> 00:23:28.819 align:middle line:82% position:46% size:100% de D66-fractie: een oproep aan het kabinet om mais en rubber toe te 00:23:28.940 --> 00:23:31.299 align:middle line:82% position:46% size:100% voegen voor de ontbossingsverordening. 00:23:31.599 --> 00:23:34.029 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben ons daar in het verleden hard voor gemaakt, 00:23:35.950 --> 00:23:39.009 align:middle line:82% position:46% size:100% wij zullen ons daar in de komende periode ook hard voor maken. 00:23:39.130 --> 00:23:43.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij blijven ons hier dus ook voor inzetten, om dat daaraan toe te 00:23:43.259 --> 00:23:46.977 align:middle line:82% position:46% size:100% voegen. Dan de vraag over de vogelgriep en 00:23:47.096 --> 00:23:49.269 align:middle line:82% position:46% size:100% de zorgen van de heer De Groot. Die begrijp ik heel erg goed; het 00:23:50.009 --> 00:23:52.269 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn ook de zorgen die het kabinet heeft. 00:23:52.930 --> 00:23:56.119 align:middle line:82% position:46% size:100% En u vraagt om een brief. Dat is een toezegging die ik aan de 00:23:56.240 --> 00:23:59.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamer doe: ik zal voor het zomerreces een brief naar de Kamer 00:23:59.809 --> 00:24:02.529 align:middle line:82% position:46% size:100% sturen over onze appreciatie op deze vraag. 00:24:08.259 --> 00:24:10.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dank aan de minister voor die 00:24:10.430 --> 00:24:12.130 align:middle line:82% position:46% size:100% toezegging. Mag ik haar zo begrijpen dat die 00:24:12.970 --> 00:24:17.069 align:middle line:82% position:46% size:100% niet alleen gaat over vogelgriep, maar ook over dierenwelzijn en 00:24:17.190 --> 00:24:22.089 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselveiligheid, eigenlijk de "comply or explain"-situatie op onze 00:24:22.210 --> 00:24:22.619 align:middle line:82% position:46% size:100% eilanden? Ja. 00:24:23.109 --> 00:24:26.380 align:middle line:82% position:46% size:100% En over de eerste opmerking: het gaat inderdaad om mais en rubber. 00:24:26.500 --> 00:24:28.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank dat u zich daar voor blijft inzetten. 00:24:29.200 --> 00:24:31.579 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het gaat ook om andere ecosystemen dan alleen de Amazone, 00:24:31.700 --> 00:24:35.829 align:middle line:82% position:46% size:100% dus ook de Cerrado, waar een groot deel van de soja ook vandaan komt. 00:24:37.099 --> 00:24:39.989 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we eerder een discussie over gehad, en daar heb ik ook al 00:24:40.108 --> 00:24:42.200 align:middle line:82% position:46% size:100% een toezegging voor gedaan. Dus: zeker. 00:24:43.059 --> 00:24:47.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan de vraag van mevrouw Vestering: waar blijft dat nationaal actieplan 00:24:47.450 --> 00:24:50.079 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de gewasbeschermingsmiddelen? Nou, de 00:24:52.299 --> 00:24:53.049 align:middle line:82% position:46% size:100% publieksconsultatie 00:24:55.750 --> 00:24:59.700 align:middle line:82% position:46% size:100% is net gedaan. Dat betekent dat het plan in concept 00:24:59.819 --> 00:25:04.799 align:middle line:82% position:46% size:100% gereed is en dat ik ervan uitga dat wij voor de zomer daarover het debat 00:25:04.920 --> 00:25:06.099 align:middle line:82% position:46% size:100% met de Kamer kunnen gaan voeren. 00:25:07.750 --> 00:25:11.109 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan de heer Van Campen over de zorg en derogatie. 00:25:11.470 --> 00:25:16.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb in mijn brief aan de Kamer laten weten dat de zorgen die door 00:25:16.759 --> 00:25:18.980 align:middle line:82% position:46% size:100% de VVD-fractie naar voren zijn gebracht, ook de zorgen van het 00:25:19.099 --> 00:25:23.119 align:middle line:82% position:46% size:100% kabinet zijn. U vraagt om een stand van zaken op 00:25:23.240 --> 00:25:25.089 align:middle line:82% position:46% size:100% dit moment. Die kan ik u niet geven. 00:25:25.210 --> 00:25:29.480 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn met elkaar in gesprek. Er wordt gesproken over de voortgang 00:25:29.599 --> 00:25:33.669 align:middle line:82% position:46% size:100% van de derogatie, maar dat is alles wat ik op dit moment daarover kwijt 00:25:33.789 --> 00:25:36.108 align:middle line:82% position:46% size:100% kan. Ik snap de zorgen van de heer Van 00:25:36.229 --> 00:25:38.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Campen waar het gaat om de zekerheid en rechtszekerheid voor de 00:25:38.740 --> 00:25:41.079 align:middle line:82% position:46% size:100% agrarische sector. En ik heb daar ook in mijn brief 00:25:42.068 --> 00:25:45.049 align:middle line:82% position:46% size:100% over geschreven dat ik ervan uitga dat de derogatie van dit jaar op 00:25:45.170 --> 00:25:47.230 align:middle line:82% position:46% size:100% hetzelfde niveau blijft als de afgelopen jaren. 00:25:52.059 --> 00:25:55.039 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoop en verwachting uitspreken is heel erg lastig op dit moment. 00:25:55.160 --> 00:25:57.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt ongelooflijk hard gewerkt. En ik dank 00:25:59.559 --> 00:26:02.240 align:middle line:82% position:46% size:100% de heer Van Campen ook voor de opmerkingen over de inzet, want er 00:26:02.359 --> 00:26:05.569 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt vanuit het kabinet maar ook vanuit het ministerie heel hard 00:26:05.690 --> 00:26:08.349 align:middle line:82% position:46% size:100% gewerkt om die derogatie gerealiseerd te krijgen. 00:26:08.680 --> 00:26:09.519 align:middle line:82% position:46% size:100% En ik snap het heel goed; 00:26:11.170 --> 00:26:15.220 align:middle line:82% position:46% size:100% de zorgen van de heer Van Campen zijn ook de zorgen van het kabinet. 00:26:17.529 --> 00:26:19.819 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp dat het, op het moment dat je met elkaar in onderhandeling 00:26:19.940 --> 00:26:20.109 align:middle line:82% position:46% size:100% bent, 00:26:22.000 --> 00:26:24.289 align:middle line:82% position:46% size:100% niet altijd het doel dient om daar in het openbaar over te rapporteren. 00:26:24.410 --> 00:26:28.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus helaas begrip voor wat de minister daarover zegt. 00:26:28.369 --> 00:26:33.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het voelt als parlementariër weleens machteloos dat het gesprek 00:26:33.769 --> 00:26:36.490 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt gevoerd met een Nitraatcomité waarvan we de gezichten niet kennen, 00:26:36.970 --> 00:26:39.619 align:middle line:82% position:46% size:100% waarvan we niet weten welke belangen daarachter schuilgaan, hoe daarnaar 00:26:39.740 --> 00:26:40.880 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt gekeken. Dus ik zou de minister willen 00:26:41.000 --> 00:26:44.720 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen: wordt dat gesprek, waarvan we weten dat dat wordt gevoerd, door 00:26:44.839 --> 00:26:47.390 align:middle line:82% position:46% size:100% de minister ook echt een discussie op het politieke niveau, dus van de 00:26:47.509 --> 00:26:48.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese Commissie, 00:26:50.200 --> 00:26:53.329 align:middle line:82% position:46% size:100% over hoe we in Nederland toe gaan naar een goede balans tussen natuur 00:26:53.450 --> 00:26:56.210 align:middle line:82% position:46% size:100% en economie? Want daar hebben we met elkaar een 00:26:56.329 --> 00:26:59.029 align:middle line:82% position:46% size:100% hoop voor over, maar het zou ook aardig zijn als de Europese 00:26:59.150 --> 00:27:03.529 align:middle line:82% position:46% size:100% Commissie dat zou zien. Ja, ik snap heel goed wat de heer 00:27:03.650 --> 00:27:07.369 align:middle line:82% position:46% size:100% Van Campen bedoelt. Kijk, het is mijn doelstelling om in 00:27:07.490 --> 00:27:09.910 align:middle line:82% position:46% size:100% ieder geval die derogatiebeschikking voor de komende vier jaar 00:27:10.029 --> 00:27:13.619 align:middle line:82% position:46% size:100% gerealiseerd te krijgen. En we moeten oppassen dat we niet 00:27:13.740 --> 00:27:14.059 align:middle line:82% position:46% size:100% allerlei zaken aan elkaar gaan knopen. 00:27:14.180 --> 00:27:17.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb dat ook gezien met de discussie over de 00:27:17.450 --> 00:27:21.440 align:middle line:82% position:46% size:100% kunstmestvervanging: dat wordt dan al heel gauw gezien als het gaatje 00:27:21.559 --> 00:27:24.009 align:middle line:82% position:46% size:100% waarin Nederland het weer probeert dicht te rijden. 00:27:26.710 --> 00:27:30.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we eerst proberen die derogatie binnen te halen, met de 00:27:30.619 --> 00:27:33.829 align:middle line:82% position:46% size:100% argumenten daaronder: we hebben 75 miljard; we hebben een 00:27:33.950 --> 00:27:36.068 align:middle line:82% position:46% size:100% klimaatopgave; we hebben een wateropgave. 00:27:36.400 --> 00:27:39.460 align:middle line:82% position:46% size:100% En volgens mij hebben we ook een heldere lijn, waarin we aangeven dat 00:27:39.579 --> 00:27:43.779 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland de komende jaren echt teruggaat in de uitspoeling. 00:27:44.230 --> 00:27:47.569 align:middle line:82% position:46% size:100% En dat moet ook de reden zijn om die derogatie te verlengen. 00:27:47.690 --> 00:27:51.079 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het volstrekt eens met de heer Van Campen over de risico's als 00:27:51.200 --> 00:27:56.209 align:middle line:82% position:46% size:100% derogatie niet wordt verlengd, want dat is echt desastreus. 00:27:56.328 --> 00:27:58.329 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook desastreus voor het halen van doelen. 00:27:59.439 --> 00:28:02.619 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ons alles aan gelegen om dat gerealiseerd te krijgen. 00:28:03.369 --> 00:28:06.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook voor de opmerking over de kunstmestvervangers. 00:28:08.650 --> 00:28:12.769 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het in die zin — ik kom straks nog op de motie — niet eens 00:28:12.890 --> 00:28:15.339 align:middle line:82% position:46% size:100% met mevrouw Vestering, want kunstmestvervanging kan wel degelijk 00:28:15.549 --> 00:28:21.009 align:middle line:82% position:46% size:100% een oplossing zijn voor de enorme prijs die nu betaald moet worden 00:28:21.369 --> 00:28:22.420 align:middle line:82% position:46% size:100% voor kunstmest. 00:28:24.609 --> 00:28:28.489 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Thijssen sprak over de sociale onrust en voedselcrisis in 00:28:28.608 --> 00:28:32.348 align:middle line:82% position:46% size:100% relatie tot Oekraïne, en vroeg: wil de minister een gesprek voeren? 00:28:32.469 --> 00:28:34.608 align:middle line:82% position:46% size:100% Jazeker, want ook ik zie de enorme risico's die dat met zich meebrengt. 00:28:34.729 --> 00:28:36.099 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heb ik ook in eerdere debatten gezegd. 00:28:37.539 --> 00:28:42.547 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal niet nalaten om waar ik dat kan ook het gesprek te voeren binnen 00:28:42.666 --> 00:28:47.839 align:middle line:82% position:46% size:100% Europa om dit het hoofd te bieden. We moeten er niet aan denken dat het 00:28:47.960 --> 00:28:51.880 align:middle line:82% position:46% size:100% scenario van 100 miljoen mensen extra inderdaad bewaarheid wordt, 00:28:52.299 --> 00:28:56.890 align:middle line:82% position:46% size:100% want dat betekent ook een enorme druk op Nederlandse sectoren. 00:29:02.720 --> 00:29:05.569 align:middle line:82% position:46% size:100% Er werd ook nog een vraag gesteld over het volgende zaaiseizoen. 00:29:05.690 --> 00:29:10.130 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten realistisch zijn. Ik ben vanuit mijn Nederlandse visie 00:29:10.250 --> 00:29:12.130 align:middle line:82% position:46% size:100% niet in staat om dat Europees te verplichten. 00:29:14.200 --> 00:29:18.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan wel toezeggen dat wij in onze bijdrages natuurlijk rekening zullen 00:29:18.619 --> 00:29:22.400 align:middle line:82% position:46% size:100% houden met aandacht daarvoor. U wilt natuurlijk de verschuiving 00:29:22.519 --> 00:29:23.410 align:middle line:82% position:46% size:100% van dierlijk 00:29:25.119 --> 00:29:26.019 align:middle line:82% position:46% size:100% naar plantaardig. Dat snap ik. 00:29:26.170 --> 00:29:29.017 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb eerder ook gezegd wat ik daarbij van belang vind, dus er zal 00:29:29.136 --> 00:29:31.279 align:middle line:82% position:46% size:100% de komende jaren zeker een verschuiving op dat gebied 00:29:31.400 --> 00:29:32.230 align:middle line:82% position:46% size:100% plaatsvinden. 00:29:34.660 --> 00:29:38.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is wat ik u kan toezeggen. Het is een logische vraag. 00:29:38.890 --> 00:29:42.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar ik kan, zal ik daar zeker gepast gebruik van maken, meneer 00:29:42.440 --> 00:29:46.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Thijssen. Is het tegenhouden van het schip dan 00:29:46.849 --> 00:29:49.460 align:middle line:82% position:46% size:100% de oplossing? Ik zie dat niet echt als een 00:29:49.579 --> 00:29:52.359 align:middle line:82% position:46% size:100% oplossing. Wij werken in een mondiaal 00:29:52.480 --> 00:29:54.759 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselsysteem. Nederland is een handelsland. 00:29:57.460 --> 00:30:01.339 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten oppassen dat we door dit soort acties niet het paard achter 00:30:01.460 --> 00:30:04.160 align:middle line:82% position:46% size:100% de wagen spannen. Ik snap de opmerking van de heer 00:30:04.279 --> 00:30:07.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Thijssen en ik snap ook zijn inzet, maar laten we dat vooral ook in 00:30:08.000 --> 00:30:08.799 align:middle line:82% position:46% size:100% breder perspectief zien. 00:30:11.200 --> 00:30:13.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was het wat de vragen betreft, voorzitter. 00:30:13.519 --> 00:30:16.108 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kom ik nu op de drie moties. Er is toch nog een interruptie van 00:30:16.229 --> 00:30:19.819 align:middle line:82% position:46% size:100% de heer Thijssen. Dank aan de minister voor de 00:30:19.940 --> 00:30:22.329 align:middle line:82% position:46% size:100% beantwoording. We hoorden gisteren bij het 00:30:22.450 --> 00:30:25.190 align:middle line:82% position:46% size:100% rondetafelgesprek dat er helemaal geen vrije handel is in de 00:30:25.309 --> 00:30:28.058 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselmarkt. Het is een sterk gereguleerde 00:30:30.818 --> 00:30:34.519 align:middle line:82% position:46% size:100% en een hele bepaalde markt, om het zo maar te zeggen. 00:30:34.640 --> 00:30:38.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zei net al dat vier tarwehandelaren bijna 70% of 80% van 00:30:38.329 --> 00:30:41.529 align:middle line:82% position:46% size:100% de tarwehandel in handen hebben. We kunnen wel zeggen dat Greenpeace 00:30:41.680 --> 00:30:43.339 align:middle line:82% position:46% size:100% niet moet ingrijpen in de vrije handel, maar er is helemaal geen 00:30:43.460 --> 00:30:45.619 align:middle line:82% position:46% size:100% vrije handel. Er zijn namelijk vier bedrijven die 00:30:45.740 --> 00:30:48.119 align:middle line:82% position:46% size:100% nu binnenlopen op die hoge tarweprijzen, terwijl er dus 100 00:30:48.240 --> 00:30:50.318 align:middle line:82% position:46% size:100% miljoen mensen dreigen meer honger te krijgen. 00:30:51.609 --> 00:30:54.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij moet de minister niet zeggen: het is vrije handel, dus ik 00:30:54.829 --> 00:30:56.390 align:middle line:82% position:46% size:100% kan niks doen. Volgens mij moet de Europese Unie 00:30:56.509 --> 00:31:00.439 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen: we grijpen in; we zien een catastrofe voor onze ogen gebeuren, 00:31:00.558 --> 00:31:01.839 align:middle line:82% position:46% size:100% dus we gaan ingrijpen. 00:31:03.549 --> 00:31:06.589 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat kan er nou op korte termijn en wat kan er op iets langere termijn, 00:31:06.710 --> 00:31:09.329 align:middle line:82% position:46% size:100% in het volgende zaaiseizoen? Ik zou dus toch nog wel een 00:31:09.450 --> 00:31:11.349 align:middle line:82% position:46% size:100% toezegging of iets dergelijks willen van de minister. 00:31:11.500 --> 00:31:14.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer wordt nou concreet wat we gaan doen om te voorkomen dat die 00:31:15.049 --> 00:31:18.200 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen honger krijgen en om te voorkomen dat de vlam in de pan 00:31:18.319 --> 00:31:22.609 align:middle line:82% position:46% size:100% slaat? Ik heb volgens mij een toezegging 00:31:22.730 --> 00:31:26.539 align:middle line:82% position:46% size:100% gedaan aan de heer Thijssen. Ik zie natuurlijk ook dat deze 00:31:26.660 --> 00:31:31.346 align:middle line:82% position:46% size:100% problematiek voor een deel het hoofd geboden kan worden door op een 00:31:31.467 --> 00:31:33.799 align:middle line:82% position:46% size:100% andere manier te zaaien, door gebruik te maken van de 00:31:33.920 --> 00:31:37.453 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijkheden die er zijn, zoals een verschuiving van dierlijk naar 00:31:37.574 --> 00:31:38.740 align:middle line:82% position:46% size:100% plantaardig. Dat zie ik ook zeker wel. 00:31:39.430 --> 00:31:42.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als lidstaat Nederland bevind ik mij niet in de positie om dat 00:31:42.769 --> 00:31:44.650 align:middle line:82% position:46% size:100% voor de hele Europese Unie te organiseren. 00:31:45.220 --> 00:31:48.319 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb een toezegging gedaan dat waar ik mogelijkheden zie, ik daar 00:31:48.440 --> 00:31:51.359 align:middle line:82% position:46% size:100% gepast gebruik van zal maken. Dus dat is echt waar ik mij voor in 00:31:51.480 --> 00:31:54.460 align:middle line:82% position:46% size:100% wil zetten. Dan over Nederland als handelsland. 00:31:54.759 --> 00:31:54.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij 00:31:56.420 --> 00:32:00.589 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben een open handelssysteem. Ik snap natuurlijk de beweging van 00:32:00.710 --> 00:32:03.309 align:middle line:82% position:46% size:100% Greenpeace. Die begrijp ik heel goed. 00:32:03.430 --> 00:32:05.269 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp ook het signaal dat hiermee afgegeven wordt. 00:32:05.390 --> 00:32:08.169 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp ook wat de heer Thijssen zegt over de vier handelaren. 00:32:09.009 --> 00:32:12.549 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook iets wat mij stoort, want ik begrijp ook dat dat 00:32:12.670 --> 00:32:16.489 align:middle line:82% position:46% size:100% prijsopdrijvend kan zijn. Waar ik mogelijkheden zie, zal ik 00:32:16.608 --> 00:32:19.029 align:middle line:82% position:46% size:100% het zeker niet nalaten om daar de vinger op te leggen. 00:32:23.269 --> 00:32:25.279 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is natuurlijk geen volledig debat, maar misschien kan de 00:32:25.400 --> 00:32:27.619 align:middle line:82% position:46% size:100% minister bij de terugkoppeling van de Landbouw- en Visserijraad 00:32:27.740 --> 00:32:31.670 align:middle line:82% position:46% size:100% aangeven welke mogelijkheden hij in Europa ziet om hierin gezamenlijk op 00:32:31.789 --> 00:32:34.039 align:middle line:82% position:46% size:100% te trekken, op de korte termijn en ook richting het volgende 00:32:34.160 --> 00:32:36.259 align:middle line:82% position:46% size:100% zaaiseizoen. Volgens mij is er echt actie nodig 00:32:36.380 --> 00:32:39.648 align:middle line:82% position:46% size:100% vanuit de Europese Unie. Ja, dat is een toezegging. 00:32:40.339 --> 00:32:42.589 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal daar zeker aandacht aan schenken in het verslag dat de Kamer 00:32:43.189 --> 00:32:46.308 align:middle line:82% position:46% size:100% elke keer krijgt naar aanleiding van de landbouw en Visserijraad. 00:32:48.380 --> 00:32:50.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dan naar de moties. 00:32:53.410 --> 00:32:54.190 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Groot heeft een motie op 00:32:56.230 --> 00:32:58.569 align:middle line:82% position:46% size:100% stuk nr. 1421 ingediend over het mondiale 00:33:00.640 --> 00:33:03.490 align:middle line:82% position:46% size:100% voedselsysteem. Er is door een groot aantal 00:33:04.059 --> 00:33:05.289 align:middle line:82% position:46% size:100% wereldspelers natuurlijk al veel onderzoek naar gedaan. 00:33:05.410 --> 00:33:08.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem de FAO, het IPCC en de UNCED. 00:33:10.029 --> 00:33:13.217 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik wil best een toezegging doen om die inzetten te bundelen en naar 00:33:13.336 --> 00:33:18.279 align:middle line:82% position:46% size:100% uw Kamer te sturen. Als u een andere analyse zou willen, 00:33:19.029 --> 00:33:22.987 align:middle line:82% position:46% size:100% dan wil ik het oordeel over deze motie aan de Kamer laten. 00:33:23.106 --> 00:33:27.859 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is maar even de vraag wat de heer De Groot precies beoogt, want 00:33:27.980 --> 00:33:29.140 align:middle line:82% position:46% size:100% dat is mij niet helemaal duidelijk. 00:33:33.400 --> 00:33:37.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de minister. Wat gisteren duidelijk werd, is dat 00:33:38.470 --> 00:33:41.569 align:middle line:82% position:46% size:100% veel internationale organisaties, ook de FAO, eigenlijk geen goede 00:33:41.690 --> 00:33:47.029 align:middle line:82% position:46% size:100% definitie van duurzaamheid hebben. Ze maken daar ook geen keuzes in. 00:33:47.150 --> 00:33:48.116 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zie je ook bij de OECD, een van de insprekers tijdens het 00:33:48.237 --> 00:33:49.130 align:middle line:82% position:46% size:100% rondetafelgesprek dat gisteravond werd gehouden. 00:33:49.250 --> 00:33:54.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit terwijl het grondgebruik een cruciaal aspect is als het gaat om 00:33:55.099 --> 00:34:00.710 align:middle line:82% position:46% size:100% de wereldvoedselvoorziening. Ook Clingendael had dat weinig voor 00:34:00.829 --> 00:34:01.259 align:middle line:82% position:46% size:100% ogen. We 00:34:02.920 --> 00:34:05.569 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn als Nederland als een van de eerste landen ter wereld bezig om te 00:34:05.690 --> 00:34:06.970 align:middle line:82% position:46% size:100% denken vanuit die kringlooplandbouw. 00:34:08.559 --> 00:34:11.409 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik denk dat het juist goed is om te kijken of we dat concept toch in 00:34:11.528 --> 00:34:13.869 align:middle line:82% position:46% size:100% een wat breder perspectief kunnen plaatsen. 00:34:13.989 --> 00:34:17.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de strekking van de motie. Mag ik dan een vraag stellen aan de 00:34:17.210 --> 00:34:19.369 align:middle line:82% position:46% size:100% heer De Groot? Moet dat dan op Nederlandse schaal 00:34:19.489 --> 00:34:20.168 align:middle line:82% position:46% size:100% of op wereldschaal? 00:34:22.059 --> 00:34:25.418 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, het zou echt het grondgebruik op wereldschaal zijn. 00:34:25.570 --> 00:34:29.318 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zou echt een globale, strategische analyse zijn, met 00:34:29.438 --> 00:34:30.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Oekraïne als aanleiding. 00:34:32.110 --> 00:34:34.389 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké. In dat geval laat ik, zoals gezegd, 00:34:35.050 --> 00:34:37.579 align:middle line:82% position:46% size:100% de motie aan het oordeel van de Kamer. 00:34:37.699 --> 00:34:39.289 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dan de motie op stuk nr. 00:34:39.409 --> 00:34:45.320 align:middle line:82% position:46% size:100% 1422 over de mestverwerkers van mevrouw Vestering van de Partij voor 00:34:45.440 --> 00:34:45.849 align:middle line:82% position:46% size:100% de Dieren. 00:34:47.960 --> 00:34:51.489 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb net al iets gezegd over het oordeel van het kabinet 00:34:55.519 --> 00:34:56.630 align:middle line:82% position:46% size:100% daarover. De inzet van het kabinet is een 00:34:56.750 --> 00:34:59.570 align:middle line:82% position:46% size:100% andere. Wij ontraden dan ook deze motie. 00:34:59.690 --> 00:35:00.039 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan de 00:35:02.619 --> 00:35:07.369 align:middle line:82% position:46% size:100% interessante vraag over de grutto. Ik snap heel goed wat mevrouw 00:35:07.489 --> 00:35:10.239 align:middle line:82% position:46% size:100% Vestering namens de Partij voor de Dieren verzoekt. 00:35:11.110 --> 00:35:13.148 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik verwijs daarbij wel even door naar mijn collega 00:35:14.648 --> 00:35:18.579 align:middle line:82% position:46% size:100% voor Natuur en Stikstof, die natuurlijk ook over weidevogels 00:35:18.969 --> 00:35:22.650 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat. Ik begrijp dat er een internationaal 00:35:22.769 --> 00:35:29.119 align:middle line:82% position:46% size:100% overleg is waar dit ambtelijk besproken gaat worden, dus in die 00:35:29.239 --> 00:35:29.559 align:middle line:82% position:46% size:100% zin 00:35:31.090 --> 00:35:32.800 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt hier al aan gewerkt en kan ik de motie op stuk nr. 00:35:32.920 --> 00:35:36.278 align:middle line:82% position:46% size:100% 1423 oordeel Kamer geven. Dat de derde motie. 00:35:39.039 --> 00:35:39.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Oh 00:35:41.050 --> 00:35:41.708 align:middle line:82% position:46% size:100% nee, dat was het, volgens mij. Dank. 00:35:41.829 --> 00:35:47.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat waren de drie moties. Dank voor uw bijdrage aan dit debat 00:35:47.480 --> 00:35:50.239 align:middle line:82% position:46% size:100% en ook aan uw medewerkers bij de ondersteuning. 00:35:50.360 --> 00:35:52.929 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook voor de leden. De beraadslaging wordt gesloten. 00:35:53.199 --> 00:35:57.259 align:middle line:82% position:46% size:100% De moties komen dinsdag 17 mei aanstaande in stemming. 00:35:57.438 --> 00:35:58.579 align:middle line:82% position:46% size:100% De vergadering wordt enkele ogenblikken 00:38:49.898 --> 00:38:50.108 align:middle line:82% position:46% size:100% geschorst.