WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:05.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze keer beginnen we met de vraag van de heer Paternotte namens de fractie van D66 aan de 00:00:05.220 --> 00:00:10.680 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris van Justitie en Veiligheid over beelden van de Griekse marine, die 00:00:10.680 --> 00:00:12.470 align:middle line:82% position:46% size:100% vluchtelingen terugsleept naar zee. 00:00:12.470 --> 00:00:13.600 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Paternotte. 00:00:13.600 --> 00:00:15.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. 00:00:15.040 --> 00:00:20.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Op tweede kerstdag zagen we schokkende beelden van een Grieks marineschip dat mensen op een vlot zette. 00:00:20.250 --> 00:00:25.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Een kleine boot sleept het vlot vervolgens een eind de zee op en vertrekt. 00:00:25.950 --> 00:00:31.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo worden mensen midden op zee achtergelaten, als een hond die midden in het bos aan 00:00:31.140 --> 00:00:32.540 align:middle line:82% position:46% size:100% een boom wordt gebonden. 00:00:33.010 --> 00:00:38.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gebeurde in de tijdsaanduiding van de beelden op de dag voor kerst. 00:00:38.000 --> 00:00:41.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is onduidelijk hoe het met deze mensen is afgelopen. 00:00:41.910 --> 00:00:45.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Pushbacks, zoals ze heten, zijn illegaal. 00:00:45.070 --> 00:00:49.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een flagrante schending van mensenrechten om mensen die vluchten, terug te duwen. 00:00:49.220 --> 00:00:50.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is levensgevaarlijk. 00:00:50.680 --> 00:00:56.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Het past helaas in het beeld dat in meerdere EU-lidstaten mensenrechten worden geschonden. 00:01:02.740 --> 00:01:05.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Naar betrokkenheid van Frontex bij pushbacks wordt nu onderzoek gedaan, maar deze beelden 00:01:05.380 --> 00:01:07.200 align:middle line:82% position:46% size:100% lijken niet van een Frontex-actie. 00:01:07.320 --> 00:01:10.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn eerste vragen aan de staatssecretaris zijn: wat heeft zij gedaan? 00:01:10.760 --> 00:01:12.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat weet ze van de kwestie? 00:01:12.220 --> 00:01:13.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe gaat het met deze mensen? 00:01:13.770 --> 00:01:17.590 align:middle line:82% position:46% size:100% En is zij bereid om dit zo snel mogelijk bij haar collega's aan te kaarten? 00:01:17.590 --> 00:01:27.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan geef ik nu het woord aan de staatssecretaris. 00:01:27.070 --> 00:01:35.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dank. Ook ik heb de beelden gezien op de televisie, en die waren inderdaad schokkend. 00:01:36.090 --> 00:01:44.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Pas toen ik de operatie de tweede keer zag, begreep ik precies hoe het liep. 00:01:44.350 --> 00:01:48.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was inderdaad een verontrustend beeld. 00:01:48.700 --> 00:01:55.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben daaraan het volgende gedaan. 00:01:55.670 --> 00:02:05.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Allereerst stel ik natuurlijk vast dat de bewaking van de buitengrenzen van de Europese Unie wordt verricht 00:02:06.840 --> 00:02:10.880 align:middle line:82% position:46% size:100% binnen de geldende Europese en internationale kaders. 00:02:11.080 --> 00:02:12.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat moet ook zo gebeuren. 00:02:14.030 --> 00:02:21.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de heer Paternotte horen zegen dat Frontex daar deze keer niet bij betrokken is, maar 00:02:21.740 --> 00:02:23.110 align:middle line:82% position:46% size:100% er wordt wel onderzoek gedaan. 00:02:23.860 --> 00:02:31.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt onderzoek gedaan door Frontex, door Griekenland zelf en ook door de Europese ombudsman 00:02:31.960 --> 00:02:38.230 align:middle line:82% position:46% size:100% naar pushbacks die zich hebben voorgedaan, of althans, naar de verhalen die er zijn over 00:02:38.230 --> 00:02:39.830 align:middle line:82% position:46% size:100% pushbacks in de Griekse wateren. 00:02:39.830 --> 00:02:42.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het belangrijk is dat dat gebeurt. 00:02:44.860 --> 00:02:48.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Het lastige is natuurlijk wel: Griekenland moet de buitengrenzen van de Europese 00:02:48.940 --> 00:02:51.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Unie en van Schengen bewaken. 00:02:51.230 --> 00:02:54.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn bovendien lastige omstandigheden. 00:02:54.450 --> 00:02:56.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een lastige positie. 00:02:56.090 --> 00:03:00.980 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is met name wat wij daaraan hebben gedaan. 00:03:00.980 --> 00:03:09.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben voor kerst, voordat we deze beelden gezien hebben, al eerder aangedrongen op goed onderzoek door 00:03:09.230 --> 00:03:12.200 align:middle line:82% position:46% size:100% de Europese Commissie maar vooral ook door Frontex. 00:03:15.040 --> 00:03:16.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat onderzoek gebeurt nu. 00:03:16.250 --> 00:03:21.460 align:middle line:82% position:46% size:100% De specifieke vraag van de heer Paternotte is wat ik weet over wat er inmiddels met 00:03:21.460 --> 00:03:23.430 align:middle line:82% position:46% size:100% de mensen op dat vlot gebeurd is. 00:03:23.430 --> 00:03:31.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heb ik op dit moment geen nadere informatie over, maar dat zullen we kunnen vragen aan onze 00:03:33.270 --> 00:03:36.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederlandse vertegenwoordiging in Griekenland. 00:03:38.460 --> 00:03:45.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Over hoe de situatie nu is en over wat er precies gebeurd is, hebben wij dus 00:03:45.320 --> 00:03:47.330 align:middle line:82% position:46% size:100% geen eigenstandige informatie. 00:03:47.700 --> 00:03:55.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij hebben dezelfde informatie die we ook in Europees verband hebben, maar de lopende 00:03:55.670 --> 00:04:02.960 align:middle line:82% position:46% size:100% onderzoeken die plaatsvinden door Griekenland zelf, Frontex en de Europese ombudsman moeten 00:04:02.960 --> 00:04:04.650 align:middle line:82% position:46% size:100% daar duidelijkheid over geven. 00:04:04.650 --> 00:04:11.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had inderdaad de vraag gesteld wat de staatssecretaris gedaan heeft sinds tweede kerstdag. 00:04:11.950 --> 00:04:17.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij zegt: we hebben eerder aangedrongen op onderzoek, maar dat zijn eerder ingezette onderzoeken binnen 00:04:17.580 --> 00:04:18.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Frontex en de Griekse overheid. 00:04:18.010 --> 00:04:22.720 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is eigenlijk: wat heeft zij gedaan sinds tweede kerstdag? 00:04:27.620 --> 00:04:37.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Sinds tweede kerstdag, de specifieke gebeurtenis waar de heer Paternotte aan refereert, zijn door 00:04:37.370 --> 00:04:44.290 align:middle line:82% position:46% size:100% mij specifiek niet echt heel aparte stappen ondernomen, behalve de stappen die wij gebruikelijk 00:04:44.290 --> 00:04:53.070 align:middle line:82% position:46% size:100% ondernemen, namelijk contact met onze mensen in Griekenland en in Europees verband, in zoverre wij 00:04:53.070 --> 00:04:59.720 align:middle line:82% position:46% size:100% daar ook via onze vertegenwoordiging in Brussel contacten hebben, maar dat is het. 00:04:59.720 --> 00:05:08.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp dus dat deze beelden er komen, van deze mensenrechtenschendingen, van iets waarvan wij met 00:05:08.050 --> 00:05:11.000 align:middle line:82% position:46% size:100% z'n allen zeggen "dit is walgelijk, dit is verschrikkelijk, dit moet niet gebeuren" en wat ook 00:05:11.000 --> 00:05:16.870 align:middle line:82% position:46% size:100% nog eens illegaal is — de staatssecretaris noemt het schokkend — en dat we niets gedaan hebben om de 00:05:16.870 --> 00:05:18.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Griekse regering daarop aan te spreken, het aan de orde te stellen, er informatie over te verzamelen. 00:05:18.860 --> 00:05:21.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Stel ik dat goed vast? 00:05:21.670 --> 00:05:29.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zei net dat we natuurlijk zoals gebruikelijk contact hebben met onze 00:05:29.120 --> 00:05:31.340 align:middle line:82% position:46% size:100% vertegenwoordiging in Griekenland. 00:05:33.040 --> 00:05:37.770 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben ook contacten met de Europese Commissie via onze vertegenwoordiging in Brussel. 00:05:37.770 --> 00:05:45.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar als de specifieke vraag van de heer Paternotte is of ik naar aanleiding daarvan de Griekse regering 00:05:45.220 --> 00:05:52.390 align:middle line:82% position:46% size:100% heb opgebeld en heb gevraagd of dit klopt en of dit zo is gebeurd, moet ik ontkennend antwoorden en zeggen 00:05:52.390 --> 00:05:53.200 align:middle line:82% position:46% size:100% dat ik dat niet heb gedaan. 00:05:55.030 --> 00:05:58.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn collega Groothuizen heeft eerder naar aanleiding van berichten over Frontex en pushbacks gezegd: 00:05:58.240 --> 00:06:02.620 align:middle line:82% position:46% size:100% laten we hier als Nederland alsjeblieft bovenop zitten en hier ook leiderschap tonen. 00:06:02.890 --> 00:06:04.810 align:middle line:82% position:46% size:100% De Europese Commissie heeft Frontex stevig aangesproken. 00:06:04.810 --> 00:06:07.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland zit natuurlijk zelf in het bestuur van Frontex. 00:06:09.800 --> 00:06:15.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Toen de Europese Commissie ze daarop aansprak, hebben Zwitserland en Duitsland aanvullende 00:06:15.340 --> 00:06:18.500 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen gesteld, maar deed Nederland wat dat betreft eigenlijk niets extra. 00:06:18.540 --> 00:06:24.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat roept bij ons in elk geval de vraag op of Nederland nou inderdaad echt in actie 00:06:24.870 --> 00:06:33.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil de staatssecretaris vragen om dit alsnog aan de orde te stellen en dan ook aan haar collega's 00:06:33.620 --> 00:06:38.640 align:middle line:82% position:46% size:100% in Griekenland te vragen wat hier is gebeurd, wat hier aan de hand is en erop in te zetten dat er 00:06:38.640 --> 00:06:40.050 align:middle line:82% position:46% size:100% onafhankelijk onderzoek komt. 00:06:40.050 --> 00:06:44.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Want inderdaad, Frontex doet intern onderzoek en Griekenland doet zelf onderzoek. 00:06:44.050 --> 00:06:48.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een bericht dat het antifraudebureau van de Europese Unie nu onderzoek doet naar 00:06:48.380 --> 00:06:49.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Frontex, mogelijk ook naar pushbacks. 00:06:49.470 --> 00:06:53.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er is geen onafhankelijk onderzoek naar wat er nu eigenlijk gebeurt. 00:06:53.120 --> 00:06:58.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is natuurlijk niet de eerste keer dat we beelden zien van en berichten zien over pushbacks 00:06:58.390 --> 00:07:02.940 align:middle line:82% position:46% size:100% vanaf een Grieks marineschip. 00:07:02.940 --> 00:07:04.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Eerst het onderzoek van Frontex. 00:07:04.490 --> 00:07:08.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het toch wel heel belangrijk is dat Frontex daarmee bezig is. 00:07:08.060 --> 00:07:13.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Op 20 en 21 januari aanstaande vergadert de management board van Frontex en daar worden de eerste bevindingen 00:07:13.650 --> 00:07:18.060 align:middle line:82% position:46% size:100% gedeeld van de specifieke werkgroep die daarvoor is ingesteld. 00:07:18.060 --> 00:07:24.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan kunnen we meer informatie krijgen over hoe die zaken precies liggen. 00:07:24.480 --> 00:07:31.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het in alle gevallen zo is dat je heel goed moet uitvragen hoe de feiten in elkaar steken. 00:07:31.590 --> 00:07:33.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is Frontex mee bezig. 00:07:33.340 --> 00:07:35.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is die speciale werkgroep mee bezig. 00:07:35.750 --> 00:07:37.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat belangrijk is. 00:07:37.590 --> 00:07:41.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan het niet aandringen op verder onderzoek. 00:07:41.320 --> 00:07:48.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland heeft in bilaterale contacten en in verschillende contacten, ook met onze Europese 00:07:48.920 --> 00:07:56.040 align:middle line:82% position:46% size:100% collega's, telkens het onderwerp aan de orde gesteld, de pushbacks en de wijze waarop dat 00:07:56.040 --> 00:07:57.950 align:middle line:82% position:46% size:100% gebeurt in de Griekse wateren. 00:07:57.950 --> 00:08:02.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar nogmaals, ook de Europese ombudsman houdt zich ermee bezig. 00:08:03.020 --> 00:08:07.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt dus van alle kanten een heel goed onderzoek gedaan. 00:08:07.060 --> 00:08:16.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Bovendien houdt de Europese Commissie zich er ook mee bezig, hoewel ze dat lastig vindt omdat het een 00:08:16.510 --> 00:08:19.160 align:middle line:82% position:46% size:100% soevereiniteitspunt is, ook voor de Grieken. 00:08:20.160 --> 00:08:27.880 align:middle line:82% position:46% size:100% De Europese Commissie moet zich bezighouden met het acquis van de Europese Unie en vanuit dat 00:08:27.880 --> 00:08:30.480 align:middle line:82% position:46% size:100% oogpunt houdt ook zij zich ermee bezig. 00:08:31.410 --> 00:08:32.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij dringen erop aan. 00:08:32.670 --> 00:08:38.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Sommige landen doen dat, zoals de heer Paternotte zegt, heel duidelijk, zodat het in de pers staat. 00:08:38.050 --> 00:08:42.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij proberen dat ook heel erg in bilaterale contacten met mijn Griekse collega's te doen. 00:08:42.650 --> 00:08:47.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Gezien de contacten die wij met Griekenland hebben, stel ik dat meerdere keren aan de orde. 00:08:47.430 --> 00:08:53.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan de vraag of de staatssecretaris bereid is om ook dit aan de orde te stellen bij haar Griekse collega 00:08:53.840 --> 00:08:57.540 align:middle line:82% position:46% size:100% en daarover terug te rapporteren aan de Kamer. 00:08:57.540 --> 00:08:58.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar ben ik zeker toe bereid. 00:08:59.070 --> 00:09:05.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een nieuwe Griekse minister gekomen, zoals de heer Paternotte misschien niet ontgaan is. 00:09:05.260 --> 00:09:10.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een shift gekomen in het kabinet in Griekenland. 00:09:10.660 --> 00:09:20.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb binnenkort een kennismakingsgesprek en in dat bilaterale contact zal dit zeker opbrengen. 00:09:21.870 --> 00:09:30.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook is mijn gedachte — ik ben van plan om dat te doen — om mevrouw Johansson, de Europese Commissaris die 00:09:30.490 --> 00:09:36.580 align:middle line:82% position:46% size:100% zich bezighoudt met het migratiebeleid, nog eens een keer heel specifiek hier bilateraal op te wijzen. 00:09:38.700 --> 00:09:45.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is goed dat de staatssecretaris dit aan de orde gaat stellen en dat aan de Kamer gaat terugkoppelen. 00:09:45.160 --> 00:09:48.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is wel zo dat dit niet de eerste keer is. 00:09:48.610 --> 00:09:53.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Een reactie van "we gaan dit op dezelfde manier benaderen, namelijk de Europese Commissie vragen 00:09:53.510 --> 00:09:56.710 align:middle line:82% position:46% size:100% even te kijken" geeft ons de indruk dat er een telefoontje naar Athene gaat, dat er dan sussende 00:09:56.710 --> 00:10:00.600 align:middle line:82% position:46% size:100% woorden worden gesproken en dat we weer overgaan tot de orde van de dag. 00:10:00.600 --> 00:10:01.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan niet. 00:10:01.620 --> 00:10:03.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom stel ik ook de vraag. 00:10:03.470 --> 00:10:06.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een agentschap voor de fundamentele rechten van de Europese Unie. 00:10:08.200 --> 00:10:11.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan dat niet een rol spelen in kijken hoe dit gebeurt? 00:10:11.960 --> 00:10:13.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Want het gebeurt bij de Griekse grens. 00:10:13.210 --> 00:10:15.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gebeurt in de Griekse wateren. 00:10:15.400 --> 00:10:19.840 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben natuurlijk ook hier regelmatig gesprekken over de situatie in de kampen op Grieks grondgebied. 00:10:22.170 --> 00:10:26.780 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben het op andere momenten gehad over artikel 7 van het EU-verdrag ten aanzien van Polen en Hongarije. 00:10:26.780 --> 00:10:27.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit gaat ook om mensenrechten. 00:10:27.920 --> 00:10:32.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan er door dat agentschap gekeken worden wat hier gebeurt en hoe het kan dat we keer op keer dit soort 00:10:32.270 --> 00:10:34.080 align:middle line:82% position:46% size:100% berichten en nu zelfs deze beelden zien? 00:10:35.420 --> 00:10:40.920 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Paternotte refereert aan het Fundamental Rights Agency. 00:10:40.920 --> 00:10:46.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt voorgesteld om die een grotere rol te geven bij de screeningsprocedure. 00:10:46.220 --> 00:10:47.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar refereert de heer Paternotte aan. 00:10:48.690 --> 00:10:51.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat betreft dan het waarborgen van de grondrechten. 00:10:51.660 --> 00:10:58.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het handelen van grenswachters in het kader van grenstoezicht niet onder die verordening 00:10:58.320 --> 00:11:01.860 align:middle line:82% position:46% size:100% valt, maar wel onder het bereik van de Schengencode. 00:11:01.860 --> 00:11:10.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Desalniettemin denk ik dat het Fundamental Rights Agency vanuit de taak van het waarborgen van de 00:11:10.570 --> 00:11:14.020 align:middle line:82% position:46% size:100% grondrechten een rol kan spelen in deze problematiek. 00:11:15.470 --> 00:11:18.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat we gaan zien dat de staatssecretaris inderdaad in actie komt en snel de Kamer kan laten 00:11:18.910 --> 00:11:23.460 align:middle line:82% position:46% size:100% weten wat dat heeft opgeleverd, en dat wij, als zoiets als dit gebeurt, niet alleen contact leggen met 00:11:23.460 --> 00:11:27.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Athene, met onze eigen vertegenwoordiging daar, maar laten weten dat we ons zorgen maken, waarom we dat 00:11:27.930 --> 00:11:30.150 align:middle line:82% position:46% size:100% doen en dat we willen dat dit niet meer gebeurt. 00:11:30.150 --> 00:11:31.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 00:11:31.090 --> 00:11:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 00:11:31.500 --> 00:11:33.460 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer De Graaf namens de PVV. 00:11:33.460 --> 00:11:35.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. 00:11:36.660 --> 00:11:42.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Sinds Hillary Clinton en Hussein Obama de lont in het kruitvat staken in de Arabische wereld en 00:11:42.710 --> 00:11:46.470 align:middle line:82% position:46% size:100% dat vervolgens de "Lente" noemden, hebben wij te maken met die vluchtelingenstromen. 00:11:46.680 --> 00:11:50.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zijn niet alleen vluchtelingen, maar ook gewoon migranten op zoek naar een beter leven. 00:11:50.500 --> 00:11:51.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan je mensen niet ontzeggen. 00:11:51.960 --> 00:11:53.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Iedereen wil een beter leven. 00:11:53.540 --> 00:11:55.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar er is een verzadigingspunt. 00:11:57.590 --> 00:12:03.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Over de manier waarop kunnen we natuurlijk discussiëren, want het was niet netjes — dat klinkt 00:12:03.780 --> 00:12:10.280 align:middle line:82% position:46% size:100% misschien niet helemaal passend bij de beelden zoals we gezien hebben — maar de Grieken doen wat ze moesten 00:12:10.280 --> 00:12:13.100 align:middle line:82% position:46% size:100% doen, namelijk mensen terugsturen. 00:12:13.100 --> 00:12:19.100 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben niet voor niets een verzadigingspunt bereikt in Europa van wat we aankunnen qua opname. 00:12:23.750 --> 00:12:31.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de minister bereid, als zij met mevrouw Johansson en met de nieuwe minister in Griekenland spreekt, 00:12:31.300 --> 00:12:38.080 align:middle line:82% position:46% size:100% om juist aan te dringen op het op een nette manier terugsturen van mensen, zodat inderdaad … 00:12:38.080 --> 00:12:38.260 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. 00:12:38.260 --> 00:12:42.270 align:middle line:82% position:46% size:100% … de Middellandse Zee geen kerkhof meer wordt en de mensen dáár blijven? 00:12:42.270 --> 00:12:47.250 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. Voor de vragen — dat geldt niet alleen voor u, meneer De Graaf, maar voor 00:12:47.250 --> 00:12:48.860 align:middle line:82% position:46% size:100% iedereen — heeft u een halve minuut. 00:12:49.520 --> 00:12:49.810 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. 00:12:49.810 --> 00:12:57.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat van belang is om op aan te dringen, is dat de mensenrechten en de grondrechten gewaarborgd worden. 00:12:57.930 --> 00:13:01.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar dring ik op aan. 00:13:01.520 --> 00:13:03.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was heel kort. 00:13:03.010 --> 00:13:09.500 align:middle line:82% position:46% size:100% In alle situaties is het van belang dat grondrechten en mensenrechten gewaarborgd zijn. 00:13:09.500 --> 00:13:13.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is zo dat de Grieken belast zijn, of althans de Griekse kustwacht, met het beschermen 00:13:13.900 --> 00:13:15.200 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Griekse wateren. 00:13:15.420 --> 00:13:23.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hebben het daar best zwaar mee, moet ik zeggen, gezien alle bootjes die de afgelopen 00:13:23.300 --> 00:13:25.000 align:middle line:82% position:46% size:100% jaren richting Griekenland komen. 00:13:25.000 --> 00:13:30.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom hebben de Grieken ook een tijd geleden de hulp van Frontex, de Europese 00:13:30.390 --> 00:13:33.950 align:middle line:82% position:46% size:100% grensbewakingsinstelling, ingeroepen. 00:13:33.950 --> 00:13:35.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Het werd veel te veel voor ze. 00:13:35.210 --> 00:13:42.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze doen hun uiterste best om de buitengrenzen, hun territoriale wateren, te beschermen. 00:13:42.480 --> 00:13:49.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Frontex is degene die meehelpt om de buitengrenzen van de Europese Unie te bewaken. 00:13:49.660 --> 00:13:55.780 align:middle line:82% position:46% size:100% In alle gevallen is het zo dat de grondrechten en de mensenrechten gewaarborgd moeten zijn. 00:13:57.530 --> 00:14:02.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is duidelijk — nogmaals, Nederland heeft daar geen eigenstandige waarneming van en moet 00:14:02.580 --> 00:14:09.720 align:middle line:82% position:46% size:100% afgaan op waarneming van anderen — dat pushbacks niet aan de orde kunnen zijn. 00:14:09.720 --> 00:14:16.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Het wordt alleen maar erger onder de VVD en onder deze bewindsvrouw. 00:14:16.480 --> 00:14:21.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gevolg daarvan hebben we eergisteren in Nederland gemerkt en het gevolg daarvan stond 00:14:21.210 --> 00:14:25.680 align:middle line:82% position:46% size:100% vanmorgen ook weer in de krant: Nederlanders krijgen geen huizen meer vanwege al die asielzoekers en 00:14:25.680 --> 00:14:29.710 align:middle line:82% position:46% size:100% meisjes worden op klaarlichte dag op straat neergestoken door doorgedraaide asielzoekers die 00:14:29.710 --> 00:14:30.940 align:middle line:82% position:46% size:100% hier niet horen te zijn. 00:14:31.320 --> 00:14:33.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar zijn de grondrechten van Nederlanders? 00:14:33.520 --> 00:14:38.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar zijn de mensenrechten van Nederlanders die onder deze invasie van 400 mensen per week te lijden hebben? 00:14:38.580 --> 00:14:40.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar zijn onze grondrechten gebleven? 00:14:40.570 --> 00:14:43.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar is de VVD die staat voor Nederland? 00:14:43.020 --> 00:14:44.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom doet alleen de PVV dat nog? 00:14:44.820 --> 00:14:46.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom doet de minister hier niks aan? 00:14:50.770 --> 00:14:55.890 align:middle line:82% position:46% size:100% De oproep van de heer De Graaf begrijp ik wel, maar we doen daar wél heel veel aan. 00:14:55.890 --> 00:14:59.920 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben wet- en regelgeving en daar werkt Nederland mee. 00:15:00.240 --> 00:15:05.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is in Nederland de gewoonte om te werken met wet- en regelgeving, want wij zijn een rechtsstaat. 00:15:05.500 --> 00:15:10.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgens die regels werken wij met het asielrecht. 00:15:11.200 --> 00:15:13.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is het antwoord dat ik aan de heer De Graaf wil geven. 00:15:13.370 --> 00:15:17.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo zit het in elkaar. 00:15:19.110 --> 00:15:25.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Als je de verschrikkelijke beelden ziet waar de heer Paternotte het over had, dan moeten 00:15:25.580 --> 00:15:27.670 align:middle line:82% position:46% size:100% alle alarmbellen gaan rinkelen. 00:15:27.670 --> 00:15:32.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat daar gebeurde, was in strijd met het internationaal recht. 00:15:32.400 --> 00:15:33.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kon je echt wel zien. 00:15:33.790 --> 00:15:35.710 align:middle line:82% position:46% size:100% En het past in een patroon. 00:15:35.710 --> 00:15:38.090 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet voor niks dat er al drie onderzoeken lopen. 00:15:38.090 --> 00:15:39.580 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris sprak daarover. 00:15:39.580 --> 00:15:41.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu zijn we bijna drie weken verder. 00:15:41.770 --> 00:15:45.600 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Paternotte stelt een vraag aan de staatssecretaris en zij zegt: ik zal eens gaan 00:15:45.600 --> 00:15:49.190 align:middle line:82% position:46% size:100% uitzoeken wat daar precies gebeurd is. 00:15:49.190 --> 00:15:56.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Had de staatssecretaris, horende die alarmbellen, in de afgelopen weken niet al vijf keer moeten 00:15:56.460 --> 00:16:01.440 align:middle line:82% position:46% size:100% vragen wat er precies gebeurd is? 00:16:01.440 --> 00:16:03.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt uitgezocht wat er precies aan de hand is. 00:16:03.750 --> 00:16:07.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar het antwoord op de vraag of ik dat persoonlijk kan gaan doen, is nee. 00:16:07.820 --> 00:16:13.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gebeurt door Frontex, door de Europese ombudsman en door Griekenland zelf. 00:16:13.840 --> 00:16:16.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Laten we niet vergeten dat Griekenland een soeverein land is. 00:16:16.770 --> 00:16:19.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Het moet het ook zelf uitzoeken en doet dat ook. 00:16:22.140 --> 00:16:28.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook wij hebben de beelden gezien van het terugdringen van die bootjes en van mensen die aan hun lot worden 00:16:28.010 --> 00:16:30.210 align:middle line:82% position:46% size:100% overgelaten op de Middellandse Zee. 00:16:30.350 --> 00:16:35.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan niet zonder gevolgen blijven, dus het is goed dat Europa nu zelf via het 00:16:35.100 --> 00:16:39.410 align:middle line:82% position:46% size:100% fraudeorgaan OLAF onderzoek doet. 00:16:39.410 --> 00:16:44.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat de staatssecretaris die uitkomsten naar de Kamer stuurt zodra die er zijn. 00:16:44.770 --> 00:16:47.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de staatssecretaris ook horen zeggen dat zij met haar Griekse collega gaat opnemen wat er 00:16:49.220 --> 00:16:50.660 align:middle line:82% position:46% size:100% nou precies door Griekenland is gebeurd. 00:16:51.750 --> 00:16:57.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Hieromheen zit natuurlijk het migratiepact, want het migratiepact zou dit soort situaties 00:16:57.490 --> 00:16:58.540 align:middle line:82% position:46% size:100% eigenlijk moeten voorkomen. 00:16:58.550 --> 00:17:05.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de staatssecretaris ons vertellen wat zij op dit moment doet om dat migratiepact te versnellen en om 00:17:05.130 --> 00:17:08.880 align:middle line:82% position:46% size:100% een positieve bijdrage daaraan te leveren? 00:17:08.880 --> 00:17:14.340 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Voordewind weet heel goed dat Nederland positief staat tegenover de plannen die door de 00:17:14.340 --> 00:17:20.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Europese Commissie naar voren zijn gebracht voor het verbeteren en vernieuwen van het migratiepact, 00:17:20.340 --> 00:17:21.700 align:middle line:82% position:46% size:100% de plannen voor de migratie. 00:17:21.700 --> 00:17:27.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat ondersteunen we op alle bijeenkomsten waar dat mogelijk is. 00:17:27.130 --> 00:17:32.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij ondersteunen mondeling en schriftelijk, op welke manier dan ook, de aanpak die gekozen 00:17:32.690 --> 00:17:39.200 align:middle line:82% position:46% size:100% is door de Europese Commissie om het Europese migratiebeleid te verbeteren, te vernieuwen 00:17:39.200 --> 00:17:40.780 align:middle line:82% position:46% size:100% en daarmee ook te versterken. 00:17:40.780 --> 00:17:43.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus wat dat betreft kan ik de heer Voorhoeve geruststellen. 00:17:43.650 --> 00:17:47.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doen we. 00:17:47.690 --> 00:17:49.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Het Portugese voorzitterschap is net begonnen. 00:17:49.820 --> 00:17:53.610 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben voor de kerst de laatste JBZ-Raad gehad. 00:17:53.610 --> 00:17:56.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we met z'n allen gesproken over de voortgang. 00:17:56.370 --> 00:18:01.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Die voortgang is er, maar het gaat veel langzamer dan Nederland zou willen. 00:18:01.690 --> 00:18:04.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij vinden dat er veel meer haast of tempo achter zou moeten zitten. 00:18:05.660 --> 00:18:08.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat hebben we ook gezegd. 00:18:08.240 --> 00:18:15.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de heer Voorhoeve weet heel goed dat het hele complexe materie is, omdat er verschillende 00:18:15.510 --> 00:18:16.970 align:middle line:82% position:46% size:100% standpunten zijn in Europa. 00:18:16.970 --> 00:18:17.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, even een punt van orde. 00:18:17.390 --> 00:18:18.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja? 00:18:18.150 --> 00:18:18.970 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Voorhoeve is al heel lang geen lid meer van deze Kamer. 00:18:18.970 --> 00:18:23.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het wel een eer, maar ik ben van een andere partij. 00:18:23.950 --> 00:18:32.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, mag ik mijn excuses maken aan de heer Voordewind voor deze vergissing? 00:18:32.070 --> 00:18:37.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Het spijt me heel erg. 00:18:37.210 --> 00:18:37.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb ook niet opgelet. 00:18:37.510 --> 00:18:38.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Even voor de Handelingen: het is de heer Voordewind. 00:18:38.850 --> 00:18:43.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Excuses aan de heer Voordewind. 00:18:43.020 --> 00:18:45.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn oprechte excuses. 00:18:46.850 --> 00:18:54.870 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Voorhoeve kan zich niet verdedigen, voorzitter. 00:18:54.870 --> 00:18:56.080 align:middle line:82% position:46% size:100% En daarom neemt u het woord? 00:18:56.080 --> 00:18:58.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik maakte een ordepuntje. 00:18:58.020 --> 00:19:02.280 align:middle line:82% position:46% size:100% O, u maakte een punt van orde. 00:19:02.280 --> 00:19:04.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Was u klaar? 00:19:04.840 --> 00:19:08.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, ik houd hem in de gaten! 00:19:08.190 --> 00:19:08.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ken hem. 00:19:08.450 --> 00:19:09.870 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Voordewind heb ik geantwoord. 00:19:09.870 --> 00:19:10.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb ook niet zitten opletten. 00:19:10.210 --> 00:19:11.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 00:19:12.330 --> 00:19:17.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Eerst de heer Bisschop, dan de heer Kuzu en dan bent u aan de beurt, meneer Jasper van Dijk; 00:19:17.390 --> 00:19:22.900 align:middle line:82% position:46% size:100% mevrouw Kuiken komt aan het eind. 00:19:22.900 --> 00:19:23.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dank u wel. 00:19:23.080 --> 00:19:29.670 align:middle line:82% position:46% size:100% We zien natuurlijk vreselijke beelden, die ook in strijd zijn met internationale afspraken. 00:19:29.820 --> 00:19:35.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook een uiting van een groot probleem, een probleem waar zeker Griekenland mee opgezadeld zit. 00:19:35.850 --> 00:19:41.330 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben eerder een pleidooi gehouden om Griekenland te ondersteunen met een militair-civiele operatie; 00:19:41.330 --> 00:19:43.920 align:middle line:82% position:46% size:100% "operatie Achilles" hebben we die alvast even genoemd. 00:19:44.180 --> 00:19:50.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de staatssecretaris bereid om in het contact met de Griekse minister en de betreffende 00:19:50.940 --> 00:19:59.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Eurocommissaris aan te dringen op een bredere aanpak dan alleen maar de vluchtelingen die zich op de 00:19:59.470 --> 00:20:06.200 align:middle line:82% position:46% size:100% eilanden bevinden, door ervoor te zorgen dat ook de nieuwe instroom meegenomen wordt en er een 00:20:06.200 --> 00:20:12.700 align:middle line:82% position:46% size:100% totaalaanpak komt van de vluchtelingenproblematiek op die flank van de Europese grens? 00:20:17.060 --> 00:20:20.130 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Bisschop weet heel goed dat het een belangrijk punt is, en ik ben blij dat 00:20:20.130 --> 00:20:21.880 align:middle line:82% position:46% size:100% hij het even naar voren brengt. 00:20:21.880 --> 00:20:26.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat betekent toch ook weer dat we harder moeten werken om ervoor te zorgen dat we de plannen van 00:20:26.940 --> 00:20:34.800 align:middle line:82% position:46% size:100% de Europese Commissie voor het asielbeleid in de Europese Unie nog veel harder ondersteunen, want 00:20:34.800 --> 00:20:40.500 align:middle line:82% position:46% size:100% het is de bedoeling dat dit probleem van de buitengrenzen, maar ook van degenen die van overzee 00:20:40.500 --> 00:20:44.030 align:middle line:82% position:46% size:100% naar Europa komen, goed wordt aangepakt. 00:20:44.030 --> 00:20:48.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar hoe langer het gaat duren, hoe langer het duurt voordat we daar een goede aanpak voor hebben. 00:20:48.770 --> 00:20:56.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het inderdaad eens met de heer Bisschop dat we het nog eens extra moeten pushen om ervoor 00:20:56.170 --> 00:21:05.080 align:middle line:82% position:46% size:100% te zorgen dat we de Grieken, maar ook degenen die daar moeten helpen om de mensen op te vangen en 00:21:05.080 --> 00:21:07.780 align:middle line:82% position:46% size:100% de bewaking, daarin ondersteunen. 00:21:07.780 --> 00:21:11.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het dus helemaal eens met de heer Bisschop. 00:21:11.770 --> 00:21:17.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Alleen zou ik de staatssecretaris willen vragen, met dank overigens voor het antwoord, om niet te 00:21:17.500 --> 00:21:23.010 align:middle line:82% position:46% size:100% wachten totdat al die formaliteiten afgerond zijn, want dat kan echt nog een hele tijd duren. 00:21:23.130 --> 00:21:32.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn ook wegen denkbaar om bilateraal met Griekenland of vanuit de Europese Unie met Griekenland 00:21:32.940 --> 00:21:38.090 align:middle line:82% position:46% size:100% afspraken te maken, concreet actie te ondernemen en op die manier heel veel ellende, die zich 00:21:38.090 --> 00:21:42.940 align:middle line:82% position:46% size:100% anders nog maandenlang zal voltrekken aan die grenzen, te voorkomen. 00:21:42.940 --> 00:21:47.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus gewoon actie, handen uit de mouwen, mouwen opgerold en vooruit! 00:21:47.500 --> 00:21:47.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Zo! 00:21:49.050 --> 00:21:53.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Het spreekt mij aan wat de heer Bisschop zegt, maar ik denk toch dat wij in dit verband ... 00:21:53.040 --> 00:22:02.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, wij kunnen ook als Nederland zo veel mogelijk aandringen op actie, maar ik denk dat de instantie 00:22:02.930 --> 00:22:08.710 align:middle line:82% position:46% size:100% die het meeste werk kan verzetten en het meeste eraan kan doen, toch de Europese Commissie is, omdat zij 00:22:08.710 --> 00:22:14.680 align:middle line:82% position:46% size:100% de kracht heeft, samen met Frontex en andere organisaties, om ervoor te zorgen dat we daar zo 00:22:14.680 --> 00:22:16.530 align:middle line:82% position:46% size:100% snel mogelijk wat kunnen gaan doen. 00:22:16.600 --> 00:22:21.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Via de Europese Commissie, dat is de beste weg. 00:22:21.310 --> 00:22:25.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben ervan overtuigd dat je inderdaad in Europees verband een antwoord moet zoeken op de voorliggende 00:22:25.610 --> 00:22:29.840 align:middle line:82% position:46% size:100% problematiek, maar ik vind dat de staatssecretaris haar rol in dezen veel te klein maakt. 00:22:29.840 --> 00:22:35.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Een antwoord als "wij staan voor de mensenrechten" betekent ook dat je een principieel en fundamenteel 00:22:35.050 --> 00:22:36.180 align:middle line:82% position:46% size:100% andere benadering moet kiezen. 00:22:36.180 --> 00:22:37.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat ik een voorbeeld geven. 00:22:37.690 --> 00:22:41.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Onder het mom van coronasteun hebben we miljarden geschonken aan Griekenland. 00:22:41.620 --> 00:22:43.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze hebben daar fregatten voor gekocht. 00:22:43.340 --> 00:22:48.830 align:middle line:82% position:46% size:100% We geven als Europa, als Europese Unie, waaronder ook Nederland, waaronder ook de VVD, de boodschap 00:22:48.830 --> 00:22:50.830 align:middle line:82% position:46% size:100% af dat vluchtelingen niet welkom zijn. 00:22:50.830 --> 00:22:56.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Vindt u het dan gek, vraag ik aan de staatssecretaris, dat de Grieken op deze manier opereren wanneer vanuit 00:22:56.760 --> 00:23:02.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Europa, vanuit West-Europese parlementen, dit soort boodschappen richting de Grieken gaat? 00:23:02.810 --> 00:23:08.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Pushbacks, daar kan ik het nooit mee eens zijn. 00:23:09.980 --> 00:23:12.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Feit is dat wij van de Grieken vragen om hun nationale ... 00:23:12.570 --> 00:23:19.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De Grieken controleren hun nationale wateren en Frontex controleert de buitengrenzen 00:23:19.690 --> 00:23:20.660 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Europese Unie. 00:23:20.660 --> 00:23:25.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar kan ik niks aan veranderen, dat is zo. 00:23:25.260 --> 00:23:27.320 align:middle line:82% position:46% size:100% De situatie is als volgt. 00:23:27.320 --> 00:23:37.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Griekenland doet de nationale wateren, Frontex helpt bij de internationale wateren om de buitengrenzen 00:23:37.060 --> 00:23:38.110 align:middle line:82% position:46% size:100% van de Europese Unie te beschermen. 00:23:38.110 --> 00:23:40.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de situatie waarin wij ons bevinden. 00:23:40.170 --> 00:23:43.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het heel belangrijk is dat dit zo gaat. 00:23:43.970 --> 00:23:48.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het een technisch antwoord en ik vroeg toch om een politiek oordeel van deze 00:23:48.450 --> 00:23:53.770 align:middle line:82% position:46% size:100% staatssecretaris, vooral omdat ik vind dat zij haar rol in dezen niet te klein moet maken. 00:23:54.020 --> 00:24:00.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze is immers staatssecretaris van een belangrijk kabinet, van het Nederlandse kabinet, dat 00:24:00.250 --> 00:24:03.330 align:middle line:82% position:46% size:100% een duidelijke boodschap kan geven aan de Europese partners. 00:24:03.330 --> 00:24:09.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer de boodschap van het Nederlandse kabinet is, wanneer de boodschap van een aantal politieke 00:24:09.020 --> 00:24:14.270 align:middle line:82% position:46% size:100% partijen hier is dat vluchtelingen niet welkom zijn, dat Griekenland de buitengrenzen moet verdedigen, 00:24:14.270 --> 00:24:18.730 align:middle line:82% position:46% size:100% dat Europa de buitengrenzen moet verdedigen op hardhandige manier, dan is het toch logisch dat 00:24:18.730 --> 00:24:19.880 align:middle line:82% position:46% size:100% dit op deze manier gebeurt? 00:24:20.210 --> 00:24:24.600 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris kan ook heel andere benadering kiezen voor het bewaken van de 00:24:24.600 --> 00:24:29.690 align:middle line:82% position:46% size:100% buitengrenzen, in plaats van wat ze nu doet: een technisch antwoord geven op een voorliggend 00:24:29.690 --> 00:24:31.020 align:middle line:82% position:46% size:100% vraagstuk dat leidt tot drama's. 00:24:31.020 --> 00:24:36.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Op het gevaar af dat ik een antwoord geef dat de heer Kuzu ook weer niet fijn vindt. 00:24:36.050 --> 00:24:43.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Juist in de plannen van de Europese Commissie zitten hele goede plannen om de buitengrenzen van de Europese 00:24:43.880 --> 00:24:50.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Unie op een hele goede manier aan te pakken en het daarmee ook voor migranten mogelijk te maken om zich 00:24:50.320 --> 00:24:54.340 align:middle line:82% position:46% size:100% te melden, zodat er gekeken kan worden welke mensen kansrijk zijn en welke minder. 00:24:54.340 --> 00:24:56.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zit juist in dat pact. 00:24:56.240 --> 00:25:03.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom vindt Nederland dat dit pact ook een heel goed uitgangspunt is voor de nieuwe aanpak van 00:25:03.690 --> 00:25:05.430 align:middle line:82% position:46% size:100% het hele asiel- en migratiebeleid. 00:25:05.430 --> 00:25:11.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij vinden ook dat daarmee tempo gemaakt moet worden, maar dat tempo bepalen wij niet in ons eentje. 00:25:11.650 --> 00:25:16.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland is een belangrijke speler in de Europese Unie, maar we kunnen het niet 00:25:16.640 --> 00:25:17.990 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal in ons eentje bepalen. 00:25:17.990 --> 00:25:25.160 align:middle line:82% position:46% size:100% We proberen er wel vaart achter te zetten. 00:25:25.160 --> 00:25:33.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Al die woorden van de Europese Unie over mensenrechten en een Europese waardegemeenschap vallen eigenlijk 00:25:33.400 --> 00:25:40.340 align:middle line:82% position:46% size:100% in het niet als je naar de beelden kijkt van die bootjes die genadeloos terug worden geduwd door de 00:25:40.340 --> 00:25:42.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Griekse kustwacht én door Frontex. 00:25:42.600 --> 00:25:46.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de beelden gezien en u heeft ze ongetwijfeld ook gezien. 00:25:46.660 --> 00:25:48.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is snoeihard. 00:25:48.480 --> 00:25:57.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom gaat deze staatssecretaris niet met die beelden naar Commissievoorzitter mevrouw Von der Leyen om die 00:25:57.750 --> 00:26:04.730 align:middle line:82% position:46% size:100% beelden samen te bekijken en te zeggen "dit kan toch niet; wij moeten het takenpakket van Frontex en van 00:26:04.730 --> 00:26:06.810 align:middle line:82% position:46% size:100% de Griekse kustwacht echt aanpassen"? 00:26:06.810 --> 00:26:10.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu doen ze het en wordt het gedoogd en oogluikend toegestaan. 00:26:10.810 --> 00:26:14.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat kan niet, want de staatssecretaris is het er niet mee eens. 00:26:14.290 --> 00:26:17.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Bent u bereid om dat te doen? 00:26:17.150 --> 00:26:20.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb bij herhaling al gezegd dat er onderzoek wordt gedaan. 00:26:20.950 --> 00:26:24.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt onderzoek gedaan door Frontex, door een speciale commissie. 00:26:24.310 --> 00:26:26.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Die rapporteert op 20 en 21 januari. 00:26:26.880 --> 00:26:28.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan komen de eerste bevindingen. 00:26:28.200 --> 00:26:32.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het heel belangrijk is om te horen wat die bevindingen zijn. 00:26:32.320 --> 00:26:35.050 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten niet allerlei uitspraken doen zonder dat we precies weten hoe het zit. 00:26:35.050 --> 00:26:37.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een speciale commissie ingesteld. 00:26:37.880 --> 00:26:39.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zoekt het uit. 00:26:39.450 --> 00:26:40.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Die heeft ook de mogelijkheden om het uit te zoeken. 00:26:40.730 --> 00:26:42.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarnaast is er Griekenland zelf. 00:26:42.920 --> 00:26:47.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ook de Europese ombudsman, die de mogelijkheden heeft om het goed uit te zoeken. 00:26:47.510 --> 00:26:49.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Von der Leyen weet dat dus. 00:26:49.760 --> 00:26:53.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Die weet dat de Europese ombudsman dat doet enzovoort. 00:26:53.030 --> 00:26:56.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook mevrouw Johansson is goed op de hoogte. 00:26:56.140 --> 00:27:03.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Om de heer Van Dijk gerust te stellen: er wordt hard aan gewerkt, want iedereen maakt zich er zorgen over. 00:27:04.980 --> 00:27:10.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Goed. Ik heb nu mevrouw Kuiken, maar die zit in haar tele… Dan gaan we … 00:27:10.560 --> 00:27:11.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Mag het, voorzitter? 00:27:11.390 --> 00:27:15.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja. Mevrouw Becker namens de VVD. 00:27:15.230 --> 00:27:19.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Goed dat verschillende partijen vragen stellen over eventuele pushbacks. 00:27:19.230 --> 00:27:21.540 align:middle line:82% position:46% size:100% En goed ook dat daar onderzoek naar wordt gedaan. 00:27:21.550 --> 00:27:26.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik wil de linkse partijen die vandaag oproepen om daar onderzoek naar te doen, ook vragen om 00:27:26.000 --> 00:27:28.100 align:middle line:82% position:46% size:100% zich aan te sluiten bij onze oproep. 00:27:28.100 --> 00:27:31.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Waarom stappen mensen nog steeds op die bootjes van mensensmokkelaars? 00:27:32.700 --> 00:27:37.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is omdat het loont om in Europa, in Nederland spontaan asiel aan te vragen, ook als ze eigenlijk 00:27:37.690 --> 00:27:40.100 align:middle line:82% position:46% size:100% hiernaartoe komen voor een beter leven. 00:27:40.100 --> 00:27:44.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat fundamentele failliet van het Europese asielstelsel moeten we aanpakken. 00:27:44.330 --> 00:27:45.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is de echte oplossing. 00:27:45.580 --> 00:27:50.910 align:middle line:82% position:46% size:100% En dan zien we dat het bereiken van opvang in de regio en het aanpakken van mensensmokkelaars allemaal moet 00:27:50.910 --> 00:27:53.070 align:middle line:82% position:46% size:100% komen van een Europees migratiepact. 00:27:53.070 --> 00:27:57.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoor de staatssecretaris zeggen: het Portugese voorzitterschap gaat daar weer mee verder. 00:27:57.960 --> 00:28:00.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar hoelang gaan wij dit als Nederland nog afwachten? 00:28:00.930 --> 00:28:06.280 align:middle line:82% position:46% size:100% En wat hebben we nou in handen om maximaal druk uit te oefenen om hier echt een doorbraak te bereiken? 00:28:06.280 --> 00:28:07.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Want daar zit de echte oplossing. 00:28:07.220 --> 00:28:08.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop ook op … 00:28:08.510 --> 00:28:08.640 align:middle line:82% position:46% size:100% De staatssecretaris. 00:28:08.640 --> 00:28:11.140 align:middle line:82% position:46% size:100% … steun van alle partijen die hier vandaag aan de microfoon staan. 00:28:11.140 --> 00:28:16.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik laat hier achter mij een grote klok ophangen, zodat jullie ook kunnen kijken naar de tijd. 00:28:16.530 --> 00:28:21.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geldt trouwens ook voor de ministers. 00:28:22.040 --> 00:28:28.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou heel graag een toverstaf in handen hebben om ervoor te zorgen dat morgen alle lidstaten zich con 00:28:28.900 --> 00:28:33.910 align:middle line:82% position:46% size:100% amore — hier en daar met aanpassingen, maar goed — scharen achter de plannen van de Europese Commissie. 00:28:42.410 --> 00:28:46.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland doet enorm zijn best om ervoor te zorgen dat we voortgang boeken, dat we verdergaan. 00:28:46.820 --> 00:28:49.620 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben de Duitsers daar ook in gesteund. 00:28:49.620 --> 00:28:53.300 align:middle line:82% position:46% size:100% De Duitsers zien ook dat er wel wat mogelijkheden liggen. 00:28:53.300 --> 00:29:00.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar, en dat hoef ik de woordvoerders hier echt niet uit te leggen, het is lastige materie. 00:29:00.870 --> 00:29:04.510 align:middle line:82% position:46% size:100% De ene lidstaat denkt er weer anders over dan de andere lidstaat. 00:29:05.220 --> 00:29:15.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het al knap van het Duitse voorzitterschap dat het wat dat betreft al verder gekomen is. 00:29:15.470 --> 00:29:20.990 align:middle line:82% position:46% size:100% De laatste vraag van mevrouw Bente Becker liet eigenlijk zien hoe het kabinet daadwerkelijk in deze 00:29:20.990 --> 00:29:26.320 align:middle line:82% position:46% size:100% wedstrijd zit wat betreft de pushbacks: het kan het kabinet eigenlijk helemaal niets schelen. 00:29:26.320 --> 00:29:28.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Hetzelfde geldt voor Moria. 00:29:28.860 --> 00:29:34.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ongelofelijk lang gediscussieerd over een deal. 00:29:34.360 --> 00:29:37.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor kerst zouden er 100 mensen komen, maar er zijn nauwelijks nog 50 mensen gekomen. 00:29:37.900 --> 00:29:41.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Met andere woorden: kan het het kabinet daadwerkelijk wat schelen? 00:29:41.500 --> 00:29:44.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Welke daadkracht hebben we überhaupt van deze staatssecretaris gezien? 00:29:44.560 --> 00:29:50.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan ze een beetje snappen dat ik inmiddels bijna te cynisch ben om überhaupt nog een 00:29:50.280 --> 00:29:54.100 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag aan haar te stellen? 00:29:54.100 --> 00:30:00.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het heel jammer dat mevrouw Kuiken daar toch wat cynisch over is. 00:30:00.640 --> 00:30:06.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt echt hard gewerkt in Europa om ervoor te zorgen dat duidelijk is welke kant we op 00:30:06.390 --> 00:30:08.200 align:middle line:82% position:46% size:100% willen en dat er vaart wordt gemaakt. 00:30:08.200 --> 00:30:13.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij laten ons zien, wij laten ons geluid horen en wij praten er echt met druk over 00:30:13.980 --> 00:30:15.480 align:middle line:82% position:46% size:100% dat die pushbacks niet kunnen. 00:30:15.480 --> 00:30:18.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat doen we niet alleen vandaag en deden we niet alleen gisteren, maar dat deden we ook al eerder. 00:30:19.730 --> 00:30:21.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat weet mevrouw Kuiken ook. 00:30:28.860 --> 00:30:31.130 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn ook heel hard bezig met oplossingen voor de Griekse eilanden. 00:30:31.130 --> 00:30:33.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lukt ook; dat komt voor elkaar. 00:30:33.610 --> 00:30:38.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is helemaal niet zo eenvoudig, want we hebben ondertussen ook nog wel even een hele 00:30:38.180 --> 00:30:42.810 align:middle line:82% position:46% size:100% grote pandemie, die behoorlijk belemmerend werkt voor allerlei activiteiten. 00:30:42.810 --> 00:30:52.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik was net toch even getriggerd, omdat mevrouw Becker het had over "een eventuele pushback". 00:30:52.940 --> 00:30:57.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het goed is om even met elkaar vast te stellen, en ik hoop dat de staatssecretaris ons 00:30:57.060 --> 00:31:03.140 align:middle line:82% position:46% size:100% daarin kan ondersteunen, dat we op de dag voor kerst beelden hebben gezien van mensen die op een vlot 00:31:03.140 --> 00:31:04.710 align:middle line:82% position:46% size:100% midden op zee werden achtergelaten. 00:31:05.530 --> 00:31:09.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat moeten we niet "een eventuele pushback" noemen, maar een flagrante schending van de mensenrechten. 00:31:09.410 --> 00:31:09.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoop dat de staatssecretaris zich daarbij kan aansluiten. 00:31:09.890 --> 00:31:15.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Het tweede waarvan ik me kan voorstellen dat de staatssecretaris zich erbij aansluit, maar wat ik 00:31:15.660 --> 00:31:21.500 align:middle line:82% position:46% size:100% niet aan haar ga vragen, is dat het ergens een beetje gek is dat een Kamerlid dat toevallig lid is van 00:31:21.500 --> 00:31:26.440 align:middle line:82% position:46% size:100% dezelfde partij als de staatssecretaris, opmerkt dat linkse partijen moeten vragen waarom iets nog niet 00:31:26.440 --> 00:31:30.890 align:middle line:82% position:46% size:100% is gelukt en dat er toch ook nog een kabinet is dat ergens voor verantwoordelijk is, en dat dat niet de 00:31:31.150 --> 00:31:33.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Kamerleden uit de oppositie zijn. 00:31:35.660 --> 00:31:39.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat betreft het eerste punt van de heer Paternotte zeg ik het volgende. 00:31:39.140 --> 00:31:41.270 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb dit ook al geantwoord naar aanleiding van de eerste vragen van de 00:31:41.270 --> 00:31:44.080 align:middle line:82% position:46% size:100% heer Paternotte in eerste termijn. 00:31:44.080 --> 00:31:49.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Nederland heeft geen eigenstandige informatie over wat er gebeurd is. 00:31:50.050 --> 00:31:51.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat wordt uitgezocht en onderzocht. 00:31:51.350 --> 00:31:58.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar afgaande op de beelden die ik gezien heb, was dat heel erg verschrikkelijk. 00:31:59.920 --> 00:32:07.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar nogmaals, het echte definitieve feitencomplex, dus zoals het echt gebeurd is, moeten we nog krijgen. 00:32:07.290 --> 00:32:13.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Pushbacks, als die er zijn geweest, zijn qua mensenrechten niet aanvaardbaar. 00:32:13.530 --> 00:32:15.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 00:32:15.140 --> 00:32:23.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan geef ik nu het woord aan de heer Van Raan namens de Partij voor de Dieren, voor zijn 00:32:23.660 --> 00:32:29.670 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag over de uitfasering van houtige biogrondstoffen voor warmtetoepassingen. 00:32:29.670 --> 00:32:35.440 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is gericht aan de minister van Economische Zaken en Klimaat, die ik van harte welkom heet. 00:32:35.440 --> 00:32:36.900 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Van Raan. 00:32:37.580 --> 00:32:39.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, dank u wel. 00:32:39.540 --> 00:32:45.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Het afgelopen jaar deed deze minister de Kamer een scherpe belofte, namelijk dat hij duidelijkheid 00:32:45.980 --> 00:32:52.030 align:middle line:82% position:46% size:100% zou geven over de afbouw van het subsidiëren van houtige biomassa en dat het afbouwpad voor het 00:32:52.030 --> 00:32:54.320 align:middle line:82% position:46% size:100% einde van dat jaar zou komen. 00:32:54.320 --> 00:32:59.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat was niet alleen omdat de meerderheid van de Kamer wil dat die houtigebiomassasubsidie wordt 00:32:59.960 --> 00:33:05.390 align:middle line:82% position:46% size:100% afgebouwd, maar ook omdat het het uitdrukkelijke en niet mis te verstane advies van de 00:33:05.390 --> 00:33:09.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Sociaal-Economische Raad was om zo spoedig mogelijk met een dergelijk afbouwpad te komen. 00:33:09.240 --> 00:33:15.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Toch kon de minister zich kennelijk niet in dat advies van de SER vinden, want hij vroeg nog een 00:33:15.970 --> 00:33:18.770 align:middle line:82% position:46% size:100% ander advies aan, ditmaal van het PBL. 00:33:18.770 --> 00:33:22.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Het afbouwpad is er nog steeds niet, en daar gaat deze vraag over. 00:33:22.720 --> 00:33:26.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Het betekent dat de minister zijn eigen deadline niet gehaald heeft. 00:33:26.780 --> 00:33:29.120 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil even inzoomen op dat PBL-advies, want dat is van belang. 00:33:29.120 --> 00:33:32.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat namelijk lijnrecht in tegen het eerdere advies van de SER. 00:33:32.480 --> 00:33:38.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL adviseert namelijk om de subsidies voor biomassa niet voor 2030 te stoppen; het 00:33:38.560 --> 00:33:39.300 align:middle line:82% position:46% size:100% zegt althans dat dat onverstandig is. 00:33:39.300 --> 00:33:45.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat betekent concreet dat biomassa nog tot maximaal 2040 gesubsidieerd kan worden, omdat subsidietermijnen 00:33:45.990 --> 00:33:49.310 align:middle line:82% position:46% size:100% nou eenmaal tussen de tien en de twaalf jaar duren. 00:33:49.310 --> 00:33:54.850 align:middle line:82% position:46% size:100% De Partij voor de Dieren vindt dit onverantwoordelijk, omdat er internationale en brede consensus over aan 00:33:54.850 --> 00:34:01.340 align:middle line:82% position:46% size:100% het ontstaan is dat houtige biomassa verbranden helemaal niet zo gunstig is voor het klimaat. 00:34:01.340 --> 00:34:02.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Ik heb twee vragen. 00:34:02.970 --> 00:34:08.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de minister aangeven waarom hij zonder duidelijke tekst en uitleg zijn eigen deadline overschreden 00:34:08.970 --> 00:34:12.940 align:middle line:82% position:46% size:100% heeft en of hij nou het PBL-advies of het SER-advies gaat volgen? 00:34:12.940 --> 00:34:20.690 align:middle line:82% position:46% size:100% De tweede vraag is of de minister kan aangeven of en wanneer het afbouwpad er komt, conform 00:34:20.690 --> 00:34:26.520 align:middle line:82% position:46% size:100% het SER-advies en op basis van de eerdergenoemde consensus dat biomassa inderdaad niet gunstig 00:34:26.520 --> 00:34:26.790 align:middle line:82% position:46% size:100% is voor de CO2-huishouding. 00:34:26.790 --> 00:34:32.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan geef ik nu het woord aan de minister van Economische Zaken en Klimaat. 00:34:32.260 --> 00:34:34.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Het woord is aan hem. 00:34:34.690 --> 00:34:41.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Het is waar dat het als een paal boven water staat dat houtige biomassa op termijn niet 00:34:41.640 --> 00:34:43.860 align:middle line:82% position:46% size:100% bedoeld is voor lagetemperatuurwarmteontwikkeling. 00:34:43.860 --> 00:34:46.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is te weinig houtige biomassa. 00:34:46.530 --> 00:34:49.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is te schaars en het dient naar andere toepassingen te gaan. 00:34:49.140 --> 00:34:51.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Er moeten ook andere oplossingen komen in de gebouwde omgeving. 00:34:51.650 --> 00:34:51.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar heeft de heer Van Raan gelijk in. 00:34:51.830 --> 00:34:58.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Waar de heer Van Raan ook gelijk in heeft, is dat ik mij had voorgenomen — dat heb ik 00:34:58.200 --> 00:35:02.670 align:middle line:82% position:46% size:100% hier ook helder gezegd — om voor het reces met een uitfaseringsdatum te komen. 00:35:04.070 --> 00:35:05.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Het klopt ook dat dat niet gelukt is. 00:35:05.730 --> 00:35:06.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is waar. 00:35:06.460 --> 00:35:09.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar geen andere verklaring voor dan deze. 00:35:09.940 --> 00:35:15.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik doe dit samen met mevrouw Van Veldhoven, die mede-eigenaar is van het duurzaamheidskader, samen 00:35:15.480 --> 00:35:20.980 align:middle line:82% position:46% size:100% met mevrouw Ollongren, want daar zit het gebruik van houtige biomassa, en samen met mevrouw Schouten, waar 00:35:20.980 --> 00:35:22.650 align:middle line:82% position:46% size:100% ook gebruik zit van houtige biomassa. 00:35:22.650 --> 00:35:25.290 align:middle line:82% position:46% size:100% En als het financieel spannend wordt, schuift Hoekstra aan. 00:35:25.290 --> 00:35:30.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ons eerlijk gezegd voor het reces in die coronatijd gewoon niet gelukt om een moment te vinden 00:35:30.230 --> 00:35:33.490 align:middle line:82% position:46% size:100% waarop we daar samen voldoende over konden spreken. 00:35:33.490 --> 00:35:38.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een buitengewoon belangrijk onderwerp, maar het is niet heel eenvoudig. 00:35:38.210 --> 00:35:42.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat vooral over een dilemma in de gebouwde omgeving. 00:35:42.190 --> 00:35:43.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat weet de heer Van Raan ook. 00:35:44.570 --> 00:35:50.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is inderdaad grote behoefte aan politieke duidelijkheid, maar er zijn ook ferme waarschuwingen 00:35:50.450 --> 00:35:54.220 align:middle line:82% position:46% size:100% van het PBL, vooral ten aanzien van de gebouwde omgeving. 00:35:54.220 --> 00:35:56.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Die staan overigens niet haaks op die van de SER. 00:35:56.360 --> 00:36:00.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat de partijen elkaars rapport onderschrijven, maar ze gaan over net wat anders. 00:36:00.530 --> 00:36:03.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn ook ferme waarschuwingen uit de sector. 00:36:03.480 --> 00:36:09.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik spreek hier uit dat ik de ambities van het Klimaatakkoord niet wil verzwakken. 00:36:09.450 --> 00:36:14.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is een CO2-reductie voorgenomen en ik ben vastbesloten die te gaan halen. 00:36:14.950 --> 00:36:17.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn afspraken gemaakt over betaalbaarheid. 00:36:17.420 --> 00:36:19.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit kan grote financiële consequenties hebben. 00:36:19.400 --> 00:36:25.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ook een einddatum afgesproken: in 2050 alles van het gas af en CO2-neutraal. 00:36:25.430 --> 00:36:27.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Die spelen hier alle drie een rol. 00:36:27.680 --> 00:36:29.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat dus niet over kleine dingen. 00:36:31.100 --> 00:36:37.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind inderdaad dat wij op een zeker moment een verstandige datum moeten prikken, maar ik vraag 00:36:38.500 --> 00:36:43.320 align:middle line:82% position:46% size:100% een beetje begrip voor het feit dat er niet meer uren in een week zitten op dit moment. 00:36:43.320 --> 00:36:49.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is belangrijk, we komen er zeker aan toe en dat zeg ik ook toe, maar ik heb de deadline die 00:36:49.320 --> 00:36:51.140 align:middle line:82% position:46% size:100% ik zelf gesteld heb inderdaad niet gehaald. 00:36:51.140 --> 00:37:00.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil best een eind meegaan in wat de minister zegt, maar inhoudelijk is het zo'n zwak verhaal. 00:37:00.130 --> 00:37:04.600 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister voert namelijk een aantal zaken aan die helemaal niet nieuw zijn. 00:37:04.600 --> 00:37:10.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot eind november, december is ons, deze Kamer, voorgehouden. 00:37:10.280 --> 00:37:16.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn op Kameruitspraken ook toezeggingen gedaan dat die deadline wel gehaald zou worden. 00:37:16.700 --> 00:37:21.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Het inhoudelijke verweer is dus niet heel sterk, als ik zo vrij mag zijn. 00:37:21.750 --> 00:37:26.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil daar nog een volgende vraag over stellen. 00:37:26.990 --> 00:37:27.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Gaat u verder. 00:37:27.550 --> 00:37:31.630 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister zegt ook weer: ik ga mijn best doen. 00:37:31.630 --> 00:37:34.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar hij geeft weer geen deadline op. 00:37:35.610 --> 00:37:37.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb drie vragen. 00:37:37.840 --> 00:37:42.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Zou het kunnen zijn dat economische redenen toch zwaarder wegen — de minister verwees net naar het 00:37:42.990 --> 00:37:50.040 align:middle line:82% position:46% size:100% complex van ministers dat erbij betrokken is — dan klimaat-, biodiversiteits- en luchtkwaliteitsdoelen? 00:37:50.600 --> 00:38:00.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Hebben die minder zwaar gewogen dan de economische redenen om door te gaan met biomassa? 00:38:00.960 --> 00:38:03.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Wij hebben verschillende doelen. 00:38:03.050 --> 00:38:09.110 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben de CO2-reductie, we hebben de einddatum die gehaald moet worden om alle huizen van het 00:38:09.110 --> 00:38:11.710 align:middle line:82% position:46% size:100% gas af te halen en CO2-neutraal te krijgen en we hebben betaalbaarheidseisen. 00:38:11.710 --> 00:38:12.820 align:middle line:82% position:46% size:100% En ik moet aan alle drie voldoen. 00:38:12.820 --> 00:38:14.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Het Klimaatakkoord gaat over alles. 00:38:14.350 --> 00:38:17.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is heel makkelijk om klimaatdoelen te halen en de betaalbaarheid uit het oog te verliezen. 00:38:17.590 --> 00:38:21.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is ook heel makkelijk om het goedkoop te houden en niks te bereiken. 00:38:21.470 --> 00:38:26.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de combinatie telt, en daar houd ik mij aan. 00:38:26.140 --> 00:38:27.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet zeker dat de heer Van Raan daar uiteindelijk ook bij gebaat is. 00:38:27.460 --> 00:38:33.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook hij wil die CO2-reductie halen — hij wil zelfs meer halen — en wil dat het betaalbaar blijft voor 00:38:33.560 --> 00:38:35.270 align:middle line:82% position:46% size:100% iedereen die niet op zijn partij stemt. 00:38:35.270 --> 00:38:37.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij willen heel Nederland mee krijgen. 00:38:37.620 --> 00:38:38.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is belangrijk. 00:38:40.380 --> 00:38:44.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb gezegd dat er maar zo veel uren in een week zitten, maar ik zeg er ook bij dat het complex is. 00:38:44.820 --> 00:38:46.120 align:middle line:82% position:46% size:100% En daar is niks zwaks aan. 00:38:48.160 --> 00:38:49.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Het punt van de SER is reëel. 00:38:49.360 --> 00:38:52.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij zeggen dat die subsidiëring moet stoppen zodra er betaalbare alternatieven zijn. 00:38:53.530 --> 00:38:54.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is helder. 00:38:57.460 --> 00:39:05.010 align:middle line:82% position:46% size:100% Het PBL zegt dat er nu geen zekerheid is over de vraag of 2025 of 2030 daarvoor het goede jaartal is. 00:39:05.010 --> 00:39:06.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is niet eenvoudig. 00:39:06.200 --> 00:39:07.840 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat om grote dingen. 00:39:07.840 --> 00:39:11.220 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben 8 miljoen huishoudens van het gas af te halen. 00:39:11.220 --> 00:39:16.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vergt even een discussie tussen deze drie of vier bewindslieden. 00:39:16.500 --> 00:39:17.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar vraag ik begrip voor. 00:39:17.570 --> 00:39:18.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is niet eenvoudig. 00:39:18.810 --> 00:39:21.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Kretologie gaat het werk niet doen. 00:39:23.190 --> 00:39:29.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Geen mens hier in deze Kamer beweert dat het eenvoudig is of dat kretologie het werk gaat doen. 00:39:29.570 --> 00:39:33.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is ook geen mens, en dat zal de minister kunnen beamen, die niet weet dat dit vorig jaar en het 00:39:33.370 --> 00:39:36.510 align:middle line:82% position:46% size:100% jaar daarvoor ook al bekend was. 00:39:36.740 --> 00:39:42.380 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister blijft maar aanmodderen en weigert kennelijk scherpe keuzes te maken. 00:39:42.380 --> 00:39:46.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de minister in ieder geval toezeggen dat er geen nieuwe subsidies komen zolang er geen afbouwpad is, 00:39:46.600 --> 00:39:53.270 align:middle line:82% position:46% size:100% ook gezien de toenemende consensus dat houtige biomassa verstoken echt onverstandig is in het kader 00:39:53.270 --> 00:39:54.640 align:middle line:82% position:46% size:100% van klimaat en biodiversiteit? 00:39:54.640 --> 00:39:59.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan hij toezeggen dat er geen nieuwe subsidies en dus ook geen nieuwe voorjaarstermijn worden 00:39:59.110 --> 00:40:02.740 align:middle line:82% position:46% size:100% opengesteld voor het verbranden van houtige biomassa totdat er meer duidelijk is? 00:40:02.740 --> 00:40:03.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is immers complex. 00:40:03.390 --> 00:40:09.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Je gaat dus geen miljarden reserveren voor iets wat misschien helemaal niet duidelijk is. 00:40:09.560 --> 00:40:14.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan hij toezeggen dat er geen voorjaarstermijn wordt opengesteld voor houtige biomassa? 00:40:14.770 --> 00:40:15.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dat is een wonderlijke vraag. 00:40:15.990 --> 00:40:18.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is ook al drie keer gesteld. 00:40:18.240 --> 00:40:21.730 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit gaat over de vraag wanneer we de subsidiëring kunnen stoppen. 00:40:21.730 --> 00:40:25.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is het niet logisch om te zeggen: zolang we dat nog niet weten, stoppen we de subsidiëring. 00:40:25.230 --> 00:40:27.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar gaat de primaire namelijk vraag over. 00:40:27.060 --> 00:40:29.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, ik ga dat niet doen. 00:40:29.250 --> 00:40:35.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Er moet een gedegen en onderbouwde einddatum komen voor de subsidiëring van houtige biomassa in de 00:40:35.020 --> 00:40:37.460 align:middle line:82% position:46% size:100% gebouwde omgeving en in de glastuinbouw. 00:40:37.500 --> 00:40:39.960 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Van Raan, tot slot. 00:40:39.960 --> 00:40:40.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot heb ik nog één vraag. 00:40:40.860 --> 00:40:46.710 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik concludeer nog even dat wat de minister nu zegt, toch weer waarschijnlijk, met grote 00:40:46.710 --> 00:40:50.150 align:middle line:82% position:46% size:100% zekerheid, een voorbeeld is van: je weet eigenlijk al dat je het niet moet doen, maar je gaat toch 00:40:50.150 --> 00:40:51.830 align:middle line:82% position:46% size:100% maar door, omdat je niet anders kan. 00:40:51.830 --> 00:40:54.840 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister zet zichzelf hier echt in een heel nauwe hoek. 00:40:54.840 --> 00:40:58.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn laatste vraag is of de minister in ieder geval per brief — want ik neem aan dat hij dat 00:40:58.810 --> 00:41:03.430 align:middle line:82% position:46% size:100% niet ter plekke kan doen — kan aangeven wat de inzet van Nederland geweest is met betrekking 00:41:03.430 --> 00:41:09.290 align:middle line:82% position:46% size:100% tot de huidige consultatie als het gaat over de herziening van de RED II-richtlijn. 00:41:09.400 --> 00:41:11.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat is daar de inzet nou precies geweest? 00:41:11.450 --> 00:41:13.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de minister dat per brief aan ons doen toekomen? 00:41:13.570 --> 00:41:18.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Dit dossier ligt vermoedelijk bij mijn collega Van Veldhoven. 00:41:18.460 --> 00:41:20.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal dit verzoek aan haar overbrengen. 00:41:20.150 --> 00:41:22.770 align:middle line:82% position:46% size:100% En de Kamer dan daarover informeren, als het kan. 00:41:22.770 --> 00:41:24.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, én de Kamer daarover informeren. 00:41:24.800 --> 00:41:25.390 align:middle line:82% position:46% size:100% De voorzitter weet het altijd zo veel mooier te zeggen dan ik. 00:41:25.390 --> 00:41:29.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Prima. Dank u wel, meneer Van Raan. 00:41:29.830 --> 00:41:37.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Al heel lang voordat de heer Van Raan überhaupt het woord voerde, stond daar de heer Sienot namens D66. 00:41:37.420 --> 00:41:37.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan volgt mevrouw Agnes Mulder namens het CDA. 00:41:37.790 --> 00:41:38.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ja, dat zag ik. 00:41:38.940 --> 00:41:44.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is een onderwerp waarmee ik het nieuwe jaar graag goed aftrap. 00:41:44.180 --> 00:41:47.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben ook blij met de vragen van de heer Van Raan. 00:41:47.140 --> 00:41:52.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Er lag een duidelijke opdracht van D66 en de coalitie, gesteund door de hele Kamer, om eind december een plan 00:41:52.770 --> 00:41:56.870 align:middle line:82% position:46% size:100% van aanpak te hebben over hoe we zo snel mogelijk stoppen met het verbranden van houtachtige biomassa. 00:41:56.870 --> 00:41:58.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat plan ligt er niet. 00:41:58.170 --> 00:42:01.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze minister zegt vervolgens: ja, het is lastig. 00:42:01.350 --> 00:42:06.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de alternatieven die zo belangrijk zijn om te ontwikkelen, komen niet vanzelf. 00:42:06.570 --> 00:42:12.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is een verantwoordelijkheid van deze minister van Economische Zaken, want het kán wel. 00:42:12.770 --> 00:42:17.070 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen op alternatieven zoals isolatie, restwarmte en gebruikmaken van hybride warmtepompen inzetten. 00:42:17.070 --> 00:42:21.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag is daarom wanneer dat plan komt? 00:42:21.320 --> 00:42:27.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Wanneer gaan we actief inzetten op écht schone bronnen en stoppen met het eindeloos subsidiëren van 00:42:27.550 --> 00:42:30.820 align:middle line:82% position:46% size:100% houtachtige biomassa, een doodlopende weg? 00:42:31.200 --> 00:42:36.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat er een datum en een uitfaseerpad moeten komen, is allebei helder. 00:42:36.610 --> 00:42:42.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar de heer Sienot gooit iets te gemakkelijk het inhoudelijke stuk van het Planbureau voor de 00:42:42.590 --> 00:42:44.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Leefomgeving omver door te zeggen: het kán. 00:42:44.760 --> 00:42:46.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is precies de vraag of het kan. 00:42:46.530 --> 00:42:49.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is precies waar het PBL-stuk over gaat. 00:42:49.370 --> 00:42:57.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan nu niet namens de twee of drie andere collega's die dit met mij doen, even een datum prikken. 00:42:57.960 --> 00:42:59.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik onderken dat het belangrijk. 00:43:00.160 --> 00:43:06.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben er volledig van doorgrond dat dit ook voor de heer Sienot en zijn partij buitengewoon belangrijk 00:43:06.240 --> 00:43:11.310 align:middle line:82% position:46% size:100% is, maar ik heb nu niet even een datum op zak waarop ik dit aan de Kamer kan melden. 00:43:11.310 --> 00:43:16.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Het gaat zo snel mogelijk, maar het moet iedereen zijn opgevallen dat er ook andere dingen aan de hand zijn. 00:43:16.760 --> 00:43:20.520 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben nogal veel tegelijk aan onze fiets hangen. 00:43:20.520 --> 00:43:22.130 align:middle line:82% position:46% size:100% Het is een bijzonder leven op dit moment. 00:43:22.130 --> 00:43:32.130 align:middle line:82% position:46% size:100% De hele coronacrisis gooit inderdaad ook op heel veel andere fronten roet in het eten. 00:43:32.840 --> 00:43:35.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we allemaal heel veel last van. 00:43:35.940 --> 00:43:42.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Ook het CDA heeft er last van dat we dat op deze manier meemaken, ook op dit onderwerp. 00:43:43.550 --> 00:43:50.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zou minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat graag de volgende vraag willen stellen. 00:43:50.900 --> 00:43:54.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan hij die alternatieve maatregelen dan ook in geld uitdrukken, zodat we daar 00:43:54.860 --> 00:43:56.370 align:middle line:82% position:46% size:100% een beetje gevoel bij krijgen? 00:43:56.370 --> 00:44:00.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Aan de ene kant geven we uit aan biomassa en aan de andere kant geven we mogelijk 00:44:00.620 --> 00:44:02.370 align:middle line:82% position:46% size:100% geld uit aan andere oplossingen. 00:44:02.370 --> 00:44:05.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook weer een politieke keuze. 00:44:05.260 --> 00:44:07.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat we dat wel inzichtelijk moeten hebben. 00:44:07.080 --> 00:44:10.590 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben straks namelijk een wet in behandeling waarmee we de kolencentrales 00:44:10.590 --> 00:44:12.730 align:middle line:82% position:46% size:100% behoorlijk gaan dichtdraaien. 00:44:12.730 --> 00:44:16.310 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien wil je dan toch nog een tijdje langer door met kolencentrales. 00:44:16.310 --> 00:44:22.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben benieuwd naar de afweging, ook die van mijn collega van D66, hoe dat in dat hele pakket past. 00:44:22.180 --> 00:44:28.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het helemaal eens met deze vraag, want je moet altijd alles afwegen versus de kosten. 00:44:28.680 --> 00:44:30.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien kun je ook andere maatregelen nemen. 00:44:30.420 --> 00:44:32.040 align:middle line:82% position:46% size:100% We moeten lenig blijven. 00:44:32.150 --> 00:44:36.370 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zeg alleen dat het het Planbureau voor de Leefomgeving, met alle experts, eigenlijk nog niet 00:44:36.370 --> 00:44:41.640 align:middle line:82% position:46% size:100% gelukt is om een heel helder bedrag op tafel te leggen, ook omdat ze nog niet weten van welke 00:44:41.640 --> 00:44:44.390 align:middle line:82% position:46% size:100% alternatieve technieken ze de prijs moeten bepalen. 00:44:46.570 --> 00:44:52.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn startpunt was eigenlijk precies hetzelfde als dat van mevrouw Agnes Mulder, maar ik weet niet of het in 00:44:52.660 --> 00:44:56.950 align:middle line:82% position:46% size:100% die precisie gaat lukken, omdat de experts mij op dit moment het antwoord niet kunnen geven. 00:44:56.990 --> 00:45:00.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat maakt het ook complex. 00:45:00.240 --> 00:45:07.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Kunnen de experts misschien wat specifieker een tijdlijn aangeven wanneer we welke richting opgaan? 00:45:07.680 --> 00:45:12.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe eerder we stoppen met het subsidiëren van die houtige biomassa — wat ons allemaal als een 00:45:12.850 --> 00:45:16.690 align:middle line:82% position:46% size:100% graat in de keel zit — des te beter het is, maar je moet het wel kunnen afwegen. 00:45:16.690 --> 00:45:19.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zit eigenlijk ons verzoek aan de minister. 00:45:19.250 --> 00:45:26.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Misschien kan hij voor het debat dat wij op 1 februari met hem hebben een richting aangeven in de brief 00:45:26.080 --> 00:45:28.580 align:middle line:82% position:46% size:100% die hij toch aan de Kamer wil sturen. 00:45:28.780 --> 00:45:35.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik zal proberen — ik onderschrijf het echt — om deze verstandige overweging zo veel mogelijk daarin te 00:45:35.620 --> 00:45:39.180 align:middle line:82% position:46% size:100% betrekken, maar ik kan niet namens de experts dingen beloven die ik straks misschien niet waar kan maken. 00:45:39.180 --> 00:45:42.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het wel een heel goede markering. 00:45:43.690 --> 00:45:44.340 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank. 00:45:44.470 --> 00:45:45.700 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 00:45:45.700 --> 00:45:53.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan geef ik nu tot slot het woord … O, de heer Van Raan heeft nog een vraag aan de 00:45:53.320 --> 00:45:54.650 align:middle line:82% position:46% size:100% minister van Economische Zaken. 00:45:55.490 --> 00:45:58.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Jazeker, voorzitter. Het gaat overigens over biomassa. 00:45:58.920 --> 00:46:00.510 align:middle line:82% position:46% size:100% O ja? Goed. 00:46:00.820 --> 00:46:06.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter, misschien kunt u ook even meegenieten van het moment waarop ik vaststel dat minister Wiebes tot 00:46:06.570 --> 00:46:08.900 align:middle line:82% position:46% size:100% vier á vijf keer toe een harde toezegging deed. 00:46:08.970 --> 00:46:09.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Vorig jaar zei hij: er komt een afbouwpad en er komt een datum. 00:46:09.680 --> 00:46:17.780 align:middle line:82% position:46% size:100% En nu zegt hij in één keer: natuurlijk komt er geen datum, want het is wel heel erg complexe materie. 00:46:17.830 --> 00:46:25.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Laat duidelijk zijn dat ik dat een verdediging en een antwoord van niks vind. 00:46:25.950 --> 00:46:28.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat hij dat zelf ook wel weet. 00:46:28.360 --> 00:46:28.740 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb nog wel twee aanvullende vragen voor de minister. 00:46:28.740 --> 00:46:34.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Volgende vrijdag komt er weer een rapport uit van het Gemeenschappelijk Centrum voor 00:46:34.110 --> 00:46:37.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Onderzoek van de Europese Unie. 00:46:37.220 --> 00:46:42.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat over de consensus dat houtige biomassa niet bijdraagt. 00:46:42.030 --> 00:46:46.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de minister bereid daar een schriftelijke reactie op te geven? 00:46:46.420 --> 00:46:53.820 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn tweede vraag gaat over het kort geding met Vattenfall over de subsidieverstrekking 00:46:53.820 --> 00:47:02.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de minister bereid nu toch al met Vattenfall in gesprek te treden over het afkopen van de 00:47:02.160 --> 00:47:07.010 align:middle line:82% position:46% size:100% verplichtingen die zijn aangegaan, omdat Vattenfall — en dat is echt mijn laatste zin — zelf zegt: 00:47:07.010 --> 00:47:11.350 align:middle line:82% position:46% size:100% wij gaan niet door met houtige biomassa als er geen draagvlak is? 00:47:11.740 --> 00:47:13.170 align:middle line:82% position:46% size:100% En dat is er niet. 00:47:13.170 --> 00:47:13.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Meneer Van Raan, dit telt voor drie vragen. 00:47:13.510 --> 00:47:18.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind dat mijn collega's en, in alle bescheidenheid, ook ikzelf recht hebben op iets meer begrip van 00:47:18.050 --> 00:47:19.190 align:middle line:82% position:46% size:100% de heer Van Raan over die datum. 00:47:19.190 --> 00:47:25.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn toezeggingen waren een uiterste inspanning, maar toen was er geen sprake van deze mate 00:47:25.920 --> 00:47:30.580 align:middle line:82% position:46% size:100% van pandemie en toen was het PBL ook nog niet met zijn rapport gekomen. 00:47:30.680 --> 00:47:34.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik spreek ook namens mijn collega's en laten we eerlijk zijn: wij zijn ook mensen. 00:47:34.990 --> 00:47:38.490 align:middle line:82% position:46% size:100% Je ziet het soms niet, maar het is wel zo. 00:47:38.490 --> 00:47:44.320 align:middle line:82% position:46% size:100% De reactie op elk voorstel wordt via de standaardprocedure met een fiche bediend. 00:47:44.320 --> 00:47:49.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus als het in die reeks valt, is het antwoord daarop "ja". 00:47:49.550 --> 00:47:55.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Zolang regelingen gelden, ben ik niet met specifieke partijen in gesprek, ook al omdat elke beoordeling 00:47:55.380 --> 00:48:00.390 align:middle line:82% position:46% size:100% van elke subsidievraag onafhankelijk van de politiek moet plaatshebben. 00:48:00.390 --> 00:48:05.360 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar moet ik mij niet in mengen, tenzij daar misschien bijzondere redenen voor zijn. 00:48:05.360 --> 00:48:13.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Nu ga ik echt naar de heer Terpstra namens het CDA voor de laatste vraag over grote steden 00:48:13.510 --> 00:48:15.610 align:middle line:82% position:46% size:100% die nog altijd wachten op woonbeleid. 00:48:15.610 --> 00:48:20.990 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag wordt gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 00:48:21.470 --> 00:48:23.600 align:middle line:82% position:46% size:100% die ik van harte welkom heet. 00:48:35.350 --> 00:48:43.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, voorzitter. 00:48:43.660 --> 00:48:47.520 align:middle line:82% position:46% size:100% Naast de coronacrisis speelt op dit moment een stille wooncrisis. 00:48:47.520 --> 00:48:51.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Op dit moment is er een schreeuwend tekort aan 331.000 woningen. 00:48:51.370 --> 00:48:53.860 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat tekort loopt steeds verder op. 00:48:53.860 --> 00:48:58.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Starters, gezinnen en middeninkomens kunnen een fatsoenlijke woning gewoon niet meer betalen en 00:48:58.460 --> 00:49:00.690 align:middle line:82% position:46% size:100% worden op deze manier de stad uit gejaagd. 00:49:00.690 --> 00:49:06.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar komen de jarenlange wachtlijsten voor een sociale huurwoning nog bij, om nog maar te zwijgen over de 00:49:06.070 --> 00:49:08.250 align:middle line:82% position:46% size:100% huurprijs van een particuliere woning. 00:49:08.470 --> 00:49:11.640 align:middle line:82% position:46% size:100% We kunnen met recht zeggen dat er sprake is van woningnood. 00:49:11.930 --> 00:49:17.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Vanmorgen lazen wij in de NRC dat grote steden nog steeds wachten op woonbeleid van de minister om de 00:49:17.980 --> 00:49:23.490 align:middle line:82% position:46% size:100% excessen, waarvan ik er net al een paar noemde, aan te pakken, en dan specifiek op de afspraken die deze 00:49:23.490 --> 00:49:25.440 align:middle line:82% position:46% size:100% minister heeft gemaakt in de woondeals. 00:49:25.570 --> 00:49:30.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat het CDA betreft is het klip-en-klaar: het wordt hoog tijd voor meer regie. 00:49:30.020 --> 00:49:36.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Het wordt hoog tijd dat de overheid zich weer richt op volkshuisvesting als een van haar kerntaken, 00:49:36.640 --> 00:49:39.350 align:middle line:82% position:46% size:100% met een speciale minister voor Volkshuisvesting in een volgend kabinet. 00:49:39.350 --> 00:49:46.780 align:middle line:82% position:46% size:100% Deze minister moet ook bouwlocaties kunnen aanwijzen aan de randen van steden, waar snel heel veel nieuwe 00:49:46.780 --> 00:49:48.140 align:middle line:82% position:46% size:100% woningen gebouwd kunnen worden. 00:49:48.190 --> 00:49:52.180 align:middle line:82% position:46% size:100% Voorzitter. Wethouders van de grote steden gaven aan dat ze meer van deze minister verwachtten. 00:49:52.180 --> 00:49:57.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ze heeft ook meer toegezegd: excessieve huurstijgingen aanpakken, middenhuurwoningen 00:49:57.640 --> 00:49:59.610 align:middle line:82% position:46% size:100% stimuleren en een zelfbewoningsplicht. 00:49:59.680 --> 00:50:01.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom heb ik de volgende vragen aan deze minister. 00:50:02.400 --> 00:50:04.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe gaat het met de afspraken met deze wethouders? 00:50:04.770 --> 00:50:06.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe gaat de minister deze wethouders te hulp schieten? 00:50:06.680 --> 00:50:13.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat gaat de minister doen om de bouwproductie, zeker in en rond de grote steden, verder op te krikken? 00:50:13.440 --> 00:50:15.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Er is geen tijd te verliezen. 00:50:15.200 --> 00:50:17.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot. Er ligt een bal voor open doel. 00:50:18.260 --> 00:50:20.880 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister moet 'm alleen nog maar durven binnen te schieten. 00:50:20.880 --> 00:50:24.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Hoe staat het met de wens van een meerderheid van deze Kamer, middels de aangenomen 00:50:24.970 --> 00:50:27.760 align:middle line:82% position:46% size:100% motie-Terpstra/Koerhuis, om snel tot een aanwijzing te komen voor de bouw van 30.000 nieuwe woningen 00:50:27.760 --> 00:50:32.490 align:middle line:82% position:46% size:100% in de polder Rijnenburg bij Utrecht? 00:50:32.490 --> 00:50:35.410 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit is het soort grote projecten waar de volkshuisvesting echt bij gebaat is. 00:50:35.410 --> 00:50:40.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan geef ik nu het woord aan de minister. 00:50:42.020 --> 00:50:45.920 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank, voorzitter. Natuurlijk ook dank aan de heer Terpstra voor het stellen van deze vragen 00:50:45.920 --> 00:50:48.010 align:middle line:82% position:46% size:100% over dat belangrijke onderwerp: wonen. 00:50:48.010 --> 00:50:51.670 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we gelukkig heel vaak debatten over met deze woordvoerders. 00:50:52.970 --> 00:50:58.880 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moet eigenlijk constateren dat ik in de afgelopen jaren met steun van de Kamer enorme stappen heb kunnen 00:50:58.880 --> 00:51:03.510 align:middle line:82% position:46% size:100% zetten die helemaal niet waren voorzien bij het aantreden van dit kabinet, en niet in de laatste 00:51:03.910 --> 00:51:06.970 align:middle line:82% position:46% size:100% plaats dankzij de partij van de heer Terpstra. 00:51:08.750 --> 00:51:10.190 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik begrijp zijn ongeduld. 00:51:10.190 --> 00:51:13.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat deel ik ook, maar ik wil ook op het volgende wijzen. 00:51:13.170 --> 00:51:15.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit staat overigens ook in het artikel. 00:51:15.040 --> 00:51:22.260 align:middle line:82% position:46% size:100% De wethouders die erbij betrokken zijn, hebben ook gezegd dat de woondeals die zijn gesloten, 00:51:22.260 --> 00:51:27.600 align:middle line:82% position:46% size:100% ertoe hebben geleid dat we drie jaar op rij bouwrecords hebben gebroken. 00:51:27.600 --> 00:51:34.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Wij zijn in staat geweest om de woningmarkt op een aantal punten, waar in de vorige kabinetsperiode 00:51:34.450 --> 00:51:44.280 align:middle line:82% position:46% size:100% geen voorstellen voor zijn gedaan, vergaand te reguleren, of we hebben voornemens opgevat voor 00:51:44.280 --> 00:51:46.850 align:middle line:82% position:46% size:100% een vergaande mate van regulering. 00:51:46.850 --> 00:51:49.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Overigens hebben we dit gedaan met hulp van de Kamer. 00:51:49.610 --> 00:51:55.000 align:middle line:82% position:46% size:100% We spreken binnenkort over een initiatiefwetsvoorstel van de Partij van de Arbeid, dat ook daarop ziet. 00:51:55.000 --> 00:51:57.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus er is heel veel gebeurd. 00:51:57.450 --> 00:51:59.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben ongelofelijk blij met die woondeals. 00:51:59.510 --> 00:52:04.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd begrijp ik het ook als wethouders zeggen dat ze nog steeds te maken hebben met 00:52:04.420 --> 00:52:06.570 align:middle line:82% position:46% size:100% excessen op hun woningmarkt. 00:52:06.570 --> 00:52:10.760 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Terpstra legde zelf het verband tussen de coronacrisis en de woningmarkt. 00:52:11.470 --> 00:52:15.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Eén ding is gelukkig niet gebeurd, en dat is dat de woningbouw is ingestort. 00:52:16.130 --> 00:52:21.970 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben samen met de sector gezorgd dat er kon worden doorgebouwd tijdens de coronacrisis. 00:52:21.970 --> 00:52:26.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan over de excessen en de voorstellen die we daarvoor hebben gedaan. 00:52:26.390 --> 00:52:31.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Die zijn natuurlijk in verschillende fasen van uitvoering, voor een deel ook omdat wetgeving 00:52:31.630 --> 00:52:35.690 align:middle line:82% position:46% size:100% niet snel gaat en omdat we hier en daar wat vertraging hebben opgelopen door corona. 00:52:35.690 --> 00:52:41.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar — dat is heel belangrijk, denk ik — na een eerste poging die niet op veel steun kon rekenen 00:52:41.200 --> 00:52:44.860 align:middle line:82% position:46% size:100% van de wethouders zelf, hebben we met elkaar gekozen voor die opkoopbescherming. 00:52:44.860 --> 00:52:50.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat dat een heel belangrijke maatregel is, ook voor het aanpakken van excessen. 00:52:50.020 --> 00:52:54.990 align:middle line:82% position:46% size:100% We doen ook nog pilots in het kader van malafide verhuurders en het bevorderen 00:52:54.990 --> 00:52:57.530 align:middle line:82% position:46% size:100% van goed verhuurderschap. 00:52:57.530 --> 00:52:59.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Die stappen zijn, denk ik, wezenlijk. 00:52:59.950 --> 00:53:07.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Nogmaals, ik begrijp het als de heer Terpstra achter de wethouders gaat staan die zeggen dat ze ongeduldig 00:53:07.600 --> 00:53:08.050 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn en zich afvragen waar het blijft. 00:53:08.050 --> 00:53:08.340 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben vakantieverhuur. 00:53:08.340 --> 00:53:08.590 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar is inmiddels wetgeving voor. 00:53:08.590 --> 00:53:14.450 align:middle line:82% position:46% size:100% De opkoopbescherming komt eraan, zo snel mogelijk; ik kan geen ijzer met handen breken. 00:53:14.450 --> 00:53:18.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Tot slot — ik zit al in het rood, zie ik, voorzitter — de motie over Rijnenburg. 00:53:18.550 --> 00:53:20.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Die is mij uiteraard niet ontgaan. 00:53:21.720 --> 00:53:26.000 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan de heer Terpstra beloven dat ik de Kamer daar zo snel mogelijk, misschien al volgende 00:53:26.420 --> 00:53:30.710 align:middle line:82% position:46% size:100% week, een brief over zal sturen. 00:53:30.710 --> 00:53:32.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank aan de minister voor de beantwoording. 00:53:32.790 --> 00:53:37.560 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister heeft het over ongeduld en over bouwrecords, en dat is ook goed. 00:53:37.560 --> 00:53:43.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij heeft gelijk wanneer zij aangeeft dat niet alles voorzien kon worden, zeker niet als het 00:53:43.680 --> 00:53:46.860 align:middle line:82% position:46% size:100% gaat om de woningnood, maar feit is wel dat we een tekort hebben van 331.000 woningen. 00:53:46.860 --> 00:53:53.460 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister heeft het over bouwrecords, maar ondertussen dreigt de productie de aankomende jaren 00:53:53.460 --> 00:53:55.480 align:middle line:82% position:46% size:100% fors terug te lopen en dat maakt mij ongeduldig. 00:53:55.480 --> 00:53:59.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan is mijn vraag aan de minister toch wat zij daaraan gaat doen. 00:53:59.850 --> 00:54:07.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Is zij het met het CDA eens dat er meer centrale regie nodig is om de aantallen te vergroten, locaties 00:54:07.160 --> 00:54:11.700 align:middle line:82% position:46% size:100% aan te wijzen en te zorgen dat de bouwproductie, ondanks de coronacrisis, omhooggaat? 00:54:11.700 --> 00:54:16.800 align:middle line:82% position:46% size:100% Want dat zijn we echt verplicht aan die gezinnen, die middeninkomens en starters, die echt bijna 00:54:16.800 --> 00:54:17.900 align:middle line:82% position:46% size:100% wanhopig op zoek zijn naar een woning. 00:54:17.900 --> 00:54:22.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn concrete vraag aan de minister is dus: wat gaat zij doen om de aantallen de 00:54:22.950 --> 00:54:26.410 align:middle line:82% position:46% size:100% aankomende periode op te krikken? 00:54:26.410 --> 00:54:30.570 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Terpstra weet dat wij met de Woningbouwimpuls, waardoor wij met extra middelen 00:54:30.570 --> 00:54:35.350 align:middle line:82% position:46% size:100% extra woningbouw kunnen losmaken, een eerste tranche met het onverwachte aantal van 51.000 00:54:35.350 --> 00:54:37.840 align:middle line:82% position:46% size:100% extra woningen kunnen gaan realiseren. 00:54:37.840 --> 00:54:38.980 align:middle line:82% position:46% size:100% De tweede tranche komt eraan. 00:54:38.980 --> 00:54:46.140 align:middle line:82% position:46% size:100% In februari zullen we zien welke gemeenten daarmee kunnen worden geholpen en welke voorstellen daarmee 00:54:46.140 --> 00:54:46.870 align:middle line:82% position:46% size:100% kunnen worden geaccommodeerd. 00:54:46.870 --> 00:54:51.790 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat geeft een enorme impuls aan de woningbouw. 00:54:51.790 --> 00:54:56.330 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Terpstra blikt al een beetje vooruit op een volgende kabinetsperiode en formatie. 00:54:56.330 --> 00:55:03.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik kan natuurlijk niet vooruitlopen op wat de uitkomst daarvan zal zijn, maar hij weet dat ik daar in ieder 00:55:03.240 --> 00:55:07.000 align:middle line:82% position:46% size:100% geval heb neergelegd dat we een oplossing moeten vinden voor de verhuurderheffing. 00:55:07.000 --> 00:55:11.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij weet dat die op termijn voor de woningbouwcorporaties echt onhoudbaar is. 00:55:11.400 --> 00:55:15.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Het betekent gewoon dat zij onvoldoende investeringsruimte hebben om juist in de 00:55:15.400 --> 00:55:18.260 align:middle line:82% position:46% size:100% sociale huur voldoende bij te bouwen. 00:55:18.260 --> 00:55:19.750 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar zal dus iets voor moeten komen. 00:55:21.720 --> 00:55:24.670 align:middle line:82% position:46% size:100% In de regie hebben we de afgelopen periode hele wezenlijke stappen gezet, denk ik. 00:55:24.670 --> 00:55:30.350 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik had gisteren nog een overleg met alle gedeputeerden Wonen uit heel Nederland, die nu 00:55:30.350 --> 00:55:34.690 align:middle line:82% position:46% size:100% allemaal die 130% plancapaciteit invullen en allemaal op zoek zijn naar hoe je nog sneller en concreter 00:55:34.690 --> 00:55:39.540 align:middle line:82% position:46% size:100% kunt samenwerken, en die overigens geen van allen van mening zijn dat het goed zou zijn als de minister 00:55:39.540 --> 00:55:40.390 align:middle line:82% position:46% size:100% op hun stoel gaat zitten. 00:55:40.390 --> 00:55:44.520 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben daar iedereen voor nodig: de gemeenten, de provincies, de hele sector. 00:55:44.880 --> 00:55:49.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar wil ik heel graag mee doorgaan. 00:55:49.660 --> 00:55:53.290 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister geeft aan dat de gedeputeerden Wonen er niet op zitten te wachten dat 00:55:53.290 --> 00:55:56.470 align:middle line:82% position:46% size:100% zij op hun stoel gaat zitten. 00:55:56.470 --> 00:56:02.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Tegelijkertijd spreken we bij de plancapaciteit die de minister aanhaalt, veelal over zachte plannen en 00:56:02.290 --> 00:56:07.130 align:middle line:82% position:46% size:100% plannen die, als we in de verre toekomst kijken, mogelijkerwijs eventueel een keer aan bod komen. 00:56:07.130 --> 00:56:11.460 align:middle line:82% position:46% size:100% Mijn vraag is dus concreet — ik heb net al gevraagd naar Rijnenburg; dat bedoel ik ook met die 00:56:11.460 --> 00:56:14.620 align:middle line:82% position:46% size:100% centraleregierol — wat de minister aan het eind van deze periode, met een doorkijkje naar de volgende 00:56:14.620 --> 00:56:21.390 align:middle line:82% position:46% size:100% periode, gaat doen om ervoor te zorgen dat die plannen zo hard mogelijk worden en dat bij deze projecten zo 00:56:21.390 --> 00:56:22.150 align:middle line:82% position:46% size:100% snel mogelijk de eerste paal de grond in gaat. 00:56:22.150 --> 00:56:25.510 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben het gewoon helemaal eens met de heer Terpstra. 00:56:26.220 --> 00:56:31.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is precies wat ik in de woondeals heb afgesproken voor de zes locaties, plekken, in Nederland waar 00:56:31.810 --> 00:56:33.320 align:middle line:82% position:46% size:100% de krapte het allergrootst is. 00:56:34.110 --> 00:56:36.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is ook het overleg dat ik voer met het hele land. 00:56:36.220 --> 00:56:39.250 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik gaf het voorbeeld van het overleg met de gedeputeerden, maar ik heb natuurlijk 00:56:39.250 --> 00:56:44.540 align:middle line:82% position:46% size:100% ook overleg met landsdelen, regio's en gemeenten, en ook met de sector. 00:56:44.540 --> 00:56:48.680 align:middle line:82% position:46% size:100% We sturen nu niet alleen op de plancapaciteit — er is inderdaad een onderscheid tussen zacht 00:56:48.680 --> 00:56:50.860 align:middle line:82% position:46% size:100% en hard — maar ook op de realisatie. 00:56:50.860 --> 00:56:57.320 align:middle line:82% position:46% size:100% In de woondeals zijn daar hele harde afspraken over en bij de Woningbouwimpuls ook; er komt alleen maar geld 00:56:57.320 --> 00:57:00.250 align:middle line:82% position:46% size:100% bij als er snel woningen worden gerealiseerd. 00:57:00.250 --> 00:57:04.600 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ben voornemens om op die manier door te gaan, om te zorgen dat er zo veel mogelijk wordt gebouwd en 00:57:04.600 --> 00:57:10.400 align:middle line:82% position:46% size:100% dat er doorgebouwd wordt, ook als dat moeilijk blijft door corona en economische tegenslagen. 00:57:10.750 --> 00:57:13.200 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel, meneer Terpstra. 00:57:13.200 --> 00:57:16.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga ik naar mevrouw Beckerman namens de SP. 00:57:16.890 --> 00:57:18.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Jullie gaan elkaar vandaag het woord geven? 00:57:18.850 --> 00:57:19.220 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vind ik ook prima, hoor. 00:57:19.220 --> 00:57:23.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het wel mooi als de coalitiepartijen elkaar aanvallen, dus laat de heer Koerhuis maar eerst, hoor. 00:57:23.690 --> 00:57:25.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Wilt u dat, meneer Koerhuis? 00:57:25.900 --> 00:57:30.110 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou, het is dat mevrouw Beckerman zo aandringt. 00:57:30.110 --> 00:57:38.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik sluit mij aan bij de heer Terpstra: het woningtekort is groot in Nederland, 330.000 woningen. 00:57:38.170 --> 00:57:40.250 align:middle line:82% position:46% size:100% De bal ligt inderdaad voor open doel. 00:57:40.250 --> 00:57:44.690 align:middle line:82% position:46% size:100% Midden in het land, op de locatie Rijnenburg, kunnen 25.000 woningen gebouwd worden. 00:57:45.900 --> 00:57:48.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Er wordt al meer dan 15 jaar over gepraat; 25 jaar, begrijp ik. 00:57:48.570 --> 00:57:53.830 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou is er de aangenomen motie-Terpstra/Koerhuis om Utrecht een aanwijzing te geven. 00:57:53.830 --> 00:57:59.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Nou hoor ik de minister antwoorden: hm, ik kom er misschien volgende week op terug. 00:57:59.320 --> 00:58:06.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Kan de minister gewoon toezeggen dat de motie wordt uitgevoerd en dat Utrecht de aanwijzing krijgt? 00:58:06.560 --> 00:58:08.580 align:middle line:82% position:46% size:100% Nee, dat kan ik op deze manier niet toezeggen. 00:58:08.580 --> 00:58:09.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik ga er een brief over sturen. 00:58:09.960 --> 00:58:15.100 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb daar natuurlijk ook het overleg over gestart met de provincie en de gemeente Utrecht. 00:58:17.860 --> 00:58:23.110 align:middle line:82% position:46% size:100% De indieners van de motie weten ook dat het geven van een aanwijzing op dit punt ook gepaard gaat 00:58:23.110 --> 00:58:24.780 align:middle line:82% position:46% size:100% met het doen van forse investeringen. 00:58:24.780 --> 00:58:29.440 align:middle line:82% position:46% size:100% Nogmaals, ik heb nooit gezegd dat ik tegen woningbouw in Rijnenburg ben. 00:58:29.440 --> 00:58:31.500 align:middle line:82% position:46% size:100% Integendeel, ik denk dat het een hele goede locatie is. 00:58:31.500 --> 00:58:34.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat vindt de regio gelukkig ook op termijn. 00:58:34.540 --> 00:58:37.630 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we moeten een oplossing vinden voor de ontsluiting van Rijnenburg. 00:58:37.630 --> 00:58:40.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus dat zal ook vanuit het ministerie van IenW moeten komen, daar moet het MIRT bij betrokken worden. 00:58:40.550 --> 00:58:43.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat over een miljardeninvestering. 00:58:43.150 --> 00:58:45.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Die knoop moet wel ontward worden. 00:58:45.260 --> 00:58:49.980 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind niet dat ik een aanwijzing kan geven voor een woningbouwlocatie zonder daar ook 00:58:49.980 --> 00:58:50.620 align:middle line:82% position:46% size:100% een oplossing voor te bedenken. 00:58:50.620 --> 00:58:56.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarom vraag ik de Kamer om even af te wachten hoe ik dat verwoord in een brief die ik 00:58:56.030 --> 00:58:56.980 align:middle line:82% position:46% size:100% uw Kamer zal doen toekomen. 00:58:56.980 --> 00:59:00.930 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Beckerman namens de SP. 00:59:00.930 --> 00:59:01.850 align:middle line:82% position:46% size:100% Tien jaar Rutte. 00:59:01.850 --> 00:59:07.280 align:middle line:82% position:46% size:100% In tien jaar Rutte zijn de huren met 35% gestegen. 00:59:07.280 --> 00:59:11.770 align:middle line:82% position:46% size:100% Het woningtekort is opgelopen naar 331.000 en dat gaat verder oplopen. 00:59:11.770 --> 00:59:16.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Gemiddeld moet je negen jaar wachten op een betaalbare sociale huurwoning. 00:59:16.280 --> 00:59:18.480 align:middle line:82% position:46% size:100% Het aantal daklozen is verdubbeld. 00:59:18.530 --> 00:59:23.060 align:middle line:82% position:46% size:100% Sociale huurders hebben al 10 miljard aan verhuurderheffing betaald. 00:59:23.220 --> 00:59:27.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Het zijn schokkende cijfers en de minister zegt: ik ben op de goede weg. 00:59:27.240 --> 00:59:31.430 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik zou toch wel graag de erkenning willen dat dit kabinet de wooncrisis alleen 00:59:31.430 --> 00:59:32.820 align:middle line:82% position:46% size:100% maar groter heeft gemaakt. 00:59:32.820 --> 00:59:36.960 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik hoef niet te horen wat er na de verkiezingen gaat gebeuren; ik zou graag willen weten wat de 00:59:36.960 --> 00:59:40.990 align:middle line:82% position:46% size:100% minister de komende zeven weken die we nog hebben tot de verkiezingen gaat doen. 00:59:40.990 --> 00:59:44.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de minister bereid om alle huren te bevriezen? 00:59:49.330 --> 00:59:52.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik krijg een klein beetje een déjà vu, want dit is een debat dat we natuurlijk heel 00:59:52.050 --> 00:59:52.710 align:middle line:82% position:46% size:100% vaak met elkaar hebben gevoerd. 00:59:52.710 --> 00:59:54.610 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik dacht eerlijk gezegd dat we, ook met de SP, wel iets verder waren nu. 00:59:54.610 --> 01:00:02.420 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat de SP niet heeft ingestemd met alles wat er is afgesproken tussen coalitie en een 01:00:02.420 --> 01:00:06.630 align:middle line:82% position:46% size:100% aantal oppositiepartijen, maar het is toch wel een forse stap in haar richting. 01:00:07.830 --> 01:00:15.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus als wij praten over hoe we de huurstijgingen zowel in de sociale sector als in de particuliere 01:00:15.630 --> 01:00:22.580 align:middle line:82% position:46% size:100% sector gaan beteugelen, dan zou ik, als ik mevrouw Beckerman was, zeggen: ik had nog meer gewild, maar 01:00:22.580 --> 01:00:24.590 align:middle line:82% position:46% size:100% dit is wel een hele fijne stap. 01:00:24.590 --> 01:00:29.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we zien hoe we de huurverlaging juist voor die huurders die het het allermoeilijkst hebben echt 01:00:29.720 --> 01:00:35.970 align:middle line:82% position:46% size:100% gaan realiseren — dat betekent gewoon: €40 per maand in de portemonnee houden in plaats van uitgeven aan 01:00:35.970 --> 01:00:40.180 align:middle line:82% position:46% size:100% je huur — dan denk ik dat dat ook voor de SP een hele belangrijke stap is geweest. 01:00:40.180 --> 01:00:44.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus nogmaals, ik had niet verwacht dat we elkaar helemaal zouden kunnen vinden, maar ik dacht dat we 01:00:44.080 --> 01:00:47.180 align:middle line:82% position:46% size:100% elkaar wel iets waren genaderd ten opzichte van de debatten die we vóór de zomer hebben gevoerd. 01:00:47.180 --> 01:00:51.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan ga ik naar de heer Smeulders namens GroenLinks. 01:00:51.540 --> 01:00:57.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Als ik de minister zo hoor, lijkt het alsof het allemaal fantastisch gaat op de woningmarkt 01:00:57.650 --> 01:00:58.920 align:middle line:82% position:46% size:100% of met de volkshuisvesting. 01:00:59.630 --> 01:01:01.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar volgens mij zijn we het er ook gezamenlijk over eens dat dat niet het geval is. 01:01:01.530 --> 01:01:08.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn nu bestuurders die heel nadrukkelijk zeggen: het kabinet laat ons in de kou staan, 01:01:08.240 --> 01:01:12.590 align:middle line:82% position:46% size:100% wij hebben veel meer instrumenten nodig om te zorgen dat huren betaalbaar zijn. 01:01:12.880 --> 01:01:19.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vraag me ook af wat voor gevoel mensen nu hebben die thuis naar dit debat kijken en die een huis 01:01:19.810 --> 01:01:24.300 align:middle line:82% position:46% size:100% zoeken, of die een neefje of een kind of een opa of een oma hebben die een huis zoeken. 01:01:24.300 --> 01:01:25.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil toch positief afsluiten. 01:01:25.050 --> 01:01:27.340 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister zei net iets over de verhuurderheffing. 01:01:27.340 --> 01:01:31.620 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat is eigenlijk vier jaar onbespreekbaar geweest met deze coalitie en met dit kabinet. 01:01:31.620 --> 01:01:36.330 align:middle line:82% position:46% size:100% Die verhuurderheffing moest er blijven, want dat kost anders 1,5 miljard en dat geld is er niet. 01:01:36.940 --> 01:01:41.390 align:middle line:82% position:46% size:100% Zegt de minister nu: eigenlijk ben ik ook tegen die verhuurderheffing en eigenlijk hoop ik van 01:01:41.390 --> 01:01:46.200 align:middle line:82% position:46% size:100% harte dat er in de formatie voor wordt gekozen om die verhuurderheffing af te schaffen? 01:01:46.200 --> 01:01:48.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat zou namelijk een hele belangrijke stap zijn. 01:01:51.000 --> 01:01:53.210 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank voor deze opmerkingen. 01:01:53.210 --> 01:01:56.240 align:middle line:82% position:46% size:100% Allereerst is er een groot knelpunt op de woningmarkt. 01:01:56.240 --> 01:02:02.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Er zijn heel veel mensen die geen betaalbaar huis kunnen vinden op de plek waar dat voor hen nodig is. 01:02:02.650 --> 01:02:05.150 align:middle line:82% position:46% size:100% Je zal mij dus niet horen zeggen dat het heel goed gaat. 01:02:05.150 --> 01:02:10.950 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat je mij wel hoort zeggen, is dat we juist omdat die nood zo hoog is er gelukkig in zijn geslaagd om 01:02:10.950 --> 01:02:13.410 align:middle line:82% position:46% size:100% hele grote aantallen woningen te realiseren. 01:02:13.410 --> 01:02:16.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar we zijn er nog lang niet, dat ben ik helemaal met de heer Smeulders eens. 01:02:16.660 --> 01:02:18.810 align:middle line:82% position:46% size:100% Dan over de verhuurderheffing. 01:02:18.810 --> 01:02:21.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb de feiten neergelegd; die heb ik ook naar de Kamer gestuurd. 01:02:21.640 --> 01:02:27.940 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb het goed laten onderzoeken, er goed naar gekeken met alle betrokken partijen en geconstateerd 01:02:27.940 --> 01:02:32.730 align:middle line:82% position:46% size:100% dat de investeringscapaciteit van de woningbouwcorporaties op termijn uitgehold wordt 01:02:32.730 --> 01:02:34.770 align:middle line:82% position:46% size:100% als je de verhuurderheffing handhaaft. 01:02:34.770 --> 01:02:40.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik vind het aan politieke partijen en aan de formatietafel en degenen die daaraan zitten om 01:02:40.900 --> 01:02:41.830 align:middle line:82% position:46% size:100% daar vervolgens een besluit over te nemen. 01:02:41.830 --> 01:02:46.030 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar dit is een feit en daarover kan ik maar één conclusie trekken: daar moet een oplossing voor komen. 01:02:47.170 --> 01:02:49.570 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Dik-Faber namens de ChristenUnie. 01:02:50.630 --> 01:02:55.080 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar was-ie weer, Rijnenburg, van mijn gewaardeerde collega's van het CDA en de VVD. 01:02:55.080 --> 01:03:00.160 align:middle line:82% position:46% size:100% Een wijk die miljarden kost — die er niet bij worden geleverd, zeg ik dan maar weer even — nota bene 01:03:00.160 --> 01:03:07.280 align:middle line:82% position:46% size:100% in een regio die z'n zaakjes best goed op orde heeft en ook echt wil en gaat bouwen. 01:03:07.280 --> 01:03:10.650 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil vandaag niet alleen aandacht vragen voor de grote steden, maar ook juist voor 01:03:10.650 --> 01:03:12.110 align:middle line:82% position:46% size:100% de gebieden daarbuiten. 01:03:12.110 --> 01:03:17.070 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk aan Amersfoort, dat bij de minister aan de deur klopt, maar ook Zwolle, Deventer 01:03:17.070 --> 01:03:20.920 align:middle line:82% position:46% size:100% en Groningen; die liggen buiten de Randstad, maar de woningnood is daar enorm. 01:03:20.920 --> 01:03:26.280 align:middle line:82% position:46% size:100% Is de minister bereid om ook met deze gebieden woondeals te sluiten, of andere bestuurlijke afspraken 01:03:26.280 --> 01:03:32.690 align:middle line:82% position:46% size:100% te maken, zodat we ook deze bestuurders die tobben met de grote woningopgave kunnen gaan ondersteunen 01:03:32.690 --> 01:03:36.850 align:middle line:82% position:46% size:100% vanuit de rijksoverheid, om samen tot goede oplossingen voor al die woningzoekenden te komen? 01:03:40.280 --> 01:03:45.530 align:middle line:82% position:46% size:100% Mevrouw Dik-Faber zegt heel terecht dat er ook in andere steden in andere regio's in Nederland tekorten 01:03:45.530 --> 01:03:47.810 align:middle line:82% position:46% size:100% zijn en er echt behoefte is aan samenwerking en hulp. 01:03:47.810 --> 01:03:51.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik heb met zes gemeenten die woondeals gesloten. 01:03:51.760 --> 01:03:55.970 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik denk dat het belangrijk is dat ik toen steeds heb gezegd dat ik daarmee andere gemeenten niet uitsluit. 01:03:55.970 --> 01:03:59.470 align:middle line:82% position:46% size:100% Maar ik heb het gedaan omdat daar de krapte en de nood het hoogst zijn en omdat je daar 01:03:59.470 --> 01:04:04.180 align:middle line:82% position:46% size:100% relatief veel en in samenhang kunt realiseren, ook op heel specifieke punten. 01:04:04.180 --> 01:04:07.820 align:middle line:82% position:46% size:100% De ene woondeal is de andere woondeal niet; het gaat niet alleen om woningbouw, maar ook 01:04:07.820 --> 01:04:09.390 align:middle line:82% position:46% size:100% om allerlei aanpalende terreinen. 01:04:09.390 --> 01:04:16.590 align:middle line:82% position:46% size:100% De andere steden kunnen natuurlijk net zo goed als deze woondeals aankloppen voor samenwerking en steun. 01:04:16.590 --> 01:04:20.910 align:middle line:82% position:46% size:100% Neem bijvoorbeeld de flexpools, die inzetbaar zijn als er bij de ambtenaren knelpunten zitten bij 01:04:20.910 --> 01:04:25.110 align:middle line:82% position:46% size:100% vergunningverleningen en -beoordelingen en dergelijke. 01:04:25.110 --> 01:04:31.020 align:middle line:82% position:46% size:100% Specifiek bij Amersfoort kijken we, ook op aandringen van de Kamer, of dat zou kunnen aansluiten bij de 01:04:31.020 --> 01:04:32.830 align:middle line:82% position:46% size:100% woondeal die met Utrecht is gesloten. 01:04:32.830 --> 01:04:35.680 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik ben zeker gevoelig voor het argument van mevrouw Dik-Faber. 01:04:35.680 --> 01:04:42.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Of dat er nou toe zou moeten leiden dat je in de komende paar maanden tot aan de verkiezingen 01:04:42.640 --> 01:04:43.480 align:middle line:82% position:46% size:100% daar nog woondeals van maakt ... 01:04:43.480 --> 01:04:47.660 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat lijkt me eerlijk gezegd te ambitieus, maar ik realiseer me heel goed dat er veel 01:04:47.660 --> 01:04:56.680 align:middle line:82% position:46% size:100% vraag is uit deze steden en daar probeer ik natuurlijk een mouw aan te passen. 01:04:56.680 --> 01:05:05.300 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik laat de fittie van CDA en VVD met gemeentebesturen waar ze niet in zitten maar even voor wat die is. 01:05:05.300 --> 01:05:08.890 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik wil het graag hebben over het tekort aan sociale huurwoningen. 01:05:09.190 --> 01:05:18.320 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat je ziet — dat zie je in de woondeals voor een deel terug — is dat er goedkope sociale huurwoningen worden 01:05:18.320 --> 01:05:20.330 align:middle line:82% position:46% size:100% afgebroken omdat ze te slecht zijn geworden. 01:05:20.330 --> 01:05:23.050 align:middle line:82% position:46% size:100% Die worden vervangen door duurdere sociale huurwoningen. 01:05:23.050 --> 01:05:24.260 align:middle line:82% position:46% size:100% Het blijft nog steeds de sociale sector. 01:05:24.260 --> 01:05:31.290 align:middle line:82% position:46% size:100% Voor ons is de grote zorg dat er te weinig betaalbare sociale huurwoningen zijn die mensen met een gewoon 01:05:31.290 --> 01:05:33.140 align:middle line:82% position:46% size:100% inkomen zouden kunnen huren. 01:05:33.140 --> 01:05:43.140 align:middle line:82% position:46% size:100% De vraag is of over het verhogen van die capaciteit goede afspraken gemaakt kunnen worden met de 01:05:46.200 --> 01:05:50.450 align:middle line:82% position:46% size:100% Als we woondeals sluiten, is dat natuurlijk ook een onderwerp waar we afspraken over maken. 01:05:50.450 --> 01:05:56.760 align:middle line:82% position:46% size:100% Gemeenten hebben natuurlijk ook al zelf afspraken over wat zij voor hun gemeente willen realiseren. 01:05:56.760 --> 01:06:01.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik moedig ook zeer aan dat tussen gemeenten in bepaalde regio's onderling afspraken hierover worden 01:06:01.900 --> 01:06:08.140 align:middle line:82% position:46% size:100% gemaakt, omdat er soms onevenwichtigheden zitten tussen de hoeveelheid sociale huurwoningen in de 01:06:08.140 --> 01:06:10.790 align:middle line:82% position:46% size:100% ene plaats versus een aanpalende plaats. 01:06:10.790 --> 01:06:12.640 align:middle line:82% position:46% size:100% Dus ik onderken het punt. 01:06:12.640 --> 01:06:18.560 align:middle line:82% position:46% size:100% Daar hebben we aandacht voor in de woondeals. 01:06:18.560 --> 01:06:22.140 align:middle line:82% position:46% size:100% Dit vragenuur is eigenlijk wel illustratief voor het woonbeleid van de afgelopen jaren. 01:06:22.140 --> 01:06:26.090 align:middle line:82% position:46% size:100% NRC schetst dat het een dikke ellende is en dat het niet goed gaat met de woningnood. 01:06:26.090 --> 01:06:27.870 align:middle line:82% position:46% size:100% De hele coalitie en de hele Kamer zijn ontevreden. 01:06:27.870 --> 01:06:29.540 align:middle line:82% position:46% size:100% Zij vangen elkaar wat vliegen af. 01:06:29.540 --> 01:06:32.400 align:middle line:82% position:46% size:100% De ChristenUnie is het niet eens met CDA en VVD. 01:06:32.400 --> 01:06:34.580 align:middle line:82% position:46% size:100% De minister praat wat terug, maar er gebeurt eigenlijk niks. 01:06:34.580 --> 01:06:37.170 align:middle line:82% position:46% size:100% Dat gaat zo niet goed. 01:06:37.170 --> 01:06:42.870 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik roep de minister nog één keer op: doe nou wat aan de regulering, pak de huisjesmelkers 01:06:42.870 --> 01:06:48.000 align:middle line:82% position:46% size:100% aan, investeer meer in betaalbare woningen en schaf de verhuurderheffing af. 01:06:48.000 --> 01:06:55.140 align:middle line:82% position:46% size:100% De heer Nijboer doet zichzelf tekort, zou ik willen zeggen. 01:06:55.140 --> 01:07:00.590 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben voor het kerstreces, ergens in het najaar, ook met de Partij van de Arbeid en 01:07:00.590 --> 01:07:02.040 align:middle line:82% position:46% size:100% GroenLinks mooie afspraken gemaakt. 01:07:02.040 --> 01:07:07.380 align:middle line:82% position:46% size:100% Dankzij de heer Nijboer en de heer Smeulders, en hun beider partijen, hebben we een mooi 01:07:07.380 --> 01:07:12.190 align:middle line:82% position:46% size:100% volkshuisvestingsfonds opgezet, waar ik zo snel mogelijk mee verderga en dat ik zo snel 01:07:12.190 --> 01:07:14.400 align:middle line:82% position:46% size:100% mogelijk operationeel wil maken. 01:07:14.400 --> 01:07:19.400 align:middle line:82% position:46% size:100% Hij weet ook dat we bezig zijn met bijvoorbeeld de cap op de WOZ. 01:07:19.400 --> 01:07:24.610 align:middle line:82% position:46% size:100% We zijn bezig met de markttoets, die voor drie jaar wordt afgeschaft. 01:07:24.820 --> 01:07:30.390 align:middle line:82% position:46% size:100% We gaan de noodknop doen via de inflatie plus één, dus we gaan de huurprijzen beteugelen. 01:07:30.390 --> 01:07:36.230 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik weet dat de heer Nijboer dat allemaal mooie stappen vindt, dus hij mag hier een iets somberder beeld 01:07:36.230 --> 01:07:41.790 align:middle line:82% position:46% size:100% schetsen, maar ja, misschien is het de vraag of het glas halfvol of halfleeg is. 01:07:41.790 --> 01:07:43.550 align:middle line:82% position:46% size:100% Wat mij betreft is het halfvol, en daar ga ik gewoon mee door. 01:07:43.550 --> 01:07:43.990 align:middle line:82% position:46% size:100% Dank u wel. 01:07:43.990 --> 01:07:49.040 align:middle line:82% position:46% size:100% Daarmee zijn we ook aan het einde gekomen van dit vragenuur. 01:07:49.040 --> 01:07:51.720 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik dank de minister. 01:07:51.720 --> 01:07:52.900 align:middle line:82% position:46% size:100% We hebben geen stemmingen, dus u kunt even een kopje koffie drinken. 01:07:52.900 --> 01:08:02.900 align:middle line:82% position:46% size:100% Ik schors de vergadering voor heel even en daarna gaan we afscheid nemen van onze collega, de heer Rog.