WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:06.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan wij verder met de behandeling van de begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid, maar 00:00:07.870 --> 00:00:13.430 align:middle line:82% position:46% size:100% voordat ik de staatssecretaris het woord geef, heeft mijn collega van de PVV een punt van orde. 00:00:13.900 --> 00:00:15.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat uw gang. 00:00:15.170 --> 00:00:15.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, hartelijk dank. 00:00:15.700 --> 00:00:19.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil hier niet mijn kostbare interrupties aan verspillen. 00:00:19.150 --> 00:00:24.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb afgelopen dinsdag twee dingen gevraagd. 00:00:25.570 --> 00:00:29.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Eén. We zien dat de inflatie gigantisch stijgt. 00:00:29.160 --> 00:00:31.740 align:middle line:82% position:46% size:100% De koopkrachtbeloftes van september zijn nu weg. 00:00:31.740 --> 00:00:32.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zijn verdampt. 00:00:32.460 --> 00:00:35.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Kom met een koopkrachtherstelplan. 00:00:35.630 --> 00:00:37.220 align:middle line:82% position:46% size:100% De hele Kamer was het daarmee eens. 00:00:37.220 --> 00:00:42.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij wilden dat hebben voor vandaag, het begin van de eerste termijn van de staatssecretaris. 00:00:42.930 --> 00:00:43.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben dat niet gekregen. 00:00:43.990 --> 00:00:50.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dus graag aan de staatssecretaris willen vragen waarom hij dat niet heeft gestuurd en of 00:00:50.140 --> 00:00:52.200 align:middle line:82% position:46% size:100% hij het alsnog naar de Kamer kan sturen. 00:00:52.200 --> 00:00:52.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is namelijk heel hard nodig. 00:00:52.670 --> 00:00:57.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn tweede punt is dat ik vragen heb gesteld met betrekking tot de houdbaarheid 00:00:57.940 --> 00:00:59.290 align:middle line:82% position:46% size:100% van ons sociale stelsel. 00:00:59.290 --> 00:01:03.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoeveel geld gaat er nou precies naar niet-westerse allochtonen in de bijstand? 00:01:03.430 --> 00:01:08.090 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2019 kreeg ik daar na lang aandringen wel antwoord op van dit kabinet. 00:01:08.090 --> 00:01:12.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb er nu al drie keer naar gevraagd, maar ik kreeg in de schriftelijke ronde 00:01:12.770 --> 00:01:15.070 align:middle line:82% position:46% size:100% van gisteren weer geen antwoord. 00:01:15.630 --> 00:01:19.710 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2019 kreeg ik wel antwoord van het kabinet. 00:01:19.710 --> 00:01:21.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom moffelt u die cijfers weg? 00:01:21.450 --> 00:01:24.440 align:middle line:82% position:46% size:100% En krijg ik die cijfers alsnog tijdens dit debat? 00:01:25.010 --> 00:01:28.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil die cijfers gewoon hebben. 00:01:30.310 --> 00:01:33.540 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris reageert op deze twee punten. 00:01:37.080 --> 00:01:44.060 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong vraagt om een koopkrachtherstelplan. 00:01:44.060 --> 00:01:46.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn heel veel vragen gesteld over koopkracht. 00:01:46.940 --> 00:01:48.790 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben nog vragen beantwoord van de heer Omtzigt. 00:01:48.790 --> 00:01:53.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij gaan het er ongetwijfeld zo meteen uitgebreid over hebben met elkaar. 00:01:53.830 --> 00:02:02.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal dan ook uitleggen wat de inzet van het kabinet is op koopkracht, maar een 00:02:02.800 --> 00:02:03.180 align:middle line:82% position:46% size:100% plan hebben we in die zin niet. 00:02:03.180 --> 00:02:05.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Het plan dat er is, is het plan voor de energierekeningen. 00:02:05.060 --> 00:02:07.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal daar zo nog veel meer over vertellen. 00:02:08.660 --> 00:02:10.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij moeten we er met elkaar een goed debat over hebben. 00:02:10.220 --> 00:02:16.000 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong stelde twee zaken aan de orde. 00:02:17.540 --> 00:02:18.330 align:middle line:82% position:46% size:100% De eerste was koopkracht. 00:02:18.330 --> 00:02:19.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u dat afhandelen en dan overgaan op het tweede punt? 00:02:19.410 --> 00:02:20.760 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong. 00:02:21.440 --> 00:02:22.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar kunnen we niet mee akkoord gaan. 00:02:22.310 --> 00:02:28.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben gevraagd om op schrift te krijgen wat deze staatssecretaris gaat doen om die 00:02:28.160 --> 00:02:30.310 align:middle line:82% position:46% size:100% bijna 6% inflatie te herstellen. 00:02:30.310 --> 00:02:34.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Die koopkrachtplaatjes van september zijn niets meer waard. 00:02:34.440 --> 00:02:37.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Mensen thuis kunnen de boodschappen en de huur niet meer betalen. 00:02:37.310 --> 00:02:39.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hebben zo meteen gigantisch grote problemen. 00:02:40.150 --> 00:02:47.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben Kamerbreed gevraagd om voor donderdag, dus vandaag, uiterlijk daar een reactie van het 00:02:47.960 --> 00:02:49.290 align:middle line:82% position:46% size:100% kabinet op te krijgen op schrift. 00:02:49.290 --> 00:02:51.850 align:middle line:82% position:46% size:100% U heeft dat niet gestuurd en wij willen dat gewoon alsnog hebben. 00:02:51.850 --> 00:02:55.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag aan mijn collega's hier in de Kamer om daar ook druk op te zetten. 00:02:56.020 --> 00:02:57.640 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris kan hier niet mee wegkomen. 00:02:57.640 --> 00:03:00.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij willen nu weten wat u gaat doen. 00:03:00.090 --> 00:03:03.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Zet op schrift wat het idee is om die mensen te herstellen. 00:03:03.660 --> 00:03:06.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Als dat niets is, moet ik dat ook op schrift krijgen. 00:03:06.400 --> 00:03:08.820 align:middle line:82% position:46% size:100% U had die vraag gewoon moeten beantwoorden. 00:03:09.940 --> 00:03:12.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het verzoek van de heer De Jong helder is. 00:03:12.920 --> 00:03:15.780 align:middle line:82% position:46% size:100% De Kamer verzoekt om op papier te krijgen wat u straks wilt gaan zeggen in het debat. 00:03:15.780 --> 00:03:20.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is geen probleem. 00:03:20.420 --> 00:03:24.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Als dat kan komen in de loop van de ochtend, zou dat mooi zijn. 00:03:24.810 --> 00:03:24.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie nu de heer Omtzigt op ditzelfde punt. 00:03:24.910 --> 00:03:28.550 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong had ook nog een andere vraag. 00:03:29.050 --> 00:03:30.590 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Omtzigt. 00:03:30.590 --> 00:03:33.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is de wetsbehandeling Sociale Zaken. 00:03:34.040 --> 00:03:35.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Die gaat over tientallen miljarden. 00:03:35.460 --> 00:03:38.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is dus geen vrijblijvend debat. 00:03:38.340 --> 00:03:40.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Soms wordt hier gedaan alsof debatten vrijblijvend zijn. 00:03:40.270 --> 00:03:47.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat hier over de financiële posities van de huishoudens voor 2022. 00:03:47.020 --> 00:03:50.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Alle berekeningen zijn gebaseerd op een inflatie van één komma nog wat procent. 00:03:50.100 --> 00:03:59.600 align:middle line:82% position:46% size:100% De inflatie is 5,6%, dus er is bijna 4% extra inflatie dan waarop de berekeningen gebaseerd zijn. 00:03:59.600 --> 00:04:03.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is bijna 4% koopkracht voor heel Nederland. 00:04:03.240 --> 00:04:08.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben hier in dit huis echt discussies gehad over 0,2% koopkracht, waarvan ik dacht: wat doen we hier? 00:04:08.380 --> 00:04:13.700 align:middle line:82% position:46% size:100% 4% van de koopkracht betekent dat mensen die nu €50 of €100 in week overhebben voor de 00:04:13.700 --> 00:04:16.150 align:middle line:82% position:46% size:100% boodschappen straks €0 overhebben. 00:04:16.150 --> 00:04:19.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Omtzigt, heel even: dit is een punt van orde. 00:04:19.040 --> 00:04:20.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer De Jong heeft dat punt ook gemaakt. 00:04:20.340 --> 00:04:21.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is duidelijk waarom u dit wil. 00:04:21.860 --> 00:04:22.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké, maar de vraag is dus … 00:04:22.720 --> 00:04:23.460 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is concreet: wat wilt u? 00:04:23.460 --> 00:04:30.120 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag gaat dus over het plan, of het ontbreken daarvan, voordat het debat begint. 00:04:30.120 --> 00:04:32.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Want dit is niet wat je in een debat doet. 00:04:32.090 --> 00:04:35.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Je vraagt: ligt er een plan om dat te repareren? 00:04:35.590 --> 00:04:38.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom worden die Kamervragen ook tijdig gesteld. 00:04:39.710 --> 00:04:42.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan wil je dat hiervoor krijgen, zodat je erover kunt praten. 00:04:42.590 --> 00:04:43.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga je pas in debat. 00:04:44.720 --> 00:04:45.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de vraag. 00:04:45.930 --> 00:04:48.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder. De heer Nijboer, ook op dit punt? 00:04:48.110 --> 00:04:52.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Jazeker, voorzitter. De begroting van Sociale Zaken is volledig achterhaald. 00:04:52.990 --> 00:04:54.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Er was een nullijn beloofd aan iedereen. 00:04:54.950 --> 00:04:58.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Het blijkt dat iedereen door de hoeven zakt. 00:04:58.110 --> 00:04:59.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Mensen gaan erop achteruit. 00:04:59.400 --> 00:05:01.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is hét debat over de koopkracht. 00:05:01.610 --> 00:05:07.610 align:middle line:82% position:46% size:100% De hele Kamer, van links tot rechts, waaronder de VVD, heeft gezegd: dit kan niet zo; hier 00:05:07.610 --> 00:05:07.950 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen we niet mee aankomen. 00:05:07.950 --> 00:05:11.590 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben nu het debat over wat het voor mensen betekent. 00:05:11.590 --> 00:05:13.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil die informatie graag hebben. 00:05:13.340 --> 00:05:18.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Als de staatssecretaris hier met helemaal lege handen staat, dan moet hij dat zeggen. 00:05:18.970 --> 00:05:20.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan moeten we daar het debat over hebben. 00:05:20.180 --> 00:05:22.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan moet hij dus voorstellen doen om dat te repareren. 00:05:22.060 --> 00:05:27.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder, helder. Ik wil alle mensen die nu ook gaan staan om het woord te voeren vragen om de 00:05:27.700 --> 00:05:30.470 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris eerst te laten voorstellen wat we nu kunnen doen, voordat ik iedereen op ditzelfde 00:05:30.470 --> 00:05:39.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar gaan we het ook over hebben. 00:05:39.530 --> 00:05:43.680 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben daar in aanloop naar de begroting vragen over beantwoord. 00:05:43.680 --> 00:05:47.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn hier bij de begrotingsbehandeling van dinsdag heel veel vragen over gesteld. 00:05:47.410 --> 00:05:51.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga zo meteen iets zeggen — dat komt straks ook aan de orde — over de oorzaken en wat dat 00:05:51.950 --> 00:05:53.320 align:middle line:82% position:46% size:100% wel en niet betekent voor de koopkracht. 00:05:53.320 --> 00:05:55.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Want er gaan hier allerlei getallen over en weer. 00:05:55.610 --> 00:05:57.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Die verleiden mij om daar meteen inhoudelijk op in te gaan. 00:05:59.180 --> 00:06:02.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doe ik dan zo meteen, want dit is een punt van orde. 00:06:02.930 --> 00:06:08.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook wat het kabinet daaraan gaat doen, zit heel nadrukkelijk in het blok hierover, dat ik graag 00:06:08.100 --> 00:06:11.580 align:middle line:82% position:46% size:100% met de Kamer zou willen delen zo meteen. 00:06:11.580 --> 00:06:15.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil op dit punt even niet nog meer argumenten horen. 00:06:15.560 --> 00:06:17.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga eerst terug naar het punt van orde van de heer De Jong. 00:06:17.770 --> 00:06:21.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Want daar waren we begonnen, aangevuld met het punt van de heer Omtzigt. 00:06:21.860 --> 00:06:24.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, want het debat gaan we straks voeren. 00:06:24.300 --> 00:06:25.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is een punt van orde. 00:06:25.310 --> 00:06:27.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het verzoek van de heer De Jong is om … 00:06:27.690 --> 00:06:30.050 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is: ligt er een plan of ligt er geen plan? 00:06:30.050 --> 00:06:30.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar willen we wel duidelijkheid over. 00:06:30.960 --> 00:06:33.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar meneer Van Kent, die vraag heeft meneer Omtzigt net precies gesteld, en de heer De Jong ook. 00:06:33.820 --> 00:06:35.710 align:middle line:82% position:46% size:100% U herhaalt zichzelf dus. 00:06:35.710 --> 00:06:36.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, ik … 00:06:36.570 --> 00:06:38.460 align:middle line:82% position:46% size:100% U heeft het woord niet gekregen. 00:06:38.460 --> 00:06:43.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Mag ik dit nu even proberen rond te krijgen, voordat we heel veel tijd verliezen aan een punt van orde? 00:06:43.020 --> 00:06:46.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De hele Kamer vraagt of we ook op papier kunnen krijgen wat de staatssecretaris 00:06:46.690 --> 00:06:48.080 align:middle line:82% position:46% size:100% straks in het debat gaat zeggen. 00:06:49.620 --> 00:06:52.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is, als ik het samenvat, waar het om gaat. 00:06:52.260 --> 00:06:59.550 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag aan de Kamerleden vanuit mij is: is het akkoord als dat nu, in de loop van de ochtend, 00:06:59.720 --> 00:07:00.960 align:middle line:82% position:46% size:100% op papier kan worden gezet? 00:07:00.960 --> 00:07:03.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kunnen we aan dit debat beginnen. 00:07:03.250 --> 00:07:04.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft mijn voorkeur. 00:07:04.950 --> 00:07:10.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Desnoods parkeren we dit belangrijke onderwerp en gaat de staatssecretaris met een ander onderdeel beginnen. 00:07:10.270 --> 00:07:11.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat wijs is. 00:07:12.350 --> 00:07:13.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u daarmee akkoord gaan? 00:07:14.170 --> 00:07:18.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag dat eerst aan de heer De Jong, want het was zijn aanvankelijke verzoek. 00:07:22.950 --> 00:07:26.720 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Omtzigt of de heer De Jong? 00:07:26.720 --> 00:07:30.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Als dat helpt, want ik weet dat er nog een begroting Landbouw achteraan zit. 00:07:30.560 --> 00:07:32.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik snap uw punt. 00:07:33.300 --> 00:07:36.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Handel dan eerst, het komende anderhalf uur, de andere punten af. 00:07:36.210 --> 00:07:37.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is precies mijn voorstel. 00:07:37.230 --> 00:07:43.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dan wil ik wel dat er over een uur, in de vorm van een brief, ligt of er extra geld is — het 00:07:43.840 --> 00:07:52.720 align:middle line:82% position:46% size:100% energiepakket zal nog een keer uitgelegd worden, maar dat kennen we —, of er een extra zaak is en wat die 00:07:52.720 --> 00:07:55.630 align:middle line:82% position:46% size:100% 5% inflatie nu doet voor de huishoudens. 00:07:55.630 --> 00:07:58.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Pas dan kunnen we met het debat beginnen. 00:07:58.840 --> 00:08:02.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer we die krijgen, moeten we ook even een kwartier schorsen om die te kunnen lezen 00:08:02.260 --> 00:08:03.830 align:middle line:82% position:46% size:100% en even rustig te kunnen overleggen. 00:08:03.830 --> 00:08:08.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Want zo'n grote koopkrachtdaling hebben we sinds de Tweede Wereldoorlog niet gehad. 00:08:08.200 --> 00:08:10.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Omtzigt, de inhoud van het debat volgt later. 00:08:10.920 --> 00:08:12.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw verzoek is helder. 00:08:16.090 --> 00:08:21.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal zo meteen ook iets zeggen over de indeling die ik in gedachten had voor het debat. 00:08:21.650 --> 00:08:26.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien is het goed om dat meteen te doen, dan hebben we ook grip op wat er gaat komen. 00:08:26.330 --> 00:08:27.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook goed, voorzitter. 00:08:27.610 --> 00:08:29.620 align:middle line:82% position:46% size:100% U begint met uw inleiding. 00:08:29.620 --> 00:08:31.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, ik wil een korte inleiding houden. 00:08:31.870 --> 00:08:34.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna kom ik op toekomstbestendige arbeidsmarkt. 00:08:34.820 --> 00:08:39.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zit eigenlijk alles in: Borstlap, flex, zzp, arbeidsmigratie, arbeid en 00:08:39.000 --> 00:08:42.440 align:middle line:82% position:46% size:100% zorg, pensioen en gezond werken. 00:08:43.110 --> 00:08:46.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Vervolgens kom ik op "iedereen is nodig". 00:08:46.140 --> 00:08:48.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is eigenlijk participatie en bestaanszekerheid. 00:08:48.310 --> 00:08:54.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat dus over de krapte op de arbeidsmarkt, scholing, inflatie, koopkracht, schulden en armoede. 00:08:54.620 --> 00:09:00.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook integratie en arbeidsmarktdiscriminatie horen daarbij. 00:09:00.410 --> 00:09:04.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan heb ik nog een derde blok: de menselijke maat en passende dienstverlening, over de hardheden, 00:09:04.610 --> 00:09:05.210 align:middle line:82% position:46% size:100% de uitvoering en de handhaving. 00:09:05.210 --> 00:09:08.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zal pas vanmiddag worden, vermoed ik. 00:09:08.570 --> 00:09:18.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Het punt dat is gemaakt door de heer De Jong, de heer Omtzigt en alle anderen zit in blok twee. 00:09:18.460 --> 00:09:21.210 align:middle line:82% position:46% size:100% We beginnen nu gewoon met blok één. 00:09:21.210 --> 00:09:28.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga ik de staatssecretaris vragen zo snel mogelijk het verzoek van de Kamer op papier te zetten. 00:09:28.870 --> 00:09:30.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Héél kort, meneer Omtzigt. 00:09:30.860 --> 00:09:33.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geef in overweging om blok twee en blok drie om te draaien. 00:09:33.750 --> 00:09:34.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kan de brief hier rustig aankomen. 00:09:34.760 --> 00:09:36.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Precies. Dank u wel. 00:09:36.500 --> 00:09:40.640 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong had nog een tweede punt. 00:09:40.640 --> 00:09:44.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat over de houdbaarheid van het sociale stelsel. 00:09:44.120 --> 00:09:50.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb gevraagd: geef me alstublieft de cijfers van hoeveel niet-westerse allochtonen 00:09:50.280 --> 00:09:51.160 align:middle line:82% position:46% size:100% in de bijstand zitten. 00:09:51.160 --> 00:09:55.290 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2019 kreeg ik na lang aandringen wel daarop een antwoord. 00:09:55.290 --> 00:09:57.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu krijg ik na drie keer vragen alsnog het antwoord niet. 00:09:58.600 --> 00:10:00.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is zelfs niet eens een schatting. 00:10:00.550 --> 00:10:06.970 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2019 werd aangegeven, met een hele onderbouwing, waarom ze op die 3 miljard euro uitkomen, per jaar. 00:10:06.970 --> 00:10:09.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil nu gewoon, lopende het debat, weten hoeveel geld het is. 00:10:09.570 --> 00:10:11.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan gelijk meegestuurd worden met het koopkrachtverhaal. 00:10:11.790 --> 00:10:17.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan niet lastig zijn, want in 2019 is dat al voorgewerkt. 00:10:17.520 --> 00:10:18.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil een update daarvan. 00:10:18.360 --> 00:10:23.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wil ik dan ook naar de Kamer gestuurd krijgen op het moment dat ook die 00:10:23.040 --> 00:10:25.040 align:middle line:82% position:46% size:100% koopkrachtplaatjes naar voren komen. 00:10:27.130 --> 00:10:28.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Toch even, hoor. 00:10:28.020 --> 00:10:30.660 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben antwoorden gegeven. 00:10:32.030 --> 00:10:34.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zijn schriftelijk ook naar u toegekomen. 00:10:34.220 --> 00:10:36.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heb ik ook hier. 00:10:36.620 --> 00:10:42.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar wordt hier ook volgens mij geschreven over wat wij hebben aan gegevens. 00:10:42.350 --> 00:10:48.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus hoeveel mensen met een niet-westerse achtergrond zitten in de bijstand: 234.000 personen, 52%. 00:10:48.750 --> 00:10:55.790 align:middle line:82% position:46% size:100% We zeggen ook wat de totale bijstandsuitgaven zijn: 5,6 miljard in 2022. 00:10:55.790 --> 00:10:59.720 align:middle line:82% position:46% size:100% 52% zijn niet-westerse allochtonen. 00:10:59.720 --> 00:11:05.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen, omdat het bedrag dat iemand ontvangt per persoon kan verschillen, heb ik het niet 00:11:05.100 --> 00:11:07.390 align:middle line:82% position:46% size:100% tot achter de komma nauwkeurig. 00:11:07.560 --> 00:11:09.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is wat ik tegen de heer De Jong zeg. 00:11:09.060 --> 00:11:10.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook wat ik heb. 00:11:10.140 --> 00:11:13.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik kan niets anders nasturen, want ik heb niets anders. 00:11:13.780 --> 00:11:16.140 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben ons best gedaan die vraag goed te beantwoorden. 00:11:16.960 --> 00:11:19.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil niet een debat voeren, maar ik heb deze staatssecretaris hoger zitten dan 00:11:19.880 --> 00:11:21.870 align:middle line:82% position:46% size:100% wat hij nu als antwoord geeft. 00:11:21.870 --> 00:11:25.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag hem nu echt als staatssecretaris om een Kamerlid die om informatie vraagt, 00:11:25.770 --> 00:11:26.900 align:middle line:82% position:46% size:100% gewoon serieus te nemen. 00:11:26.900 --> 00:11:29.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb in 2019 exact dezelfde vraag gesteld. 00:11:29.960 --> 00:11:36.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen kreeg ik als antwoord: "… een globale indicatie van het uitkeringsbedrag aan deze specifieke groepen. 00:11:36.430 --> 00:11:43.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat om 2,9 miljard euro voor mensen met een niet-westerse migratieachtergrond." Die zin, die 00:11:43.260 --> 00:11:46.570 align:middle line:82% position:46% size:100% specifieke zin, heeft u nu niet toegevoegd aan het antwoord dat u heeft gegeven. 00:11:46.570 --> 00:11:54.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu kunt u wel moeilijk gaan kijken, maar u zegt: dit is het totaal aan bijstand; 52% daarvan is 00:11:54.050 --> 00:11:57.100 align:middle line:82% position:46% size:100% niet-westerse allochtoon, maar het bedrag dat we daaraan koppelen, dat geef ik niet. 00:11:57.100 --> 00:11:58.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wil ik gewoon op schrift hebben. 00:11:58.650 --> 00:11:59.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké. 00:11:59.290 --> 00:12:00.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb dat bedrag … 00:12:00.080 --> 00:12:01.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft u niet gedaan. 00:12:01.610 --> 00:12:02.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het hier. 00:12:02.360 --> 00:12:06.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ga nou niet … Voorzitter, alstublieft, dit kan toch niet. 00:12:06.220 --> 00:12:13.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien is het een voorstel om in het schriftelijke plan dat we sowieso net als Kamer hebben gevraagd, 00:12:14.570 --> 00:12:20.580 align:middle line:82% position:46% size:100% nog een keer te kijken naar de vraag die de heer De Jong heeft gesteld, en te bezien of over en weer wordt 00:12:20.580 --> 00:12:22.710 align:middle line:82% position:46% size:100% begrepen waar hier om wordt gevraagd. 00:12:22.710 --> 00:12:23.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal het specificeren. 00:12:23.560 --> 00:12:24.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Is dat goed? 00:12:24.310 --> 00:12:27.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel kort, want ik wil graag met het debat beginnen. 00:12:27.140 --> 00:12:28.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal het specificeren. 00:12:28.740 --> 00:12:34.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou graag willen hebben dat de zin "Een vermenigvuldiging van bovenstaande percentages biedt 00:12:34.790 --> 00:12:38.240 align:middle line:82% position:46% size:100% een globale indicatie van het uitkeringsbedrag van deze specifieke groepen" wordt toegevoegd. 00:12:38.240 --> 00:12:40.780 align:middle line:82% position:46% size:100% En daar wil ik een bedrag aan gekoppeld hebben. 00:12:42.620 --> 00:12:44.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. Mevrouw Maatoug. 00:12:44.650 --> 00:12:46.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal geen feedback geven op de schriftelijke beantwoording. 00:12:46.680 --> 00:12:48.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil even terug naar het punt van orde. 00:12:49.720 --> 00:12:51.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat over het proces. 00:12:52.140 --> 00:12:57.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Onze collega's van de commissie Financiën hebben in de derde termijn van de Financiële Beschouwingen 00:12:57.070 --> 00:13:00.050 align:middle line:82% position:46% size:100% moties aangehouden, omdat het kabinet nog met een pakket zou komen. 00:13:00.260 --> 00:13:02.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij krijgen zo meteen een schriftelijke reactie van de staatssecretaris. 00:13:02.850 --> 00:13:08.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Superfijn! Maar zou daarin ook het proces geschetst kunnen worden waarin de uitwerking van het pakketje 00:13:08.540 --> 00:13:10.640 align:middle line:82% position:46% size:100% en het budget staat van de energiearmoede? 00:13:10.640 --> 00:13:15.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Want wij kunnen niet als Kamer stemmen over begrotingen, voordat we de uitwerking daarvan hebben. 00:13:15.530 --> 00:13:18.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn ook collega's die moties hebben aangehouden, precies op dat punt. 00:13:18.200 --> 00:13:24.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan dat meegenomen worden, inclusief het proces van stemming, zodat wij daar als Kamer ons 00:13:24.330 --> 00:13:24.740 align:middle line:82% position:46% size:100% budgetrecht over kunnen uiten? 00:13:24.740 --> 00:13:26.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie de staatssecretaris instemmend knikken. 00:13:26.390 --> 00:13:29.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat nemen we mee in vraag van de Kamer. 00:13:29.010 --> 00:13:32.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan mevrouw Maatoug. 00:13:32.440 --> 00:13:34.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan was dit het veelbelovende begin van het debat. 00:13:34.300 --> 00:13:35.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar misschien toch even, voorzitter. 00:13:35.810 --> 00:13:38.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan me voorstellen dat er allerlei vragen zijn over de schriftelijke set. 00:13:38.840 --> 00:13:43.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Die kunnen we hier ook met elkaar delen, maar wij — dat geldt zeker voor mijn ambtenaren — hebben daar 00:13:43.060 --> 00:13:45.210 align:middle line:82% position:46% size:100% naar eer en geweten antwoord op gegeven. 00:13:45.210 --> 00:13:48.390 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen het erover hebben of daar nieuwe of andere informatie bij moet, maar dat 00:13:48.390 --> 00:13:50.230 align:middle line:82% position:46% size:100% is onderdeel van het debat. 00:13:50.230 --> 00:13:50.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Eens. 00:13:50.400 --> 00:13:54.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Want anders krijgen we hier een heel rijtje met Kamerleden die zo meteen allerlei punten van orde 00:13:54.760 --> 00:13:55.690 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan maken over de inhoud van de vragen. 00:13:55.690 --> 00:13:58.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Eens. Dat gaan we straks in het debat verder zien. 00:13:58.570 --> 00:14:02.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou u willen vragen om te beginnen met uw inleiding. 00:14:04.710 --> 00:14:06.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Het aantal interrupties is zes. 00:14:06.540 --> 00:14:12.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, meneer De Graaf ... 00:14:12.800 --> 00:14:16.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Even voor het verloop: blok twee is blok drie geworden en blok drie is blok twee geworden. 00:14:16.500 --> 00:14:17.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wil ik even duidelijk hebben. 00:14:17.870 --> 00:14:19.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is nu besloten, toch? 00:14:19.710 --> 00:14:22.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. Misschien kan de staatssecretaris dat nog een keertje zeggen. 00:14:23.170 --> 00:14:24.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is het helemaal helder voor iedereen. 00:14:24.310 --> 00:14:26.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal het zo meteen nog een keer zeggen, voorzitter. 00:14:26.240 --> 00:14:33.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Na mijn inleiding zal ik het nog een keer zeggen. 00:14:33.380 --> 00:14:40.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Als je een film kijkt, zie je aan het einde pas wie daar allemaal aan mee hebben gewerkt. 00:14:40.400 --> 00:14:41.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Meestal kijkt er dan geen kip meer. 00:14:41.860 --> 00:14:46.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Als u het mij toestaat, zou ik dus een noot vooraf willen maken. 00:14:46.490 --> 00:14:56.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Achter u allen staan vele mensen aan ondersteuning, die meestal net zo onzichtbaar als onmisbaar zijn. 00:14:56.140 --> 00:15:01.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem de mensen in de fracties, die hebben geholpen bij de scherpe inbreng van dinsdag, maar ook de mensen 00:15:01.100 --> 00:15:05.140 align:middle line:82% position:46% size:100% hier in de Kamer, die zorgen dat wij hier als een geoliede machine het debat kunnen voeren. 00:15:05.140 --> 00:15:10.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik noem ook de mensen thuis, als we na een heftig debat misschien vanavond wat stoom willen afblazen, 00:15:10.800 --> 00:15:13.350 align:middle line:82% position:46% size:100% en de ambtenaren, de vele ambtenaren. 00:15:13.350 --> 00:15:16.890 align:middle line:82% position:46% size:100% In het bijzonder wil ik die van Sociale Zaken en Werkgelegenheid noemen. 00:15:16.890 --> 00:15:22.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Of het nu gaat om de NOW, de Tozo, de TONK, het pensioenakkoord, het nieuwe inburgeringsstelsel, 00:15:22.800 --> 00:15:28.900 align:middle line:82% position:46% size:100% de nieuwe staatssecretaris, weer een nieuwe staatssecretaris en nog zo veel meer: er is 00:15:28.900 --> 00:15:30.210 align:middle line:82% position:46% size:100% ongelofelijk hard gewerkt. 00:15:30.210 --> 00:15:31.740 align:middle line:82% position:46% size:100% We kregen ze niet gek. 00:15:31.740 --> 00:15:34.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt voor al onze ondersteuners. 00:15:34.000 --> 00:15:37.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze zijn onverschrokken, loyaal en immer kundig. 00:15:37.400 --> 00:15:42.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zijn vandaag met LNV de hekkensluiter van het begrotingsseizoen. 00:15:42.010 --> 00:15:46.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil graag van deze gelegenheid gebruikmaken om tegen de mensen die we niet altijd zien maar die 00:15:46.180 --> 00:15:55.690 align:middle line:82% position:46% size:100% er wel voor zorgen dat wij heel goed gezien worden, een heel groot dankjewel te zeggen. 00:15:55.690 --> 00:15:56.490 align:middle line:82% position:46% size:100% (Geroffel op de bankjes) 00:15:56.490 --> 00:15:58.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Over een film gesproken: de regisseur van deze SZW-film is natuurlijk eigenlijk Wouter Koolmees. 00:15:58.970 --> 00:16:00.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij is er vandaag niet. 00:16:01.710 --> 00:16:05.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Normaal gesproken verschijnt die naam aan het begin van de film, maar zie je hem niet in de film. 00:16:05.260 --> 00:16:09.090 align:middle line:82% position:46% size:100% In die zin is het vandaag een beetje zoals in de film: we zien de regisseur niet, maar hij is er 00:16:09.090 --> 00:16:11.600 align:middle line:82% position:46% size:100% natuurlijk wel en hij heeft heel veel gedaan. 00:16:11.600 --> 00:16:13.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil hem bedanken voor alle stappen die hij heeft gezet. 00:16:13.170 --> 00:16:17.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij voelde het misschien al aankomen, want vorig jaar heeft hij een hele uitgebreide bloemlezing 00:16:17.940 --> 00:16:20.180 align:middle line:82% position:46% size:100% gehouden over de afgelopen vier jaar. 00:16:20.180 --> 00:16:25.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal dat niet overdoen, maar ik denk dat dat hele mooie stappen zijn geweest, 00:16:25.380 --> 00:16:26.980 align:middle line:82% position:46% size:100% waar hij erg trots op mag zijn. 00:16:26.980 --> 00:16:32.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij is inmiddels bezig aan zijn nieuwe film, de formatie, en ik hoop dat we die ook snel kunnen zien. 00:16:34.580 --> 00:16:40.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik zou een korte inleiding willen geven, zo zeg ik tegen de heer De Graaf. 00:16:40.550 --> 00:16:46.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna kom ik op de toekomstbestendige arbeidsmarkt, op de menselijke maat in de handhaving en de 00:16:46.390 --> 00:16:55.550 align:middle line:82% position:46% size:100% hardheden, en tot slot, als de informatie binnen is, op de participatie en bestaanszekerheid. 00:16:55.710 --> 00:17:00.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Het vervelende voor de heer De Graaf is dat integratie en arbeidsmarktdiscriminatie aan het einde zitten. 00:17:00.940 --> 00:17:01.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat mag. 00:17:03.370 --> 00:17:08.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Gelukkig maar. 00:17:08.970 --> 00:17:09.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug, is dit uw eerste interruptie? 00:17:09.220 --> 00:17:12.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dit is mijn eerste. 00:17:12.020 --> 00:17:13.960 align:middle line:82% position:46% size:100% U heeft het goed gezien. 00:17:13.960 --> 00:17:15.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Echt waar? 00:17:15.280 --> 00:17:16.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Jazeker. Ik vind het voorbeeld van die film eigenlijk wel mooi. 00:17:16.260 --> 00:17:22.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je een film gaat tonen, is er meestal een rode loper en loopt een van de hoofdrolspelers naar binnen. 00:17:25.520 --> 00:17:28.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Die moet meestal in twee seconden, in een soundbite, zeggen hoe het staat met die film: is het een 00:17:28.150 --> 00:17:29.140 align:middle line:82% position:46% size:100% goede film of een slechte film? 00:17:29.140 --> 00:17:29.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat is de film van de begroting van SZW voor 2022? 00:17:29.930 --> 00:17:32.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ben ik ook benieuwd naar. 00:17:34.280 --> 00:17:40.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Een heftig begin nog voordat de film begint. 00:17:40.250 --> 00:17:44.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Ondertussen is er drama, zo hoor ik de heer Nijboer zeggen. 00:17:44.520 --> 00:17:47.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik citeer ook een beetje uit de Kamer, want het is een gezamenlijke film. 00:17:47.500 --> 00:17:49.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat het uiteindelijk een film is waarin we de balans een beetje opmaken, waarin we 00:17:50.180 --> 00:17:55.490 align:middle line:82% position:46% size:100% vooruitkijken naar de ingrediënten die we nog meer willen zien op de arbeidsmarkt en waarin we een 00:17:55.490 --> 00:17:57.680 align:middle line:82% position:46% size:100% ook een beetje koesteren wat wél goed gaat. 00:17:57.770 --> 00:18:01.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is altijd goed om te kijken naar wat niet goed gaat, maar het is ook mijn rol vandaag 00:18:01.330 --> 00:18:02.440 align:middle line:82% position:46% size:100% om te zeggen waar het wel goed gaat. 00:18:02.440 --> 00:18:06.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan wordt het misschien wel een mooie film. 00:18:06.210 --> 00:18:08.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder. 00:18:08.100 --> 00:18:11.440 align:middle line:82% position:46% size:100% We wachten de recensies aan het einde van de dag af. 00:18:13.690 --> 00:18:23.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Er was eens een gladiolenkweker uit Vijfhuizen met zes dochters en drie zonen. 00:18:24.090 --> 00:18:26.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Geld voor speelgoed was er niet. 00:18:26.580 --> 00:18:33.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het regende, vroeg hij zijn kinderen om de training van voetbalclub DSOV maar even over te 00:18:33.280 --> 00:18:40.090 align:middle line:82% position:46% size:100% slaan, want anders moesten hun bemodderde voetbalkloffies in de wasmachine en al die wasbeurten 00:18:40.090 --> 00:18:42.630 align:middle line:82% position:46% size:100% liepen toch wel aardig in de papieren. 00:18:43.080 --> 00:18:49.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ondanks hun bescheiden komaf kwamen de kinderen van de gladiolenkweker goed terecht. 00:18:49.860 --> 00:18:56.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Zijn dochters brachten het tot kok, thuiszorgondernemer, kredietmanager, pedagogisch 00:18:56.080 --> 00:19:01.270 align:middle line:82% position:46% size:100% medewerker, verpleegkundige en eigenaar van een schoonmaakbedrijf. 00:19:01.510 --> 00:19:09.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Zijn jongste zoon verdient zijn brood als boekhouder en zijn oudste zoon als parkeerexploitant. 00:19:10.120 --> 00:19:17.730 align:middle line:82% position:46% size:100% En zijn middelste zoon, Khalid Boulahrouz, speelde als spijkerharde verdediger 35 keer 00:19:17.730 --> 00:19:18.250 align:middle line:82% position:46% size:100% voor het Nederlands elftal. 00:19:18.250 --> 00:19:26.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij had een carrière die hem van de E'tjes van DSOV naar het Chelsea van José Mourinho voerde. 00:19:27.530 --> 00:19:30.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Soms lees je iets en blijft dat je bij. 00:19:30.130 --> 00:19:34.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had dat vorig jaar bij dit artikel uit de Volkskrant waarvan ik net het begin citeerde. 00:19:34.620 --> 00:19:39.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was naar aanleiding van onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam naar dertigers 00:19:39.450 --> 00:19:43.040 align:middle line:82% position:46% size:100% geboren tussen 1982 en 1987. 00:19:43.370 --> 00:19:48.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Het verhaal van dat gewone middenstandsgezin Boulahrouz, dat hard werkt, komt regelmatig bij 00:19:48.760 --> 00:19:51.690 align:middle line:82% position:46% size:100% mij op; eigenlijk door het mooie verhaal. 00:19:54.010 --> 00:20:00.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moest er weer aan denken door het mooie verhaal van collega Kat, die ik heel veel 00:20:00.630 --> 00:20:02.260 align:middle line:82% position:46% size:100% succes en plezier wens in de Kamer. 00:20:02.260 --> 00:20:11.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij vertelde een verhaal dat gaat over groei, dromen, kansen krijgen en eruit halen wat erin zit. 00:20:11.300 --> 00:20:16.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dat is ook waarom ik in de politiek zit, namelijk vooral omdat kansen krijgen en 00:20:16.730 --> 00:20:19.540 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen pakken niet vanzelfsprekend is. 00:20:20.130 --> 00:20:23.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het coronavirus heeft ons dat nog meer doen beseffen. 00:20:23.560 --> 00:20:28.500 align:middle line:82% position:46% size:100% We hoorden dinsdag van nagenoeg iedereen uiteenlopende voorbeelden daarvan en ook 00:20:28.500 --> 00:20:28.710 align:middle line:82% position:46% size:100% net weer in het korte ordedebat. 00:20:28.710 --> 00:20:32.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegen de achtergrond van een pandemie die ons uit het lood slaat, lezen we elke dag in de krant over 00:20:32.800 --> 00:20:39.190 align:middle line:82% position:46% size:100% schulden, burn-outs, achterstanden in het onderwijs, hoge inflatie en zorgen over pensioen. 00:20:42.080 --> 00:20:51.490 align:middle line:82% position:46% size:100% We bespreken deze begroting dus niet in makkelijke tijden, maar misschien is die wel des te belangrijker. 00:20:51.490 --> 00:20:53.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Want waar staan we en wat is gelukt? 00:20:53.790 --> 00:20:56.690 align:middle line:82% position:46% size:100% En ook: wat is nog niet genoeg en wat moet beter? 00:20:56.690 --> 00:21:00.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn door dit kabinet gelukkig vele stappen op gezet. 00:21:00.490 --> 00:21:04.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn collega Wouter Koolmees heeft daar vorig jaar een mooie samenvatting van gegeven. 00:21:04.690 --> 00:21:09.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij noemde bijvoorbeeld het verbeteren van de arbeidsmarkt om goed werkgeverschap minder kostbaar 00:21:09.300 --> 00:21:14.860 align:middle line:82% position:46% size:100% te maken en om uitzendkrachten en flexwerkers weer zicht op meer zekerheid te geven. 00:21:14.860 --> 00:21:18.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij noemde het nieuwe pensioenstelsel om het weer te laten werken voor jong en oud. 00:21:18.050 --> 00:21:22.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook noemde hij de agenda voor minder schulden, meer gelijke kansen en meer mogelijkheden voor 00:21:22.520 --> 00:21:27.660 align:middle line:82% position:46% size:100% iedereen die wil en kan werken, om die stap daadwerkelijk te kunnen zetten. 00:21:28.420 --> 00:21:35.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De begroting van SZW heeft een omvang van bijna 100 miljard belastinggeld. 00:21:35.000 --> 00:21:41.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zullen hier vandaag met grote precisie koopkrachtplaatjes en inverdieneffecten opdienen. 00:21:41.150 --> 00:21:44.420 align:middle line:82% position:46% size:100% We zullen het misschien zelfs wel hebben over medianen en boxplots. 00:21:44.560 --> 00:21:49.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat onderwerp is inmiddels tot de middag gepromoveerd, maar we gaan het erover hebben. 00:21:49.070 --> 00:21:50.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Het komt aan de orde. 00:21:50.050 --> 00:21:54.040 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan het allemaal doen, zeg ik ook tegen de heer Omtzigt, die ik nu niet meer zie, maar 00:21:58.620 --> 00:21:58.920 align:middle line:82% position:46% size:100% die dit ongetwijfeld ergens volgt. 00:21:58.920 --> 00:22:01.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarover gesproken: mensen bekijken het debat van vandaag vanuit huis. 00:22:01.650 --> 00:22:08.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug verwijst daar heel vaak naar en zegt dan: eens kijken wat de mensen thuis hiervan vinden. 00:22:08.430 --> 00:22:12.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop altijd met haar dat de mensen thuis inderdaad kijken. 00:22:12.090 --> 00:22:15.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat zij vooral willen weten of al dat geld goed wordt besteed. 00:22:15.000 --> 00:22:17.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Worden we er met z'n allen nou beter van? 00:22:17.090 --> 00:22:20.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat het naar de juiste dingen om de juiste redenen? 00:22:20.140 --> 00:22:23.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop daarom op een mooi debat. 00:22:23.510 --> 00:22:28.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Wij hebben in dit land gelukkig heel sterke fundamenten om op terug te vallen. 00:22:28.760 --> 00:22:33.870 align:middle line:82% position:46% size:100% De afgelopen maanden heb ik, bijvoorbeeld op werkbezoeken, steeds wel dat daadkrachtig optimisme 00:22:33.870 --> 00:22:37.430 align:middle line:82% position:46% size:100% gezien, ook als het eindpunt steeds weer verschoof. 00:22:38.150 --> 00:22:43.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie het als onze opdracht, de opdracht van ons hier met z'n allen, om de wil om er samen de schouders 00:22:43.460 --> 00:22:48.460 align:middle line:82% position:46% size:100% onder te zetten te versterken en om bij te dragen aan een Nederland waarin we er, ook met de wind tegen en 00:22:48.460 --> 00:22:55.750 align:middle line:82% position:46% size:100% ook als de hagel met bakken uit de hemel valt, alles aan doen om te kunnen doorfietsen, doorschakelen, soms 00:22:55.750 --> 00:22:57.650 align:middle line:82% position:46% size:100% met extra ondersteuning als dat nodig is. 00:22:57.650 --> 00:23:02.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Want we kunnen het weer niet veranderen, maar hoe we ermee omgaan hopelijk wel. 00:23:02.200 --> 00:23:04.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zijn we samen bij. 00:23:05.320 --> 00:23:07.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kom ik op mijn blokjes, voorzitter. 00:23:07.920 --> 00:23:13.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begin met de toekomstbestendige arbeidsmarkt. 00:23:13.560 --> 00:23:19.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is in het debat veel gewisseld. 00:23:19.740 --> 00:23:24.110 align:middle line:82% position:46% size:100% De arbeidsmarkt kent vele uitdagingen. 00:23:24.110 --> 00:23:27.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft corona laten zien, maar dat zagen we ook daarvoor al scherp. 00:23:27.220 --> 00:23:34.580 align:middle line:82% position:46% size:100% De commissie-Borstlap noemde het daarvoor ook en bracht in het rapport "In wat voor land willen wij 00:23:34.580 --> 00:23:40.560 align:middle line:82% position:46% size:100% werken?" heel scherp over dat de lusten en lasten niet gelijk verdeeld zijn, dat de verschillen tussen vast 00:23:40.560 --> 00:23:45.620 align:middle line:82% position:46% size:100% en flex te groot zijn en dat er te veel knellende regels en verplichtingen zijn voor ondernemers. 00:23:45.710 --> 00:23:50.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Denk aan de distributiemedewerker die van het ene in het andere flexcontract rolt, of aan de 00:23:50.240 --> 00:23:54.390 align:middle line:82% position:46% size:100% zelfstandige ondernemer die bij ziekte of arbeidsongeschiktheid zonder bescherming zit. 00:23:54.690 --> 00:23:59.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Denk ook aan ondernemers die graag iemand willen aannemen, maar soms tegen een web 00:23:59.090 --> 00:24:00.300 align:middle line:82% position:46% size:100% van regelgeving aanlopen. 00:24:00.300 --> 00:24:05.100 align:middle line:82% position:46% size:100% De afgelopen jaren hebben we belangrijke stappen gezet naar een moderne arbeidsmarkt, onder andere 00:24:05.310 --> 00:24:06.550 align:middle line:82% position:46% size:100% met de Wet arbeidsmarkt in balans. 00:24:06.550 --> 00:24:12.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heeft de verschillen tussen vast en flex kleiner gemaakt en die heeft het aantrekkelijker gemaakt voor 00:24:12.880 --> 00:24:15.860 align:middle line:82% position:46% size:100% werkgevers om mensen in vaste dienst te nemen. 00:24:16.570 --> 00:24:23.360 align:middle line:82% position:46% size:100% En we hebben specifieke aandacht voor de kleine ondernemers, de kleine werkgevers die soms aanlopen 00:24:23.360 --> 00:24:25.260 align:middle line:82% position:46% size:100% tegen knelpunten in de transitievergoeding. 00:24:25.260 --> 00:24:27.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we wat aan gedaan. 00:24:27.700 --> 00:24:32.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanaf 2022 worden de kosten van werkgevers bij arbeidsongeschiktheid ook nog verlaagd. 00:24:32.510 --> 00:24:34.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er is meer nodig. 00:24:34.280 --> 00:24:37.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ligt een uitdaging voor het volgende kabinet. 00:24:37.430 --> 00:24:41.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het helemaal met mevrouw Tielen eens dat een goede dialoog tussen werkgevers en 00:24:41.890 --> 00:24:43.600 align:middle line:82% position:46% size:100% werknemers daarbij cruciaal is. 00:24:43.600 --> 00:24:46.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Goed werkgeverschap en goed werknemerschap zijn open begrippen. 00:24:46.510 --> 00:24:53.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zijn begrippen die meebewegen met de samenleving en inhoud krijgen op de werkvloer. 00:24:53.870 --> 00:24:54.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is maar goed ook. 00:24:54.800 --> 00:24:56.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dat maakt het soms ook moeilijk. 00:24:57.120 --> 00:25:02.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd zien we dat het niet vanzelfsprekend is dat dat goede gesprek in de praktijk 00:25:02.420 --> 00:25:03.690 align:middle line:82% position:46% size:100% ook altijd plaatsvindt. 00:25:03.690 --> 00:25:09.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het belangrijk dat dit wel gebeurt en dat we dat gesprek stimuleren, bijvoorbeeld door het 00:25:09.440 --> 00:25:11.170 align:middle line:82% position:46% size:100% aanbieden van goede hulpmiddelen en handvatten. 00:25:13.680 --> 00:25:17.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Er worden door het kabinet op verschillende terreinen stappen gezet. 00:25:17.270 --> 00:25:23.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Na het urgente rapport van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten zijn veel adviezen uitgewerkt. 00:25:23.240 --> 00:25:30.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Op basis daarvan gaan we in 2022 door, samen met gemeenten, provincies en sociale partners. 00:25:30.260 --> 00:25:35.020 align:middle line:82% position:46% size:100% In de beantwoording gaf ik aan dat u voor het eind van het jaar een brief ontvangt over de implementatie, 00:25:35.270 --> 00:25:39.280 align:middle line:82% position:46% size:100% uitwerking en planning van de aanbevelingen. 00:25:39.280 --> 00:25:45.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet zet zich daarnaast in voor een gelijkere verdeling van werk en zorgtaken tussen ouders. 00:25:45.830 --> 00:25:50.290 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat verlofmogelijkheden daaraan bijdragen. 00:25:50.890 --> 00:25:56.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanaf 2 augustus van het komende jaar krijgen werknemers bij opname van het ouderschapsverlof 00:25:56.620 --> 00:25:59.980 align:middle line:82% position:46% size:100% gedurende negen weken recht op een uitkering. 00:26:00.230 --> 00:26:04.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt ook onderzoek gedaan naar het bredere verlofstelsel, om het voor mensen 00:26:04.610 --> 00:26:06.100 align:middle line:82% position:46% size:100% begrijpelijker te maken. 00:26:06.100 --> 00:26:09.450 align:middle line:82% position:46% size:100% De vragen van de heer Stoffer over het rouwverlof gaan daar bijvoorbeeld over. 00:26:09.690 --> 00:26:12.880 align:middle line:82% position:46% size:100% De verkenning daarover komt spoedig naar u toe. 00:26:12.880 --> 00:26:19.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit kabinet heeft daarnaast met sociale partners gewerkt aan een toekomstbestendig pensioenstelsel: 00:26:20.370 --> 00:26:23.980 align:middle line:82% position:46% size:100% een pensioenstelsel dat persoonlijker en eerlijker is, en werkt voor jong en oud. 00:26:23.980 --> 00:26:28.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben blij dat het wetsvoorstel inmiddels bij de Raad van State ligt. 00:26:29.880 --> 00:26:35.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Het parlementaire traject is voorzien voor 2022, hopelijk in het voorjaar. 00:26:36.930 --> 00:26:39.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was het van mijn kant over de arbeidsmarkt. 00:26:39.210 --> 00:26:41.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Veel vragen daarover hebben wij in de set beantwoord. 00:26:41.890 --> 00:26:45.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk even rond in de Kamer om te zien of daar nog vragen over zijn. 00:26:45.070 --> 00:26:50.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Tielen heeft een vraag. 00:26:52.780 --> 00:26:57.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoorde de staatssecretaris zeggen dat goed werkgeverschap en werknemerschap uiteindelijk 00:26:57.090 --> 00:26:59.090 align:middle line:82% position:46% size:100% op de werkvloer terecht moeten komen. 00:26:59.090 --> 00:27:00.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar moet de dialoog plaatsvinden. 00:27:00.880 --> 00:27:04.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij vindt het belangrijk dat daar instrumenten en handvatten voor zijn. 00:27:04.500 --> 00:27:06.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik parafraseer even wat de staatssecretaris net zei. 00:27:06.240 --> 00:27:13.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag in de eerste termijn was vooral: kan de staatssecretaris aangeven of hij vindt dat die 00:27:13.930 --> 00:27:23.270 align:middle line:82% position:46% size:100% instrumenten en het goed werkgeverschap er nu zijn, of vindt hij dat die weer een update nodig hebben? 00:27:23.270 --> 00:27:27.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo ja, wat doet de staatssecretaris om ervoor te zorgen dat die instrumenten er zijn? 00:27:30.160 --> 00:27:31.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag begrijp ik. 00:27:31.860 --> 00:27:34.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Je wil op de werkvloer die ruimte bieden. 00:27:34.620 --> 00:27:41.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als het niet ontstaat, wil je helpen om het wel te laten ontstaan of het soms 00:27:41.380 --> 00:27:42.310 align:middle line:82% position:46% size:100% juist steviger te zeggen. 00:27:42.310 --> 00:27:46.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Deels kennen we die worsteling natuurlijk al van zzp'ers en platformwerk. 00:27:46.910 --> 00:27:48.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar trekken we de teugels aan. 00:27:49.080 --> 00:27:54.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten ook dat we dat pas echt kunnen doen als we weten hoe het hele stelsel eruit zou 00:27:54.030 --> 00:27:58.910 align:middle line:82% position:46% size:100% moeten zien, wat de positie is van zzp'ers en platformbedrijven, wanneer er sprake is van 00:27:58.910 --> 00:28:00.290 align:middle line:82% position:46% size:100% werkgeverschap en wanneer niet. 00:28:00.290 --> 00:28:05.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Zolang we in die discussie nog ruimte laten voor interpretatie, zie je dat 00:28:05.830 --> 00:28:07.680 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ook op werkvloer gebeurt. 00:28:07.680 --> 00:28:10.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het heel verstandig vinden om dit punt van mevrouw Tielen zo meteen heel nadrukkelijk mee te 00:28:10.830 --> 00:28:16.850 align:middle line:82% position:46% size:100% nemen in de implementatie van Borstlap en de opvolging die we daaraan geven, om heel nadrukkelijk te kijken 00:28:16.850 --> 00:28:26.850 align:middle line:82% position:46% size:100% welke handvatten en mogelijkheden we op de werkvloer nog meer kunnen bieden om dat gesprek goed te voeren. 00:28:27.050 --> 00:28:31.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk heeft de staatssecretaris daar wel gelijk in, maar het gaat nu om … Hij linkt het aan 00:28:31.470 --> 00:28:37.950 align:middle line:82% position:46% size:100% platformwerk en zzp-schap, maar platformwerk is slechts 0,7% of zoiets van de totale arbeidsmarkt. 00:28:38.360 --> 00:28:43.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben heel benieuwd hoe we daar de komende periode mee omgaan, want hierover is de afgelopen jaren 00:28:43.110 --> 00:28:47.050 align:middle line:82% position:46% size:100% al heel veel gezegd, maar heel veel werkgevers weten heel goed dat ze werkgever zijn. 00:28:47.050 --> 00:28:56.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Juist daar is ook behoefte aan een update van de betreffende instrumenten, bijvoorbeeld op het gebied 00:28:56.280 --> 00:28:58.730 align:middle line:82% position:46% size:100% van deeltijd, contractvorming en dat soort zaken. 00:28:58.730 --> 00:29:03.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor de staatssecretaris zeggen dat hij hier bij de implementatie van het Borstlapadvies op terugkomt. 00:29:03.930 --> 00:29:07.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vat dat dan maar op als een halve toezegging en dan kijk ik daarnaar uit. 00:29:07.330 --> 00:29:16.230 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen er ook een hele toezegging van maken door dit op de agenda te zetten van de overleggen 00:29:16.230 --> 00:29:20.230 align:middle line:82% position:46% size:100% die wij hebben met sociale partners. 00:29:23.450 --> 00:29:29.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor de staatssecretaris aangeven dat hij op het gebied van de arbeidsmarkt ook komt met 00:29:29.610 --> 00:29:36.700 align:middle line:82% position:46% size:100% een verkenning naar het rouwverlof, waarbij de heer Stoffer en mevrouw Maatoug volgens mij 00:29:36.700 --> 00:29:37.460 align:middle line:82% position:46% size:100% belangrijke initiatiefnemers zijn. 00:29:37.840 --> 00:29:41.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij adresseert ook het ouderschapsverlof. 00:29:41.370 --> 00:29:49.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel goed! Maar is het niet goed om bijvoorbeeld voor gezinnen breder te kijken wat zij nodig hebben? 00:29:49.650 --> 00:29:52.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb niet voor niets de Duitse minister van Gezinszaken aangehaald, die zegt dat de 00:29:52.940 --> 00:30:01.280 align:middle line:82% position:46% size:100% flexcontracten, waarin Nederland een soort kampioen is, het meest effectieve 00:30:01.280 --> 00:30:03.310 align:middle line:82% position:46% size:100% anticonceptiemiddel is dat je kunt hebben. 00:30:03.310 --> 00:30:06.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zorgen dat jonge mensen niet die volgende stap naar gezinsvorming kunnen zetten en leiden ertoe 00:30:06.560 --> 00:30:12.510 align:middle line:82% position:46% size:100% dat mensen worstelen om alle ballen in de lucht te houden als ze ook kinderen moeten verzorgen 00:30:12.510 --> 00:30:14.440 align:middle line:82% position:46% size:100% en veilig willen laten opgroeien. 00:30:14.440 --> 00:30:18.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Is het niet goed om daar breder naar te kijken? 00:30:18.110 --> 00:30:20.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe kijkt de staatssecretaris daartegen aan? 00:30:20.200 --> 00:30:21.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik herken dat punt. 00:30:23.260 --> 00:30:27.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zit mogelijk ook in de doelgroep of heb daarin gezeten en ik heb in ieder geval vrienden 00:30:27.060 --> 00:30:28.050 align:middle line:82% position:46% size:100% en kennissen in die doelgroep. 00:30:28.050 --> 00:30:33.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Die onzekerheid of je een huis kunt kopen en hoe je contract eruitziet, speelt zeker mee. 00:30:33.430 --> 00:30:36.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarin heeft dit kabinet stappen gezet. 00:30:36.300 --> 00:30:40.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Je kunt dit nog verder ondersteunen met mogelijkheden in de kinderbijslag, het kindgebonden 00:30:40.240 --> 00:30:41.560 align:middle line:82% position:46% size:100% budget en de kinderopvang. 00:30:41.560 --> 00:30:44.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn allemaal stappen die dit kabinet heeft gezet; dat hoef ik u niet te vertellen. 00:30:44.700 --> 00:30:47.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik heb uw vraag dinsdag ook gehoord. 00:30:47.280 --> 00:30:49.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat die heel relevant is. 00:30:49.110 --> 00:30:55.180 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben hier bijvoorbeeld in het ibo deeltijd heel nadrukkelijk aandacht aan besteed. 00:30:55.180 --> 00:30:58.210 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben dat ook gedaan in het ibo toeslagen, want dat hangt ook met elkaar samen. 00:30:58.210 --> 00:31:06.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn al heel veel onderzoeken gedaan, maar ik kan me voorstellen dat we die op de zeef leggen en kijken 00:31:06.490 --> 00:31:10.210 align:middle line:82% position:46% size:100% welke vijf, zes actiepunten we daaruit kunnen halen die we eigenlijk hoger op de agenda zouden moeten 00:31:10.210 --> 00:31:14.130 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben en die het voor de Kamer makkelijker maken om in de gaten te houden of dat gebeurt. 00:31:14.130 --> 00:31:18.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo heb ik die vraag dus begrepen. 00:31:18.580 --> 00:31:23.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat punt en we kunnen dat prima meenemen. 00:31:23.700 --> 00:31:25.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder. 00:31:25.200 --> 00:31:27.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was het hele blok, zeg ik tegen de heer Van Kent, die ik bij de interruptiemicrofoon zie staan. 00:31:27.150 --> 00:31:29.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus als hij iets wil zeggen, moet dat nu. 00:31:29.240 --> 00:31:30.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, over de pensioenen. 00:31:30.690 --> 00:31:31.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Ah, dat mag ook. 00:31:31.840 --> 00:31:36.780 align:middle line:82% position:46% size:100% In de beantwoording zegt de staatssecretaris dat de pensioenen de afgelopen tijd niet zijn meegestegen met 00:31:36.780 --> 00:31:39.670 align:middle line:82% position:46% size:100% de prijzen wegens een groei van de verplichtingen. 00:31:39.670 --> 00:31:43.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou betekenen dat de verplichtingen de afgelopen veertien jaar, pak 'm beet, met 00:31:47.080 --> 00:31:49.180 align:middle line:82% position:46% size:100% 1.200 miljard zouden zijn toegenomen. 00:31:49.180 --> 00:31:52.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is natuurlijk je reinste bedrog. 00:31:53.450 --> 00:31:59.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet zo dat de toegezegde of de uitgekeerde pensioenen of de verplichtingen met 1.200 00:31:59.130 --> 00:32:00.150 align:middle line:82% position:46% size:100% miljard zijn toegenomen. 00:32:00.150 --> 00:32:04.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris dat met de SP eens? 00:32:04.190 --> 00:32:09.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris het met de SP eens dat daarmee duidelijk is gemaakt dat de pensioenfondsen zich de 00:32:09.410 --> 00:32:14.260 align:middle line:82% position:46% size:100% afgelopen jaren arm hebben moeten rekenen, maar dat zij wel degelijk genoeg geld in kas hebben om de 00:32:14.260 --> 00:32:19.450 align:middle line:82% position:46% size:100% pensioenen mee te laten stijgen met de prijzen? 00:32:19.450 --> 00:32:21.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Met die conclusie ben ik het niet eens. 00:32:21.920 --> 00:32:29.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het hier niet, maar ik weet wel dat we in de antwoorden op de feitelijke vragen een overzicht 00:32:30.440 --> 00:32:36.760 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben gegeven van de verplichtingen die een fonds had, van de dekkingsgraden en van hoe in de loop der 00:32:36.760 --> 00:32:39.080 align:middle line:82% position:46% size:100% tijd de vermogens van de fondsen zijn opgelopen. 00:32:39.080 --> 00:32:44.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de verplichtingen omdat meer deelnemers er gebruik van mogen maken, zijn dat ook. 00:32:46.580 --> 00:32:49.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Het hangt ook niet alleen samen met verplichtingen. 00:32:49.810 --> 00:32:53.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Het hangt ook samen met beleggingsresultaten en met de spelregels die we hebben. 00:32:53.900 --> 00:32:55.850 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben vaak een discussie over de rekenrente. 00:32:57.260 --> 00:32:59.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je die aanpast, maakt dat wel degelijk uit. 00:32:59.170 --> 00:33:01.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan zou je eerder kunnen uitdelen. 00:33:01.880 --> 00:33:08.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we willen uiteindelijk ook aan onze toekomstige generaties uitdelen, ook aan de heer Van Kent. 00:33:08.070 --> 00:33:10.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij hoort dat je dat evenwichtig doet. 00:33:10.170 --> 00:33:11.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we regels voor. 00:33:11.330 --> 00:33:16.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we hebben ook geconcludeerd dat die regels er soms voor zorgen dat ouderen al heel lang niet 00:33:16.410 --> 00:33:20.050 align:middle line:82% position:46% size:100% geïndexeerd zijn, dat we dat echt onwenselijk vinden en dat we daar iets aan moeten doen. 00:33:20.930 --> 00:33:23.640 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten dus een nieuw stelsel maken. 00:33:24.580 --> 00:33:28.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb net gezegd dat dit spoedig naar de Kamer toe komt. 00:33:28.480 --> 00:33:33.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat we dan de discussie moeten voeren of het genoeg is voor de heer Van Kent of 00:33:33.460 --> 00:33:34.640 align:middle line:82% position:46% size:100% dat er meer in zou moeten zitten. 00:33:37.050 --> 00:33:40.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik constateer dat niet de verplichtingen enorm zijn toegenomen de afgelopen veertien 00:33:40.650 --> 00:33:41.620 align:middle line:82% position:46% size:100% jaar, maar het vermogen. 00:33:43.090 --> 00:33:44.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Geld wordt opgepot en opgepot. 00:33:45.510 --> 00:33:49.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar neem iemand die hard heeft gewerkt in de zorg en die nu met pensioen is. 00:33:49.790 --> 00:33:53.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Die krijgt nu te horen van het pensioenfonds: uw pensioen gaat niet stijgen. 00:33:53.640 --> 00:33:57.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Of de mensen die nu aan het werk zijn in de zorg. 00:33:57.610 --> 00:34:01.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij kregen recent een brief van het pensioenfonds waarin wordt gezegd: uw premie gaat omhoog en 00:34:01.790 --> 00:34:03.360 align:middle line:82% position:46% size:100% uw pensioen wordt niet geïndexeerd. 00:34:03.360 --> 00:34:04.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is waanzin. 00:34:05.220 --> 00:34:07.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Mensen betalen hoge premies. 00:34:07.850 --> 00:34:10.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Pensioenfondsen halen hoge rendementen. 00:34:10.350 --> 00:34:13.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het vermogen van de pensioenfondsen is nog nooit zo hoog geweest. 00:34:14.380 --> 00:34:18.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar door de regels die deze staatssecretaris stelt, stijgen de pensioenen niet mee 00:34:18.240 --> 00:34:20.440 align:middle line:82% position:46% size:100% en stijgen de premies wel. 00:34:20.440 --> 00:34:26.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom nogmaals de vraag: hoe kan het nou dat de pensioenen de afgelopen veertien jaar niet 00:34:26.350 --> 00:34:31.000 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn meegestegen met de prijzen, terwijl de rendementen fantastisch waren en het vermogen 00:34:31.000 --> 00:34:32.810 align:middle line:82% position:46% size:100% bijna verdrievoudigd is? 00:34:36.850 --> 00:34:44.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben geen econoom, maar ik weet wel dat, als meer mensen pensioen gaan opbouwen, er meer verwachtingen 00:34:44.620 --> 00:34:47.370 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn om dat pensioen dan ook te leveren. 00:34:47.370 --> 00:34:50.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Iedereen verwacht dan ook dat dit een goed pensioen is. 00:34:50.290 --> 00:34:58.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als de groep mensen die instroomt in een pensioen veel groter is dan de groep daaronder, dan krijg je op 00:34:58.250 --> 00:35:00.390 align:middle line:82% position:46% size:100% een gegeven moment een verdelingsvraagstuk. 00:35:00.390 --> 00:35:04.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Je hebt regels nodig over hoe je dat eerlijk doet. 00:35:04.170 --> 00:35:08.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is de afgelopen jaren heel vaak gewisseld over de vraag of dat nou eerlijk is of niet. 00:35:08.750 --> 00:35:11.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we nu een nieuw pensioenstelsel voor. 00:35:11.060 --> 00:35:17.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Gelukkig vinden partijen in de polder dat het een evenwichtig en goed nieuw stelsel is. 00:35:17.590 --> 00:35:22.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is natuurlijk ook niet zo dat die pensioenfondsen de hele dag zitten te klaverjassen en denken: god, 00:35:22.000 --> 00:35:24.400 align:middle line:82% position:46% size:100% wat moeten we nou met dat geld? 00:35:24.400 --> 00:35:32.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Het APB heeft een dekkingsgraad net onder de 105, PFZW, Pensioenfonds Zorg en Welzijn, nog iets lager. 00:35:35.920 --> 00:35:41.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Echt grote fondsen hebben veel deelnemers, veel verplichtingen en ook 00:35:41.840 --> 00:35:43.260 align:middle line:82% position:46% size:100% veel in kas, en dat is ook nodig. 00:35:43.760 --> 00:35:45.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we een maat voor, die de dekkingsgraad heet. 00:35:45.470 --> 00:35:50.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Op basis daarvan bepalen we wat je kan uitdelen en wanneer. 00:35:50.060 --> 00:35:55.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat de heer Van Kent dat niet goed vindt en dat hij vindt dat de rekenrenteregels 00:35:55.240 --> 00:35:56.720 align:middle line:82% position:46% size:100% aangepast zouden moeten worden. 00:35:56.720 --> 00:36:00.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar daar heeft dit kabinet bewust niet voor gekozen, omdat we iets willen doen wat niet alleen voor ouderen 00:36:00.960 --> 00:36:02.150 align:middle line:82% position:46% size:100% werkt, maar ook voor jongeren. 00:36:04.370 --> 00:36:08.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Zonder de techniek in te gaan: die dekkingsgraad zegt niet zo veel over het vermogen dat 00:36:08.030 --> 00:36:09.410 align:middle line:82% position:46% size:100% pensioenfondsen hebben. 00:36:09.410 --> 00:36:12.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zegt vooral iets over hoe hoog de rekenrente is. 00:36:12.860 --> 00:36:16.600 align:middle line:82% position:46% size:100% In werkelijkheid hebben pensioenfondsen een groot vermogen en heel goede rendementen. 00:36:16.600 --> 00:36:19.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoorde de staatssecretaris het woord "eerlijk" gebruiken. 00:36:19.180 --> 00:36:25.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Vindt de staatssecretaris het dan eerlijk dat er een groep is die al veertien jaar op de nullijn staat en 00:36:26.450 --> 00:36:31.560 align:middle line:82% position:46% size:100% die ook niks heeft aan voorstellen die zijn gedaan om in een tussenfase nog ergens wat te doen? 00:36:31.560 --> 00:36:36.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, de mensen die in de zorg, als politieman of in het onderwijs werken, gaan er ook 00:36:36.800 --> 00:36:38.520 align:middle line:82% position:46% size:100% in 2022 geen cent bij krijgen. 00:36:38.520 --> 00:36:40.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij zitten ook weer op de nullijn. 00:36:40.010 --> 00:36:43.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Vindt de staatssecretaris dat dan eerlijk? 00:36:43.970 --> 00:36:48.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat zegt de staatssecretaris tegen al die mensen die nu in de zorg werken of in de zorg gewerkt hebben? 00:36:48.890 --> 00:36:55.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Weer de nullijn, dan al vijftien jaar lang? 00:36:55.210 --> 00:37:02.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je gepensioneerd bent en je hebt je hele leven lang hard gewerkt voor je pensioen — dat is een 00:37:02.470 --> 00:37:08.140 align:middle line:82% position:46% size:100% dag in de week, maar inmiddels nog iets meer — dan verwacht je dat je daar uiteindelijk een goed pensioen 00:37:08.140 --> 00:37:12.030 align:middle line:82% position:46% size:100% voor krijgt, maar niet alleen jij, maar ook de mensen die na jou komen. 00:37:12.030 --> 00:37:14.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat niet-indexeren raakt ook jongeren. 00:37:14.000 --> 00:37:15.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat raakt de opbouw voor iedereen. 00:37:15.650 --> 00:37:17.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook niet iets wat die fondsen voor hun lol doen. 00:37:17.380 --> 00:37:25.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar de heer Van Kent zegt dat de gepensioneerden niet zijn geïndexeerd en dus op de nullijn staan, 00:37:25.150 --> 00:37:28.860 align:middle line:82% position:46% size:100% kijkt hij heel specifiek en eigenlijk alleen naar de aanvullende pensioenen. 00:37:28.860 --> 00:37:31.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar gaat mijn vraag ook over. 00:37:31.690 --> 00:37:34.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snap ik, maar je kunt niet suggereren dat de AOW nooit geïndexeerd is want die is al twintig 00:37:34.740 --> 00:37:42.020 align:middle line:82% position:46% size:100% jaar lang achter elkaar geïndexeerd, of dat er niks is gebeurd met de ouderenkorting. 00:37:42.020 --> 00:37:47.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Die korting was begin deze periode — vergeef me de exacte cijfers, want die staan in de set 00:37:47.400 --> 00:37:53.190 align:middle line:82% position:46% size:100% — iets van €1.000 totaal en die hebben we inmiddels een stuk hoger gemaakt, volgens mij richting 00:37:53.190 --> 00:37:55.320 align:middle line:82% position:46% size:100% de €4.500 in sommige gevallen. 00:37:55.320 --> 00:38:01.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus het is niet zo dat er met de koopkracht voor die gehele groep gepensioneerden niets gebeurt. 00:38:01.920 --> 00:38:07.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Bij de aanvullende pensioenen zit wel een probleem en dat moeten we oplossen met een nieuw 00:38:07.400 --> 00:38:09.320 align:middle line:82% position:46% size:100% pensioenstelsel en dat doet dit kabinet. 00:38:10.570 --> 00:38:17.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Om dan perspectief op indexatie te bieden hebben we ook op voorstel van de PvdA mogelijkheden gemaakt voor 00:38:17.700 --> 00:38:20.120 align:middle line:82% position:46% size:100% fondsen om er komend jaar al op te kunnen anticiperen. 00:38:20.120 --> 00:38:25.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook belangrijk want juist al die ouderen willen ook dat er geïndexeerd wordt als het maar even kan. 00:38:25.510 --> 00:38:27.830 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn het aan hen ook verplicht om dat te doen. 00:38:32.010 --> 00:38:35.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik besef dat de staatssecretaris mij geen ander antwoord gaat geven dan het antwoord dat hij 00:38:35.040 --> 00:38:37.370 align:middle line:82% position:46% size:100% aan de heer Van Kent heeft gegeven. 00:38:37.370 --> 00:38:42.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is inderdaad mooi dat het voorstel van de Partij van de Arbeid is aangenomen, maar het punt is dat 00:38:42.410 --> 00:38:42.760 align:middle line:82% position:46% size:100% bijna niemand daar wat aan heeft. 00:38:42.760 --> 00:38:49.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat twee derde van de gepensioneerden hier helemaal geen bal aan heeft. 00:38:49.010 --> 00:38:53.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou toch heel graag van de staatssecretaris willen horen of hij bereid is om in ieder geval 00:38:53.450 --> 00:38:57.310 align:middle line:82% position:46% size:100% beleidsopties te verkennen om ook voor die andere gepensioneerden iets te doen. 00:39:01.360 --> 00:39:04.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk even wat dan precies de vraag is. 00:39:04.280 --> 00:39:11.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de vraag om in het aanvullende pensioen andere keuzes te maken, bijvoorbeeld om de 00:39:11.360 --> 00:39:15.280 align:middle line:82% position:46% size:100% 105 te verschuiven naar 100, waarvoor ook veel ouderenorganisaties pleiten? 00:39:15.280 --> 00:39:18.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat is de vraag. 00:39:18.920 --> 00:39:22.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heeft het kabinet bewust niet voor gekozen. 00:39:22.760 --> 00:39:27.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Overigens niet zozeer het kabinet want dat is een nadrukkelijke keuze geweest aan tafel van 00:39:27.820 --> 00:39:29.800 align:middle line:82% position:46% size:100% de sociale partners, de polderpartijen. 00:39:29.800 --> 00:39:33.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hebben daar met elkaar gekeken naar dat nieuwe stelsel per 1 januari 2023, in de zin van: dat hadden 00:39:33.420 --> 00:39:41.210 align:middle line:82% position:46% size:100% we al een jaar eerder willen hebben en hoe kunnen we er dan toch voor zorgen dat die belofte van het 00:39:41.210 --> 00:39:47.410 align:middle line:82% position:46% size:100% nieuwe stelsel dat er sneller geïndexeerd wordt, ook al waargemaakt kan worden in 2022? 00:39:47.410 --> 00:39:52.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Met die partijen, de sociale partners is gekeken hoe we dat zouden kunnen doen en vervolgens zijn 00:39:52.240 --> 00:39:56.450 align:middle line:82% position:46% size:100% we op dit voorstel maximaal uitgekomen. 00:39:56.450 --> 00:39:58.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de wensen uit de Kamer gehoord en die teruggelegd bij de sociale partners, waarbij 00:39:58.590 --> 00:40:01.780 align:middle line:82% position:46% size:100% er gekeken is wat we kunnen doen. 00:40:01.780 --> 00:40:04.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb destijds in antwoord op mondelinge vragen hier ook gezegd dat ik dat zou gaan bekijken. 00:40:04.700 --> 00:40:05.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, dat heb ik gedaan. 00:40:05.820 --> 00:40:08.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Die opties heb ik bekeken en daar is dit uitgekomen. 00:40:08.720 --> 00:40:16.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zit volgens mij een foutje in die motie, een spelfout of een typefout. 00:40:16.500 --> 00:40:23.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Er staat namelijk in die motie van de PvdA "beleidsdekkingsgraad van 105%"; daar heb je 00:40:23.420 --> 00:40:25.200 align:middle line:82% position:46% size:100% inderdaad namelijk helemaal niks aan. 00:40:25.200 --> 00:40:29.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Vier van de vijf grote pensioenfondsen voldoen daar dan helemaal niet aan. 00:40:30.760 --> 00:40:36.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik denk dat er moet staan "actuele dekkingsgraad" want anders hebben ze er helemaal geen zicht op. 00:40:36.810 --> 00:40:39.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik ga ervan uit dat het een foutje is. 00:40:39.190 --> 00:40:45.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien dat de Partij van de Arbeid zo meteen kan aangeven of dat dat inderdaad een fout is geweest. 00:40:45.390 --> 00:40:46.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn specifieke vraag is de volgende. 00:40:46.550 --> 00:40:48.660 align:middle line:82% position:46% size:100% We zitten nu in een uitzonderlijke situatie. 00:40:48.660 --> 00:40:51.080 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het al gehad over de inflatiecijfers. 00:40:52.580 --> 00:40:57.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen de begroting hier voorlag was er nog geen sprake van het opnieuw sluiten van de 00:40:57.820 --> 00:41:00.130 align:middle line:82% position:46% size:100% horeca en van weer een lockdown. 00:41:00.130 --> 00:41:01.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is dus weer een nieuwe situatie. 00:41:01.730 --> 00:41:03.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Je zou kunnen zegen dat er sprake is van een nieuwe crisissituatie. 00:41:03.640 --> 00:41:10.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Zou de staatssecretaris dan bereid zijn om een crisismaatregel te nemen die er dan zo uitziet dat 00:41:10.950 --> 00:41:20.130 align:middle line:82% position:46% size:100% in 2022 er niet alleen gebruik wordt gemaakt van de actuele dekkingsgraad voor die 105% maar ook alles 00:41:20.130 --> 00:41:24.070 align:middle line:82% position:46% size:100% in het werk wordt gesteld ervoor te zorgen dat alle pensioenfondsen kunnen indexeren? 00:41:24.070 --> 00:41:27.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar had de heer De Jong denk ik nu al een plan voor willen hebben liggen hier. 00:41:27.580 --> 00:41:36.440 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben die discussie al met elkaar gehad in het kader van de verzamelwet en die ging 00:41:36.440 --> 00:41:38.870 align:middle line:82% position:46% size:100% heel nadrukkelijk over pensioenen. 00:41:38.870 --> 00:41:43.810 align:middle line:82% position:46% size:100% De brede discussie op initiatief van de heer De Jong over koopkracht voeren we straks. 00:41:43.970 --> 00:41:49.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus dan kunnen we dat punt daarin meenemen, maar specifiek over het pensioendeel hebben we die 00:41:49.280 --> 00:41:54.760 align:middle line:82% position:46% size:100% discussie gehad bij de verzamelwet en daar heb ik net een korte samenvatting van gegeven. 00:41:54.760 --> 00:41:56.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat dat voor de heer De Jong niet genoeg is. 00:41:57.030 --> 00:42:01.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij heeft een vraag gesteld aan de PvdA over de beleidsdekkingsgraad. 00:42:01.150 --> 00:42:07.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is inderdaad waar dat dat niet voor alle fondsen soelaas gaat bieden — daar moeten we eerlijk over zijn 00:42:07.670 --> 00:42:13.240 align:middle line:82% position:46% size:100% — maar hopelijk wel voor die fondsen waar het nu veel beter gaat dan in het afgelopen jaar. 00:42:13.240 --> 00:42:17.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien kunnen we er volgend jaar wel ruimte voor geven om te indexeren, voor al die 00:42:17.630 --> 00:42:19.340 align:middle line:82% position:46% size:100% gepensioneerden die daarop wachten. 00:42:19.340 --> 00:42:21.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hoop ik te kunnen doen. 00:42:21.990 --> 00:42:24.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, mijn tweede interruptie. 00:42:24.570 --> 00:42:31.520 align:middle line:82% position:46% size:100% De reden waarom ik deze vraag stel is, als ik kijk naar de antwoorden op de vragen, dat het ABP nu 00:42:31.520 --> 00:42:35.490 align:middle line:82% position:46% size:100% op 105% staat, met de actuele dekkingsgraad, PFZW op 102%, PME op 104%, PMT op 102%. 00:42:35.490 --> 00:42:43.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we naar de beleidsdekkingsgraad kijken, zitten ze allemaal onder de 100%. 00:42:45.250 --> 00:42:47.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat betekent dus dat ze niet kunnen indexeren. 00:42:47.350 --> 00:42:53.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je kijkt naar de actuele dekkingsgraad, zitten ze er net op of niet eronder. 00:42:53.590 --> 00:42:58.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het ene niet eronder zou betekenen dat ze ook niet kunnen indexeren, terwijl ze 1.800 00:42:58.690 --> 00:43:00.220 align:middle line:82% position:46% size:100% miljard euro totaal in kas hebben. 00:43:00.630 --> 00:43:01.860 align:middle line:82% position:46% size:100% De enige vraag die ik stel is deze. 00:43:01.860 --> 00:43:03.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een crisis gaande. 00:43:03.260 --> 00:43:10.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Neem een crisisbesluit en zorg ervoor dat in ieder geval deze vijf fondsen waaraan u zelf 00:43:10.690 --> 00:43:14.120 align:middle line:82% position:46% size:100% in uw brief refereert kunnen indexeren. 00:43:14.120 --> 00:43:19.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Want het zou toch ongelofelijk zuur zijn dat na dertien jaar niet indexeren de pensioenfondsen die 00:43:19.070 --> 00:43:24.150 align:middle line:82% position:46% size:100% er zó'n klein stukje vanaf zitten — als ik al meega in die regels, want met 2% dekkingsgraad zou het 00:43:24.150 --> 00:43:28.220 align:middle line:82% position:46% size:100% opgelost zijn — niet worden geïndexeerd? 00:43:28.220 --> 00:43:32.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Doe dat alstublieft voor al die miljoenen gepensioneerden, niet voor mij, maar voor die 00:43:32.480 --> 00:43:38.210 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen, want ze hebben het hartstikke zwaar. 00:43:38.210 --> 00:43:41.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat u dat kunt toezeggen. 00:43:41.240 --> 00:43:42.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap de vraag, het is ook een goede vraag, want het is natuurlijk iets wat heel veel 00:43:42.370 --> 00:43:45.780 align:middle line:82% position:46% size:100% ouderen bij die fondsen — dit zijn de grootste fondsen — echt bezighoudt. 00:43:45.780 --> 00:43:52.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik waardeer de flexibiliteit van de heer De Jong dat hij niet gaat naar die rekenrente maar een 00:43:52.160 --> 00:43:55.430 align:middle line:82% position:46% size:100% beetje anticipeert op het voorstel waar we het over hebben gehad bij de verzamelwet. 00:43:55.430 --> 00:43:57.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat ik hem dit zeggen. 00:43:57.000 --> 00:44:05.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij kunnen niet iets gaan uitdelen wat nog niet verdiend is of waarop geen rendement is binnengehaald. 00:44:05.430 --> 00:44:07.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik niet netjes. 00:44:07.380 --> 00:44:12.890 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen wél kijken naar welke regels die fondsen gebruiken en op welk moment we de balans opmaken. 00:44:13.110 --> 00:44:19.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor deze fondsen gaan we de balans niet opmaken op 1 november of 1 december maar doen we dat zo meteen 00:44:19.780 --> 00:44:25.060 align:middle line:82% position:46% size:100% in het voorjaar, op het moment dat die fondsen ook van ons als Kamer in wetgeving de mogelijkheid hebben 00:44:25.530 --> 00:44:28.320 align:middle line:82% position:46% size:100% om over 2022 nog te indexeren. 00:44:28.510 --> 00:44:32.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus daarmee is voor deze grote fondsen nog een aantal maanden te gaan. 00:44:32.560 --> 00:44:36.630 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien dat elke maand — dat schrijft u goed — die dekkingsgraad oploopt. 00:44:36.630 --> 00:44:38.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook de beleidsdekkingsgraad loopt op. 00:44:38.060 --> 00:44:40.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Een aantal grote fondsen, ook ABP, zit daar al heel dichtbij. 00:44:40.870 --> 00:44:45.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus we geven hen op die manier — daarmee kom ik denk ik tegemoet aan het punt van de heer De Jong 00:44:45.920 --> 00:44:48.410 align:middle line:82% position:46% size:100% — ruimte om nog die groei te maken. 00:44:48.730 --> 00:44:51.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar die moet natuurlijk wel gemaakt worden, want we kunnen niet iets uitdelen wat er niet is. 00:44:51.850 --> 00:44:58.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee hoop ik dat we deze groep zo meteen in het voorjaar de ruimte bieden om toch te kunnen indexeren. 00:44:59.010 --> 00:45:02.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Normaal maak je dat besluit op in november; nu komt daar eigenlijk een extra moment aan 00:45:05.580 --> 00:45:09.210 align:middle line:82% position:46% size:100% in het voorjaar, uiterlijk in de zomer. 00:45:09.210 --> 00:45:15.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Even concreet: zou u dan alstublieft in plaats van de beleidsdekkingsgraad de actuele 00:45:15.110 --> 00:45:16.480 align:middle line:82% position:46% size:100% dekkingsgraad kunnen nemen? 00:45:16.570 --> 00:45:19.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Want ze zitten er echt een millimeter vanaf. 00:45:20.030 --> 00:45:22.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo meteen redden ze het niet, want u zegt dat ze er heel dichtbij zitten. 00:45:22.410 --> 00:45:29.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Sommige fondsen zitten op 100%, als ik meega in uw regels, want ik wil de dekkingsgraad naar 2%. 00:45:29.310 --> 00:45:34.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Als het er zo dichtbij zit, als we politiek zien dat er een meerderheid is en als de mensen thuis zien dat 00:45:34.220 --> 00:45:37.810 align:middle line:82% position:46% size:100% ze er zó'n klein stukje vanaf zitten, zou het toch zuur zijn als ze niet kunnen indexeren? 00:45:37.810 --> 00:45:41.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus gebruik alstublieft voor dat meetmoment de actuele dekkingsgraad. 00:45:41.750 --> 00:45:45.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u dat toezeggen, om te kunnen indexeren? 00:45:49.630 --> 00:45:54.100 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen deze ingreep, deze mogelijkheid om al vooruit te lopen op die nieuwe wereld, natuurlijk 00:45:54.100 --> 00:45:59.290 align:middle line:82% position:46% size:100% juist om de gepensioneerden te helpen en al zicht te geven op indexatie. 00:45:59.290 --> 00:46:04.540 align:middle line:82% position:46% size:100% We geven zelfs extra mogelijkheden om daar nog wat meer tijd voor te kopen, zou je kunnen zeggen, om dat 00:46:04.540 --> 00:46:07.200 align:middle line:82% position:46% size:100% weegmoment dus iets later in de tijd te leggen. 00:46:07.200 --> 00:46:08.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft de motie verzocht. 00:46:08.780 --> 00:46:12.620 align:middle line:82% position:46% size:100% De motie verzoekt ook daarvoor de beleidsdekkingsgraad te nemen. 00:46:12.620 --> 00:46:16.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus binnen de mogelijkheden die ik heb probeer ik ook aan de oproep van de heer De Jong tegemoet 00:46:16.160 --> 00:46:20.570 align:middle line:82% position:46% size:100% te komen en vooral aan die wens van gepensioneerden om als het even kan te indexeren. 00:46:20.570 --> 00:46:21.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik ook belangrijk en daar gaan we ook voor. 00:46:21.280 --> 00:46:21.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder. 00:46:21.610 --> 00:46:30.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik ben aan het eind van mijn blokje arbeidsmarkt. 00:46:33.010 --> 00:46:35.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan was de wens om door te gaan naar de menselijke maat. 00:46:35.060 --> 00:46:43.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moet even gaan puzzelen, want dat vergt iets in de volgorde. 00:46:43.210 --> 00:46:53.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. O, mevrouw Maatoug. 00:46:57.790 --> 00:47:01.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Een punt van orde of een vraag? 00:47:01.560 --> 00:47:03.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaan we horen. 00:47:03.350 --> 00:47:04.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug. 00:47:04.090 --> 00:47:05.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik doe even eerst het punt van orde. 00:47:05.460 --> 00:47:09.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wilde weten of het jeugdloon onder de arbeidsmarkt valt of dat het in een ander blokje komt. 00:47:09.970 --> 00:47:13.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, arbeidsmarkt. Heeft u daar een vraag over? 00:47:13.630 --> 00:47:14.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan weet u dat. 00:47:14.620 --> 00:47:19.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Het was geen interruptie en strikt genomen ook geen punt van orde. 00:47:19.520 --> 00:47:22.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb ook een vraag. 00:47:22.760 --> 00:47:29.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor de beantwoording over het jeugdloon, maar ik wil graag nog van de staatssecretaris 00:47:29.460 --> 00:47:34.800 align:middle line:82% position:46% size:100% horen hoe er wordt gekeken naar het feit dat er prijsafspraken worden gemaakt. 00:47:35.020 --> 00:47:42.670 align:middle line:82% position:46% size:100% In het grote debat over hoe onze economie werkt, is het heel belangrijk dat werkgevers in sectoren 00:47:42.670 --> 00:47:45.760 align:middle line:82% position:46% size:100% een machtspositie hebben ten opzichte van individuele werknemers. 00:47:45.760 --> 00:47:51.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Juist in sectoren als de supermarkten, waar grote winsten zijn gemaakt in deze coronaperiode, is het 00:47:51.420 --> 00:47:56.760 align:middle line:82% position:46% size:100% heel heftig om te zien dat er prijsafspraken worden gemaakt over het niet verhogen van het loon. 00:47:56.760 --> 00:48:01.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd hoe de staatssecretaris van SZW aankijkt tegen het feit dat de ACM geen onderzoek 00:48:01.860 --> 00:48:06.240 align:middle line:82% position:46% size:100% meer doet naar die prijsafspraken. 00:48:06.240 --> 00:48:11.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moet u eerlijk zeggen dat ook ik een wenkbrauw fronste toen ik dat las. 00:48:11.520 --> 00:48:17.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Er ging nog een wenkbrauw omhoog toen ik vanmorgen las over Schiphol, waar ook acht partijen — zoals 00:48:17.520 --> 00:48:23.100 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt beschreven in het artikel — misschien wel opschuiven richting de race to the bottom. 00:48:23.100 --> 00:48:29.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zorgen heb ik dus ook. 00:48:31.390 --> 00:48:33.750 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan Economische Zaken vragen naar de ACM. 00:48:33.750 --> 00:48:37.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de ACM niet aan een touwtje; dat is in heel veel gevallen maar goed ook. 00:48:38.960 --> 00:48:40.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb deze zorg ook. 00:48:41.770 --> 00:48:47.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan me voorstellen dat de sociale partners deze zorg ook hebben en dat we dat met elkaar bespreken 00:48:47.650 --> 00:48:51.110 align:middle line:82% position:46% size:100% naar aanleiding van dat onderzoek. 00:48:53.300 --> 00:48:56.120 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag die de GroenLinksfractie stelt, is heel duidelijk. 00:48:56.120 --> 00:49:00.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zijn ervoor dat iedereen vanaf 18 gewoon het minimumloon krijgt. 00:49:00.280 --> 00:49:04.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het signaal dat we nu sturen, is: "Prima dat u prijsafspraken maakt. 00:49:04.710 --> 00:49:10.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Prima dat u de winsten niet deelt met de mensen die keihard gewerkt hebben in deze sector. 00:49:10.260 --> 00:49:16.420 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan ook de regels niet toepassen en de staatssecretaris van SZW zegt ook dat hij het 00:49:16.420 --> 00:49:20.440 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal oké vindt en dat er niet naar het jeugdloon wordt gekeken." Ik vind dat jammer. 00:49:23.000 --> 00:49:24.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze film ging heel snel. 00:49:24.260 --> 00:49:28.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn hier twee punten. 00:49:28.380 --> 00:49:34.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Het eerste punt is of er prijsafspraken worden gemaakt en of we daar onderzoek naar doen. 00:49:34.450 --> 00:49:35.910 align:middle line:82% position:46% size:100% De ACM heeft dat gedaan. 00:49:35.910 --> 00:49:36.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar een wenkbrauw bij gefronst. 00:49:36.650 --> 00:49:39.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb gezegd dat ik het gesprek hierover ook met sociale partners wil voeren, 00:49:39.630 --> 00:49:40.490 align:middle line:82% position:46% size:100% omdat ik er ook van schrok. 00:49:40.490 --> 00:49:42.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat deel ik dus. 00:49:42.580 --> 00:49:47.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Vervolgens is het de vraag of we wat moeten doen aan het jeugdloon. 00:49:47.070 --> 00:49:48.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft daar niet helemaal mee te maken. 00:49:48.440 --> 00:49:52.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat het zou helpen, maar het is ook een aparte vraag. 00:49:52.540 --> 00:49:56.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Die hebben we beantwoord in de schriftelijke set. 00:49:56.840 --> 00:50:00.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvoor geldt dat er keuzes moeten worden gemaakt. 00:50:00.400 --> 00:50:01.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn keuzes gemaakt. 00:50:01.660 --> 00:50:03.610 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het loon in twee stappen verhoogd. 00:50:03.610 --> 00:50:05.060 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn naar 21 gegaan. 00:50:05.060 --> 00:50:07.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zijn mooie initiatieven vanuit de vakbeweging voor geweest. 00:50:07.400 --> 00:50:10.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heb ik zelf ooit ook nog aan mogen meewerken. 00:50:10.200 --> 00:50:11.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is belangrijk. 00:50:11.220 --> 00:50:13.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus niet dat ik daar geen sympathie voor heb. 00:50:13.560 --> 00:50:17.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk alleen dat je de volgende stap wel moet wegen in het totaalplaatje van hoe je 00:50:17.410 --> 00:50:22.580 align:middle line:82% position:46% size:100% omgaat met het minimumloon en met een aantal maatregelen op de arbeidsmarkt. 00:50:22.580 --> 00:50:24.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wacht op keuzes. 00:50:24.610 --> 00:50:29.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot: zou de staatssecretaris dan willen toezeggen dat wij als commissie SZW hiervan op de hoogte worden 00:50:29.960 --> 00:50:38.500 align:middle line:82% position:46% size:100% gehouden, zowel van de uitkomst van de ACM als van wat de consequenties zijn van het SZW-beleid voor 00:50:38.500 --> 00:50:39.480 align:middle line:82% position:46% size:100% het maken van die prijsafspraken? 00:50:39.480 --> 00:50:43.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kunnen we de consequenties ook meewegen in bijvoorbeeld het nieuwe loonbeleid. 00:50:43.400 --> 00:50:51.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat ik het zo toezeggen: wij zullen bij EZK vragen om dit na te gaan bij de ACM. 00:50:51.080 --> 00:50:55.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lijkt me handig, want dan hoeft u er geen vragen over te stellen — misschien heeft u 00:50:55.280 --> 00:50:56.990 align:middle line:82% position:46% size:100% dat al gedaan — maar doen wij dat. 00:50:58.420 --> 00:51:02.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna informeren we de Kamer over wat we hebben gehoord. 00:51:02.360 --> 00:51:05.650 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan ook het gesprek voeren met sociale partners. 00:51:05.650 --> 00:51:10.470 align:middle line:82% position:46% size:100% We spreken ze wekelijks, maar we hebben gestructureerde overleggen. 00:51:10.470 --> 00:51:13.110 align:middle line:82% position:46% size:100% We zullen dat dan op de agenda zetten. 00:51:13.640 --> 00:51:15.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Over het tweede: als we dat hebben, informeer ik de Kamer daarover. 00:51:15.630 --> 00:51:22.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug loopt weg; dat is meestal een soort bevestiging in deze Kamer. 00:51:22.140 --> 00:51:27.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Heel vaak is het afkeuring, maar hier is het bevestiging. 00:51:27.240 --> 00:51:28.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Die indruk had ik ook. 00:51:28.880 --> 00:51:30.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Van Beukering, D66. 00:51:30.820 --> 00:51:33.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, de staatssecretaris ging zo snel in zijn beantwoording ... 00:51:33.490 --> 00:51:38.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vroeg me af of in dit blok ook de voltijdsbonussen aan bod hadden moeten komen. 00:51:38.590 --> 00:51:43.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik dank u in de eerste plaats voor de schriftelijke antwoorden. 00:51:45.580 --> 00:51:49.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begin natuurlijk heel vriendelijk, maar tegelijkertijd ben ik een beetje 00:51:49.370 --> 00:51:51.030 align:middle line:82% position:46% size:100% teleurgesteld over het antwoord. 00:51:51.580 --> 00:51:57.170 align:middle line:82% position:46% size:100% In november 2019 hebben mijn voorganger, de heer Van Weyenberg, en mevrouw Tielen namelijk al een motie 00:51:57.170 --> 00:52:04.550 align:middle line:82% position:46% size:100% ingediend over het onderwerp voltijdsbonussen om te stimuleren dat er meer voltijds gewerkt wordt. 00:52:04.550 --> 00:52:11.220 align:middle line:82% position:46% size:100% In de antwoorden die de staatssecretaris ons schriftelijk gegeven heeft, geeft hij aan dat 00:52:11.220 --> 00:52:15.700 align:middle line:82% position:46% size:100% er nu eerst een brief komt van VWS en dat hij eigenlijk niet zo veel mogelijkheden ziet. 00:52:15.700 --> 00:52:16.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik teleurstellend. 00:52:16.720 --> 00:52:22.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dus van de staatssecretaris aanvullend willen horen welke stappen hij van plan is te zetten om de 00:52:22.510 --> 00:52:25.130 align:middle line:82% position:46% size:100% urenregistratie wél voldoende te controleren. 00:52:25.130 --> 00:52:28.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp ook dat er gekeken gaat worden naar de fiscale opties. 00:52:28.940 --> 00:52:34.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het fijn vinden om daar een deadline, bijvoorbeeld 1 februari, aan gekoppeld te krijgen. 00:52:34.110 --> 00:52:41.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. 00:52:41.020 --> 00:52:47.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben even aan het opschrijven wat mevrouw Van Beukering-Huijbregts vraagt, voorzitter. 00:52:47.870 --> 00:52:54.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Als ik eerlijk ben: in mijn hoofd vond ik dat antwoord zelf ook jammer, want ik hoop ook dat 00:52:54.590 --> 00:52:55.940 align:middle line:82% position:46% size:100% dit kan en dat dit een manier is. 00:52:55.940 --> 00:52:57.820 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het mooie manifest van mevrouw Tielen gezien. 00:52:57.820 --> 00:52:59.070 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben de eerdere oproepen gezien. 00:52:59.070 --> 00:53:05.180 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien in de zorg dat het helpt als mensen, als het even kan — het is heel zwaar in de zorg, maar 00:53:05.180 --> 00:53:08.070 align:middle line:82% position:46% size:100% als het even kan — nog een uurtje extra willen werken, en als wij helpen om dat ook te doen. 00:53:08.070 --> 00:53:12.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Hetzelfde geldt overigens in de kinderopvang; daarvoor heb ik die oproep vorige week nog gedaan. 00:53:12.990 --> 00:53:16.990 align:middle line:82% position:46% size:100% In dit opzicht kan ik dus helemaal volgen. 00:53:16.990 --> 00:53:23.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd blijkt in de praktijk dat dit juridische consequenties heeft die óf vanuit de 00:53:23.830 --> 00:53:30.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese regelgeving niet moeten, zo heb ik me laten vertellen, óf praktisch van aard zijn, namelijk de 00:53:30.690 --> 00:53:32.360 align:middle line:82% position:46% size:100% urenregistratie en de punten die u noemt. 00:53:32.360 --> 00:53:38.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat betreft die praktische punten kunnen we best nog eens ophalen wat daarbij de stand is. 00:53:38.690 --> 00:53:45.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanaf deze plek kan ik niet zien wat voor stappen we daarin al gemaakt hebben, omdat ik niet helemaal 00:53:45.270 --> 00:53:49.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvan kunnen we natuurlijk best nog eens een overzicht geven; dat is helemaal niet gek. 00:53:49.130 --> 00:53:53.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat betreft het andere punt: dit staat heel nadrukkelijk op de lijst, zeker ook bij VWS, ook 00:53:53.940 --> 00:53:55.930 align:middle line:82% position:46% size:100% in de komende tijd en in de corona-aanpak. 00:53:55.930 --> 00:53:56.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is natuurlijk ook voor ons echt een wens. 00:53:56.620 --> 00:54:02.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Het ligt dus niet aan de intentie maar aan de vraag of we het uitvoerbaar kunnen maken. 00:54:02.090 --> 00:54:09.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat ik de collega hiermee een beetje heb kunnen helpen. 00:54:13.450 --> 00:54:14.410 align:middle line:82% position:46% size:100% U gaat verder met ... 00:54:14.410 --> 00:54:15.810 align:middle line:82% position:46% size:100% De menselijke maat. 00:54:15.810 --> 00:54:17.800 align:middle line:82% position:46% size:100% De menselijke maat. 00:54:19.360 --> 00:54:26.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De kinderopvangtoeslagaffaire heeft ons een spiegel voorgehouden. 00:54:26.660 --> 00:54:34.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Een heel indringende les die we hebben geleerd is dat de combinatie van oog voor de menselijke maat 00:54:34.680 --> 00:54:42.800 align:middle line:82% position:46% size:100% en oog voor de uitvoering heel belangrijk is. 00:54:42.800 --> 00:54:48.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee is het eerder niet goed gegaan. 00:54:48.970 --> 00:54:55.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat bevestigen ouders ook, onder meer in gesprekken die ook ik met hen heb gevoerd, 00:54:55.790 --> 00:54:59.400 align:middle line:82% position:46% size:100% samen met collega Alexandra van Huffelen. 00:54:59.400 --> 00:55:04.840 align:middle line:82% position:46% size:100% De verhalen van die ouders raken ons allemaal. 00:55:04.840 --> 00:55:10.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Er spreekt vooral een duidelijke les uit: we moeten beter luisteren naar mensen. 00:55:12.210 --> 00:55:15.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat mogen zij verwachten van de overheid? 00:55:15.320 --> 00:55:21.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze mogen verwachten dat wij ze goed helpen en dat we regels maken die mensen helpen en niet tegenwerken. 00:55:21.950 --> 00:55:27.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom onderzoeken we hardvochtige effecten in onze wetten en regels op dit moment, en daarom kijken we 00:55:27.330 --> 00:55:31.020 align:middle line:82% position:46% size:100% naar hoe we beter en eenvoudiger kunnen handhaven. 00:55:31.270 --> 00:55:34.590 align:middle line:82% position:46% size:100% De Participatiewet moet daar dus ook op worden verbeterd. 00:55:34.750 --> 00:55:40.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een flinke uitdaging, waarbij we samen met uitvoeringsorganisaties en maatschappelijke partijen, 00:55:40.080 --> 00:55:46.280 align:middle line:82% position:46% size:100% maar ook heel nadrukkelijk met mensen zelf, optrekken, juist vanuit de gedachte dat we het samen moeten doen. 00:55:46.280 --> 00:55:50.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de Kamer op 16 november ook een brief gestuurd over hoe we dat doen. 00:55:51.180 --> 00:55:55.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Een fout maakt je nog geen fraudeur. 00:55:55.940 --> 00:55:59.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd staan we natuurlijk ook voor de gepaste reactie als mensen wél willens 00:55:59.810 --> 00:56:02.640 align:middle line:82% position:46% size:100% en wetens de regels overtreden. 00:56:02.640 --> 00:56:06.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat blijft een belangrijke voorwaarde voor het draagvlak voor onze sociale zekerheid. 00:56:06.200 --> 00:56:08.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat wel over belastinggeld. 00:56:08.360 --> 00:56:11.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee moeten we verantwoord omgaan. 00:56:12.500 --> 00:56:15.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook verantwoord omgaan met handhaving. 00:56:16.310 --> 00:56:21.810 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan verantwoord om door mensen beter te helpen en foutjes en vergissingen te voorkomen. 00:56:21.810 --> 00:56:24.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook verantwoord omgaan met handhaving. 00:56:24.800 --> 00:56:27.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Het Team Preventie gaat daarmee aan de slag. 00:56:27.530 --> 00:56:32.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals ik u vorige week schreef, leggen wij het hele handhavingsstelsel onder de loep. 00:56:32.650 --> 00:56:36.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij kijken we in ieder geval hoe we in de terugvordering rekening kunnen houden met persoonlijke 00:56:36.790 --> 00:56:39.650 align:middle line:82% position:46% size:100% omstandigheden en bijzondere gevallen. 00:56:39.760 --> 00:56:42.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Terugvorderen wordt niet zonder reden gedaan. 00:56:42.780 --> 00:56:46.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is namelijk wel onrechtmatig belastinggeld verstrekt. 00:56:46.520 --> 00:56:48.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd zijn er heel veel mensen van goede wil. 00:56:49.990 --> 00:56:53.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Die moeten we daarom niet uit het oog verliezen. 00:56:53.890 --> 00:56:58.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het met de heer Ceder eens dat de huidige wettelijke mogelijkheden te beperkt zijn om in 00:56:58.820 --> 00:57:05.240 align:middle line:82% position:46% size:100% individuele gevallen geheel of gedeeltelijk af te zien van een terugvordering. 00:57:05.240 --> 00:57:10.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga dus graag in op het voorstel van de heer Ceder om samen met gemeenten en de uitvoering 00:57:10.200 --> 00:57:13.850 align:middle line:82% position:46% size:100% te werken aan een voorstel voor een evenwichtiger terugvorderingsbeleid. 00:57:14.450 --> 00:57:19.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast zet ik in op het bestrijden van gevallen van echt misbruik. 00:57:22.770 --> 00:57:28.730 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Ceder heeft een vraag op dit punt. 00:57:28.730 --> 00:57:29.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik word natuurlijk laaiend enthousiast van dit soort teksten. 00:57:29.330 --> 00:57:34.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Normaal ben ik hartstikke dualistisch, maar volgens mij kunnen wij heel monistisch optrekken bij het 00:57:34.980 --> 00:57:43.740 align:middle line:82% position:46% size:100% gezamenlijke doel, namelijk kijken hoe we echt kunnen zorgen dat de hardvochtigheden in de uitvoering 00:57:43.740 --> 00:57:47.460 align:middle line:82% position:46% size:100% hersteld kunnen worden, of dat er in ieder geval meer ruimte kan komen. 00:57:47.460 --> 00:57:51.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals u weet, hebben wij een initiatiefvoorstel gemaakt met een flink aantal partijen in deze Kamer. 00:57:52.530 --> 00:57:55.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb in de brief gelezen dat u daar ook mee bezig bent. 00:57:55.530 --> 00:57:59.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag is: hoe ziet u dat voor zich? 00:57:59.570 --> 00:58:01.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben een voorstel en dat kunnen wij indienen. 00:58:01.550 --> 00:58:06.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris bereid om daar echt naar te kijken? 00:58:06.960 --> 00:58:11.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil voorkomen dat we op twee sporen het wiel proberen uit te vinden, aangezien we 00:58:11.620 --> 00:58:12.140 align:middle line:82% position:46% size:100% gewoon een gezamenlijk doel hebben. 00:58:12.140 --> 00:58:17.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor graag hoe de staatssecretaris daarnaar kijkt. 00:58:17.360 --> 00:58:21.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Op die laatste vraag is het antwoord natuurlijk ja. 00:58:21.880 --> 00:58:24.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doen we sowieso met voorstellen van de Kamer. 00:58:25.580 --> 00:58:30.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Specifiek op dit thema doen we dat ook. 00:58:30.370 --> 00:58:33.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd wil ik op de eerste opmerking nog zeggen: volgens mij zijn we allemaal monistisch bij 00:58:36.070 --> 00:58:37.170 align:middle line:82% position:46% size:100% deze aanpak, als ik u woorden even mag gebruiken. 00:58:37.170 --> 00:58:40.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn in deze Kamer en in heel veel zalen ongelofelijk veel debatten gevoerd hierover. 00:58:40.830 --> 00:58:44.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar was een verschrikkelijke aanleiding voor. 00:58:44.850 --> 00:58:46.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Veel collega's zijn daar kritisch op geweest. 00:58:46.590 --> 00:58:50.530 align:middle line:82% position:46% size:100% De hardvochtigheden komen bijvoorbeeld ter sprake door Pieter Omtzigt. 00:58:50.530 --> 00:58:52.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij had meerdere moties daarover. 00:58:54.110 --> 00:58:57.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat het dan is aan Sociale Zaken, en overigens elk ministerie, om daar zelf 00:58:57.440 --> 00:58:58.290 align:middle line:82% position:46% size:100% het goede voorbeeld te geven. 00:58:58.290 --> 00:59:01.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Uiteraard moet dat binnen de mogelijkheden die er zijn. 00:59:01.250 --> 00:59:04.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de stap vorige week gezet met de mogelijkheden die ik nu zie. 00:59:04.590 --> 00:59:07.980 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben ook de Kamer geïnformeerd over alle mogelijkheden die we nog verder zien. 00:59:07.980 --> 00:59:12.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw voorstel zou daar zomaar aan kunnen bijdragen. 00:59:12.590 --> 00:59:15.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar staan we dus voor open. 00:59:17.540 --> 00:59:22.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. We hadden het over de kinderopvangtoeslag. 00:59:22.610 --> 00:59:26.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is voorwerk voor gedaan voor een volgend kabinet. 00:59:26.510 --> 00:59:30.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn diverse scenario's uitgewerkt voor zo'n nieuw stelsel. 00:59:30.610 --> 00:59:38.680 align:middle line:82% position:46% size:100% In de tussentijd is het de verantwoordelijkheid van mij en dit kabinet om aan verbeteringen te werken 00:59:38.680 --> 00:59:41.010 align:middle line:82% position:46% size:100% in de huidige werkwijze van dit stelsel. 00:59:41.010 --> 00:59:47.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Meer in het algemeen is het dus belangrijk dat de overheid beter luistert naar mensen. 00:59:47.000 --> 00:59:53.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook is het belangrijk dat de overheid eerlijk en transparant is over de uitvoering, wat daarin wel 00:59:53.180 --> 00:59:59.150 align:middle line:82% position:46% size:100% en niet kan en wat wel en niet goed gaat, om beter in te spelen op wat mensen nodig hebben. 00:59:59.150 --> 01:00:07.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom is naar aanleiding van het rapport over de uitvoering bij ons Werk aan Uitvoering gestart. 01:00:07.760 --> 01:00:11.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een groot traject binnen de verschillende ministeries. 01:00:11.630 --> 01:00:13.980 align:middle line:82% position:46% size:100% We maken beleid vanuit de praktijk. 01:00:13.980 --> 01:00:17.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Het uitgangspunt is dat we dat doen met aandacht voor de uitvoerbaarheid. 01:00:17.110 --> 01:00:19.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Gelukkig zijn er dit jaar al een aantal stappen gezet. 01:00:19.630 --> 01:00:24.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Signalen van de uitvoering of van mensen komen eerder en duidelijker op het bordje 01:00:24.410 --> 01:00:25.710 align:middle line:82% position:46% size:100% van beleidsmakers en de politiek. 01:00:25.710 --> 01:00:27.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Die worden nu echt opgepakt. 01:00:27.710 --> 01:00:31.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Mensen moeten eenvoudig contact kunnen zoeken en verder worden geholpen. 01:00:31.220 --> 01:00:36.500 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen dat digitaal of telefonisch waar dat kan en via loketten waar dat nodig is. 01:00:36.500 --> 01:00:40.830 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Jong van D66 noemde het voorbeeld van mevrouw Huijbregts over de Garage 01:00:40.830 --> 01:00:41.530 align:middle line:82% position:46% size:100% de Bedoeling van de SVB. 01:00:41.530 --> 01:00:46.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Als mensen in de knel komen, moet er ruimte zijn voor maatwerk. 01:00:46.610 --> 01:00:47.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gebeurt daar. 01:00:47.300 --> 01:00:54.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Professionals geven middelen om doorbraken dan te realiseren, juist in ingewikkelde situaties, door 01:00:54.080 --> 01:00:58.050 align:middle line:82% position:46% size:100% niet snel door te schuiven, maar door eruit te pakken, even te kijken en contact te zoeken. 01:00:58.700 --> 01:01:00.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar laat men die menselijke maat aan zien. 01:01:00.220 --> 01:01:02.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is van belang, overigens ook bij de kostendelersnorm. 01:01:02.770 --> 01:01:06.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar waren in uw Kamer ook zorgen over geuit in de eerste termijn. 01:01:07.030 --> 01:01:11.540 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Peters vroeg concreet wat ik ga doen om de effecten van de kostendelersnorm te verzachten. 01:01:11.660 --> 01:01:16.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet heeft dit voorjaar bekeken hoe de kostendelersnorm anders zou kunnen worden vormgegeven. 01:01:16.250 --> 01:01:24.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Concreet betekent het dat je stapeling voorkomt en rekening houdt met de schaalvoordelen die 01:01:24.050 --> 01:01:26.640 align:middle line:82% position:46% size:100% er zijn als je gaat samenwonen. 01:01:26.640 --> 01:01:32.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook is richting gemeenten benadrukt dat in individuele gevallen wel degelijk maatwerk mogelijk is door de 01:01:32.300 --> 01:01:34.950 align:middle line:82% position:46% size:100% kostendelersnorm tijdelijk niet toe te passen. 01:01:34.950 --> 01:01:36.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Die mogelijkheden zijn er. 01:01:36.420 --> 01:01:46.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heb ik in het Gemeentenieuws, dat gemeenten altijd meteen goed gebruiken, nadrukkelijk aandacht 01:01:47.070 --> 01:01:49.010 align:middle line:82% position:46% size:100% voor gevraagd, ook op verzoek van uw Kamer. 01:01:49.010 --> 01:01:55.080 align:middle line:82% position:46% size:100% De verkenning over de kostendelersnorm is door de Kamer controversieel verklaard. 01:01:55.630 --> 01:01:58.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wacht dus op keuzes van een nieuw kabinet. 01:02:02.290 --> 01:02:04.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar een korte vraag over. 01:02:04.870 --> 01:02:11.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gemeenten volgens de wet heel veel dingen kunnen en mogen, is mij wel bekend. 01:02:11.950 --> 01:02:12.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben ook wethouder geweest, dus ik weet dat. 01:02:12.860 --> 01:02:14.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Af en toe deed ik het ook. 01:02:15.260 --> 01:02:21.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag mij af of de staatssecretaris een beeld heeft van in hoeveel gevallen een gemeente echt 01:02:21.160 --> 01:02:24.720 align:middle line:82% position:46% size:100% denkt: in dit specifieke geval zie ik maar even af van de kostendelersnorm. 01:02:25.220 --> 01:02:33.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb eens rondgebeld, maar dat is echt vrijwel nooit het geval. 01:02:33.170 --> 01:02:37.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het gesprek hierover gevoerd met de gemeenten, met de VNG en met de G4. 01:02:37.870 --> 01:02:41.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb geen specifieke gegevens over al die gemeenten. 01:02:43.850 --> 01:02:46.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben die gemeenten zelf. 01:02:46.010 --> 01:02:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet voor niks dat zij zeggen: die kostendelersnorm moet anders. 01:02:48.140 --> 01:02:52.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat verschilt nog een beetje per gemeente of qua politieke kleur in de gemeente. 01:02:52.850 --> 01:02:59.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de knelpunten die u noemt, worden ook door hen genoemd. 01:02:59.450 --> 01:03:03.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan mij dus voorstellen dat het soms moeilijk is om dat maatwerk te leveren. 01:03:03.920 --> 01:03:05.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd is die ruimte er wel in de wet. 01:03:05.980 --> 01:03:08.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Die hebben ook nog extra onder de aandacht gebracht. 01:03:08.170 --> 01:03:12.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Een handreiking voor gemeenten helpt daar ook bij. 01:03:12.590 --> 01:03:16.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd zijn we om die reden een verkenning gestart over de mogelijkheden om het aan te 01:03:16.930 --> 01:03:18.780 align:middle line:82% position:46% size:100% passen om het simpeler te maken. 01:03:18.780 --> 01:03:19.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is controversieel verklaard. 01:03:19.200 --> 01:03:27.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik herken de signalen die de heer Peters noemt. 01:03:27.590 --> 01:03:30.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot op dit punt. 01:03:30.300 --> 01:03:35.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat gemeenten bijna alles mogen volgens bijna alle wetten. 01:03:35.170 --> 01:03:36.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Je kunt overal maatwerk op plegen. 01:03:36.360 --> 01:03:40.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Denk aan de Wmo, de Jeugdwet en de Participatiewet; alles mag. 01:03:40.640 --> 01:03:46.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het gebeurt niet of heel erg weinig. 01:03:46.750 --> 01:03:46.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan denk ik: ik wacht even af wat op dit punt gaat gebeuren. 01:03:46.960 --> 01:03:53.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik denk ook dat we hier met z'n allen het verhaal dat wij vertellen over onze belemmerende overtuigingen 01:03:53.190 --> 01:04:03.070 align:middle line:82% position:46% size:100% … Als wij blijven zeggen "de voordelen moeten ze ook niet hebben en we moeten zorgen dat fraude wordt 01:04:03.070 --> 01:04:08.830 align:middle line:82% position:46% size:100% aangepakt", dan denk ik: alles mag, maar dat is niet wat we vragen, dus is dit de bedoeling? 01:04:09.190 --> 01:04:10.870 align:middle line:82% position:46% size:100% U zegt: alles mag. 01:04:10.870 --> 01:04:15.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar is het uw bedoeling dat gemeenten maatwerk plegen? 01:04:15.170 --> 01:04:16.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Zeg het hardop. 01:04:16.160 --> 01:04:18.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan ze het misschien beter doen. 01:04:18.640 --> 01:04:21.030 align:middle line:82% position:46% size:100% De rest wacht ik af. 01:04:21.030 --> 01:04:23.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat is uitdrukkelijk de bedoeling, ook van de wet. 01:04:23.130 --> 01:04:24.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet alles mag volgens de wet; dat weet de heer Peters. 01:04:24.650 --> 01:04:27.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook op dit terrein, de Participatiewet. 01:04:27.580 --> 01:04:30.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we ook weleens vragen over beantwoord. 01:04:30.980 --> 01:04:34.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hebben die ruimte zeker. 01:04:34.780 --> 01:04:34.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben we nadrukkelijk onder de aandacht gebracht. 01:04:34.960 --> 01:04:38.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is wel een iets bredere vraag. 01:04:38.130 --> 01:04:41.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook de vraag die de heer Nijboer stelde over samenwonen. 01:04:41.250 --> 01:04:47.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag hebben we beantwoord in de set, maar daarvoor geldt ook dat je sommige van die regels 01:04:47.910 --> 01:04:50.100 align:middle line:82% position:46% size:100% opnieuw tegen het licht zou moeten houden. 01:04:50.100 --> 01:04:53.250 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben niet voor niks allerlei knelpunten in beeld gebracht. 01:04:53.250 --> 01:04:57.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen ik bij de SVB was, hoorde ik over Garage de Bedoeling, maar ook nadrukkelijk over de problemen 01:04:57.990 --> 01:04:59.920 align:middle line:82% position:46% size:100% met de samenwoonvormen, bijvoorbeeld bij de AOW. 01:04:59.920 --> 01:05:03.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is soms best wel gek en ouderwets. 01:05:03.930 --> 01:05:10.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd vraagt het wel om keuzes; welke maak je dan? 01:05:10.310 --> 01:05:12.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zitten allemaal in die verkenning. 01:05:12.090 --> 01:05:15.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zou mooi zijn als we die vrij snel met een nieuw kabinet oppakken. 01:05:15.120 --> 01:05:17.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar tot die tijd moeten we wel doen wat kan. 01:05:17.550 --> 01:05:19.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom zei ik ook: we moeten wel doen wat nu kan. 01:05:19.490 --> 01:05:24.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is helemaal in lijn met hoe de heer Peters dat net zei. 01:05:25.000 --> 01:05:31.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug. U pakt even een andere microfoon? 01:05:31.200 --> 01:05:34.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een ander perspectief. 01:05:34.210 --> 01:05:34.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit ging over de Participatiewet. 01:05:34.620 --> 01:05:35.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb haar getriggerd. 01:05:35.980 --> 01:05:39.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is goed voor de stappenteller in deze wat kleinere zaal. 01:05:39.470 --> 01:05:42.850 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Peters stelde net een hele goede vraag. 01:05:43.530 --> 01:05:48.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is de bedoeling dat de uitzondering wordt gebruikt, maar het gebeurt niet. 01:05:48.420 --> 01:05:55.970 align:middle line:82% position:46% size:100% We zitten dus in de situatie waarin we een gigantische toename van de dakloosheidscijfers zien. 01:05:55.970 --> 01:06:00.970 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris verwees al naar mijn oproep, en de hoop die ik uitsprak dat er veel mensen 01:06:00.970 --> 01:06:01.290 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken naar deze debatten. 01:06:01.290 --> 01:06:05.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Als vervolg op wat mijn CDA-collega zei: ik vind het dus wel fijn om in het vervolg nog een keer 01:06:05.260 --> 01:06:10.650 align:middle line:82% position:46% size:100% explicieter te horen wat nou precies de bedoeling is en wat u vraagt van gemeenten. 01:06:10.650 --> 01:06:14.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Want het wordt heel beperkt toegepast. 01:06:15.960 --> 01:06:19.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor een aantal elementen, maar ook voor de kostendelersnorm, geldt dat 01:06:19.980 --> 01:06:21.450 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten die ruimte hebben. 01:06:21.450 --> 01:06:24.180 align:middle line:82% position:46% size:100% U heeft daar eerder ook een motie over ingediend in de Kamer. 01:06:24.820 --> 01:06:28.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb gemeenten naar aanleiding daarvan aangespoord, zowel in de overleggen die ik heb als in het 01:06:28.950 --> 01:06:32.370 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeentenieuws, om die mogelijkheden ook te benutten. 01:06:32.620 --> 01:06:36.140 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is: is dat genoeg en waarom gebeurt dat niet? 01:06:36.140 --> 01:06:38.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb die vraag, waarom het niet gebeurt, natuurlijk ook gesteld. 01:06:38.050 --> 01:06:41.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan komen er wel redenen, zoals de redenen die de heer Peters noemt, namelijk dat het 01:06:41.960 --> 01:06:47.720 align:middle line:82% position:46% size:100% in de uitvoering soms best wel veel werk is om dat allemaal individueel te doen. 01:06:48.230 --> 01:06:51.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vraagt blijkbaar veel van de uitvoering. 01:06:51.650 --> 01:06:57.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is voor hen gemakkelijker op het moment dat ze dat categoraler en generieker zouden kunnen toepassen. 01:06:57.620 --> 01:07:00.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan zit het automatisch in de instrumenten die men gebruikt. 01:07:01.420 --> 01:07:06.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zit te schipperen tussen wat ik nu kan doen en wat we misschien in een groter gesprek over 01:07:06.420 --> 01:07:12.140 align:middle line:82% position:46% size:100% die kostendelersnorm, en überhaupt over samenwonen in alle andere vormen binnen de sociale zekerheid, 01:07:12.140 --> 01:07:12.410 align:middle line:82% position:46% size:100% met elkaar af moeten spreken. 01:07:12.410 --> 01:07:18.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb dit wel nadrukkelijk op uw verzoek, en op verzoek van de Kamer, besproken en op de agenda gezet. 01:07:18.210 --> 01:07:28.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ook een handreiking om dat nog extra handen en voeten te geven. 01:07:31.950 --> 01:07:34.080 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Koolmees is bezig met het script. 01:07:34.080 --> 01:07:37.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat dit een fundamenteel punt is in die film. 01:07:37.410 --> 01:07:40.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik vrees daar een beetje voor, omdat het gewoon ingewikkeld is. 01:07:40.230 --> 01:07:44.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet voor niets zo dat je als je samenwoont gemiddeld genomen minder AOW per persoon krijgt. 01:07:44.680 --> 01:07:48.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Want als je die verdubbelt, kost dat je óf handenvol geld, óf je moet de AOW verlagen. 01:07:48.060 --> 01:07:52.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook voor de toeslagen en voor de fiscaliteit. 01:07:52.590 --> 01:07:58.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar je schrikt ook als je het allemaal bij elkaar optelt, je normale inkomensplaatjes van twee mensen 01:07:58.580 --> 01:08:05.710 align:middle line:82% position:46% size:100% bij elkaar zet en zegt "ga samenwonen" of "blijf in je huis wonen, zeker als je ook nog huurtoeslag krijgt". 01:08:05.710 --> 01:08:06.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snapt ook weer geen mens. 01:08:06.640 --> 01:08:12.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij al die regelingen nou echt paraat heeft, zowel fiscaal 01:08:12.970 --> 01:08:19.320 align:middle line:82% position:46% size:100% als sociaal, tot de schuldhulpverlening aan toe en met praktische inkomensvoorbeelden. 01:08:21.520 --> 01:08:24.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb die verkenning van de AOW namelijk wel gezien, maar die gaat dan alleen over de AOW. 01:08:24.930 --> 01:08:27.510 align:middle line:82% position:46% size:100% De kostendelersnorm is terecht een groot discussiepunt hier. 01:08:27.510 --> 01:08:37.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het is de combinatie van al die zaken bij elkaar die de woningnood denk ik echt vergroot op dit moment. 01:08:38.810 --> 01:08:40.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zorg heb ik ook; die deel ik dus met de heer Nijboer. 01:08:40.810 --> 01:08:44.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zei daar daarom net ook iets over in zijn richting. 01:08:44.210 --> 01:08:48.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is waar: er ligt dus een verkenning van de AOW en de kostendelersnorm, en er ligt een 01:08:48.980 --> 01:08:51.790 align:middle line:82% position:46% size:100% knelpuntenanalyse vanuit de uitvoering. 01:08:51.790 --> 01:08:53.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Die laatste ligt er overigens echt op tientallen punten. 01:08:53.100 --> 01:09:01.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Maatoug vroeg de vorige keer: kunnen we daar misschien iets meer in uitwerken en klaarleggen, zodat 01:09:01.550 --> 01:09:02.090 align:middle line:82% position:46% size:100% je daar sneller keuzes in kunt maken? 01:09:02.090 --> 01:09:05.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Want sommige keuzes zijn natuurlijk wel degelijk politiek. 01:09:05.440 --> 01:09:06.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt hier ook voor. 01:09:06.480 --> 01:09:09.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Die oproep neem ik dus zeer ter harte. 01:09:09.410 --> 01:09:12.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat we nu al kunnen doen, zullen we communiceren richting gemeenten. 01:09:15.050 --> 01:09:16.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar uw vraag is breder: hebben we zo meteen voldoende om die satéprikker erdoorheen te steken? 01:09:16.690 --> 01:09:18.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Hebben we al die opties, ook fiscaal, nou in beeld? 01:09:18.660 --> 01:09:21.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heb ik het antwoord niet op. 01:09:21.580 --> 01:09:23.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat ik het volgende toezeggen. 01:09:23.960 --> 01:09:31.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga ernaar kijken of er, buiten al die rapporten, voldoende bouwstenen zijn om die hele puzzel compleet 01:09:31.560 --> 01:09:35.980 align:middle line:82% position:46% size:100% te maken, zodat daar keuzes in gemaakt kunnen worden, of dat wij denken dat die puzzel niet compleet is. 01:09:35.980 --> 01:09:37.780 align:middle line:82% position:46% size:100% In dat laatste geval is er dus nog meer nodig. 01:09:41.500 --> 01:09:42.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder. 01:09:42.130 --> 01:09:45.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet investeert vanaf 2022 extra in de uitvoering. 01:09:45.680 --> 01:09:49.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Want we moeten ons realiseren dat niet alles kan. 01:09:49.070 --> 01:09:50.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet alles kan ook even snel. 01:09:50.560 --> 01:09:52.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Er moeten keuzes gemaakt worden. 01:09:52.590 --> 01:09:58.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is goed dat dat de afgelopen periode nog steviger op de agenda is gekomen. 01:09:58.850 --> 01:10:03.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Het voorkomt soms ook teleurstelling over dingen die niet kunnen, bijvoorbeeld over amendementen die de 01:10:03.290 --> 01:10:08.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamer met veel enthousiasme indient en die in de praktijk anders uitpakken, of niet uitpakken. 01:10:09.090 --> 01:10:13.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is belangrijk dat we vanuit de politiek dan ook begrip hebben voor de uitdagingen waar de uitvoering 01:10:13.550 --> 01:10:14.430 align:middle line:82% position:46% size:100% voor staat, en dat we dit ook vertalen naar daden. 01:10:14.430 --> 01:10:19.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan door het gesprek aan te gaan over wat er kan in de uitvoering en door om 01:10:19.900 --> 01:10:21.130 align:middle line:82% position:46% size:100% uitvoeringstoetsen te vragen. 01:10:21.130 --> 01:10:25.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Want we moeten de uitvoering de tijd en de middelen geven om alle ambities waar te maken. 01:10:26.190 --> 01:10:31.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Het rondetafelgesprek dat uw Kamer heeft gehad met het UWV en de SVB over die knelpuntenbrieven 01:10:31.660 --> 01:10:34.850 align:middle line:82% position:46% size:100% is daar een goed voorbeeld van. 01:10:35.740 --> 01:10:38.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik ben aan het einde van dit blokje. 01:10:38.430 --> 01:10:40.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er vragen over zijn, dan ga ik die natuurlijk beantwoorden. 01:10:40.940 --> 01:10:50.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik kan ook beginnen met een aantal punten van blokje twee, als het gaat over krapte op de 01:10:50.280 --> 01:10:54.390 align:middle line:82% position:46% size:100% arbeidsmarkt, iedereen die nodig is, de Participatiewet, en misschien wel integratie nog. 01:10:54.390 --> 01:10:57.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kijk ik gewoon hoever ik kom. 01:10:57.720 --> 01:11:01.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is voor de tijd misschien wel beter. 01:11:01.340 --> 01:11:02.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het volgende willen voorstellen. 01:11:02.970 --> 01:11:08.660 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan niet al te laat schorsen voor de lunchpauze. 01:11:08.810 --> 01:11:15.810 align:middle line:82% position:46% size:100% In die lunchpauze kan de staatssecretaris dan ook kijken naar wat er naar de Kamer gestuurd 01:11:15.810 --> 01:11:17.470 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat worden, waar om gevraagd is. 01:11:17.470 --> 01:11:23.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Aansluitend op de lunchpauze wordt er eerst gestemd over de moties die gisteravond bij 01:11:23.020 --> 01:11:24.620 align:middle line:82% position:46% size:100% het coronadebat zijn ingediend. 01:11:24.870 --> 01:11:27.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar op sommige moties moet nog een appreciatie komen van het kabinet. 01:11:27.770 --> 01:11:28.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zullen we dus ook op moeten wachten. 01:11:28.310 --> 01:11:32.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moet dus even een beetje kijken in de tijd hoe we dit het beste kunnen doen, zonder 01:11:32.220 --> 01:11:34.280 align:middle line:82% position:46% size:100% al te veel tijd te verliezen. 01:11:34.280 --> 01:11:37.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het voorstel van de staatssecretaris om te beginnen met blok twee, los van de zaken 01:11:37.150 --> 01:11:41.770 align:middle line:82% position:46% size:100% die net bij het begin van het debat aan de orde zijn gesteld, goed is. 01:11:41.770 --> 01:11:43.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kijken we hoever we komen. 01:11:43.390 --> 01:11:45.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan verliezen we zo min mogelijk tijd. 01:11:45.090 --> 01:11:48.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Als u daarmee kunt instemmen, dan gaan het zo doen. 01:11:48.950 --> 01:11:50.580 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Omtzigt. 01:11:51.980 --> 01:11:53.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lijkt me prima. 01:11:53.430 --> 01:11:55.400 align:middle line:82% position:46% size:100% De koopkracht komt dan later. 01:11:55.400 --> 01:11:58.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien kom ik daarna nog wel met een vraag terug. 01:11:58.550 --> 01:12:05.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zit mijn zes interrupties op te sparen voor dat meldpunt over dingen die misgaan. 01:12:06.800 --> 01:12:07.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan weet de staatssecretaris dat alvast. 01:12:07.490 --> 01:12:09.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou wel willen vragen aan u als voorzitter om … 01:12:09.420 --> 01:12:09.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat mag de heer Omtzigt nu wel doen, hoor. 01:12:09.910 --> 01:12:11.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Want dat hoort wel bij dit kopje. 01:12:11.280 --> 01:12:13.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat weet ik. 01:12:13.380 --> 01:12:15.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de heer Omtzigt heeft een ander plan. 01:12:15.340 --> 01:12:19.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan stel ik daar zo één vraag over en bewaar ik die andere vijf. 01:12:19.970 --> 01:12:22.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Mag ik u het volgende in overweging geven, voorzitter? 01:12:22.120 --> 01:12:24.310 align:middle line:82% position:46% size:100% De stukken komen zeker niet vóór 12.00 uur. 01:12:24.310 --> 01:12:27.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Wilt u tijdig een besluit nemen over wanneer we gaan stemmen? 01:12:27.340 --> 01:12:31.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is voor vooral kleine fracties moeilijk binnen een uur 80 moties geapprecieerd te 01:12:31.440 --> 01:12:33.200 align:middle line:82% position:46% size:100% zien en daardoorheen te lopen. 01:12:33.200 --> 01:12:34.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien is het handig om dat om 15.00 uur of 15.30 uur te doen. 01:12:34.120 --> 01:12:35.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat begrijp ik. 01:12:35.530 --> 01:12:37.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga dat na bij de Griffie plenair. 01:12:37.890 --> 01:12:39.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw vraag. 01:12:40.810 --> 01:12:47.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Op 15 januari was hier een debat over het afgetreden kabinet. 01:12:47.230 --> 01:12:54.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We hadden allemaal, we hadden echt allemaal het kinderopvangtoeslagschandaal tien jaar 01:12:54.030 --> 01:12:59.580 align:middle line:82% position:46% size:100% gemist: de uitvoeringsorganisatie, de Ombudsman was er niet doorheen gekomen, de rechters 01:12:59.580 --> 01:13:00.680 align:middle line:82% position:46% size:100% hadden het verkeerd gedaan. 01:13:00.680 --> 01:13:04.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Al die mooie ngo's die we in Nederland hebben, hadden het uit huis plaatsen niet gezien. 01:13:04.780 --> 01:13:06.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Alles was misgegaan. 01:13:06.710 --> 01:13:12.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen wisten we: dit is niet alleen bij de kinderopvangtoeslag zo; dit gebeurt ook elders. 01:13:12.390 --> 01:13:16.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is naar buiten gekomen, met zwarte lijsten, met de toeslagen. 01:13:16.230 --> 01:13:21.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we dachten: het komt waarschijnlijk ook bij uithuisplaatsingen, het komt 01:13:21.840 --> 01:13:24.530 align:middle line:82% position:46% size:100% waarschijnlijk ook bij de WIA. 01:13:25.120 --> 01:13:29.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen zeiden we één ding hier, Kamerbreed: kom met een meldpunt waar dit soort grote 01:13:29.780 --> 01:13:31.570 align:middle line:82% position:46% size:100% problemen gemeld kunnen worden. 01:13:32.640 --> 01:13:36.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Grote problemen. En dat meldpunt, daar heb ik wel vijf keer naar gevraagd. 01:13:36.300 --> 01:13:41.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Het stond ook weer in de antwoorden: ja, er is ergens een externe opdracht gegeven, waar misschien 01:13:41.310 --> 01:13:43.470 align:middle line:82% position:46% size:100% iemand ooit een toelichting kan geven. 01:13:43.470 --> 01:13:45.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou gepubliceerd worden. 01:13:45.410 --> 01:13:50.870 align:middle line:82% position:46% size:100% En wederom kwam naar buiten dat er problemen met uithuisplaatsingen, maar niet via het meldpunt. 01:13:50.890 --> 01:13:53.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Er kwam naar buiten dat er met de WIA grote problemen zijn. 01:13:53.710 --> 01:13:56.750 align:middle line:82% position:46% size:100% De rechter zei: ik houd me niet aan de wet, omdat de wet zo hard is. 01:13:56.750 --> 01:13:57.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw vraag? 01:13:57.310 --> 01:14:05.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar blijft dat onafhankelijke meldpunt waar burgers kunnen melden, zodat we die grote problemen die er 01:14:05.290 --> 01:14:09.760 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn voor de rechtsstaat, boven tafel kunnen krijgen? 01:14:13.070 --> 01:14:23.070 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Omtzigt en ik zijn het eens over het doel, namelijk alle signalen en problemen zo 01:14:23.520 --> 01:14:26.210 align:middle line:82% position:46% size:100% goed en zo snel mogelijk boven tafel krijgen, zodat je er wat aan kunt doen. 01:14:27.100 --> 01:14:31.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie dat op heel veel verschillende plekken precies die gedachte leeft. 01:14:32.070 --> 01:14:35.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Op heel veel plekken zijn allerlei vormen van meldpunten. 01:14:36.390 --> 01:14:38.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noemde al die Garage de Bedoeling. 01:14:38.000 --> 01:14:42.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor complexe situaties bij UWV of de SVB zie je dat. 01:14:42.960 --> 01:14:44.750 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben natuurlijk de Ombudsman. 01:14:47.550 --> 01:14:55.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Als daar meldingen worden gemaakt, worden die direct behandeld en worden mensen geholpen door de 01:14:55.270 --> 01:14:56.690 align:middle line:82% position:46% size:100% betreffende instanties, of dat nu UWV is of de SVB. 01:14:56.690 --> 01:14:59.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus wij zien dat op veel plekken. 01:15:02.560 --> 01:15:06.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe zorgen we nou dat er een verbinding is tussen die verschillende plekken en 01:15:06.570 --> 01:15:07.540 align:middle line:82% position:46% size:100% hoe zou je dat dan moeten doen? 01:15:08.710 --> 01:15:09.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben dat bekeken. 01:15:09.630 --> 01:15:15.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb eerlijk gezegd niet tot op de komma nauwkeurig wat daar precies wel en niet in gelukt is. 01:15:15.090 --> 01:15:18.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een afweging gemaakt om dat via de bestaande meldpunten te doen. 01:15:19.200 --> 01:15:19.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Als ik de heer Omtzigt goed beluister, vraagt hij: is dat genoeg? 01:15:19.790 --> 01:15:26.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij zegt: geef mij er op z'n minst inzicht in of dat genoeg is, zodat ik er ook iets van kan vinden. 01:15:27.200 --> 01:15:33.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snap ik. 01:15:33.820 --> 01:15:35.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb dit nu al een paar keer gehad met minister Koolmees. 01:15:35.680 --> 01:15:37.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn overal punten. 01:15:37.880 --> 01:15:40.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zeiden: we weten waar de problemen zitten. 01:15:40.310 --> 01:15:44.800 align:middle line:82% position:46% size:100% De rechters hebben aangegeven: we hebben buikpijn van wat we doen bij de vog. 01:15:44.800 --> 01:15:49.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Je weigert iemand een vog op basis van een verdenking, waarna die persoon geen baan krijgt. 01:15:49.240 --> 01:15:50.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze zien dat de gevolgen daarvan enorm zijn. 01:15:50.580 --> 01:15:58.770 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben buikpijn van bepaalde Bibob-besluiten en we zien dat het bij de WIA misloopt en dat er bij de IND 01:15:58.770 --> 01:16:01.750 align:middle line:82% position:46% size:100% en de uithuisplaatsingen grote dingen fout gaan. 01:16:03.940 --> 01:16:09.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Mooi. Daarom heeft de Kamer gezegd: benoem een commissie die dit buiten de gebaande 01:16:09.110 --> 01:16:10.850 align:middle line:82% position:46% size:100% paden met een meldpunt gaat doen. 01:16:10.850 --> 01:16:11.670 align:middle line:82% position:46% size:100% En wat gebeurt er? 01:16:11.670 --> 01:16:14.660 align:middle line:82% position:46% size:100% De regering geeft de opdracht aan consultants. 01:16:14.770 --> 01:16:18.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag de regering om de motie uit januari uit te voeren. 01:16:18.320 --> 01:16:22.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Kom met een onafhankelijke commissie om die probleemdossiers uit te zoeken. 01:16:22.970 --> 01:16:25.070 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn nu bijna een jaar verder. 01:16:25.070 --> 01:16:29.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag hier elk debat om, in ieder geval wanneer ik hier ben, want ik ben er ook 01:16:29.140 --> 01:16:30.380 align:middle line:82% position:46% size:100% een halfjaar tussenuit geweest. 01:16:30.380 --> 01:16:32.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar wat gebeurt er? 01:16:32.940 --> 01:16:39.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is er niet en we moeten wéér via gelekte cijfers merken dat de uithuisplaatsingen 01:16:39.560 --> 01:16:40.420 align:middle line:82% position:46% size:100% echt een probleem zijn. 01:16:40.420 --> 01:16:45.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Pas toen zagen we het, maar we zeiden hier in de Kamer al een jaar geleden: iemand moet daarnaar kijken. 01:16:45.890 --> 01:16:52.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Wil de staatssecretaris toezeggen dat er binnen anderhalve week een duidelijke brief ligt over hoe 01:16:52.820 --> 01:16:55.330 align:middle line:82% position:46% size:100% dit wel tot de bodem uitgezocht kan worden? 01:16:55.330 --> 01:16:58.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat dat nu weer niet lukt, maar dit moet uitgezocht worden. 01:16:58.910 --> 01:17:06.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem de WIA, de IND, de uithuisplaatsingen en hetgeen waar de rechters buikpijn van hebben. 01:17:06.310 --> 01:17:08.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan hij dat toezeggen met zijn collega's? 01:17:10.280 --> 01:17:16.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Het onderzoek waarnaar de heer Omtzigt heeft gevraagd, moet goed, gedegen en onafhankelijk zijn. 01:17:16.080 --> 01:17:20.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zeg eerlijk tegen de heer Omtzigt dat ik niet bij de keuze ben geweest voor een onderzoeksbureau. 01:17:20.860 --> 01:17:25.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zijn ongetwijfeld consultants, maar we moeten voorkomen dat we hier het beeld opwerpen dat 01:17:25.710 --> 01:17:27.600 align:middle line:82% position:46% size:100% we een verschil van mening hebben. 01:17:27.600 --> 01:17:32.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet zo dat als er problemen zijn, wij die op verschillende manieren en versnipperd over 01:17:32.780 --> 01:17:36.360 align:middle line:82% position:46% size:100% knelpunten aanpakken om te voorkomen dat we mensen echt helpen en het echt boven water krijgen. 01:17:36.360 --> 01:17:38.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is natuurlijk absoluut niet het geval. 01:17:38.320 --> 01:17:45.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Absoluut niet. We doen ons best en we hebben daar naar eer en geweten een onderzoek voor opgezet, 01:17:45.980 --> 01:17:47.340 align:middle line:82% position:46% size:100% specifiek naar aanleiding van uw motie. 01:17:48.510 --> 01:17:53.740 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is denk ik meer: kunnen we al eerder met de indiener overleg hebben over hoe we ervoor zorgen 01:17:53.740 --> 01:17:55.490 align:middle line:82% position:46% size:100% dat het conform de verwachtingen is? 01:17:55.490 --> 01:17:57.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Want het ligt niet aan de intentie. 01:17:57.890 --> 01:17:59.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ben ik van overtuigd. 01:17:59.030 --> 01:18:05.200 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Omtzigt zegt: oké, maar laat me nog iets uitgebreider dan ik nu heb gekregen, zien 01:18:05.200 --> 01:18:09.020 align:middle line:82% position:46% size:100% welke stappen er zijn gezet, wanneer we wat kunnen verwachten en waarom de keuzes gemaakt 01:18:09.020 --> 01:18:10.050 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn zoals ze gemaakt zijn. 01:18:10.050 --> 01:18:15.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb er geen enkele moeite mee om dat de heer Omtzigt te doen toekomen. 01:18:15.190 --> 01:18:17.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Hier baal ik natuurlijk van. 01:18:17.870 --> 01:18:23.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is mijn derde interruptie in het zesde debat dat we hierover hebben! 01:18:23.220 --> 01:18:26.460 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat de Staat niet functioneert voor zijn burgers. 01:18:26.460 --> 01:18:31.200 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat er uitspraken van rechters zijn en dat er mensen zijn die in de eerste maanden 01:18:32.750 --> 01:18:34.930 align:middle line:82% position:46% size:100% van de WIA slechts €200 tot €300 krijgen, ook al hebben ze hun nek gebroken en kunnen ze de 01:18:34.930 --> 01:18:36.500 align:middle line:82% position:46% size:100% rest van hun leven niks meer doen. 01:18:36.670 --> 01:18:41.070 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat er geen rechtsbescherming is bij uithuisplaatsingen. 01:18:41.070 --> 01:18:44.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn duizenden uithuisplaatsingen geweest zonder rechtsbescherming. 01:18:44.470 --> 01:18:48.030 align:middle line:82% position:46% size:100% We weten dat er grote problemen bij de IND zijn. 01:18:48.030 --> 01:18:51.130 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben consultants ingeschakeld, terwijl de Kamer vraagt om een commissie met een 01:18:51.130 --> 01:18:52.130 align:middle line:82% position:46% size:100% onafhankelijk meldpunt. 01:18:52.130 --> 01:18:58.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar komt het niet naar boven en daarom moeten we weer elk dossier apart naar boven halen, terwijl 01:18:58.580 --> 01:19:03.410 align:middle line:82% position:46% size:100% de regering in januari leek te denken dat zij dit naar boven wilde halen. 01:19:03.900 --> 01:19:09.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag echt aan de regering om serieus te doen, want anders ben ik de komende twee jaar bezig om die 01:19:09.660 --> 01:19:10.510 align:middle line:82% position:46% size:100% dingen een voor een naar boven te krijgen. 01:19:10.510 --> 01:19:17.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal dat doen, maar ik vind dat pijnlijk, want ik dacht dat er een oprechte regering stond. 01:19:17.060 --> 01:19:20.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het is niet oprecht, want het is niet ... 01:19:20.050 --> 01:19:25.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee! Er is geen meldpunt, er is geen onafhankelijke commissie, met die buikpijngesprekken van rechters 01:19:25.700 --> 01:19:30.030 align:middle line:82% position:46% size:100% wordt niks gedaan en de uithuisplaatsingen moeten we weer helemaal langslopen. 01:19:30.030 --> 01:19:32.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit had naar boven gehaald moeten worden. 01:19:32.260 --> 01:19:36.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag de regering om dit te herzien en om met onafhankelijke mensen te komen die hiernaar kunnen 01:19:36.810 --> 01:19:42.100 align:middle line:82% position:46% size:100% kijken en die input kunnen leveren, want anders krijgt u in de komende jaren vijf toeslagenaffaires 01:19:42.590 --> 01:19:44.320 align:middle line:82% position:46% size:100% waarvan u had kunnen weten. 01:19:44.320 --> 01:19:47.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag is: kom met een nieuw voorstel. 01:19:47.590 --> 01:19:51.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Of het ja of nee is, ik ben al door mijn interrupties heen. 01:19:51.520 --> 01:19:52.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo werkt het hier de hele dag ... 01:19:52.620 --> 01:19:56.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb me hieraan kapot gewerkt! 01:19:56.930 --> 01:20:02.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt voor heel veel mensen die dit ook allemaal zien. 01:20:02.190 --> 01:20:07.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het geen pas geven als we hier doen alsof we tegenover elkaar zitten. 01:20:07.120 --> 01:20:11.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik ga in op het verzoek, want ik hoor hier dat ik niet mijn best doe, of zo. 01:20:11.560 --> 01:20:12.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hoor ik hier ook. 01:20:12.420 --> 01:20:13.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is natuurlijk echt niet het geval. 01:20:13.760 --> 01:20:17.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik probeer ook te zoeken naar wat destijds de verwachtingen waren. 01:20:17.960 --> 01:20:20.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunnen we specifiek terugkomen op wat u vraagt? 01:20:20.380 --> 01:20:22.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan dat ook in de tweede termijn doen. 01:20:22.640 --> 01:20:25.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik ook goed, want ik wil het graag doen. 01:20:25.940 --> 01:20:28.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we trekken echt wel aan hetzelfde touw. 01:20:28.880 --> 01:20:35.160 align:middle line:82% position:46% size:100% En anders heeft de heer Omtzigt recht op uitleg waarom bepaalde keuzes in de opzet gemaakt zijn. 01:20:35.160 --> 01:20:36.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Want zijn verzoek is heel nadrukkelijk om dat ook onafhankelijk te doen. 01:20:36.260 --> 01:20:37.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat begrijp ik, voorzitter. 01:20:37.500 --> 01:20:45.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het idee dat de staatssecretaris bereid is om nadere invulling te geven 01:20:45.220 --> 01:20:46.080 align:middle line:82% position:46% size:100% aan uw verzoek, meneer Omtzigt. 01:20:46.080 --> 01:20:50.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou u dus adviseren om er niet nog een interruptie aan te wijden. 01:20:50.780 --> 01:20:55.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is precies hoe ik interrupties kwijtraak, dus ik ga het niet doen, maar dat kost mij echt veel moeite. 01:20:56.490 --> 01:21:00.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb tientallen memo's naar het kabinet gestuurd en daar is niks mee gedaan. 01:21:11.140 --> 01:21:11.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Echt waar! 01:21:11.960 --> 01:21:21.960 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan zo goed als we kunnen opvolging geven aan het verzoek van collega Omtzigt. 01:21:25.340 --> 01:21:35.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan maak ik een start met wat ik voor ogen had, met het tweede blok. 01:21:41.250 --> 01:21:42.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Graag. 01:21:42.050 --> 01:21:49.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij komen de krapte op de arbeidsmarkt, de RMT's, een leven lang ontwikkelen en de 01:21:49.030 --> 01:21:51.370 align:middle line:82% position:46% size:100% tekorten in de kinderopvang aan bod. 01:21:51.370 --> 01:21:56.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Als wij verder nog tijd hebben, kunnen we ook spreken over integratie, arbeidsmarktdiscriminatie en andere 01:21:56.810 --> 01:22:01.750 align:middle line:82% position:46% size:100% thema's totdat we bij inflatie en koopkracht zijn of totdat u wilt schorsen, voorzitter. 01:22:03.010 --> 01:22:09.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Met de recente aanscherping van de coronamaatregelen zitten heel veel mensen en ondernemers opnieuw 01:22:09.680 --> 01:22:11.600 align:middle line:82% position:46% size:100% in een ingewikkelde situatie. 01:22:14.460 --> 01:22:19.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Om deze reden heeft het kabinet een ruimhartig steunpakket aangekondigd. 01:22:20.000 --> 01:22:24.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is volgende week weer een debat over met de Kamer. 01:22:24.770 --> 01:22:29.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou ook nog iets willen zeggen over de achtergrond waartegen we dat doen. 01:22:29.300 --> 01:22:32.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom wil ik het ook hebben over de krapte op de arbeidsmarkt. 01:22:32.500 --> 01:22:37.140 align:middle line:82% position:46% size:100% De macro-economische vooruitzichten zijn in die zin niet ongunstig. 01:22:37.140 --> 01:22:42.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens recente cijfers van het CBS hebben 9,1 miljoen mensen betaald werk. 01:22:42.030 --> 01:22:46.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Het aantal werkenden is nog nooit zo hoog geweest. 01:22:46.740 --> 01:22:50.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Op onze arbeidsmarkt is er dus ook sprake van een historische krapte. 01:22:50.980 --> 01:22:56.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat biedt mensen die op afstand stonden, de kans om in te haken op die arbeidsmarkt. 01:22:56.060 --> 01:23:01.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn kansen om mensen naar passend werk te begeleiden of naar een passende opleiding. 01:23:01.570 --> 01:23:07.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Want in deze tijd waarin de krapte zich opeens zo fors doet voelen, geldt als nooit 01:23:07.760 --> 01:23:11.260 align:middle line:82% position:46% size:100% tevoren dat iedereen nodig is. 01:23:11.260 --> 01:23:15.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Het klinkt mooi dat er een historisch lage werkloosheid is, maar het risico is ook het stilvallen 01:23:15.630 --> 01:23:18.020 align:middle line:82% position:46% size:100% van bedrijvigheid en innovatie. 01:23:18.350 --> 01:23:22.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit kan betekenen dat werkgevers in de techniek en de ICT met de handen in het haar zitten, omdat 01:23:22.380 --> 01:23:24.420 align:middle line:82% position:46% size:100% ze de vacatures niet vervuld krijgen. 01:23:24.420 --> 01:23:29.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kan ook betekenen dat een fietsenwinkel de deuren dicht moet houden vanwege personeelstekort. 01:23:29.270 --> 01:23:36.130 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien dat ook in de horeca, de bouw en de kinderopvang, en dat terwijl een enorme groep mensen 01:23:36.130 --> 01:23:38.090 align:middle line:82% position:46% size:100% staat te trappelen om aan het werk te gaan. 01:23:38.280 --> 01:23:40.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Te veel mensen staan langdurig aan de kant. 01:23:40.860 --> 01:23:43.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Te veel kinderen groeien op in armoede. 01:23:43.610 --> 01:23:46.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Te veel mensen kampen met problematische schulden. 01:23:47.270 --> 01:23:53.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een combinatie waar ik me niet bij wil neerleggen, waar wij ons niet bij willen neerleggen. 01:23:53.090 --> 01:23:57.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn 126 vacatures op 100 personen zonder werk. 01:23:57.430 --> 01:24:05.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat biedt tegelijk momentum voor een extra impuls voor matching van vraag en aanbod, dus om 01:24:05.180 --> 01:24:08.100 align:middle line:82% position:46% size:100% werkzoekenden en vacatures bij elkaar te krijgen. 01:24:08.100 --> 01:24:12.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook werkgevers en gemeenten willen samenwerken om dat nog beter te doen. 01:24:12.970 --> 01:24:17.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Het UWV en de uitzendbranche staan er ook voor open om extra werkzoekenden te bereiken, 01:24:17.810 --> 01:24:19.270 align:middle line:82% position:46% size:100% om de handen ineen te slaan. 01:24:19.270 --> 01:24:23.340 align:middle line:82% position:46% size:100% De komende tijd wil ik die samenwerking concreet maken en verder ondersteunen. 01:24:23.420 --> 01:24:28.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Denk daarbij aan een innovatieve matchingsactiviteit zoals The movies, die het WerkgeversServicepunt 01:24:29.880 --> 01:24:33.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Holland Rijnland organiseerde. 01:24:33.020 --> 01:24:40.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze organiseerden geheel coronaproof een drive-inbioscoop voor werkgevers waar werkzoekenden 01:24:40.150 --> 01:24:42.300 align:middle line:82% position:46% size:100% zich in videopitches presenteerden. 01:24:43.660 --> 01:24:49.520 align:middle line:82% position:46% size:100% 478 keer gaven 95 werkgevers interesse aan in een kennismakingsgesprek met een kandidaat. 01:24:50.150 --> 01:24:54.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn initiatieven die ondanks corona gelukkig in heel veel regio's plaatsvinden. 01:24:54.830 --> 01:24:57.350 align:middle line:82% position:46% size:100% We willen die nog verder uitbreiden. 01:24:57.350 --> 01:25:00.250 align:middle line:82% position:46% size:100% In de brief over het steunpakket hebben we daarbij stilgestaan. 01:25:00.250 --> 01:25:02.520 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben er nog 40 miljoen extra voor uitgetrokken. 01:25:04.040 --> 01:25:08.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Het lid De Kort had ook de vraag over de krapte op de arbeidsmarkt. 01:25:08.020 --> 01:25:13.840 align:middle line:82% position:46% size:100% In gesprek met werkgevers merkt hij op dat onvoldoende inzichtelijk is welke competenties 01:25:13.840 --> 01:25:16.670 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen met een uitkering bezitten. 01:25:16.800 --> 01:25:19.900 align:middle line:82% position:46% size:100% In reactie daarop zeg ik het volgende. 01:25:19.900 --> 01:25:25.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Samen met het UWV en gemeenten verbeteren we nu het inzicht in de profielen van werkzoekenden. 01:25:25.350 --> 01:25:31.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat leidt tot één landelijke standaard voor matchinggegevens en digitale uitwisseling, 01:25:31.340 --> 01:25:33.310 align:middle line:82% position:46% size:100% zoals de heer De Kort zegt. 01:25:33.310 --> 01:25:35.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is verankerd in de Wet SUWI. 01:25:35.480 --> 01:25:38.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Vaardigheden zijn een belangrijk onderdeel van die standaard. 01:25:38.910 --> 01:25:43.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zeg ik dan weer tegen mevrouw Tielen. 01:25:45.880 --> 01:25:52.150 align:middle line:82% position:46% size:100% De arbeidsmarkt van vandaag vraagt om wendbaarheid — ja, daar heb je dat woord — en dus om een leven 01:25:52.150 --> 01:25:54.300 align:middle line:82% position:46% size:100% lang investeren in je skills. 01:25:54.300 --> 01:26:00.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Veel Nederlanders doen dat en leren door, of ontwikkelen nieuwe talenten, zodat ze inzetbaar 01:26:00.900 --> 01:26:03.490 align:middle line:82% position:46% size:100% blijven op de veranderende arbeidsmarkt. 01:26:03.620 --> 01:26:08.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet stimuleert dit, onder andere door het STAP-budget en door Nederland leert door. 01:26:08.710 --> 01:26:14.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Elke Nederlander kan daar gebruik van maken, of je nu zelfstandige, werkzoekende of werknemer bent. 01:26:14.520 --> 01:26:19.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast worden met de subsidieregeling SLIM werkgevers in het mkb ondersteund bij 01:26:19.590 --> 01:26:20.720 align:middle line:82% position:46% size:100% het investeren in de leercultuur. 01:26:20.720 --> 01:26:25.150 align:middle line:82% position:46% size:100% De regionale mobiliteitsteams zijn voor hulp bij het vinden van een nieuwe baan. 01:26:26.520 --> 01:26:31.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Onder anderen het Kamerlid Maatoug vroeg daarnaar. 01:26:31.600 --> 01:26:36.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze vroeg ook of ik bereid ben ervoor te zorgen dat alle mensen gebruik kunnen maken van deze teams. 01:26:36.510 --> 01:26:39.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Zoals gezegd, wil ik de krapte op de arbeidsmarkt benutten. 01:26:39.670 --> 01:26:44.970 align:middle line:82% position:46% size:100% De regionale mobiliteitsteams werken volgens het principe van "no wrong door". 01:26:48.870 --> 01:26:50.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een principe waardoor iedereen, alle werkzoekenden, er terecht kunnen voor aanvullende 01:26:50.410 --> 01:26:52.670 align:middle line:82% position:46% size:100% dienstverlening, waaronder loopbaanbegeleiding. 01:26:52.670 --> 01:26:58.930 align:middle line:82% position:46% size:100% De regionale mobiliteitsteams zullen tot en met eind 2022 hun dienstverlening aanbieden. 01:26:58.930 --> 01:27:02.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Het aanvullende budget dat we daarvoor hebben uitgetrokken, hebben we specifiek in het oog 01:27:02.410 --> 01:27:12.410 align:middle line:82% position:46% size:100% voor die groep mensen die als gevolg van de coronacrisis in de problemen komt. 01:27:13.460 --> 01:27:21.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Palland vroeg mij om de positie van de SBB te borgen binnen de regionale mobiliteitsteams. 01:27:21.110 --> 01:27:24.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven. 01:27:24.580 --> 01:27:29.860 align:middle line:82% position:46% size:100% De regionale mobiliteitsteams maken al wel gebruik van de expertise en de dienstverlening van de SBB. 01:27:29.860 --> 01:27:34.400 align:middle line:82% position:46% size:100% De SBB verzorgt natuurlijk die kennis van het aanbod van de leerbanen voor werkzoekenden 01:27:34.400 --> 01:27:38.470 align:middle line:82% position:46% size:100% en werkenden, gelukkig ook steeds meer voor mensen die al ietsje ouder zijn. 01:27:38.470 --> 01:27:40.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Je bent nooit te oud om te leren. 01:27:40.630 --> 01:27:46.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Leerbanen zijn daarom een goed onderdeel van de om- en bijscholing, ook via praktijkplekken die we via 01:27:46.040 --> 01:27:51.890 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeentes nog weer onder aandacht brengen en die de regionale mobiliteitsteams ook aanbieden. 01:27:51.890 --> 01:27:57.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Het structureel borgen van die mobiliteitsteams en de positie van de SBB, vind ik een interessant idee. 01:27:57.590 --> 01:28:01.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat best kansen heeft. 01:28:01.400 --> 01:28:05.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk wel dat we dat moeten bekijken en dat het een integraal onderdeel moet zijn van de aanpak voor 01:28:05.920 --> 01:28:11.810 align:middle line:82% position:46% size:100% scholing en van Leven Lang Ontwikkelen en de stappen daarnaartoe, die aan een nieuw kabinet zijn. 01:28:11.810 --> 01:28:16.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als het aan mij ligt, vinden we een mogelijkheid om op die weg door te denken. 01:28:16.780 --> 01:28:21.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Sowieso staan die regionale mobiliteitsteams hoog op mijn verlanglijst. 01:28:23.170 --> 01:28:29.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Tielen vroeg mij de regie te pakken, zodat vaardigheden onderdeel worden van werving 01:28:29.740 --> 01:28:32.510 align:middle line:82% position:46% size:100% en selectie en opleidingsmodules. 01:28:32.510 --> 01:28:35.570 align:middle line:82% position:46% size:100% In reactie daarop antwoord ik volmondig "ja". 01:28:35.570 --> 01:28:37.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet pakt de regie. 01:28:37.020 --> 01:28:42.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doen we met de ontwikkeling van een nationale skillstaal CompetentNL door het UWV en met het 01:28:42.360 --> 01:28:45.000 align:middle line:82% position:46% size:100% dashboard Skills en beroepen van het UWV. 01:28:45.000 --> 01:28:52.750 align:middle line:82% position:46% size:100% We maken ook inzichtelijk welke vaardigheden per beroep en per diploma nodig zijn, ook in de landelijke 01:28:52.750 --> 01:28:59.630 align:middle line:82% position:46% size:100% standaard van matchinggegevens die ik net noemde richting de heer De Kort. 01:28:59.630 --> 01:29:01.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Palland vroeg mij ook om te reageren op de motie-Amhaouch, ingediend bij de begroting van EZK. 01:29:01.910 --> 01:29:05.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze motie gaat meer specifiek over de tekorten in de technische sector. 01:29:06.070 --> 01:29:10.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu de economie zich herstelt, lopen de tekorten zeker daar verder op. 01:29:10.500 --> 01:29:15.530 align:middle line:82% position:46% size:100% De motie verzoekt om een analyse van de effectiviteit van de verschillende initiatieven om tekorten in de 01:29:15.530 --> 01:29:17.920 align:middle line:82% position:46% size:100% technische sector structureel op te lossen. 01:29:17.920 --> 01:29:24.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet zal in het eerste kwartaal van 2022 daarop terugkomen, zeg ik tegen mevrouw Palland. 01:29:25.010 --> 01:29:28.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik onderzoek samen met de collega's van OCW en EZK wat er nodig is. 01:29:28.790 --> 01:29:33.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is in de afgelopen periode geïnvesteerd in van werk naar werk en Leven Lang Ontwikkelen. 01:29:33.280 --> 01:29:37.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Werkt dat nou voldoende en wat is er eventueel extra nodig? 01:29:37.280 --> 01:29:37.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zullen we daarin meenemen. 01:29:37.300 --> 01:29:42.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan u beloven dat dat onderzoek, inclusief de kabinetsreactie, in ieder 01:29:42.530 --> 01:29:44.550 align:middle line:82% position:46% size:100% geval voor de zomer bij u is. 01:29:46.500 --> 01:29:56.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kom ik op de vragen van de heer De Jong — van D66 — over de kinderopvang. 01:29:56.590 --> 01:30:00.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zie al iemand verschrikt opkijken, maar daar heb ik de heer De Jong van de PVV niet over gehoord. 01:30:00.500 --> 01:30:02.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de heer De Jong van D66 wel. 01:30:02.760 --> 01:30:07.510 align:middle line:82% position:46% size:100% In de kinderopvang is sprake van een personeelstekort en hoge werkdruk. 01:30:07.520 --> 01:30:11.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Hierdoor ontstaan wachtlijsten en moeten groepen soms ook sluiten. 01:30:11.670 --> 01:30:15.280 align:middle line:82% position:46% size:100% In deze moeilijke tijd levert dat een dubbel probleem op, zeg ik tegen mevrouw Van Beukering. 01:30:15.280 --> 01:30:21.040 align:middle line:82% position:46% size:100% In overleg met de sector heb ik daarom tot een aantal stappen besloten. 01:30:21.040 --> 01:30:26.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Om de instroom van nieuwe professionals te bevorderen, heb ik de mogelijkheid om medewerkers in opleiding 01:30:26.710 --> 01:30:31.290 align:middle line:82% position:46% size:100% in te zetten, tijdelijk verruimd van maximaal een derde naar de helft. 01:30:31.290 --> 01:30:37.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook is met VNG en de GGD afgesproken dat zij bij toezicht en handhaving rekening houden met 01:30:37.540 --> 01:30:40.670 align:middle line:82% position:46% size:100% situaties door personeelstekorten. 01:30:40.760 --> 01:30:43.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat betekent dat in de praktijk? 01:30:43.620 --> 01:30:50.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er door overmacht in de ochtend iemand ziek is, dan heb je een plan liggen wat 01:30:50.490 --> 01:30:52.230 align:middle line:82% position:46% size:100% je in geval van overmacht doet. 01:30:52.230 --> 01:30:55.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo'n plan wordt samen met ouders opgesteld, in de oudercommissie. 01:30:57.100 --> 01:31:01.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem als voorbeeld het vastegezichtencriterium, dat een belangrijk element is. 01:31:01.260 --> 01:31:07.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Als de keuze is "net niet helemaal het vaste gezicht" of "de hele groep naar huis", geven we de mogelijkheid 01:31:07.720 --> 01:31:10.680 align:middle line:82% position:46% size:100% om daar zelf invulling aan te geven. 01:31:10.840 --> 01:31:14.360 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen dat tijdelijk en natuurlijk met behoud van kwaliteit. 01:31:14.360 --> 01:31:19.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast kijken we bijvoorbeeld ook naar de mogelijkheid om een uurtje extra te werken. 01:31:19.010 --> 01:31:24.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Als dat kan, gaan we dat ook extra aanmoedigen. 01:31:24.400 --> 01:31:29.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk kijken we ook niet alleen wat we nu kunnen doen, maar ook wat we op de lange termijn kunnen doen. 01:31:29.720 --> 01:31:35.280 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn nu al intensief bezig met de evaluatie van de wet en kijken daarbij naar de effecten 01:31:35.280 --> 01:31:37.400 align:middle line:82% position:46% size:100% van de kwaliteitsregels op de werkdruk. 01:31:37.510 --> 01:31:42.950 align:middle line:82% position:46% size:100% We werken ook met de sector aan het nog aantrekkelijker maken van het werk an sich. 01:31:43.070 --> 01:31:47.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Die oproep doen de bonden ook weleens. 01:31:47.770 --> 01:31:50.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is niet alleen iets van de overheid, maar nadrukkelijk ook van de partijen die 01:31:51.170 --> 01:31:52.820 align:middle line:82% position:46% size:100% een kinderdagverblijf hebben. 01:31:53.530 --> 01:32:00.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast willen we meer inzetten op de combinatiebanen om de soms kleine 01:32:00.290 --> 01:32:02.310 align:middle line:82% position:46% size:100% deeltijdcontracten tegen te gaan. 01:32:02.310 --> 01:32:08.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo kun je door de combinatie van een bso en een kinderdagverblijf tot een groter contract komen. 01:32:08.530 --> 01:32:12.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Specifiek vroeg de heer De Jong nog wat er nodig is om de arbeidsmarktcampagne Kinderopvang dankzij 01:32:12.660 --> 01:32:17.100 align:middle line:82% position:46% size:100% jou voor 2022 door te zetten. 01:32:17.100 --> 01:32:19.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Die campagne is een initiatief van de sector. 01:32:19.350 --> 01:32:22.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Het ministerie van Sociale Zaken heeft daarvoor in 2020 en 2021 subsidie verstrekt. 01:32:22.020 --> 01:32:32.020 align:middle line:82% position:46% size:100% In 2022 is het eerst aan sociale partners om een keuze te maken of ze die campagne willen doorzetten. 01:32:35.670 --> 01:32:39.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dan kan ik even naar het blok armoede en schulden gaan. 01:32:39.970 --> 01:32:47.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar voordat u dat doet, heeft de heer De Kort een vraag. 01:32:50.640 --> 01:32:57.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Uit de schriftelijke antwoorden begrijp ik dat de buigmiddelen voor gemeenten, zoals we dat 01:32:57.150 --> 01:32:59.760 align:middle line:82% position:46% size:100% dan noemen, al heel uitdagend zijn. 01:33:00.060 --> 01:33:05.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er zijn toch nog steeds gemeenten die niet meer investeren en geen persoonlijke aandacht meer hebben 01:33:05.890 --> 01:33:10.630 align:middle line:82% position:46% size:100% voor mensen die langdurig in de bijstand zitten en toch naar werk begeleid moeten worden. 01:33:11.330 --> 01:33:16.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat de VVD betreft kunnen we dat ook niet accepteren en moet daarin geïnvesteerd worden. 01:33:16.220 --> 01:33:22.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris wel bereid om te kijken naar die gemeenten die ondermaats presteren en vooral 01:33:22.980 --> 01:33:27.620 align:middle line:82% position:46% size:100% de goede voorbeelden, zoals de gemeenten Maastricht, Den Bosch en Hollands Kroon, te gebruiken om die 01:33:28.990 --> 01:33:33.110 align:middle line:82% position:46% size:100% gemeenten aan te moedigen om mensen vanuit de bijstand naar werk te begeleiden, met name de 01:33:33.110 --> 01:33:34.950 align:middle line:82% position:46% size:100% langdurig bijstandsgerechtigden? 01:33:34.950 --> 01:33:43.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe zorgen we nou dat al die gemeenten het maximale eruit halen om mensen aan het werk te halen? 01:33:43.420 --> 01:33:46.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook precies de oproep die ik doe, niet alleen aan gemeenten, maar vooral 01:33:46.850 --> 01:33:48.220 align:middle line:82% position:46% size:100% aan Nederland, aan iedereen. 01:33:48.220 --> 01:33:52.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een morele oproep: help elkaar aan de slag. 01:33:52.390 --> 01:33:56.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Er staan halve terrassen leeg, op sommige plekken. 01:33:56.180 --> 01:34:00.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn echt veel mensen nodig en er staan heel veel mensen aan de kant. 01:34:00.080 --> 01:34:04.180 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten allemaal helpen om dat te doen en om het bij elkaar te krijgen, gemeenten ook. 01:34:04.910 --> 01:34:11.310 align:middle line:82% position:46% size:100% In het plan waar we mee bezig zijn, waarover ook in de brief over het steunpakket is gesproken, is 01:34:11.310 --> 01:34:13.000 align:middle line:82% position:46% size:100% hiervoor 40 miljoen beschikbaar gesteld. 01:34:13.940 --> 01:34:19.700 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan dat budget heel specifiek inzetten waar gemeentes extra inspanningen doen of extra 01:34:19.700 --> 01:34:29.630 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijkheden nodig hebben, dus aan de positieve kant, om dit nog beter te doen en nog meer 01:34:29.630 --> 01:34:31.370 align:middle line:82% position:46% size:100% vaart te laten krijgen. 01:34:31.490 --> 01:34:36.160 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Kort vraagt eigenlijk aan de andere kant: moeten we niet systematisch kijken 01:34:36.160 --> 01:34:39.630 align:middle line:82% position:46% size:100% naar de buigmiddelen en of daar de goede prikkels en balans in zitten? 01:34:39.630 --> 01:34:42.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat op zich een goeie exercitie. 01:34:42.360 --> 01:34:46.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat je dat mee moet nemen in überhaupt een exercitie over wat we gaan verbeteren 01:34:46.480 --> 01:34:48.080 align:middle line:82% position:46% size:100% aan de Participatiewet. 01:34:48.080 --> 01:34:54.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit zou op een lijstje moeten staan voor een nieuw kabinet, dat weer invulling moet 01:34:54.070 --> 01:34:55.830 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan geven aan de Participatiewet. 01:34:56.970 --> 01:35:02.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot. Het deel over de buigmiddelen is me wel duidelijk geworden uit het antwoord. 01:35:02.510 --> 01:35:06.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Het aanmoedigen van de goede gemeenten is mooi, maar daar maak ik me niet zoveel zorgen over. 01:35:06.240 --> 01:35:09.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat me juist om die 10% die gewoon niks meer doet. 01:35:09.560 --> 01:35:15.100 align:middle line:82% position:46% size:100% We mogen niet accepteren dat er gemeenten zijn die niet meer investeren in die doelgroep. 01:35:15.100 --> 01:35:21.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil juist op de gemeenten die er niks mee doen een extra inzet zien vanuit het kabinet. 01:35:22.560 --> 01:35:32.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u toezeggen om dat te inventariseren en daarmee in gesprek te gaan, bijvoorbeeld via de VNG? 01:35:32.070 --> 01:35:32.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan heel veel toezeggen. 01:35:32.980 --> 01:35:36.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zit even te kijken wat er gebeurt als ik hier ja op zeg. 01:35:36.610 --> 01:35:38.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou een gesprek worden met gemeenten. 01:35:38.450 --> 01:35:39.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben we al regelmatig. 01:35:39.010 --> 01:35:41.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar kan ik dit dus op de agenda zetten. 01:35:41.490 --> 01:35:43.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Krapte hebben we daar al besproken. 01:35:43.120 --> 01:35:45.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit gaat specifiek over 10% van de gemeenten. 01:35:45.750 --> 01:35:54.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan moet ik hun vragen wat zij nog meer of beter gaan doen, of in ieder geval om een verklaring. 01:35:54.050 --> 01:36:00.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat ik het zo doen: ik neem dat thema mee in de gesprekken die ik heb met de gemeenten over krapte 01:36:00.800 --> 01:36:05.790 align:middle line:82% position:46% size:100% op de arbeidsmarkt, en ook over de uitwerking van de plannen waaraan we nog met hen werken. 01:36:05.790 --> 01:36:12.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dan dit thema daarbij ter sprake brengen, om hun te vragen hoe zij dat zien en welke stappen zij 01:36:12.610 --> 01:36:15.870 align:middle line:82% position:46% size:100% binnen gemeenten nog als mogelijkheid zien. 01:36:15.870 --> 01:36:15.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Oké. 01:36:18.070 --> 01:36:19.080 align:middle line:82% position:46% size:100% U gaat verder met ... 01:36:19.080 --> 01:36:21.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Armoede en schulden. 01:36:23.700 --> 01:36:29.100 align:middle line:82% position:46% size:100% We komen later op de koopkracht. 01:36:29.100 --> 01:36:31.700 align:middle line:82% position:46% size:100% gebied van armoede en schulden. 01:36:31.700 --> 01:36:35.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Het kabinet wil mensen met beginnende geldzorgen, met name uit kwetsbare groepen, 01:36:35.560 --> 01:36:38.680 align:middle line:82% position:46% size:100% vroegtijdig in beeld krijgen en ondersteuning bieden. 01:36:38.680 --> 01:36:43.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland heeft een uitgebreid netwerk aan schuldhulpverlening. 01:36:43.000 --> 01:36:50.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is heel belangrijk, zeker in deze coronatijd waarin ook nieuwe groepen, zoals 01:36:50.010 --> 01:36:52.490 align:middle line:82% position:46% size:100% ondernemers, moeten worden geholpen. 01:36:52.580 --> 01:36:58.240 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Ceder vroeg hoe ik tegen een landelijk dashboard aankijk met effectieve routes 01:36:58.240 --> 01:37:00.060 align:middle line:82% position:46% size:100% voor schuldhulpverlening. 01:37:01.800 --> 01:37:05.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop niet dat hij weer over monisme begint, maar ik vind een landelijk dashboard een interessant idee. 01:37:05.640 --> 01:37:15.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil graag toezeggen dat ik dit zal bespreken met bestaande initiatieven, waaronder het programma 01:37:15.520 --> 01:37:19.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Schouders eronder en de Nederlandse Schuldhulproute. 01:37:19.630 --> 01:37:27.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kan zo zijn dat kennis voor een deel al aanwezig is, maar dat informatie over effectieve routes 01:37:27.200 --> 01:37:31.130 align:middle line:82% position:46% size:100% in de aanpak van schuldhulpverlening beter over het voetlicht gebracht kan worden. 01:37:31.130 --> 01:37:35.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb zelf bij een bezoek aan Schuldhulpmaatje in Utrecht hun dashboard gezien. 01:37:35.170 --> 01:37:36.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn dus goede initiatieven met dashboards. 01:37:36.350 --> 01:37:43.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vond het heel mooi om te zien dat het daar bijvoorbeeld wordt gelinkt aan Humanitas en andere 01:37:43.400 --> 01:37:47.910 align:middle line:82% position:46% size:100% organisaties die voelsprieten hebben, bijvoorbeeld op de voetbalclub als je denkt: is dat iemand die 01:37:47.910 --> 01:37:48.990 align:middle line:82% position:46% size:100% misschien hulp nodig heeft? 01:37:50.040 --> 01:37:51.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het is natuurlijk geen kliklijn. 01:37:51.340 --> 01:37:53.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een ondersteuningsmogelijkheid. 01:37:53.620 --> 01:37:57.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Het dashboard laat ook zien op welke plekken dat misschien het meeste nodig is. 01:37:57.020 --> 01:37:59.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vond het mooi om dat daar te zien. 01:37:59.720 --> 01:38:06.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het idee interessant en we gaan kijken hoe we dat verder kunnen helpen. 01:38:06.960 --> 01:38:13.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. De heer Ceder vroeg ook mijn reactie op de initiatiefwet om voor 2030 de armoede 01:38:13.340 --> 01:38:14.870 align:middle line:82% position:46% size:100% onder kinderen te halveren. 01:38:14.970 --> 01:38:19.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat ook om kinderen die mogelijk niet de juiste papieren hebben. 01:38:19.520 --> 01:38:24.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kabinet zal een standpunt innemen over die initiatiefwet op het moment dat 01:38:24.870 --> 01:38:28.740 align:middle line:82% position:46% size:100% de Kamer deze gaat behandelen. 01:38:28.740 --> 01:38:35.060 align:middle line:82% position:46% size:100% In de brief over de eerste rapportage ambities kinderarmoede staat ook beschreven wat er in onze ogen 01:38:35.060 --> 01:38:37.940 align:middle line:82% position:46% size:100% nodig is om armoede onder kinderen te bestrijden. 01:38:37.940 --> 01:38:42.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een groep kinderen die zonder verblijfsrecht in Nederland opgroeit. 01:38:42.420 --> 01:38:44.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb geen cijfers over het aantal kinderen. 01:38:44.660 --> 01:38:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% In de Koppelingswet kan niet worden gedifferentieerd als oplossing voor kinderarmoede. 01:38:49.620 --> 01:38:54.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Ouders moeten voor de aanvraag van een sociale voorziening of toeslag rechtmatig 01:38:54.820 --> 01:38:56.640 align:middle line:82% position:46% size:100% in Nederland verblijven. 01:38:58.740 --> 01:39:00.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dat over het thema armoede en schulden. 01:39:00.620 --> 01:39:04.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kan ik naar arbeidsmarktdiscriminatie en integratie. 01:39:04.660 --> 01:39:06.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er zijn vragen. 01:39:06.120 --> 01:39:07.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Kat. 01:39:09.550 --> 01:39:11.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, ik heb inderdaad een vraag aan de staatssecretaris. 01:39:11.440 --> 01:39:18.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had in de eerste termijn namens D66 aangegeven dat we een rol zien voor wijziging geldzaken 01:39:18.330 --> 01:39:20.140 align:middle line:82% position:46% size:100% als het gaat om vroegsignalering. 01:39:20.350 --> 01:39:27.490 align:middle line:82% position:46% size:100% In de beantwoording las ik dat de staatssecretaris daar extra aandacht voor gaat vragen maar in mijn 01:39:27.490 --> 01:39:36.710 align:middle line:82% position:46% size:100% verhaal had ik het ook over jongeren en hun financiële educatie en over het steeds meer zelfredzaam worden 01:39:36.710 --> 01:39:38.090 align:middle line:82% position:46% size:100% op financieel vlak van deze groep. 01:39:38.130 --> 01:39:43.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunt u dat daarin ook opnemen? 01:39:43.630 --> 01:39:45.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, ik snap die vraag. 01:39:45.060 --> 01:39:45.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan hebben we daar misschien een kleine verwarring over gehad. 01:39:45.560 --> 01:39:52.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij dachten dat we goed aan het helpen waren om het inderdaad mee te nemen in de wijziging geldzaken maar 01:39:52.380 --> 01:39:54.620 align:middle line:82% position:46% size:100% deze specificering zullen we er ook in meenemen. 01:39:54.620 --> 01:39:55.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een goed punt. 01:39:55.730 --> 01:39:56.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. 01:39:58.800 --> 01:40:01.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Anderen nog op dit onderwerp? 01:40:01.930 --> 01:40:03.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk even naar de leden. 01:40:04.480 --> 01:40:09.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Niet? Dan gaat u verder met arbeidsmarktdiscriminatie. 01:40:09.340 --> 01:40:12.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, en integratie zit daar ook bij. 01:40:12.410 --> 01:40:20.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zit even in één blok, omdat we daar vorige week een apart WGO aan hebben gewijd. 01:40:20.410 --> 01:40:27.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook in de eerste termijn is het onderwerp aan de orde geweest en van verschillende kanten belicht. 01:40:27.420 --> 01:40:32.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Vorige week hebben we het al over verschillende aspecten gehad in het WGO, zoals het 01:40:32.090 --> 01:40:35.250 align:middle line:82% position:46% size:100% inburgeringsstelsel, problematisch gedrag en weerbaarheid van de democratie. 01:40:35.250 --> 01:40:41.200 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben daar toen ook geconstateerd dat er nog genoeg werk te doen is. 01:40:41.630 --> 01:40:45.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heeft iedereen zijn eigen beeld bij maar op een aantal punten hadden we daar 01:40:45.160 --> 01:40:45.920 align:middle line:82% position:46% size:100% ook echt wel een gedeeld beeld bij. 01:40:45.920 --> 01:40:50.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Het nieuwe inburgeringsstelsel moet zich namelijk zo meteen in de praktijk bewijzen. 01:40:50.840 --> 01:40:56.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Het verstevigen van de weerbaarheid van onze samenleving is ook een kwestie van lange adem en vergt 01:40:56.030 --> 01:40:58.510 align:middle line:82% position:46% size:100% ook dat we elke keer weer een stap voor zijn. 01:40:58.550 --> 01:41:03.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Hetzelfde geldt voor het streven naar een samenleving met gelijke kansen waarin iedereen meedoet. 01:41:03.120 --> 01:41:07.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook zaak om die waardevolle lessen van de afgelopen tijd mee te nemen naar 01:41:07.790 --> 01:41:08.820 align:middle line:82% position:46% size:100% de aankomende periode. 01:41:08.820 --> 01:41:13.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Veel collega's zeiden dat vorige week ook en ondertussen zorgen we er ook voor 01:41:13.010 --> 01:41:14.470 align:middle line:82% position:46% size:100% dat dit in gang gezet wordt. 01:41:14.470 --> 01:41:23.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn toen oproepen gedaan over de ondertussengroep, taaldocenten, zelfbeschikking 01:41:23.640 --> 01:41:25.430 align:middle line:82% position:46% size:100% en het programma Meedoen. 01:41:25.430 --> 01:41:32.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is veel over gewisseld en in de schriftelijke beantwoording hebben we ons best gedaan om de 01:41:32.600 --> 01:41:35.120 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen hierover te beantwoorden. 01:41:35.330 --> 01:41:41.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit was het eind van het blokje, voorzitter. 01:41:43.920 --> 01:41:45.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan zijn er vragen. 01:41:45.130 --> 01:41:45.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat dacht ik al. 01:41:45.910 --> 01:41:53.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was wel een heel snel rondje. 01:41:53.620 --> 01:41:55.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk hebben we het er vorige week over gehad. 01:41:55.650 --> 01:42:03.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen, in de afgelopen vier jaar is het er amper over gegaan omdat de minister op 01:42:03.120 --> 01:42:05.130 align:middle line:82% position:46% size:100% dit onderwerp gewoon afwezig is. 01:42:05.130 --> 01:42:07.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb hem ook de onzichtbare minister genoemd. 01:42:07.080 --> 01:42:09.170 align:middle line:82% position:46% size:100% En vandaag is die weer afwezig. 01:42:09.170 --> 01:42:13.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp natuurlijk dat hij met de formatie bezig is, ook al duurt het allemaal heel lang. 01:42:13.310 --> 01:42:18.160 align:middle line:82% position:46% size:100% We hopen dan maar dat het ergens in 2029 is afgerond, met dit tempo. 01:42:21.500 --> 01:42:27.640 align:middle line:82% position:46% size:100% In mijn eerste termijn heb ik heel duidelijk aan de staatsecretaris gevraagd of hij klip-en-klaar wil 01:42:27.640 --> 01:42:37.640 align:middle line:82% position:46% size:100% staan voor de vrijheid van meningsuiting maar vooral tegen het cancelen van mensen met een bepaalde mening. 01:42:39.300 --> 01:42:44.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Cancelen is Engels, ik heb het zelf uitvlakken genoemd, sociaal en economisch uitvlakken, 01:42:44.930 --> 01:42:46.860 align:middle line:82% position:46% size:100% want dat is wat cancelen betekent. 01:42:47.450 --> 01:42:57.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris hier mijn vraag beantwoorden of hij gewoon aan iedereen in Nederland, aan alle 01:43:03.240 --> 01:43:10.060 align:middle line:82% position:46% size:100% bedrijven, alle instellingen en misschien zelfs wel alle partijen de oproep wil doen om te stoppen met dat 01:43:10.060 --> 01:43:16.560 align:middle line:82% position:46% size:100% gedrag van het sociaal en economisch uitvlakken? 01:43:16.560 --> 01:43:20.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik noem bijvoorbeeld de familie Meiland of een paar dames uit die familie die een mening hebben over 01:43:20.510 --> 01:43:27.660 align:middle line:82% position:46% size:100% een hoofddoek en bedrijven vervolgens de samenwerking met hen stoppen vanwege die mening. 01:43:30.620 --> 01:43:35.730 align:middle line:82% position:46% size:100% In de schriftelijke beantwoording probeert de staatssecretaris de kool en de geit 01:43:35.730 --> 01:43:37.880 align:middle line:82% position:46% size:100% te sparen maar dat gaat niet. 01:43:37.880 --> 01:43:43.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat de staatssecretaris hier die oproep doen en gaat hij nu klip-en-klaar tegen heel Nederland 01:43:43.900 --> 01:43:49.160 align:middle line:82% position:46% size:100% zeggen: stop met het uitvlakken vanwege een mening over bijvoorbeeld een hoofddoek? 01:43:51.560 --> 01:44:00.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb niet de indruk dat ik de koe en de geit daarin wilde sparen. 01:44:04.270 --> 01:44:09.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik onderken die vrijheid en het belang daarvan. 01:44:09.020 --> 01:44:12.430 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben in Nederland natuurlijk wel dezelfde grondregels, ongeacht 01:44:12.430 --> 01:44:15.220 align:middle line:82% position:46% size:100% geloofsovertuiging of levensovertuiging. 01:44:15.220 --> 01:44:21.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De vrijheid van meningsuiting en daar vorm aan geven is zo'n groot goed dat we die met 01:44:21.690 --> 01:44:23.850 align:middle line:82% position:46% size:100% z'n allen heel belangrijk vinden. 01:44:23.850 --> 01:44:28.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus in die zin bevestig ik het, behalve in deze specifieke casus die de heer De Graaf noemt, los 01:44:28.270 --> 01:44:30.450 align:middle line:82% position:46% size:100% van het feit dat het een specifieke casus is. 01:44:30.450 --> 01:44:36.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan natuurlijk niet door de muren kijken van een kamer waarin mensen een contract met elkaar sluiten 01:44:36.120 --> 01:44:38.100 align:middle line:82% position:46% size:100% of afspraken maken over hun samenwerking. 01:44:38.100 --> 01:44:42.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is in deze situatie gebeurd. 01:44:42.850 --> 01:44:47.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zit ik natuurlijk niet bij, dus ik kan niet bekijken wat voor afspraken daar gemaakt worden, 01:44:47.470 --> 01:44:48.500 align:middle line:82% position:46% size:100% want dat is een private overeenkomst. 01:44:48.500 --> 01:44:51.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is maar goed ook dat ik daar niet kan kijken. 01:44:51.230 --> 01:44:58.720 align:middle line:82% position:46% size:100% In algemene zin moet die vrijheid buiten kijf staan, ook wat je vindt; dat kan je in Nederland zeggen. 01:44:58.720 --> 01:45:04.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Natuurlijk hebben we al onze normen en omgangsvormen en natuurlijk geldt de Grondwet voor iedereen. 01:45:04.390 --> 01:45:05.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarvan zijn de grondregels gelijk. 01:45:05.760 --> 01:45:15.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar die ruimte is er, en die verdedigen we ook met elkaar. 01:45:16.920 --> 01:45:20.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Was de staatssecretaris hiermee ook aan het einde gekomen van het blokje arbeidsdiscriminatie? 01:45:20.540 --> 01:45:22.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. Ik snap de vraag. 01:45:24.370 --> 01:45:27.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben het zo goed mogelijk juist in de schriftelijke set proberen te beantwoorden. 01:45:27.900 --> 01:45:29.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als daar een vraag over is, dan is het denk ik handig om die direct te stellen. 01:45:29.800 --> 01:45:36.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Klopt. Ik vroeg het om even zeker te stellen dat de staatssecretaris niet nog een beantwoording 01:45:36.590 --> 01:45:37.820 align:middle line:82% position:46% size:100% zou hebben; dat weten we nu. 01:45:37.820 --> 01:45:39.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan inderdaad een vraag. 01:45:39.520 --> 01:45:43.520 align:middle line:82% position:46% size:100% In de schriftelijke beantwoording geeft de staatssecretaris aan, naar aanleiding van de 01:45:43.520 --> 01:45:49.770 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag die ik gesteld heb of de bestrijding van discriminatie expliciet genoemd wordt in de Arbowet, 01:45:49.770 --> 01:45:52.020 align:middle line:82% position:46% size:100% dat dat het geval zou zijn. 01:45:52.180 --> 01:45:59.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu lees ik dat er niet in, dus ik vroeg me af of de staatssecretaris bereid zou zijn om zijn antwoord 01:45:59.200 --> 01:46:01.380 align:middle line:82% position:46% size:100% even toe te lichten, hoe hij dat erin leest. 01:46:03.670 --> 01:46:13.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Goeie vraag. Het is onderdeel van psa, de psychosociale arbeidsbelasting; dat zei de 01:46:13.660 --> 01:46:14.850 align:middle line:82% position:46% size:100% heer Van Baarle ook in het debat. 01:46:14.850 --> 01:46:19.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat we dan misschien niet meteen denken aan arbeidsmarktdiscriminatie. 01:46:19.710 --> 01:46:25.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is er wel onderdeel van en het staat ook als zodanig daaronder gegroepeerd. 01:46:25.410 --> 01:46:30.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Eigenlijk was het punt van de heer Van Baarle of dat nou genoeg en ook duidelijk genoeg is en 01:46:30.040 --> 01:46:35.280 align:middle line:82% position:46% size:100% of dat ook voldoende helpt om wat we er met z'n allen mee bedoelen ook te voorkomen. 01:46:35.470 --> 01:46:36.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarover twee dingen. 01:46:39.560 --> 01:46:46.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Überhaupt is de hele discussie over psychosociale arbeidsbelasting — dat is even iets verder 01:46:46.230 --> 01:46:47.710 align:middle line:82% position:46% size:100% dan discriminatie — in beweging. 01:46:47.710 --> 01:46:49.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Uw Kamer heeft daar voorstellen over, over het recht op onbereikbaarheid. 01:46:49.570 --> 01:46:52.840 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben daar de Sociaal-Economische Raad op bevraagd. 01:46:53.020 --> 01:46:55.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus we zullen dat opnieuw tegen het licht gaan houden. 01:46:55.810 --> 01:47:03.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Ten tweede zouden we dan dus ook specifiek deze vraag daarin mee kunnen nemen: is dat 01:47:03.310 --> 01:47:08.540 align:middle line:82% position:46% size:100% nou voldoende duidelijk of zou het een eigenstandige vermelding moeten hebben? 01:47:08.560 --> 01:47:11.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan me voorstellen dat we dat meenemen. 01:47:11.550 --> 01:47:18.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou anders niet weten wat op dit moment in werkgevend Nederland de gevoelens zijn, of voldoende 01:47:18.680 --> 01:47:20.950 align:middle line:82% position:46% size:100% duidelijk is wat daaronder vermeld wordt of niet. 01:47:20.950 --> 01:47:22.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zouden we dan ook moeten checken. 01:47:22.810 --> 01:47:29.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat nemen we mee in de visie die we daarop gaan ontwikkelen de komende tijd. 01:47:29.300 --> 01:47:32.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat moet ik dan begrijpen als een toezegging. 01:47:32.500 --> 01:47:35.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ben ik wel benieuwd wanneer we daar wat van gaan zien. 01:47:35.910 --> 01:47:41.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer is de regering van plan om dat naar de Kamer te sturen hoe dat bezien wordt die 01:47:41.490 --> 01:47:41.930 align:middle line:82% position:46% size:100% psychosociale arbeidsbelasting? 01:47:41.930 --> 01:47:45.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Het advies van de Sociaal-Economische Raad komt in februari, denken wij. 01:47:45.840 --> 01:47:49.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarna komt er een visie van het kabinet daarop. 01:47:49.760 --> 01:47:51.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar neem ik dit punt dan in mee. 01:47:51.480 --> 01:47:54.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is mooi. 01:47:54.020 --> 01:47:56.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan dank ik u in ieder geval voor die toezegging. 01:47:56.820 --> 01:47:58.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan nog een vraag. 01:47:58.240 --> 01:48:04.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Het actieplan arbeidsmarktdiscriminatie, waar ik een vraag over gesteld heb, liep in de periode 01:48:05.050 --> 01:48:08.630 align:middle line:82% position:46% size:100% van 2018 tot en met 2021, dus dit jaar. 01:48:08.870 --> 01:48:13.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag was: wat wordt nou in de komende periode — we zitten natuurlijk op dit moment in een formatie, 01:48:13.660 --> 01:48:21.200 align:middle line:82% position:46% size:100% maar laten we proberen dat even weg te denken — nadat dat actieplan afloopt daarvan doorgezet? 01:48:23.970 --> 01:48:27.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn daar door het kabinet de afgelopen jaren allerlei acties op gezet. 01:48:27.900 --> 01:48:29.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor een deel is dat ook nog wetgeving die controversieel is verklaard. 01:48:29.220 --> 01:48:31.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat weet de heer Van Baarle. 01:48:31.780 --> 01:48:38.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we rapporteren wel elk jaar in de voortgangsbrief over die discriminatieaanpak, dus daarin staan 01:48:38.890 --> 01:48:40.260 align:middle line:82% position:46% size:100% wij juist stil bij de acties. 01:48:41.610 --> 01:48:46.940 align:middle line:82% position:46% size:100% In oktober hebben we ook een Nationaal Coördinator tegen Racisme en Discriminatie ingesteld. 01:48:46.940 --> 01:48:52.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heeft juist de opdracht om met een meerjarig nationaal actieprogramma te komen. 01:48:52.520 --> 01:48:58.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Je zou dus kunnen zeggen dat dat in het verlengde ligt van de stappen ervoor en dat we in de 01:48:58.150 --> 01:49:01.780 align:middle line:82% position:46% size:100% voortgangsbrief bewaken dat er ook verbinding zit. 01:49:02.170 --> 01:49:06.670 align:middle line:82% position:46% size:100% In die zin is het juist een intensivering van de aandacht hiervoor. 01:49:06.670 --> 01:49:14.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar moet ik het nou ook zo begrijpen dat het lopende beleid in het actieprogramma, dat tot dit jaar 01:49:14.150 --> 01:49:19.850 align:middle line:82% position:46% size:100% loopt — want het programma loopt tot 2021 — het volgende jaar ook wordt doorgezet? 01:49:21.650 --> 01:49:29.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Of dat zo scherp … We gaan over naar een andere aanpak met een Nationaal Coördinator. 01:49:29.210 --> 01:49:33.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heeft de opdracht om tot een meerjarig nationaal actieprogramma te komen. 01:49:33.680 --> 01:49:38.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zullen over 2021 rapporteren wat wij in 2021 hebben gedaan, maar dat zullen we in 2022 ook 01:49:38.470 --> 01:49:41.230 align:middle line:82% position:46% size:100% doen over wat we in 2022 hebben gedaan. 01:49:41.230 --> 01:49:48.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Als uw specifieke vraag is — zo proef ik het — of er nog een knelpunt zit in het continueren 01:49:48.700 --> 01:49:51.850 align:middle line:82% position:46% size:100% van de inzet op het thema en of ik een eventueel knelpunt wil aanpakken, dan kan ik zeggen dat 01:49:51.850 --> 01:49:52.020 align:middle line:82% position:46% size:100% ik ga kijken of er een knelpunt zit. 01:49:52.020 --> 01:50:00.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou dat kunnen meenemen in de tweede termijn, maar we kunnen het ook afzonderlijk doen. 01:50:00.350 --> 01:50:05.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn beeld is dat daar geen knelpunt is, maar als dat zo is, moeten we dat onderkennen en oplossen. 01:50:08.110 --> 01:50:12.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. Er is nog een vraag, van mevrouw Palland. 01:50:14.910 --> 01:50:19.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vrees dat dit eigenlijk tot het vorige blokje behoorde. 01:50:19.170 --> 01:50:22.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat nog even om arbeidsmigratie of arbeidsmigranten. 01:50:22.970 --> 01:50:25.650 align:middle line:82% position:46% size:100% We hadden daar vragen over gesteld. 01:50:25.650 --> 01:50:29.130 align:middle line:82% position:46% size:100% We sturen daar natuurlijk op via de arbeidsmarkttoets. 01:50:29.130 --> 01:50:34.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de schriftelijke beantwoording gelezen. 01:50:34.000 --> 01:50:35.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had ook gevraagd naar de koppeling. 01:50:35.960 --> 01:50:40.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe sturen we daar nog meer op, ook gelet op het brede onderzoek dat we hebben gedaan naar bevolkingsgroei? 01:50:40.630 --> 01:50:48.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Een van de scenario's in dat brede rapport over bevolkingsgroei is gericht op arbeid. 01:50:48.170 --> 01:50:52.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou lees ik het antwoord en dan concludeert de staatssecretaris eigenlijk: het adresseren van 01:50:52.650 --> 01:50:57.880 align:middle line:82% position:46% size:100% de door het NIDI en het CBS geschetste demografische ontwikkelingen vraagt om een integrale en 01:50:57.880 --> 01:50:59.720 align:middle line:82% position:46% size:100% domeinoverstijgende aanpak. 01:50:59.900 --> 01:51:02.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Helemaal mee eens, maar de vraag is wat we ermee gaan doen. 01:51:03.330 --> 01:51:09.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat overstijgt inmiddels ook uw portefeuille een beetje, hoewel u over heel veel gaat. 01:51:09.150 --> 01:51:13.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Is het kabinet wel bezig met wat we nodig hebben, ook ten aanzien van de 01:51:13.700 --> 01:51:16.420 align:middle line:82% position:46% size:100% arbeidsmarktkrapte en arbeidsmigratie? 01:51:16.420 --> 01:51:19.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Heeft dit rapport daar ook een rol in? 01:51:19.620 --> 01:51:21.810 align:middle line:82% position:46% size:100% En hoe geven we vervolg aan dat rapport? 01:51:25.120 --> 01:51:28.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. Ik vind het ook een goede vraag. 01:51:28.020 --> 01:51:30.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ook veel aandacht voor geweest in de Kamer. 01:51:30.720 --> 01:51:33.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn ook moties ingediend bij de Algemene Politieke Beschouwingen. 01:51:33.550 --> 01:51:35.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen is er dat onderzoek geweest. 01:51:35.930 --> 01:51:38.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Het doel van het onderzoek was ook om met scenario's te komen. 01:51:38.460 --> 01:51:44.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is dus een opdracht die we nog met elkaar hebben. 01:51:44.120 --> 01:51:50.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Op basis van die opdracht heb ik het zo ervaren, ook bij de APB van dit jaar, dat er gevraagd is 01:51:50.460 --> 01:51:51.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vraagt u ook. 01:51:51.150 --> 01:51:57.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is toen een motie ingediend, gesteund door de Kamer, voor een staatscommissie over demografie. 01:51:57.800 --> 01:52:04.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zijn nu aan het uitwerken of en op welke manier we dat verder zouden kunnen brengen. 01:52:04.290 --> 01:52:04.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop de Kamer daar vrij snel over te kunnen informeren. 01:52:04.830 --> 01:52:08.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet niet of dat dit jaar nog lukt, maar anders begin volgend jaar. 01:52:08.510 --> 01:52:12.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het namelijk met u eens dat dit een belangrijk thema is. 01:52:12.880 --> 01:52:18.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zou ook zo mooi zijn als we niet alleen in het eigen hokje over specifieke deeltjes debatteren, dus 01:52:18.440 --> 01:52:23.980 align:middle line:82% position:46% size:100% alleen over asiel of alleen over arbeidsmigratie, maar dat we in het geheel bekijken wat voor land we over 01:52:23.980 --> 01:52:29.170 align:middle line:82% position:46% size:100% vijf of tien jaar zijn, hoeveel mensen er wonen, welke mensen dat zijn en wat dan bij dat land past. 01:52:29.170 --> 01:52:33.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn discussies die mogelijk ook kunnen helpen om polarisatie te overstijgen. 01:52:33.110 --> 01:52:35.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze kunnen overigens ook heel goed leiden tot polarisatie. 01:52:35.770 --> 01:52:39.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben we de afgelopen jaren gezien, maar het is juist het doel om dat te overstijgen. 01:52:39.550 --> 01:52:46.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik steun de oproep dus zeer en ik zie het ook als aanmoediging om er snelheid mee te maken. 01:52:46.470 --> 01:52:48.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Mooi. Het moet inderdaad ook nog een vervolg krijgen. 01:52:48.600 --> 01:52:53.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Gelet op het blokje inburgering waarbij u was beland, denk ik dat u het over de polarisatie heeft. 01:52:53.030 --> 01:52:58.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou het vooral ook willen zien in het kader van de arbeidsmarktkrapte. 01:52:58.070 --> 01:53:01.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is kwalitatief en kwantitatief van aard, maar is ook gewoon structureel. 01:53:01.600 --> 01:53:07.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe sturen we er nu goed genoeg op dat als er arbeidsmigranten naar Nederland komen, 01:53:07.400 --> 01:53:12.930 align:middle line:82% position:46% size:100% zij ook daadwerkelijk daar worden ingezet waar ze van toegevoegde waarde zijn en ook 01:53:12.930 --> 01:53:14.560 align:middle line:82% position:46% size:100% tijdelijk kunnen worden ingezet? 01:53:14.560 --> 01:53:20.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Het moet geen automatisme zijn om arbeidsmigranten naar hier te halen als er gaten vallen. 01:53:20.310 --> 01:53:25.510 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten ook investeren in de mensen die nu aan de kant staan en graag toegang tot onze 01:53:25.510 --> 01:53:28.570 align:middle line:82% position:46% size:100% arbeidsmarkt willen, maar daar een zetje en ondersteuning bij nodig hebben. 01:53:29.520 --> 01:53:36.230 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten de arbeidsmigratie zien in relatie tot waar onze arbeidsmarktkrapte zit. 01:53:37.180 --> 01:53:44.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, maar we zien dit natuurlijk ook in relatie tot vragen als: wat voor voorzieningen heeft 01:53:44.640 --> 01:53:48.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland, hoeveel woningen heeft Nederland, hoeveel spoorwegen hebben we? 01:53:48.520 --> 01:53:53.050 align:middle line:82% position:46% size:100% We ontvangen hier mensen, zou je kunnen zeggen. 01:53:53.050 --> 01:53:56.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Op dit moment gebeurt dat, en het lijkt het bijna een soort natuurverschijnsel. 01:53:56.430 --> 01:54:02.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de vraag die hieronder ligt, is: hoe gaan we dat op een hoger niveau trekken? 01:54:02.910 --> 01:54:07.420 align:middle line:82% position:46% size:100% De constatering in het onderzoek van NIDI was dat heel veel planbureaus hierover ook 01:54:07.420 --> 01:54:08.610 align:middle line:82% position:46% size:100% nog onvoldoende kennis hebben. 01:54:08.610 --> 01:54:10.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus belangrijk om die kennis op te bouwen. 01:54:10.250 --> 01:54:12.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij moeten we dan niet zeggen: dat doen we specifiek voor arbeidsmigratie 01:54:12.970 --> 01:54:14.180 align:middle line:82% position:46% size:100% of specifiek voor asiel. 01:54:14.180 --> 01:54:15.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat over de demografie, waarin ook de vergrijzing een rol speelt. 01:54:15.980 --> 01:54:18.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke voorzieningen heeft Nederland nodig? 01:54:18.370 --> 01:54:19.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat kunnen we bieden aan mensen? 01:54:19.840 --> 01:54:22.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar kunnen we dat bieden? 01:54:22.600 --> 01:54:27.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een breed gesprek, denk ik, dat hopelijk tot scenario's leidt en ook tot 01:54:27.030 --> 01:54:28.470 align:middle line:82% position:46% size:100% een beter gesprek in de Kamer. 01:54:28.810 --> 01:54:32.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar kan een staatscommissie met een zekere senioriteit natuurlijk aan bijdragen. 01:54:32.970 --> 01:54:35.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaan we dus bekijken, en daar komen we op terug. 01:54:35.480 --> 01:54:38.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk naar de staatssecretaris. 01:54:38.780 --> 01:54:40.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, voorzitter, dan kom ik op de koopkracht. 01:54:40.190 --> 01:54:42.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we kunnen daarvoor even pauze nemen. 01:54:42.770 --> 01:54:44.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we schorsen voor de lunch. 01:54:44.530 --> 01:54:45.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kijk nog heel even. 01:54:45.410 --> 01:54:47.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit waren in principe alle onderwerpen. 01:54:47.380 --> 01:54:51.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Als er nog iets is, buiten koopkracht, wat iemand nog zou willen vragen, dan ... 01:54:51.160 --> 01:54:52.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Het kan natuurlijk ook in de tweede termijn. 01:54:53.230 --> 01:54:56.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. De heer Stoffer meldt zich, en de heer Nijboer. 01:54:56.070 --> 01:55:00.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Eerst de heer Stoffer. 01:55:00.170 --> 01:55:02.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had nog één vraag naar aanleiding van de schriftelijke beantwoording. 01:55:02.720 --> 01:55:05.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil overigens een compliment maken voor de manier waarop mijn vragen schriftelijk zijn beantwoord. 01:55:05.930 --> 01:55:06.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Top! Dat is niet alleen een compliment aan de staatssecretaris, maar vooral, denk ik, aan al die 01:55:06.580 --> 01:55:11.720 align:middle line:82% position:46% size:100% mensen over wie hij het had die erachter zitten. 01:55:11.720 --> 01:55:12.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan mijn vraag. 01:55:12.330 --> 01:55:15.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb een vraag gesteld over het loonkostenvoordeel. 01:55:15.660 --> 01:55:21.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarop wordt gezegd, wat ook wel klopt: het komt erop neer dat een werkgever meteen bij 01:55:21.440 --> 01:55:24.480 align:middle line:82% position:46% size:100% het begin van een stage of vakantiebaan het loonkostenvoordeel moet aanvragen. 01:55:24.480 --> 01:55:25.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Stel nu eens het volgende. 01:55:25.150 --> 01:55:30.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Je hebt een mkb'er, een klein bedrijfje, laten we zeggen een snackbarhouder. 01:55:30.700 --> 01:55:37.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Die neemt iemand even voor een paar uur in de week in dienst die daar de stoep veegt. 01:55:37.150 --> 01:55:38.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo'n mkb'er denkt er niet aan om dat aan te vragen. 01:55:38.800 --> 01:55:42.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Twee jaar later denkt ie: die jongen zou mij misschien best kunnen helpen om de patat te bakken. 01:55:42.220 --> 01:55:44.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij neemt hem aan. 01:55:44.060 --> 01:55:45.880 align:middle line:82% position:46% size:100% En dan ben je mis, hè? 01:55:45.880 --> 01:55:52.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap heel goed dat je niet alles kunt voorzien, maar zou de staatssecretaris eens willen nakijken, 01:55:52.300 --> 01:56:00.770 align:middle line:82% position:46% size:100% willen onderzoeken, of er bij dit soort voorbeelden, waarbij je denkt dat er toch een mouw aan te passen 01:56:00.770 --> 01:56:07.620 align:middle line:82% position:46% size:100% moet zijn, toch iets aan te doen is om te voorkomen dat je het mkb'ers die daar net even niet op gelet 01:56:07.620 --> 01:56:11.860 align:middle line:82% position:46% size:100% hebben, moeilijk maakt en het hun veel geld laat kosten? 01:56:11.860 --> 01:56:15.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Vooral gaat het me erom dat we de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die we aan het werk 01:56:15.400 --> 01:56:16.270 align:middle line:82% position:46% size:100% willen helpen, echt aan het werk helpen. 01:56:16.270 --> 01:56:21.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik snap dat het een moeilijke vraag is, maar mijn vraag is eigenlijk: zou de staatssecretaris willen 01:56:21.430 --> 01:56:29.100 align:middle line:82% position:46% size:100% toezeggen om eens te kijken of daar toch op een bepaalde manier wat aan te doen is? 01:56:29.100 --> 01:56:29.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Die vraag is niet moeilijk. 01:56:29.880 --> 01:56:30.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het een goede vraag is. 01:56:30.100 --> 01:56:31.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit kan nadrukkelijk spelen bij een ondernemer die graag iemand wil aannemen en daar 01:56:31.730 --> 01:56:32.370 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn best voor wil doen. 01:56:32.370 --> 01:56:36.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens mij is die vraag dus heel goed. 01:56:36.520 --> 01:56:43.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben niet kunnen zien dat daar direct knelpunten in zitten, maar als ze er zijn, wil ik best toezeggen 01:56:43.180 --> 01:56:44.580 align:middle line:82% position:46% size:100% dat we daarmee aan de slag gaan. 01:56:44.580 --> 01:56:47.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan heb ik ook de toezegging van de heer Stoffer nodig dat hij de voorbeelden die hij nu in 01:56:47.900 --> 01:56:49.930 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn hoofd heeft, met ons deelt. 01:56:49.930 --> 01:56:53.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Als hij dat kan toezeggen, kan ik toezeggen dat wij naar die voorbeelden kijken. 01:56:53.530 --> 01:56:58.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb ze niet allemaal in mijn hoofd, maar ik heb wel de persoon in mijn hoofd die er een aantal heeft 01:56:58.330 --> 01:56:59.510 align:middle line:82% position:46% size:100% aangeleverd en er wellicht nog meer heeft. 01:57:00.300 --> 01:57:01.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat komt dus naar de staatssecretaris toe. 01:57:01.410 --> 01:57:03.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Hartelijk dank voor die toezegging. 01:57:03.590 --> 01:57:04.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat scheelt weer een motie. 01:57:04.130 --> 01:57:06.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Mooi. De heer Nijboer. 01:57:06.660 --> 01:57:09.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Eens kijken of ik ook zover kom, voorzitter. 01:57:09.470 --> 01:57:15.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb aandacht gevraagd voor het gebrek aan diversiteit in de top van het 01:57:15.280 --> 01:57:16.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederlandse bedrijfsleven. 01:57:16.940 --> 01:57:22.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn allerlei schema's van aftreden, maar als je daarnaar kijkt, zie je dat het vaak 01:57:22.470 --> 01:57:24.620 align:middle line:82% position:46% size:100% minimaal is waaraan men voldoet. 01:57:24.620 --> 01:57:28.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarbij kijkt men nu vooral naar man-vrouwverhoudingen, maar diversiteit 01:57:28.200 --> 01:57:29.600 align:middle line:82% position:46% size:100% is natuurlijk veel breder dan dat. 01:57:29.600 --> 01:57:34.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb een oproep gedaan aan de staatssecretaris om bijvoorbeeld ook bij het sociaal-economisch overleg 01:57:34.780 --> 01:57:41.470 align:middle line:82% position:46% size:100% een keer een veel harder pleidooi te houden om, als er weer eens zo'n man van 60, 65 aftreedt, af 01:57:41.470 --> 01:57:47.900 align:middle line:82% position:46% size:100% te spreken dat die functie divers wordt ingevuld, in plaats van elke keer te kijken van: we komen 01:57:47.900 --> 01:57:49.520 align:middle line:82% position:46% size:100% nog een keer tot die 30%. 01:57:49.520 --> 01:57:50.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is nu toch wel aan de hand. 01:57:50.970 --> 01:57:55.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou in ieder geval mijn persoonlijke toezegging voor die ambitie aan de heer Nijboer willen doen. 01:57:55.750 --> 01:58:05.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij is zelf overigens in een pensioenfonds ook een voorbeeld geweest waarvoor dat geldt. 01:58:07.150 --> 01:58:11.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar moet je de 40-minners echt met een microscoop zoeken, en dan vind je ze nog niet. 01:58:11.520 --> 01:58:13.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is dus niet alleen in het bedrijfsleven, maar ook bij de pensioenfondsen. 01:58:13.970 --> 01:58:20.000 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Nijboer was lid van zo'n bestuur als jong iemand. 01:58:20.000 --> 01:58:20.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan heel goed. 01:58:20.690 --> 01:58:23.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik geloof dat er ook oog is voor jong talent is, en niet alleen jong, maar ook 01:58:23.460 --> 01:58:25.510 align:middle line:82% position:46% size:100% vrouw, en de hele diversiteit. 01:58:25.570 --> 01:58:33.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus persoonlijk kijk ik er zo naar bij alle keuzes die ik kan maken over nieuwe bestuursfuncties. 01:58:33.050 --> 01:58:37.250 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Nijboer vraagt: hebben we dat wel voldoende scherp in beeld? 01:58:37.250 --> 01:58:38.790 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben een diversiteitsmonitor. 01:58:38.790 --> 01:58:40.730 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het programma Divers & Inclusief. 01:58:40.730 --> 01:58:46.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is eigenlijk de vraag: kunt u nog eens kijken of dat voldoende is? 01:58:46.940 --> 01:58:49.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wil ik graag bekijken. 01:58:49.060 --> 01:58:53.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet nu niet het antwoord op de vraag, dus dat ga ik bekijken. 01:58:53.610 --> 01:58:56.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind de houding van de staatssecretaris goed. 01:58:56.340 --> 01:58:58.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik waardeer ook de toezegging. 01:58:58.020 --> 01:59:02.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat mij er vooral om dat ook VNO tien tot vijftien jaar lang zei: we vinden 01:59:02.450 --> 01:59:02.750 align:middle line:82% position:46% size:100% het allemaal belangrijk. 01:59:02.750 --> 01:59:09.020 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris meent het, maar bij VNO zag ik niet dat mensen het echt meenden, 01:59:09.020 --> 01:59:09.910 align:middle line:82% position:46% size:100% kijkende naar de praktijk. 01:59:09.910 --> 01:59:11.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland loopt in de wereld gewoon echt achter. 01:59:12.590 --> 01:59:16.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil geen nieuwe wet. 01:59:16.270 --> 01:59:16.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar komt ook niks van. 01:59:16.870 --> 01:59:26.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil dat er harde afspraken worden gemaakt waar die besturen ook op aangesproken worden. 01:59:26.990 --> 01:59:27.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt voor pensioenfondsen, accountancyorganisaties en grote bedrijven. 01:59:27.530 --> 01:59:28.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil dat men dat nou eens een keer echt gaat veranderen en het verbetert. 01:59:28.120 --> 01:59:32.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Gerdi Verbeet is volgens mij al een jaar of acht bezig. 01:59:32.700 --> 01:59:35.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij zegt nog: de ambities waren wel goed. 01:59:35.510 --> 01:59:38.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan gewoon niet meer. 01:59:38.910 --> 01:59:44.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar wij dat kunnen, moedigen wij dat echt aan. 01:59:44.480 --> 01:59:50.040 align:middle line:82% position:46% size:100% De huidige voorzitter van VNO heeft hier een hele sterke opvatting over en deelt die ook 01:59:50.040 --> 01:59:56.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb hem zelfs tot mij toe gekregen bij de bespreking van de Pensioenwet en elementen 01:59:56.250 --> 01:59:57.970 align:middle line:82% position:46% size:100% van het nabestaandenpensioen. 01:59:57.970 --> 02:00:00.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Het thema komt dus op veel plekken terecht. 02:00:00.850 --> 02:00:03.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar wij dat nog verder kunnen aanmoedigen, zal ik dat doen. 02:00:03.970 --> 02:00:08.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zeg toe om te kijken of dit punt voldoende in die monitor zit. 02:00:13.080 --> 02:00:17.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb nog een vraag over het schriftelijk antwoord dat ik van de staatssecretaris heb gekregen met 02:00:17.110 --> 02:00:23.200 align:middle line:82% position:46% size:100% betrekking tot sekswerk en dat onderbrengen bij het departement Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 02:00:23.200 --> 02:00:28.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Het antwoord is dusdanig treurig dat ik daar toch nog even een vraag over wil stellen. 02:00:28.050 --> 02:00:38.050 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris zegt: er is goede interdepartementale samenwerking met VWS en 02:00:39.790 --> 02:00:43.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Sociale Zaken, maar het valt onder Justitie. 02:00:44.700 --> 02:00:50.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij eindigt door te zeggen: ik zie dus geen meerwaarde in het onderbrengen van sekswerk en daaraan 02:00:50.760 --> 02:00:53.300 align:middle line:82% position:46% size:100% gerelateerde dossiers bij dit ministerie. 02:00:54.150 --> 02:00:57.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doet me toch een beetje pijn, want ik probeer aan andere beroepsgroepen te denken die net 02:00:57.540 --> 02:01:04.030 align:middle line:82% position:46% size:100% als sekswerkers gewoon legale beroepen zijn die ook onder Justitie vallen. 02:01:04.030 --> 02:01:09.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag niet om de goede samenwerking tussen de departementen op te heffen, integendeel. 02:01:09.330 --> 02:01:15.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zou fantastisch zijn als we sekswerkers gewoon gaan behandelen als de normale ondernemers die zij 02:01:15.110 --> 02:01:21.240 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn binnen SZW en er nog steeds een hele goede interdepartementale samenwerking is, bijvoorbeeld met 02:01:21.240 --> 02:01:27.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Justitie, daar waar dat nodig is met betrekking tot misstanden en uitbuiting en al die zaken. 02:01:27.490 --> 02:01:36.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar zoals ik het nu zie, is het toch echt redelijk discriminerend dat deze beroepsgroep onder Justitie 02:01:36.180 --> 02:01:46.180 align:middle line:82% position:46% size:100% valt, terwijl andere ondernemers, werknemers en arbeiders gewoon de verantwoordelijkheid van SZW zijn. 02:01:49.080 --> 02:01:54.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Simons weet ook dat wij het erover eens zijn dat sekswerk een doodnormaal beroep is. 02:01:54.710 --> 02:02:03.980 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het ook zo moeten afficheren en daar ook alle ruimte en mogelijkheden toe moeten bieden. 02:02:04.180 --> 02:02:07.840 align:middle line:82% position:46% size:100% De conclusie die u trekt dat wij dat niet zouden vinden, trek ik niet. 02:02:07.840 --> 02:02:09.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Het staat hier letterlijk. 02:02:09.050 --> 02:02:10.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat snap ik, maar het is gewoon een normaal beroep. 02:02:10.850 --> 02:02:14.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is geen appreciatie of het wel of geen normaal beroep is. 02:02:14.310 --> 02:02:16.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het een normaal beroep. 02:02:16.170 --> 02:02:17.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zeg ik hier. 02:02:17.060 --> 02:02:19.230 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen daar zeker over verschillen in de Kamer, maar dat durf ik hier wel te zeggen. 02:02:19.230 --> 02:02:24.110 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben er eerder samen een debat over gehad toen ik nog in de Kamer zat. 02:02:24.110 --> 02:02:34.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar hier hangt het specifiek samen met de uitdagingen in het kader van mensenhandel en ook met de focus die 02:02:34.500 --> 02:02:37.070 align:middle line:82% position:46% size:100% sommige partijen op prostitutie leggen. 02:02:37.070 --> 02:02:41.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat heeft wel degelijk effect op waar we het onderbrengen. 02:02:41.200 --> 02:02:45.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat een nieuw kabinet weer een mogelijkheid is om te kijken op welke manier 02:02:45.540 --> 02:02:47.790 align:middle line:82% position:46% size:100% we dat thema überhaupt aanvliegen. 02:02:48.380 --> 02:02:49.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Neem het onderwijs en docenten. 02:02:49.940 --> 02:02:53.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heeft OCW natuurlijk ook heel nadrukkelijk een betrokkenheid bij. 02:02:54.040 --> 02:03:00.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen is het hier negatievere betrokkenheid, helaas, in het kader van mensenhandel. 02:03:00.530 --> 02:03:03.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik deel in die zin de intentie wel. 02:03:03.740 --> 02:03:11.830 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is alleen of het opschuiven naar een ander ministerie het oplost, even los van dat ik dat nu 02:03:11.830 --> 02:03:13.530 align:middle line:82% position:46% size:100% niet kan doen in mijn demissionaire status. 02:03:13.530 --> 02:03:15.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben we bedoeld met dit antwoord. 02:03:15.170 --> 02:03:19.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat het iets helpt. 02:03:19.130 --> 02:03:21.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja en nee, want dat begreep ik al wel. 02:03:21.930 --> 02:03:27.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar het mij om gaat, is dat we bijvoorbeeld in de tuinbouw ook heel veel te maken hebben 02:03:27.540 --> 02:03:29.590 align:middle line:82% position:46% size:100% met misstanden omtrent mensenhandel. 02:03:29.590 --> 02:03:35.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt ook voor de horeca, bepaalde restaurants en snackbars waar mensen op elkaar worden gepropt 02:03:35.590 --> 02:03:39.880 align:middle line:82% position:46% size:100% en onder vervelende omstandigheden of mensonterende omstandigheden hun werk moeten doen. 02:03:39.880 --> 02:03:42.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn misstanden in heel veel sectoren. 02:03:42.660 --> 02:03:46.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is mensenhandel, arbeidsuitbuiting in heel veel sectoren. 02:03:46.580 --> 02:03:51.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is geen rechtvaardiging om deze sectoren primair bij Justitie en Veiligheid onder te brengen. 02:03:51.580 --> 02:03:58.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanuit het perspectief van de sekswerkers zelf is het ministerie waaronder zij vallen van invloed op de 02:03:58.680 --> 02:04:03.400 align:middle line:82% position:46% size:100% manier waarop zij bejegend worden, bijvoorbeeld door de politie, bijvoorbeeld door autoriteiten. 02:04:03.400 --> 02:04:11.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat als we met elkaar sekswerk willen decriminaliseren, het onderbrengen bij Justitie en 02:04:11.500 --> 02:04:14.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Veiligheid daar geen positieve bijdrage aan levert. 02:04:14.240 --> 02:04:18.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Nogmaals, wij vragen niet om het opheffen van die samenwerking. 02:04:18.160 --> 02:04:23.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is nodig daar waar misstanden plaatsvinden, daar waar de wet overtreden wordt, gaat natuurlijk 02:04:23.340 --> 02:04:24.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Justitie en Veiligheid daarover. 02:04:24.880 --> 02:04:31.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als we sekswerkers willen behandelen als de ondernemers die zij zijn, dan begrijp ik 02:04:31.060 --> 02:04:37.590 align:middle line:82% position:46% size:100% niet waarom zij nou net de enige doelgroep moeten zijn die a priori bij Justitie en Veiligheid 02:04:37.590 --> 02:04:39.230 align:middle line:82% position:46% size:100% ondergebracht moet worden. 02:04:39.350 --> 02:04:42.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doet niets aan het feit dat mensenhandel, misstanden ... 02:04:42.380 --> 02:04:42.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Helder. 02:04:42.440 --> 02:04:44.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is het strafrecht en daar moeten we wat mee. 02:04:44.660 --> 02:04:47.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het op veel punten met mevrouw Simons eens. 02:04:47.780 --> 02:04:52.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat we in algemene zin nu niet moeten doen ... 02:04:52.940 --> 02:04:54.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doet u niet, hoor, zeg ik via de voorzitter. 02:04:56.340 --> 02:05:01.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Alles wat wij doen op de arbeidsmarkt geldt natuurlijk ook voor sekswerkers. 02:05:01.890 --> 02:05:07.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd gelden sommige knelpunten soms meer voor sekswerkers dan voor anderen. 02:05:07.490 --> 02:05:13.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Eigenlijk is uw oproep, de vraag bijna: als we dat bij Sociale Zaken doen, zou dat meer kunnen betekenen 02:05:13.770 --> 02:05:19.770 align:middle line:82% position:46% size:100% voor die knelpunten, anders dan alleen de focus op de criminaliserende kant, dus ook op de vrijheidskant, 02:05:19.770 --> 02:05:22.200 align:middle line:82% position:46% size:100% de ondernemende kant, de zzp-kant. 02:05:22.200 --> 02:05:23.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Die begrijp ik. 02:05:23.780 --> 02:05:30.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het ook voor ons ministerie even zoeken en nadenken is wat dat zou betekenen en hoe dat invulling 02:05:30.020 --> 02:05:32.110 align:middle line:82% position:46% size:100% zou moeten krijgen bovenop wat we nu al doen. 02:05:32.110 --> 02:05:35.680 align:middle line:82% position:46% size:100% In die zin hanteren wij geen specifieke doelgroep: o, dit is een bepaalde doelgroep op de arbeidsmarkt 02:05:35.680 --> 02:05:38.430 align:middle line:82% position:46% size:100% waar we iets meer mee moeten. 02:05:38.430 --> 02:05:42.290 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen dat voor specifieke problematiek natuurlijk wel: voor bijvoorbeeld platformwerk en zzp'ers. 02:05:42.290 --> 02:05:49.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou ik dan moeten bekijken. 02:05:49.000 --> 02:05:54.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil de staatssecretaris in die zoektocht nog de overweging meegeven: hoe beter je de 02:05:54.530 --> 02:06:00.340 align:middle line:82% position:46% size:100% arbeidsrechten van sekswerkers beschermt en hoe meer je ze decriminaliseert, hoe veiliger zij 02:06:00.340 --> 02:06:05.850 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn bij bijvoorbeeld het departement waaronder zij vallen en hoe beter we misstanden kunnen 02:06:05.850 --> 02:06:07.700 align:middle line:82% position:46% size:100% herkennen, opsporen en aanpakken. 02:06:07.700 --> 02:06:13.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan juist door heel duidelijk uit elkaar te halen wat over bonafide ondernemers gaat, en welk 02:06:13.580 --> 02:06:17.690 align:middle line:82% position:46% size:100% stukje dat valt onder Justitie en Veiligheid, gaat over de plekken waar het misgaat. 02:06:18.600 --> 02:06:19.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien heeft de staatssecretaris daar nog iets aan. 02:06:19.310 --> 02:06:20.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga ervan uit dat in die drie kwartier in ieder geval de brief van de staatssecretaris 02:06:20.080 --> 02:06:21.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik heb de indruk dat we eerst gaan stemmen, dus hopelijk is er gewoon genoeg tijd. 02:06:21.460 --> 02:06:21.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan gaan we daarna door met de verdere behandeling van de begroting van SZW. 02:06:21.610 --> 02:06:21.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik schors tot 13.10 uur.